Gewone en Luxe Wekkers.
RADIO
B. NIEWEG
DE EEMLANDÊÖ
WILLEM GROENHUIZEN JUWELIER GEDIPL. HORLOGEMAKER
GEVESTIGD 1885
A. H. VAN NIEUWKERK
BUITENLAND.
S. DUMKER
Theemeuhelen
Don erd ag IbUvurbEr 18 2 8
27e Jaargang No. 117
BUITENLANDSCH OVERZICHT
CYCLOON IN
ARGENTINIË
Groote verwoestingen
Complete Woninginrichting
Speciale aanbieding CLUBFAUTEUILS
GEEN ACCU
GEEN ANNODEBATTERIJ
EDISON
HET PROGRAM
VAN POINCARE
in de nieuwste uitvoeringen.
Verzoek om vertrouwen
BURGEMEESTER
OPGEHANGEN
Banditisme in Mantsjoerije
in
iiHuniiiiuiiiis
IERSCHE GOLFCLUB
OVERVALLEN
ABONNEMENTSPRIJS 3 "°°r Am"sfoort f2',a ""-fTl
WCek (met gratl» verzekering tcgeD ongelukken) f 0.1//*
Binnenland tranco per post per 3 maanden f 3.-
POSTREKENING 47910
Afzonderlijke nummers f 0.05.
TELEFOON 1NTERC 515
DIQECTEUR -UITGEVER! J.VALKIiOrf
PRIJS OER ADVERTEra van 1—4 regels I 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer.
- elke regel meer f0.25. Ltefdadlghelds-advertcotlës voo» d«
helft van den prijs. Kleine Advertertlën „KEITJES" bl) vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen I t.Bewijsnummer ex*r» 0.K
BUREAU: ARNHEMSCHE POORTWAL 2'
30ENER.
Gerucht rondom den pantser
kruiser. Dc sociaul-democra-
ten willen den bouw staken.
Groener dreigt eventueel af te
treden.
Om den Duitschen pantserkruiser is zoo
voor en na al heel wat te doen geweest en
nu dreigt het oorlogsschip zelfs een par-
tieeele kabinetscrisis in 't leven te roepen. De
communisten hebben een tijdje geleden een
grootscheepsche actie gevoerd tegen den ha-
telijken kruiser, maar hun ijveren was vcr-
geefsch. De sociaal-democraten van hun kant
hebben nu eveneens een voorstel geredigeerd,
dat zij in den rijksdag behandeld wenschcn te
zien en waarin het verlangen tot uiting komt,
dat met den bouw van den pantser zal worden
opgehouden. Dc Duitsche rijksministeis heb
ben Dinsdag vergaderd om uit te maken, wan
neer het voorstel een punt van discussie zal
uitmakenhetzij nog in den loop van deze
week, hetzij op een later tijdstip, wanneer de
besprekingen over het geschil in de metaal
nijverheid haar beslag hebben gekregen. Naar
verluidt, zal weldra dc beslissing te dezer
zake vallen.
Ondertusschen heeft
het sociaal-democra
tische voorstel den
rijksminister van de
fensie, Groener, reeds
in het geweer ge
bracht. Hij kan zich
met de stopzetting van
den bouw niet ver
eenigen en den leiders
der verschillende rijks
dagpartijen heeft hij
zijn standpunt dan ook
reeds bekend gemaakt.
Hij heeft er zich ech
ter niet to*e bepaald
zijn misnoegen te ken
nen te geven over do
plannen der sociaal-democraten, doch tevens
gedreigd het bijltje er bij neer te leggen, wan
neer het voorstel door den rijksdag mocht
worden aanvaard. Niet alleen prestige-motie-
ven heeft de rijksweerministcr Groener aan
gevoerd, doch tevens zakelijke overwegingen
laten geldenin militair opzicht acht hij het
voltooien van den bouw een noodzaak
Dat Groener het ernstig meent, kan afge
leid worden uit zijn verklaring, dot eventueel
zijn verzoek om ontslag geenszins van for-
meelen oord zal zijn ook voor een herbenoe
ming zou hij nooit ofte nimmer meer te vin
den zijn.
De gebelgde minister heeft in verband mei
dc zaak ook reeds een bezonk afgelegd bij
den president der republiek Hindenburg. De
ren. evenals zijn collega's, heeft Groener een
memorandum ter hand gesteld, wearin hij zee»
uitvoerig uiteenzet, dot de kruiserbouw in elk
geval door moet gaan. Zoo bevat het memo
randum o.m. de mededceling, dat reeds voor
een bedrag van 32 milliocn ann bestellingen
zijn gedaan voor den pantserkruiser. Reads
zes mülioen zijn daarvan toegestaan. De ge-
hecle kruiser zal tachtig milliocn kosten, doch
de rijksdag heeft in zijn geheel nog mam
negen millioen toegestaan. Groener nu meent
het recht te hebben laatstgenoemd bedrag te
boven te gaan, doch lang niet alle partijen
zijn deze opvatting toegedaan.
Tn sommige kringen heerscht de opvatting, dat
de kruiserkwestie het eerst door d?n rijksdag
in behandeling zal worden genomen in dat
geval zou wellicht Vrijdag reeds dc stem
ming plaats vinden, die beslist over het heen
gaan of aanblijven van GrOener. Deze laatst»
schijnt volgons sommige berichten nog een
tweeden eisch te hebben gesteld hij zou na
melijk, ter gelegenheid van 't bezoek aar»
Hinenburg, or nadrukkelijk op hebben gestaan.
Hermann Muller, als rijkskanselier he*
hoofd der regeering, bij de beslissende stem
ming zioh dient te onthouden. Brengt deze
echter als sociaal-democraat toch zijn stem
«ft ten gunste van het voorstel zijner partij
gen ooten, dan zal Groener dit eveneens, onge
acht den uitslag der stemming, als oen motie
van wantrouwen opvatten, daar de kanselie'
in een dergelijk geval publiekelijk een zijne
ministers zou verlochenen. Een dergelijke be
handeling wil Groener zich evenmin later ge
vallen stoort Hermann MüHer rich niet aan
deze opvatting, dan stelt Groener zijn porte
feuille ter beschikking. Duitschland staat dus
voor een nieuwe politieke crisis, die wel eens
niet portiecel zou kunnen blijven. Er zijn och-
tr optimisten, die niet alleen verwachten, dat
Muller ditmaal de gewenschte onzijdigheid zal
betrachten, doch tevens aannemen, dat de mo
tie wordt verworpen. Dit zou bijvoorbeeld
kunnen geschieden, wanneer een acntol afge
vaardigden der regeeringspartijen op het be-
slissende moment der stemming schitterden
door afwezigheid.
Tientallen slachtoffers
Londen, 14 Nov. (V.D.) Door een orkaan,
die in het district Villa Maria in de Argen-
tijnschc provincie Cordoba gewoed heeft, wer
den, naar uit Buenos Aires gemeld wordt,
twintig personen gedood en veertig gewond.
Londen, 14 Nov. (V.D.) Uit Buenos Aires
wordt nader gemeld omtrent den cycloon, dat
groote schade is aangericht. In Villa Maria
werden dertig gebouwen, waaronder de elec-
trischc centrale, verwoest. Het aantal slacht
offers bedraagt volgens de laatste berichten
41 dooden en meer dan T50 gewonden.
ALDEGONDESTRAAT. 103-105-107.
TEL. 643.
GROOTE SORTEERING
CLUBFAUTEUILS en
THEEMEUBELEN
f
L
'Tfl-
EEN MOOIE SCHENKING
ROCKEFELLER.
VAN
B e i 1 ij n, 13 Nov. (H. N.) Naar de bladen
melden, heeft Rockefeller Jr. voor het werk
der Joodsche boerenkolonies in Rusland ren
bedrag van 500.000 beschikbaar gesteld.
Ook Hoover en de Nevyorkscho bankier War-
burg hebben gelden voor hetzelfde doel ge
schonken.
CHAMBERLAIN'S GEZONDHEIDS
TOESTAND.
Gisteravond deelde de premier Balduin in
het Lagerhuis mede, dat hij van den Canadee-
schenpremier een telegram heeft ontvangen,
volgens hetwelk minister Chambe;Iain's ge
zondheidstoestand uitmuntend is.
Ook voor
DE UITBARSTINGEN VAN DE ETNA.
Een spoedig einde te verwachten.
Rome, 14 Nov. (V.D.). De werking van de
Etna blijft verminderen. De krater, uit welken
tot nu toe gloeiende lava in vloeibaren vorm
stroomde, werpt thans nog slechts blokken
steen en groote massa's asch uit. De deskun
digen verklaren, dat de werking von do Etna
spoedig geëindigd zal zijn, vermoedelijk bin
nen ongeveer drie dagen.
Deze voorspellingen worden even wei met
voorbehoud aanvaard, daar de vermindering
van de erupties gedurende de lootstc dagen
afgewisseld werd door tocnomendc werking
Sinds gisteravond stijgt een dikke rook uit de
kraters van dc Etna.
Hervatting van het economische leven.
Rome, 14 Nov. (V.D.). Met de verminde
ring van den lavastroom houdt de hervatting
van het economische leven in het geteisterde
gebied gelijken tred. De bewoners possen zich
aan dc veranderde omstandigheden aan. Nieu
we wegen worden aangelegd, terwijl ook dc
spoorweg naar Mrssina wordt hersteld. Hel
scheepvaartverkeer is reeds hervat.
Gisteren heeft Mgr. Musmeci in dc open
lucht eon mis gecelebreerd voor de vluchte
lingen uit het gebied van de uitborsting.
Het postkantoor te Nunziata is heropend.
Maatregelen worden genomen om dc scholen
zoo spoedig mogelijk weer te doen aanvan
gen- Ook de handel wordt langzamerhand
henrot
De sponning verminderd.
Rome. 14 Nov. (V.D.). Ook de straat, waar
langs sedert de buiten gebruikstelling van den
spoorweg het autobusvcrkccr plaats heeft, is.
naar gemeld wordt, thans door de roortstoo-
mende lava bereikt, zoodat het verkeer per
os nu nog slechts langs de kust mogelijk is
Overigens is do spaning in het gebied van de
ramp aanzienlijk verminderd, nu een spoedig
einde van de Etno-cruptics verwacht kan wor
den. Men maakt reeds een aanvang met de
opruimingswerkzaamheden.
HAUPTMANN'S HUWELIJK NIETIG
VERKLAARD.
Naar uit Berlijn wordt gemeld, is het huwe
lijk van dr. Benvcnuto Hauptrnann met de
vroegere prinses Elizabeth von Schaumburg
Lippc nietig verklaard
TREIN RIJDT OP .ARBEIDERS.
Voor de tunnel brj het Maipzev Centraalsta
tion Teed gisterochtend een trein op een troep
van voertuig" arbeiders, van wie er één doodc-
lijk en twee licht gewond werden.
ROOFOVERVAL OP POSTBEAMBTE.
Golscnki rche n-B r, 13 Nov. (V .D.).
Dinsdagavond werd in Bür-Resse een postbe
ambte, die de post per tram naar Herten moest
brongen, bij het verlaten van het postkantoor
door een man, die een zwart gelaotsmasker
droeg, ondvt bedreiging met een revolver, \an
zijn postzak beroofd. In dezen zak bevonden
zich o.a een geldzending van 5000 mark, twee
aangeteekende brieven en bovendien nog ver
scheidene postpakketten. Een tweede dader,
die op een afstond stond uit te kijken, ontkwam
met den postzak in de richting Bür, terwijl
de dadci zc-lf eveneens ontsnapte.
AFTREDEN VAN HET ESTLANDSCHE
KABINET.
R e v a 1, 13 No v. (V.D.) Dinsdagmiddag
werd in de zitting van het Estlandscho porie'
ment het aftreden van de regocring Toennis-
son aangekondigd. Naar verluidt, zou het vor
men van een nieuwe regecring aan do partij
der landjonkers komen.
ZUID-SLAVIE'S KONING TE PARIJS
Een bezoek aan DoumCrguc.
Pa r ijs, 14 Nov. (HN). De koning van Zuid-
Slavië, die 07 het oogenblik met zijn gemalin
incognito te Parijs vertoeft, heeft gisteren
een bezoek van ruim oen uur aan den presi
dent der Fransche republiek gebracht. Volgens
de Petit Parisicn was het doel van dit bezoek
zekere misverstanden uit den weg te ruimen,
die tengevolge van kwaadwillige propaganda
in Fransche kringen omtrent het conflict tus-
schen Serviërs en Kroatcn zijn ontstaan.
is Uw adres
Pianohandel
Algeheele wisselstroomtoestellen
Vert. Crystalphone
Havik 29 - Tel. 773
voorbeen Langestroot.
L. BERGSTRAAT 13.
TEL. 462
GENERAAL BOOTH.
Zijn toestand zeer ernstig.
Londen, 14 Nov. (H. N.) De toestand
'on generaal Booth, den leider van het Hcils-
Op de gebeurtenissen, voorafgegaan aan
de vorming van liet kabinet zal niet
gezinspeeld voorden
Parijs, 13 Nov. (V. D.) Omtrent de re-
geeringsverklering die Poincaré Donderdag in
dc Kemcr en minister Burthou in den Senaat
zal voorlezen, wordt gemeld, dat hij zich znl
bepalen tot een korte samenvatting vun het
nieuwe regecringspro^ram zonder to zinspelen
op dc gebeurtenissen, die oan dc vorming van
het kabinet zijn voorafgegaan. De nadruk zul
worden gelegd op dc noodzakelijkheid om het
werk van het fir.antieele herstel te voltooien,
zoodat de bcgrooting voor het einde vun het
jaar afgedaan en het evenwicht in de begroo
ting onder alle omstandigheden gehandhaafd
moet worden. Onder deze voorwaarden is do
regeering geneigd met de commissie van fi~
nanticn over ,de verlaging van sommige belas
tingen overleg te plegen. Dc regecring zal
trachten enkele posten van de bcgrootingen
van leger en marine te schrappen. Inzake de
toelating van sommige Congregaties is dc re
gecring bereid de desbetreffende post uit de
begrooting te lichten teneinde alle vertraging
in dc afdoening der bcgrooting te vermijden
Zij behoudt zich echter het recht voor om tij
dens de tegenwoordige zitting een aanvullend
crcdiet daarvoor aon te vragen. De buiten
landsche politiek ze.l dc bijzondere aandacht
der regecring hebben. Dc onderhandelingen
over de regeling der schadevergoeding en dm
Inteigeallieerde schulden zullen ongetwijfeld
lang en moeilijk zijn. De toekomst von het
land hangt tenminste voor één generatie van
den uitslag dezer onderhandelingen af De re
gecring moet deze onderhandelingen met het
noodige gezag kunnen voeren en doet daar
om een beroep op alle republikeinen om haar
vertrouwen te schenken.
leger, is zoodanig, dat zijn overlijden ieder
uogenblik kan worden verwacht.
KORFOE, ALS BADPLAATS.
De bestemming van 't ex-kcjzerlijk
bezit.
Londen, 14 Nov. (H.N.) Naar de Engel-
sche bloden uit Athene vernemen, zal het
Achillcion, de vroegere bezitting van den ex-
kcizcr op Korfoe, door de Gricksche regecring
worden ingericht tot ren kurhous voor zomer
en winterverblijf. Het voornemen bestaat om
van Korfoe een moderne badplaats te maken
met een casino, groote hotels, sportterreinen,
enz.
ROOFMOORD IN EEN BOSCHHUT.
Donauesr.hingen, 14 Nov. (VD). In
een hut in 't bosch bij Breunlingen is het lijk
gevonden van een 53-jarig boschwachtcr, lig
gende midden in een groote bloedplas. Het
gerechtelijk onderzoek heeft uitgemaakt, dat
de boschwachter, die voor 'n menschenschuwen
zonderling gold, met ziin eigen bijl moet zijn
vermoord. De opengebroken kast en de wan
orde in de hut wijzen op een roofmoord, blijk
baar gepleegd door iemand, die precies op de
hoogte was van het doen en laten van den
veTslagene.
000 huizen in braiul gestoken en
120 mcnschen ccdood
Peking, T4 Nov. (V. D.) Naar uit Nan
king gemeld wordt hebben bandieten een .stad
in Noord-Mandsjoerijc overvallen cn 600 hui
zen in brand gestoken. Meer dan 120 mcn
schen werden door dc onverlaten gedood. Den
burgemeester van de stad hingen zij aan een
lantaarnpaal op. De bandieten slaagden erin
zich uit de voeten te maken voor regccrings-
troepen konden ingrijpen.
DE RUSSISCH-AMERlKAANSCHt
HANDELSRELATIES.
Amciikaansch f^nancicele de»*
kundige te Moskou.
Moskou, 14 Nov (V.D.) Dinsdagavond is
de Amerikaansche financicele adviseur in Po
len, Dewey, te Moskou aangekomen. Dewcy
werd reeds aan dc grens door vertegenwoor
digers van dc sovjet-regeering ontvangen.
Dc sovjet-bladen melden, dot zijn reis ton
doel heeft zich op de hoogte te stellen von. de
economische toestonden in Rusland
Heden wordt Dewcy door Rykof, Litwinof
en don commissaris van financiën Mikojam
ontvangen. Dc sovjetregeering znl te zijner
cere een diner nonbieJen.
Dewey zal waarschijnlijk vier dagen te
Moskou blijven.
In Russische politieke kringen wordt groote
bcteekenis gehecht aan het bezoek van Dewey
in verband met de Russisch-Amerikoansche
handelsbetrekkingen.
Dc opvatting te Warschau.
Warschau, 14 Nov. (V. D.) In officiee-
le Foolsche kringen wordt verkaard, dat de
reis van den Amerikaanschen finanrieelen ad
viseur Dewey naar Moskou een particulier ka
rakter draagt.
Het verluidt echter, dat Dewey in opdracht
van Borah naar Moskou is gegaan om inlich
tingen in te winnen over een eventueele eco
nomische toenadering tusschen Rusland en
Amerika.
EEN TYPHUS-EPIDEMIE.
Rome, 13 Nov. (H. N.) In Piztoja is een
typhus-epidemie uitgebroken. 18 schoolkindz-
ren zijn in het ziekenhuis opgenomen.
m HET WEER VAN MORGEN.
Hoogste barometerstand: 7&*.S
te La Coruna.
Laagste barobctcrstand: 741.G
te Vestmanoor.
Verwachting tot den avond van
15 November:
Matige Zuid westelijke tot Zui
delijke wind, betrokken tot zwaar
bewolkt, waarschijnlijk ccnige re
gen, iets kouder.
Men dacht aan een grap!
Te Foxrock (graafschap Dublin) zijn Zon-
dogovond dertig leden van de golfclub docu
gemaskerde mannen met revolvers over 'ul-
len. Er werden verscheidene schoten gelost,
waardoor een vrouwelijk lid gewond werd,
doch niet ernstig. Dc mannen namen dc kas
van de club en wat dc leden in hun zakken
hadden mee.
Toen dc inval begon, waren de leden, meest
vrouwen, aan het theedrinken of kaartspelen
in het salon van de club. Drie mannen snelden
naar binnen en riepen: „Handen omhoogl"
We moeten geld hebben." In de meening, dat
het een grap was von eenige jonge leden, nam
niemand er in het eerst notitie van, lot een
der invallers een schot loste, in de richting
van de trop. Hun leider bleef bij de deur
staan en dirigeerde de opcroties. Een der an
deren gelastte den aanwezigen al hun geld
te overhandigen. Een der dames vroeg of de
revolvers wel echt waren. Zij kreeg een be
vestigend antwoord, onmiddellijk gevolgd
door een schot, dot een vlceschwond jn hoor
arm vcroorzookte. Enkele seconden hcerschto
er een doodsche stilte cn toen gelastte de lei
der zijn metgezellen om heen te gaan.
De indringers droegen regenjassen en pet
ten en hadden zwarte zakdoeken voor het on
derste gedeelte van hun gezicht. De twee, die
het geld stalen waren niet ouder dan 18 jaor,
dc leider leek wat ouder. De telefoondraden
bleken doorgesneden te zijn.
SCHENKINGEN VAN ROCKEFELLER.
Lyon bedacht.
Parijs, 14 Nov. (H. N.) Het ziekenhuis te
Lyon, waarvoor de Fransche regeering fr. 26
millioen beschikbaar heeft gesteld, zal in
hoofdzaak bekostigd worden door Rockefeller,
die hiervoor een bedrag van 50 milliocn fr.
beschikbaar heeft gesteld Verder heeft Rocke
feller ook een bedrag beschikbaar gesteld voor
den bouw van een nieuwe ofdceling der uni
versiteit te Lyon.
DE PANTSERKRUISER. -
Berlijn, 14 Nov. (VD). Het seniorencon
vent van den rijksdag heeft in zijn bijeenkomst
van hedenochtend besloten, dat Donderdag
a.s. in den rijksdag de debatten over de vol
tooiing von den pantserkruiser zullen aanvan
gen. Hiervoor zijn twee zittingen uitgetrok
ken. Zaterdag zullen andere voorstellen van
meer ondergeschikten anrd in behandeling ko
men. Over het tijdstip, waarop dc buiten-
londsch-politieke gcdachtenwisselingen zullen
worden gehouden, is nog niets definitiefs be
sloten.
DE RAAD VAN DEN VOLKENBOND.
Dc voorloopige agenda.
Genève, 13 Nov. (H. N.) De voorloopige
agenda voor de Dccembervergadcring van den
raad van den volkenbond is vanavond gepu
bliceerd. Daarop komen o a. de adressen van
den Duitschen volksbond in Poolsch Opper-
Silezië omtrent de mindcrheidsscholcn in Op-
per-Silezië voor. Op dc laatste vergadering
van den raad zijn deze adressen gedeeltelijk
onafgedaan gebleven. Voorts zal de juridische
kwestie worden behandeld, of het vragen van
een advies van het internationale gerechtshof
bij meerderheid van stemmen kan geschieden,
of dat dit met algemecne stemmen moet plaats
hebben. Te Genève neemt men aan, dat het
belangrijkste onderwerp van behandeling het
Poolsch-I.itausche conflict zal zijn, dat reeds
herhaaldelijk aan de orde is gesteld Zooals be
kend, is ook op de conferentie van Konings
bergen geen resultaat bereikt.
DE HAVENSTAKING TE BORDEAUX.
Poincaré bemiddelaar.
Parijs, 13 Nov. (H. N.) Nadat alle po
gingen om in de staking der zeelieden en ha
venarbeiders te Bordeaux te bemiddelen, zon
der succes waren gebleven, heeft de prefect
van het departement Gironde den bo'id van
werkgevers thans voorgesteld, minister-presi
dent Poincaré uit te noodigen als bemiddelaar
op te treden. Dit voorstel is aanvaard.
HET PROCES-BERGMANN.
Jocoby in beroep-
In Ket proces-Bergmonn heeft de veroordeel*
de dr. Jacoby beroep aongeteekend. Mevr.
Bcrgmann heeft voorgesteld haar man tegen
pen cautie van 60.000 mark op vrije voeten ta
stellen.
