B. NIEWEG 'n „keitje" alle dagen Zal Uw zaken schragen DE EEMLANDEU Engelsch-Chineesch vergelijk INMAAKKRUIDEN ilUÜICE^. PARA FINE. Luxe Glaswerk en Drintaiezen I GESLOTEN. Dinsdag 14 Augustus 1928 27e Jaargang No. 38 BUITENLANDSCH OVERZICHT BUITENLAND. HET CONGRES TE WILNA Pilsoedski spreekt HET INT. SOC. CONGRES Goedkeuring van het maniiest A. v. d. WEG. LANGESTRAAT 23 A. H. VAN NSEUWKERK Complete Waninginrichting. uit da Glasfabriek „Leerdam" JUWEELENDIEFSTAL TE OSTENDE Britsche dame de dupe MANOEUVRES IN 'T RIJNLAND Britsche perskritiek Firma M. A. Ramselaarl Morgen, Woensdag 15 Augustus KOFNO CONTRA WARSCHAU Geen inwilliging van 't Litausche verzoek Het Nanking-incident geregeld ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort f2.10, per maand f 0.75, per 1 1 week (me» gratis verzekering Vegen ongelukken) f 0.171/»* Binnenland franco per post per 3 maanden i 3,-, Afzonderli)ke nummers f 0.05, POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERG 513 DIRECTEUR -UITGEVER; J.VALKHOFf DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIEN van re°cl> 1I C5 ®e' ,nl*9r,pvna eto t*w>i«oumcMf. elke meCj f0.25. Ltefdadlghclds-advertc. .tiën voo» <fc helft van den prijs. Kleine Advertentie „KEITJES" bij vooruitbetaling I3 «gel» 50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen I I,—Bewijsnummer extr» 0.04 BUREAU: ARNHEMSCHE P00RTWAL 2* China en de mogendheden. Japan bindt in. TANAKA. Do bladen namen on langs 'n merkwaardig bericht op uit Engcl- sche bron, hetwelk hierop neerkwam, dat Japon blijkbaar van zins is zijn politiek tegenover China, die tot dusver niet be paald gekenmerkt werd door welwil lendheid, volkomen te wijzigen. De Japan- sche premier, baron Tanaka zoo deel de het bedeelde be richt mee wil in den vervolge builen de besprekingen tusscheii Nanking en Moekden, waarvan het doel is Mandsjoerije binnen de nationalistische in vloedssfeer te brengen, blijven. Verschillende andere Londensche telegrammen laten zich thans in overeenkomstigen geest uit en maken alle gewag van de rede, welke de Japansche minister-president Vrijdag op een bijeenkomst der regeeringsportij heeft gehouden en waar in deze te kennen gaf, dat Japan niet langer de bedoeling heeft de éénwording der regee ringen van Moekden en Nanking te beletten. In verband met deze zwenking is het stel lig belangwekkend mee te deelen, wat aan deze koersverandering vooraf ging. Op 5 Augustus keurde het Japansche kabinet een scherpe nota aan de nationalistische regee ring te Nanking goed, die den Woensdag daarop werd overhandigd en waarin Japan verklaarde, dot het geen genoegen kon nemen met de opzegging der Japansch-Chinecsche verdragen. Deze nota, die door de Engelsche pers in overeenstemming met de openbare mcening in Amerika werd gekenschetst als een uitdagend ultimatum, werd van Engelsche zijde met de verklaring beantwoord, dot men verrassend snel I het met de nationalis tische regeering eens was geworden over de genoegdoening, door China te verschaffen in verbond met de bekende incidenten van Nan king. Op deze wijze draaide Engeland vol komen bij en nam het tegenover China, even als Amerika al eerder al gedaan, een vriende lijke houding aan. Terwijl de Japansche resident te Moekden, Hayasji, eerst aldaar zoo welwillend mogelijk trachtte de afzonderlijke verdragen, die Japan met Tsjang Tso Lin had gesloten, tc vernieu wen, verkloqrde Chamberlain in zijn jongste groote rede in het Lagerhuis, dot „Engeland steeds Mandsjoerije en China als een ondeel bare nationale eenheid" beschouwde en Japan slechts economische voorrechten en voor rechten op het gebied der verkeerspolitiek in Mandsjoerije kon toestaan. Naar de Londen sche correspondent der Voss. Ztg. thans meldt, weigerde klaarblijkelijk op advies van Engeland en Amerika de opvolger van Tsjang Tso Lin in Moekden elke vernieuwing der verdragen met Japan en leidde onderhan delingen in met de Chincesche nationalistische regeering. Deze loop van zaken verlamde echter niet den strijd der Japansche imperialisten. Zij noopten het kabinet te Tokio een verklaring af te leggen, waarin erop werd gewezen, dal Japan „in 't belang van den vrede in Oost- Azië" geen politieke overeenkomsten van Mandsjoerije met andere regeeringen dan die van Japan kon gedoogen. Deze aankondiging die in heel de Angel-Saksische wereld werd opgevat als de aanmatiging ccner Japansche hegemonie in Oost-Azië, heeft tot een onmid dellijke, nadrukkelijke, succesrijke en klaar blijkelijk gecombineerde Engelsch-Amerikaan- sche tusschenkomst aanleiding gegeven. Thans zijn de Engelsche bloden dan ook in hun berichten uit Tokio in staat vast te stel len, dat het Japansche kabinet in den vervolge met betrekking tot rechtstreeksche onderhan delingen tusschen Nanking en Moekden niet siechls onzijdigheid in acht zal nemen, maar bovendien een bizondere terughoudendheid z.il betrachten. Binnenkort zal de Japansche re- gecring in uitvoerige verklaringen haar stand punt nader uiteenzetten. Uit een en ander valt inmiddels reeds af te leiden, dot de Ja pansche imperalisten in diplomatiek opzicht een ernstige nederlaag hebben geleden. DE BETREKKINGEN' TUSSCHEN ENGELAND EN MEXICO. Instelling ecner schadcvergoe- dingscommissic. Dc Engelsche eisch van een millioend p. si. tet vergoeding van schade, die door Engel sche onderdanen in Mexico tusschen Novem ber 1910 en Mei 1920 geleden is, zal in een speciale commissie onderzocht worden, welke op 22 Aug. zal bijeenkomen. Jones zal voor Engeland optreden, terwijl Mexico door een jurist vertegenwoordigd zal zijn. Tot onzij- digen voorzitter van de corr issie is mr. Zim merman gekozen. Het werk der commissie zal waarschijnlijk no een eerste zitting verdaagd worden en later te Washington en 's-Graven- hage worden voortgezet. DE STORM IN AMERIKA. LONDEN, 13 Aug. (H N.) Uit New 7ork wordt gemeld, dat door het stormweer in de stoten Maryland, Delaware, New Jersey aan de kust van den staat New Vork voor near schatting I.OCO.000 schade is aan gericht 5 personen worden vermist. „Wilna is cn llij/l Poolsch" Uil Warschau wordt d.d. 12 Aug. gemeld Het zevende congres van de lugiocnsoldn- ten, dat te Wilna werd gehouden, is geker- merkt door een buitengewoon grooten tpc- oerp van legionaires, vertegenwoordigers van allerlei vereenigingen en talrijke buitenlead- che journalisten, o.w. een zevcntul Litaucrs (ven wie twee officieele bladen veitegenwoor- digden) die per auto over de grens warer ekomon de autoriteiten hadden bevolen, dal -itausche journalisten alle mogelijke facilitei ten moesten worden verleend. De plechtigheid begon te tien uur met een mis en de inzegening van het vaandel van de afdceling van de legioensoldaten van Wiliw. Om een uur sprak de president van den algemeenen bond' van de legioensoldaten, ko lonel Pietrzynski, op het stadhuis een rede uit, waarin hij o.a. zeidc Wilna is, was en zal altijd Poolsch zijn. Met Wilna zijn de legioensoldaten vaslver- bonden door het bloed hunner kameraden De stad is geheel versierd en geïllununccvd Om zes uur nam maarschalk Pilsoedski, begroet door een geestdriftige menigte, tv>t woord. f Pilsoedski begon met de verklaring, dat hij, nu hij het woord voerde tc Wilna, alle wanklanken en alle verbittering wilde ver mijden. Hij uitte zijn gehechtheid aan Wiln»>, waar hij zijn jeugd doorbracht en school ginghij koesterde er eenzelfde liefde voor als die, welke dc moeder met het kind' vei- bonden houdt en bestaat tusschen chef en soldaat. Daarna schetste hij den tijd, door leefd tc midden der legioensoldaten, waarbij hij ceivigc episoden en persoonlijke herinne ringen ten beste gaf, die de grootste geest drift onder z"jn toehoorders wekten. Hij her innerde eraan, hoe tijdens zijn verblijf in de gevangenis tc- Maagdenburg, toen de dood hem elk oogenblik kon opeischen, dc herin nering aan zijn geboorteland, hem dierbaar was, Wilna, het symbool van Polen's be schaving en vroegere grootheid. De dynas tie der JagelloTien hecrschtc er evenals o^er Krakau. Koning Batorg «•tichtte er een uni versiteit en stelde de nieuwe grenzen vast. Het was dc stad onzer groote dichters. Eenige jaren na zijn verblijf te Maagden burg had Pilsoedski, als h'oofd van den slaat, opnieuw aan zijn legioensoldaten gedacht n met Paschen 19 had hij hen opgeroepen oor de herovering van Wilna, dat Poolsch moest zijn. Dc herinner mij hoe gij mijn op roep hebt beantwoord op het oogenblik, dat ens grondgebied ven alle zijden dc-or den vijand werd bedreig!. Gij hebt mij alles ge geven wat een soldaat zijn chef kan geven: g.'j zijt naar Wilna getrokken, bij u zelf zeg gende onze bevelhebber heeft Wilna ÜeS, wij zuilen het hem geven. Maar gij dacht toen niet aan het belang, dat Wilna voor ons heeft. De herinnering aan dc graven van hen, die sneuvelden tencir.dc dit geschenk h'et vaderland' te kunnen bieden, is mij dier- boar. Na afloop vond een groote receptie plaa's. De trouwbelofte der legionairen. WILNA, 13 Augustus. (V. D.) Het Congres heeft gisteren onder grooten bij val der deel nemers een resolutie aangenomen, waarin de legionaire onvoorwaardelijke trouw aan Maarschalk Pilsoedski beloven. Daarin woidl o m. gezegd „Eyenals wij tijdens den wereld oorlog den weg voor de onafhankelijkheid van Polen hebben gebaand, zij wij ook thans bereid het lend te verdedigen." Zondagmiddag heeft de departcmentsclvef Holowko van het Ministerie van Builcnlani- sche Zaken 'een onderhoud toegestaan aan dc vertegenwoordigers van de Litausche peis, wien een verklaring werd gegeven over den stand van de Po cl-Litausche quacstle. Nadat Zaterdag op het socialistencongrcs de Engelsche gedelegeerde Lansbury in dc debat ten had ingegrepen met de verklaring, dat, on danks het feit, dat men niet alles goedkeurt, wat in Rusland geschiedt, men zich toch er over moet verheugen, dat het tsarisme ten val is gebracht, heeft ten slotte ook de Indepen dent Labour-party het manifest, dat bij het in ternationaal socialistisch congres was inge diend, aanvaard, zij het met enkele reserves, in zonderheid dat de Russen geen oorlog willen. Daarop gaf dc Fransche gedelegeerde Zy- ronski uiting aan zijn leedwezen over het feit, dat op het congres geen deputatie uit Bulga rije aanwezig is. Panken (Vcreenigde Staten) steunde even eens het manifest. Hij laagte den „bluff" van het Amerikaansche kapitalisme, waar, naar hij betoogde, tien millioen arbeiders niet dat gene verdienen, wat noodig is. Daarop werd het manifest eenstemmig aan genomen, waarna het congres met het zingen der „Internationale" werd beeldt-"-". ALDEGOIUDESTRAAT 103-105-107. TEL. 543. GROOTE SORTEERING CLUBFAUTEUILS en THEEMEUBELEN voorheen Langestraal. L. BERGSTRAAT 13. TEL. 462. Ontwerpen DE ^AZEL, DE LORM, COPIER, enz. \'oor een waarde van 1.300.000 francs gestolen Oostende is de laatste dagen verontrust door verscheidene hctcldiefstallen. Donderdag j.l. werdén twee? dames uit Antwerpen van haar juwcelcn, die zij in een kast in haar ho telkamer hadden opgeborgen, beroofd. Deze juwcelcn hadden een waarde van meer dan een half millioen francs. In een ander hotel weiden de juwcclen van twee Oostenrijksche dames gestolen er. j.l. Zaterdag, aldus wordt uit Brussel aan de Tel. bericht, hcerschtc groote opschudding over dc verdwijning var. juwcclen, ter waarde van 1.300.000 francs, die aan cn Engelsche dame behoorden. Tot deze klcinoodii'n behoorden verscheidene kostbare ringen. De politie van Antwerpen werd c-r Zondag van verwittigd, dat zich in een logement al daar een persoon bevond, die in het bezit van een groote hoeveelheid juwcclen was. De man, een Pool, weid onmiddellijk gearresteerd en spoedig bekende hij in een hotel te Oostende juwcelcn te hebben gestolen. Hij had voor een waarde van 300.000 francs in zijn bezit. Men veronderstelt, dat men hier met eeri lid eener bende te doen heelt. HET FEEST DER LEGIONAIREN. Pilsoedski's verschijnen wekt geestdrift. Over het feest te Wilna wordt neg het vol gende geseind aan het Vad.: Voordat gisteren te Wilna Pilsoedski zijn rede hield, hebben legicnairen een optocht door dc stad gehoud: *v Ook vond een ontvangst ten stodhuizc plaats, waarbij generaal Rydcy en de woy- wode van Wilna het woord voerden. De woywodo heette de legionairen welkom in de „historische Poolsche stad". Op het plein voor den schouwburg, waar Pilsoedski zijn rede hield, ontstond een levensgevaarlijk gedrang, daar er slechts voor 1CC0 personen plaats was in het gebouw, terwijl 6000 legio nairen zich toegang wilden verschaffen. Toet» Pilsoedski op het tooncel verscheen, werd hij met onbeschrijfelijke geestdrift begroet. Dc maarschalk zag cr vermoeid en overspannen uit, maar hij was uitstekend gehumeurd en slaagde er spoedig in de toehoorders mede te sleepen. Hij begon met herinneringen aan zijn kindsheid, toen hij tc Wilna was, zijn ge boortestad en daar de school bezocht. Daarna volgden herinneringen en nnnecdotcs aan den strijd der legionairen. PANIEK OP EEN BOOT Friedrichshafen, 13 Aug. (H.N.) Op den Bodensee is een motorboot, cide lal van passagiers aan bcord h'ad, inbrand geraakt. On der de passagiers brak een paniek int en er ontstond cp de linkerhelft van den boot zoo n gedrang, dot verscheidene personen in het water vielen. De meesten konden door tc hulp toeschietende booten woricn gered, doch men vreest, dat enkele passagiers verdronken zijn De motorboot zelf slaagde erin Meersburg tc bereiken. Deelneming van dc Engelsche cavaldric Naar aanleiding van het curicht over deel neming van do Britsche cavalerie onn ma noeuvres van het Fransche iegcr in het Rijn land schrijft do Manchester Guardian o.m. Heeft men l.icr tc doen met gebrek aan takt, of heeft deze gebeurtenis politieke bcteckcnis? Wanneer dc minister van oorlog op eigen initiatief heeft gehundeldj dient men hem dui delijk tc ranken, dat hij te ver is gegaan. Wen- ree r do mir/ster van buitenlandsche zaken er zijn goedkeuring aan heeft gehecht, moet hij tegenover het volk daarvoor zijn overwegingen bekend maken. Wat thans is gebeurt, is op het oogenblik buitengewoon moeilijk tc begrij pen cn we! om twee redenen: T omdat de be zetting van het Rijnland bij de samenkomst van den Rand van den Volkenbond zeker aan dc orde komt, is het vooral gcwcnscht alles te vermijden, wat verbittering kan wekken; 2. te Locnmo heelt Engeland beloofd Frankrijk tegen Duitsch'and te helpen, maar ook Duitschland tegen Frankrijk te beschermen. Indien thans Britsche troepen deelnemen aan manoeuvres van een verdragsluitende purtij, dient duidelijk te worden uitgesproken, dat zij eveneens bereid is aan manoeuvres dor andere partij deel te nemen. Anders moet de samen werking tusschen de Fransche on Britst? troepen bij militaire oefeningen den indruk wekken, dat Engeland weer tot het oude stel sel terugkeert, waarvan men geloofde, dat het door Locarno was terzijde gesteld. Het is zeer te betreuren, dat het parlement niet bijeen is en dat Chamberlain ziek is en door een mi nister wordt vervangen, wiens bekwaamheid tot oordcelen geen vertrouwen kon wekken. Het geval draagt ertoe bij den indruk te versterken, dat een verandering in de Engelsche buiten- landschc politiek is ingetreden en dat Enge land tot zijn oude methode der geheime poli tiek terugkeert. DR. STRESEMANN VIJF JAAR MINISTER. Berlijn, 13 Augustus (V.D.) De rijkskan selier en dc ambtenaren, van het departement van buitenlandsche zaken hebben den rijks minister van buitenlandsche zaken dr. Strese- mann in verband met diens 5-jarig ambls-ju- bileum gelukgewenscht. HET WEER VAN WORCEN IJ Hl Hoogste Barometerstand: 766.5 Hl te Vardes. Hl Laagste Barometerstand: 745.1 §§1 pi tc Stornoo. Verwachting tot den avond van i=g 1= 15 Aug. Ui Matige tijdelijk toenemende Hl Zuid-Wcstclijke tot Westelijke ps wind, meest zwaar bewolkt met tij - |=f Hg delijke opklaringen en waarschijn- gj lijk regenbuien of onweer, iets m= i= koeler. Krommestr. 4-6-8 Langestr. 52 TEL. 341 TEL: 523 liet gevaar van grensincidenten G c p v e, 13 Aug (V. D.) De Litausche minister-president Woldemaras had, zooals be kend, op 23 Juli bij den secretaris-generaal ven den Volkenbond stappen ondernomen om toepassing tc verkrijgen van vcilighcidsmoat- rtgelen door den Volkenbond ter bescherming tegen grensincidenten bij dc Poolsche manoeu vres aan de Poolsch-Litausche grens. Dc Litau sche nota werd destijds door den secretaris generaal van den Volkenbond, tezamen met de Poolsche nota van antwoord inzake het gevaar voor grensincidenten aan den voor zitter van den Volkenbond cn den rapporteur in deze kwestie ter hand gesteld als gevolg van he: bekende raadsbesluit van 10 December 1927 over de regeling der Poolsch-Litausche betrekkingen. De secretaris-generaal van den Volkenbond heeft thans in een schrijven aan den Litauschen minister-president dezen ervan in kennis gc- sield, dat de tegenwoordige voorzitter van den Raad, de Berlijnsche gezant van Columbiu en de Nederlandsche minister van buitenlund- sche zaken met het oog op dc verklaringen van de Poolsche rcgcering toepassing van het raadsbesluit van December 1927 inzake veilig heidsmaatregelen in geval van dreigende grens conflicten als niet gewenscht beschouwen. Publicatie der gewis selde nota's OOK DE VERDRAGEN WORDEN HERZIEN Londen, 13 Aug. (H. N. Draadloos). Dc- tc-k t is gepubliceerd van de brieven, welke gewisseld zijn tusschen sir Sidney Barton, den Engclschen consul-generaal te Sjanghai en dr. Wang, den minister van buitenlandsche zaken der nationalistische regeering tc Nanking tot regeling van het Nanking-incident van 24 Maart 1927. In een schrijven, gedateerd 9 Augustus, spreekt Wang uit naam van de na tionalistische rcgcering zijn diep leedwezen uit over de onwaardige behandeling en beleedigin gen, den officieelen vertegenwoordigers van de Engelsche rcgcering uangedaan, evenals over het verloren gaan van het eigendom en de per soonlijke beleedigingen en materiecle verliezen, acn Engelsche onderdanen toegebracht. Dr. Wang verklaart, dat, hoewel na een onderzoek ven het incident gebleken is, dat dit geheel was aangesticht door communisten, voordat de na tionalistische regeeiing zich te Nanking ves tigde, de nationalistische regeering desniette genstaande dc verantwoordelijkheid voor het incident aanvaardt. Na de uitroeiing van de communisten en hun boosaardigen invloed, waai toe dc nationalistische regeering is over gegaan, zal er in den vervolge geen sprake meer zijn van een dergelijke geweldpleging of piopaganda, gericht tegen het leven of de rechtmatige belangen van Engelsche onderda nen. Wang voegt hieraan toe, dot de troepen van dc- divisie, welke deel hebben genomen aan dit ongelukkige incident, ontbonden zijn en dat krachtige stappen zijn genomen tot bestraffing van de soldaten en andere personen, die bij hot incident betrokken zijn geweest. De natio nalistische regeering verplicht zich volledige vergoeding te zullen geven voor alle persoon lijke beleedigingen en materiecle schade, toe gebracht aan het Engelsche consulaal en dc Engelsche ambtenaren en onderdanen en hun eigendommen te Nanking. De nationalistische rcgcering stelt voor om voor dit doel een ge mengde Chincesch-Engelsche commissie te be noemen om den omvang der beleedigingen en der schade na te gaan en het bedrag der ver goeding vast te stellen. Sir Sidney Barton aanvaardt in een schrijven van denzelfden datum de voorgestelde rege ling cn spreekt de hoop uit, dat spoedig en volledig uitvoering zal worden gegeven aan de voornemens, door dr. Wang tc kennen gege ven. In een aanvullende nota von 9 Augustus zegt dr. Wang, dat dc nationalistische regee ring hoopte, dot de Engelsche rcgcering haar leedwezen zou betuigen over het optreden van he« Engelsche oorlogsschip Emerald, dat op 24 Maart 1927 te Nanking het vuur op den So- cony-heuvel opende. Barton heeft hierop ge antwoord, dat volgens de overtuiging van de Engelsche regeering de maatregelen, door de Emerald genomen, beslist noodzakelijk waren ter bescherming van het leven en eigendom der Engelsche onderdanen en dat, hoezeer zij het f- it mocht betreuren, de omstandigheden te Nanking op 24 Maart 1927 het nemen van dergelijke maatregelen noodig maakten. In een andere nota van dcnzelfden datum heeft Wang de hoop uitgesproken, dat een nieuw tijdperk in dc diplomatieke betrekkin gen tusschen China en Engeland zal beginnen en voorgesteld een nieuwen stap te doen tot wijziging van dc bestaande verdragen cn rege ling van de hangende kwesties op den grond slag van gelijke rechten en wcderzijdsche eer biediging van de territoriale souvereiniteit. Sir Sidney Barton heeft hierop geantwoord, dat dr Engelsche regeering in hoofdzaak de recht- vasidigheid van de Chineesche aanspraken tot herziening van het verdrag erkent en in haar verklaring van 18 December 1926 en haar voor stellen van 28 Januari 1927 haar politiek vol doende duidelijk heeft uiteengezet en, voorzoo- ver in hoar vermogen lag, practische stappen heeft genomen om daaraan uitvoering tc geven. Teneinde verder uitdrukking te geven aan haar vriendschappelijke en welwillende houding, welke zij altijd tegenover China heeft uange- nomen, is de Engelsche regeering bereid te ge legener tijd onderhandelingen met dc nationa listische regeering over de herziening van het verdrag tc beginnen.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1928 | | pagina 1