WEG
DË EEMLANDËQ
BUITENLAND.
A. N. VAM MSEUWKERK
Theemeyfeefen
Keitjes brengt de menschen
Altijd wat ze wenschen.
Maandag 20 Augustus 1028
BUITENLANDSCH OVERZICHT
DE ONDERGANG
DER L 55
't Russische bergingswerk
Complete Woninginrichting
in de nieuwste uitvoeringen.
HAÏTI GETEISTERD
Tweehonderd dooden
en 1000 dakioozen?
CYCLOON IN ALGIERS
Groote verwoestingen
'T PANTSERKRUISER-
RUMOER
Zij blijven aan
ANTI-OORLOGSPACT
De plechtigheid
der onderteekening
27e iaarpang no. 43
HALDANE OVERLEDEN
ACHMED ZOGOE'S
POSITIE
Grondwetswijziging
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maaodeo voor Amersfoort f2.10. per maand f 0.75. per
week (met gratl» verzekering tegen ongelukken) f 0.171/»»
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-» Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 515
DIRECTEUR - UITG EVER! J.VALKIiOfP
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1—4 regels 1.05 mei inbegrip van een Dewljsnumtte»
€|jte rCgCj mcef f 0.25. Llefdadlghelds-odvertentlèo voor da
helft van deD prijs. Kleine Advertentico „KEITIES" b(} vonruirbctalinp 5 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen 1.Bewijsnummer attr» O.OJ
BUREAU: ASNHEMSCHE P00RTWAL 2»
China cn de mogendheden. De
Japansch-Chineesche moeilijkhe
den. Een vergelijk in zicht?
Teiwijl Amerika de eerste staat was, die
rauwei contact zocht met de nationalistische
regeeiing te Nanking en misschien binnen af-
zier.bsren tijd deze officieel zal erkennen als
vertegenwoordigster van heel het Chineesche
volk en ook Engeland een tijdje later geslaagde
toenaderingspogingen deed, wilde het maar
steeds niet boteren tusschen Nanking en
Tokio. Japan sloeg nog al een hoogc-n toon aan
tegen China, omdat de nationalistische regee
ring de z.g. ongelijke verdragen, welke het in
dertijd met de mogendheden heeft gesloten,
heeft opgezegd, waartegen Japan ernstige be
zweren, vergezeld gaande van een dreigment,
inhtacht. De verhouding tusschen Nanking cn
Tokio was dan ook verre van prettig, doch kor
ten tijd geleden leek het, alsof de Japonsche
politiek ineens gewijzigd was en een veel ge
matigder karakter ging dragen. Thans komt
het verrassende bericht, dat Nanking krimp
heeft gegeven. Dit valt althans af te leiden uit
het telegram, hetwelk behelst, dat de Chinee
sche gezant te Tokio voorloopig afziet van de
opzegging der Japansch-Chineesche verdragen
en bereid is van gedachten te wisselen over de
herziening daarvan. Deze houding der Chinee
sche nationalisten wordt reeds uitgelegd als een
zwichten voor het .Jnpansche dreigement, het
welk hierop neerkwam, dat Tokio krasse maat
regelen zou nemen, wanneer China de voren
bedoelde opzegging niet ongedaan maakte.
Men herinnert zich wellicht ook nog. dat
Japan alles wat het kon heeft gedaan om te
beletten, dat Mandsjoerije, waar het zulke ge
weldige economische belangen hecfl, samen
smolt met dat deel van China, hetwelk zich
in dc macht der natinonalisten bevindt. Tsjang
Hsoe Liang, die zijn vader Tsjang Tso Lin is
opgevolgd als dictator van Mandsjoerije,
vaar\an Moekden de hoofdstad is, heeft inder
daad met Nanking over de éénwording van
Noord en Zuid onderhandeld en scheen er wel
ooren naar te hebben deze te verwerkelijken.
Toen is Japan tusschenbeide gekomen en baron
Hayosji, Japans vertegenwoordiger te Moekden,
schijnt bij zijn interventie-pogingen nog al suc
ces te hebben gehad. Wel is tusschen Moek
den en Nanking inderdaad een overeenkomst
tot stond gebracht, maor Hayosji heeft volgens
de jongste berichten gedaan weten te krijgen,
dat de toepassing van 't gesloten accoord drie
jaar wordt uitgesteld. Dit beteekeni dus, dat
voorloopig alles in Mandsjoerije bij het oude
blijft.
Japans standpunt is ondertusschen wel te
begrijpen het vreest n.l., dat de regeering te
Nanking nog niet stevig genoeg in den zadel
zit en de toestand in China over het algemeen
nog niet door stabiliteit wordt gekenmerkt. Te-
genovei journalisten heeft Hnyasji er dan ook
op gezinspeeld, dat de onderlinge rivaliteit der
generaals het onzekere van de situatie in China
bestendigt. Vooral de generaals Tsjang Kai
Tsjek en Feng Yoe Hsiang zijn tegenstanders.
Laatsgenoemde zou gaarne al de macht aan
zich tiekken en gezien dit ontbreken van alle
eensgezindheid, dat zoo makkelijk aanleiding
kan geven tot het opnieuw ontbranden van
den strijd, die bij een samensmelting van Zuid-
China en Mandsjoerije wellicht zou overslaan
op laatstgenoemd gebied, meent Japan, dat het
maar beter is, dat Noord en Zuid voor
loopig op zich zelf blijven staan. In beginsel,
zoo heeft Hayasji laten uitkomen, is Japan niet
tegen een vereeniging van Mandsjoerije en het
gebied, waarover de regeering van Nanking
het bewind voert, maor thans zou deze samen
smelting voor Mandsjoerije noodlottig kunnen
worden en een enorme nadeel beteekenen voor
Jappns belangen. Vandaar Japans ijverige be
moeiingen te Moekdan en tevens het streven
van Tokio om ondertusschen met Nanking tot
ern zoo schappelijk mogelijk vergelijk te ko
men.
GROOTE BEDEVAART DER VLAMINGEN.
Honderdduizend man aan den
Yser bijeen.
Brussel, 19 Aug. Heden hebben onges.
Veer honderdduizend Vlamingen van alle opi
nies hun jaarlijksche bedevaart gedaan nabr
de graven der Vlaamsche soldaten aan den
Yser en voornamelijk in den sector van Dix-
muiden, waar het groote monument van „Hel-
denhulde" wordt gebouwd.
Professor Daels uit Gent, de Minderbroeder
pater Hilarion Thans en de gedelegeerde van
de Algemeene Vereeniging van Nederlandsche
Studenten, Van Rede van Oudshoorn, spraken
gelegenheidsredevoeringen uit. Vele betoo-
gers droegen opschriften op hun jas of op hun
hoed, waarin amnestie werd geëischt. Een
beiaardconcert en levende beelden uit het le
ven van Klaas Zannekin, den Vlaamschen vrij
heidsheld, die zeshonderd jaar geleden in den
slag bij Casscl is gesneuveld, besloten dezen
bedevaartdag.
Te Visé heeft kroonprins Leopold heden
een monument onthuld, voor de nagedachtenis
van de gendarmes Bonko en Till, die op 4
Augustus 1914 sneuvelden als eerste Belgi
sche militaire slachtoffers van den oorlog, ter
wijl zij met nog drie andere wapenbroeders,
die gewond werden, op de aanrukkende Duit-
sche troepen schoten. (Cour.)
DE TOESTAND VAN CHAMBERLAIN.
Londen, 19 Aug. (V.D.) Naar wij ver
nemen, is de toestand van Chamberlain thans
zoover vooruitgegaan, dat hij naar zijn land
goed in het graafschap Sussex is kunnen
gaan.
Lugubere vondst op den
bodem, der zee
Kof no, 18 Aug. (V. D.) Uit Moskou wordt
gemeld, dot het volkscommissariaat van oorlog
en marine een semi-offioieele "verklaring over'
het bergingswerk van den Engelschen onder
zeeër L. 55 heeft gegeven, waarin wordt mede
gedeeld, In militaire kringen heeft moa dezei
dagen een Englsch boek ontvangen, getiteld
„Linieschepen in actie", waarvan de °.uteur de
bekende expert op zeevaartgebied Vilton ia
In dit boek wordt er in het kert op gewezen,
dot de Engelschen in Juni 1919 den onder
zeeër L 55 hebben verloren. De bemanning
kon echter volgens d t boek nog worden ge
red. Uit deze lezing blijkt, dat men in Enge-
Ind tot nog toe de ware toedracht der feiten
heeft geheim gehouden. Toen de onderzeeër
was geopend, kon worden vastgcrteld, dat dc
geheelc bemanning van 43 koppen was omge
komen Bij 37 lijken rijn matrozenmutsen ge
vonden, waarop de namen van 16 verschillende
schepen stonden. In de ruimten. narin het
water niet twas binnengedrongen, lngen nog
slechts geraamten van matrozen Het gebeente
van den commandant vond men bij 't stuurrad
terug. Waar het water was binnengedrongen,
vormden de lichamen der matrozen een wecke
masra, die uiteenviel, zoodra zij werd aange
raakt. Op het oogenblik is men bezig met de
registratie van de zaken van waarde, die bij
de lijken zijn gevonden. Zij zullen vorden ter
hand gesteld aan de nagelaten betrekkingen
van de omgekomen bemanning. Dc kleeren,
die dc matrozen droegen, zijn bijna geheel in
tact gebleven. De beenderen zijn zorgvuld'g
bijeengezameld, in 43 kisten gelegd' en opge
baard.
DE POOLSCH-LITAUSCHE
MOEILIJKHEDEN.
Zaleski laat Woldemaras de keus.
In haar gisteren te Kofno overhandigde ani-
woord-nota aan Woldemaras geeft de Poolsche
regeering te verstaan, dat bij ontstentenis van
minister Zaleski de afdeelingschef Holowko al
leszins gerechtigd is de Poolsche delegatie vooi
de Poolsch-Litousche besprekingen te leiden.
De keuze van Genève als door Polen voorge
stelde plaats van onderhandeling is het sterk
ste bewijs van het belang, dat de Poolsche re
geering aan het resultaat der onderhandelingen
hecht. Mocht Woldemaras echter een vroege-
ren datum van bijeenkomst van meer belang
achten en aan de keuze van Koningsbergen als
plaats van onderhandeling de voorkeur geven
boven de persoonlijke deelneming van Zaleski.
dan is de Poolsche delegatie bereid de Litau
sche op 22 dezer te Koningsbergen te onlmoo
ten. In dat geval zal dan Holowko de Poolsche
delegatie leiden. Overigens ziet Polen in zijn
verplichtingen te Genève als lid v»r. den Vol
kenbondsraad geen beletsel om de Pooisch-Li-
tausche conferentie met het werk van den Vol
kenbond te doen samenvallen. Blijft de Litau
sche delegatie van een andere mcening, dan ;s
Zaleski bereid de Litausche delegatie op 25
dezer te Genève te ontmoeten. Alsdan kan hij
persoonlijk aanwezig zijn.
De nota dringt aan op een spoedige keuze
door de Litausche regeering uit de beide alter
natief gestelde mogelijkheden.
HET NOODWEER IN BEIEREN.
Een steunactie.
M n c h e n, 1 8 A u g. (H. N.) De Beiersche
regeering heeft een bedrag van Mk. I00.G00
beschikbaar gesteld voor de slachtoffers, die
door het noodweer van 4 Aug. schade hebben
geleden
INBREKERS SLAAN HUN SLAG.
Weenen, T8 Aug. (H. N.) Inbrekers
hebben in den ofgeloopen nacht een bezoek
gebracht aan 'het café Leopold, waar hun een
buit van ruim 30.000 schilling in contant
geld en voorts nog voorwerpen van waarde tot
een bedrag van 10.000 schilling in handen
vielen.
VERIJDELDE REVOLUTIE.
Vele arrestaties in Ecuador.
Uit Quito wordt gemeld, dat de autoriteiten
melding maken van een verijdeld revolutionnair
complot, hetwelk beoogde het herstel eerei
constitutioneele regeering in Ecuador te ver
hinderen. Vele vooraanstaande leden der libe
rale partij, met aan het hoofd José Maria
Ayora, zijn gearresteeerd. Een officieel corn»
muniqué verklaart, dat wapenen, geld en op
ruiende geschriften op de gevangenen zijn ge
vonden en dat de orde bewaard is gebleven.
De Ver. St. hebben kort geleden de facto de
regeering van Ecuador erkend, mits er een con
stitutioneel bewind zou komen.
DE ONRUST IN BULGARIJE.
Een revolutie-plan ontdekt.
De politie heeft te Weenen een Bulgaarschen
communist gearresteerd, die in het bezit gevon
den werd van zes koffers, bevattende geschrif
ten, waarin ee.n plan was opgesteld voor een
communistische omwenteling door gewapende
krachten in Bulgarije
ALDEGONDESTRAAT 103-105-107.
TEL. 543.
GROOTE SORTEERING
CLUBFAUTEUILS en
THEEMEU3ELEN
voorheen Lrmgestraat.
L. BERGSTRAAT 13. TEL. 462
EEN REDE VAN VENIZELOS.
Generaal Pangalos schiet op de
menigte.
GENERAAL PANGALOS.
Te Athene heeft Venizelos een rede gehou
den, waarin Tiif verklaarde,' dat de regeering
geen oorlog wil, maar eèn 'herstel van den bin-
nenlandschen toestand des* lands.
Na de redevoering van Venizelos ging een
deel der menigte door de Universiteiisstraat
langs een aantal aanhangers van Pargolos. Op
dat moment schoten generaal Pangalös twee
van zijn vrienden op de menigte. Vijf personen
werden hierdoor gewond, waarvan één ernstig.
Een tropische
storm
Uit Port au Prince (Haïti) wordt gemeld,
dat er talrijke personen gedood zijn, een aan
tal dorpen zijn weggevaagd en onbereken
bare schade aan den oogst is aangericht ten
gevolge van een tropischen storm, die boven
Haïti is losgebroken. Volgens sommige be
richten zouden er 200 dooden en 10.000 dak
ioozen zijn.
De door den orkaan aangerichte schade
zou een millioen dollar bedragen.Talrijke
kleine schepen zijn gezonken. D«- elementen
verschoonden echter de groote plaatsen. De
overheden organiseeren zco snel zij kunnen
een hulpactie.
AUTO DOOR TREIN GEGREPEN.
Vijf dooden.
Londen, 18 A,u g. (H. N.) In de Cariadee-
sche provincie Alberta is een auto door een
trein gegrepen cn vernield. De inzittenden, eei.
echtpaar en hun drie kinderen, werden alle
gedood
CHINA EN DE MOGENDHEDEN.
Voorloopig handelsverdrag met
Duilschland.
Berlijn, 18 Aug. (H N.) Officieel wordi
gemeld, dat een voorloop:ge handelsovereen
komst geteckend is tusschen Duitschland en
de Nankingregeering Beide staten verplichten
zich o.a. zoo spoedig mogelijk onderhandelin
gen over een definitief verdrag te beginnen.
Een ernstige omvang
Omtrent de ramp, die dc havenstad Djid-
jelli getroffen heeft, wordt nog gemeld, dut
er plotseling een ontzettende orkaan opstak,
ten gevolge waarvan een kustvaartuig schip
breuk leed. Zeven der opvarenden worden
vermist. De mitrailleurskazernc en het zieken
huis te Djidjelli zijn in puinhoopen herscha
pen. Volgens nadere berichten zijn acht n tien
personen gedood en 150 gewondd De orkaan
ging gepaard met een aardbeving, alsmede
met een springvloed. Men is thans bezig met
het organiseeeren van het reddingswerk.
Djidjelli b-'edt en troosteloozon aanblik. Et
moeten ongeveer 10C0 personnen dakloos
zijn. De cycloon woedde over een afstand van
50 K.M. De oogst werd bijna geheel ver
nield.
De houding der soc. ministers
veroordeeld
B e r 1 ij n, I 8 A u g. (H N.) De vergadering
van de soc.-dem. rijksdugfcactic is tegen ne
gen uur geëindigd. Een motie is aangenomen,
waarin de vergadering er haar leedwezen over
uitspreekt, dat dc sociaal-democratische mi
nisters hun toestemming tot den bcuw van
den pantserkruiser hebben gegeven zonder te
voren de partij en de rijskdagfractie te vra
gen. Overigens neemt men aan, dat de sociaal
democratische ministers verder geen gevolg
trekkingen uit de motie hebben te maken.
Demonstraties tegen
Kellogg
N e w-7o r k, 19 A ug. (V. D.) Bij het ver
trek van Kellogg uit New-York hebben onge
veer 200 leden van dc anti-imiperialislische
liga op de pier een demonstratie gehouden te
gen het Kellogg-pact.
P a r ij s, 19 Aug. (V. D.) Op 26 Augustus
zal aan de gevolmachtigden, die naar Parijs ko
men, om het Kellogg-pact te onderteekenen,
een feestmaal worden aangeboden ter eere van
Kellogg; 27 Augustus zal de plechtige onder
teekening plaats hebben, gevolgd door een di
ner en diplomatieke receptie, terwijl 28 Augus-
iis de gevolmachtigden door den president dei
republiek zullen worden ontvangen in het ho
tel Rambouïl'et, waarna zij op een receptie in
het stadhuis genoodigd worden.
Ter onderteekening zullen naar Parij's komen
de gevolmachtigden van Duitschland, Veree-
nigde Staten, België, Ierland Tsjecho-Slowak-e,
Polen, Canada, Engeland, Nieuw-Zeelandf 'Unie
van Zuid-Afrika. Australië en Japan.
Berlijn 18 Aug. (H. N.) Naar de bladen
melden, zal Stresemann cp zijn reis naar Pa
rijs, aangezien de uitnoodiging een zuiver per
soonlijk karakter draagt, slechts door zijn par
ticulieren secretaris worden vergezeld.
CHINA EN DE MOG1 NDHEDEN
De Japansche regeering heeft in antwoord op
de recente kennisgeving van de Chinqéschc
nationalistische regeering, dat hanger.de de
totstandkoming van de verschillende nieuwe
erdragen speciale regelingen zouden worden
toegepast op de buitenlanders in China, deze
handelwijze van China „een schandaal" ge
noemd. Japon verklaarde doa-mee onmogelijk
genoegen te kunnen nemen Het voegde er aan
toe, dat, indien mocht vvo.den getracht dt r-
jelijke speciale regelingen toe te passen, het
verplicht zou zijn maat. cg^' -n te nemen om
de verdragsrechten te handhaven Hierop is
weer een antwoord ontvangen van Chineesche
zijde, maar dit is niet Lexend gemnakï.
Naar men vcreneem:, zei Japan het nici be
antwoorden, daar het 't Chineesche antwooid
dubbelzinnig acht. Japar. zi\ een afwachtende
houding aannemen
TORPEDOJAGER GESTRAND.
New York, 18 Aug. (H. N.) De Ameri-
kaansche torpedojager Childs is bij manoeu
vres aan de kust van Massachussets tijdens een
dikken mist bij het eiland Marthas. Vineyard
aan den grond geraakt. De overige schepen
trachten den torpedojager weder vlot te trek-
YERHOOGINC- DER EULGAARSCHE
INVOERRECHTEN.
Tien staten beklagen zich.
B e r 1 ij n, I 8 A u g (H. N.) Te Sofia is, naai
de bladen melden, ben collectieve nota van tiert
staten ontvr^gen, die zich beklagen over de
verhooging der Bulgaarsche invoerrechten.
lllllllllllllllllUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIliil
BET WEER VAM MORGEN
Hoogste barometerstand: 767.9
Jan Mayen.
Laagste barometerstand: 749.9
Malinhoad.
Verwachting tot den avond van
21 Aug.
Stormachtige tot Krachtige later
afnemend Z. \Y. tot NV. wind, zwaar
bewolkt met tijdelijke opklaringen,
regenbuien, niet kans op onweer,
koeler.
p,.- 'L VLoT^j
k;
Rrm a M. A. Ramselaar
rommssti. 4-S-8 Laaaestr. 5?
TEL. 341 TEL 529
Ptsü-oversen Vesten
1
groote sorieering.
De man der zending naar
België in 1912
Lord-kanselier onder
Macdonald
Gisteren is de Engelscnc oud-minister lord
Haldane overleden.
Richard Burdon Haldare, sinds 1911 vis
count Haldane of Cloan, die een Schot v-m
geboorte was, zag, aldus teekent dc Cour.
aan, in 1856 het levenslicht en studeerde aan
de universiteiten te Edinburgh en Göttingeii
Nadat hij in 1885 liberaal Lagerhuislid was
geworden, verkreeg hij tot ieders verrassing
in het. liberale ministerie van 1905 de porte
feuille van oorlog'en wijdde zich zeven jaar
lang uitsluitend aan de invoering van dringen
de hervoringen 'in hot Engelsche legér Hij
legde de grondslagen voor een systematisch©
verruiming der Engeischc landstrijdkrachten,
schiep een generalen staf, reoiganiseerde het
staande leger grondig en organiseerde voorts
als vrijwilligers-corps van dc tweede linie het
z.g. territoriale leger.
Volledig hierdoor in beslag genomen, vond
hij weinig tijd en gelegenheid tot doolp^nv'ng
aan de politieke discussies van die dagen en
een beslist partij-kiezen van Haldane is
slechts in verband met dc* Duitsch-Engelsehe
betrekkingen bekend geworden Als kenner
van Duitschland werd hij, onmiddellijk n*i do
bijlegging der Agadir-affaire, naar Berlijn ge*
zo'den; deze zending K*jj- niet het gev/'^srlto
resultaat tij de besm k:i ren, die hij in Fe
bruari 191 met Wilhelm II, Bethmann-Holl-
weg cn Tirpitz had, sprak hij de woorden
„Engeland zal zich genoopt zien twee schepen
voor ieder nieuw Duitsch schip te bouwen".
Kort daarop gaf hij zijn portefeuille /an
oorlog terug, om den hoogen post te vervdl-
len van lord-kanselier. De afgebroken bespre
kingen over Afrika en de Baedad-spoorweg,
die te Berlijn gevoerd waren, liet sir Edward
Gery door de gezanten verder voeren en juist
kort voor den oorlog was men het over e.*n
uitvoerig ontwerp-verdrag eens geworden.
Gedurende den oorlog zelf spee!d° Ho1 'ine
geen groote rol; in Mei 1915 reeds trad hij
af als lord-kanselier om geruimen tijd als oar-
ticulier in zijn Schotsch vaderland te verblij
ven. In 1919 publiceerde hij in Ae Westmin-
ster Gazette opmerkelijke mémoires.
Tot algemeene verbazing kwam Haldane in
1924 weer op eens naar voren: hij aanvaardde
in het Labour-kabinet van Macdonald weder
om den post van lord-kanselier. Met dit kabi-
net trad hij in October van genoemd jaar af.
In het Hoogerhuis keeft hij sindsdien eenige
malen de politieke ideeën der Labour Party
bepliit. f
Wordt hij honing?
Weenen, 18 Aug. (H. N.) De wetgeven
de vergadering van Albanië is tegen 25 Aug.
bijeen geroepen om tot een wijziging van do
grondwet te besluiten, waardoor het mogelijk
wordt om den tegenwoordigen staatspres ident
Achmed Zogoe voor zijn leven lang te benoe
men, of den titel van koning te veileenen. Des
regeering beschikt tengevolge van den uitslag
der jongste vorkiezingen over een voldoende
meerderheid om deze wijziging te laten aan
nemen
HET VERDRAG VAN NETTUNO.
Nog meer relletjes in Dalmatië.
B e r 1 ij n, 18 Aug. (VU.) Uit Dalmatië
worden verdere demonstraties tegen de rati
ficatie van het verdrag van Nettuno gemeld.
Zoo is het te Sebenico tot ernstige botsingen
met de politie gekomen. Er hadden verschil
lende arrestaties plaats.
