AMEÖSFOCllïS'CffBAÖilAD
TWEEDE BLAD
-Ie IAARGANG -DE EEM LANDER*
Woensdag 5 September 1928
BINNENLAND.
N.V. COMPAGNIE LYONNASSE
NAJAARSMANTELS.
FEULLETON.
Het Geheimzinnige
Genootschap
DE VOLKSTELLING
VAN 1930
ANTWERPEN EN
DE RIJN
Vrij van rechten?
No. 56
--
JOHAN 1SEKE. f
Bekend zanger.
In het R.K. Ziekenhuis in den Haag is na
een koite ongesteldheid in den ouderdom van
43 jaar overleden de zanger J. Iseke.
Dat is een tijding, zegt de N. R. Ctv die
door velen in den lande met leedwezen zal
vernomen worden immers Iseke was ccn der
weinige goede klachten welke voor de Neder-
landsche Opera beschikbaar waren. Hij was
een goed zanger en had talent als acteur. Zijn
creatie bijvoorbeeld in dc in het begin van
1927 vertoonde opera Rhena, was iets bijzon
ders en stellig zullen velen zich zijn optreden
in het Mysteriespel Beatrijs herinneren.
Ook aan uitvoeringen van oratoria heeft
Iseke meermalen met succes medegewerkt
HET LOODGIETERSCONFLICT.
Naar aanleiding van de mislukte pogingen
tot oplossing van het conflict in het loodgie-
tersbedrijf, deelt de Combinatie "an eerste klas
gemeenten in het loodgietersbedrijf, waarbij
zijn aangesloten dc loodgieterspatroonsver-
cenigingcn in Amsterdam, Haailem, Den Haag
en Rotterdam mede:
Sedert 8 Mei is bij aangesloten afdeelingen
van dc Combinatie ccn staking over het opne
men van een vacuntieregcling in het collectief
contract.
Door de arbeiders-organisaties was onder
meer een vacantie-eisch gesteld van zes dogen,
wat door de combinatie niet aanvaard kon
worden, aleer een vacantieregeling in de bouw
bedrijven was vastgesteld, daar het loodgie
tersbedrijf ten nauwste aan het bouwbedrijf
verbonden is.
Dc Rijksbcmiddelaar, de heer H. A. van
IJsselsteijn, heeft een bemiddelingsvoorstel ge
daan van drie dagen vacantic, hetgeen niet aan
vaard kon worden, daar het ging over het prin
cipe. Bij een volgende bespreking bij den Rijks
bemiddelaar hebben de patroons voorgesteld
het bestoende contract te verlengen met twee
jaur cn ccn clausule op te nemen; dot mocht
in het bouwbedrijf in dien tijd de vocantie wor
den ingevoerd, dit dan eveneens door de com
binatie zou worden gedaan. Dit voorstel werd
door de organisaties niet aanvaard.
Ecnige weken geleden hebben de heeren J
Douwes, voorzitter van dc crisiscommissie en
J. W. Jurrema, directeur van Maatschappelij-
ken Steun te Amsterdam de vraag gesteld of
de combinatie prijs stelde op bemiddeling er.
eventueele bemiddelingsvoorstellen in de ver
gadering zouden worden besproken, hetgeen
dc combinatie bevestigend heeft beantwoord
Na verschillende besprekingen werden do
volgende gedachten naar voren gebracht:
Ie. geen vacantieregeling wordt in het con-»
tract opgenomen;
2e. de loodgieterspatroons geven hun ge
zellen 50 per week toeslag, totdat een va-
contie-regeling in het contract der bouwbedrij
ven is opgenomen, waarna oen zelfden vacan-
tie-rogeling voor de loodgieters wordt aan
vaard;
5c. dc werknemers worden in overleg met
de patroons in ^c gelegenheid gesteld cenige
dagen per jaar verlof te nemen, zonder door
betaling van loon
4e. mocht bij den aanvang van het con
tractjaar 1931 nog geen vacantieregeling in
het bouwbedrijf zijn aanvaard, dan crplichter»
de loodgieterspatroons zich een vacantierege
ling von ten minste drie dagen in hun contract
op te nemen;;
5e. geen rancuneijmaatregelcn 2ullen wor
den toegepast.
Het bestuur der cominatie heeft toegezegd
deze gedachten, indien zij als voorstel kwamen
in hare vergaderingen te zullen verdedigen, de
besturen der arbeidersorganisaties waren ech
ter niet bereid dit te doen, waarna de bemid
delaars van een verdere poging om de partijen
tot elkaar te brengen hebben afgezien.
DR. \V. R07AARDS.
Dc toestand vrij goed.
De toestand van dr W. Royoords is, ten
gevolge van de volstrekte rust die de patiënt
heeft gc-nomen, op het oogenblik vrij goed.
NEDERLAND EN POLEN.
Dc gezont te Warschau over de
wederzijdsche relaties.
Het Poolsche blad „Epoka" heeft op den
Koninginnedag den Ncdcrlandschen gezant, den
heer Engclbrccht, om een interview gevraagd
over de Nedcrlandsch-Poolsche relaties. De
heer Engelbrecht heeft, aqji de hand van de sta
tistieken van den Nederlandschen uitvoer naar
Polen verklaard, dat dc handelsrelaties tusschcn
de twee landen zich prachtig ontwikkelen. Ook
de uitvoer van Polen naar Nederland ontwik
kelt zich gestadig cn op belangrijke wijze.
Dc heer Engelbrecht heeft verder op de
opening van den directen dienst van den Kon.
Holl. Lloyd tusschcn de Poolsche haven Gdynia
cn Zuid-Amcrika gewezen. In Augustus is het
eerste groote schip van den Kon Holl. Lloyd
met landverhuizers von Gdynia naar Zuid-
Amcrika vertrokkende landverhuizers waren
zeer tevreden over de bediening op de boot.
Deze maand vertrekt ccn ander schip van den
Lloyd uit Gdynie.
De gezant heeft tevens op het groeiende cul-
turcelo contact gewezen, in het bijzonder op
het contact tijdens de Olympiade cn den goe
den indruk, dien de ontvangst der Poolsche
deelnemers door een gemengd comité bij dezen
heeft achtergelaten. Dc gezant heeft de hoop
uitgsproken, dat de Nedcrlandsch-Poolsche
relaties zich ook in dc toekomst goed ontwik
kelen zullen.
HET DIPLOMA ZIEKENVERPLEGING.
Een adres van Nosokomos.
De Vcreeniging Nosokomos heeft aan de le
den van de Tweede Kamer der St3ten-Generaa!
een uitvoerig adres gezonden, waarin zij ver
zoekt de wet van 2 Mei 1921 tot wettelijke
bescherming van het diploma ziekenverpleging
ter verkrijging van het Staatsdiploma, .Mn te
vullen met het verplicht stellen, dat naas; en
theoretisch examen ook een practisch moet
worden afgenomen. Dit verzoek grondt zij op
de overweging, dat het werk der vcrplegenden
een bij uitstek practische (technische) arbeid
is en men de vcrplegenden dus zeker heeft te
onderzoeken op haar practische kennis, naast
de theoretische kennis. In het adres komen en
kele uitspraken van Hollandschc doctoren voor
die naast het theoretisch examen -jen practisch
examen voor de vcrplegenden noodig achten.
Verder bevat het adres een overzicht van eeni-
ge landen, waar het examen theoretisch en
practisch wordt afgenomen, o.a. Engeland, Bel
gië, Duitschland, Frankrijk, Oostenrijk, Zwe
den, Denemarken, Noorwegen, Canada, Aus
tralië, Nieuw-Zeeland, meerdere Staten in
Amerika.
AUTOBUS-CONCESSIES.
Bij Kon. Besl. is op grond van het ingestel
de beroep door de directie der Ned. Spoor
wegen de vergunning verleend aan M. C. de
Jong te Munmerwoudc voor het traject Rin-
sumageestGroningen gewijzigd in Rinsuma-
geestGrijpskerk. Te Grijpskerk moet aan
sluiting worden gegeven op den trein.
Ongegrond werd verklaard het beroep van
de directie der Ned. Spoorwegen tegen de
verleende vergunning aan K. Visser voor het
traject VoorthuizenNijkerk ('s Maandags).
Gewijzigd word de verleende vergunning
aan J. \V. de Vries te Simpel veld voor het
traject Bocholtz—Heerlen in dien zin, dat een
vervoerverbod HeerlenOnderspekholz werd
opgelegd.
Eveneens werd de verleende vergunning aan
den Limburgschen Autobusdienst voor het tra
ject Heerlen—Maastricht gewijzigd, zoodat
voortaan geen reizigers mogen worden opge
nomen op het troject ValkenburgMaastricht.
USrech'.sckeweg 10 Te! 179 Amersfoort
DE PRIJZEN VARIEEREM VAN F 29— TOT F 200
Naar het Engelsch van J. S. FLETCHER
door Mej. A. T.
11
Jimmic bromde nog iets, wat de ander als
een toestemming kon opvotten. Hij zag op zich
zelf neer, toen hij van de telefoon afging. Hij
had zijn mooie toilet van dien middag verwis
seld met een gemakkelijk huispak, cn daar hij
een zeer vormelijk jongmensch was, die vol
gens dc regelen van orde en netheid wenschtc
te leven, streed het met zijn beginselen, om
uit eten te gaan, zonder behoorlijk gekleed te
zijn. Maar de toon van Packe was dringend
geweest.
„Nu, ik zal wel moeten gaan", zei Jimmie
geeuwend, „Haal mijn overjas, Kentover, en
roep een taxi aan. Misschien kom ik van avond
eerst laat thuis, vergeet dus niet, dot ik mor-
gendochtend vroeg ontbijten moet acht uus,
op zijn laatst."
Een kwartier later trad Jimmie de particu
liere zitkamer van lord Scraye in het hotel
Ritz binnen, en vond den bewoner er van bij
(het vuur in druk gesprek met Packe. Scraye
schoof een stoel tusschcn hen in.
„Prettig, dat je dadelijk gekomen bent, Tric-
kett", zei hij. „Packe en ik houden krijgsraad
en wij hebben uw hulp noodig. De zaak is, dat
er verdere dingen zijn voorgevallen.
Jimmie liet zich in een stoel neervallen cn
nam dc sigaret aan, die Scraye hem aanbood^
„Sedert ons avontuur van hedenmorgen?
vroeg hij.
„Het gebeurde is mij overkomen", antwoord
de Scraye. Uit hetgeen Packe mij verteld heeft,
beteekende uw avontuur van vanmorgen niet
veel
„Dan maakt Packe gevolgtrekkingen, die ik
niet gemaakt heb", zei Jimmie. „Ik geloof, dat
onze avonturen van dezen morgen heel veel
beteekenden."
Packe keek Scraye aan.
„Voordat je Jimmie vertelt, wal je mij zoo
juist verteld hebt, Scraye", zei hij, „zou ik
graag willen hooren, wat Jimmic werkelijk
denkt over hetgeen wij vanmorgen gedaan heb
ben. Ik voor mij vind, dat wc niet anders deden
dan mevrouw Wytkcnshawe volgen van het
Victoria-station naar een postkantoor in Re
gent Street, van het postkantoor naar een def
tige hoedenzaak in South Molton Street, en van
den hoedenwinkel naar haar eigen huis in Wil
ton Crescent. Ik beken, dat ik niets meer zien
kon in alles wat wij deden."
Met een beweging van zijn rechter ooglid
vestigde Scraye de aandacht van Jimmie op een
karaf sherry die op ccn tafeltje dicht bij hem
stond. Jimmie schonk een glas half vol en
proefde den wijn nadenkend.
„Ja", zei hij. „Ik geloof wel, dot het alles is,
dat je zien zou, Packc. Daar je een uitvinder
van geheimzinnigheden bent, zie je de gewone
feiten niet, al zijn ze vlak onder je neus. Nu,
ik ben geen uitvinder cn ook geen schepper; ik
ben een practisch mensch. Wij houden het
voor jangenomen, dat mevrouw Wytkenshowe
zich eergisternocht het kruis van den tsaar uit
de Koninginnekamer op Scraye toeëigende,
nietwaar? Goed, zal ik u zeggen wat zij er
mee deed?"
Pocke lachte, Scraye hield hem met een le
vendig gebaar tegen.
„Ja!" zei hij, zich tot Jimmie wendend. „Ver
tel ons dat!"
Instelling cener ministeriecle
commissie
Dc Minister van Binncnlandsche Zaken en
Landbouw, overwegende dat het wenschclijk
is na te gaan in hoever, in verband mot het
bepaalde bij artikel 1, lid 2 en 4 van het Kon.
Besluit van 12 Dcc. 1922, tot vaststelling van
voorschriften, omtrent het houden van bevol
kingsregisters, uitvoering dient te worden ge
geven aan het vijfde lid van dit artikelover
wegende voorts dat genoemd besluit op on
derscheidene punten herziening en aanvulling
behoeft, in het bijzonder in verbond met den
cisch, dat voor de toekomst eene juiste vast
stelling van het bevolkingscijfer dient verze
kerd te zijn gelet op het advies der Centrale
Commissie voor de Statistiek d.d. 28 April
1928. heeft
A. eene commissie ingesteld, aon welke de
navolgende opdracht wordt verstrekt
I. Te onderzoeken of het denkbeeld uitvoer
baar is, bij de Algcmecne Tienjaarlijkschc
Volkstelling in 1930 te hóuden, de telkaart
tevens dienstbaar te maken aan de invoering
van het uniforme persoonskaartcnstelsel, met
behoud zooveel mogelijk van het model, reeds
vastgesteld bij Kon. Besluit van 12 Dcc. 1922.
II. Een Kon. besluit te ontwerpen tot herzie
ning van het onder I bedoelde Kon. besluit,
waarbij rekening zal zijn te houden met hét
advies der Centrale Commissie voor de Sta
tistiek van II November 19IT, betreffende de
bevolkingsregisters en de daarbij behoorende
bijlagen, met de strekking o.m. dc vaststelling
van een zoo nauwkeurig mogelijk bevolkings
cijfer der gemeenten te verzekeren.
III. Na te gaan,- welke kosten naar raming
zullen verbonden zijn aan dc uitvoering van
dc voorstellen, ingevolge dc opdrachten on
der I en II gedaan, cn welke finonciecle ge
volgen de bedoelde voorstellen zullen hebben
bij het verleenen van de jaarlijksche uitkee-
ringen, ingevolge dc wet van 24 Mei 1897.
IV. Een rapport omtrent de punten I, cn
III nan den minister van Binnenlandsche Zaken
en Landbouw uit te brengen.
B. benoemd:
tot lid en voorzitter der commissie: profes
sor dr. H. W. Methorst, directcur-gencrai.! van
dc Statistiek,
tot leden: de heeren C. v. d. Berg. adj.-direc-
teur von dc Vereeniging van Nederlandsche
Gemeenten; K. de Boer, secretaris der gemeen
te Hardinxveld, D. Brands, secretaris der ge
meente Zuidhorn; F. H. van Dijk, hoofdcom
mies ter secretaris van de gemeente Alkmaar;
D. B. Gohres, administrateur, chef der afdee-
ling Bevolking der secretarie van de gemeen
te Rotterdam; H. van Hall, administrateur, chef
der afdeeling Bevolking der secretarie van de
gemeente Amsterdam; S. -Israels, secretaris der
gemeente Smnllingerlond; -W. Mantingh, chef
van de afdeeling Bevolking der secretarie der
gemeente Dordrecht; U. J. Mijs, oud-burge
meester. von Gouda, secretoris van de Neder
landsche Vereeniging voor Gemeentebelangen
J. Robertson, referendaris, chef van de 2e af
deeling der secretarie van de gemeente
Utrecht; dr. J. R. B. de Roos, secretaris der
Centrale Commissie voor de Statistiek, ad
junct-directeur van het Centraal Bureau voor
de Statistiek; H. Sieperda, Bezuinigingsinspec
teur bij het departement van Financiën; A.
Sonke, secretaris der gorneent° Harden ijk; A.
M. Spruijt, commies bij het departement van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw; J. G. Tin
bergen, luit.-kolonel der Artillerie; S. de Vis
ser, secretaris der gemeente Veghel; J. A. H.
de Voort, referendaris, chef van de afdeeling
Algemeene Zaken der Secretarie van de ge
meente 's Gravenhage; J. de Wit, commies,
chef der afdeeling Bevolking enz. ter Secreta
rie van de gemeente Maastricht; G. de Zoete,
referendaris, chef dor le afdeeling van het Cen
traal Bureau voor de Statistiek.
Tot secretaris, het lid hierboven genoemd:
den heer A. M. Spruijt; tot adjunct-secretaris:
den heer J. H. F. de Boer, commies bij het
Centraal Bureau voor de Statistiek; tot tech
nisch adviseur den heer J. J. Br~;sma, oud
hoofdcommies ter secretarie van de gemeente
Deventer.
C. bepaald: 1. De leden hebben het recht
afzonderlijke nota's bij de adviezen te voegen,-
mits hun afwijkend gevoelen in de vergadering
is verdedigd. rN- «-oorzitter km de voorbe
reiding van bepaalde werkzaamheden aan bij
zondere commission opdragen. leden dezer
commissiën worden door hem aangewezen. Hij
is bevoegd zoowel in de bijzondere als in de
plenaire vergadering deskundigen te ho
LEDEN VAN GEZONDHEIDSCOMMISSIES.
Geen burgemeesters, wethouders
cn raadsleden.
Dc minister van Arbeid, H. en N. h'eeft de
volgende aanschrijving tot de commissarissen
der Koningin gericht
.Jn verband met de omstendighcid, dat on
der de gczondheidscomissies, die ingesteld zijn
voor groepen van gemeenten, leden voorko
men, die in de hoedanigheid von burgemees
ter, wethouder of raadslid, deel uitmaken von
de daarbij betrokken gemeentebesturen, is de
vrnog gerezen, of bij een combinatie van dc
beide functies, zoowel in beginsel nis trit prac
tisch oogpunt, bezwaar bestaat. Ten aantien
von deze vraag neem ik het standpunt in, dat,
hoe wol tegen een vereeniging van beide func
ties geen overwegend bezwaar bestaat, hot
niettemin beter is, dat, zoo een andere regeling
mogelijk is, d. w. z. zoo er voor de functie
van lid of secretaris eencr gezondheidscom
missie andere geschikte personen gevonden
kunnen worden, hieraan do voorkeur wordt gc-
geven."
DE NEN7TO.
Het Kon. bezoek.
Naar wij vernomen zal ZK.H. de Prins KM.
dc Koningin vergezellen bij het bezoek aan dc
Nenijto te Rotterdam op 10 dezer.
DOOR EEN TREIN GEGREPEN.
Een stoiionsambtenaar
slachtoffer.
het
Op het stationsemplaccment te Nijmegen is
gisteravond door den sneltrein uit Den Bosch
de 47-jarigo J. von Bergh, stations-ambtenaar,
terwijl hij per fiets wilde oversteken gegre
pen cn gedood.
HET FEEST VAN LEIDEN'S ONTZET.
Uitdeeling van haring en wit
tebrood.
Voor dc uitdecling van haring en wittebrood
bij de viering van de herdenking von Leidens
Ontzet op 3 October hebben zich dk jaar on
geveer 2400 personen laten inschrijven.
N.-Z.-H. T. M.
Uitbreiding van den dienst.
Naar wij vernemen overweegt de directie deT
Noord-Zuid-Hollandsche Tramweg-Maatschap
pij om over te gaan tot uitbreiding van den
dienst, meer in het bijzonder tusschcn Kat
wijkNoordwijk en Leiden en tusschen Voor
burg en Schcveningen. Het ligt in de bedoeling
op laatstgenoemd traject een G-minutendienst
in te voeren.
In verband met deze voorgenomen uitbrei
ding zal een uitbreiding van bet wagenpark
noodig zijn, waarvoor de directie reeds bij en
kele firma's prijsopgave heeft gevraagd.
OPENING VAN DE „ZWOLLAND".
Een provinciale tentoonstel
ling tc Zwolle.
Gistermiddag te halt twee werd te Zwolle
door mr. J. B. Kan, minister van binnenland
sche zoken en landbouw, de provinciale ten
toonstelling geopend voor land- en tuinbouw,
handel, nijverheid en electririteit dc „Zwol-
land".
Onder de aanwezigen werden opgemerkt
mr. H. van der Vegte, minister van waterstaat,
de Commissaris der Koningin in Ovcrijscl, le
den van Ged. Staten, de burgemeester van
Zwolle, de gemeente-secretaris van Zwolle,
'crschillende burgemeesters uit de omliggen
de gemeenten en vele andere landbouwautori-
teiten.
Tenslotte werd de tentoonstelling voor geo
pend verklaard door den voorzitter van het
comité Boron R. A. Z. van Haersolte.
„Goed!" ging Jimmie voort. „En ik geloof,
dat ik het goed heb, ofschoon ik onmogelijk
zou kunnen zeggen, waarom ik het goed heb.
Toen mevrouw Wytkenshowe eenmaal uw kruis
had, maakte zij er een keurig pakje van. Zij
nam het mec naar Brychester, toen zij kolo
nel en mevrouw Durham vergezelde om de
oudheden van die beroemde stad tc zien. Zij
ging naar het postkantoor te Brychester en
stuurde het pakje aangeteekend aon haar eigen
adres, om afgehaald te worden aan het post
kantoor in Regent Street Upper Regent
Street, om het precies te zeggen. Vanmorgen
ging zij het aan dat postkantoor halen ik
zag haar er mede uitkomen; ik merkte op,
daar ik buitengewoon scherp zie, dat het aan
geteekend was. Zij had dat pakje in haar hand,
toen zij den hoedenwinkel binnenging. En
daar heeft zij het gelaten."
„Daar heeft ze het gelaten?' riepen dc beide
toehoorders uil.
„Daar heeft zij het gelaten", herhaalde Jim
mie zeer plechtig. „Zie je, Packe, ik deed het
detective-werk, terwijl jij zorgde voor de ver
siering of zullen we zeggen het verbergende
werk. Zooals ik, geloof ik, al meer gezegd heb,
heb ik een gave om kleine dingen op te mer
ken. Nu, toen mevrouw Wytkenshawc aan 'het
Victoria-station in haar taxi stapte, had ze
zoo'n reusachtige mof bij zich, als de vrouwen
tcgenwooidig met zich slepen, dingen, waar je
wel een ham in zou kunnen stoppen. Toen zij
het postkantoor binnenging, liet zij haar mof
in de taxi, toen zij den hoedenwinkel binnen
ging, liet zij haar mof weer in de taxi. Haar
handen waren dus vrij en ik kon er op letten.
Zij droeg het pakje, uit het postkantoor ko
mend, in haar linkerhand zij droeg het in
dc rechterhand, toon zij den hoedenwinkel bin
nenging. Toen zij uit de hoedenzaak kwam,
had zij het in geen van beide handen. Om u
beiden nog verder een bewijs van mijn opmer
kingsgave te geven, wil ik slechts zeggen dat,
ofschoon ik mevrouw Wytkenshawe nooit te
voren in mijn leven gezien had, zij een dame is
die druk gebruik van haar handen maakt bij
het spreken, zij maakt veel gebaren.
„Dat is waar", zei Scraye.
„Goed", zei Jimmie. „Mevrouw Wytkenshawc
kwam uit den hoedenwinkel, gevolgd door een
der jonge dames van de zaak. Mevrouw Wyt
kenshawc sprak een oogenblik zeer levendig,
voordat zij in haar auto stapte. Zij bewoog
haar handen vrij. En in geen van beide had zij
een pakje. Daaruit maak ik op, dat mevrouw
Wytkcnshawe het pakje in den hoedenwinkel
achterliet, ot het vandaar verzond. Zij nam het
mee in den hoedenwinkel zij bracht het niet
mee uit den hoedenwinkel."
„Slim vernuftigP mompelde Packe. „Heel
slim, Jimmie. Ik hoop maar, dat het waar ia.
„Ik ben geneigd te denken, dat de theorie
van Trickett waar is", zei Scraye. „Het past op
hetgeen is vanmiddag gehoord heb tenmin
ste, ik kan me voorstellen, hoe het er op pas
sen kon. Zie eens Trickett, sedert ik om drie
uur in de stad kwam, heb ik van nog twee
diefstallen gehoord van dezelfde soort, als die
wij op het oog hebben."
„Neg tweef riep Jimmie uit.
„Nog twee, waarbij mevrouw Wytkenshawc
onmogelijk kan betrokken zijn", antwoordde
Scraye. „Luister naar wot ik er je von vertel
len kan. Toen ik vanmiddag in de stad kwam,
ging ik naar de Antediluvian Club. Daor zag
rk lord Palsgrave en sir Simon Fleming heel
ernstig in een hoek der rookkamer zitten pra
ten. Na een poosje kwam Palsgrave mij vra
gen bij hen te komen zitten. Nadat ik bij hen
zot, vroegen zij mij met een zeer geheimzinnig
voorkomen, of ik niet bij den heer Godenham
logeerde, toen rijn beroemde, met juweelen be-
Vrijhandel en de
kanaalvcrbinding
„Handelt Nederland, door botweg mede
werking aan de totstandkoming van een door
een nabuur begeerden scheepvaartweg te wei
geren, al dan niet tegen zijn eigen vrijhAn-
delstraditic in
„Gesteld dat Nederland meent medewerking
te moeten verleenen aan do totstandkoming
van een internationaal kanaal, zou dan dit
kanaal vrij van rechten moeten zijn?"
Dit zijn do twee vragen, die dc heer ir. A.
Plate te Rotterdam in „De Gids" van Septem
ber behandelt, mede naar aanleiding van het
geen mgr. Nolens in de Tweede Kamer den
vrijhandelaars heeft verweten, dio tegen het
Verdrag met België waren nl. dat zij hun
eigen beginsel verloochenden.
Ter beantwoording van de eeiste vraag
stelt schr., dat wij, door mede te werken tot
den aanleg van een nieuwen waterweg van
België naar den Rijn, waarop vrij van rechten
mag worden gevaren, niet den gedachtengnng
ven den vrijhandelaar volgen, die er op uit is
om handelsbelemmeringen, vooral ook voor
eigen zaak, op te heffen. Wij handelen daar
mede omgekeerd, want wij bevorderen met
de totstandkoming van een kunstweg den bui-
tcnlandschen handel eenzijdig, ten nadcele
van ons zelf. Wij dienen niet ons nationaal
belong door eigen handel in meer open we-
dcrzijdsch verkeer met het buitenland te bren
gen, moor wij doen het tegendeelwe schep
pen voor het buitenland verkeer in een rich
ting, parallel loopend aan de onze. Wij wis
selen geen belangen uit grondgedachte vat»
den vrijhandel maar wij subsidieeren een
concurrent.
De heer Plate odstrueert deze meening door
op te merken, dat ook in den tijd van de op
komst van het liberalisme, toen de aèrtleg van
verkeerswegen te land en te water sterk werd
gepropageerd, niet elk openbaar werk zonder
prijsberekening voor het publiek gebruik werd
opengesteld; en tegenwoordig wordt nog veel
meer dan toen een zuiver economisch maat
staf oangelegd; de kosten worden geval voor
gevol berekend (schr. noemt o.m. het Twente-
Rijnkanaal).
Wie pleit voor behoud van den vrijhandel,
d. w. z. wie zich verzet tegen verhooging von
douanerechten aan de grens, geeft daarmede
geen btenco wissel af, welke men hem kan
presenteeren, zoodra er sprake is van aanleg
van een of andéren nieuwen verkeersweg,
waarom door deze of gene wordt gévmagd.
Wat de tweede vraag aangaat, dc vrije vaart
op de Ned. Waterwegen is sinds jaren een
traditie. Schr. wcnscht dan ook geen pleit
voor rechten op kanaalvaart te leveren. Maar
de gestelde vraag beantwoordt hij ontken
nend.
Bij plannen voor den aanleg van een nieuw
kanaal, bestemd om den buitenlandschen haó-
del te dienen, gelden deze op onze eigen tra
ditie steunende argumenten niet. In het Nedor-
landsch-Belgische geval heeft men te doen
met deze situatie
België heeft een eigen kanalennet. waarop
het rechten heft van icdcren schipper, BeTg
of buitenlander, die er vaart. Het vróeg een
doorvaart over ons gebied tot betere verbin
ding van Antwerpen met den Rijn. In Neder
land werd om eigen nationale belangen voor
zulk een kanaal nooit iets gevoeld, integen
deel, men vreesde voor groote nadeelen.
De gevraagde nieuwe Rijnverbinding moet
dus worden bezien in het kader van een uit
breiding van het Belgische kanalennet. Indien
do Nederlandsche regeering destijds om re
denen van politieleen aard meende het offer
van Nederlands medewerking aan zulk een
kanaal te moeten brengen, had om economi
sche redenon van meet af aan het vecht van
heffing von kanaalrechtcn naar voren moe
ten zijn gebracht.
-i
zette avondmaalsbeker gestolen werd. Ik ant
woordde van ja, toen vroegen zij mij, hun te
vertellen, wat ik mij van de bizonderheden kon
herinneren. Ik vertelde ze hun. Toen zelden
ze mij, dat in dc afgeloopen week Palsgrave
een zeker geïllustreerd misboek was kwijtge
raakt, dat eenmöal het eigendom van Hendrik
den Achtsten geweest was, en Fleming een
gouden ketting, waarvan beweerd wordt, dot
lady Jane Grey dien den avond vóór haar te
rechtstelling aan oen van zijn voorvaderen ge
geven heeft."
„Altijd historische merkwaardigheden", mom
pelde Tricket.
„Juist altijd dingen, waar verzamelaars
jacht op moken", stemde Scraye in. „Nu, toen
zij mij dat alles vertelden, deelde ik hun mijn
geschiedenis mede. Moer ik paste zorgvuldig
op, hun te zeggen, dat ik mevrouw Wytken
showe verdacht. Voor het oogenblik zullen wij
dat voor ons zelf houden. Toen gingen wij
alle drie dieper op de zaken in. Wij ontdok
ten, dat iedere diefstal onder gelijke omstan
digheden was gepleegd de voorwerpen la
gen tentoongesteld in een bezienswaardige ka
mer van elk huis en werden niet bizonder be
waakt zij waren alle gemakkelijk te berei
ken. Wij sproken over ons dienstpêrsonecl.
Goen van ons drieën kon zich een bediende
denken, van wiens eerlijkheid hij niet ten volle
overtuigd was. Toen spraken wij over onze
gasten want in alle gevallen was de diefstal
gepleegd, terwijl de eigenaar van het gestoleti
voorwerp gasten had. Alle menschen op het
landgoed van Palsgrave waren zeer bekend in
de wereld; evenzoo de gosten van Fleming.
Ik noemde de namen van mijn gasten. Pals
grave en Fleming waren het er over eens, dat
zij boven verdenking stonden. Je riet dus, dat
één ding zeker is.
(Wordt vervolgd.)
