B. NIEWEG DÉ EEMLANDEU Vti.d-M 21 September 192b BUITENLANDSCH OVERZICHT BUITENLAND. HET WOEDEN DER ELEMENTEN A. H. VAN NIEUWKERK Jomplate Woning nricliting 27e Jaargang No. 70 Overstroomingen in Mexico 'T DUITSCH IN 'T GEDRANG N.V. MIDDENSTANDS-BANK Deskundige voorlichting bij den aan- en verkoop van Effecten. Verhuring van Lip| safe-loketten Verzilveren van coupons Handelscredieten Incasseeiingen Spaar-deposito's rente 4 Luxe Glaswerk en Drinkseiviezen uit ds Glasfabriek „Leardam" MASSA-ARRESTATIE IN WAANZIN GELAST Een zenuwziek officier van justitie VOLKENBOND EN ONTWAPENING Ernstige tegenstellingen HET AMNESTIE- VRAAGSTUK Borms weidra vrij? iiiiiiiniiiiiiiiiiiiiriiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiii BRIAND RAPPORTEERT Bezorgdheid voor de veiligheid FAMILIEDRAMA TE WEENEN Droef gevolg eener echtelijke ruzie amersföorlsch dagblad ABONNEMENTSPRIJS - 3 maande» voor Amersfoort f 2.10. per maand 0.75, per week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*» Binnenland tranco per post per 3 maanden f 3. Afzonderlijke oummers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 515 DIRECTEUR - UITG EVER! J.VALKHOff PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer. 1elke regel meer f0 25 Llefdadlghelds-advertcntlifo voor de helft van den prijs. Kleine Advertertlën ..KEITJES bil vooruitbetaling 5 regels 50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen I.— Bewijsnummer extra 0.05 Nogmaals de Belgische amnestie kwestie. Kan de crisis worden vermeden? Een voorstel van Vandevyvere. Woensdag is, wat het vraagstuk der am nestie betreft, in de Belgische Kamer nog geen besl ssing gevallen, hetgeen tevens betee- kent. dot een eventucele crisis althans weer een dag is uitgesteld. Natuurlijk is er ook nog VI'oensdag met man en macht naar gestreefd om te voci komen, dat het vraagstuk der urn- nestie vcor degenen, die veroordeeld zijn wegens „heulen met den vijand" tijdens den oorlog, zou leiden tot een aftreden van het knbinet. Noch de liberalen, noch de Katholie ken konden zich, zooals men weet, vcieenigen met het ontwerp van Jansen, den Belgischen minister van justitie, die alle straffen, welke minder dan tien jaren bedragen, verjaard wil beschouwen, terwijl over de zwaardere straf fen de Kamer van Beschuldiging zou hebben te beslissen. Daarentegen wenscht Von Cau- v.eloert, gelijk men zich eveneens herinnert, een aigemecnc strafkwijtschclding. Toen in den loop van Woensdag bleek dat de vertegenwoordigers der beide partijen, die de regeering samen stellen Katholieken sn liberalen niet nader tot elkaar kwa men, achtte de minis ter van staat Vande vyvere, de leider van rechts en een vriend der regeering-Jaspai, die hij blijkbaar trilde redden, het oogenblik aangebroken om voor den dag :e komen met Vandevyvere. een bemiddelingsvoorstel. Het gevolg van oen en ander is geweest, dat de regeering de in diening achterwege liet van Janson's ontwerp, zoodat Van Cauweloert's voorstel kon worden gehandhaafd als basis der parlementaire dis cussies. De toestand is nu zoo geworden, dat hei regeeringsconccpt wordt ingediend als een amendement op de voorstellen van Vun Cau- weloert, terwijl jielgteen Vandevyvere aan de hond doet, beschouwd kon worden ais een reks sub-amendementen. De strekking van deze laatste is, dat de verjaring der straffen van kiacht wordt voor alle veroordeelde poli tici, derhalve ook vcor dr. Borrns en de Vla mingen, die zich, door naar Npderland en nuar elders te vluchten, aan de tegen hen geëischte st.af hebben onttrokken. Sommige berichten wekten den indruk, dat Donderdag reeds de beslissing zou vallen, maar andere tel. grammen lieten 't voorkomen, dot dien dag de zaak wel nader in de Kamer worden besproken, maar de regeering zou voorstellen de kwestie voor- loopig tot November uit te stellen. De amen dementen en sub-amendementen zouden dan naar de centrale sectie van de Kamer worden gezonden, die in 't begin der volgende maand oprieuw bijeenkomt. Klaarblijkelijk doet de regeeiing alles, om zich voorloep'g te hand heven, opdat zij althans de militaire wetten, die nog door den Senaat moeten worden goedge keurd, veilig onder dok kan brengen. Nu reeds kan worden gezegd, dat de lite raten noch van Janson's oorspronkelijk ont werp, noch van het bemiddelingsvoorstel, waarmee Vandevyvere de situatie trachtte te redden, iets moeten hebben, terwijl de regoe- ring als geheel evenmin met den inhoud der sub-amendementen kan wegloopen. In de Bclg'sche Kamer zijn Woensdag nog en- keie betoogen gehouden, waaruit men de uït- eenioopende standpunten zeer goed kan leeren kennen Het Vlaomschc standpunt werd uiteen- gezet zoowel door Van Cauweloert als door Rub- bens. Eerstgenoemde kantte zich tegen de regee- rings\oorstcllen, omdat Borms niet van de gratie-maatregelen zou profiteeren, terwijl tal rijke andere personen evenzeer zouden worden uitgesloten. Noor Van Cauwplaert opmerkte, zou, wanneer de amnestie een feit werd, dit aan dc binnenlandsch-politieke versteviging ten goe de komen. Dit was ook de opvatting van den Katholieken Vlaming Rubbcns, een anti-activist, die geen scheiding tusschen het Waalsche en Vlaamsche gebied wenscht, maar niettemin al gemeene kwijtschelding der straffen bepleitte, omdat deze handelwijze den Belgischen staat ten goede zou komen. Hij verwachtte daarvan kaïrr.eering der gemoederen en een ondermij ning van 't activisme. Bestendiging van den tegeriwoordigen toestand zou de activisten, al dus de strekking van zijn betoog, slechts aan moedigen om in hun verzet tegen den Belgi schen staat te volharden. Vooral de uitgewe kenen voeren een levendige propaganda Hun terugkeer zou hun actie doen verloopen Ook minister Janson heeft Woensdag nog t woord gevoerd en laten uitkomen, dat hij tegc-nstunder was van werkelijke amnestie en alleen genoegen kon nemen met clemcntie- maatregelen. Wanneer deze werden goedge keurd, zouden, aid js de minister, slechts op een vi|ftigtal veroordeelden de amnestie niet van toepassing zijn. Doch dit vond de minister niet erg. omdat dit juist de personen waren, die op onvergeeflijke wijze tegen den Belgischen steet hebben gezondigd. Uit het bovenstaande ziet men dus, dot nau welijks kon worden aangenomen, do* er van amnestie in den waren zin des woords voor- loopig in België »e*S zal komen Het crisis- gc-vant is ondertusschen, naar het schijnt, weer voor enkele weken bezworen. Nader wordt gemeld, dat de Belgische Ka mer Donderdag inderdaad het amnestievraag- stuk naar een speciale commissie heeft verwe zen cn tot November op reces is gegaan. Enkele duizenden dooden BUREAU: ARNHEMSCHE P00RTWAL 2* ALDEGONDESTRAAT 103-105-107 TEL 543. QROOTE SORTEERING 3LU3FAUTEUILS en THEEMEUBELEN L o n d c n, 20 Sept. (H. N. Draadloos.) Het dtpartement van koloniën heeft vandaag var. de regeering van Jamaica een telegram met nadere bijzonderheden omtrent den orkaan, die de Wept-Ind'ische eilanden heeft geteisterd, onlvangen. De commissaris van de Turk- en Ccicoseilandcn meldt, dat de eerste berichten, uit Cockburn-Harbour op Turkseiland ntvan gen, er op wijzen, dat de schade ernstig rs. Zeventien personen, onicr trie aoht gehuwde mannen, zijn om hel leven gekomen Van de Caicoreilanden zijn tot nu toe geen beriöuten ontvangen. De gouverneur van de ceeward- eilanden bericht nog in een telegram, waarin hij het departement van koloniën dankt vob* het gezonden telegram van deelneming, dat, hoewel de schade zeer ernrtig is en er Mi- rijke dakloozen zijn, de hulpactie krachtig ter hond is genomen en in gevallen van onmid- dellijken nood voor zoover mogelijk terstond wordt voorzien. New y o r k, 20 Sept. (V. D.) Dc laatste opgaven van de personen, die deel nemen -«n het reddings- en opruimingswerk is net ge bied van Florida, dot door den orkaan geteis- tcerd is, sohatten het aantal dooden op 6O0 Het grootste deel van hen vond den dood te Palmbeach en in de omgeving van hot Okec- chobecmeer1200 personen worden nog ver mist. Men zegt, dat in de omgeving van Jacksonville 170 lijken geborgen zijn en dat het totaal aantal dooden in. die streek 430 de- draogt. Een officiecle schatting door de autoriteiten te Washington stelt het aan tal slachtoffers van de orkanen op tenminste 2100 en wel 1000 op Porto Rico, 400 in Florida. 650 op Gua deloupe en 60 tot 75 op de kleinere eilanden beneden den wind. De schatting voor P trio Rico is echter nog vrij ruw, daar nog weinig betrouwbare gegevens voorhanden waren Al k-en het Roede Kruis heeft cijfers gezond-u» von door zijn organisatie behandelde gevallen en wel 240 dooden en 600 gewonden, van wit 200 ernstig. Nader wordt bericht, dat de slachtoffers in Florida voor 't meerendeel negers zijn De lijken zijn zoo talrijk, dat vele begraver of verescht zijn zonder vaststelling der -dorri- tcit. De gezondheidstoestand in enkele dis tricten is ernrtig. De Voorzitter der Roode Kruis-rommissie schat het aantal dccden ten gevolge ven der» orkaan in Florida thans op 7 a 800 De Franschc rcgcering zal een crediet van 100 millioen franken aanvragen voor steun aan de slachtoffers van den orkaan op de Antillen Volgens te Mexico (sta ontvangen kran tenberichten uit Tampico hebben in de streek van San Geronimo en Tuxpen aan de Noord kust van den staat Vera Cruz groote ovtr- stroomingen een schade aangericht, die op 5 m.l'ioen Mexicoansche dollar geschat wordt Dc ocgst is ten deele vernield en er zijn tal van gebouwen beschadigd Het onweer, -Lu met slagregens gepaard ging, heeft het graan op de velden neergeslagen, al-of het met cï<» zeis was afgemaaid. De rivieren traden buitel» haar oevers, sloegen huizen weg en spo^Id *n het vee u:t de stallen. U't Giudad Guzman in den staat Jaüs o wordt gemeld, dat de regen door 72 uur duurde en de straten onbegaanbaar waren. De haven van Monezanïllo in den staot Colima ion de Westkust is eveneens zwaar geteisterd De aanvoer van levensmiddelen uit het binnenland is afgesneden cn het havcnverkeer werd ge heel verlamd. De petrolcummaatschoppijen hebben ernstige verliezen geleden. Dc vcriialiaansching van Tirol Een herder.ijk schrijven Innsbruck, 20 Sept. (H. N.) Het dio cesane blad voor het bisdom Brixcn publiceer! een herderlijk schrijven, waarin er op gewezen wordt, dat het wegens de nieuwe verordening voor de Duitsche zieleherders niet meer mo gelijk is het godsdienstonderwijs in de scnoler op de van ouds gebruikelijke wijze te geven Daarom is thans besloten het onderwijs in d^- pastorieën of na de godsdienstoefening in <le kerken te laten geven. Tevens wordt de briel wisseling tusschen d.* bisschoppelijke konsela rij cn de Itoliaansche schoolautoriteiten ovei deze kwestie gepubliceerd. Daaruit blijkt, dat het bisdom Brixen krachtig heeft geprotesteerd tegen de invoering van het Italiaansch bij he. godsdienstonderwijs en zich zelfs tot den paus heeft gewend Van den pauselijken stoel werd het antwoord ontvangen, dat de H. Stoel in de kwestie van het onderwijs in de schellen geen wijziging van de ambtelijke verordeningen kan bewerken, doch dat de invoering van he* onderwijs in de pastorieën of kerken, waar he: onderwijs in de moedertaal kan worden gege ven, gaarne zal worden gezien. vor Amersfoort en Omstreken Langegracht No. 4 - Telefoon 304 AMERSFOORT voorheen LangcstraaL L. BERGSTRAAT 13. TEL. «62 Ontwerpen DE AZEL, DE LORH, COPIER, enz. Zonderlinge affaire nabij Berlijn U.'t Berlijn wordt d.d. 19 Sept aan de Te» gemold Een nie-t-alledangscn geval heeft zich in hei kleine Brandenburgsche stadje Neudamrr. af gespeeld. Bij een bruiloftsmaal kregen twee der gvjste. ruzie, waarop een der twistenden plotseling opstond, wegliep, en niet meer levend terug gezien werd. Den volgenden dag haolde mei zijn lijk uit een meertje in de nabijheid op Toen de officier van jurtilie, dr. Slahlberg. hiervan hoorde, gelastte hij een onderzoek, het huiszoeking verrichten in de woningen der diverse gaston en gelastte daarop de inhech tenisneming van beide families, acht leden tel lende. Daar het plaatselijk arrc sten tenlok aal oiet f-e nood ge ruimte bood voor afzonder» lijkc opsluiting, werden verscheidene eries tenten in één cel ondergebracht Toen hierop de typirte van den officie* verontrust over deze massa-arrcstnrie, hasi super.eur waarschuwde voo< de gevolgen, 'iet hij ook dit meisje in nrrest stellen De «ripiet d e dit moest doen, waagde het te lachen, waarop de officier, wit van woede, hem d-t sleutels u't handen nam en hem bij de typist" in de cel duwde. Eenzelfde lot on 'erging een onder ambtenaar Daarop gelastte de officier de arrestatie van den burgemeester en det. eersten wethouder dei plants Toen de politie agenten, wien dit geiast was, aarzelden, liet hij ook deze lieden opsluiten. In tusschen begaf zich echter één der hoofd ambtenaren, die ictr abnormaals vermoedde, naar de districtshoofdplnats, waar hij aldra de annuleering van het arrestatiebevel tegen de notabelen verkreeg Toen daarop een omvang, tijk onderzoek te Neudamm werd ingesteld, kwam men tot de verbl'dfende conclusie dat de off e'er, die zelf als door d-.o^snngsl aan- gegrepen door het plaatsje rende, non ver volgingswaanzin leed en in geest er: verbijstering de arrestatiebevelen had uitgevaardigd. Nader meldt Wolff thans nog, dat de onge lukkige dr Stahlberg in een particulier sana torium te Berlijn—Steglitz is opgenomen Een onderzoek, aldaar ingesteld, bracht inderdaa-J aan het licht, dot 'e zenuwcrisis en de gees telijke stoornis bij den officier aan overwerkt heid zijn toe te schrijven Vanwege de autori teiten is hem terstond een langdurig ziekte verlof toegestaan. MACDGNALD NAAR DUITSCHLAND EN OOSTENRIJK. Londen, 20 Sept. (H. N.) Ramsay Mac- donolö is voornemens na afloop von de con ferentie der arbeidspartij, welke op het oogen blik te Birmingham wordt gehouden, een be zoek aan het vasteland von Europa te brengen en o.a. Berlijn en Wecnen te bezoeken. Dc kwestie van de bijeenroeping der ontwapeningsconferentie Genève, 20 Sept. (V. D.) De door de derde commissie van de volkenbondsvergadc- ring ingestelde commissie van redactie is Don- derdug voor een zitting bijeengekomen. Het werd aan den president van dc voorbe reidende ontwapeningscommissie overgelaten de voorbereidende ontwapeningscommissie op een hem geschikt lijkend tijdstip weer bijeen te roepen. Dit besluit-ontwerp werd door graaf Bernstorff met alle beslistheid afge wezen. Duitschlnnd kon niet accoord gaan met een dergelijke uitstellende behandeling dei ontwapeningskwestie. De Duitsche delegatie wenschte definitief een besluit te nemen. De derde commissie van den Volkenbond zal dit besluit-ontwerp Vrijdagmiddag voorgelegd krijgen. Daar Duitschlnnd tegen stemmen zal, zal de noodige stcmeenheid niet verkregen worden. Daarom is men van plan alleen een door de vergadering uitgesproken wensch te loten beoordeelcn. Na de beslissing in de commissie van reduc tie is het te verwachten, dat in de Volken- bondsvergadering ec-n principieete uitwisseling van gedachten over het verder voeren van dc ontwapeningswerkzaamheden plaats vinden zal. Graaf Bernstorff zal in ieder geval het woord voeren in de plenaire vergadering Ook andere gedelegeerden zullen de tot nu toe gevolgde orUwapeningsmethode van den Volkenbond onderzoeken. Hiermede treden de ontwape ningswerkzaamheden in een kritiek stadium. Genève, 20 Sept. (H. N.) De commissie van redactie der derde volkenbondscommissie heeft vandaag vergaderd om uit de Franschc en Duitsche ontwerpen een formule samen te stellen, waarin dc plenaire vergadering haai opvatting omtrent het ontwapei rings vraagstuk zal uitspreken. De plenaire vergadering be raadslaagde vandaag over het door de veilig heidscommissie op grond van de Duitsche voorstellen tot vermijding van den oorlog uit gewerkte modelverdrag, waarbij staatssecreta ris von Schubert er op wees, dat het veilig- heidsccmité niet alle Duitsche voorstellen, moor toch de hoofdzaak daarvan in het model verdrag heeft opgenomen. Dit verdrag zal vol gens de opvatting der Duitsche regeering een belangrijk element tot het hondhaven van den vrede zijn. Genève, 20 Sopt. (V. D.) De commis sie van redactie, die gisteren is ingesteld om de tegenstelling tusschen het Franschc en het Duitsche voorstel tot bijeenroepen van de eerste algemeene ontwapeningsconferentie te overbruggen, is vandaag bijc-f-ngekomen. Daar deze tegenstellingen rn den loop van de be sprekingen echter zeer groot bleken te zijn, heeft de commissie niets kunnen bereiken en er zich dan ook toe bepaald den wensch uit te spreken, dat de algemeene ontwapenings conferentie spoed'g bijeen moge komen. Verwijzing naar een speciale commissie De correspondent der N. R. C. te Brussel meldde gisteravond: Zoonis reeds gisteren kon worden voorzien, is de verdere behandeling van het amnestie- vraagstuk in de Kamer heden doodgeloopen op een voorstel van de regeering tot verzen ding van de hecle kwestie naar een speciale commissie, welke feitelijk de oude centrale sectio van de Kamer zal zijn. Daar deze sectie aüeen uit socialisten en katholieken bestaat, zullen er op verzoek van den liberalen minister van justitie, Janson, ook een paar liberalen in opgenomen worden. De commissie zal den eersten Dinsdag von November verslag hebben uit te brengen, zoo dot kort na de hervatting van den parlemen tairen zittijd do Kamer in de gelegenheid zou worden gesteld een definitief besluit te nemen No eenigc incidenten tdiende de minister van justitie een voorstel in om, het debat in te krimpen tot de discussie over zijn voorstel tot verzending naar de speciale commissie. Dit voorstel werd door den Vlaamschen nntionalen afgevaardigde Vos bestreden, op grond van het feil, dat de opvattingen zoowel voor als tegen dc amnestie, twee jaar na de indiening van h<t voorstel-Van Cauwelacrt, dat herhaaldelijk behandeld en mishandeld werd in de Kamer- ofdceiingen, toch wel duidelijk afgeteekend mogen geacht worden. Zijn betoog kwam ei \erder op neer, dot Van Couwelaert thons ovei de mocht beschikt om zijn amnestie-voorstel ei door te halen, daar er een meerderheid in dc Kamer voor aanwezig is, terwijl het twijfel achtig mag gehceten worden, of hij in Novem ber nog wel over dezelfde macht zal beschik ken. Dc Waalsche oud-minister Dcstrée kon zich al evenmin aansluiten bij het verdagingsvoor- stcl der regeering en stelde haar de vraag, waarom zij, indien het haar ernst was met den v/ensch tot bcdaring der gemoederen, Borms §H HET WEER VAN MORGEN Hl Hoogste barometerstand: 771.3 Valentin. si Laagste barometerstand: 753.6 Va rdö. Verwachting tot den avond van 22 Sept. Zwakke tot matige N. Westelijke tot Westelijke wind, gedeeltelijk bewolkt, waarschijnlijk droog weer wellicht nachtvorst, iets koeler. nog altijd niet in vrijheid had gesteld. Was zulks wel gebeurd, dan zou men misschien eenstemmig het hcele vraagstuk tot Novem ber hebben kunnen verdagen. Het heelc debat draaide vervolgens om ditzelfde punt. Van Couwelaert, nu eens dreigend, dan weer toe gevend, maar zelf herhaaldelijk in dc rede ge vallen door de Vlaamsche socialisten, die hem van verraad van de Vlaamsche zaak beschul digden, liet duidelijk uitkomen, dat een ver klaring van de regeering betreffende in invrij heidstelling van Borms ten zeerste gewenscht weid door hem en zijne vrienden, maar mi nister-president Jospar en de ministei van justitie lieten zich daartoe niet bewegen Wel zt>de Jospar, dat de regcering, den wensch der Kamer in aanmerking nemend, dc meening is toegedaan, dot het treffen van clementie-moat- rt-gclen urgent dient geacht te worden, doch «.en formeele toezegging betreffende de vrij- laiing van Borms deed geen van heiden. Eindelijk kon over het voorstel der regee ring bij naomafrocping worden gestemd. Het werd nongenomen met 93 tegen 68 stemmen, waarna de Kamer op reces ging tot den twee den Dinsdag in November. In de wondelgongen deed na afloop van de veigadering het gerucht de ronde, dat dc re gcering binnen korten tijd tot onvoorwaarde lijke invrijheidstelling van dr. Borms zal over gaan, ten einde de Vlaamsche nationalisten een machtig propogonda-wupen uit handen te ne men en de politieke atmosfeer eenigszins te 2uiveien voor de hervatting der parlementaire werkzaamheden in November. Hij hoopt op een regeling met DuitsclUand Por ij s, 20 Sept (H N) Briand heeft in den ministerraad rapport uitgebracht ovei do besprekingen te Genève. Volgens de lntransi- gcant heeft hij verklaard, dot hij met Duitsch- land tot een regeling hoopte te komen, waar- dooi Frankrijk in staat zal zijn zijn betalingen voor de oorlogsschulden cn de uitgaven voor de pensioenen te dekken Wat het vrnogstuk der veiligheid betreft, was Briand met dc ge- heele regeering van opvatting, dat de arti kelen 41, 42 en 43 van het verdrag van Ver sailles betreffende de neutrale zóne in de de finitieve overeenkomst, welke tusschen Duitschlond en de geallieerden zal woiden getroffen, geëerbiedigd zullen moeten wot den Wot de personen betreft, die zitting zullen ne men in de commissie von deskundigen, die over de liquidatie van de Duitsche schadever goedingsschuld zal beraadslagen, is nog geen besluit genomen. Moord cn zelfmoord van een vrouw W e e n e n, 2 0 S e p t (V. D.) In de villa wijk Hietzing heeft zich in den nacht van Woensdag op Donderdag een bloedig familie drama afgespeeld Hedenmorgen vroeg vond men den Regicrungsrat dr Artmann dood in een komei van zijn woning liggen met vijf steekwonden in de borst en een schotwond tn den mond. In de badkamej lag het lijk van zijn vrouw, eveneens met een doodelijke schotwond De zestienjarige zoon van het echtpaar, die eveneens Ln de woning aanwezig was, had niet ernstige snijwonden aan de rech terhand Uit zijn verklaringen bleek, dat gedu rende den nacht zijn ouders twist hadden ge kregen De vrouw had toen met een dolkmes haar man de steekwonden toegebracht cn ver volgens het doodelijke schot op hem gelost. De zoon, die toesnelde op het hulpgeroep van zijn vader, werd eveneens licht gewond. De vrouw snelde toen naar de badkamer en schoot zich dood Artmann scheen in den laatsten tijd met financieele moeilijkheden te kampen hebben gehad Hij had vaak twist met zijn vrouw, wier vermogen hij met speculaties verloren zou hebben.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1928 | | pagina 1