TWEEDE
BLAD
SIK
Maandag 23 Juli 1928
HALLO WELTEVREDEN
Gesprek tusschen Hollandsche- en Indische journalisten
N.V. COMPAGNIE LYONNAISE
COLIJN BEDANKT
Prof. Rutgers opvolger
FEUILLETON.
De Verdwenen Noodmunten
I
27e JAARGANG f-DE EEMIANDER"
No. ]9
Een bezoek van de provinciale- en
buitenlandsclie pers aan het
radiostation 1c Kootwijk
Een groet van Insulinde aan de In
dische menschcn te Amersfoort.
Het Hoofdbestuur van de Posterijen en Tele
grafie had Vrijdag j.l. de provinciale en buiten-
londsche pers uitgenoodigd voor een bezoek
aan het Rijks-radiostation te Kootwijk. En zoo
trokken wij dan in den ochtend over de mooie
Veluwe naar Apeldoorn, waar wij op het sta
tionsplein werden ontvangen door de heeren
dr. Koomans, hoofdingenieur der P. T. T. en
Pater, chef van den persdienst.
Daar waren inmiddels een groot aantal ver
tegenwoordigers van binnen- en buitenlandsclie
bladen bijeen en in een groote autobus ging
het hierna door de prachtige bosschen en over
de uitgestrekte heide naar het radio-station te
Kootwijk, waarvan de zes 210 meter hooge
masten reeds van verre zichtbaar waren en
waar de genoodigden werden verwelkomd door
den hoofdingenieur der telegrafie, Ir. C. H. do
Vos. Tijdens het noenmaal gaf deze en de in
genieur dr. Koomans een korte uiteenzetting
over het wezen en de bedoeling van het radio
station te Kootwijk, waarvan wij het volgende
noteerden:
Dc zenders te Kootwijk dienen voor Euro-
pecsch- en voor buitcn-Europeesch radiover
keer. Het buiten-Europecsche radioverkeer
wordt onderhouden met Ncd. Oost-lndic, de
Vereenigde Staten van Noord-Amerika, Suri
name en Curasao.
De radioverbinding met Oost-lndic is dc eer
ste geweest waaraan behoefte bestond en is ook
thans de belangrijkste. Dc behoefte is ontstaan
in oorlogstijd wegens moeilijkheden met de
kabelverbinding. Destijds werd besloten tot op
richting van een lange-golfstation, het ecnige
ivat toen kans op succes had. Het lange-golf
station heeft steeds goed voldaan en geheel
zonder onderbreking gewerkt.
Thans is dit in het verkeer met Oosl-IndiÖ
verdrongen door korte-golfzcndcrs, doch de
lange golfzcndcr heeft op enkele momenten
nog nut voor dit verkeeiVcn wordt thans vrij
wel uitsluitend gebruikt voor verkeer met Ame
rika, gedurende 22 uur pei 'etmaal.
De radioverbinding met Oost-Indië, in en
door den oorlog onts'aan, is thans geheel voor
commercieele doeleinden naast de bestaande
zeer goede kabclverbinding in, gebruik cn een
sterke concurrent daarvan. Radio en kabel
streven echter hetzelide doel na en er is wis
selwerking: het is een gezamenlijke wedloop
noar snellere overbrenging. De tariefbepaling
geschiedt tot nog toe in onderling overleg en
is voor kabel en raJio even hoog.
Bij de radiovcrbiraing over zoo grooten af
stond fpl.m. 12000 o.) is de grootste moei
lijkheid de periodieke wijziging in de sterkte,
waarmede de teekens lpvcrkomen. De dagelijk-
sche wisseling geeft moeilijkheid bij de onmid
dellijke overseining ven volbetaalde (code) be
richten. De overwinning- dezer moeilijkheid door
korte-golfzenders is vrijwel geheel bereikt (ver
schillende golflengten en toepassing gerichte
antennes)
Goede samenwerking tusschen Indische en
Nederlandsche diensteri is noodzakelijk. In
zulk een wederkecrige verbinding moeten zend
en ontvanginnchtingen in harmonie blijven, ter
wijl een gemeenschappelijk programma van
uitbreidingen moet bestaan. Met voldoening 5s
een steeds intensiever samenwerking te consta-
lecren.
Het allergrootste gedeelte van de telegram
men van en voor Ned.-Indië gaat thans „via
Hollandradio".
In de eerste plaats werd èen bezoek gebracht
aan het groote, ruime zendgebouw, waar de
lange golfzenders, die met Amerika en Europa
werken, zijn opgesteld. Voor het Europeesch
verkeer zijn thans twee zenders in dienst. Een
hiervan werkt op 2950 meter met Weencn er.
Kopenhagen; de ander op 5590 meter naat
Praag cn Bern. Deze laatste zender is door
den Rijkstelegraafdienst zelf vervaardigd. Een
derde zender voor Europeesch verkeer is in
voorbereiding.
Nadat de verschillende afdeclingen in het
groote zendgebouw bezichtigd waren destijds
gaven wij van dit oudere zendgebouw een ge
detailleerde beschrijving, werd overgegaan naar
hetgeen, waarom eigenlijk het hcelc bezoek aan
Kootwijk ging, n.l. dc nieuwste schepping van
ingenieur Koomans, den telefonie-zender die
thans geregeld iederen dag met Bandoeng en
Weltevreden werkt, en waardoor er zulk ren
nauwe en sterke verbinding is gekomen dank
zij het groote en voortreffelijke werk van Ir.
Koomans tusschen Nederland en Insulinde.
Wij hebben dat Vrijdagmiddag daar midden op
de hei van het Kootwijker-zand persoonlijk
mogen ondervinden, doch daarover later. Dc
kortcgolf-telefoniezender is *>.en buitengewoon
knap stuk ingenieurswerk; men beseft dit eigen
lijk pas, als men zelf dc resultaten waarneemt,
die hiermede bereikt worden.
Allereerst enkele historische bijzonderheden
over den nieuwen telefoniezender P. C. L. L
Met den bouw daarvan werd begonnen in Juni
1927 op het laboratorium van dc Rijkstele
graaf te 's-Gravcnhage. In midden Juli volgde
dc overbrenging na*3r dc kortegolf-zendcen-
tralo te Kootwijk voor verdere installatie, in
het bijzonder van de laatste trap krochtver
sterking, waarvoor men tc 's-Graven'Wage niet
voldoende stroom kon krijgen. De afbouw
vorderde snel, zoodat op 51 Augustus 1927
«an Indië verzocht kon worden om te luiste
ren. Dc verwachtingen werden niet teleurge
stelde Terstond na de eerste oproep kreeg men
goede rapporten van ontvangst. Dc verschi'.*
lende proefnemingen volgden elkaar snol op
met het gevolg, dat op 20 September d.a.v
het eersto kruisgesprek met Bandc/eng kon
worden gevoerd. Sedert dien heeft men steeds
proeven ter verbetering en vereenvoudiging
genomen. Zeer groote en waardevolle mede
werking heeft men daarbij gehad van de ama
teurs uit alle deelen der wereld, iu het bij
zonder uit Nederlandsen Oost-Indië, die niet
ophielden rapporten in tc sturen. De aange
brachte verbeteringen waren ook niet zonder
succes en zoo had op 7 December 1927 de
eerste proefuitzending plaats in somenwerking
met de persbureoux Ancta en Vaz Dias ter
distributie van persnicuws. Daarop volgde een
indrukwekkende oudejaarsuitzending op 51
December, uitzendingen voor den Volkenbond
vanuit Genève in h'et voorjaar 1928 enz. enz
Thans hebben geregeld Dinsdags en Donde< -
dags proef-kruisgesprekken plaats voor Amb
tenaren van P. T. T.-diensten en uitgenoodig-
de autoriteiten vanuit ds studio's tc 's-Gra
vcnhage en Bandoeng. Te Amsterdam bevindt
zich verder nog een z.g.n. balans-inrichting
met ccho-sper, waardoor ook gesprekken van
uit de studio te Bandoeng en Weltevreden ge„
voerd kunnen worden met gewone telefoon-
abonné's in Nederland, te Berlijn, Londen, Pa
rijs en Keulen. Tevens heeft op eiken Wo'ens*
dag thans een uitzending naar Indic plaats
van een communiqué, dat den naam draog-t
van „Dc Stem van Holland", een verzameling
nieuwsberichten van het Moederland aan de
Koloniën, waarbij ook ingekomen rapporten
worden beantwoord en nieuwe rapporten wor
den gevraagd.
Utrechlscheweg 10 Tel 179 Amersfoort
PRACHT SORTEERING VOILE-FOULARD EN
TUSSOR JAPONNEN VOOR DE WARME DAGEN
Thans nog enkele technische bijzonderheden
over den zender.
POLL werkt op 'een golflente van 18.4 M.
in verband met gemeenschappelijke daguren
Nederland en N. O. Indië.
De zender bestaat uit een stuurzender met
twee geneutrodyniseerde versterkertrappen,
welke hun anode-energie ontleencn aan 6-fa-
zen gelijkgerichte draaistroom van de Provin
ciale Electrische Centrale. De gelijkrichters
van den stuurzender en de eerste versterker-
trap bestaan uit glazen dioden, die van de
laatste trap uit watergekoelde. Dc gloeistroom
voor de drie trappen wordt geleverd door ge
lijkstroom dynamo's. Voor het constant hou
den van. den stuurzender is de bijbehoorendo
glocistroomdynamo van een buffer-accumula-
toren-bet te rij voorzien. Van kristalbesturing
wordt geen gebruik gemaakt.
Voor alle drie de trappen wordt de gelijk
gerichte Ö-iazcnratroom afgevlakt. Deze af
vlakking is voor den stuurzender bijzonder om
vangrijk.
De modulatie wordt verkregen door middel
van de bekende Heysing-methode, waarbij een
groote modulatie-diepte wordt bereikt. Vóór
de eigenlijke Hcysing-modulatielompcn zijn 4
versterkertrappen aangebracht. Bij gebruik
making van ccn Reiszmicrofoon wordt nog een
versterkertrap toegevoegd. In al deze trappen
wordt weerstandsversterking toegepast.
De anode-enërgic van de laatste trap be
draagt bij telefonie gemiddeld 25 kilowatt, ter
wijl het nuttig rendement ruim 60 pet. is.
Dc antenne voor de omroep-doeleinden be
slaat uit ccn z.g.n, doublet van 2 X golf
lengte. Voor het speciale telefoonverkeer met
N. O.-Indie is een uitgebreide antenne ge
bouwd, bestaande uit tien doubletten van 2/4
golflengte en een spiegel, waardoor de energie
intensiever gebundeld wordt.
Bij gebruik van de omroepantennc is dc
spreiding van Poll dusdanig, dat hij behalve jn
geheel Europa, vrijwel in alle werelddeelcn
wordt gehoord, blijkens tal van rapporten uit
Canada, Australië, Azic, Ceylon, de Canarische
eilanden, Oost-Afrika, tol van plaatsen in de
Vereenigde Stoten van Noord-Amerika, enz.
enz.
In voorbereiding is een tweede korte-golf-
telefoniezender (P.C.K.K.) en een kortc-golf
snelzender voornamelijk voor den telegraaf
dienst.
Hoe gaat nu eigenlijk dat telefoneeren zal
men vragen. In het kort is de gang van zaken
als volgt: in de studio tc Kootwijk staat de
microfoon. Het hiervoor gesproken woord
wordt overgebracht op den zender, die op zijn
beurt de ethertrillingen in beweging brengt,
waardoor het geluid kan worden ontvangen in
het ontvongtoestel te Bandoeng, resp. Welte
vreden. Daar wordt geluisterd, geantwoord en
via den Indischen zender te Malabar weer uit
gezonden. Dit uitgezondene wordt opgevangen
te Meyendel en per gewone telefoonlijn gevoerd
naar de Studio te Kootwijk, waar men het ant
woord hoort in de koptelefoon. Zoo kunnen
kruisgesprekken worden gevoerd tusschen Hol
land en Indië en men kan die gesprekken voe
ren op dezelfde manier als men gewoon per
lijn-telcfoon spreekt. Men kan elkaar in de
rede vallen, enz. Dat alles hebben we Vrijdag
mede kunnen maken tijdens het kruisspreken
met Indië.
Het was ongeveer half vijf, toen het gezel
schap zich verzamelde in de kleine Studio van
het korte-golfzendgebouw. Daar waren behalve»
de vertegenwoordigers van verschillende pro
vinciale bladen o. a. ook de correspondenten
van de Daily Mail, van de Petit Parisien, van
Le Soir, van Poolsche bladen enz. Doch al
len zouden een beurt krijgen cn enkele minuten
kunnen spreken met hun collega's in Insulinde
Want daar aan den anderen kant hoe ge
makkelijk zegt men dat en hoe onmetelijk is de
werkelijke afstond I zalen dc heeren van
het Bataviaasch Nieuwsblad, van het pers
bureau Ancta, van de Keng-Po, van de Sin Po,
van de Javabode, voorts correspondenten van
de Londen Times, van dc Deutsche Wacht
e. a.
Even voor half vijf nam dr. Koomans voor
de mocrofoon plaats en klonken de woorden:
„Hallo Weltevreden", waarop in een fractie van
een seconde het antwoord kwam „Hallo Koot
wijk", kunt U ons verstaan De verbinding
was er en onwillekeurig was een ieder even stil
en onder den indruk van dit gebeuren. Midden
op de Kootwijkschc heide verbinding met Insu
linde I Het is tc begrijpen, dat de gesprekken
zeer geanimeerd waren. Wij troffen aan de
microfoon in Weltevreden den heer Gerritsen
van het persbureau Ancta. Nog nimmer was hij
in Amersfoort geweest, doch hij vond het bui
tengewoon prettig op deze wijze van Amers
foort te mogen hooren. Natuurlijk hebben wij
hem verteld van de mooie omstreken en dat
er in Amersfoort zeer vele Indische families
wonen. De heer Gerritsen verzocht ons aan alle
Indische families te Amersfoort ccn hartelij-
ken groet over te brengen van Insulinde. Een
verzoek, waaraan wij hierbij gaarne voldoen
Lang was de tijd niet om te spreken, want onze.
opvolger stond reeds te wachten. En zoo be
leefde een ieder voor ccn kort oogenblik het
wonderlijke te kunnen spreken met personen,
die duizenden kilometers van ons vandaan zijn
Een treffend en ontroerend oogenblik was het,
toen onze collega Emil Flaumcnhaft, die enkele
Poolsche bladen vertegenwoordigde, sprak met
zijn famiile, die in Madiocn .vertoeft en die T2
uren hadden gereisd om de Studio te Bandoeng
te bereiken, waar zij nog 4 uren moesten
wachten eer zij aan de beurt waren. Doch dat
hadden zij er gaarne voor over om met hun
bloedverwant in Holland te kunnen spreken
Natuurlijk was dit gesprek van particulieren
aard, zoodot wij daarvan verder niets zullen
zeggen. Trouwen^, het gesprek werd in het
Poolsch gevoerd; En daar begrijpt men niet
veel van. Om niet te zeggen niets. Het was
voor de familie Flaumenhaft echter een hair
uur van groote vreugde en genot.
Zoo was het Vrijdagmiddag ongetwijfeld een
wonderlijke middag. En het gezelschap journa
listen, dat toen in Kootwijk was, zal ongetwij
feld dit wonderlijke mooie niet licht vergeten.
Het zal nog jaren leng in de herinnering blij
ven hangen. En zeer zeker zal het onze In
dische collega's, met wie wij ecnige oogenblik-
ken zoo geanimeerd en gezellig mochten pro
ten, als zaten ze tegenover ons aan hetzelfde
tafeltje, cvenzoo zijn gegaan. Ook zij zullen
nog wel eens aan dien Vrijdagmiddag terug
denken.
I v. SCH.
lil verband met drukke
werkzaamheden
H. COLIJN.
Wij vernemen dat de heer H. Col ij n die in de
vacature-Scheurer benoemd is verklaard tot
Tweede Kamerlid met het oog op zijne vele
werkzaamheden in de komende wintercanvpag-
ne voornemens is zijn benoeming niet te aan
vaarden. In dat geval zal mr. V. H. Rutgers
aan de beurt van benoeming zijn, die, naar
vernomen wordt wegens zijn benoeming tot
hoogleeraar aan de Vrije Universiteit te
Amsterdam ook voor het lidmaatschap van de
Tweede Kamer zal bedanken.
Alsdan komt de heer Heukels voor benoe
ming tot Kamerlid in aanmerking.
VERDRONKEN.
Bij het baden in het Kanaal bij Cothcn is
verdronken de 21-jarige Koudijs uit Doorn.
Zijn broer werd eveneens bewusteloos opge
haald, doch na ruim een uur inocht men er in
slagen dc levensgeesten van den laatste weder
op te wekken.
DE VU1LEWATERM1SERE.
Aan den Heer Pesic.
U hebt kranig slog geleverd,
Mot die vuile water kliek.
G*Hebt gevochten voor U*.v zwemschool
En 't badlustig badpubliek.
Ge bleef trouw Uw reputatie.
Als hardnekkig zwemschool man.
Gij trok U het lot der zwemmers.
En hun weer dc zwembroek an.
Gij stak d'handen uit de mouwen.
('t Zwarte water bleek nög nat.)
En gaaft door volhardend werken.
Weer een zwemschool aan de Stad.
't Frissch'e water „viel-in-'t-water"
En dot water was roet-zwart.
En in felle zomerhitte
Klopte angstig 't zwemmershart.
Dot cr spoedig hulp zou komen,
Had geen sterveling geloofd
In benouwde tijden ziet men
Vaak z'n helden over 't hoofd I
Want, zoowaar, U hebt gewonnen
Dezen hatelijkcn strijd.
En aan Amersfoort, past eerstens
Jegens U, veel dankbaarheid 11
Wie ooit in dc Stadsonalen
Dit Stodsleed vermeld ziet staan.
Ziet daar ook in gulden letters.
Uw naam «Is de redder staan.
Onzen dank en onze hulde I
U gaf d'overheid een les.
Moog'lijk gaat men zich nog schamen
Bij Uw schitterend succes I
Hulde f Wakk'ro zwemschool-zwoeger I
Eerbied voor hetgeen gc deê.
Uit den zwarte-water-oorlog.
Bracht g'ecn frissohe zege mee I
GROEGROE.
(Alle rechten voorbehouden).
DE OCTROOIRAAD.
Il Verslag werkzaamheden in 1927.
Uit het aan de „Staatscourant" toegevoeg
de verslag betreffende de werkzaamheden van
den Octrooiraad cn het Bureau voor den In-
dustrieelen Eigendom over het jaar 1927 blijkt,
dat de ontvangsten van den Ootrooiroad
759.810.42 bedroegen (in 1926 650.600.65
gulden), die van het Merkenbureau 94.468.15
gulden 92.010.17), totaal 854.278.55
742.600.82).
In het tijdvak van 1 Juni 1912—51 Dec. 1927
werden ingediend 40.068 octrooi-aanvragen
in werking traden 17.788; het aantal inge
trokken en afgewezen aanvragen, benevens
verleende, maar nog niet in werking getreden
octrooien, beloopt 14.405. Het restant nog
niet geh'eel afgedane aanvragen bedraagt 7875
Gedurende 1927 werden 3976 aanvragen
ingediend, hiervan werden ingetrokken 1072,
waarvan 1053 vóór de openbaarmaking
Openbaar gemaakt werden 1778 aanvragen
1750 octrooien traden in werking, hieronder
waren 49 aonvullingsoctrooien.
Bij het Bureau voor de Fabriek- en Handels-
werken werden in 1927 in totaal 2584 merken
ter inschrijving in Nederland ingezonden.
Hieronder waren 435 inzendingen ter vernieu
wing van inschrijving. Ingeschreven werden
2181, gedeeltelijk ingeschreven cn gedeeltelijk
geweigerd 55, geheel geweigerd 80, aange
houden 68 merken.
Van het Internationaal Bureau te Bern wer
den 5255 ter inschrijving ontvangen. Van
deze werden ingeschreven of gedeeltelijk in
geschreven 4554, gedeeltelijk geweigerd 646,
geheel geweigerd 804, ingetrokken één meik,
terwijl op 51 December 1927 van de 258
aangehouden merken onbeslist bleven 96 mei"
kon.
Het aantal merken, door het Bureau in Ne*
derland ter opzending naar Bern voor inter
nationale inschrijving ontvangen, bedroeg 287
waaronder 17 ter vernieuwde inschrijving.
Wij moeten niet nalaten iets slechts weer
goed tc maken.
Door J. S. FLETCHER.
Geautoriseerde vertaling, uit het Engelsch door
MR. G. KELLER.
32
Hij nam Penthony mee naar zijn hotel en
in een rustig hoekje van de rookkamer gaf hij
hem een overzicht van het gchcele geval, voor
zoover het hem zelf bekend was, van de ont
dekking van Tyson's lijk af tot de onverwachte
onthulling van juffrouw Maidment. Penthony,
een rustig, peinzend man, luisterde aandachtig
en doorgaons zwijgend toe, slechts een paar
maal hem inct een vraag in de rede vallend.
Toen het verhaal ten einde was, klopte hij de
esch uit zijn pijp, waarna hij haar zonder ook
maar een enkel woord te zeggen opnieuw
stopte.
„Nu", zei Stevenege, nieuwsgierig naar zijn
oordeel, „uaar heeft u alles. En wat zegt u
ervan De gebeurtenis van vanmorgen heelt
natuurlijk alles weer omvergegooid. Als What-
more inderdaad even na twaalf uur bij juf
frouw Maidment is geweest, dan kan hij on
mogelijk op do plek in het bosch zijn ge
weest op het oogenblik, dat Tysen volgens de
mcening van den dokter is vermoord.
Penthony stak zijn pijp <>P en deed or a
peinzend een paar flinke halen aan.
„Laat dat een oogenblik rusten zei hij ten
slotte. „Daar komen wij later op terug. Een
paar punten hebben mij in het bijzonder ge
troffen. Tyson was wat men noemt een gele-
genheidsmisdadiger. Ik had vroeger nooit van
hem gehoord vóór de behandeling van die
zaak te Guildford, waarbij ik een complimentje
kreeg van den voorzitter voor de wijze, waarop
ik de zaak had behandeld. Ik vermoed, dat hij
na het uitzitten van zijn straf naar het Noor
den van ons land is gegaan en er rustig zijn
vak heeft beoefend. Het bod, dat die Ameri
kaan deed voor de noodmunten van Alanschcs-
ter, prikkelde echter zijn hebzucht cn ongetwip-
fold is hij overtuigd geweest, dat het hem niet
de minste moeite zou kosten het door hem be
dachte plannetje uit te voeren. Natuurlijk heeft
het geen oqgenblik in zijn voornemen gelegen
die munten aan Bransdale te verkocpen. Hij
dacht er niet aan
„Ik heb daarover ook in twijfel verkeerd",
zei Stevenege. „Wat had hij er naar uw mee
ning mede willen doen
„Er de zee mee overstekenantwoordde
Penthony. „Tyson redeneerde vermoedelijk,
dat als de ecne Amcrikaanschc verzamelaar er
tienduizend pond voor over had, een ander
dat er ook wel voor wilde betalen. Ook wist
hij ongetwijfeld, dat er verzamelaars in 'Ameri
ka zijn cn niet al enkel in Amerika die
er zich niet al te zeer om bekommeren, hoe
of van waar een of ander zeldzaam voorwerp
is verkregen, dat zij gaarne in hun -bezit willen
hebben. Intusschen valt er naar mijn meening
niet aan te twijfelen, dat Septimus Tyson de
vitrine in het museum openbrak en er de nood
munten uithaalde. Maar nu doen zich in ver
band hiermede verschillende vragen voor.
Werkte Tyson geheel voor eigen rekening?
Of had hij een medeplichtige Was W'hat-
more misschien een medeplichtige Kende
Tyson Whatmore vóór hij met zijn plan in
het hoofd daarheen kwam Het is niet onmo
gelijk als conservator van het museum was
Whatmore geen onbekende cn Tyson is allicht
vroeger in Alanschester geweest, misschien
wel meer dan eens. Maar men kan nog verder
gaan. U zei, dat Whatmore in zijn jeugd een
aantal jaren aldus heeft doorgebracht te Lon
den. Zou het niet mogelijk zijn, dat hij toen
kennis heeft gemaakt met Tyson? Begrijpt u
waar ik heen wil
„Nu, niet heelemaal. Voor een deel misschien
wel. U wilt zeggen
„Ik wil zeggen, dat ik het zeer goed moge
lijk acht, dat er ccn afspraak heeft bestaan
tusschen Tyson en Whatmore. Of die afspraak
een gevolg was van een vroegere kennisma
king, of eerst gemaakt is, toen Tyson voor
zijn diefstal naar hier was gekomen, kunnen
vrij niet nagaan, doch ilc veronderstel, dat zij
bestaan heeft. Ik neem ook aan, dat het zeer
goed mogelijk is, dat, toen Tyson vermoord
werd, Whatmore niet in het bosch was en nieN
tcmin de noodmunten bij zich had. Maar kijk
eens hier, vriend", ging Penthony voort, alsof
plotseling een nieuw denkbeeld bij hem op
kwam „Heeft ii daar ooit aan gedacht
Laten wij eens veronderstellen, dat Tyson, toe
gerust met zijn wetenschap, in de stad komt
met de bedoeling die noodmunten te stelen
Hij ziet, dat de munten tc goed worden be
waard —Whatmore is in dc buurt en houdt hem
in het oog. Hij knoopt een praatje aan met
Whatmore en ontdekt, dat Whatmore niet al
leen een arme kerel is, doch er buitengewoon
lekker mee zou zijn, als hij over wet contan
ten kon beschikken. Nu; Tyson heeft nogal
wat contanten op zak
„Hij had ongeveer honderd pond bij zich",
merkte Stevenege terloops op.
„Voorzoover u bekend is", ging Penthony
voorts. „Maar 't is niet uitgesloten, dat hij
meer bij zich had. In ieder geval had hij een
behoorlijk bedrag op zak wat haast een
kapitaal moet hebben toegeschenen aan een
man, die zoo slecht bij kas was als hij wist,
wat met Whatmore het geval was. Tyson
neemt eerst voorzichtig poolshoogte, doch
komt tenslotte met een bod van een behoor
lijk bedrag, contant neer te tellen, voor dio
munten. Whatmore bezwijkt voor de verlei
ding vergeet niet, dat -hij dien dag om
één uur geld moest hebben om Maidment tc
betalen cn hij spreekt af, dat hij wat la
ter Tyson in het bosch zal aantreffen om
hem de munten te overhandigen en het geld
te ontvangen. Hij houdt zich aan die af
spraak, doch in het bosch ontdekt hij, dat
Tyson vermoord en beroofd is. Hij ijlt weg,
doch herinnert zich dan plotseling, dat hij
nu het geld is misgeloopen, dat hij zoo drin
gend noodig heeft. Na den toestond over
wogen te hebben, wendt hij zich tot juffrouw
Maidment en die helpt hem aan geld. Doch
de noodmunten legt hij niet weer in de vitrine!
Wel, hoe denkt u over deze voorstelling van
het gebeurde, cén voorstelling uit vele?"
„Daar zit misschien wel iets wacrs in," ant
woordde Stevenege. „Ik ben altijd overtuigd
geweest, dat Whatmore, ai ontkende hij het,
iets verzweeg, dat hij bovendien iets van Tyson
afwist. Maar a!s uw, a!s die voorstelling van
zaken
„O, niets meer dan een veronderstelling I"
merkte Penthony op.
„Nu dan, als uw veronderstelling modh't
blijken juist te zijn en Whatmoro in het bosch
komende Tyson vermoord en beroofd heeft
gevonden, dan rest de vraag: wie vermoordde
cn beroofde Tyson?"
„Juist," zei Penthony; „maar dit is nu een
geval, waarbij de ecr.e vraag samenhangt met
de andere I Ik zou hieraan een dozijn vragen
kunnen vasthaken. Wie vermoordde Tyson
Heeft de moordenaar hem beroofd Of deed
zulks iemand, die langs kwam en het lijk zag
liggen? Maakten de munten deel uit van diens
buit Heeft Tyson ooit de noodmunten in han
den gehad Wasdoch dat is allemaal
maar tijdverknoeiing, geen twaalf maar wel
twintig vragen zou men kunnen opwerpen. En
warneer ik u nu een handje ga helpen, dan
is er één vraag, waarop ik een stellig ant
woord moet hebben."
„En dat is
„Deze hoe lang was, zoo nauwkeurig mo
gelijk geschat, Tyson dood, toen u en de
jonge dame hem in het bosch vond liggen?"
„AUeen de dokter, die de politie vergezelde
zou dat kunnen zeggen," antwoordde Steve
nege. Hij keek op zijn horloge. „We kunnen
hem nog juist voor den lunch te spreken krij
gen", vervolgde hij, „Ga mee. hij woont hier
vlak bij, den hoek om."
De geneesheer, die «als polftiedokter van
Alanschester zijn werk op zijn slofjes afkon,
woonde in een groot, onregelmatig gebouwd
huis vlak bij het hotel en hij was juist terug
van zijn ochtendbezoeken, toen Stevenege cn
Penthony zich bij hem vervoegden. Het was
een man van middelbaren leeftijd, rad spre
kend met besliste geboren en Stevenege, die
hem al een paar maal had gesproken, ging
onmiddellijk op zijn doel af.
„Dokter, wij hebben om bijzondere redenen
een besliste uitspraak van u noodig," begon
hij, teen zij met hun drieën in de spreekkamer
stonden. „Ik zal u niet lang ophouden. Hoe
lang Was Tyson's dood ingetreden, toen u voor
't eerst zijn lijk in het bosch zag V
De geneesheer wierp een vragenden blik
naar Stevenege's metgezel.
(Wordt vervolgd), j
