ORTSOH DAGBLAD
Édt I in ile winkels in de UTIECHTSCIE STRUT
B. NIEWEG
DE EEMLANDEU
BUITEN LAND.
„De Porceleyne Fles",
DICECTEUR UITG EVEQ.'J.VALKtiOfF
PRIJS PER ADVERTENTIEN van 1—4 re geil f 1.05 met Inbegrip vao een bewijsnummer,
Maandags üecember.1928
27e Jaargang ito. )32
BUITENLANDSCH OVERZICHT
CHILI
ZWAAR
BEZOCHT
Tientallen dooden
NAAR HET EINDE
Uitsluiting opgeheven
SPORT
UIT DEN OMTREK
STADSNIEUWS.
Vertegenwoordiger van de
Oelftsche Aardewerkfabriek
Electrische Gas- en
Petroleum-Kachels.
Haarden, Kachels en
Fornuizen.
PAIierop
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maande» voor Amersfoort f2.10. per maano 10.75. per
week (met gratli verzekering tegen ongelukken) f 0.171/»*
üinnenland tranco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKEN TNG 47910 TELEFOON 1NTERG 513
1 elke regel mee» f0.25 Liefdadigheids-advertentlën voor d#
helft ran den prijs. Kleine Adverterüèo „KEITJES" bl) vooruitbetaling 3 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent» driemaal plaotsco I.— Bewijsnummer extr- 0.C3
BUREAU: ARNHEMSCHE POORTWAL 2*
De moord in de Praugsrhe
rechtszaal. Albancesche
bloedwraak.
In ide Balkunslaten, waar de Westersche be
schaving nog niet zoo zeer is doorgedrongen
en dikwijls u) te impulsief wordt gehandeld,
wordt niet zelden, om krachtig to argument
teerern, de revolvcy gehanteerd. Een staaltje
van dit onstuimig Balkan-sentiment hebben
gistcjrcn degenen kunnen observecren, die aan
wezig waren in de. rechtzaal, te Praag,waar
voor de gezworenen" het proces werd behan
deld tegen Bebi, die op 14 October 1927 den
pas benoemden gezant der Albunecsche repu
bliek in Tsjccho-Slowakije, Tsena Beg, ver
moordde in een café. Zooals men weet, was
laatstgenoemde een zwager van Achmed Zogoe,
die thans k.oning is. De betichten omtrent het
proces lichten er ons over in, dot de moorde
naar Bebi openlijk cr vooruit kwam Italic zqer
genegen tc zijn 'cn alleen gehandeld te hebbr-n
uit politieke overwegingen. Het bezwaar, dat
Bebi tegen Tsena Beg had, was, dat deze den
Italiaonschen invloed bedenkelijk achlte en
meer voelde voor een samengaan tusschen Al
banië. en dc kleine Entente.
Ondertusschen is Tsena Bcg gisteren tc
Praag op een werkelijk bloedige wijze gewro
ken. Toen de president, na in de rechtzaal de
aanklacht te hebben voorgelezen, dc behande
ling van het proces een kwartiertje onderbrak,
kwam uit de rijen der toehoorders plotseling
een jongeman van middelbaren loef tijd te vooi-
schijn, die uit een- revolver niet minder don
zeven schoten loste op Bebi. Eén daarvan trof
laatstgenoemde in het hoofd, zoodat deze dood
neerstortte. Met opzet of toevallig dit is
nog niet uitgemaakt weid ook cën schot
gelost op don Ilaliaanschen journalist Adn&no
del Vecchio, redacteur van het tc Triest ver
schijnende blad Giornale d'Italia, die net in
gesprek was met den tolk. Genoemde redac
teur werd zwaar gewond dooi een kogel, die
onder hel rechter'sleutelbeen in de long drong.
Begrijpelijkerwijze ontstond in de rechtzaal een
geweldige consternatie: vrouwen vielen :n
zwijm en hetzelfde geschiedde met enkele der
gezworenen. Een paniek maakte zich meester
nn 't publiek, dat naar de deuren snelde, zoo
dat dc zaal spoedig verlaten was. Alleen ble
ven daar nog dc zwaar gewonde Italiaanschc
journalist, de dokter, die den gekwetste be
handelde en de doode. Bebi.. De doder, die
maar geringen tegenstand bood, kon gear
resteerd worden.. Nadere onderzoekingen
wezen uit, dat de moordenaar t:<jn dienaar was
van Tsena Bcg's broer.
Uit alles blijkt, dut men hier heeft te doen
met een geval van bloedwraak, welke waar
schijnlijk aangewakkerd is door de omstandig
heid, dat krachtens de Tsjccho-Slowakischc
wetgeving Bebi in elk geval niet'ter dood kon
worden veroordeeld: hoogstens tol een aantal
jaren op duiling. Deze straf achtte de moorde
naar van Bebi blijkbaar verre van voldoende en
uit dezen hoofde intervenieerde hij op de ge
schetste onstuimige wijze. In beginsel is het
bovendien niet uitgesloten, dat dc aanslag op
den Italiaonschen journalist eveneens met
politieke bijbedoelingen geschiedde. Immers: in
Albanië bestaaVi twee partijen: eenc, die voor
standster is van een zeer nauw contact met
Italië, een andere, die van oordeel is, dat men
r beter aan doet de vriendschap van Zuid-
Slavjë en de kleine Entente in het algemeen
te verwerven. Het Pruogschc revolverschot
heeft aan deze politieke vcctcn nog eens op
nieuw herinnerd.
Een hevige aardbeving
Uit Santiago wordt d.d. I December ge
meld
Kort na middernacht zijn de Chileenschc
plaatsen Talca en Chilian door een hevige aard
beving geteisterd. Dc telefoon- cn telegraaf
verbindingen met beide plaatsen zijn verbroken.
Ee nader bericht uit Santiago behelst
Er zijn minstens 22 mcnschcn gedood bij dc
aardbeving, die dc Chileenschc kust geteisterd
heeft. Er bestaat kans, dot het aantal slacht
offers nog hoogcr zal blijken, als alle berichten
binnengekomozijn. Volgens een telegram uit
Tenientc zfjn er 17 menschen omgekomen te
Barahoïv* cn 5 tc Quintu, waar het spoorweg
station vernield is.
Tc Santiago en te Valparaiso zijn dc schok
ken ook gevoeld, maar" daar is betrekkelijk wei
nig schade aangericht.
Een telegram van La Nacionuit Santiago
bevestigt, dat in het aardbevingsgebied in Chili
een aantal personen gedood of gewond werden,
Per "auto tc Santiago aangekomen personen
melden, dat de plaats Santa Cruz verwoest is
en dat de steden Curico cn Talca ernstige
schade' hebben geleden.
Volgens nadere berichten zijn er te Talca
tcngevlgc van de aardbeving' 80 personen
gedood.
Tot de vernielde gebouwen behooren de
kathedraal, het station en het ziekenhuis.
De minister van oorlog is per vliegtuig naar
lalca vertrokken om het aardbevingsgebied te
bezoeken. De troepen der naburige garnizoe
nen kregen bevel reddingswerk te verrichten.
Londen. 2 Dcc. (V.D.) Omtrent de ge
volgen van de aardbeving deelt het Chileenschc
Ministerie van Buitenlandsche Zaken nog mee,
dut tot nog toe le Talca 56 lijken werden ge
borgen. Volgens de opgaven der troepen, die
met de opruimingswerkzaamheden bezig zijn,
zal men cr echter op moeten rekenen, dat dit
aantal nog belangrijk stijgen zal. Uit Santo
Cruz woidl geméld, dut daar tot rui toe 13
slachtoffers werden gevonden; terwijl er aan
zienlijke materieelé schade werd aangericht.
Volgens reizigers van den uit Ifot Zuiden ko
menden trein zouden tc Talen echter minstens
200 dooden en gewonden zijn. Terwijl uit
Curico gemeld wordt, dot geen menschcnlevens
verloten gingen, wordt uit Santiago de Chili
gemeld, dot alle regeeringsgebouwen te Curico
verwoest werden. President Ivonez heeft zich
naar het district Talen begeven om persoonlijk
het reddingswerk te leiden.
Nadere berichten uit Santiago melden, da!
de stad Talca, die ongeveer 55.0C0 inwoners
telt, geheel verwoest is.
Ne u - 7 o i' 1;2 Dec. (V.D.) Volgens de
laatste berichten uil het Chileenschc aard
bevingsgebied, zijn tot nog toe ongeveer 300
-dooden geteld. H«.t aantal gewonden is buiten
gewoon groc. Men vreest dat er nog meer
slachtoffers ziiri Doordat de kabciverbindingcn
verbroken zijn, komrrv slechts spaarzaam- be-'
richten binnen.
Dc steden Tdlc'n, Chilian, Santa Cruz cn
Bnrahona zijn geheel of gedeeltelijk verwoest.
Onder de verwoeste geboudwen zijn verschei
dene kerken en stations.
De staat van beleg is afgekondigd, daar
onguie elementen van dg algemeene verwarring
gebruik maken om te plunderen.
De Staatspresident i n de minister van Oor
log hebben zich per vliegtuig naar het aard
bevingsgebied begeven.
De aardbeving heeft verschillende dijkdoor
braken ton gevolge gehad, waardoor overstroo
mingen zijn veroorzaakt Een aantal mijnen
zijn verwoest.
Wij brengen hierbij in herinnering, dut in
ons Zaterdag avondblad ren mcdedeeling van
het Meteor. Instituut, dat daar cn aardbeving
was geregistrerd, waarschijnlijk in Chili
DE TYPHUS EPIDEMIE TE LYON.
Uitbreiding duurt voor!.
Parijs, 2 December (H.N.) Dc typhus-epi
demic te Lyon breidt zich nog steeds uit. Het
aantal gevallen is thans tot 1757 gestegen. Van
de gcneeshecren en de ziekenveiplecgsters zijn er
nog ongeveer MO d:,or de ziekte aangetast.
POOLSCIT-HONGAARSCHE
BETREKKINGEN.
Arbitrage-verdrag ondcrtcekcnd.
Warschau, 3 O N o v. (V. D.) Kcrt nadat
de Hongaorsche minister voor buitenlandsche
"..ken dr. Walko heden te Warschau was ge
arriveerd, vond in het ministerie voor buiten-
kindscht zaken d'o ondeiteckcning plaats van
het Poolsch-Hongaarsch arbitrage-verdrag. Dr.
V alko bracht de rest van den dog door ten
huize van den Poolschcn minister voer bui
tenlandsche zaken Zalcski en zul morgen door
den Poolschcn staatspresident ontvangen vvor»
STEEN EN IN DE WERKKAMER VAN
Dr. SEIPEL.
W e e n e n, I Dcc. (V.D.) Hedenmiddag wierp
een man eenige stecnen tegen dc nntcn van een
eer ziikmtoren v si het parlementsgebouw.
Eenige slee-:.» werden met tel kracht ge
worpen, dat cit dik :v spiegclrn ten vjrorij-
zeilden en terecht kwamen in de werkkamer van
teerd. Hij verklaarde, zijn daad uit wanhoop te
tcerd. Hij verklaarde, zijn daad not wanhoop te
hebben gedaan aangezien zijn uitkeeririg was
ingetrokken.
LJIDEL1JK VERZET BIJ DE
OOSTENRIJKSCHE POSTERIJEN,
Volgens een bericht uit Weenen heeft de Oos-
tennjksclie bond van P.T.T.-personeel besloten
Zondagnacht een aanvang te maken met het lij
delijk verzet, aangezien-de gestelde looneischen
niet zijn ingewilligd.
De metaalarbeidersbond en de
neutralen aanvaarden het
voorstel
Essen, 2 Dcc. (V.D.) Ook do Duitsche
Metaalbewcrkersbond heeft met meerderheid
van stemmen het bemiddelingsvoorstel van mi
nister Severing inzake het conflict in de Duit-
scho metaal-industrie aanvaard.
O^k dc ncutTalc bonden aan-
v aarden het voorstel.
Essen, 2 D e c. (V.D.) Evenals de christe
lijke en moderné mctaalarbcidcrsbcnden heelt
hedenmiddag ook de conferentie van den
HirschfDunkerschen (neutralen) metaalbewcr
kersbond het hoofdbestuur gemachtigd, met
den minister van binncnnlundschc zaken als
scheidsrechter in onderhandeling tc treden»
Het gerucht, als zou dc bond reeds zonder
cenig voorbehoud erin hc-bbcn toegestemd met
dc rcgecring in onderhandeling t< treden, werd
als onwaar tegengesproken
Dc uitsluiting opgeheven,
D'usseldorf, 2 Dec. (V.D.) Nadat be
kend werd, dat beide partijen in het metaal-
conflict het vóór stel van rijkskanselier Muller,
om de beslissing inzake den arbeidstijd en dc
loonen in handen tc leggen van minister Se
vering hadden aangenomen, heeft het Rijks-
verbond van werkgevers bcsjot. n dc uitslui
ting op te heffen. Dc bed rij v'.zullen wcdci
-worden opengesteld cn de arbeiders zullen
geleidelijk weer tewerk worden gesteld, nant-
mat' de bedrijfsmogelijkhodcn het toelaten.
DE FRANSCHE MARINE.
Verklaringen van minister LeygCs.
P a ij s 3 0 Nov (V.D.) D minister van
marine Lcyges heeft Vrijdag voor de buiten-
landschc kamercommissie verklaringen afge
legd omticnt de vlootpölitiek. Hij stelde vast,
dat het marinccrediet voor 1929 17 minder
was dan dat vooi 1911, terwijl het ci edict der
meeste vlootmógendhëden ten opzichte van
1914 verhoogd was. Desondanks verkeerde de
Fransche vloot in uitnemende conditie en was
in staat een beslissende tol te spelen. Met be'
trekking tot het Engelsch-Pransch vloctcom-
promis verklaarde dc minister, dat het alleen
den grondslag vormde voor dc toekomstige
onderhandelingen met alle vloot mogendheden
WOLVEN PI. A AC IN BOSNIË.
tinkelt' herders werden ver
scheurd. Groote schade aan
gericht aider hel vcc.
Weenen, 2 December (H.N.) Uit Serajewo
wordt gemeld, dat zich in Bosnië groote troe
pen uitgehongerde wolven ophouden, die on
der de kudden van schepen cn vee groote slach
tingen aanrichten. Drie herders, die hun kudden
verdedigden, zijn door de dieren verscheurd. I>
boeren hebben dc overheid verzocht hun. vuur
wapens te willen verschaffen om tegen dc wol
ven te kunnen optreden.
Voetbal.
QUICK—DONNAR 2-3.
Quick net in vorm.
Het is Quick niet mogen gelukken van Do-
nar tc winnen. Met de rust hadden de gasten
een voorsprong' van 2—0, hoewel een verhou
ding van 11 beter de kracht der elftallen had
uitgedrukt. Na dc rust leek het aanvankelijk
of onze stadgenoot don achterstand zonder
omwerken in een voorsprong. Het mocht hun
echter niet gelukken, wel scoorden zij twee
maal, maar cok Donor wist nogmaals het net
te vinden, zoodat het einde li wam met 32
voor Donor.
UTRECHTSCH STEDELIJK ORKEST.
Programma van het 10c abonne
mentsconcert op Dinsdag 4 De
cember 1928 's avonds acht uur
in Tivoli onder leiding van Evert
Cornells.
Met medewerking' van Aaltje Noordewier
Reddingius, zang.
1. Jubel-ouverture, C. M. von Wcbcr.
2. Recitatief cn Aria uit „The Triumph of
Time and Truth" G. F. Handel.
Aria uit „Tdomenco" W-. A. Mozart.
Zong cn Orkest.
3. Einc Kleine Nachtsmusik. W. A. Mozart.
Pauze.
4. Voorspel lilde bedrijf „Marsyas" Alph.
Diepcnbrock.
5. Hymne on die Nacht, Alph. Diepcn
brock.
Zong en Orkest.
KENNISGEVINGEN
HINDERWET
B. cn W. ran Amcrsfooit.
Gelet op artikelen 6 cn 7 dér Hinderwet.
Brengen ter kennis van het publiek, dat een
door \V. Wassink ingediend verzoek met bij-
lagen, om vergunning tr.t het uitbreiden van
een timmerfabriek door het bijpléu'scn vaneen
elcironiotor von l'JPK. tot het aandrijven
van een vlakfcank. in het perce 1 alhier gele
gen aan de Hcssenstrnat no. 34 op de Secre
tarie der gemeente ter visie ligt en dat op Zo-
tordog,dcn 13 December aanstaande, des voor-
middags tc 11.15 i t gelegenheid ten Raad-
huize wordt uegevcn, om, ten overstaan von
het Gemeentebestuur cl' van één of meer zij
ner leden, bezwaren tegen het uitbreiden van
do inrichting in te brengen.
Amersfoort, den I December 1928
De Secretaris,
K KAAN JZN.
Da Burgemeester,
v RANDWIJCK
B. en W. van Amersfoort,
Ge iet op artikelen 6 cn 7 dei Hinderwet,
Brengen lór kennis van h t publiek dat een
door den Directeur van de Fabriek voor Melk
producten „Arjtsvordc" ingcjdinr.d verzoek met
bijlagen, om vergunning tot Ir t oprichten van
een fabriek voor M< Ikproducteh en het daarin
plaatsen van een stoomketel en 6 clectromo-
toren in totaal van 441J P.K. tot het aandrij
ven van verschillende machines ;n het perceel,
alhier gelegen n-in de Sluisstraat no. 10 op
'de 'Secretarie dei gemeente ter visie ligt cn
dat op Zaterdag, den 15 December aanstaande,
des vooi middags t II ur gelegenheid ten
.Raidhuizo wordt gegeven, om. ten overstaan
van het Gemeentebestuur of van één of meei
zijner leden, bezwaren tegen het oprichten van
du inrichting in to brongen
Amersfoort, den I December 1928
Dc Secretaris, De Burgemeester,
K KAAN JZN. v RANDWIJCK.
WAARSCHUWING.
Dc Burgemeester van Soest, waarschuwt te
gen den persoon r.n Ju' ohus Maria Maal,
geb; tc 's Cravenhcge 25 Maart 1888, kunst
schilder wonende te Soos:, Voenhtiizcrstraat
r.c. 38, die er ,ecn gewoonte n maakt om
zoowel bij particulieren nis bij instellingen van
liefdadigheid op slinksche wijze ire'-d los tc
krijgen, ofschoon hij zeer goed to* werken in
staat is
NUTSSPAARBANK
Overzicht November 1928.
Ingelegd in J0.777 posten I 510.123.70.
Terugbetaald in 4 218 posten J 392.496.22
Meer ingelegd dan terugbetaald 123.627 43
Nieuwe boekjes uitgegeven 220
Gespaard in busjes 1.694 70.
EEN RUMOERIGE ZATERDAGAVOND.
Kleine vechtpartijen.
Het was Zaterdagavond vrij rumoerig in de
stud. Er hadden enkele kleine vechtpartijen
plaats wuarbij eenige personen onbetecker.ende
verwondingen opliepen. Verschillende wielrij
ders werden bekeurd omdat /.ij gevaar ople
verden voor de voetgangers, terwijl tegen en
kele personen procesverbaal is opgemaakt we
gens openbare dronkenschap.
SCHOORSTEENBRAND.
In dc Longestraat.
In oen perceel aan de Langestraat ontstond
een ernstige schoorsteenbrand. Een brandmees
ter cn een politieagent wisten echter het vuur
mei eenige emmers water te blusschen. waar
door voorkomen werd, dut dc brand zich kon
uitbreiden.
DE NIEUWE COMMISSARIS VAN POLITIE.
Hedenochtend in functie getreden.
De nieuwe commissaris van poltie. de hcei
J. Goorhiris, heeft vanochtend ziin ambtsbe
zigheden u a ngc vangen.
POLITIENIEUWS.
Korte Berichten
Door de politie is een wielrijder aangehouden
en geverbaliseerd, die geen bH op zijn fiets
hed.
HET WEER VAN MORGEN.
H Hoogste barometerstand: 773.1 tc
jH Valentin.
Laagste barometerstand: 745.1 te
HH Lsafjord.
Vcnvachting tot den avond van
1 December.
Zwakke tot matige W. tot N. W.
wind, nevelig tot zwaar bewolkt.
weinig of geen regen, weinig ver-
andering in temperatuur.
voorheen LanacstraaL
L. BERGSTRAAT 13.
TEL. <62.
Liacust». OOJfeL.2öU
Een autobusbestuuidi r is geverbaliseerd^ die
op dc Arnhemsdie. weg dc veiligheid van het
verkeer in gevaar bracht.
KONINKLIJKE NEDERLANDSCHE JACHT-
VEREENIGING.
Dc z.g.n. „RijschoolL>ckerv uit
gereikt aan luit. Pahud de Mor-
thgnes.
Zal ei dagochtend heeft in dc officierscantine
van dc Rijschool een korte plechtigheid plaats
gehad, n.l. de uitreiking von de „Rijschoolbe-
ker" van dc Koninklijke Ncderlandsche Jarht-
verccniging aan luitenant Ch F. Pahud de Mön-
tagnes Deze beker is ann de Rijschool ge
schonken als wisselprijs bij gelegenheid van
het 70-jarig bcstaon van de school in Decem
ber van het vorige jaar, doch tot nog toe
was zij niet uitgereikt Want de beker kan al
leen gewonnen worden door officieren, die ge
detacheerd zijn aan de Rijschool of door offi
cieren van twee voorafgaande cursussen Het
vaste personeel komt voor dezen wisselprijs
niet in aonmerking. En aangezien de beker toe.
gekend wordt aan die officier, welke in het
afgcloopcn jaar de beste prestatie op het ge
bied der paardensport heeft geleverd, was het
geen wonder, dat voor deze eerste uitreiking dc
luit Pahud in aanmerking kwam. Immers, de
luit. Pahud wist met twee paarden den kam
pioenstitel te verwerven in den snmengestelden
wedstrijd van de Olympische Spelen, terwijl
hij vorig jaar aan de Rijschool gedetacheerd
V/ÜS
Bij de uitreiking Zaterdagochtend waren o m.
aanwezig do directeur van de Rijschool, majoor
J; H. von Rccdc, dr intructeurs en een groot
aantal leerlingen. Van de Koninklijke Neder-
landscho Jachtvcrecmging zagen wij mevr van
Rccdc cn de lfeeren ritm. Westerouen van Mee
leren, Hollertt on Jr. Leeuwenburg.
Als directeur van de Rijschool wees majoor
van Rccdc op de oanbicding van den beker door
de K. N. J. V.; juist een jaar geleden. Spreker
deelde mede, dat van den inspecteur der cava
lerie een telegram was ontvangen met geluk-
wensch op den stichtingsdag van de Rijschool.
Hierna sprak Ir. Leeuwenburg enkele woorden
van waardecding cn bewondering voor dc kra
nige prestatie van luit. Pahud bij de Olympische
SDclen, waarbij hij do Rijschoolbeker aan den
Olympischen Kampioen overhandigde. Dc zil
veren beker draagt de inscriptie „Dc Koninkliike
Ncderlandsche Jachtverecniging aan de Rij
school tc Amersfoort. 1857-1927". Het ligt in
de bedoeling dc namen der winnaars op den be-,
ker tc gravccrcn.
Nadat men nog ccnigcn tijd bijeen was ge
bleven, bracht majoor von Reede de Kon. Ne-
dcrl. Jachtverecniging dank voor dc ontvangst.
BURGERLIJKE STAND
Geboren Anna Carolina, dochter van Petrus
Johannes Schv.erzcl en Anna van der Schroéff.
Wilhclmina Sophia, dochter van Petrus Anto*
nius Wijntjes cn Christina Rika Htlhorst.
GeborenJohanna, dochter van Johannes
Marinus Buitenrust Hettemo cn Jenny Alida
van Nieuwland. Hen^rika, dochter van Cornelia
Mol en Jacoba van Korlaar. \Vilhnlmina.doeIv«
ter van Andrics van Meeteren en Sophia Maria
Veldman.
Overleden Clasina van Dam, oud 67 jaa?
echtgen. van G. J. van Dam. Hendrik Johan
nes Jekel, 69 jaar, echtgen. van G. K
Laarhoven. Albcrtus Antonius van Zandbrirjjfc
oud 22 maanden.