DÉ EÉMLANDEU b. mmwEQ Luxe Glaswerk sn Drinkserviezen Verhuring van Lips safe-loketten Buiml ABONNEMENTSPRIJS pcr maande» voor Amersfoort f2.10. per maand f 0.75, per DIDECTEUR-UITü &VEC: J.VALKHOrf Vrijdag3U November l£k8 27e Jaargang No. 130 BUITENLANDSCH OVERZICHT FRANKRIJKS LEGER Kritiek en verweer uit (Is Glasfabriek „Leerdam" Ontwerpen DE BAZEL, DE LORM. COPIER, enz. Electrische Gas- en Petroleum-Kache's. Haarden, Kachels en Fornuizen. N.V. MIDDENSTANDS-BANK Deskundige voorlichting bij den aan- en verkoop van Effecten. Verzilveren van Goupons Handelscredieten Incasseeringen Spaar-depcsita's rente4 o DUITSCHLAl IDS HERSTELSCHULD De ministers zijn het eens STORM IN 'T BUITENLAND Noodweer in Turkije BEWAPENING TER ZEE BRUTALE ROOF „De moeilijke keuze" EEN DUIKBOOTRAMP AMNESTIE IN BELGIE Geen crisis? STADSNIEUWS. - weck (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.l7l/t» Binnenland franco per post per 3 maanden f 3«-, Afzonderlijke nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 515 DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels I 1.05 met inbegrip vod een bewijsnummer, 1 1 elke regel meer f0.25. Llcfdadlghelds-odvertentl&o voor dc helft van den prijs. Kleine Advertertlën „KEITJES" bi) vooruitbetaling 5 regels 50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen 1.Bewijsnommer extr» 0.05 BUREAU: ARNHEMSCHE P00RTWAL 2* De Engelsch-Amerikaanschc tc- gens'ellingen. Dc maritieme bewapening een struikelblok voor een vergelijk. Een par ticulier Amerikaansch initiatief tot verbetering der betrekkingen Tusschcn Bng'eland en Amerika wil het den laatsten tijd niet al te best boteren. Onmete lijk wantrouwen scheidt de beide naties. We derzijds duchten de beide stalen, dat de een den ander in maritiem opzicht wil overtroe ven. Het, achter de rug der andere regeerin- gen om, bekoksloofde Fransch-Britsche vloot- vergelijk heeft.een verderfeüjken invloed uit geoefend en in Amerika een hevige ontstem ming gewekt, daar de Vercenigde Staten het accoord beschouwden als een poging, die zich richtte tegen Amerika. Verklaringen van Bvit- sche zijde, die de zaak wat wilden sussen, vermochten de Amerikanen niet te bevredigen. Ontegenzeggelijk- is het ten zeerste te be treuren, dat de beide naties, die in de wereld zoo'n groote rol spelen, elkander op zoo'n onprettige wijze bejegenen Wcderzijdsoh be grip zoowel president Coolidge nis de Brit- sche premier Baldwin hebben in redevoerin gen, die de aandacht trokken, dit toegegeven ontbreekt blijkbaar, hetgeen den vrede in dc wereld nu niet bepaald ten goede komt. Verbetering van dezen ongewensrhten toe stand is hoog noodig. Dit standpunt neemt ook Britten in, de voorzitter der marine-commissie uit fret Ame- rikaansche Huls van Afgevaardigden. Dit blijkt b.v. uit zijn stap. die hierop neerkwam, dat hij ran Baldwin voornoemd een telegram stuurde, waarin hij aan de hand deed een gemeen schappelijke conferentie te houden van Brit- sche parlementsleden cn leden der mnrine- comm'ssie van 't Represententenhuis Onder werp van bespreking zou uitmoken het vraag stuk van de gelijkheid der zeestrijd'krochtcn van beide stoten met betrekking tot alle scheepstypen, die buiten de besluiten der Washingtonrche Conferentie vallen. Als plaats van samenkomst wordt een Canadcesche stad voorgesteld, als vergadermaand Maart. Britten zou wenschcn, dat na afloop der beraadsla gingen dc beide afvaardigingen arm haar rc« gceringen rapport, uitbrengen en adviezen ge ven. In een interview heeft hij hier nog ean toegevoegd, dat zijn initiatief uitvloeisel was van Baldwin's rede, waarin deze de wcnrche- lijkheid bepleitte vaker dan tot dusver be sprekingen te doen plaats hebben tusschen Engelsche en Amerikannsche vertegenwoordi gers, opdat dc belde staten makkelijker tot overeenstemming zouden kunr.en komen. Britten's stap schijnt ondcrtusschcn niet de goedkeuring van Coolidge, die vooraf niet van 't afzenden van 't telegram op de hoogte werd gesteld, weg te dragen en evenmin van dc Amcrikoanschc regcering. Zelfs is Britten reeds verweten, dat deze zijn bevoegdheden op cpn schromelijke wijze heeft overschreden. Washingtonschc berichten laten verder uitko men, dat de Amerikannsche Senaat het er niet mee eens i.% dot alleen de comissic uit het Huis van Afgevaardigden aan de voorgestelde besprekingen zal deelnemen Britten toch wi de militaire onderhandelaars volkomen uit schakelen. Niettemin nvig Britten's stap toegejuicht worden jJs een bewijs, dat in Amerika het inz.cht algemeener wordt, dat het zoo niet langer gaat en dat er eindelijk eens iets moet worden gedaan, opdat or arm de Engelrch- Amerikaansche tegenstellingen, vooral op vlootgebied. een einde komt. Terlocps dient nog te worden opgemerkt, dat men de betee- kenis van Britten's stap niet mag onderschat ten hij wordt toch beschouwd als een der Amerikaansche kampioenen voor een „big navy' een greote vloot. Kamerdebatten over de troepen: sterkte. P a r ij s, 2 8 Nov. (V. D.) De Fransche Ka mer begon hedenmiddag met de behandeling van de oorlogsbegrooting. Volgons de door de regcering verstrekte cijfers omtrent het aantal manschappen en de oorlogsuitgaven zouden deze laatste ongeveer 6532 millioen francs be dingen. De rapporteur van dc legcr-commissie. Bouillon, merkte op, dat deze cijfers, waervan de juistheid ook reeds door den afgevaardigde Montigny was aangevochten, in werkeliikheid ruim 7325 millioen francs moeten zijn, waar mee het voor 1928 vastgestelde bedrag met 790 millioen francs is overschreden. Nadat de communistische afgevaardigde Pc- ron het woord had gevoerd, beantwoordde dc minister van oorlog, Painlevé, in een lange rede de gemaakte opmerkingen. Speciaal hield hij zich bezig met de door den radicaal- socialistischcn afgevaardigde Montigny gepu bliceerde cijfers en verwijten, welke de minister bestreed. Dc minister gaf gedetailleerde cijfers omtrent de legerstérktc, die in 1913 aan offi cieren en manschappen 786.1000 bedroeg. In 1931 zal het leger 598.000 manschappen tel len, waarbij niet zijn inbegrepen de koloniale troepen, die dan een sterkte zullen hebben von 56.000 man. Het aantal onder de wapenen zijnde manschappen zal dan nog belangrijk lager zijn dan in 1913. Painlevc wees er nog eens op, dat de begrooting van 1929 ongeveci 80 millioen lager was dan die van 1913, voorheen LangestraaL L. BERGSTRAAT 13. TEL. 462 ZJiKGESTIi. QOJ)S!-28B vor Amersfoort en Omstreken Langegracht No. 4 - Telefoon 304 AMERSFOORT Poincaré en Briand lichten de Senaatscommissie in. Poincaré en Briand hebben in de Senaats commissie inlichtingen verschaft over de vraagstukken van den dag, met name over de regeling van het hcrstelvraagsluk. Briand heeft een overzicht gegeven van de gebeurtenissen, die liggen tusschen de besprekingen te Thoi- ry en de jongste besluiten van Genève om een commissie van deskundigen bijeen te roe pen. Hij schetste den tegenwoordigen stand der onderhandelingen cn uitte de hoop, dat de zaak binnenkort zul kunnen worden gere geld. Poincaré gaf aanvullende verklaringen over de financieele gevolgen van een derge lijke regeling. Hij zeide geen bezworen te zien, die zich tegen een spoedig bijeenkomen der deskundigen verzetten. Na een debat zei se nator Humbert, de voorzitter der commissie, dat beide ministers over de vraagstukken, die zij hadden aangeroerd, gelijk bicken te den ken. Fransch-Engelsch overleg. P a r ij s, 2 8 Nov. (V. D.) De Engelsche regeering- heeft hedenmiddag dc Fransche re geering' een ontwerp van een antwoord op het laatste Duitschc memorandum inzake de benoe ming van de commissie van deskundigen voor gelegd. Naar officieus wordt medegedeeld, wordt momenteel door de beide regeeringen overleg gepleegd over het door elk van hen aan Duilschland te zenden antwoord. Het gaat weer voornamelijk om dc kwestie van de be noeming der deskundigen, om de plaats van samenkomst, om het „onafhankelijk" karakter der deskundigen en om een nauwkeurige om grenzing van hun eigenlijke taak. P a r ij s, 29 Nov. (V. D.) In de Senaatscom missie van buitenlandsche zaken hebben, naar de Matin meldt Poincaié en Briand mededee- lingen gedaan over het program, dat zij bij de onderhandelingen over de definitieve regeling van het schodevergoedingsvraagstuk denken of tc werken. Dit program bestaat uit dc volgen de diir veornaamsTc punten 1. Bijeenkomst vr.n dc commissie van des kundigen ter vaststelling van het bedrag der schadevergoeding. Verdecling vun de annuïtei ten, welker aantal, in overeenstemming mot dc regeling tusschcn Frankrijk en de Vcreenigde Staten, op 62 moet worden vastgesteld 2. Mobilisatie van de schuld en uitgifte van internationale leeningen. 3. Politieke onderhandelingen over het vraagstuk der veiligheid. EEN MIJNRAMP. Directiepersoneel omgekomen. De prcsident-commi.'ssorir, de directeur-ge neraal en een opzichter van een mijnmaat- scheppij te Williamson in Wel-Virginia wer den Dinsdagavond vermist. Gisteren heeft men hun lijken gevonden in een schacht von dc mijn te Himlcr (Kentucky). Zij zijn waar schijnlijk het slachtoffer geworden van een mijngasontploffing, i I België bezocht Uit Oostende wordt d.d. 28 Nov. aan de Tel. bericht De storm is met verdubbelde hevigheid langs de geheelc Belgische kust losgebarsten. De toe stand is weer ernstig. Van driekwart der woningen aan de kust zijn de daken beschadigd, doch aan herstellen valt voor het oogenblik nog niét tc denken. Een Belgische trciler heeft den driemaster Hurris uit Denemarken, dié zich in nood be vond, op sleeptouw genomen. Drie uur lang ging de voort voorspoedig, doch' toen maaide de storm de drie masten weg. De bemanning van het zeilschip is evenwel gered en door den treiler naar Oostende gebracht. Te Middclker- ke was een groot gat in den dijk geslagen, dat men met steenblokken had gedicht. De vloed van gisteravond heeft echter het herstellings werk weer geheel teniet geduan. Men heeft der. tramdienst moeten stopzetten. Te De Panne zijn twee in aanbouw zijnde huizen door den storm geheel vernield. Tenge volge van zandstuivingen is dc tramverbinding met Oosteinde verbroken. Te Selzaete is een oude vrouw door neer vallende steenen zwaar gewond. Te Eecloo stortte tengevolge van den storm een huis in, waarbij zich echter geen persoonlijke ongeval len voordeden. Te Wulveringhem is een boe renknecht door een omgewaoiden boom ge dood. Overal is het Belgische Roode Kruis druk ln de weer om hulp tc verlecnen. Ook in het Oosten des lands maakt men zich ongerust over den waterstand in de Maas en haar zijrivieren. De Ourthc is reeds op som mige plaatsen buiten hour oevers getreden Daar gisteren voor het eerst sneeuw gevallen is, vreest men, dot het peil der rivieren nog zal stijgen. Te Sclcssin en Tilleur heeft de Maas eenige laag gelegen weidelanden overstroomd. In verband met het grocte wotervolume van <le Maas hebben de ingenieurs den stuwdam aan den rechteroever bij dc Pont des Arches laten openen. Koningin Elisabeth heeft heden aan boord van een vaartuig der genie een bezoek ge bracht oon de bevolking var. het overstroomde gebied bij de Schelde, ten Noorden van Den- dermonde. In het overstroomde gebied langs de Nethe. dc Schelde, dc Rupel en de Dyle is de toestand vrijwel onveranderd gebleven. Tc 'Antwerpen verademt men cenigszins, daar men verwachtte, dat de wateraanvocr hedenavond hervat zou kunnen worden. Constantino pel, 29 Nov. (V. D.) Naar uit Angora gemeld wordt, hcerscht in geheel Turkije buitengewoon slecht weer. De telefoon- en telegraafverbindingen zijn op ta! van plaatsen verbroken. Bizonder groot is de schade aan de kust. In dc westelijke provincies van Turkije heeft de storm aanzienlijke schade aan de woonhuizen aangericht. Het voorstebBritten van de baan. New York, 29 Nov. (V.D.) Het voorstel von den voorzitter van dc vlootcommissie uit het Amerikaansch? Representantenhuis, Biit- ten, dat de bijccnroopin? van een Engelsch- Anterikaanscho ontwapeningsconferentie beoog" de, heeft zooveel kritiek ontmoet, dot het reeds kan worden beschouwd u'.s te zijn afgehandeld. Staatssecretaris Kellogg verklaarde, dat het voorstel in strijd is met de Amerikaansohe wet geving en in tegenspraak is rnet do politiek der Vcreenigde Staten. l-'oor 200.000 Mark juweelen gestolen Berlijn, 2 9 Nov. (V. D.) Tc Berlijn heeft gisteren in het centrum der stad een zeer ge raffineerde en brutale juweelenroof plaats ge had. In een juweliersv.-nkel kwamen gistermid dag twee heeren. Eén van hen wenschte een dasspecld tc koopen en het bleek, dat zijn keuze moeilijk tc bepalen was. Het duurde gc- ruimen tijd, voordat hij ccn dasspeld had uit gezocht tot den prijs van 28 Mark. Gedurende dezen tijd bekeek de andere heer de vitrines in den winkel. Dc dasspeld werd betaald met een bankbiljet van 1C00 Mark, zoodat het ge- ruimen tijd duurde, voordat het wisselgeld was geteld. In dien tijd moet de tweede heer kans hebben gezien uit een vitrine een tablet met juweelen ter waarde van ongeveer 200.000 Mark weg te nemen en onder zijn jas te ste ken. Toen de beide „koopers" vertrokken wa ren, merkte de winkelbediende wel, dat een afdeeling van één der vitrines leeg was, doch dacht, dat de juweelen eruit waren weggeno men en dat zij in een andere afdeeling der zaal waren. Bij navraag bleek zulks niet het geval en werd de diefstal bemerkt. Ook eer gisteren is dezelfde juwelierszaak opgelicht voor ongeveer 12.000 Mark. Een vreemdeling wilde een diamant koopent doch kon geen keuze doen. Hij zog echter kans een diamant van 6.2 karaat te verwisselen voor een waarde- looze imitatie. Eerst na het vertrek van den vreemdeling werd de voor den „kooper" voor- deelige ruil bemerkt. Gasvergiftiging aan boord. Londen, 29 Nov. (V. D.) In de hoven van lila das Cobas gvraaktc een aldaar liggende on derzeeër lek. Het binnen sijpelende water ver mengde zich met de in de accumulatoren aan wezige zuren, met het gevolg, dat zich scha delijke gaswolken ontwikkelden, waardoor een d'ekofficier en 6 matrozen vergiftigd werden. De houding der liberalen. Ten 'einde ccn^ezindhsid tusschcn dc par tijen tot stand te brengen, heeft de Belgische minister van justitie gisteren enkele amende menten ingediend op het amnestievoorstel der centrale commissie. Deze amendementen voor zien de vorming van ccn commissie van drie leden der rechterlijke macht, door den koning benoemdindien de straf geboet is en indien bovengenoemde oommissie een gunstig advies uitbrengt, kan een koninklijk besluit, op voor stel van den minister ven justitie, rehabili tatie verleenen voor de straffen van niet meer dan tien jaar gevangenis. De veroordeelden wegens zekere overtredingen, voorzien in het ostwerp, zullen gerehabiliteerd kunnen wor den krachtens de wet van 26 April 1896, zelfs indien zij, wat de straffen, wegens deze overtredingen uitgesproken, niet vallen onder de bepalingen van fjrt. 1. Na een bespreking, gisterochtend gehouden, van de kwestie der cmncstie, zou dc liberale linkerzijde in de Kamer cn den Senaat het eens geworden zijn over de volgende for mule Het verzoek om rehabilitatie zou niet door derden mogen worden ingediend. Noch tans zijn de liberalen bereid het genot der rehabilitatie uit te strekken lot hen. die ver oordeeld zijn tot minder dan 10 jaar. STEIGER INGESTORT. Twee dooden en 5 gewonden. Parijs, 2 9 Nov. (V. D.) Te Algiers is in dc kerk „Notrc Dame d'Afrique" een 20 Meter hoogc stellage ingestort, waurop zeven arbei ders met schilderwerk bezig waren. Twee hun ner werden gedood cn vijf andere zwaar ge wond. KENNISGEVINGEN. Bakkersnachtarbeid. De Burgemeester van Ameisfoort maakt be kend, dat hij dc aanvraag van J. Budding om vergunning tot het verrichten van bakkers- arbeid tusschen 8 uur des namiddags en 6 uur des voormiddags in het perceel Kump 69, op 28 November 1928 lot 28 November 1929, heeft toegestaan. Amersfoort, 29 November 1928. Dc Burgemeester voornoemd, V RANDWyCK. Bakkersnachtarbeid. De Burgemeester van Amersfoort maakt be kend dat hij dc aanvraag van H. J. v. Daatselaar om vergunning tot het verrichten van bakkeis- arbeid tusschen 8 uur des namiddags cn 6 uur des oormiddags, in het perceel Bisschopsweg No. 52, op 28 November 1928 tot 28 Novem ber 1929, heeft toegestaan. Amersfoort, 29 November 1928. Do Burgemeester voornoemd, V. RANDW7CK. KENNISGEVING. Hinderwet. I I B. en \V. van Amersfoort, gelet op artikelen 6 en 7 der Hinderwet, brengen ter kennis van het publiek, dat een door A H. van Nieirwkerk I ingediend verzoek ma; bij'agen, om vergunning tot 'het oprichten van een meubelfabriek en het daarin plaatsen van 15 electromotoren in to taal van 45 P.K. tot het aandrijven van ver schillende machines, in het perceel, alhier ge legen aan de Bcekcnsteinsohelaan no. 10 op de Secretarie der gemeente ter visie ligt en dat op Vrijdag, 14 December aanstaande, des voor middags te 10 uie gelegenheid ten Raadhuize wordt gegeven, om, ten overstaan van het Ge meentebestuur of van één of meer zijner leden, bezwaren tegen het oprichten van de inrichting in te brengen. Amersfoort, 30 November 1928. De Burgemeester, V. RANDV7CK 'De Secretaris, l Kt KAAN Jzn. Hf HET WEER VAN MORGEN. Hl Iloogslc barometerstand: 774.S te Ui La Coruna. Laagste barometerstand: 737.S tc Andanes. llllllll Verwachting tot den avond van 1 December: ül Meest matige W. tot N. W. wind, |j| zwaar bewolkt tot betrokken, waarschijnlijk nog eenige regen, U weinig verandering in temperatuur, jj JUBILEUM „FLEHITE". Een fraaie feestgave* Het is wel in tegenspraak met de gewoonte, dat een jubilaris geschenken geeft, inpluats van ontvungt. Tocht is het ons heden overko- men, dat een vijftig-jarige jubilaris ons een zeer frauic leestgave heeft aungeboden. Dezo jubilaris is onze oudheidkundige vereeniging „Flc-hite welke vereeniging vooral don luat- sten tijd blijken geeft van groote activiteit. Deze maand is het vijftig jaar geleden, dat! „Flehite" werd opgericht; 't bestuur meende dit feit niet geheel zonder herdenking tc moeten voorbijgaan en kwam nu op de gedachte elk lid der Vereeniging als herinnering een origin necle kopergravure uit 't «aar 1693 aan te bic* den. Op geheel 'bijzondere wijze was 't daartoe in dc gelegenheid. In 1693 toch werd door An- tonius Matthaeus, hoogleeraar aan dc Leidsche academie, de uitgave bezorgd van een tweetal onuitgegeven beschrijvingen over Amersfoort. De eerste van Thcodorus Verhoeven, Amers- foorter van geboorte; de andere van een onge noemde. Deze uitgave „Rerum Amorfortiarum scriptores duo incdili" werd door Prof. Mat thaeus voorzien van een schat van uanteeke* ningen. In dit boek, dot alleen nog' antiquarisch verkrijgbaar is, behoort ccn uitslaande plaat. Gezicht op Amersfoort kopergravure van den; teckenaar en graveur T. Doesburgh. Dc kope ren plant, waarvan deze gTavures gedrukt zijn en die dus ruim 235 jaar oud is, bevindt zich in 't bezit van het museum „Flehite". En nu heeft 't bestuur een aantal afdrukken van dezo koperen plaat, die buitengewoon goed gccon- servcerd bewaard is gebleven, doen vervaar digen door den heer J. Germans, etsdrukkcr to Haarlem. Op deze gravure zien wij niet alleen Amcrs* fooit, met de wallen, de Ecm, de vele molens en de omliggende dorpen op den achtergrond, een bijzondere bekoring uan deze plaat geeft juist de levendige handeling op den voorgrond, waar wij o.m. een met twee paarden bespan nen, met beeldhouwwerk versierde karos zien, waarbij hooggeplaatste burgers elkaur begroe ten, terwijl houthakkers aan het werk zijn, men bezig is de beroemde Amersfoortschc tabak to oogsten, terwijl de scheepvaart op dc Ecm, do bedrijvigheid op de korenvelden en wandelen de burgers op het glooiende terrein ccn ourdi- ge achtergrond vormen. Dc hei druk van deze zeldzame plaat is een geschenk, dat de leden von Flehite ongetwij feld zeer zullen waardecren, de enkele exem plaren, die nog over zijn, zijn voor den ver koop bestemd. Het secretariaat, Heiligenberger weg 97, geeft hierover inlichtingen. KINDER-OPERET TE VEREENIGING. Naar wij vernemen is de 'heer Her wig van der Glas Pionoleeraor hier ter stede, voorne mens een kinderzang- en opereltevereeniging op tc richten. Het doel van deze vereeniging is, om naasl zang en muziekonderwijs een cantate of kin- deroperetle in te studeeren en uit te voeren in Amicitia. Voor bijzonderheden verwijzen wij naar d* in dit blad voorkomende advertentie. AANRIJDING. Op de Arnhemscheweg. Gistermiddag is op de Arnhemsche weg een 5-jarig jongetje door een auto aangereden Do knuap stak vlak voor de auto den weg over cn het is aan het krachtig remmen van den chauf feur te danken, dat het nog betrekkelijk goed afliep. Dc jongen werd aan zijn voet gewond en is naor het ziekenhuis gebracht, om daar verbonden te worden. AANRESTEDINGSNEUWS. Vliegkamp, Ten Geniebureele werd aanbesteed bestek IdO, ihet maken van een huiswaterrioleering met reinigingsinstallatic op het terrein van du Luchtvaaitafdeeling te Soesterberg. Raming 25.000. „Mabeg" te Utrecht 34.7CO; G. Schreurs, de Bilt 31.944; „Mobuwot'' te Zwijndrecht 29.739; Hoogervorst te Alkmaar 29.500; Kuyer te Blaricum 28.600; van Alem en de Wit te Utrecht 28.200; R. Groenenberg 28.000; Heymcrink tc Nijmegen 27.900; I h. de Goede te Soesterberg 26.900; J. G. Straatman te Utrecht 26.888; i Gcbr. Kros te Utrecht 26.433; W. van Gent 25.970; r Aanm. bedrijf van Hoogevest 25.513; J. H. Hendriks te Orten (N. Br.) 24.960 P. B. Huberts te Nijmegen 24.593; van Dorth s Aann. Maatschappij 24.359; S. dc Graaf te Zeist 23.950; Mulder's Handelsmaatschappij te Soester» berg 23.890; De anderen alhier. WIELRIJDERS. Fietslantaarn aansteken 4 uur 20 mirt*

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1928 | | pagina 1