B. NIEWEG
DÉ EÉMLANDÊU
Vrijdag 7 September 1928
BUITENLAND.
Verhuring van Lips safe-loketten
„DE PORCELEYNE FLES"
BINNENLAND.]
BUiTENLANDSCH OVERZICHT
DE GENEEFSCHE
BIJEENKOMST
Hymans iets
minder pessimistisch
N.V. MIDDENSTANDS-BANK
Deskundige voorlichting bij
den aan- en verkoop
van Effecten.
Verzilveren van coupons
Handelscredieten
Incasseeringen
Spaar-deposito's rente4°
Vertegenwoordiger van de
Deiftsche Aardewerkfabriek
A. H. VAN NIEUWKERK
Complete Woninginrichting
DE BULGAARSCHE
KABINETSCRISIS
De strijd om den
minister van oorlog
AMERIKA EN DE
VOLKENBOND
Afvijzende
houding tegenover Europa
'T BRITSCHE VAKVfc.
EENIGINGSCONGRES
Cook valt flauw
KOFNO CONTRA
WARSCHAU
Nog steeds geen oplossing
HET ANTI-OORLOGS
PACT
De rechten inzake
NA ilna gehandhaafd
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maandeo voor Amersfoort f2.10, per maand f 0.75, per
week (met gratt» verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC 513
DIRECTEUR - UITG EVER: J.VALKNCf f
PRIJS OER ADVFr
helft vsa den
5G cent. elke t
BUREAU: ARNHEMSCHE P00RTWAL 2*
MULLER.
De ontruiming der bezette ge
bieden. Een gesprek tus-
schen Hermann Müller en
Briand. Nog geen recht-
strcekscho resultaten.
Toen in het laatst van Augustus het pact
van Kellogg te Parijs zou worden geteckend,
koesterde men dc hoop, dat het samenkomen
van zooveel politici ook de gelegenheid zou
bieden de zoo brandende kwestie van de ont
ruiming der bezette gebieden door en door ie
bespreken. Daarvan is echter niet veel ge
komen. Er bestonden remmende factoren
Chamberlain's ongesteldheid verhinderde de
zen aanwezig zijn en de zwakke toestand -'an
zijn Duitschen ambtgenoot Stresemann maak
te het alleen mogelijk, dat deze zich maar
betrekkelijk kort met Poincare onderhield. Ier
gelegenheid van dit onderhoud schijnt ook
de kwestie van het Rijnland te zijn aangeroerd,
maar besluiten zijn niet genomen.
Zouden met betrek
king tot de ontrui
mingskwestie groo'ei
vorderingen te Gene
ve worden gemaakt,
.vaar sinds een paai
lagen dc Volkenbond
,veer vergadert? St~e-
semann's gezond
heidstoestand was
niet van dien aard,
dat hij naar Genève
kon gaan, om daar
tan de afmattende
discussies deel te ne
men Maar het hoofd
der Duitschc regee-
ring, rijkskanselier
Hermann Müller, ging in zijn plaats en lus-
schen dezen en den Franschen minister 'ar.
buitcnlandsche zaken, Briand, heeft nu Woens
dag te Genève in Hotel des Bergues de eerste
ontmoeting plaats gevonden. De beide hee.ei.
hebben anderhalf uur met elkaar gepraat en
uit dé verschillende berichten kan worden al-
geleid, dat Müller tegenover den Franschen
minister de spoedige ontruiming der bezette
gebieden heeft bepleit. Het onverwijld verlaten
van het West-Duitsche gebied door de troe
pen der geallieerden achtte Müller een eisch
van politieke noodzakelijkheid. Om aan zijn
betoog klem bij te zetten, herinnerde de rijks
kanselier eraan dot Duitschland niet alleen1
was toegetreden lot den Volkenbond en zich
had- aangesloten bij de te Locarno gesloten
verdragen, maar bovendien nauwgezet de Dé~
palingen van 't vredsverdrag vc.vuiue en stip!
de hand hield aa.n de financieeje verplichtin
gen, welke, uit de Dawesregeling voortsprui'en
Müller vond b.ij
Briand, die eveneens
van gevoelen is, dat
de Fransch-Duitsche
toenadering een be
langrijke factor der
Europeesche politiek
is, een gewillig ge
hoor en de Franscne
minister gaf dan ook
te kennen, dat zijn
(and in beginsel be
reid was eentege
moetkomende hou
ding aan te nemen
Aan den anderen
kant liet Biiand ech
ter uitkomen, dat er
nog allerlei kwesties bestonden, die eerst be
vredigend dienden te worden geregeld, voor
dat verdere stappen konden w orden gedaan met
betrekking tot de ontruiming Deze kon volgens
hem pas geschieden als uitkomst van op een
later tijdstip te houden besprekingen.
Het eerste contact der beide staatslieden
heeft dan ook geen rechtstreeksche resulta
ten opgeleverd, doch reeds nu is van belang
dat er beiderzijds een welwillende gezindheid
bestaat. Briond's houding is duidelijk: hij
neemt het standpunt in, dat het vraagstuk dei
bezetting geen louter Fransch-Duitsche kwes
tie is, maar een aangelegenheid, waarbij ook
België, Engeland en Italië een stem in het ka
pittel hebben. Beteekent dit, dat nu spoedig
de vertegenwoordigers der drie laatstgenoem
de landen in de besprekingen zullen worden
betrokken? Er valt reeds over Genccfsche be
richten te bescnikken, welke behelzen, dat Mül
ler, na zijn onderhoud met Briand, zich te Ge
nève ook in verbinding zal stellen met de an
dere mogendheden, die een woordje hebhe».
mee te spreken op het stuk der bezetting. Het
schijnt, dat men ook in Engeland niet ongere-
gen is-Duitschland ter wille te zijn en er ir>
principe geen bezwaar tegen heeft, dat he>
Rijnland op een vroeger tijdstip, dan in het
vredesverdrag is vastgesteld, door de geah
lieerde troepen wordt verloten.
In elk geval kon het korte onderhoud tus-
schen Briand cn Müller worden beschouwd a'.s
een inleiding voor de naderhand te houden a'-
tremeener besprekingen tusschcn de verschu
lende staten. Naderhand is ondertusschen
een rekbaar begrip; Duitschland heeft er noch
tans het grootste belang bij, dat deze onder
handelingen niet op de lange baan worden ge
schoven en dat zoo spoedig mogelijk wordt
getracht resultaten te bereiken. Is daar kuns
op? Uitgesloten is dat niet. daar de Duirsc. e
rijkskanselier Woensdag tc Genève heeft ver
klaard', dat zoowel hij als Briand hoopten, dnt
de gemeenschappelijke besprekingen nog in
den loop van September te Genève een aan
vang zouden nemen Het zou stellig een groot
succes voor Müller cn een niet onbelangrijk»
versterking zijner positie bcteckenen, wanneer
hij op een wijze, die de Duitsche waardigheid
niet aantast, van de geallieerden gedaan zou
weten te krijgen, dot zij hun troepen uit
Duitschland terugtrchlten.
BRIAND.
Dc Noorschc vertegenwoordiger ontevreden
over den Volkenbond
Genève, 6 Sept. (V. D.) In de vergade
ring van den Volkenbond werden heden de
aigemecne besprekingen over het verslag van
den secretaris-generaal voortgezet.
Bij de opening der vergadering deelde dc-
vooizitter mede, dat van den Duitschen rijks
kanselier dr. Stresemann een telegram was
ontvangen, waarin hij dank betuigt voor de
hem toegezonden wenschen. Daarop nam de
vertegenwoordiger van Australië, senator Mc
Lachlan, het woord. Hij wees er op, dat men
op het gebied van dc veiligheid en de arbi
trageverdragen voorzichtig moet zijn. Tegen
over dc voorstellen, welke tot nu toe gedaan
ijn door de veiligheidscommissie, houdt hij de
wedcizijdsche veiligheids- en arbitrageverdra
gen voor doelmatiger.
Ook op economisch gebied udviscerde hij den
Volkenbond tot groote voorzichtigheid. Hii
echtte het in het bijzonder niet dc teak van den
Volkenbond zich tc mengen in do tarieven der
velschillende landen.
Dc volgende spreker, dc Ncorsche minislei
van buitenlandsche zaken Mohwinckcl, hield
zich voornamelijk bezig met den legcnwooidi-
gen toestand in Euiopa, welke hij als zeer
weinig' beveiligd aanduidde. In de openbare
meenjng bestaat op het oogenblik een vertrou
wenscrisis tegenover den Volkenbond De Raad
ven den Volkenbond moet in de hem tci be
slissing voorgelegde kwesties veel duidelijkci
en energieker optreden dan tot nu loe. Het
systeem van de hcrkicsbaarheid van dc leden
van den Raad is niet in overeenstemming met
de giondwct van den Volkenbond Het streven,
het aantal zittingen ven den Raad tc verminde
ren, wijst hij resoluut af
Spreker wees er verder op, dat nog steeds
op het gebied van de ontwapening geen vorde
ringen. zijn gemaakt. Integendeel, de stand van
de oorlogstoerustingen is op het oogenblik hoo-
ger dan voor den oorlog. Het protocol van
Gei.èvè van 1924 heeft den weg getoond, hoe
entspanning kan worden verkregen. Deze weg
is evenwel tot nu toe nog niet ingeslagen. De
geest van den oorlog heerscht nog steeds.
Mohwinckel, wiens rede door de vergadering
niet applaus werd begroet, deed een beroep op
den Volkenbond meer voor dc ontwapening te
werk en.
Genève, 6 Sept. (V. D.) Bij de voort
zetting der algemeene debatten kreeg de Belgi
sche minister van buitenlandsche zaken Paul
Hymans het woord Hij wees op de groote be
te ekenis van dc uitvoering van de in 1927 on-
dci voorzitterschap van den toenmaligen Belgi
schen minister-president Theunis door de eco
nomische wereldconferentie genomen besluiten
voor het economisch herstel van Europa. Spre
ker geloofde, dat een pessimistische opvatting
vun de politieke toestanden in de tegenwoor
dige politieke betrekkingen tusschcn de Euro
peesche volken niet noodig is. Er zijn gedu
rende de laatste jaren belangrijke stoppen tot
toenadering tusschen de eertijds vijandige sta
ten gedaan. Ernstige ongerustheid veroorzaken
slechts de buitengewone bewapeningen te land
en te water en in het bijzonder in dc lucht. Er
bestaat gevaar, dat de bewapeningswedloop tot
ernstige conflicten leidt. Dc Volkenbond heeft
echter door zijn bemoeiingen den weg tot ver
betering van de betrekkingen gewezen. In het
bijzonder noemde hij de werkzaamheden van
de commissies van arbitrage en veiligheid en
de voorbereidende werkzaamheden van de ont
wapeningscommissie van den Volkenbond.
België zal al deze werkzaamheden door zijn
medewerking bevorderen.
vor Amersfoort en Omstreken
Langegracht No. 4 - Telefoon 304
AMERSFOORT
voorheen Lanycstraat.
L. BERGSTRAAT 13. TEL. «62
ALDEGONDESTRAAT 103-105-107
TEL. 543.
GROOTE SORTEERING
CLUBFAUTEUILS en
THEEMEUBELEN
Liaptsjet opnieuw formateur
BRAND IN DE STALLEN VAN
PRINSES MAR/.
Zes kostbare renpaarden zijn verkoold bij
een brand, die de stallen venvocstte van
Goldsborough Hall (Yorkshire), het kasteel van
Prinses Mary.
BRITSCHE PRINSEN OP REIS.
Londen, 6 Sept (H.N. Draadloos). Het
vertrek van den prins van Wales en den hertog'
van Gloucester voor hun reis naar Oost- er»
Zuid-Afrika is vanmiddag geheel onofficieel
in zijn werk gegaan overeenkomstig de pei-
soonlijke wenschen van den prins van Wales.
Het koninklijke broederpaar kwam op het V-ic-
toriastotion in gewone burgerklccding aan en
er waren geen officieele personen aanwezig
om hun vaarwel te wenschen. Dc prinsen na
men met een klein gevolg plaats in een Pul-
mannwagen van den boottrein naar Dover. Een
groote menigte was echter getuige van het
vertrek en juichte den prins en zijn broeder
hartelijk toe. Op dezelfde on officieele wijze
gingen do prinsen te Dover aan boord van
de kanaalboot Invicta. Zij begaven zich direct
uit den trein op het schip. Hoewel ook hier
geen 'officieel afscheid plaats vond, werd den
prinsen een grootsche ovatie gebracht.
KONINKLIJK KOLONIAAL INSTITUUT
IN BELGIË.
Op voorstel van den minister-president heelt
de koning besloten tot de instelling te Brussel
l-ol'-.-nïr-ol unf "RriTCc^-J.
Koning Boris heeft het ontslag van het
ministerie-Liaptsjef aanvaard en is zijn bespre
kingen met de voornaamste politici reeds be
gonnen, door achtereenvolgens een langdurig
onderhoud toe te staan aan Tsankof, den voor
zitter van de Sobranjc en aan Malincf, den
leider van de democratische partij.
Men meldt nog uit Berlijn aan de N. R. Ct.
Zooals te verwachten was, heeft koning Bo
ns van Bulgarije den aftredenden minister
president Liaptsjef uitgenoodigd een nieuw ka
binet samen te stellen.
Over de ontwikkeling der crisis ontleenen
wij d^ volgende bijzonderheden aan een uit
voerig telegram van den correspondent van
het Berliner Tagebloit te Belgrade. Minister-
Drcsident Liaptsjef en Boerof hebben er bij
Wolkof. minister ran oorlog, op aan.rrcdronger*
ontslag te nemen, om niet het geheelc kabi
net in zijn bestaan te bedrr-io. Wp't-nf had
daarop geantwoord door den koning tot mi
nister van oorlog je zijn benoemd en alleen
te zullen heengaanj op verzoek van den ko
ning, maar niet op dat van Lioptsief en Boe
rof. Dezen bleven er echter bij, dat het ont
slag van Wolkof noodzakelijk was in het be
lang van de buitnrlandsche politieke ontwik
keling. Liaptsjef ken ten slotte niets anders
meer doen, dat hel ontslag van heele
kabinet aan den kjriing aan te bieden. De
correspondent van ret Tageblatt meent, dat de
crisis nog ccn andere oorzaak heeft, namelijk
deze, dot Liaptsjef en Wolkof niet. Ts jan-kof
en Boerof echter vel voelden voor een toe
nadering tot Zuid-ïïovië.
Geen sprake van
latrcding
Sir Esme Howajj, de Britsche gezant in de
Ver. Staten, die gitera vond het woord voerde
ie Carlisle in een vergadering voor den Vol
kenbond, zeide: D
ver van af lid van
als in 1920 en dit
toe de toestanden
worden dan nu. D
Ver. Staten zijn er even
den Volkenbond te worden
al zoo blijven in elk geval,
in du wereld heel anders
regeering der Ver. Stater»
zal gaarne voortgajn met haar medewerking te
verleenen aan der
zich gevallen voot
Volkenbond, wanneer a
oen waar zij eenig belang
bij heeft. Doch Arprika zal zich verder buiten
alle Europeesche erwikkelingen houden en
zijn onderteekenin van het verdrag lot ver
oordeeling van dej oorlog als een instrument
van nationale polit k is geen bewijs van eenig
voornemen om wpiging te brengen in zijn
traditioneele politik tegenover de Europee^
erhe aanemlpgenhebn.
Dc kwestie van den
industrieclen vrede
Het vakvereenigingscongrcs te Swansea
heeft gisteren het belangrijkste punt van de
agenda besproken: het overleg met de pa
troons door gemachtigden van den ulgemee-
nen raad.
Het rapport van de betrokken commissie
gaf tot een heftig debat aanleiding. Citrine en
Clyncs verdedigden het rapport, niet ter wille
der bereikte of nog te bcreikeen resultaten,
maar uit het beginsel, dnt alles, wat tot lots
verbetering van den arbeider kon strekken op
den weg van den algemeenen rood lag, dus ook
het punt in kwestie. Brownley van de machinis
ten en Cook bestreden het rapport op grond,
dat de Raad zich bevoegdheden had aange
matigd, die hij slechts van hot congres kon
krijgen. Cook hield weer oen biizonder heftige
rede. Hij gaf toe, dat de leiders te goeder
trouw de uitnoodiging van sir Alfred Mond
hadden aanvaard, maar na de eerste bespre
king hadden zij tot het besef moeten komen
dat zij in het hol van den leeuw waren be
land. De goede trouw van beide partijen deed
niets af aan de harde waarheid, dat economi
sche wetten de samenleving beheerschten er»
de arbeiders moesten nooit in eenige soort van
alliantie treden met de patroons, die in wezen
hun vijanden waren en zouden blijven.
Herbert Smith verdedigde de uitnoodiging
en zeide, dat de meerderheid der mijnwerkers
erover dacht als hij
Het rapport werd daarop aangenomen met
ruim 3 millioen tegen 566,000 stemmen.
Een amendement van Brownley, om de heele
zaak naar een speciule commissie van onder
zoek te verwijzen, was met bijna 3 millioen
legen 768,000 stemmen verworpen.
Nader wordt gemeld, dot Cook, de leidei
van de extremistische mijnwerkers, flauw viel
na het woord gevoerd te hebben op het vak-
vereenigingscongres, om het voorstel te be
strijden dc onderhandelingen voort te zetten
met sir Alfred Mond en de anduri» leiders der
industrie om tot een samenwerking tusschen
werkgevers en werknemers te komen.
Woldcmaras betoogt
tc Gerieve
In een lange rede voor den Volkenbond
'nceft Woldemaras, naar V. D. uit Genève meldt,
betoogd, dat de Lit-iusche regeering de betrek
kingen tusschen Polen en Litauen niet alleen
beziet van het standpunt van het nationale be
lang van Litauen, maar ook wel degelijk inziet
als een internationale kwestie. De Poo'sche re
geering heeft getracht langs een omweg tot een
beslissing inzake de kwestie-Wilna le komen.
De voornaamste hinderpaal in de Poolsch-Li-
tausche kwestie is juist de wensch, die de
Poolsche rogeering steeds gekoesterd heeft: de
kwestie-Wilna op een zoodanige wijze te rege
len, dat het voor de Litausche regeering on
mogelijk zou worden ze opnieuw ter tafel te
brengen. Tot staving van deze beweringen las
Woldemaras verschillende documenten en
nota's voor. Verder wees hij op het ontwerp
voo: een arbitrage-verdrag. De Poolsche re-
gecring is voornemens door een reeks afzon
derlijke overeenkomsten bij het groote publiek
den indruk te wekken, alsof de kwestie-Wilna
niet meer bestaat. Men kan Litauen niet ver
antwoordelijk achten voor den stilstand in de
onderhandelingen tusschcn Litauen en Polen
Woldemaras had het zijn plicht geacht den
Raad volledige opheldering te verschaffen over
den toestand en de moeilijkheden, die nog op
te lossen zijn.
Genève, 6 Sept. (V. D.) Na een zitting
van 3ks uur, die bijna geheel in beslag ge
nomen werd door de uiteenzettingen van den
Litauschen minister-president Woldemaras in
zake den stand der Poolsch-Litausche kwestie,
besloot de raad de verdere behandeling van
deze kwestie te verdagen. De zitting heeft den
indruk nog versterkt, dat men op dezen weg
niet tot een oplossing van de kwestie zal ko
men
DRIE KINDEREN LEVEND VERBRAND.
Tijdens den pluk van de hop zijn drie Lon-
densche kinderen, twee broertjes en een zuster,
die hun vacuntie buiten doorbrachten, door een
brand in een hut bij een hoeve in dc buurt van
Staplehurst (Kent) des nachts levend verbrand.
SPOORWEGPERSONEEL
EN ALCOHOLGEBRUIK.
Berlijn, 6 Sept. (H.N.) Naar het B. T.
meldt, is een dagorder van de rijksspoorwegen
verschenen om het spoorwegpersoneel cr op
te wijzen, dut onlhouding van het gebruik van
alcoholische dranken ten zeerste in het belang
van den dienst is. Overwogen zal worden, of
aan het personeel niet meer gelegenheid zal
worden gegeven om melk tc drinken en een
onderzoek in te stellen, of in de cantines het
schenken van alcoholische dranken niet geheel
verboden moet worden.
Litauen bereid toe te treden
Genève, 6 Sept. (H.N.) Dc Litausche
gezant te Berlijn, die op het oogenblik ter bij
woning van de vergadering van den Volken
bond tc Genève vertoeft, heeft aan den Ame-
rikoanschen gezant te Bern een nota overhan
digd, waarin Litauen zich bereid verklaart om
tot hut Kelloggpact toe te treden. In cqn bege
leidend schrijven wijst dc Litausche regeering
er echter nadrukkelijk op, dat Litauen zijn
rechten ten opzichte van het Wilnagebied
handhaaft.
Rusland sluit zich aan.
Londen, 6 Sept. (V.D.) Dc Russische
commissaris van buitenlandsche zaken Litwinof
heeft volgens berichten uit Moskou, den Fran
schen ambassadeur aldaar een verklaring over
handigd, waarin Rusland zich aansluit bij het
anti-oorlogsvcrdrag.
DE LEGERVOORSTELLEN
IN DE BELGISCHE KAMER.
De correspondent der N. R. C. te Brussel
meldde gisteravond
De Kamer heeft Donderdag de behandeling
van de artikelen van de nieuwe militiewef ge
ëindigd Alle amendementen werden verwor
pen. Vrijdag vangt de behandeling van het
wetsvoorstel aan lot regeling van het taalge
bruik bij het leger, waarbij voor de eerste
maal sedert 1830 dc indeeling der miliciens in
Waalsche en Vlaamsche compagnieën met res
pectievelijk Fronsch en Nederlandsch als op-
leidingstaal wordt voorzien De commandotaal
voor het heele leger blijft echter Fransch.
Het wordt niet onwaarschijnlijk geacht, dat
de Kamer toch nog over een veertiental dagen
tot November op recès zal kunnen gaan.
DE GRIEKSCH-ZUID-SLAVISCHE
TOENADERING.
Besprekingen tc Genève over een
vriendschapsverdrag.
Te Genève heeft gisterochtend tusschen do
ministers van buitenlandsche zaken van Zuid-
Slavië en Griekenland, Mnrinkowitsj en Koro-
oanos, een langdurig onderhoud plaats gehad.
De besprekingen hadden ten doel het sluiten
van een vriendschapsverdrag, hetwelk in de
plaats zal treden van het vriendschapsverdrag,
met Pangalos gesloten, maar dat na diens val
door het Grickschc parlement verworpen werd.
HET KONINKRIJK ALBANIË.
Erkenning door Hongarije,
Boedopest, 6 Sept. (H.N.) De Hon-
gaarsche zaakgelastigde te Rome heeft op last
van zijn regeering kennis gegeven, dot Honga
rije het koninkrijk Albanië zal erkennen en dat
Hit formeel zal geschieden, zoodra Hongarije
officieel kennis van de uitroeping van Albanië
tot konnkrijk heeft gekregen.
VERDACHT VAN BRANDSTICHTING
OP EEN JACHT.
Twee broeders in arrest gesteld.
Eenigcn tijd geléden brak des avonds brand
uit aan boord van een jacht, dot op de Zui
derzee voer in dc nabijheid van Kampen De
opvarenden, twee broeders, woonachtig te
Amsterdam, slaagden er in het vaartuig op de
kust nabij Kampen te zetten, waar h'et
jacht geheel uitbrandde. Aan blussching viel
riet te denken. Als oorzaak werd opgegeven
het in brand geraken van een petroleum1 oe-
stel.
Daar het vaartuig verzekerd was. maakten
de beide broeders aanspraak op de assurantie
penningen. De assuradeur meende echter, dat
de brand wel eens het gevolg kon geweest zijn
van al ie achteloos omgaan met vuur et»
stelde zich in verbinding met de justitie Op
last van deze heeft de Centrale Recherche
gistermiddag de beide broers gearresteerd en
naar het hoofdbureau van politie overgebracht.
Onderzocht zal worden of er sprake is van
brandstichting.
(Tel.)