Bioscoop Amicitia <0,12,on... LOOPING THE LOOP
Op het bureau van het AMERSFOORTSCH DAGBLAD ontvangt U GRATIS een
entreebiljet, wanneer U een „KEITJE" (kleine advertentie) ter plaatsing opgeeft. Prijs 3x voor f 1.-
STADSNIEUWS.
Schitterend en emotievol filmwerk.
RAADSVERSLAG
Oper.bare vergadering van den Raad der
gemeente Amersfoort op Maandag 29 Oct.
des nam. 2 uur.
Voorzitterde Burgemeester.
Afwezig de heeren Stadig, Polder, Ovcreem
en Nicuwenhuysen.
Na opening der vergadering worden de no
tulen der vorige vergadering vastgesteld zoo
als ze ter visie hebben gelegen.
I Ingekomen zijn o.a. de volgen stukken en
m.ededecjngfen
Bes-uit van Gedeputeerd- Staten van
Utrecht tld. 25 September 1928 tot goedkeu
ring van het Raadsbesluit van 28 Augustus
1923 can in hocger beroep te gaan van het
vonnis v»an de Ariondissemenls-rcchtbank te
Utrecht dl. II Juli 1928 in het proces tegen
H. v. d. Boogert.
Kennisgeving.
Missive van dc Ministers van Arbeid, Han
del en Nijverheid en van Financiën dd. 9
Oclob-r 1928 waarbij wordt goedgevonden
aan c.e gemeente Amersfoort een voorschot
uit 's Rijks kas van ten hoogste 50.000
te verleenen teneinde over te gaan tot aan
koop ven gronden en pcrccelon in het belang
der Volkshuisvesting.
Kennisgeving.
Schrij ven d.d. 21 September 1928 van den
heer St. B van Dolden betreffende het aan
vaarden van zijn benoeming tot Bestuurslid
van de Nut-spaarbank
Kennisgeving.
Acres van S J. Dekker dd. 4 October
1928 om vermindering van dc pacht voor
grond aan dc B. Wuytierslaon.
Advies Burgemeester en Wethouders.
Verzoc-k dd. 27 September 1928 van het
Bestuur der Ver. tot bevordering van Chris
telijk Nationaal Schoolonderwijs om aan de
vereenig»ng gedurende de daarvoor nocdigo
uren cc beschikking te geven over het gym
nastieklokaal van de school in d:- Coninck-
straol.
Advies Burgemeester en Wethouders.
Verzoek dd. 27 September 1928 van het
Bestuur der Ver. tot bevordering Chris
telijk Nationaal Schoolonderwijs om dc noo-
dige gelden beschikbaar te stellen voor de
vergrooting van 'het schoolgebouw aan Cu
Rozenstraat.
Advies Burgemeester en Wc houdei's.
Adres dd. 5 September 1928 van F. Koe
nen betreflende de nieuwe brug over de Beek
aan de Bloemendalsche poort en de verplaat
sing van het clectricilcitsgcbouw, waardoor
de waarde van zijn bouwterrein gedrukt zou
worden.
A'vies Burgemeester cn Wethouders.
Adres dd. 6 October 1928 van de Bestu
ren van de R.K. Vcr-klicdcnverecniging „St.
Jozef vfjri den Christelijker) Besturenbond
cn Amersfoortschen Bestuurdersbond om steun
te verleenen aan werkloozcn, die georgani
seerd zijn in hun vakbond en aan arbeiders,
waarvoor geen organisatieverband bestaat
Advies Burgemeester cn Wethouders.
Dc heer Kraan vraagt spoed'g prac-
advies zco mogelijk reeds bij deze begroeting.
De voorzitter zegt, dat cit niet zal
gaan
Adres dd 23 October 1928 van I. Krcu-
peling, waarbij verzocht wordt het voorstel
van Burgemeester en Wethouders van Amers
foort om een crcdiet te verleenen voor res
tauratie van halfpinakels van den O. L. Vrou
wetoren niet aan te nemen of te bepalen, dat
hiervoor een openbare inschrijving zal wor
den gehouden.
Fe behandelen bij pur.t 20 van de agenda.
Adres dd, 19 October 1928 van het Plaat
selijk Aibe.'ds-Secretarkaat Amersfoort, bc-
treflende de steunregeling.
Advies Burgemeester en Wethouders.
Adres van J. v. d. Pol dd. 24 October
1928 houdende verzoek kwijtschelding van
de boete van j 2390.te verleenen.
Advies Burgemeester en Wethouders.
Adres van het Bestuur van de afd. Amers
foort van den Bce.d van Ned. Onderwijzers
dd. October 1928, waarbij verzocht wordt de
door het Departement Amersfoort van dc Mij.
tot Nut van 't Algemeen gevraagde subsidie
voor de schoolbioscoop wel te willen ver
leenen.
Te behandelen bij de begrooting.
2. Herstemming over het voorstel-Noordc-
wier c.s. om het piesentiegcld voor de leden
van den Raad op 5 te handhaven.
De heer Hekenkamp heeft s/teeds tegen
gestemd maar zal nu voorstemmen, omdat hij
de houding van Ged. Staten in deze niet
goedkeurt.
De heer Hofkamp heeft in dc vorige
zitting van den voorzitter gehoord, dot olies
wat de Raad nog- mocht doen zonder succes
zal blijven. Ook heeft hij gehoord kiat in
Utrecht het presentiegeld is teruggcbiacht.
Daarom zal hij er thans in berusten.
Het voorstel wordt aangenomen met IT
tegen 6 stemmen.
Tegen de hëeren Ruitenberg, Spiekermann,
V. rheij, van Galen Last, Hofkamp, van Koets
veld.
3. Benoeming van twee onderwijzeressen
aan de school voor het centraal 7e en 8e
leerjaar.
De vergadering gaat vóór deze benoeming
over in één. met gesloten deuren.
Na heropening der vergadering werden be
noemd de dames I. Nijenhuis te Leiden cr
J G SWking te Amersfoort.
4. Behandeling van de gcmeentebegrooling
dienst 1929 en de daarbij bëhoorende stukken.
Algemecne beschouwingen.
Dc heer He ken kamp legt ccn korte
verklaring af. Hij houdt ei niet van lange
redevoeringen te houden, die klaargemaakt
voor de Pers op papier worden gezet. Hij ls
met het beleid van B. cn W. in het afgeloo-*
pen jaar zeer tevreden. De bedrijven werken
goed, zoodot wc dit jaar misschien kunnen
overgaan tot tariefsverlaging. De scholen zijn
verbeterd en de financiën zijn goed, zoodat
we misschien nog- kunnen overgaan tot be-
lashngverloging. Pleinen, wegen cn straten
vcikeeren :n goeden tuat. Nu cr ccn nieuwe
hoofdcommissaris is hoopt Spr. dot het ver-
kc-ersvraagstuk zal worden opgelost cn dat
het hoofd der politie nu eens ccn eind zal
maken aan den verkeerden toestand, dnt van
het corps politieagenten van ongeveer 75
rno.n inaai 2 katholieken zijn.
Dc- heer Hofkamp: Uit hc'. antwoord van
B. en W. op het ve:slag der 'Afd. Vergaderin
gen van 19 cn 20 S i. blijkt, dat velen van
ons het weer toirc.v; mis hebben gehad met
nun beschouwingen, t trachten in de aange
boden bc-grooting 1929 ccnigc verbeteringen
aan te brengen, verbt leringen waarmede zij
meenden het gemeentebelang tc dienen. De
bestrijding van dc uit den Raad gekomen
wenschcn is op menig punt onvolledig, soins
er naast, en niet overtuigend. Daar waar B. en
W. met den Raad in opvatting verschillen,
zouden behoorlijk gefundeerde argumenten
aangenomen dat die aangevoerd konden wor
den meer succes hebben gehad en dc ris-
cussies waren bekort. Nu cr dus nog al ver
schillen tusschcn het college en den Raad blij
ven bestaan, zal ik voor rnijn aandeel op een
cn ander terug moeten komen.
Ik v.il beginnen mijn spijt tc betuigen, dat
B. en W. in de Raadszitting van 18 September
niet even met enkele woorden den Raad heb
ben gezegd, dat de goedkeuring op den bouw
„Eeierhal" bij schrijven van II September van
Ged. Staten ingekomen was. Alleen dèarop
immers moest o'les, de uitvoering betreffen
de wachten, zooce.i die mcdedccling stellig
niet onbelangrijk was. Ik mag nu, na het ant
woord van B. en W. „Onmiddellijk na ont
vangst van dat schrijven is door ons opdracht
tot uitvoering van het plan gegeven", wel aan
nemen dat een energieke voortagng zal wor
den betracht, want er is geen ruime tijd bc-
schikbear, zal de Eicrhal op den voor onze ge-
gemeente cn voor den handel meest prar.ti-
schen tijd in gebruik gesteld kunnen worden,
wat ik het laatst in dc Afd. heb toegelicht.
De mededecling van B. en W. op hetgeen ik
in de afd. gezegd heb ten opzichte van den
chef v. h. Grondbedrijf, tevens vertegenwoor
diger en gemachtigde van Uw college bij on
derhandelingen in zake koop, verkoop, huur,
verhuur, verpachtingen cn wat al niet meer,
en van den Directeur v. d. Reinigingsdienst,
kan toch bezwaarlijk ccn goede bestrijding ge
noemd worden c-n de conclusie valt mij tegen.
Zóó had ik ze niet verwacht, want ik meen
de vrij goed te weten dot B. en W. hiertegen
over meer welgezind stonden. Het hoofdbe
zwaar misschien het eenigc wil ik trach
ten tc weerleggen. Een bezwaar tegen de uit
voering van een goed doel, kan men niet uit
d< n weg gaan.
Dat uitbreiding bij andere takken van dienst
niet plaats heeft g« had ontken ik ook niet.
Dat B. en W. zich gelukkig mogen achten bij
ele andere ambtenaren ook plichtsbeesf c-n
ijver te kunnen vaststellen, dat feit 'bracht ik
ook naar voren. Alleen heb ik cr buitend'.izn
op gewezen, dat de beide door mij besproken
ambtenaren een afzonderlijke positie innemen,
wier werkkring en verontdoorde'ijkheid niet
vergeleken kan worden met die van andere
ambtenaren.
Omtrent het begrip „resultaten" schijnt dc
opvatting van B. cn W. een andere tc zijn dan
bij mij. Ik mag 'hierbij herhalen, dat geen der
beide ambtenaren een functie bekleed: cf
werkzaamheden verricht, door middel waarvan
hij zijn inkomsten kan verhoogen, wat niet
van allen gezegd kan worden, al zal hun aan
tal gering zijn.
Als er vergeleken moet worden, dan ver
zoek ik u dit te doen met ambtenaren die de
leiding hebben in, en dc verantwoordelijkheid
drogen voor hun bedrijf. Dan zal uw college
moeten toegeven, dat de twee door mij bedoel
de ambtenaren reeds te lang en ook te ver bij
hen achterstaan. Als ik bij het Grondbedrijl
foutief heb gesproken van het „hoofd", nu
dan vind ik dat niet zóó erg, want dat veran
derd aan de zaak waarom het hier gaat niets
on men weet zeer goed wie ik bedoel. En al
is hij dan niet het hoofd in den zin zooals uw
college dat bedoelt, hij is toch de spil cn de
leider van een bedrijf, waarbij dc Gemeente
in zoo hooge mate geinterresseerd 's, vooral
ook practisch in alle geledingen. Meer vind
ik' in uw antwoord op hetgeen ik in de afd
zeide, niet. Ik ben dus niet overtuigd, dat de
door mij aangevoerde gronden onjuist zijn
ook niet dat ik onredelijke wenschcn, en tegen
over andere ambtenaren oen onbillijk verzoek
onder uwe aandacht bracht. Ik meen zelfs, dut
aan mijn voorste! wel tegemoet ~te komen is, j
tenminste als een weinig goeden wil aanwezig
is. Bij het Grondbedrijf zou b.v. een bevorde
ring tot Hoofdcommies voor eenigc jaren!
waren er ook 2 van die functionarissen met
het daaraan verbonden honorarium, ernstig ie
overwegen zijn.
De Directeur v. d. Reinigingsdienst zal een
salaris toegekend moeten worden, dat meer in
'ereenstemming is met dat b:j andere, gelijk
soortige takken van dienst.
Ten slotte heb ik nog een verklaring al to
leggen, omdat mij door iemand buiten den
Raad gevraagd is, of deze ambtenaren mij ver
zocht hadden hun belangen in den Raad te be
vorderen. Ik weet niet of een dergelijke vraag
■bij B. en W. of bij de leden van den Raad ge
dacht is, maar in elk geval wil ik hier nadruk
kelijk verklaren, dot dit niet het geval is De
als zoodanig zou er wel niet door ver
anderen, maar na de mij buiten den Raad ge
dane vraag stel ik er toch prijs op ook hici
die vraag absoluut ontkennend te beantwoor
den. Het initiatief heb ik genomen. Reeds het
vorig jaar was dit mijn voornemen, zooals ik
in de afd. heb gezegd. Niet zij kwamen tot mij;
doch later heb ik beide inlichtingen verzocht
voorzoover ik die voor mijn plan meende te
noodig tc hebben. En ook toen heeft geen van
beiden mij ecnige steun of wat dan ook ge-
v raagd.
Ik. mag, na deze nadere toelichtingen dunkt
me wel vertrouwen, dat B. cn W, hun mede
werking zullen willen toezeggen om tot ccn
goede oplossing te komen.
Bij d. retails begrooting zul ik vee 'gaan.
De he^r V c r h c y wil spreker over de fonds
vorming, over het beleid van hel College in
hoofdzaak inzake Openbare Werken en over
het onderwijs.
Een juist standpunt is het, de bedrijfswinst
Ie beperken. Als men nu weet, dot het kabel-
recht een verkapte winst vormen, dat 10 der
Ink. belasting in de gemoentehuishouding wordt
gestort, en nu is de v.inst nog niet op en wil
men eer. fonds vormen. De beantwoording van
het College is in dit opzicht zeer onjuist en
onvolledig. Gevraagd is of het juist was een
fonds te vormen en geantwoord met feiten uit
het verleden en uit de toekomst. Over de prin-
cipieele vraag of fondsvorming uit de winst
der bedrijven gevcnsc'it is, zwijgt het College
B cn \V. hebben zich groote werken gedacht
in de toekomst. Ze willen den tunnel aan den
Soestciv. maken uit dat fonds Dat kan toch
niet uit die twee jaren Ook de gasfabriek zal
winst afwerpen. Uit alles blijkt, dat men ei
iets permanents van wil maken cn dat is een
voudig een vergrooting van de winst uit de
bedrijven. Het gaat onze industiie niet voor
den wind en alles moet gedaan worden om de
industrie tc bevorderen. Dat is een belang voor
het land. Doet men het n:ct, don weet men niet
waar men met het bevolkingsoverschot moet
blijven. Spr. vindt het onjuist, de winst uit de
bedrijven nog te vergrooten. Voor die werken
zijn van den Raad wel gelden te krijgen. En
voor zoover die werken luxe zijn, zou het zeker
jammer zijn als het fonds er is, te zeggen
wc hebben het geld tpph cn gaan die werken
maken.
Het is ccn algemecne opinie in den Raad,
dat het bij Op. Werken niet gaat zooals het
moet gaan. Ook het 'College bevredigt het
niet. Ze hebben een adjunct-directeur willen
aansteller, maar de Raad wilde cr niet aan. Het
bevreemdt mij, dat het College dan nog lang-)
de verantwoordelijkheid voor dien dienst wil
dfagen. Dat is zwakheid. B cn W- durven de
consequenties niet tc dragen van ien besluit
van den Raad, dat tegen hun wenschen ingaat
In dc Junivergadering is een voorstel aange
nomen een ingenieur te benoemen en in Sept
had deze benoeming nog niet plaats gehad.
Nu schrijven B. en W dnt de ingenieur be
reids is benoemd, maar Spr. meent cat deze
ingenieur niets zal bijdrfagen tot het beter doen
werken van Openb. Werken, omdat de opleiding
van dien man daarvoor niet is geweest. We
hadden moeten hebben ten civiel ingenieur cn
geen bouwkundig ingenieur, daar dc opleiding
tc Delft in hoofdzauk gelicht is op dc «esthe
tica. Dat de directeur aan deze hulp niets zal
hebben is de schuld van B. cn W.
Voer de tweede maal geeft het college toe,
dat de wethouder zich niet met de details moet
bemoeien. Het greote cuvtl van dezen wethou
der is. dat hij besprekingen houdt met het per
soneel en met bouwers buiten den directeur om
Nu zegt het college, dat uit niets blijkt, dat
vokcerde gevolgen zijn. Blijkt dat dun njet
uit den gang van zaken bij den diens»
De kwestie der huizen can dc P. Bothlaan is
door B. en W. beantwooidt, moor het spijt den
Spr. dat zij dit antwoord r.ict hebben ufgemaak»
Votig jaar zou een algemeen piun voor de
rioleering komen. Nu zijn we ccn jaar verder
en er is nog geen plan, W eer een bewijs hoe bij
Openb. Werken wordt gewerkt. Nu B. en W
geen inlichtingen gaan volstrekken zal Spr. een
cr ander meedeelen De zuiveringsinrichting cm
bij de riolcr-ring mort komen zul
kosten on het jaarlijksch onderhoud daaödi'
30.000. Daarbij komt nog' de rialeering zelf
Spr. zegt niet, dat deze kosten te hoog zijn,
maar we moeten weten waar we aan toe zijn
In Groningen is men ook vastgelöopen met do
kasten over de rioleering. Wanneer wij een plan
aannemen moeten we welen wat er aan vast
zit Het is niet te veel gevraagd, wanneer men
dat een jaar geleden vraagt. Rcccls negen jaar
geleden stond het rioleeiingsplan op de bcgioo-
ting en dan vraagt men zich dus wel al, kunnen
we met diet collcg-- veidcr gaan.
Wanneer B. en W. volstaan hadden met te
zeggen, dat het gevaarlijk is een proef te ne
men met een Montessorischool dan zou spr
gezegd hebben het is geen proef
Nu B. en W. echt.i zoggen, dat het niet
in het belang is vooi hc Openbaar Onderwijs,
wijst spr. op hetgeen eerige jaren geleden is
gebeurd. Toen hebben B. cn W. het openbaar
onderwijs een geweldigen knauw gegeven door
het opheffen der opleidingsscholen en het in
voeren van het rayonsysic-em. Men weet de ge
volgen, het oprichten der Amersf. Schoolvcr-
eeniging.
Het onderwijs, dat zoo n knauw heeft ge
kregen meet omhoog worden genaaid. Spr. weet
wek dat dc meeste onderwijzers er tegen zijn.
Hoe vooruitstrevend ze m dc politiek ook mo
gen zijn, op onderwijsgebied ziin ze nog con
servatiever dan de conservatiefste in den Raad
Ook bij dc meest vooruitstrevende hier in den
Raad is niet dc minste belangstelling voor ge
weest. Wanneer zij zich op de hoogte stelden
zouden ze zien, dat dat juist dc school is'die
in hun richting past.
Op die school zijn geen standen, men kent er
geen knoppen en dommen, men kent er slechts
een harmonieuse ontwikkeling. Voor slechts re
sultaten behoeft men niet bevrcest te zijn, do
kinderen blijven er niet zitten, terwijl de ont
wikkeling voor dc maatschappij daar de beste
is welke men den kinderen kan geven.
Dc heer Noordewier: Oppervlakkig be
schouwd zi( t de begrooting er niet ongunstig
uit, d.w z. financieel ziet ze er niet ongunstig
uit. Dat de financieel, toestand voor '29 zoo
gunstig; is komt in hoofdzaak door het groot
batig slot van 1927. Dit batig slot is in deze
begróoting verwerkt. Wanneer het financieUe
resultaat heel mooi is dein komt dc vrnng hoe
ziet het er uit met dc nuttige zijde van deze be
grooting. Er zit r.og in een veel te hoog school
geld angstvallig is vermeden oen uitzetting
der posten voor zorg op sociaal terrein. Daarin
moet verandering komen. Als er niet genoeg
wordt gedaan cp sociaal terrein is cr geen
reden tot juichen. Het is een klein kunstje mooie
fir.ancieele resultaten te bereiken, maar als ik
viaag noc staat het op sociaal terrein dan
is het antwoord er gebeurd niet genoeg. Ook
in dc afdeclingen is daarover gesproken Met
voldoening is dc fondsvorming tc constateeren.
Uit dot fonds kunnen sociale, economische wer
ken bekosten. Daarnaast wil het College de be
drijfswinst boven de 10 der Ink. belasting
ook voor dit fonds gebruiken. Als we zien, dat
vorig jaar dc overschotten moesten worden
gebruikt voor belastingverlaging don is thans
een groote vooruitgang te constateeren. Spr.
gaat met de fondsvorming dan ook accoord to
meer daar deze vorming geheel stapt buiten de
tarievenpolitiek der bedrijven.
Spr. vindt het goed dot dc bedrijfsreserve's
worden vastgesteld zooals dooi B. en W. is
vastgesteld. Men kan verschillen over het per
centage, maar een bedrag van 25 pCt is veilig
en spr. wil in de eerste plaats de bedrijven
veilig gesteld zien en dat is een groot be'ang
voor de gemeente. Je weet niet waar de he-
drijven voor kunnen komen te staan, ook m
verbond met de technische ontwikkeling en
dan is het goed dat dc bedrijven zijn veilig ge
steld.
Het fonds voor bijzondere doeleinden kan
beteckenis hebben. Wanneer de x keningsov er-
schotten niet anders uit dat fonds zullen ver
dwijnen dan voor den socialen uitbouw der ge
meente.
Spr. weet niet cf B. en W. op dit punt wel
zoo sterk staan als uit dc begreotingsbrief is
op te r.vikcn. Een lid der afdeeÜngen meende
dat dc rekeningsoverschotten moesten worden
gebruikt voor belastingverlaging. B. cn W. ant-
wooidden daarop dat don vast moet staan dat
in de eerste jaren geen belasting verhooging
noodig* moet zijn. Als de financiën dus maar
voldoende safe zullen zijn dan slaan B en W.
niet meer zoo afwijzend daarover. Daarom is
het goed dat hierover een duidelijke uitspraak
wordt gedaan.
Dc schoolgeldrc-geling drukt onevenredig
zwaar op de lagere inkomens en daarom moet
er ic-ts gebeuren, 't College heeft iets gedaan
met het voorstel tot aftrek voor rnccr kinderen.
Maar dot is niet genoeg, er moet meer worden
gedaan.
Iemand met een bruto inkomen van 1400
en 4 kinderen moet 24 schoolgeld betalen
en ongeveer 13 inkomstenbelasting Dat is
geen verhouding.
Volgens het voorstel van B. en W. zal hij
moeten betalen 18.20, maar dat is niet vol
doende. Spr. wil voorstellen een schoolgeld-
regeling tc treffen op den basis der nieuwe
wet n.l. 2.60 per kind
Wanneer Spr. op die wijze wil meewerken
de inkomsten te verminderen dan moet het
daar ook bij blijven, want wij moeten geld heb
ben voor den socialen uitbouw der gemeente.
Daarover bestaat wel verschil "an meening. De
Gemeente staat echter nog aan het begin van
haar sociale taak. Anderen mecnen dat dc ge
meente al te ver is gegaon. Naar mijn oordeel
moet aan den arbeid de grootste plaats wor
den ingeruimd. De kapitalistische Maatschap
pij beschouwers meenen, dat de bevoorrechters
van een klem deel moet blijven. Men 1 an dot
standpunt innemen en yen kan cr van over
tuigd zijn, dot het goed is, maar nitteinin is
het onjuist. Dat zal zoolang duren dat de men
schen die den arbeid in het voortbrengings-
proces verlichten de oogon open gaan. En de
vooi mannen der christelijke partijen die den
godsdienst gebruiken om die bevoorrechting
in stand te houden zullen cr dan niet goed af
geven.
Met eenige aanhalingen van partijvoorgan
gers meet Spr. te kunnen constateeren dot ook
daar een zuiveringsproces is aangevangen.
Van dc liberale lichting behoeven we niet
veel te zeggen. De eens zoo machtige liberale
richting is zoo goed als weggevaagd, al zijn
haar ideeën in hoofdzaak overgenomen door
de christelijke partijen. Uit de verschillende
problemen van dezen tijd weet deze partij niet
te komen dan door bezuiniging en door loons
verlaging. Nu deze richting zoo goed als heeft
afgedaan spijt het spr. dat de christelijke par
tijen deze politiek zijn gaön voortzetten. Hij
vreest dat ze daar niet vee! plezier van zullen
beleven en dat uit de partijen zn) te voorschijn
komen een liberale groep.
De sociale uitbouw is gebonden aan een eco
nomische grens die spr. niet graag zou over
schrijden. We kunnen niet meer verteren dan
wordt voortgebracht. Wanneer we deze belas
ting blijven handhaven dan overschrijden we
deze grens niet. Do particuliere kapitaalvor-
ming komt er niet door in gevaar zoodot het
volkomen gemotiveerd is dat meer aan socia
len uitbouw wordt gedaan om het geluk van
velen te bevordeicn.
Allereerst wijst spr. op onze communicatie
De wijze, waarop daarmee wordt gesold is on
voldoende, er moet een einde aan komen.
De houding tegenover het speeltuinwerk is
ongehoord. Het gevaar op den weg neemt
steeds toe, er moeten pleinen en tuinen zijn
waar de kinderen zich kunnen vermaken. Hier
laat men het over aon het particulier initiatief
en vindt men er niet de goede menschen voor
dan komt er niets van terecht.
Dan hebben we de heilgymnastische school-
cuisussen. Ook deze heeft men overgelaten
aan het particulier initiatief, moor tot nog toe
hebben we er niets van gezim.
Hoe denken B. en W. de kwestie der schóól-
baden op te lossen? Ook bij den badhuisbouw
hebben we de vruchten van het particulier ini
tiatief geplukt. Aan het voorbereidend onder
wijs willen B.en W.niets doen. Er moet worden
ingegrepen en we kunnen ons er niet afmaken
met het argument van B. en W. dat dan ook
het bijzonder voorbereidend ondeiwijs moet
worden gesubsidieerd. Bij het voorbereidend
onderwijs bestaat echter niet die tegenstelling-
als bij het lager onderwijs; het is meer speel
werk en de scheiding naar dc poli'iekc overtui
ging der ouders behoelt daar niet plaats tc
hebben. Spr. zal dan ook een vóór: lel doen om
in het Soesterkwartier een voorbereidende
school te stichten. Spr. heeft voldoende be
langstelling voor het Montessori-onderwijs,
maar hij acht zich niet in staat daarover een
oordeel uit te spreken. Hij heeft inlichtingen
ingewonnen en heeft het rapport gelezen van
den Bond van Ned. Onderwijzers, waarin men
tot de conclusie komt, dat het bet beste is frö
belonderwijs te geven.
Een ander punt is de schooltandarts. B. cn
W. zeggen dut voor de gemeente hierin geen
taak is weggelegd. Wie zegt dat? Zegt dat
Weth. Ruitenberg of zeggen dat de andere wei
houders. Want in het program dei vrijz. de
mocraten staat de aanstelling van een school
tandarts. Maar dan moeten de andere wethou
ders oppassen niet achteraan te komen. Spr.
stelt er prijs op, dat B. en W. het referaat van
dr. v. d. Hoeve aan de léden zullen rondzenden.
Over Openb. Werken zal spr. niet uitvoerig
spieken; zijn standpunt is bekend. Hij meent
dot Openb. Werken moet worden ontlast en
zal «r bij het hoofdstuk zelf nog wel over spre
ken.
De heer van Koetsveld is over 't alge
meen geen bewonderaur v r.n algemeene be
schouwingen cn de gemeen* t. Maar 't kan zijn,
dat iemand uit zijn tent wvrdt gelokt In die
positie is spr. gekomen doo/ dc rede van den
heer Ncordewicr. Er was .in die rede een heel
stuk hooge politiek. De heer Noordewier heeft
beschouwingen gewijd aan het standpunt dat
door andere partijen wordt ingenomen cn aan
dc motieven die de menschen naar dat stand
punt gedreven hebben. Dat standpunt was zui
ver materialistisch een zuiver egoistisch stand
punt. Dé heer Noordewier heelt de zaak ge
geven zooals hij en zijn partijgenooten die
zien cn door zijn stoffelijke bril heeft do mo
tieven der menschen bezien. Door z.ijn tegen-
stand-cvs worden die beschouwingen natuurlijk
niet gedeeld. Wij hebben slechts voor ecu
klein deel materialistische motieven in hoofd
zaak zien v ij de zaken uit het standpunt van
het recht
Over het beheer bij Openb. Werken sluit
spr zich aan bij de andere sprekers en over
het maken van een potje uit de gemeentebe
drijven wil hij het uitspreken dat de bedrijven
daarvoor niet zijn, die zijn er alleen om de
menschen zoo mogelijk tegen kostenden prijs
te leveren.
De heer van Lonkhuizen vindt het
verheugend dat cr meer licht komt in de ge
meente financiën. Toch kan hij zich niet vei-
cenigen met het standpunt van B. rn W. dat
de zon al is opgegeven. Hij heeft principieelc en
praktische bezwaren tegen vergrooting der
winsten uit de bedrijven. De vergrooting der
inkomsten bet eekent dot we meer aan de in
woners hebben gevraagd dan we noodig had
den. Kapitaalvorming is het bovoovdeclcn der
toekomstige bewoners ten koste van de tegen
woordige
Spr. is geen vertegenwoordiger van één klas
se maar houdt rekening met alle klassen. Maar
de belangen der middenklasse moeten we voor-
ui in het oog houden. Voor de middenstanders
moeten we de verhoudingen gunstiger maken.
Daarom is het meer winst halen uit de bedrij
ven is her nadeel van de verbruikers der pro
ducten van die bedrijven. Tot het maken van
een potje hebben we geen recht.
En het praktische bezwaar is, dat als we
het potje eenmaal hebben het zal gebruikt
worden niet voor aangename dingen maar voor
zaken die we niet noodig hebben. Spr. zal
voorstellen geen 25 te reserveeren maar
slechts 15 cn dun te vormen één reserve
fonds.
De heer van Beurden doet niet aan we-
reldverbeteren mee, dat ligt hem tc hoog. Hij
treedt dan ook niet in de beoordeeling van
andere partijen. Alles heeft hij nog* al met
ccn optimistisch oog gezien, de begrooting zit
er gunstig uit. Dat verheugt spr. Het heeft
hem echter getroffen, dot bij Openb. Werken
ook tekening moet worden gehouden met de
cischen van schoonheid. Wat er aan openb
werken mankeert valt voor hem alleen uit sym-
tomen op te maken. Er is overlading van werk
Maar spr. kan niet meegaan met den heer
Verhey dat alles zoo bedroevend is Spr. kan
slechts aandringen dat er voortgang wordt ge
maakt. Men moet echter voorzichtig zijn.
Want Amersfoort is een gemeente met veel
schuld We moeten de tering naar dc nering
zetten
Dc heer G r a a f f heeft uit bescheidenheid
