DÉ eemlandeq
Prima Medicinale Levertraan
B. NIEWEG
„De Porceleyne Fles",
Electrische Gas- en
Petroleum -Kachels.
DIRECTEUR - UITG EVER! J.VALKhOfï
Maandag 12 November 1928
27e Jaargang No. 114
ERANSCH KABINET SAMENGESTELD
CHERON MINISTER
VAN FINANCIËN
Tardieu Binnenlandsche
Zaken
CHINA'S LANGE
KLEEREN
Verzet van den
handelsstand
per vierkante flacon 60 ets.
Draisma en Valkenburg Levertraan
A. v. d. WEG. LANGESTRAAT 23
Vertegenwoordiger van de
Delftsche Aardewerkfabriek
Haarden, Kachels en
Fornuizen.
P.Ml EROP
ONTPLOFFING TE
TURIJN
Vele ernstig gewonden
28 MEISJES
VERDRONKEN
Door 't zinken van
een feloek
GROOTSCHEEPS CHE
OPLICHTERIJ
Voor vier millioen schade
liif!
DUITSCH METAAL
CONFLICT
2 millioen mark noodig
ABONNEMENTSPRIJS Pet maande» voor Amersfoort f2.10. per maand f 0.75, per
weck (mei gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17'/«.
Binnenland franco per post per 3 maandeD f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47310 TELEFOON 1NTERG 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f i.05 met inbegrip van eeD bewijsnummer,
1 elke regel meer f0.25. Liefdadighelds-advertr.ntlën voor d«
helft van den prijs. Kleine Advertertlön „KEIT]ES" bij vooruitbetaling -3 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.Bewijsnummer extra 005
BUREAU: ARNHEMSCHE P00RTWAL 2*
Painlevé heeft de portefeuille
van oorlog opnieuw
aanvaard
P o r ij s, 10 Nov. (V. D.) Dc heL '*nd
in het ministerie van ünanciën gehoufê-
spreking; heeft VA uur geduurd. Hoewel er g.en
onmiddellijk resultaat werd bereikt, schijnt de
politieke toestand er toch door te zijn opge
klaard. De bewegingsvrijheid, die Poincaré van
zijn collega's verkreeg, maakt het hem moge
lijk, zonder door iets gebonden te zijn, ook
nieuwe mcnschen voor de vorming van een
nieuw kabinet aan te zoeken, daar het klaarblij
kelijk met 'de oude medewerkers niet meer
gant. Reeds Vrijdagavond had Poincaré hun
medegedeeld, dat hij van plan was hun om
hun medewerking te verzoeken en het geza
menlijke politieke werk voort te zetten. Heden
ochtend bracht hij hun verslag uit over zijn
eerste besprekingen en dc moeilijkheden, waar
op hij gestuit was. De ministers verzochten
den minister-president, ondanks deze moeilijk
heden zijn werkzaamheden te willen voortzet
ten. Om deze taak voor hem makkelijker te
maken, lieten zij hem volkomen vrijheid van
handelen. Poincaré dankte daarop zijn collega's
hartelijk voor het bewezen vertrouwen en be
gaf zich daarop naar president Doumergue. Hij
zet zijn pogingen tot het vormen van een
nieuw kabinet voort.
Poincaré heeft zich met de ministers naar het
Elysé begeven om het nieuwe kabinet aan den
president der republiek voor te stellen.
Het Journal Officiel zal morgen het besluit
omtrent de benoeming der ministers publicec-
ren.
De socialistische Kamerfractie en het bestuur
der socialistische partij heeft vandaag in een
DOUMERGUE
gemeenschappelijke zitting op voorstel van
Léon Blum'cen motie aangenomen, waarin het
ministerie, dat zonder radicalen is gcvoimd,
een gevaarlijk nationaal blok van het oude ka
binet der nationale eenheid wordt genoemd, en
«en besliste oppositie der socialistische partij
tegen het kabinet wordt aangekondigd.
Toen Poincaré te 18.30 uur het ministerie
verliet antwoordde hij op de vraag, waarom
hij de portefeuille voor financiën neerlegde, met
de mededeeling, dat hij waarschijnlijk tijdens
de voor Frankrijk zoo gewichtige onderhande
lingen over het herstelvraagstuk Parijs zou
pioeten verlaten en naar Berlijn gaan. Cp een
vraag betreffende den steun van het parlement,
«ntwoordde Poincaré„Wij rekenen op den
goeden wil van allen, aangezien wij niemund
zullen aanvallen."
Hedenavond te 9 uur zal Poincaré de be
sprekingen voortzetten, teneinde het ministerie
te completeeren.
De officïccle samenstelling.
P a r ij s, II Nov. (V. D.) Nadat Poincaré
den geheelen dag zijn onderhandelingen had
voortgezet, heelt Tardieu vanavond om 10 uur
de definitieve samenstelling van het nieuwe ka
binet bekend gemaakt. Deze is als volgt
Poincaré minister-president; B r i a n d
buitenlandsche zaken; Chéron financiën;
Tardieu binnenlandsche zaken; Barthou
Justitie; Marraud onderwijs; Painlevé
oorlog; L e y g u e s marine; F o r g e o t open
bare werken; Loucneur arbeid; Maginot
koloniën; LourentEynoc luchtvaart; J c o n
Henncssy, Fransch gezant te Bern, land
bouw; En térion, pensioenen.
Tot onder-staatssecretaris zijn. benoemd
Germain Martin, Oberkirch, Paté
en Francois Poncet. Het onder-staats
secretariaat van dc handelsmarine wordt op
geheven.
De finoncicele hulp regaerings-
zaok.
In een Zaterdag uitgevaardigd decreet ver
biedt Mussolini het houden van openbare in
schrijvingen of inzamelingen ten bate van de
PAINLEVÉ
slachtoffers van de uitbarstingen von den Etna.
Hij motiveert dit verbod met de verklaring,
dat dit een regeeringszaak is. De ministerraad
is tegen heden bijeengeroepen, ten einde alle
maatregelen te treffen, die noodig zijn om dc
slachtoffers te helpen.
Een nieuwe krater.
In het gebied van de uitbarsting van den
Etna heeft zich een nieuwe krater geopend,
waaruit een grootc lavamassa stroomt. De la
vastroom heeft thans een breedte van meer
dan een kilometer bereikt en is meer dan een
meter hoog De leider van het Etna-observa-
torium meent, dat pas een derde van de ver
zamelde lava uit den krater gestroomd is.
Reeds 12 millioen lire schade.
Rome, II Nov. (H.N.) De uitspattingen
van de Etna duren voort. De voornaamste la
vastroom beweegt zich met een snelheid van
5 meter per uur in de richting van de zee.
De spoorweg MascaiiNunziata wordt door
de kleinere slioomen steeds weer bedreigd.
Tot nu toe is een gebied van 50 K.M.2 vor-
wo st. Dc schade bedraagt reeds ruim 1200
millioen lire.
Zij moeten verdwijnen voor de
Soen Jat'Sen mode
voorheen LangestraaL
L. BERGSTRAAT 13. TEL. 462
Een United-Press-telegram in de Tel. be
helst
China moderniseert zich. Alles, alios wordt
veranderd, slechts de zakenlieden doen niet
mee. Zij hebben hun redenen, waarom zij de
verwcstersching, zooals de nationalistische
regcering hun die voorschrijft, saboteeren. Zij
hebben thans een pootig protest op de regee-
1 losgelaten, die hen dwingen wil, hun tra-
ditioneele lange gewaden af te leggen en tegen
een moderne kleedij, het z.g. „Soen Jat-sen-
costuum", te verwisselen.
Zij willen dat niet en hebben er hun reden
voor. De ijverig hervormende regeering echter
voert tegen deze stijfhoofdigheid aan, dat de
oude lange klecrcn toch bedenkelijk naar het
oude imperialis' e roken en dat de Chinees,
wanneer hij eenmaal van gewaad wisselde, ook
gemakkelijker van zeden en gewoonten zou kun
nen veranderen. Nu is het oude, overgeleverde
costuum wel is waar in Noord-China heel po
pulair, maar het voornaamste verzet tegen het
nieuwe komt toch uit het kamp der zaken
lieden in het Zuiden.
Hoe dat komt De tegenstrevers aarzelen
geenszins, hun ietwat zelfzuchtig standpunt in
alle duidelijkheid uiteen te zetten. Het Zuiden,
zoo zeggen zij, heeft er altijd het meeste oan
verdiend, dat het Noorden de lange kleeren
droeg. En als nu van gewaad verwisseld wordt,
dan verliezen duizenden hun broodwinning.
Maar wat begint men tegen deze regeering
De Pckingschc Kamer van Koophandel heeft
zich nog onlangs tegen het lange gewaad en
vóór het korte, vóór de Soen Jat-sen-mode uit
gesproken en nu kunnen de autoriteiten der
nationalistische regeering stevig oan den slag
gaan, om den kooplieden van het Zuiden hun
broodje te ontnemen.
DE EMIGR ATIE NAAR CANADA.
Plannen va?, den Engelschcn
minister van arbeid.
Londen, 9 Nov. (V. D.) Sir Arthur Steel
heeft heden in den loop van het debat over de
werkloosheid nieuwe voorstellen gedaan inzake
de emigratie naar Canada. Hij zeide, dat men
hoopte om met 'het systeem van opleidings
richtingen binnen zes maanden vijf- tot zes
duizend man gereed te kunnen maken voor de
emigratie naar Canada. De regeering was ook
in onderhandeling met het Conadeesche gou
vernement over het uitzenden van stadsarbei-
ders voor het werk in dc Canadeesche steden,
waarbij geen bepaling is gemaakt voor land-
bouwarbeiders. Men hoopt een minimum van
5- of 400 van deze arbeiders binnen zes maan
den te kunnen plaatsen. Het aantal kan echter
nog aanzienlijk ,grooter zijn.
lANOBSTM. 90JhL.26B
Brandende arbeiders vluchten
uit de fabriek
Rome, II Nov. (H. N.) Zaterdag heeft in
een cellulose fabriek te Turijn een hevige ont-
plofiing plaats gehad, waarvan de oorzaak nog
onbekend is. Na de ontploffing zag men de
arbeiders met brandende kleeren uit de fabriek
vluchten, terwijl onderen uit dc vensters spron
gen Er zijn tal van ernsti.: gewonden. De fa*
briek is geheel uitgebrand.
VGORSTELLEN VAN DEN ZUID-SLA VI-
SCHEN MINISTER-PRESIDENT.
Malsjek en Pribitsjewitsj in staat
van beschuldiging gesteld.
Ween'en, 9 Nov. (H.N.) Volgens een be
richt uit Belgrado heeft de Zuid-Slavische
minister-president Vrijdag een onderhoud met
den procureur-generaal te Agram gehad, waar
bij de prcureur-genernal schiftelijke voostellen
heeft gedaan tot opheffing von de immuniteit
der afgevaardigden Matsjek en Pribitsjewitsj.
Zij zullen op grond van de wet tot bescher
ming van den staat, wegens hun redevoeringen
en hun houding in staat van beschuldiging wor-
deg gesteld.
EON GROOTE FASCISTISCHE RAAD.
Een rede vun Mussolini.
Mussolini heeft in den Italiaansche Senaat
de vorming van den grootcn fascistischen raad
met een uitvoerige rede toegelicht. De duce
zeide, dat dit ontwerp de definitieve stabilisee
ring van het nieuwe régime bcteekent en te
vens beoogt een vereeniging van de fascisti
sche krachten in den staat mogelijk te maken.
Het fascisme is hetzelfde als de natie en do
staat. Het fascisme bcteekent bij de officiceie
instellingen het werktuig van het régime voor
diens propaganda en tevens Voor de politieke
en sociale opvoeding van het Italioanscho
volk. Voor de regcering heeft de groote fas
cistische raad bovendien een taak te vervul
len. Hij moet dc verbinding met de georgani
seerde krachten van den staat tot stand bren
gen en tevens adviseur zijn in polileke vraag
stukken. De regeering zal van den raad niet
meer afhankelijk zijn dan van het parlement,
daar het hoofd van de regeering den raad bij
eenroept en de agenda van de besprekingen
bepaalt. De groote road staat niet onder, maar
naast de regcering. De wetgevende en contro-
leerende taak van het parlement blijft onaan
getast; daarentegen is de groote fascistische
raad de adviseur van de regeering bij het
treffen van besluiten aangaande oorlog en
vrede, aangelegenheden die onttrokken zijn
aan de beoordeeling van het parlement.
TREINBOTSING TE BERLIJN.
Op het station Rosengarten.
B e r 1 ij n11 Nov. (H. N.) Op het station
Rosengarton is Zondagochtend een rangccren-
de locomotief op een uit Frankfort am Oder
komenden trein geloopen. Enkele wagons wer
den uit dc rails geworpen. Een tiental reizi
gers werden gewond, doch konden, nadat hen
een noodverband was aangelegd, htm reis ver
volgen.
BRAND OP EEN OCEAANSTOOMER.
Het schip behouden binnenge
komen.
Hamburg, II Oct. (H. N.) Uit Rio de
Janeiro wordt gemeld, dat het s.s. „Kaap Po-
lonia" daaT Zaterdag is aangekomen. Op 6
November was aan boord van het stoomschip
brand uitgebroken, welke met veel moeite ge-
bluscht is.
Een ramp in Egypte
Uit Cairo wordt gemeld, dat een overbelaste
falock (inlandsch vuartuig), waarmee een aan
tal jonge meisjes werden vervoerd, die bloe
men gingen plukken aan den overkant der ri
vier, midden in den stroom zonk. Acht en twin
tig* meisjes verdronken.
Het ongeluk gebeurde bij den radiopost
Aboczabal, waarvan dc beambte hulp ging bie
den. Hij redde negen jonge meisjes, maar stierf
kort daarop tengevolge van uitputting van
krachten.
B e r 1 ij n9 Nov. (V. D.) Sedert eenigc
weken houdt de Berlijnsche en Parijsche cri-
mineele politie zich, naar eerst ihans bekend
wordt, bezig met een groote, uiteist geraffi
neerde wissel ver valschings affaire, die niet al
leen uit crimineel oogpunt, doch ook van een
politiek standpunt uit groot opzien baart, om
dat een der hoofdschuldigen de broeder van
den Russischcn volkscommissaris Litwinof is,
wiens naam den doder het doorvoeren van
zijn plannen vergemakkelijkte, daar de ver-
valschingen geschied zijn ten nadc-ele van de
Russische hondels vertegenwoordiging te Ber
lijn. De vervalschingen zijn zoo handig ge
daan, dat waarschijnlijk de Russische handels-
vertegenwoordiging voor een deel der bedra
gen zal moeten opkomen. In totaal bedragen
dc door den koopmon Litwinof en waarschijn
lijk door Michel Holzmonn, die thans te Parijs
een groote rol speelt, vervalschtc wissels 4
millioen Mark. De Russische volkscommissaris
Litwinof heeft een broer, die koopmon is en
tot het jaar 1926 als agent van de Russische
handelsvertegcnwoordiging te Moskou werk
zaam was. Sedert verscheiden jaren zijn de
broeders gebrouilleerd, vooral daar de koop
man geen lid is van de communistische partij
in Rusland. De beide broers Litwinof kennen
Holzmann sinds 1918, toen Holzmnnn voor de
sovjet-regeering omvangrijke zaken deed. Hij
zorgde in Duitschland voor den uitvoer van
boter, in Hongarije en Turkije voor den uit
voer von groote hoeveelheden meel, die de
sovjetregecring noodig had ter leniging van
den hongersnood.
Allereerst schijnt vast te staan, dat Litwinof,
die na zijn uittreden uit de handdsvertegen-
woordiging allerlei commissiezaken gedaan
heeft, zich in het begin van dit jnar naar Ber
lijn begeven heeft, waar Holzmann intusschen
een groot bankierszaak geopend heeft en zeer
groote sommen verdiend heeft aan alle moge
lijke speculaties. Het is zeer wel mogelijk, dat
Holzmann voor dekking van zijn grootc cre-
dieten, die hij in Frankrijk en België had op
genomen, wissels noodig had. Litwinof was
door zijn werkzaamheid bekend met ille in
richtingen van de organisatie der Russische
har.delsvertegcnwoordigingcn en bezit blijk
baar uit dien tijd nog stempels. Men neemt
aan, dat Litwinof 20 wissels uitbetaald heeft,
die grootendeels in Engelsche ponden luidden
Deze wissels zijn bij een Parijsch advocaat .ge
deponeerd en Litwinoff of Holzmann hebben
nu minstens een deel van deze wissels weten
te innen. Voor eenigen tijd schreef Litwinof
aan de Russische handelsvertegenwooruiging
en deelde mede, dat wissels van 3000 bij
de handclsvertegenwoordiging zouden aange
boden worden, daar dit accept te Parijs ge
protesteerd was. Door dezen brief werd de ge-
hcele vervalschingsaffoire eerst bekend. De
Russische handelsvertegenwoordiging won te
Parijs inlichtingen in en stelde vast, dat inder
daad voor 4 millioen Mark wissels bij .ren ad
vocaat aldaar gedeponeerd waren. De zaak
wordt voor de Russische handelsdelegatie
moeilijk, wanneer de tegenwoordige eigenaars
van de wissels kunnen aantoonen, dot zij de
wissels genomen hebben in goed vertrouwen
op de Russische handelsvertegenwoordiging.
Dc Russische handelsvertegenwoordiging
heeft de zaak onmiddellijk in nanden gegeven
van de Berlijnsche en Parijsche politie, daar
onmiddellijk vaststond, dat de Parijsche wis
sels vervalscht moeten zijn. Litwinof heeft
Berlijn verlaten. Hij wordt opgespoord.
ERNSTIGE BOTSINGEN IN RUSLAND.
Berlijn, 11 Nov. (H. N.). volgens een be
richt uit Kofno, hebben in Rusland talrijke
botsingen tusschen boeren en Sovjetambtenaren
plaats gehad. In verschillende gouvernementen
verzetten de boeren zich tegen de belastingamb
tenaren en de opzichters van de genationali
seerde goederen. De bladen te Moskou dringen
aan op bestraffing van de schuldigen en een
scherper optreden van de rechtbanken.
EET WEER VAN KinaGSN
Hoogste barometerstand: 770.3 te ^j§
|H Clermont
ül Laagste barometerstand: 726.6 ||j
millll te Reykjavik.
IIJ!!] Verwachting tot den avond van m
13 November. =3
UI Matige tot krachtige Zuidelijke SI
H| tot Westelijke wind, betrokken tot i§
^1 zwaar bewolkt, regenbuien, later
iets kouder.
25.000 verzoeken om
steun
Dusscldorf, II Nov. (H.N.). Dc regec-
ringspresident van Dusscldorf heeft vandaag
een stap geduon voor bemiddeling in het ar
beidsconflict in dc metaalnijverheid. Hij heeft
dc bij het conflict betrokken bonden von werk
gevers en arbeiders tot een bespreking op
Maandag uitgenoodigd. Er zullen vertegen
woordigers van beide partijen afzonderlijk met
den regeeringspresident onderhandelen. Te Es
sen zal Dinsdag een begin worden gemaakt
met het onderzoek der verzoeken om steun van
uitgesloten arbeiders. Er zijn ongeveer 25.000
van deze verzoeken ingekomen. Voor dit on
derzoek zijn 400 ambtenaren noodig. Het ge
meentebestuur schot, dat voor het verleenen
van steun gedurende vier weken twee millioen
mark noodig zullen zijn.
Essen, II Nov. (V.D.). De vokvereeniging
van Duitsche metaalbewerkers heeft op haar
heden gehouden vergadering stelling genomen,
inzake de uitsluiting in Noord-West. Er werd
vastgesteld, dat de openbare meening in breede
kringen voor de uitgesloten arbeiders was.
Daaraan konden zelfs do door de werkgevers
verspreide pamfletjes niets veranderen. De te
genstelling met berichten in de bladen ver
klaarde de vokvereeniging van Duitsche me
taalarbeiders, dat geen onderhandelingen had
den plaats gevonden tot bijlegging van den
strijd-en dat haar leden dc door de leiding ge
geven oonwijzigingen moeten opvolgen. B^t
recht was aan den kant van de uitgesloteflm
en de strijd zal door dc arbeidersorganisaties,
evenals tot nu toe, op voorbeeldige wijze wor
den verder gevoerd.
Essen besluit dc uilgeslotcnen
te steunen.
De gemeenteraad van Essen hield zich Za-
teidag bezig met het arbeidsconflict. Centrum,
soc.-dem. en communisten hodden voorstellen
ingediend inzake dc ondersteuning der uitgeslo-
tenen. Na een breedvoerige discussie nam bur
gemeester Bracht het woord. Hij merkte op. dat
de steden bij dit conflict weer de lasten had
den te dragen. Daar dc ondersteuningsvoorstel-
len door het gemeentebestuur werden aange
nomen, verklaarde Bracht, dat zij, hoewel zij
in strijd waren met de verordeningen van den
staat, zouden worden uitbetauld. Volgende
weck zou daarmee worden begonnen.
De gevolgen van het conflict in de ijzerr.ii-
verheid doen zich thans ook gevoelen in de ha
vens van Duisburg en Ruhrort. Terwijl de ko-
lenverscheping haar gewonen gang gaat, is aan
do erts- en ijzerkaden een opstopping ontstaan,
doordot de aangekomen schepen met staafijzer
en rails hun lading niet kunnen lossen. Het
ertsvervoer ligt geheel stil, daar dc vaartuigen
te Rotterdam blijven liggen.
Een afgewezen eïsch.
De „Spruchkammer" van het arbeidsbureau
te Dusseldorf heeft den eisch van een metaal-,
bewerker tot uitbetaling van werkloozenonderJ
steuning naar den „Spruchscnat" bij het rijks-
verzekeringsburcau verwezen. Dc „Spruchkam
mer" overwoog, dat men hier te doen hod met
een uitsluiting als strijd moatregcl en dat dus
geen werkloozenondersteuning kon worden uit
betaald.
TIEN JARE REPUBLIEK.
In geheel Oostenrijk is Zaterdag het tienja
rig bestaan der republiek feestelijk gevierd. In
een bijeenkomst der Wecnscho hoogescholcn
hield bondskanselier Seipel een feestrede
In het raadhuis sprak burgemeester Seitz,
die zeide, dat evenals in geheel Oostenrijk, ook
in Weenen steeds het denkbeeld is gekoesterd
en tot aan zijn vervulling zal blijven bestaan
dat Oostenrijk in het groote Duitsche moeder
land wenscht op te gaan.
Bij het jubileum in de Weensche universi
teit kwam het tot een botsing tusschen natio
nalistische en socialistische studemen, die ech
ter geen ernstig karakter aannam.
Weenen, II Nov. (H.N.) Het 10-jarig be
staan der Ooctenrifksche Republiek is t© Wee
nen onder groote deelneming van de zijde de."
bevolking gevierd. Vanochtend werd in de Ste-
phanus Dom een plechtige mis opgedragen,
terwijl in den namiddag de bondspresident een
receptie hield. In de avonduren bewoog zich
een groote menschenmenigte in do helverlichte
straten der stad. Militaire muziekkapellen go-
ven op de voornaamste pleinen uitvoeringen
terwijl later een fakkeloptocht werd georgani»
secrd, die naar het paleis van den bondspre»
sident trok, waar een serenade werd gebracht.
In de stoatsopera werd een gala-voorstelling
gegeven, welke door den bondspresident, de
leden der regeering en het diplomatieke corps
van den bondsraad en van den nationalen raad
en door tal van andere autoriteiten werd bijge
woond. Opgevoerd werd „Die Entführung au»
den. Sérail"-
