B. NIEWEG
DE EEMLANDÊU
Woensdag 21 November 1928
27e Jaargang No. 122
BUITENLANDSCH OVERZICHT
BUITENLAND.
STORM IN
DUITSCHLAND
Dijken doorgebroken
Eieclrische Gas- en
Petroleum Kachels.
Haarden, Kachels en
Fornuizen.
GMBH223
DE RAMP DER VESTRIS
MISSISSIPPI-
OVERSTROOMING
Enorme schade
METAALCONFLICT
Slechte vooruitzichten
DE RAMP TE RYE
Een officieel onderzoek
-•C'
AMER
ABONNEMENTSPRIJS f*' 3 «aande» voor Amersfoort f2.10. per maand f 0.75. per
week (mei gratt» verzekering tegeD ongelukken) f 0.171/».
Blnneolaod franco per post per 3 maanden f 3.-, Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC 515
DIRECTEUR UITG EVER.'J.VALKHOFF
PRIJS DER AOVERTENTIEN van 1—4 regels t 1.05 mer inbegrip van een oewijsnummer.
elke regel mee» f 0.25Liefdadtgheida-advertentlfco woo» de
helft van den prijs. Kleine AdvertertlSn „KEIT1ES" bij vooruitbetaling 5 '«gels
50 cent elke regel meer 10 cent, driemsal plaatsen l.-t Rewijsnumme» extr» 0.05
BUREAU: ARNHEMSCHE POORTWAL 2*
Wonneer zal het Rijnland worden
ontruimd Strcsemann houdt
een groote rede in den rijksdag.
Kritiek op de houding der
geallieerden.
Na zijn ziekte is Stresemann. de Duitschc
minister van buitenlandsche zaken. Maandag
voor het eerst weer in den rijksdag vcrsche-
nen, om zijn standpunt bekend te maken ten
aanzien der diie R'sRaumung, Reparation en
Rusting. Nu wij over de Duitschc bladen be
schikken, heeft bet zin uitvoerig weer te geven
wat hij meedeelde imtrent de eerste der drie
R's: de ontruiming.
Stresemann herinnerde eraan, dat de Duit-
sche regeering vóór de jongste plenaire ver
gadering van den Volkenbond de betrokken
regccringen er Inngs diplomatioken weg van
heeft verwittigd, dat zij voornemens was tc
Genèvc het vraagstuk der ontruiming officieel
aan dc orde te stellen. Het tijdstip, eldus Strc
semann, was aangebroken om het vraagstuk
der ontruiming buiten de sfeer van inofficieele
en vertrouwelijke besprekingen te brengen en
tegenover dc bezettende mogendheden do
Duitschc aanspraken te laten gelden. Niet al
leen Duitschland, maar ook de meest uitge
breide kringen van 't buitenland zijn van oor
deel, dat de thans nog steeds voortdurende
aanwezigheid van vreemde troepen op Duitsch
grondgebied volkomen in strijd is met de ont
wikkeling van dc internationale politiek der
laatste jaren. Wanneer wij, zoo merkte Stre
semann op, verzekerd zijn van ons juridisch,
moreel en politiek recht op onverwijlde ont
ruiming, dient een dergelijke aanspraak niet
slechts in eenzijdige verklaringen in 't Duit-
sohc parlement, manr ook in officeclen inter
nationalen vorm tot uitng te worden gebracht
Op het verloop der Genecfsche onderhan
delingen te d:-zer zeke ging Stresemann niet
nader in. Hij beperkte cr zich toe te gewagen
van de diep* teleurstelling van 't Duitschc
volk, dat de Duitschc aanspraken te Genèvc-
niet werden ingewilligd: de geallieerden na
men een standpunt in. dat Duitschland juri
disch niet kan erkennen en in politiek opzicht
het tegenovergestelde was van een bevorde
ren der gemeenschappelijke belangen cIct be
trokken volkeren. Nadat de buitenlandsche re
geeringen toegestemd hebben in het openen
van cfficieele onderhardriirgen over 't vraag
stuk der ontruiming, blijft Du'tschland erbij,
dat het recht heeft op onmiddellijke ontrui
ming van heel het bezette gebied en dot dit
recht niet afhankelijk is van de oplossing van
andere problemen of van andere voorwaarden
van welden aard ook.
Diritschlinds recht wordt aangetast, aldus
Stresemann, zoolang unn deze aanspraak niet
tegemoet is gekomen. Duitschland wil daarom
er niets van weten, om, ten behoeve der ont
ruiming, politieke lasten op zich tc nemen,
waarvan de invloed 21'ch larger dan de in 'l
verdrag vastgestelde bezettingstermijren doel
gelden. Eveneens acht Duitschland het een
onmogelijkheid de ontruiming te kooPen me»
contraprestaties van finnncieelen aard.
Met voldoening stelde Stresemann onder-
tusschen vast, dat enkele dagen geleden ook
van toonaangevende Engelsche zijde princi
pieel is toegegeven, dat het bij dc ontruiming
der bezette gebieden en bij de regeling van
't vraagstuk der schadevergoeding gnat om
twee op zich zelf staande kwesties. Wij moe
ten verwachten, aldus StTesemann. dat dit
standpunt nu ook practisch wordt verwezen
lijkt en ertoe leidt, dot Duitschland einde]'ik
van de buitenlandsche troepen wordt bevrijd.
Ook in de betrokken vreemde staten zal men
moeten inzien, dat zelfs van bun standpunt
uit een verdere handhaving der bezetting hun
slechts een schijn-pesitio bezorgt, die voor hen
geen practisch nut heeft. Wek is het gevolg
daarvan echter, dat de bezetting een op ver-
trouwen gebaseerde samen werk irg met betrek
king tot de vraagstukken der Europee^cho
politiek in den weg staat. Het tegenwoordige
vei loop van de onderhandelingen over de
entruiming schokt het vertrouwen van heel
het Duitsche volk in den goeden wil der te
genpartij. Dit geldt ook voor zulke landen,
dje principieel toegeven, dat zij geen belang
hebben bij een handhaving der bezrtrirg, mnu:
or.dcrtussrhen hun beginselen nog nirt in da
den hebben omgezet. De vriendelijke cn ge
deeltelijk zelfs hartelijke woorden, die aan
het adres van D 'itsohland gr icht worden, v'n-
den in Duitschland niet langer weerklank,
zoolang deze vriendschap tegenover het Duit
schc volk door de wapens van buitenlandsche
bezettingstroepen gesymboFs^erd wordt.
Evenmin, zoo betoogde Stresemann neg,
draagt het tot het uitdcoven van den oorl^gs-
geest en de vriendscKappelijke samenwerking
bij, wanneer de wapenstilstandsdag op Duitsch
grondgebied door vreemde troepen in den
vorm van een parade wnHt gevierd. t?nei"de
het Duitschc volk duidelijk te mak-n. dat h<-|
den wereMoorleg verleen heeft. Elke fpir.il'e
in het bezette gebied heeft in de tien jaren,
dat de bezetting duurt, voor een menschen-
leven lang genoeg ellende ervaren om niet t°
mogen verwachten, dat aan dezen toestand
ten langen leste eens een einde komt.
GROOTE BRAND.
Ruim twintig gezinnen dakloos.
In het stadje Schweiger zijn tien woonhuizen
en acht schuren afgebrand, waardoor 22 ge
zinnen dakloos werden. Het vee kon gered wor
den. Men vermoedt met brandstichting te doen
te hebben.
Groole verwoestingen
aangericht
Kassei, 19 Nov. (V. D.) De hevige Zuid-
Wester storm van de lautste dagen heeft in hel
Schwalm-dal groote verwoestingen aangericht
Vooral de plaatsen Ransbach en Steina hadden
veel te lijden. In Ziegenhain werd de gevel vat»
een nieuw huis ingedrukt. De palen van dc
hcogspunningslciding werden omvergcrukt ei.
boomen werden ontworteld. Ook in Ratzdorf
werd het kerkdak over een oppervlakte van 50
vierkante meter weggerukt. Uit het Luhn- en
hét Ohmdal worden hoogc waterstanden ge
meld.
Uit Berlijn wordt d.d. 19 November aan Cc
N. R. Ct. gemeld
Het zuiden van Duitschland is in dc laatste
twQe dagen door noodweer geteisterd. Bij Frei
burg is een groot woonhuis, nadat eerst het
dak door den storm was weggerukt, geheel in
gestort Gelukkig hebben alle bewoners zich
tijdig in veiligheid kunnen brengen. Te Badèn-
Baden is een huis door den bliksem getroffen
cn zoo gehavend, dat het eveneens dreigt in
te storten. Te Heidelberg en Odcr.berg zijn on
telbare boomen door den storm ontworteld.
Te Travemündc werden de groote water
vliegtuigen Romur cn Rocco dcor den storm
losgerukt De Romar werd op een zandbank
geslingerd cn ernstig beschadigd. Te Friedrich-
sladt in Holstein staan tal van straten ondc:
water. In Sleeswijk Holstein is veel vee omge
komen. Aan de Noordkust te Simonsbcrg zijn
vijftig doode schapen aangespoeld. Op het
eiland Sylt brak een nieuwe dijk door. Gister
avond stond ccn gedeelte van het eiland onder
water.
Hamburg, 19 Nov. (V. D.) Naar tot op
heden vastgesteld kon worden, hebben do dij
ken van den Eider bij den storm van Zaterdag
avond den zworen druk der golven niet kun
nen weerstaan. Bizondcr groot is de schade ir»
het Eidergebied tusschen Sorgemuendung (cn
Rendsburg. Cp ongeveer 14 plaatsen zijn 'nier
dc dijken doorgebroken, soms op een afstand
van CO tot 70 M. Hot is nog niet te overzien
hoeveel hectaren land onder water zijn gezet
NOODWEER
Twee nieuwe gebouwen op Sylt
ingestort.
Tengevolge van den hevigen storm zijn op
het eiland Sylt twee nieuwe gebouwen, w. o.
een tehuis voor kinderen, ingestort.
COMPLOT AAN DE KRIJGSSCHOOL
TE KANTON?
Arrestaties en terechtstellingen.
Sjanghai, 19 Nov. ((V. D.) Volgens be
richt uit Sjantoeng zou aan de hoogcrc Krijgs
school tc Kanton een communistische samen
zwering ontdekt zijn. Een groot aantal perso
nen werd gearresteerd en 5 der gearresteer
den onm'ddcllijk terechtgesteld. In verhand met
deze ontdekking werden ongeveer 100 politie
beambten gearresteerd, die er van beschul
digd werden aan de communistische beweging
te hpbben deelgenomen Het garnizoen te Kan
ton is belangrijk versterkt, teneinde cventueele
onlusten tegen te gaan.
ONLUSTEN CP DE INDTSCH-
AFGHAANSCHE GRENS.
Londen, 19 Nov. (V. D.) Uit Pesjawar
wordt gemeld, dat de onlusten in de omgeving
van Yallalabad grooteren omvang hebben aan
genomen dan men aanvankelijk verwachtte. He»
verkeer op den weg van Dnkka naar yallalabad
is tengevolge van botsingen tusschen de beide
groepen onderbroken. Ook bij Kaha hebben
vechtpartijen plaats gehad. Een karavaan ui:
Ghilzai werd overvallen, maar de aanval kon
worden afgeslagen.
DE JAPANSCHE ARBEIDERSPARTIJ
ONTBONDEN.
Wegens communistische gezindheid.
Tokio, 19 Nov. (V. D.) De minister van
binnenlandsche zaken heeft de arbeiderspartij
..Nitsji-Rodo" ontbonden. De leiders der pat
tij werden uit Japan uitgewezen. De regeering
beweert, dat de „Nitsji-Rcdo" niets anders is
Jan de oude, opgeheven communistische partij
en dat zij verbindingen onderhield met de Ko
mintern te Moskou.
BOTSING TUSSCHEN TRAM EN
VRACHTAUTO
Acht gewonden.
Brussel, 19 Nov (V.D.) Een vrachtauto
kwam heden in botsing met ec-n tramwagen, die
geheel met passagiers was bezet. Door de bot
sing werden 8 passagiers min of meer ernstig
gewond.
ANTI-JAPANSCHE DEMONSTRATIE.
Zes Chineczen gedood.
Peking, 19 Nov. (V D.) Uit Charbin
wordt gemeld, dat het Zondag tot een botsing
kwam tusschen politie en deelnemers nan een
tegen Japan gerichte dementsratio De demon
stranten drongen het Japansche consulaat
binnen en gooiden de vensterruiten in De poli
tie maakte daarop gebruik van haar vuurwa
penen, waardoor 19 Chineezen crewond en 6
Chineezen gedood werden
voorbeen kanBestraat.
L. BERGSTRAAT 13. TEL. «62
Keurcollectie
Gero 'f
en Zilver
Christoffel
Prijscourant op aanvraag.
LAKOüsrra. QOJki~28U
Hel verhoor der
getuigen
Volgens ccn bericht uit New-York werd bij
het onderzoek naar dc oorzaken van de Vestris
dc federale commissie, die de zitting presideer
de, bijgestaan door twee deskundigen, van wie
er één kapitein bij de Britsche koopvaardij en
gepensioneerd Amerikaansch murine-officier is.
Zij treden als raadslieden op, ondervragen de
getuigen, maar hebben geen enkele officiecle
juridische bevoegdheid. Alleen de federale
commissaris neemt de eindbeslissing.
ONGELUK OP EEN MEER.
Zes personen verdronken.
Bazel, 1 9 N o v. (V. D.) Zondagmiddag is
op het meer van Zürich tengevolge van den
storm een motorboot omgeslagen, waardoor 6
pprsonen verdronken. Alleen de bestuurder kon
zich redden. Dc lijken zijn tot nog toe niet ge
vonden.
SPION NAGE
Twee arrestaties.
Zondagmiddag zijn fe Karlsruhe ccn 4I-ja-
rig koopman uit Mannheim on een 50-jarig
slotemaker uit Ludwigshafen aangehouden
onder verdenking van spionnaga. Zij hadden
getracht een infanterist tegen betaling van
eenige honderden marken uii te hooren over
militaire zaken.
Zeven steden onder
water
New York, 20 Nov. (VD.) De hevige
regens van de beide laatste dngen in het
stroomgebied van de Mississippi hebben op
nieuw overstroomingen veroorzaakt, dio groo-
te schade hebben aangericht. Reeds Maandag
werd de schade cp 10 millocn dollar ge
raamd. Zeven steden aan den oever van den
middenloop der rivier, voornamelijk in Mis
souri, staan onder water. Duizenden families
zijn dakloos. Op vele plaatsen zijn dijken
doorgebroken en is het land over groote op-
peivlakten overstroomd.
DE VERKIEZINGEN IN AUSTRALIË.
Dc meerderheid van het
ministerie verzekerd.
Uit Melbourne wordt bericht, dat ofschoon
de resultaten der verkiezing-en van negen ze
tels in het Huis van Afgevaardigden nog twij
felachtig zijn, het ministerie stellig een vol
de. .de meerderheid zal krijgen.
Het is mogelijk dat de Arboidcrsortij drie
nieuwe zetels zal winnen in Zuid-Wales, drie
in Zuid-Australië, een in Victoria en een in
WcstgAustralië. Vermoedelijk zullen er nog
veertien dagen vecloopcn, voordat dc eindre
sultaten der nieuwe verkiezingen voor den
Senaat bekend zullen zijn.
KOFFIESMOKKEL AAN DE NEDERLAND-
SCHE GRENS.
V eroordeclingcn
Gisteren is fe Munster in hooger beroep
uitspraak gedaan tegen de negentien koffie-
smokkclaars, die in December van het vorig
jaar tot hooge gevangenisstraffen en boeten
veroordeeld weren. De bende, waartoe een
aantal chauffeurs, kommi^zen, winkeliers en
kooplieden behoorden, kreeg in totaal een jaar
en negen maanden gevangenisstraf, vier en
ccn ha'f jaar hechtenis en 2.2 niillioen mark
boete, Dc waarde van de gesmokkelde koffie
moet omreveer 900.000 mark bedragen.
De onderhandelingen
uitgesteld
Düsseldorf, 20 Nov. (V.D.) Beide partijen
in het conflict in de ijzerindustrie zijn van mcc-
ning, dat de verdere onderhandelingen over de
oplossing van het conflict moeten worden uit
gesteld tot na de behandeling voor hot lands-
orbcidsgerecht. Deze zal op 24 November
plaats vinden. In verband hiermede zijn de on
derhandelingen tot na dien datum uitgesteld.
Düsseldorf, 20 Nov. (V.D). Naar wij van
vokvereenigingszijde vernemen, zijn dc gisteren
gevoerde onderhandelingen over hot bijlegger»
van het conflict in de mijnindustrie nog niet
zoover gevorderd, dat het er slechts om zou
kaan, dat de vertegenwoordigers der vakver-
cenigingcn slechts dc goedkeuring van hun or
ganisaties voor het resultaat der besprekingen
zouden noodig hebben om tot het einde van het
conflict te geroken. Tot nu toe heeft men slechts
onderhandeld over een geschikte busis voor het
voortzetten der onderhandelingen De verdo-
ging der besprekingen heeft voornamelijk plaats
gehad, omdat dc vertegenwoordigers van de
vokvereenigingen zich er van wilden vergewis
sen, of het nog doel heeft.onder dc huidige om
standigheden de onderhandelingen vooit tc zet
ten. Er bestaan tusschen beide partijen nog
steeds belangrijke mecningsvcrschillen.
AFSCHUWELIJKE MISDAAD.
Berlijn, 2 0 Nov. (IT. N.) Een afschuwe
lijke misdaad wordt uit Buckoits in Silezië ge
meld. Een arbeider, die door dc rechtbank
veroordeeld was om in dc kosten van onder
houd van een 2-jarig kind, dat buitenechtelijk
geboren was, bij tc dragen, begaf zich na de
uitspraak van het vonnis naar de woning van
dc moeder van het kind cn doodde haar, door
een messteek in het hoofd. Vervolgens wierp
hij zich op het meisje, dat hij op gruwelijke
wijze om het leven bracht. Nu den moord
trachtte hij zelfmoord te plegen, doch werd
door soldaten gegrepen cn naar dc gevangenis
overgebracht.
ZUQjD-SLAVIË'S KABINET.
Autonomie vcor de Kroatcn
Weenen, 20 Nov (H.N.) Volgens een
Ie Agram verschijnend Kroatisch blad, moet
koning Alexander bij zijn bezoek aan Parijs
de vorming van een Zuid-Slavisch coalitieka
binet hebben aangekondigd. De koning moet
tegenover verschillende Franschc staatslieden
hebben verkloard, dat het tegenwoordige ka
binet nog ongeveer twee maanden aan het
bewind zal blijven en dan opgevolgd zal wor
den door een coalitiekabinet, dat nieuwe ver-
KONING ALEXANDER
kiezingen zal uitschrijven. De Kroaten zullen
worden uitgenoodigd deel van dit kabinet uit
te maken. Mochten zij weigeren, dan zou het
kabinet zonder hen worden gevormd. Aon de
wcnschen der Kroaten voor autonomie zal
zoover worden tegemoet gekomen, als ver-
eenigbaar is met belangen van het land. Ten
slotte moet d-* koning nog verklaard hebben,
dot tegen de Kroaten geen maatregelen zullcr»
worden genomen, mits hun oppositie binnen
dc perken van de wet blijve.
ALBERT THOMAS TE MOEKDEN.
Naor de Agence Indo-Pacifique meldt, is Al
beit Thomas, de directeur van het Internationaal
Arbeidsbureau, te Moekden aangekomen.
HOOVER'S REIS.
Gisteren vertrokken.
Uit San Pedro (Californië) wordt gemeld, dat
gistermiddag een salvo van 21 kanonschoten
werd gelost, toen Hcover, vergezeld door zijn
echtgenoote, zich op den kruiser Maryland in
scheepte voor zijn reis naar Midden- en Zuid-
Amerika De gezant Fletcher en verschillende
secretarissen vergezellen Hoover. Er zullen in
het geheel 24,009 K.M. worden afgelegd op
den tocht, die middcn-Jonuari zal eindigen.
lillillllllllilllllllllllll
HET WEER VAN MORGEN.
Hoogte barometerstand: 766.0
te Munchcn.
Laagste barometerstand: 761.5 te
Jan Mayen.
Verwachtting tot den avond van
22 November:
Meest matige, Zuid-Oostelijke tot
Zuid-Westelijke wind, half tot
zwaar bewolkt, weinig of geen re
gen, weinig verandering in tempe
ratuur.
I
Begrafenis der slachtoffers onder
enorme belangstelling
Londen, 20 Nov. (V. D.) Heden werden
15 van de 17 mannen, deel uitmakend van de
bemanning vun dc reddingboot van Ryc, die
bij een poging om de opvarenden van een in
nood verkeerend Letlandsch schip te redden,
omsloeg, zoodat de gehcelc bemanning den
dood in de golven vond, in één gemeenschap
pelijk graf op het doipskerkhof ter aarde be
steld. De lijken van de 2 overige slachtoffers
zijn tot nog toe niet aangespoeld of gevonden-
De plechtigheid werd bijgewoond door een
enorme mcnschcnmenigte. Het graf werd ge
dolven door mannen van het Britsche Legioen,
terwijl ccn groot aantal visschers cn manschap
pen van redding-booten als slippondragers
fungeerden. Een kapel bracht treurmuziek ten
gehoorc. In verband met de groote publiek'-
bclangstelling werd de lijkdienst niet in. dc
kerk maar ophet kerkhof gehouden. De be
manningen vnn de redding-booten van vele
plaatsen uit den omtrek wuren aanwezig. Bijna
elk gezin in Ryc heeft bij dc ramp een of meer
leden verloren, zoodot zich op het kerkhof
hartroerende tooncelen afspeelden.
De ondersecretaris van het ministerie van
handel, Williams, verklaarde in hot Lagerhuis,
dot het departement besloten hod, ccn onder
zoek in te stellen naar de omstand'ghcden,
waaronder de ramp plaots vond. Dit onder
zoek zou zich ook bezig houden met de be
weringen omtrent de ondeugdelijkheid van de
reddingsgordels, die de bemonning tijdens do
noodlottige redding clrceg.
DE GRONDWETSWIJZIGING IN
OOSTENRIJK.
Bondspresident Hoinisch wordt
niet herkozen.
Weenen, 20 Nov. (V. D.) Een vergade
ring van dc sociaal-democratische leden van
HAINISCH.
den Nationalcn Raad en van den Bondsraad
heeft het voorstel van den Bondskanselier dr.
Seipel tot grondwetswijziging eenstemmig ver
worpen, waardoor de verlenging van de ambts
periode van den Bondspresident dr. Moinisch
onmogelijk isugeworden. Door deze beslissing
der spciaal-democraten is dc voorgestelde
grondwetswijziging von de baan en wordt de
verkiezing van een nieuwen Bondspresident
noodzakelijk.
PAUL BONCOUR.
Voor hem zal geen opvolger
worden benoemd.
Parijs, 2 0 Nov. (H. N.) Officieel wordt
thans medegedeeld, dat voor Paul Bcncour
geen opvo-lger zal worden benoemd. Aange
zien Briand dc permanente vertegenwoordiger
van Frankrijk bij den volkenbond is, wordt het
niet noodig geacht, een plaatsvervanger voor
hem te benoemen.
ONGELUK BIJ EEN SCHIETWEDSTRIJD.
Bij een schietwedstrijd van het Tsjechos'owa-
kischc schuttersgilde tc Aussig weigerde het
geweer van een der schutters. Toen de voorzit
ter v_n de vereen'^ing wou nagaan wat hie» an
de oorzaak was, ging het geweer p'otseling af
en trof de kogel zijn zestienjarigen zoon, die bij
de schijf dienst deed in het hoofd, tengevolge
waarvan de jongen op slag dood was.