R J. W. VAN ACHTE WIJNHANDEL J. A. SCHOTERMAN&Zn. HEBT MEER Gewas 1923 PQUJEAUX MOULIS Gewas 1920 St. EMILIQN tl.- f40.- f 1.40 f 56.- Geschenken voer Dames? COMPLETE MEUBILEERINGEN :-: BEHANGERIJ :-: WESTSINGEL 12-13 :-: RUIME KEUZE ST. NICOLAAS-GESCHENKEN ST OFFEERDERiJ TELEFOON No, 238 UTFI.SIRAAT 17 - Gevestigd 1878 - TELEFOON 145 DE VERBINDING VAN AMSTERDAM MET DEN BOVEN-RIJN HET VALLEI-KANAAL EEN VOORDEEL VOOR DEiS GEHEELEN BINNEin VAART L. J.LUYCX&ZOON Bij ons is keus. warmte door een Haard of kachel te koopen bij W, SLUITER, BIJZONDER AANBEVOLEN Per flesch Per anker Het kanaal door de Ge/dersc/ie Vallei geeft een belangrijke tijdbespa ring en groote bezuu niging op het sleeploon De Hoofdredacteur van het weekblad „Schuttevaer" de heer K. Salomons heeft on langs in een drietal artikelen in dit blud, ge wijd aan de belangen van Binnen- en Rijn vaart, tevens Hoofdorgaan van de Schippers vereniging; van dien naam, zijn meening te kennen gegeven over het vraagstuk van de verbmding van Amsterdam met den Boven- rijn, waarin hij ten duidelijkste aantoont dut het Kanaal door de Gelderschc vallei verre de \oorkeur verdient boven de ontwerpen Vrees wijk en Wijk-bij-Duirrstede. Deze artikelen zijn thans in brochure-vorm verschenen, woar- >^1 wij het volgende ontleenen, om daarmede nog eens den aandacht te vestigen op de groote voordooien, die het kanaal door de Gelderschc Vallei geeft. In genoemde brochure wordt allereerst een overzicht gegeven van de drie plannen, zoo- als die reeds meerdere malen breedvoerig zijn uiteengezet. Wij laten ze hier ter algemeene orienteering nog even verkort volgen. a. Het Gelderschc Vallei-plan, dat reeds van vóór het Merwedekanaal dagteekent en dat in zijn jongste vorm zal beginnen in het Buiten- IJ te Amsterdam, dan wanneer straks de Oranjesluizen zijn vervallen tusschcn twee- dammen door het tc maken IJmcer geleid zal worden cn verder langs de ringvaart tot den mond van de Hem. Van hier wordt een nieuw kanaal gegraven langs Amersfoort en Vcenen- nendaal naar Wagcningen aan den Rijn, daar zal de rivier worden gekruist en de Betuwe op zijn smalst worden doorsneden, tot het tus- schen Hien en Doodewaard de Waal bereikt. b. Het kanaal AmsterdamUtrechtWijk bij Duurstede—Tiel zal bij de bestaande slui zen te Zecbrug zijn beginpunt hebben, verder het Merwedekanaal volgen dat tot Utrecht zal worden verbreed, terwijl vandaar een nieuw kanaal gegraven zal worden over Wijk bij Duurstede naur Tiel. c. Het kanaal Amsterdam—Utrecht VreeswijkTiel, volgt tot voorbij Utrecht het onder b. genoemde, gaat dan bewesten Vrees wijk langs, daar de Lek over cn zoo door de Betuwe naar Tiel. Alle drie pionnen zijn met drie schutsluizen gedacht, doch het is onwaarschijnlijk, dat het onder c. genoemde een vierde moet hebben. Voorts zullen deze kanalen voorzoover ze voor £e Rijnvaart moeten dienen, een bodem diepte krijgen van 4 M. onder laag kanaalpeil, de bodembreedte zal 40 M. bedragen, de hel ling der beloopen I op 3. Indien een der onder b. of c. genoemde ontwerpen worden uitge voerd, zal het gedeelte AmsterdamUtrecht TO M. bodembreedte méér krijgen, terwijl bij alle plannen de kanaaldijken zóó zullen wor den ontworpen, dat het mogelijk zal zijn het kanaal binnen dc dijken ter weerszijden met 12 M. te verbreeden. De wijdte der sluizen zal 25 M. zijn, zoowel in de hoofden als in de kolk. Zooveel mogelijk zullen vaste bruggen gebezigd worden. Elk der drie plannen heeft zijn voorvech ters, ir.aar Schuttevaér is altijd voorstandster geweest van het Gelderschc Vallei-plan. Allereerst is dit de kortste route. Van Am sterdam tot Docdewaard aan de Waal, waar alle plannen samenkomen, is het langs de Gel derschc Vallei 79 K.M., langs Utrecht en Wijk bij Duurstede is die afstand 85 K.M. waar- ven 15 K.M. tegenstrooms en over Vrees wijk wordt dit 89 K. M. met mede 15 K. M. tegenstrooms. Dus zal het TO K. M. korter zijn dan over Vreeswijk cn 6 K. M. korter dan via Wijk bij Duurstede. Bij die twee laatstgenoemde plannen zal echter telkens 15 K. M. tegenstrooms gevaren moeten worden. En die 15 K. M., cn dat tegen den stroom von de Waal, dot kost tijd cn kolen. Op die 15 K. M. is de vaart bij nacht en mist ook niet zoo goed mogelijk dan op het kanaal. Bij het Vallei-plan zal men direct von do havens van Amsterdam langs een zeer ruim vaarwater tot de Eem kunnen voren, waarbij hoogstens een waterkeersluis en een brug be hoeft gepasseerd worden. Daar geen opont houd van voorbij te vaTen vaartuigen, zoowel opgeloopen als tegenkomende slepen en los varende schepen kunnen „full speed" gepas seerd worden, men behoeft niet te stoppen voor aan den wal gemeerde vaartuigen, voor bruggen, of wat ook; van Amsterdam tot de lonoülmond bij de Eem behoeft slechts eens, bij het dooi varen der brug, „stadig aon" ge draaid worden, cn verder kan men „volle kracht" stoomon, terwijl men ook goen zui ging van dc kanaaloevers ondervindt. Het kanaal tot Doodewaard, dat dan bijna uitslui tend voor dc Rijnvaart gebruikt wordt, zal evenmin veel oponthoud geven, lang zooveel niet, dan het druk bevaren Merwedekanaal, ook als dat verbreed mocht zijn. Laat een sleepbootkapitein voor dc aardigheid eens tel len hoe dikwijls hij tusschcn Amsterdam cn Utrecht „halve kracht" moet commandeeren. Wij mogen dan ook aannemen, dat het ka naal langs de Gelderschc Vallei, onder bijna alle omstandigheden een belangrijke tijdbe sparing zal geven, cn dientengevolge ook weer bezuiniging op het sleeploon. Reeds dit, die tijd- en sleeploonbesparing, moest voor Amsterdam den doorslag geven zich vóór het Gelderschc Vallei-plan te ver klaren. Vooral, wanneer Amsterdam het stuk- goederenverko r wil bemachtigen, dan is die tijdbesparing een zeer gewichtige factor. Maar het Valei-plan heeft nog meer voor deden. Alleen bij dat plan is de vaart van den Rijn eenerzijds en d:<j van Rotterdam, westelijk, Brabant en de Zeeuwsche stroomen anderzijds over de gcheelen afstand gescheiden. Al maakt men het Merwedekanaal ook nog zoo ruim, wanneer van Utrecht tot Amsterdam beide van hetzelfde vaarwater gebruik moeten maken, zal dit niet anders kunnen, dan ten koste van oponthoud, tijdverlies en gevaar voor aanvaring. De Amsterdamsche K. v. K. schreef bij hare verdediging van het kanaalplan over Wijk bij Duurstede„Een eigen vaargebied over zoo veel grooteren afstand, zal aan beide vaar- richtingen ten goede komen, cn beide zullen de voordeelen daarvan in steeds stijgende mate ondervinden, naar gelang in de toe komst het verkeer zal toenemen." Doch dit geldt natuurlijk in dubbele mate voor het Val lei-plan, waarbij beide verkeersstroomen over dc geheele lengte gescheiden blijven. En nu spreken we nog niet eens van den last en het oponthoud dat dc verruiming van het Merwedekanaal, gedurende tal van jaren voor dc scheepvaart zal meebrengen. Denk eens oan al die baggermachines, zuigers, zand bakken, enz. Doch afgezien hiervan heoL de binnenvaart, cn mitsdien het algemeen, nog meer belangen bij de tot standkoming van het Volleikanoal. Zal niet daardoor de vaart naar Amersfoort en het Eemgebied verruimd worden Word* daardoor niet dc Grebbcvallei voor dc scheep vaart ontsloten Zullen zich daar geen nieuwe industrieën vestigen Zal niet dit alles meer werk en meer vervoer te water beteckenen en zoo een voordeel zijn voor de scheepvaart? Bij de andere plannen zullen, geen nieuwe stre ken voor de scheepvaort geopend worden, dan een deel der Betuwe, maar dat zal ook bij het Vallei-plan het geval zijn. Ook dot snijdt dit deel van Gelderland. En dan nog met het oog op de toekomst. Wanneer straks dc Zuiderzeepolders gereed zijn en ook nog tijdens dc drooglegging, zal daarheen veel zand, grint cn steen vervoerd worden en later kunstmeststoffen. Doch bijna al dat vervoer komt van dc rivieren, of van Rijn en Waal, of van de Maas. Er» zal daar voor liet Valleikonoal niet veel korter en ge schikter verbinding zijn, dan wanneer dit ge heel over het Merwedekanaal geleid moe- worden En dal niet inzonderheid voor dc Oostelijke polders Maar niet alleen voor de Zuiderzeepolders, doch ook het vervoer naar dc provinciën Friesland cn Groningen en eveneons naar Nccra-Holland benoorden Haarlem, zal onge twijfeld het Valleikanaol benutten wanneer dit gereed komt, en daardoor het Merwedekanaal ontlasten. Do Lirnburgsch-e kolen zullen, als het Juhanakanaal klaar is, langs dat kanaal en verder dc Maas af, door het MaasWaalka naal, de Waal af tot Doodewaard en zoo via het Vallcikanaal een bijna rechten vaarweg hebben. Wanneer van de bestaande plannen her Vallei-plan tot uitvoering komt, is dit niet enkel voordeel voor Amsterdam, dat dan dc vlugste en goedkoopste verbinding met den Rijn krijgt, en voor de scheepvaart die daar van meerdere profijten trekt, maar natuurlijk ook voor heel dc Gelderschc Vallei, waar langs dat kanaal zal komen. Niet alleen, dat landbouw cn industrie zich daar meer zullen ontwikkelen, maar ook komt verbetering in den waterafvoer, waarmee men reeds zoo lang sukkelt en waurdoor moerassige gedeel ten tot vruchtbaren grond zullen worden. Bij geen der andere plannen is dit het ge val. Wel zullen die de Betuwe doorsnijden, maar dat is ook noodig bij het Vallei-plan. Van welke zijde men het ook beziet het kanaalplan door dc Gelderschc Vallei ver dient dc voorkeur. Bezwaren in den ministerraad Naar dc Tel. verneemt heeft onlangs de mi nister van Waterstaat zijn plan, om voor de verbinding Amsterdam—Boven Rijn een kanaal door dc Gelderschc Vallei tc maken in den ministerraad gebracht. Naar verluidt zijn daar bezworen tegen dit plan gerezen. (Wordt vervolgd) AMERSFOORT EN ZIJN OUDE BOUW WERKEN. Een schilderachtige huizen groep in gevaar. Onder dii opschrift houdt onze stadgenoot, de heer G. Adriaans in „Heemschut" een plei dooi voor een pitoreske huizengroep aan de Paternosterstraat, die dreirrt afgebroken te worden. De roekeloosheid, zoo schrijft de heer Adri aans, waarmede in de stad cn op hot plutteland mot het natuurschoon, alsmede met het schoon door de kunst uit vorige eeuwen ons nagela ten, wordt omgesprongen, heeft menig Heem schutter een slopeloozc nacht bezorgd. Vooral de weinige piëteit voor deze zaak door diverse Gemeentebesturen aan den dag gelegd is con verontrustend verschijnsel. Ook hier in Amersfoort is bij het Gemeentebestuur een bedenkelijk tekort aan piëteit voor het oude schoon tc constatcercn; Van een Gemeen tebestuur, dat op zulk een groolsche wijze re clame maakt met do leuze „Vestigt U te Amersfoort", zou men ais gewoon sterveling verwachten, dat bet zuinig zou zijn op het aan trekkelijke schoon van het oude stadje. De ge meentelijke zorg voor het oude stadschoon openbaart zich. echter op een eigenaardige wijze. Zoo is de gci^entc Amersfoort iceds vooi jaren eigenaresse geworden van een merkwaar dig brokje architectuur aan de Puternoster- straat. Nu zoudt U zoo denhen, dat wanneet zoo'n brokje oud stedenschoon gemeente- eigendom is geworden, het grondig gerestau reerd zul worden om 'het voor ondergang tc behoeden. Echter niet alzool Dc gemeente Amersfoort list de huizen ver- v.aarloozen, zoodat ze nu in een zeer desolater toestand -\rrkeercn, waarvan bijgaande feto een duidelijk beeld geeft. Zoolang een huis echter nog staat, al is het dan ook in neg zoo n vervallen staat, is er de mogelijkheid het te behouden door restauratie Zoo ock voor deze huizen. Cns Gemeentebe stuur denkt er evenwel anders over. Op de plek waar deze huizen staan is door onz« vroede vaderen besloten een eierhal te bouwen. De op pervlakte ven deze -huizen is evenwel een zeer klein gedeelte van do totale oppervlakte von d.*» te stichten eic-rhal, zoodat men zich afvraagt of de eierhal niet evengoed gebouwd kan worden met behoud van d«-zc bekoorlijke geveltjes. Te meer rijst deze vraag, aangezien aan het eier- halterrein perccclen grenzen, waarop huizen staan zonder eenige oudheidkundige of aesthe tische waarde. Dit zou slechts een kwestie van aankoop zijn. Ik schrijf; slechts een kwestie van aankoop, juister te zeggen; uitsluitend de kwes tie van aankoop! Aan de andere zijde van dc Püterr.osterstraat blijft ook een perceel staan, waardoor een re gelmatige bouw van de eierhal is uitgesloten. Dit huis wordt niet gespaard om zijn schoon heid, want 't is een misbaksel, 't Blijft staan omdat het geen Gereccnte-cigendom is. Dit huis blijft staan terwille van eenige duizenden Tuldens. Oin echter een merkwaardig brokje architectuur uit vroeger tijd te sparen acht men p.iet noodig! De Gemeentelijke Monumentencommissie heeft geadviseerd deze huizen te behouden et grondig te reslaureeren. Hiercp werd van B. en W. het antwoord ontvangen, dat restauratie te 'ncoge kosten met zich meebracht en dat men daarom tot afbraak hed besloten. Dit is van ons Gemeentebestuur een daad van vandalisme! Wanneer een Gemeentebestuur <k zaak maar laat verwaarloozen en dan zegt restauratie kost te veel en daarom maar afbreken, wat moet men dan van een peatikuliere eigenaar van con oud gebouw verlangen? Het voorbeeld door ons Gemeentebestuur ge geven is fataal. Ergerlijker is, dat dit niet een cp zichzelf staan feit is, maar dat het blijkbaai een systeem van ons Gemeentebestuur is ge worden om gebouwen, die de eeuwen ge'rot- seerd hebben, te verwaarloozen. Dit is voor oen plaats als Amersfoort, die voor een niet gering gedeelte rijn bekoring vindt in het oude stede- schoon, een funest systeem. Nevens het hierbo ven aangehaalde geval in dc Paternosterstraat zouden wij willen noemen eenzelfde toestand in de Muurhuizen. In de Muurhuizen staat d<- oude gevangenis. Inplaats van dit gebouw een bestemming te geven als Museum of. zoonis h> Duitschland mex oude gebouwen veelvuldig is geschied, om het als jeugdherberg in te rich ten, gebruikt men het voor huisvesting van on toelaatbare gezinnen. In de eerste plaats is zoo'n gebouw ten eene* male ongeschikt voor woning en is het erger lijk hoe een Gemeentebestuur in 1928 gezin nen op zulk een v/üze durft te huisvesten, maai t-T» tw> '".o js deze bewoning de ordergr i .- het gebouw. Ook hier wordt het systeem toe gepast van laat maar verwaarloozen. Eén dei kozijnen is reeds geheel verrot, zoodot enkel nog maar een opening in de muur over is, waardoor weer en wind vrij spel hebben gekre gen. Do hemel wat eraf voer is in zulk een slech te conditie, dat er meer water langs don door loopt, waardoor het metselwerk geheel wegkan- kert. Nog een paar jaar zoo voortgegaan cn onze oude gevangenis is een ruïne geworden. Zullen B. on W. dan restauratie ook te duur vinden cn tot afbraak besluiten? Zijn dergelijke stukken stedeschoon nis dc groep huizen aan de Paternosterstraat niet te redden door Monumentenzorg, Heemschut of dc- Vcreeniging Hcndrick do Keyser? ONDEROFFICIERS-SOCIETEIT „EENSGEZINDHEID". TooneclavOnd in „de Valk De onderofficiers-socictcit „Eensgezindheid gaf Zaterdag een tooncelavond in de groote zaal van „de Valk". Opgevoerd werd de be kende Duitscho klucht van Max Rcimann en Otto Schwartz, „Een zeer wild huwelijk(Tan te Jutta uit Calcutta"). Een grappig blijspelleti dat zich wel leent voor opvoering door di lettanten. De rollen zijn niet zwaar, terwijl het spel ook geen bijzondere cischen stelt, ten aan zien van den inhoud. De intrigue is betrekke lijk eenvoudig, doch het geheele stuk is door kneed van zulke komische momenten en aller dwaaste verwikkelingen, dat men van het be gin tot het einde in dc meest vroolijke stem ming blijft. Alleen het feit al, dat een man in vrouwenkleercn nagenoeg den geheelen duur van hot stuk dc echtgenoot'.- moet uitbeelden van den hooldpersoon. maakt al dat men zulke oer-komische scenes krijgt, dat de zaal soms davert van het lachen. Er is Zaterdagavond dan ook meerdere malen „gebruld". En dut was voor een zeer groot deel het gevolg van de uitnemende wijze, waurop de heer Broek man den rol van Emicl Brijckner cn tegelijker tijd die van do vrouw van den advocaat Hun» neman speelde. Dat was werkelijk een zeei lofwaardige weergave van deze, misschien wel de lastigste, rol. Niet minder goed was het spel van den heer Schuitemaker ais advocaat Hanneman, de neef van tante Jutta (rsevr. A J. Tulfcr), die eveneens een crdienstclijke ver tolking van haar rol gaf. Jammer dat haar dictie vele malen wat zwak was. waardoor zij in sommige passages zeer slecht te verstaan wus. Een precht-type was de spitsboef Volle- kop (do heer do Liever) die van gauwdief plot- seling gepromoveerd werd tot schoonDapa cn, moest vertellen ven zijn zee-rcizcn. die hij nocit gemaakt had. Hilda, de aangenomen dochter van tant Jutta, (mcj. T. van Oorschot) speelde hoor vol met veel charme, terwijl de soubrette Mitzi (mej. E. van Ekeren) en dc dok ter Mummclmon (de heer Tulfer) eveneens een goede spelwecrgavc toonden. Rest ons nog tc noemen de bediende Ferdinand, die voor deze rel uiterst geschikt b'eck. ziin vrouw Lena en do politieagent Wendeborn (mevr. cn de heer v. d. Nobelen) die echter te veel op dc ach tergrond bleven, doch ook wel verdier.stolijk spel gaven. Uit alles bleek, dat do rollen flink waren ingestudeerd, zoodat dc vert coning een vlot verloop had. Dc regie van den heer A H. Vorstermans vei dient daarbij een woord van groeten lof. Aan de costumeering was groote zorg besteed. D - er.tre-acte's werden opgeluisterd met vroolijke muziek, terwijl de avond besloten werd met bet gebruikelijke bal. VEREEN1GING VAN HUISVROUWEN. Kindermiddag in Amicitia. De afdeeling Amersfoort van dc Ncderland- sche Vcreeniging van Huisvrouwen heeft dc oardige gewoonte om naast haar vele cn af wisselende middagen met lezingen en demon straties voor haar leden ook eenmaal per jaar en middag te organiseeren voor do kinderen. Deze kindermiddagen mogen zich altijd in een groote belangstelling verheugen, meestal ko men cr plaatsen te kort; cn hel is dan ook zeer zeker c-en gevolg van het minder gun stige weer, dat Zaterdagmiddag op deze re een uitzondering gemaakt werd. Hetgeen bui tengewoon jammer was, èn voor dc huisvrou wen- ver een iging, die zich veel moeite had getroost voor dc organisatie van idezen mid dag, ën voor den middag zelf, want een volle zaal doet al aanstonds veel prettiger aan dan een half gevulde. Dc kinderen, die echter aanwezig waren, hebben zonder twijfel heel veel genoten. Wont het programma wes werkelijk alleraardigst. Prof. Bergos Bergadini was gekomen om de kinderen te laten genieten van zijn goochel kunst. En goochelen is nu eenmaal iets, waar op de meeste kinderen verzot zijn. Het was dan ook geen wonder,, dot er al spoedig „con tact" was tusschen de zaal cn het tonocel, welk contact nog versterkt Werd, door de daadwerkelijke medewerking, die enkele jon gens en meisjes mochten vcrieenen. Want dat is voor dc kinderen altijd een heiligheid en iets buitengewoon gewichtigs, als zij zelf het trapje naar het tooneel mogen op klimmen om den professor tc helpen. Op uiterst beschaafde wijze wist dc heer Bergos dc kinderen onderhoudend bezig tc houden met zijn vele wonderlijke en bijna ongeloofe- lijkc goocheltoeren. Het behoeft geen beloog, dat de verschil lende toeren met de grootste belangstelling en aandacht werden gevolgd cn dat de meesten al hun best deden om cr achter té komen, hoe die knappe meneer op het tooneel toch al die wonderlijke en geheimzinnige kunstjes verricht te. Hetgeen voor nagenoeg allen wel een groot vraagstuk gebleven zal zijn, wat ook wel de bedoeling was '„ANGESTRAAT 49 - TEL. 19C FR. JULIANAPLEIN 7 TEL. 958 NED. VEREENIG1NG VAN HUISVROUWEN AFDEELING AMERSFOORT Goochclmiddag, De „Huisvrouwen" hier in ons stadje. Die hebben georganiseerd, Een keurige kinderbijeenkomst. Dc kleuters aldaar getractceid. Op handige, wondere dingen Die enkel een goocheloor kan. En 't joelende vroolijk gezelschap, Dat smulde cr kostelijk van. Wat is cr genoten, gelachen. En 't aardigste vond ik per sér Dat slechts ééne blik in de zaal hier, Bewees welk een daad men hier deè. Uit schitt'rende, glanzende kijkers. Sprak duid'lijk een vroolijke vreugd, En, d' „Huisvrouwen" vond cr als loon luel Een dankbaar genietende jeugd. Ik ben steeds voorzichtig met pluimpjes Dat brengt er zoo dikwijls een straf. Maar ik moet ru eerbiedig bekennen „Hier neem ik mijn petje voor af"I Eén ding maakt me echter wat angstig Als d' „Huisvrouwen" mooglijk voortaan Nogcens op een middag voor „kind'ren" Een goochelaar uitnocd'gen gaan, Ze zeker die kunst ook gaan leeren. En daar vrees ik het ergste dart van. Want wal moet cr dan toch wel worden Van 't „meubel" wat men wel noemt ..man Dan werd het beslist: hocus pocus. Als mijn huisvrouw goochelen kon, Kroop ik als Diogcnes-zaal'ger Op m'rt centj» in oen ton. van beton. GROEGOB Het is voor de kinderen evenwel een genoeg lijken middag geweest en de vcreeniging van huisvrouwen alhier kan met voldoening op de zen middag terugzien. Alleen wc zeiden het reeds, geweldig jam mer, dat dc zaal niet propvol was. Maar viel nu eenmaal niets aan te doen. 449c STAATSLOTERIJ. Maandag 3 December 192S. 2e KLASSE. Ie TREKKING Hooge Prijzen: r.000: 16568. 10CC: 14159. OMREKENINGSKOERSEN. Off. Nol Niet Off. Not. I Dec. 3 Dec. 12 uuf 12.07% 59.34% Parijs .73='! 9.' 3% 34.62% 47.97 35.01 66.38 66.37 66.53 New-York 2.4S.05 2.48.90

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1928 | | pagina 2