amfrsfoorisch dagblad FA. DUIM BURGER I I mmmmwmmmMmmtii R L.A.A.vA*HAriERSVELQ B. NIEWEG DE EÊMLANDEü ARNHEMSCHEWEG 26 DAMES MODEZAAK DE REGENBOOG COUPON LUXE AUTOVERHUUR Complete Woninginrichting Speciale aanbieding CLUBFAUTEUILS STOOMWASSCHERIJ DE WERKING DER ETNA Ook de Vesuvius in actie ABONNEMENTSPRIJS 3 -»»<'» voor Amersfoort f 2.10. per maand f 0.75, per 1 week (met gratia verzekering tegen ongelukken) f 0.171/» Binnenland franco per posl per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05» POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513 DIBECTËUR UITG EVEtt J.VALKhOff PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 me» inbegrip van c*d Oewijmummer, elke regel mee» f0.25 Liefdadigheids-advertentiën toot da helft ran den prijs. Kleine Advertertiën .KEITJES" bl) vooruitbetaling 3 regelt 50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal pfaotsen f I.Be<vi|soutnme» extra 005 Zatardag 17 jvcvcnrfcer IS28 BUREAU: ARNHEMSCHE P00RTWAL 2* 27e Jaargang No. U9 HEDEN GEËTALEERD:- BONT 1 STOFFEN MANTELS ZIJDEN I door H. G. CANNEGIETER. Boven de fabrieksschoorsteenen en spoorwegvi-aducten der groote stad stond een regenboog. Enkelen, die eon oogen'blik tijd hadden te kijken, keken er naar. Sonv nrigen dachten aan het spectrum, anderen aan de reclame van een bekende stoom- ververij. Slechts een enkele wandelaar bleef staan, om de schilderachtigheid van het schouwspel te genieten. Maar voor niemand had de regenboog iets geheimzinnigs. En plotseling bedacht ik, hoe eertijds heel de menschheid onder den indruk is gekomen van dit natuurverschijn sel. Voor de voorvaderen was de regenboog geen natuurverschijnsel; hij was zelfs meer dan symbool. Hij was een reentstreeksohe boodschap xrit de "boveninnerlijke wereld een teeken uit den hemel. De regenboog was de neerdaling van het goddelijke op aarde. Hoe hebben de ouden zich in den aan blik van dezen kleurencirkel verkwikt; in hem zagen zij het tastbare onderpand van God's liefde. De regenboog verzoende hemel en aarde; in dit teeken triomfeerde de onsterfelijkheid over den dood. Met in nerlijke bewogenheid knielde men neer voor de geheimzinnige viammeriprécht; dankoffers stegen op voor de godheid en vreugd^ woonde in het hart van de men- schen. Maar ook later, toen het doorzicht in den wezenlijken aard der natuurverschijnselen reeds tot de menschheid was doorgedron gen, bleef de regenboog npg steeds de ver beelding ontroeren. Nawerking van het stil ontzag bij de voorouders, maar eveneens ontvankelijkheid voor de grootschheid van het verschijnsel zelf deed het gesprek een oogervbUk stokken en de hand een oogen- blik rusten, wanneer een der huisgenootcn in fluisterende verrukking de opmerkzaam heid op den regenboog richtte. De romantiek omhulde thans het ver schijnsel met 'haar dichterlijk waas, nu het geheimzinnig waas van den godsdienst was opgeklaard. William Wordsworth, de Engelsche dich ter uit de achttiende eeuw, verklaart in een zijner verzen, dat zijn hart opspringt, wan neer hij in de lucht een regenboog aan schouwt. „Zoo was het", zegt hij, „toen mijn leven begon; zoo is het, nu ik ben een man; zoo is het, als ik oud ben geworden. Laat mij anders maar sterven!" Deze dichter zou dus ziin leven waarde loos vinden, zoo de regenboog hem niet langer ontroerde. Hoeveel waardelooze levens telt dan onze tijd! Maar waarlijk, wij kennen ook nog lieden in onze praktische en wetenschappelijke eeuw van die zeldzame oogenblikken, waarin het ons als bij ingeving helder wordt, dat wij eigenlijk gerust dood kunnen gaan, zoo wij niet langer door den regenboog worden ontroerd. Oogemblikken, waarin wij besef- Ten, dafc er in 's menschen bestaan toch iets zeer kostbaars is verloren gegaan, toen wij eenmaal begonnen met de natuur stelselma tig haar poëtisch karakter te ontnemen. Veel hebben wij gesmaad op de ouder- wetsche romantiek, op de ouderwetsche sentimentaliteit. En goeddeels zeer zeker terecht. Maar kunnen wij ook niet al te ver standig worden? Zeer zeker! de regenboog zegt ons niets. Evenmin als de stormwind, het tikken van regendroppels, het zwatelen van een popu lier of het ratelen van den donder. Wij heb ben de natuur overstemd met onze gelui den, met het gedreun en gefluit onzer ma- NW.oV „<v ie< X®, AC* vVc -vj? Adrcsseeren aan de N.V. Automobiles Citroen, Weteringschans 81-89, Amsterdam; in open couvert, eveneens voorzien van naam en adres; frankeeren met 11/« cent. Adres Woonplaats I lit Ac nnnnnrc in Districtsimport voor Amersfoort en 't Gooi J. J. Molenaar -- Telefoon 1210-1211-1212 chines en mechanieken; overtroefd met ons kunstlicht, waarbij zon, maan en sterren ver- bleeken; overschreeuwd met onze kleuren, bij welker reclame-achtige felheid de regen boog niet meer in het oog valt. Wij hebben de natuur door; haar schijn bare geheimen zijn ons op school reeds ontleed in nuchtere wetten en vanzelfspre kende werkingen. Wij hebben geen last meer van haar en derhalve voor haar ook een vrees meer. Waarom zouden wij aan bidden, wat voor de hand ligt en ons hart laten opspringen voor iets, dat geen zin of belang heeft? De ontraadseling- van de natuur heeft het leven in vele opzichten geriefelijker en een voudiger gemaakt. Veel nuttelooze verdwa zing, veel schadelijke inbeelding, veel tijd- roovend ceremonieel is verdwenen, nu wij den kosmos met klare oogen bekijken. In een gesprek met een voorn it strevende vrouw kwam de ontraadseling van het ge slachtsleven ter sprake. De gast vroeg zich af, of niet misschien een al te nuchter^ kijk iets zou ontnemen aan de poëzie van de liefde, welke zijns inziens goeddeels op het wederzijdsch geheim was gegrondvest ca veest Maar zij zeide: „Als de poëzie van de liefde op geheimzinnigheid steunt, is haar verlies winst". Wij wiilen geen geheimzinnigheid meen Noch in den regenboog, noch in de liefde. Wanneer daar nog poëzie zal zijn in onzen met klare oogen kijkenden tijd, zal het niet de poëzie van de natuur zijn, maar de poëzie van het vliegend wiel, van het rate lend rad, van den dreunenden stamper. Dichten wij van de liefde, wij dichten niet van de maan noch van het rozenprieeltje, maar van de sportieve kameraadschap tus- schen de man en de vrouw, die jegens el kaar geen geheimen meer hebben te ont hullen. [BEL] [OP: voorheen Langestraat. L. BERGSTRAAT 13. TEL. 462 „Ivory" Empirö-Semszen Oud Engelsch model Tafelservies Ontbijtservies 65 deelig 19 deelig f 11 75 55,- Theeservies 15 deelig f 10.20 Elk onderdeel los verkrijgbaar. A. H. VAN NIEUWKERK ALDEGONDESTRAAT103-105-107 TEL. 543. GROOTE SORTEERING CLUBFAUTEUILS en THEEMEUEELEN Laat het zoo. zijn, zoo wij maar begrijpen, dat zonder poëzie en zonder romantiek geen leven bestaanbaar is. Elke eeuw heeft haar eigen goden en elk menschengeslacht kweekt zijn eigen helden, doch zonder goden en helden is het met de menschheid gedaan. Als een weerkaatsing van vroegerc-n glans werpt de regenboog zijn droevig licht langs den hemel; wij kijken naar zijn vergane pracht met de piëteit en den weemoed, waarmee men schouwt naar een verwaar loosden kathedraal of naar een voorhistori- schen tempel. Een symbool is hij geble ven, toch ook nog voor ons. Hij maant ons om in ons drukke, jachtige leven toch iets, wat dan ook, te ontdekken, dat voor ons hetzelfde beteekent wat voor onze voor ouders zijn schijnsel geweest is: iets eer biedwaardigs, iets indrukwekkends, iets van poëzie en mysterie- Iets, bij welker aanschouwing ons hart op springt gelijk het hart van den dichter, inderdaad, zoodra wij dat niet meer bezit ten, is 't beter dat wij maar sterven! (Nadruk verboden). BUITENLANDSCH OVERZICHT Groote schoonmaak in Roeme nië. Reorganisatie van het staatsbestuur. Men herinnert zich misschien nog wel, dat, toen in Roemenië een einde was gc-komen aan het bewind van Brotianu en deze zich genood zaakt zag te wijken voor Maniu, den leider der boerenpartij, der z.g. tsoranistcn, laatstgenoem de onder meer aankondigde een grootscheep- sche zuiveringsactie op touw te zullen zetten. Bij deze aankondiging is het blijkens versci!- lende berichten uit Boekarest niet gebleven. De regeering-Maniu is reeds tot daden overgegaan Wat de administratie van den staat betreft, neerschten er in Roemenië tot dusver schrome lijke misstanden en de nieuwe mannen spannen thans alle krachten in om aan dezen onge- wenschten toestand, die geenszins in 't belang was van den geheelcn staat, met bekwamer spoed een einde te maken. Het staatsbestuur, ge heel ingericht naar de behoeften von 't regime- Brotianu, zal nu geheel gedemocratiseerd wor den. In een ministerraad, die Dinsdag werd gehouden, zijn te dezen aanzien don ook reeds belangrijke besluiten genomen. •Aan alle sinecures zal een einde worden ge maakt, hetgeen beteekent, dat de ambten, waarvan de bekleeders, practisch gesproken, geen werk verrichtten, doch slechts in 't bestuur zaten om het régime-Bratianu te steunen, zul- 'en worden opgeheven. Bovendien zal eveneens alle overbodige luxe verdwijnen. Tot dusver heerschten in het mee- rondeel der ministeries en evenzeer bij verschil lende hooge instanties van den staat de won derlijkste toestonden. Er waren departementen die voor zich alleen de beschikking hadden over ongeveer een vijftigtal auto's. Ook iedeie prefect kon over ccn onredelijk groot oonte.' wagens beschikken, die vermoedelijk in de meeste gevallen ook voor particuliere doelein den dienden. Maniu en de zijnen hebben voor déze noodelooze verkwisting thans een stokje gestoken. Ieder ministerie mag nu nog slechts één auto behouden; de overblijvende en dat zijn er uit den aard der zaak heel wat! zul len publiekelijk worden verkocht. Ook weet men, dat tot dusver in Roemenië uitgebreide censuur-maatregelcn bestonden, die zoowel op de kranten en de post, als op tele foon en telegraaf werden toegepast. Deze cen suur nu behoort reeds tot het verleden cn ook de staat van beleg over heel het land is opge heven, zoodat geleidelijkweg <!e normale toe standen terugkceren. De opperbevelhebber der gendarmerie, genp- raal Davidcglu, heeft met pensioen den dienst moeten verlaten en binnen afzienboren tijd zul len ta! van andere hooge ambtenoren zich ge noodzaakt zien dit voorbeeld te volgen. Naar uit Boekarest aan de Vossische Zeitung wordt geseind, schijnt het de hoogste tijd t»- rijn, dat de nieuwe regeering onder leiding van Maniu orde schept, want uit allerlei aanwijzin gen kon reeds worden opgemaekt, dat de boe renbevolking, die verre van tevreden was met het staatsbestuur en het optreden der genda' merie, voornemens was zich zelf recht te ver schaffen. Trouwens: in verscheidene districten hebben reeds botsingen plaats gchod tusschen boeren en ambtenaren. Ook gingen de boeren de gendarmen hier en daar reeds le lijf. De maatregelen van do regcering echter, die bij het opheffen van misstanden zich zeer voort varend betoont, hebben een kalmeeren den invloed uitgeoefend, zoodot momenteel weer overal de orde is hersteld. EEN REDE VAN CHAMBERLAIN. De a.s. verkiezingen in Engeland. In een zijner Canadeesche redevoeringen over den huidigen politieken toestand ver klaarde sir Chamberlain, dot de verkiezingen, die het volgend jarr zullen plaats hebben, zul len eindigen met den terugkeer van Baldwin De bevoorrechting van de Dominions bij den handel binnen het Britsche rijk heeft tot groo- ten bloei, vooral in Canada, geleid. Wanneer zijn partij na de verkiezingen weer aan het be wind komt, houdt hij een uitbreiding van de beschermende rechten voor de Britsche indus trie voor waarschijnlijk, daar deze bescherming een goed middel is gebleken voor de verster king van de binnenlandsche industrie. HET WEER VAN MORGEN. Hoogste barometerstand: 766.1 te La Coruna. Laagste barometerstand: 724.7 te Skogcn. Verwachting tot den avond van 18 November. Krachtige tot matige Zuid-Weste lijke tot Noord-Wcstelijke wind, meest zwaar bewolkt, regen- of ha gelbuien, iets kouder. STOOMEN -VERVEN 's Maandags en 's Woensdags franco halen en bezorgen te Amersfoort en omstr. door eigen Autobesreldiens.t Er heeft zich een nieuwe krater gevormd Rome, 15 Nov. (H. N.) Uit Cutania wordt gemeld, dat zich op de Etna bij Aiflo een nieuwe krater heeft gevormd Uit dezen krater vloeien met vrij groote snelheid lovamassa's, die de omliggende wijnbergen, welke tot nu toe gespaard waren gebleven, vernielen. Rome, 15 Nov. (V.D.). Dc Etna vertoont nog geen aanleiding weer te gaan slapen. Een nieuwe krater is vandaag geopend op onge» veer 50 meter boven die welke de vorige week zoo actief zijn geweest en zerilt opnieuw groote hoeveelheden lava uit. Ofschoon geen bewoonde streken door deze nieuwe uitbar sting bedreigd worden, zijn toch weer groote uitgestrekeheden bouwland overstroomd. Tezelfdertijd is een zijstroompje uit den hoofdstroom van de lava opgekomen, dat zijn weg zoekt naar de enkele overgebleven huizen van Nunziota. Hedenmiddag was de lavu nog slechts 50 meter daarvan verwijderd. Den geheclen dag zijn rondom den voet van de Etna aardschokken gevoeld. De betcekenis hiervan wordt verschillend geïnterpreteerd. Sommigen zijn van meening, dat zij een nieu we phase van hevigheid in de uitbarsting aan kondigen, terwijl anderen ze beschouwen als de voorboden van het definitieve einde von do eruptie. De hoofdstroom van de lavn is thans bijna geheel tot stilstand gekomen. De bewe ging is nauwelijks merkbaarin de laatste 24 uur is slechts een afstand van ongeveer hon derd voet afgelegd, wat ccn snelheid beteekent van ongeveer een meter per uur. Zoo gering deze snelheid ook moge zijn, toch beteekent dit, dat aangezien de stroom door Currabba gaat, voordot de lava voorgoed hord is gewor den, neg verscheidene huizen zullen worden vernield. Rome, 15 Nov. (V.D.) De Vesuvius die de eheele vorige week tijdens dc felle uitbar sting van de Etna teekenen van werkzaamheid vertoonde, is thans een heviger phase ingetre den. Door een wijden scheur in de basis van den erupticven kegel in den hoofdkrater is de lavo overvloedig beginnen te stroomen, eerst den bodem van den krater bedekkende en ver- olgens langs de helling van de Vesuvius, door den zoogenaamden „Vallc dell' Inferno" naar beneden vloeiende. Dit verschijnsel is niets buitengewoons daar het werken van de Eta biina altijd gepaard gaat met dat van den Vesuvius en omgekeerd. De Vesuvius werkt ook gewoonlijk na hevigen regenval, gelijk die aan het einde van de vorige en het begin van deze maand plaats vond. Het werken van de Vesuvius is niet gevaarlijk en kan beschouwd worden als het gewone ontwaken van den vulcaan, iets dat periodiek iedere paar maan den geschiedt. AARDBEVING. Lortdcn, 15 Nov. (H. N.) Volgens be richten uit Kaapstad zijn Donderdag in Zoeloe- land aardschokken gevoeld. Omtrent de aan« gerichte schade zijn nog geen bijzonderheden ontvangen.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1928 | | pagina 1