F\ DUIM BURGER
DË EËMLANDËR
BUITENLAND.
LUXE AUTOVERHUUR
DICECTEUR-UITGEVEQ: J.VALKIiOFf
Zaterdag 25 Augustus 1928
27e Jaargang No. 48
Nieuwe modellen Najaarsmantels ARNHEMSCHEWEG 26
Opruiming der nog voorradige Zomerartikelen, DAMES MODEZAAK
BUiTENLANDSGH OVERZICHT
SPIONNE
VEROORDEELD
Een veelbewogen leven
KELLOGG IN FRANKRIJK
DE AMERIKAANSCHE GEZANT NIET PRESENT
FATALE SCHEEPS-
ONTSMETTING
Negen personen bijna
gestikt
VERLAAT DE PAUS
HET VATICAAN?
Op zoek naar een
oplossing
R L. A.A.v« HAflERSVELQ
[BEU
OP:
,0P:
J
AMERSL0ORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS 3 maanden voor Amersfoort f2.10. per maand f 0.75, per
weck (me« gratia verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 maaaden f 3*-» Afzonderlijke nammers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 515
PRIJS PER ADVERTENTIEN van 1—4 regels I IX)1> met inbegrip van een bewijsnummer
- elke regeJ meer f0.25. Llefdadlghelds-advertentlên voor óo
helft van deo prijs. Kleine Advertentltn „KEITIES" bg vooruitbetaling 1—5 rapt li
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen I I.Bewijsnummer extra t 0.05
BUREAU: ARNHEMSCHE P00RTWAL 2*
Nogmaals de ontruiming van
het Rijnland. Een Fransche
ministerraad. Stre;,cmann
niet naar Gcnève.
Het behoeft niet met vele woorden uiteen
gezet te worden, dat het vraagstuk van de
ontruiming der bezette gebieden het onder
werp blijft van levendige besprekingen, nu
het tij 'stip der groote internationale poli
tieke bijeenkomsten, te Parijs en te Gcnève,
hoe langer hoe meer nadert. Het was don
ook uit dezen hooide, dat de Fransche minis
ters uit hun varantie-oorden bijeen werden
getrommeld om in de hoofdstad von gedach
ten te wisselen over een hcclc reeks vraag
stukken, waartoe o.a. ook dc kwestie der ont
ruiming van 't bezette gebied behoorde. Het
communique, dat no ofloop der bijeenkomst
werd uitgegeven, was van een al le weinig
zeggende roberheid en uit particuliere tele
grammen moet dan ook worden afgeleid, dat
geen schikkingen zijn getroffen met betrek
king tot een onderhoud tusschen Poincaré,
Frankrijks premier, cn Slresemann, Duitsch
land minister van buitenlandsche zaken. Dat
de beide min.'steis met elkaar van gedachten
zullen wisselen, wordt niet geloochend, maar
wel wordt tegengesproken, dat Von Hoesch,
dc Duitsche gezant te Parijs, op de Quai
d'Orsay namens Stresemonn afzonderlijk een
onderhoud heeft aangevraagd. Verkloaid
wordt, dot een dergelijk \crzock niet noodig
is, daar de onderteekening van Kellogg's vre
desverdrag automatisch het oontoct tusschen
de beide politici bewcrktstelligt.
Overigens kan men aannemen, dat het
zwaartepunt der besprekingen over het pro
bleem der ontruiming raar Parijs zal worden
verlegd. Stresemonn toch zal alleen dc Fran
sche hoofdstad bezoeken en zich niet naar
Genève begeven, daar dc afmattende arbeid,
die hem stellig in de Volkenbondsstad te
wachten zou staan, een voldoende motief voor
zijn geneesheeren was om hem te ontraden
de Volkenbondsvergadcringen bij te wonen.
Het is dan ook te verwachten, dot de Rijn-
landontruimmg te Parijs op het tapijt komt,
al is het natuurlijk in beginsel mogelijk, dat
de kwestie ook nog nader te Gcnève wordt
behandeld door Stresemann's plaatsvervanger.
Als zoc-danig zouden öf staatssecretaris Von
Schubert of rijkrkansciier Hermann Muller,
het hoofd der Duitsch'e regeering, hef meest
in aanmerking komen. Doch dit is een kwes
tie, die het rijkskabinet heeft u"*t te maken,
dut waarschijnlijk weldra opnieuw za' bijeen
komen, teneinde de richtlijnen vast te stellen
met betrekking tot de Duitsch-Fransche poli
tiek, nu Stresemann's reis naar Genèvo, waar
met no me over dc entruiming van gedachten
z.pu worden gewisseld, komt tc vervallen.
Het optimisme met betrekking tot do on
derhandelingen over de opheffing der be
zetting is anders nog geenszins toegenomen,
daar men in het gunstige geval aanneemt,
dat op vrij vlotte wijze een accoord tot stand
zal komen niet betrekking tot de ontruiming
van de tweede zone. In 't begin van 1930 moe
ten de buitenlandsche troepen deze zone
krachtens het vredesverdrag tooh reeds ver
laten, zocdat oen schikking op dit stuk van
z-pkon niet van buitengewoon belang is, al
zou zij op zich zelf een prettige vordering
betcekcnen. Van meer gewicht is echter, dat
geheel Duitschland, dus tweede èn derde
zone, terstond wordt ontruimd. Ook thans
luiden nog nlle berichten in dezen geest, dal
Frankrijk zich te dezen opzichte niet wcigei-
achtig zal betoonen, mits Duitschland zich den
zin van het gezegde „voor wat hoort wat"
duidelijk wil rcaliseeren. M.a.w.Duitrchland
Jïvoet de bezetting afkoopen. Er bestaat nu
een zekere gezindheid te Berlijn om bezwaar
te imken tegen contra-prestaties, vooral van
politiekcn aard, die met Duitschlands eer cn
soevereiniteit in strijd zijn. De onderhande
lingen zullen dan ook vermoedelijk van zcct
moeizamen aard worden, doch in beginsel zou
het mogelijk zijn, dat nien tenslotte toch nog
tot overeenstemming kwam. Uit sommige
Parijrchc berichten zou namelijk geconclu
deerd kunnen worden, dat Frankrijk niet zou
staan op inwilliging van politieke eischen,
maar desnoods ook genoegen zou willen ne
men met Duitsche compensaties, die een eco
nomisch of financieel karakter dragen. Of
deze voorstelling van zaken beantwoordt aan
de werkelijke opvattingen in Porijsche regee-
xingskringen, kan momentcel nog niet wor
den uitgemaakt en alle mededeelingcn dien
aangaande moeten dan ook voorloopig met
het noodige voorbehoud worden aanvaard.
Maar Kellogg is inmiddels al in Frankrijk
aangekomen, de andere staatslieden zullen
zich spoedig eveneens tc Parijs bevinden en
de onderhandelingen kunnen dus weldra be
ginnen. Laten wij daarom, liever dan ons te
wagen aan speculation, wachten op de uit
komsten doarvon.
Zij verleende zoowel Frankrijk
als Duitschland diensten
Hoe hij tc Havre cn Parijs werd ontvangen. Tc vroeg
in de Fransche hoofdstad
Uit Leipzig wordt d.d. aan de Tel.bericht.
Voor de vacantiekomer van het rijksge-
ifcchtshof te Leipzig is heden een interessant
spionnage-proces behandeld.
Verdachte was dc thöns 57-jarige le Til
burg geboren Mothilde Siebencck-Joekin, wier
huwelijk 'in 1909 te Keulen door echtschei
ding ontbonden is. Sindsdien voorzag zij aan
vankelijk in haar levensonderhoud en dat van
hear kind door het verhuren van kamers en
door handwerken.
Na het uitbreken van den wereldoorlog
werd zij door het Roode Kruis tc Brussel te
werk gesteld. Haar zucht nuür avonturen
dreef er haar echter na eenigen tijd toe haat
hulp aan het te Brussel gevestigde Duitsche
bureau voor contra-spionnage aan tc bie
den, in dienst van welk bureau zij ook een
rol in de affaire van miss Cavell speelde.
Toen de oorlog ten einde was, ging zij te
Keulen wonen, waar zij zich door twee be
ambten van de Fransche „Sureté" voor hut»
doeleinden liet winnen. Van een zekeren ka
pitein De Profisy kreeg zij opdracht haar
vroegeren superieur te Brussel naar het be
zette gebied te lokken en hem daar in handen
der Fransche recherche te spelen. Doch dit
plan verried zij aan het Duitsche bureau voor
contra-spionnage. Gedurende de daaropvol
gende jaren spionneerde zij voor beide lan
den tegelijkertijd I Op 14 Juli 1927 werd zij
door de Duitsche autoriteiten gearresteerd,
toen zij den Franschen nadere bijzonderheden
over den cokesuitvocr van het Rijnsch-West-
fanlsche kolcnsyndicoat wilde verschaffen.
De procureur-generaal cischte tegen ver
dachte veroordeeling tot drie jaar tuchthuis
straf en vijf jaar verlies der burgerrechten,
doch het rijksgcrechtshof veroordeelde haar
met inachtneming van verzachtende omstan
digheden tot 2ka jaar gevangenisstraf cn vijf
jaar verlies der burgerrechten, met aftrek van
13 maanden preventief.
Zeven verstekelingen
omgekomen
DE KINDERSTERFTE IN DELHI.
Ontstellend hoog.
Dc pas benoemde commissaris van politie te
Delhi heeft verklaard, dat de krottenbuurter»
in oic stad afschuwelijk zijn en zoo spoedig
mogelijk moeten verdwijnen. De kindersterfte
is er angstwekkend hoog. Eén zuigeling op de
viei sterft in het eerste levensjaar.
Na aankomst te Baltimore van het schip
Inventor uit Zuid-Amerika werd de boot ge
heel ontsmet, daar het verschillende havens
had aangedaan, waar gele koorts heerschte. De
ontsmetting geschiedde met een bepaald gas.
Na de ontsmetting werd een verschrikkelijke
ontdekking gedaan. In verschillende deelsn
van het schip vond men zeven lijken en negen
menschen, die vrijwel gestikt waren en wier
toestand zeer ernstig was. Het waren verste
kelingen, die ongemerkt de reis hadden mee
gemaakt om op ongeoorlooofde wijze de Ver
Staten tc kunnen binnenkomen.
HET COMMUNISME IN
BHITSCH-INDIË.
Scherpe maatregelen overwogen.
Dc Britsch-Indische regeering ontwerpt een
wet, die bepaalt, dat buitenlandsche bolsjewis
tische agenten waarborgen van goed gedrag
moeten geven en dat communisten bij bevel van
den gouverneur-generaal gedeporteerd kunnen
worden. Communisten, die zich slecht gedra
gen, zullen ook blootstaan aan arrestatie en
voroordccling tot 12 maanden gevangenisstraf
en zware boeten.
MADDALENA EN PENZO KEEREN NAAR
ITALIË TERUG.
Uit Bergen wordt bericht, dat daar een s.s.
uit Koningsbaai is aangekomen met het Ita-
liaonsche vliegtuig Marina I aan boord. De
vlieger Maddalena zal morgen met het toe
stel via Amsterdam door de lucht naar Italië
terugkeeren, indien althans de weersomstan
digheden gunstig zijn! De vlieger Penzo wordt
binnen enkele dagen te Bergen verwacht. Hij
zal met het toestel S 55 naar zijn land terug-
vlieger:.
VANDERVELDE NAAR ARGENTINIË.
De Belgische socialistische leider. Emtio
Vander velde, is gisteren met zijn vrouw uit
Brussel vertrokken met bestemming naar Ai-
gentinië, waar hij een reeks lezingen gaat
houden. Van deze reis zal hij tevens gebruik
maken om te trachten de twee aldoor be
staande groepen van de socialistische inter*
nationale met elka&r te verzoenen Ook Uru
guay en Brazilië hoopt Vandervelde te be
zoeken.
P-a r ij s, 2 4 Aug. (H. N.) Staatssecretaris
Kellogg is vanmorgen kort na 10 uur met zijn
vrouw en in gezelschap van den eersten mi-
minister van Canada Mackenzie King op het
station St. Lazare te Parijs aangekomen, waar
het gezelschop door den Amcrikaanschen en
den Canadeeschen gezant en door den verte
genwoordiger van de Fransche rcgecring werd
begroet. Kellogg begaf zich vervolgens naai
het Amerikaanschc gezantschap, waar hij tij
dens zijn verblijf te Parijs zal wonen. Omtrent
de aankomst tc Havre wordt nog gemeld, dat
daar een begroeting door den prefect en den
burgemeester van de stad plaats had De bur
gemeester herinnerde in zijn toespraak tot
Kellogg aan het werk, dat Hc-rriöt en Briand
ter bevordering van den vrede hebben verricht
en overhandigde Kellogg uit naam van de
stad een tjouden penhouder, die het opschrift
oroeg,,Si vis pacem, pora paccm", waar
door het oude „Si vis pacem, para bellum"
vervangen moet worden. Het is niet moeilijk-
den oorlog voor te bereiden, doch moeilijker
is het den geest tot handhaving van den vrede
aan te kweeken. Voorts sprak de burgemeester
den wensch uit, dat Kellogg en de vertegen
woordigers der overige mogendheden van de
zen penhouder voor dc onderteekening van
het pact gebruik zullen maken. In zijn toe
spraak tot Mackenzie King herdacht de bur
gemeester de hulp, door de Canadeesche troe
pen tijdens den oorlog aan Frankrijk verleend
en overhandigde den minister een gouden her-
ir.ncringsmedaillc.
Volgens een V.D.-bericht dankte Kellcgg
voor den hem geschonken vulpenhouder en
beloofde hij, dat daarmede het pact ondertêc-
kond zal worden. Zijn echtgenoote ontving
van de dochter van don burgemeester een
groot bloemstuk. Tenslotte werden de Fran
sche, Amerikaanschc cn Canadeesche volkslie
deren ten gehoore gebracht. De staatslieden
plaatsten vervolgens in het gouden boek dei
stad Le Havre hun handteckening, om tc
7.15 per trein naar Parijs te vertrekken.
De correspondent der N.R.C. te Parijs
meldt
Dat de extra-trein uit Havre met Kellogg
45 minuten voor den tijd Parijs binnenliep,
wordt officieel aan administratieve redenen
toegeschreven. Dit is onzin. Men heeft den
Amerikaanschcn staatssecretaris blijkbaar op
eigen verzoek oen manifestatie willen besparen.
Misschien vreesde men onaangenaamheden
van communistischen kont. Het is juist een
jaar geleden, dat de terechtstelling van Sacco
en Vanzetti hier de gemcederen tegen de Ver.
Staten opzette. In geen geval is van eenig
voornemen tot een vijandige bctooging geble
ken. Ook kan de overheid bezorgd zijn ge
weest, dat de ontvangst door het publiek koe
ler zou uitvallen, dan men voor de Amerika
nen wil weten. Dit alles is voorkomen door
den trein drie kwartier te laten inhalen. De bij
zulke ontvangsten gewone autoriteiten waren
tegenwoordig, rpoar men had vergeten den
'Amcrikaanschen gezant te waarschuwen. Het
betrokken telefonisch bericht bereikte hem
in bad. Myron Herrick kwam op het laat
ste oogenblik aandraven om zijn minister aan
de Fransche persoonlijkheden voor tc stellen.
Op het perron van aankomst was een beschei
den versiering aangebracht. Op deze manier
ging de verwelkoming vrijwel onopgemerkt
voorbij. Een handvol reizigers en spoorbeamb
ten was er getuige van. Enkele malen werd er
een „leve Kellogg" geroepen.
Italiaansche kritiek op hef
anti-o©r'og-verdrag.
Rome, 24 Aug. (V. D.) De voortdurende
spotternij met de onderteekening van het
Kellogg-poct o.s. Maandag in Parijs verkeerde
heden in een heftigen aanval op Woodrow
Wilson en Kellogg. Wilson wordt een regel
rechte idioot genoemd en Kellogg zijn opvol
ger. Amerika is rijk aan Wilsons en zoodra
de eene sterft is cr een Kellogg om zijn plaats
in te nemen, aldus de Impero. Termen als
„vredesapostels" worden op ironische wijze in
de geheele Italioansche pers gebruikt. Kel
logg- noemt men „zwijgzaam on bemoeiziek".
Met betrekking tot het feit, dut Mussolini
niet den onderminister van buitenlandsche za
ken, signor Grandi, ter onderteekening var»
het pact naar Parijs gezonden heeft, verkleurt
de Impero
„Het was verstandig van Italië den onder
minister van buitenlandsche zaken ook maar
niet lastig te vallen voor de onderteekening
van zoo iets, maar dat men er zich mee verge
noegd heeft zijn ambassadeur graaf Manzoni
dit te laten doen. Manzoni zal maar een korte
wandeling behoeven te doen van de Italiaon-
sche ambassade naar de Salie de 1' horloge".
Het heele Italiaansche standpunt wordt dooi
dit citaat weergegeven. Italië is van meening,
dat het anti-oorlogverdrag de internationale
politieke spanning niet zal verminderen, doch
integendeel die zal verscherpen.
Mussolini zelf heeft ieder commentaar aan
gaande het ondertcekenen van het pact ge
weigerd.
Uitnoodiging aan 47
landen.
andere
Acht-en-vcertig uur na de teckening van het
anti-oorlogpact van Kellogg, te Parijs op 27
dezer door vijftien landen, zullen zeven-en-
veertig andere landen zijn uitgenoodigd 'het
zelfde te doen. De Amerikaanschc diploma
te!» zullen een afschrift van den tekst van het
pact aan de regeeringen doen toekomen,
waarbij zij zijn geaccrediteerd en die niet
oorspronkelijk het pact ondertcckenen, met de
uitnoodiging er zich bij aan tc sluiten. Daai
de Vereenigde Staten geen betrekkingen met
Rusland onderhouden, zal dit door Frankrijk
worden uitgenoodigd om het pact te onder
schrijven.
Fransche persstemmen.
Do Fransche bladen verwelkomen alle har
telijk de onderteckenanrs van het pact. Het
Petit Journal schrijft, dat de reis van Kellogg
een nieuw bruggetje bouwt over den Atlanti-
schen Oceaan.
De Echo de Paris schrijft hetzelfde en zegt,
dat het tot een accoord met betrekking tot de
schulden moet komen. Amerika moet in de
onderhandelingen daarover een eerste rol spe
len.
De Figaro zegt dat, indien Stresemonn een
goed Europeaan is, hij een nog beter Duit-
scher is.
Mackenzie King en Chamber
lain wisselen telegrammen.
Londen, 24 Aug. (H. N. Draadloos.)
Mackenzie King, dc eerste minister van Cana
da, heeft van boord van de lie de France een
telegram aan Chamberlain gezonden, waarin
hij er zijn leedwezen over betuigt, dot Cham
berlain niet in staat is bij dc onderteekening
van het verdrag tot uitbanning van den oorlog
aanwezig tc zijn en hem verzekert, dat hem bij
zijn bezoek aan Canada een hartelijk welkom
zal ten deel vallen. Chamberlain heeft hierop
geantwoord, dat hij zeer getroffen is door
de hartelijke bewoordingen van het telegram
en het ten zeerste betreurt, dat zijn ziekte hem
zoo zwak heeft gemaakt, dot hij met Macken
zie King en de overige vertegenwoordigers
van het rijk niet kan deelnemen aan de onder*
teekening van het pact tc Parij's. Voorts zegt
Chamberlain, dot het hem een zeer groot gc-
HET WEER VAN MORGCN
Hoogste barometerstand: 7ÖG.G
Janmaycn.
Laagste barometerstanl: 747.1
Blaclcsod.
Verwachting tot den nvon.l van
26 Aug.
Matige, tijdelijk toenemende Zui
delijke tot Westelijke wind, afwis
selend bewolkt, aanvankelijk met
opklaring cn weinig of geen regen
later weer toenemende kans op re
genbuien en onweer, aanvankelijk
weinig verandering in temperatuur
noegen zal zijn om in Canada de vriendschap
te vernieuwen, doch hij verzoekt, dot de onl-
moeting een zuiver informeel karakter zal
drogen en hij van openbare feestelijkheden
verschoond zal blijven.
Kellogg op bezoek bij Briand.
P a r ij s, 2 4 Aug. (V. D.) Kellogg heeft
zich hedenmiddag in gezelschap van den Ame
rikaanschcn gezant naar het Fronsche ministe
rie van buitenlandsche zaken begeven, waar
hij bij Briand een bezoek aflegde. De beide
stuatsïieden toefden bijna drie kwartier in
Briand's kamer. Kort daarop verscheen Briniid
met Kellogg in het gezantschapsgebouw der
Vereenigde Staten. Te zes uur ontving Briand
Usjida, den Jupanschen vertegenwoordiger
voor de onderteekening van het verdrag.
Zijn gezondheid maakt
het noodzakelijk
PAUS PIUS XI.
Rome, 23 Aug. (V. D.) In een gesprek
met een oud vriend zeidc de paus he
den „Als God het wil, zal dit het laatste
jaar zijn, dat ik
het Voticaon opgeslo
ten doorbreng". Tij
dens dit gesprek vie
len groote droppels
zweet van het voor
hoofd van den paus,
die ontzettend tc lij
den had van dc hit
tegolf. De paus ver
volgde „Ik ga wan
delen in de tuinen
van het Vnlicaan,
omdat het te heet is.
Heele dagen verlang
ik er naar een klein
stukje van Rome
door te gaan cn den
heuvel te beklimmen om te gaan zitten on
der de „pineta Sacchetti", die ik uit mijn
vensters kan zien wuiven in den frisschen
wind". De dokters, onder wier behandeling
dc paus is, zeggen, dat het uiterst gevaarlijk
is voor den paus, om nog een zomer in het
Vaticaan door te brengen.
Staatssecretaris Gasparri zoekt naar dc op
lossing van het probleem om gelijktijdig de
gezondheid van den paus te redden en h"t
principieelc zelfopsluiten der pausen geen gei
weid aan tc doen. Het schijnt, dat er weger-
openstaan om tot een oplossing te komen. De
eerste is, dat de „pineta Sacchetti" Aangekocht
worden, die aan de tuinen van het Vaticaan
grenzen en dat men dc Italiaansche regeering
uitbreiding vraagt van de extra-territoriali-
tëit. Ten tweede bezit dc paus behalve de pa
leizen van het Vaticaan ook "het palcis van
Lateraan en het Costel Gondolfo aan het AI-
bano-mcer, welke weer zouden kunnen worden
beschouwd als absolute pauselijke domeinen,
vallende onder de „waarborgwét", die de
Romeinsche kwestie regelt. De paus schijnt
geneigd te zijn Castel Gondolfo als zomer
residentie te kiezen, hetgeen ook de dokters
als het beste verkiezen. Op deze wijze zou de
paus uit het Vaticaan moeten gaan, door
Rome rijden en ongeveer 25 mijl over het
land afleggen, waarmede een onderbreking
gemaakt zou worden van dc jaar, gedu
rende welke geen paus ooit het Vaticaan ver
laten heeft. De dokter en do staatssecretaris
schijnen besloten te zijn het leven van den
paus te redden. De boven aangehaalde woor
den, die de paus hedenmorgen uitsprak, zou
den er dan op kunnen wijzen, dat het Vaticaan
ol tot een overeenstemming gekomen is met
de Italiaansche regeering.
ONTWIKKELING VAN T AUTOBUS-
VERKEER IN ZWEDEN.
Stockholm, 24 Aug. (IT. N.) Dc snelle
ontwikkeling van het autobusvcrkcer blijkt uit
een zoocven gepubliceerde statistiek, volgens
welke er op het oogenblik in Zweden niet min
der dan 6000 gcconcessioneerde autobussen
zijn, die dagelijks over 1600 verschillende
lijnc-n loopen, waarvan de totale lengte onge
veer 50.000 K.M. bedraagt, zijnde ruim het
drievoudige der lengte van het geheele Zwecd-
sche spoorwegnet.