DÉ ÉÉMIANDERÏ
Electrfsche Gas- en
Petroleum-Kacheis.
Vrijdag 14 December 1928
27e jaargang No. 142
BU1TENLANDSCH OVERZICHT
'S KONINGS TOESTAN D
Een lichte verbetering
DE CONFERENTIE TE
LUGANO
Velerlei besprekingen
N.V. MIDDENSTANDS-BANK
Deskundige voorlichting bij
den aan- en verkoop
van Effecten.
Verhuring van Lips safe-loketten
Verzilveren van coupons
Handelscredieten
incasseeringen
Spaar-deposito's rente 4
Haarden, Kachels en
Fornuizen,
I'-JriUdhJri J
HETMETAAL-
CONFLICT
Besprekingen begonnen
HEVIGE STORM OP DE
ZWARTE ZEE
INFLUENZA IN
AMERIKA
BANKAUTO
OVERVALLEN
HET TEXTIEL-
CONFLICT
ZWITSERLANDS
BONDSPRESIDENT
MAN 1 U'S ZEGE
Nederlaag der liberalen
CUSHEN DUN'S
WERPKRACHT
Lloyd George attaqueert
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maaQdca voor Amersfoort f 2.10, per maand f 0.75. per
111 week (met gratl* verzekering tegen ongelukkeni l 0,177a-
Binnenland franco per post per 3 maanden f X-, Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INÏERC 513
DIQECTfLUR - UITG EVEQi J.VALKHOff
PRIJS DER ADVERTENTIE!.' van 1—4 regel# f 1.05 roet inbegrip van een be wij sn om me?,
elke regel meer *d.' 5 Liefdadlghelds-advertentifa voor da
ielft van'den prijs." Kleine Advertentito „KEITJES* bi] vooruitbetaling 1—5 regel#
50 cent. elke rygel meer "10 cent, drieriaal plaatsen f 1.— Bewijsnummer extra 0.05
Het geschil tusschen Bolivia en
Paraguay. Oorlog- of vrede
Er zijn enkele tcekencn, die naar de pessi
misten van gevoelen zijn, erop duiden, dat een
oorlog tusschen de beide Zuid-Amcnkaansche
staten Paraguay en Bolivia onvermijdelijk is.
Niet alleen is de regeering van laatstgenoemd
land afgetreden om plaats te maken voor een
kabinet, dat op alle politieke partijen kan
steunen bij het nemen van zeer belangrijke be
sluiten. i.e. het verklaren van oorlog, maar
ook overigens schijnt de oorlogsgedachte veld
Ce winnen, als men ten minste af mag gaan
op luidruchtige manifestaties, waarbij nog al
dikke woorden worden gebruik'. Ook de nota,
die Bo.ivia aan den Volkenbond heeft gezon
den, acht men in sommige kringen een aan-
wyz.ng, dat misschien zeer spoedig aan Para
guay officieel de oorlog zaJ worden verklaard
In bedoelde nota zet Bolivia uiteen, dat het er
voortdurend op;.uit is geweest geschillen met
Paraguay te vermijden, dcch dot desniettemin
troepen van laatstgenoemden staat gewapen
derhand zijn opgetreden, tegen een zwak Boli-
viaansch garnizoen, waarvan verscheidene
personen werden gedood en gewond.
Paraguay heeft volgens de Boliviaansc.hr
Bering achteraf aan de hand gedaan het
conflict voor te leggen aan een commissie van
onderzoek en arbitrage, doch hiermee kan Bo
livia zich niet vereenigen, omdat zijn eer en
soevereiniteit reeds ziin aangetast en Boli-
viae.nsche onderdanen het slachtoffer zijn ge
worden van de buitensporigheden van Para
guay Uit dezen hoofde heeft Bolivia alle be
trekkingen verbroken en is zij van oordeel,,
dat alle vreedzame, middelen fer bijleggjng
van 't geschil zijn uitgeput Men mag nu be
nieuwd zijn, of de Volkenbond, die door één
der betrokken partijen in 't conflict is ge
mengd, dadeloos zal blijven dan wel grooter
activiteit aan den dag leggen Aan der» an
deren kant krijgt men den indruk, dat Bolivia
volkensbondsbemiddeling van—de hand wijst
en op grond van in 1007 en 1927 geteekende
protocollen, die de grensregeling tusschen de
beide twistende landen betreffep, alleen wil
weten van Argentijnsche bemiddeling, dio bij
deze protocollen is voorzien.^ Alleen wannee^
Paraguay Bolivia vooraf genoegdoening ver
schaft, is laatstgenoemd *l$nd te vinjfen vQor
de instellingveener investigatie-commissie, die
zou moeten nagaan, hoe in de .toekomstde
grensconflicten Kunnen" worden vermeden.
Aan den anderen, kant wprdt ook Bolivia
voorgesteld als een land, dat onrust stookt en
iri zijn hartstochtelijk verlangen om* via ver
schillende rivieren een verbinding met den
Atlantischen Oceaan tot stand te brengen, wel
eecs de- perken dt-r gepastheid te buiten gaat.
Bovendien schijnt het betwiste gebied, naar
uit latere onderzoekingen is gebleken, heel
■wat bodemschatten, te herbergen met name
petroleum en dit zou tevens ecnigszins ver
klaren, waarom beiden staten zoo veel gelegen
is aan het bezit daarvan.
Overigens mag men benieuwd zijn welke
bemiddeling eventueel het meest uitwerktdie
van den Volkenbond, dip van Argentinië of
die van de pan-Amerikaansche conferentie
Zelfs heeft men in Spanje-al voorgesteld, dal
dit land, aangezien Bolivia en Paraguay
Spaausch-sprekende staten zijn, zijn stem za!
laten hooren. In Spanje toch is men eenigs-
zins beangst, dat de geschillen tusschen Boli
via en Paraguay de Vereenigde Staten er wel
eens toe zouden kunnen bewegen tusschen-
beidé te komen. En het kan niet worden
geloochend Amerikaarsche interventie kan
op den duur wel eens uït'cooen op firiancicele
en economische afhankelijkheid der staten,
waarnaar Amerika zijn belangstelling zou la
ten uitgaan Onder de mom van vaderlijke
zorgrearrheid zou maar al te makkelijk een
imperialistische politiek gevoerd kunnen wor-
<5 n.
De operatie blijkt een gunstig
verloop te hebben
Londen, 13 Dec. (H. N.> In bet Bucking-
bam paleis weid vanmiddag officieel verklaard
dat de koning vooruit gaat Ook blijkens het
ovcndbi'letin toont de toestand van den ko-
?ung, 24 uur na dn operatie een lichie ver-
beterirg. De plaa'selijke toestand van de long
bliift bevredigend
Prinses Mary zeide vanm:ddag eveneens in
een vergadering van een weldadigheidsyoreeni-
gi-g welke in het St. Jamespaleis werd gehou
den. dat de toestard van den koning* bevre.
digend was Men had niet verwacht dat de
Kcn?ng zoo spoedig van de zwakte, «een ge
volg van de opera'ic, zou herstellen. Echter
wordt er van gezaghebbende zijde op gewezen
dat de bezorgdheid voor de eersivo'gende
dagen nog brsiaat. tot definitie! bekend zal
arifn, of de krachun van den i—rung voldoende
zijn om deze zwakte te boven te komen. Deze
zwakte, d e van de operatie te vei wachten was,
heeft een punt van ernstige overweging bij de
doktoren uitgemaakt, alvorens zij .tot de ope
ratie besloten. De besl'ssing was zéér -err.nig
en voordat de doktoren haat namen'hebben zij,
paar vernomen wordl zoowel met de koningin
rtls met den'Prins van Wales overleg gepleegd
STRENGE KOUDE IN SPANJE.
Op verschillende, plaatsen
veel sneeuw.
Parijs, 15 Dec (H N.) Uit Madrid word-
SjemrH dat in heel Spanje groote koud
heerscht. In verschillende deelen des lands^ is
.veel sneeuw gevallen.
1'Afwikkeling van loopende
aangelegenheden
Lugano, 13 Dec. (V. D.) De Raad van
den Volkenbond hield hedenochtend een open
bare zitting, waarin een heelc reeks kwesties
werd afgewikkeld.
De Raad hechtte allereerst zijn goedkeuring
aan een rapport inzake de medewerking van de
hygiënische commissie in Griekenland ter be
strijding "van de dengue-cpidemie. Voorts werd
zonder discussies aangenomen het rapport van
de cornmissie inzake de coptrolc op de wapen
fabricage welke verleden week onder voorzit
terschap van graaf Bernstorff te Genève is bij
eengekomen. Daarna hechtte de Raad zijn goed
keuring aan een rapport van den Italiaonscher»
senator Scialoja, betrekking hebbende op een
buitenlandsche leening der regeering van het
Saargebied, waarin deze haar besluit mededeelt
een buitenlandsche lëening op te nemen ten be.
hoeve van de uitvoering van een reeks openbare
werken. Het voorstel van het Saaigouvernement
werd aan de finonrieele commissie overgedra
gen tot het instellen van een onderzoek en
het uitbrengen van een rapport, hetwelk in de
volgende bijeenkomst van den Volkenbondsraad
zal worden uitgebracht.
In verband hiermede legde dr. StTesemann
een verklaring of,, waarin hij den wensch uit
sprak, dat. in de toekomst de invoeging van der
gelijke kwesties op de agenda op langeren ter
mijn zal geschieden, opdat de bevolking van het
Saargebied voldoende tijd zal hebben haar
zienswijze bekend te maken. Dit is een aange
legenheid, waaraan uit den aard der zaak door
de Duitsche regeering groote beteekenis vroidt
'cegekend.
Daarna keurde de Raad goed een rapport m-
zake 'de instelling van de commissie vAn con
trole op het opiumverbruik in het Verre Oos
ten, alsmede een rapport betreffende de instel
ling van een juridische commissie ter bestudee
ring van herziening der statuten van het Haag-
8che Hof. Besloten werd voorts het voorstel
van de internationale unie van Katholieke Vrou
wenbonden. om vertegenwoordigd te zijn in de
Volkenbondscommissie> voq* kinder- en jeugd-
br^cherj^g. in i^wdlliffeïu
Dr. Stresemaun deed vervolgens voorlezing
van het rapport over de werkzaamheden van de
economische commissie van den Volkenbond,
betrekking hebbende op de douanerechten op
aluminium, cement, suiker en kolen.
Hedenavond ontvangt dr Stresemann den
Hongaarschen premier graaf Bethleri.
Lugano, T 3 Dec. (H. N.) Briand geeft
vanmiddag ter eere van de raadsleden een
lunch, waarbij behalve de 14 leden van den
raad ook de secretaris-generaal van den Vol
kenbond zal aanzitten. Waarschijnlijk zal de
Raod Zaterdag de vergadering sluiten, hoewel
nog verschillende vraagstukken afgehandeld
moeten worden, doar de behandelirg van het
Poolsch-Litausche conflict zooveel tijd in be
slag neemt. Dr. Stresemann zal na afloop van
de raadsvergadering nog enkele dagen te Lu
gano blijven.
Benoemingen.
L u g a ri o, 13 Dec. {V. D) De Raad van den
Volkenbond heeft na een geheime zïtórg de
mandaten van de presidenten der vier commis
si van onderzoek inzake Duitschland, Oosten
rijk, Bulgarije en Hongarije opnieuw b?vest'g4.'
B sloten werd, dat de in de toekomst de man
daten stilzwijgend verlengd zu'lëft worden, in
dien a'tlians van de zijde der regeeringzn gecu
bijzondere voorstellen ontvangenworden, b
trekkirg hebbende op vervorging van e?n voor
zitter. Thans zijn de volgende voorzitters in
functie: Duitse hl md, Generaal Barratier; Oos
tenrijk. G?r.eroal Calcagnia; Bu'garije, Gene
raal Schuurman; Hongarije, Generaal Kinvan
Vcorts besloet co Raad de mandaten van de
leden van het Saar-gouvernement eveneens
voor den tijd van ren jser te verlengen Het
voorstel van de Saarrrgeering inzake verhoo
ging van de salarissen, in overeenstemming
met den koers van 1920 werd door den Raad
«■oedgekeurd. Het salaris van de led^n der
Saarregcering bedroeg tct dusverre 135.000
Zw. Frs en is thans tot circa 175.000 Zw. Frs.
verhoogd
Tot Vod enbondscommi^saris voor de Bui-
«aarsche Volkenbondsleening zijn door den
Raad benoemd de Franschman Chalander,
voorzitt'u van do FinarcVele Comnvssie va"
den Volkenbond, cn de bekende financier Sir
Oto Niemrijc, Directeur van de Bank van En
geland, benoemd
Het ecstc onderhoud der drie
ministers.
De ee-ste bespreking tusschen de Minister®
van Buitenlandsche Zaken van Engeland.
Duitsch'ond er. Frankrijk heeft heden in hotel
Splendid plaats gehad. Het onderhoud hnd
p'aats in aansluiting op het dejeuner, da'
Briand heeft aangeboden aan de leden van den
Raod, den secretaris-generaal en den onder
secretaris-generaal van het Volkcnbondssecre-
tariaat, alsmede aan een reeks diploma'en
Kort na samenkomst maakten Briand en Stre
semann in den auto van de Fiansche delegatie
een uitstapje. Ook Chamberlain verliet per
auto het terrein. De drie ministers bezichtig
den de Kapel Santa Maria di Angeli, waarir
zich de Fresco's \nn den schilde» Lirinl uit de
eerste jaren der I5de eeuw bevinden. Zij keer
den na korten riid weer fn hotel Splendid terug
waarna het eerste onderhoud aanving.
Aan de'besprekingen werd behalve door. de
voor Amerstoort en Omstreken
Langegracht No. 4 - Telefoon 304
AMERSFOORT
{«reesrA
Severing's bemiddeling.
Düsseldorf. T3 Dec. (VD.) In het re-
geeringsgebouw te Düsseldorf zijn Donderdag
morgen de besprekingen van den rijksmi. istet
van binnenlandsche zaken Severing met ver
tegenwoordigers van de drie metoalarbcidera-
organisaties begonnen. Morgen zei een bespre
king plaats hebben met de vertegenwoordi
gers der werkgevers, woarna waarschijnlijk be
sprekingen met beide partijen tegelijk zullen
aanvangen.
Naar verluidt, zal als besis voor deze be
sprekingen dienen een door Severing uitge
werkt voorstel, dat er op gericht is toch nog
tot overeenstemming tusschen beide partijen
geraken om daardoor een arbitrale uitspraak
van Severing te vermijden. In werkelijkheid zal
het voorstel van Severing weinig verschillen
van de zoo noodig door hem te vellen arbitrale
uitspraak, waaraan beide partijen zich zullen
onderwerpen.
drie diplomaten, nog deelgenomen door de
heeren Prof. Hcsnard cn Dr. Schmidt, resp-
tolken der Franrche en Duitsche-delegaties.
Na afloop werd een communiqué verstrekt,
waarin gezegd werd dat de bespreking een
voortzetting was van do tot nu toe afzonder
lijk gevoerde besprekingen omtrent de betrek
kingen tusschen Duitschland cn Frankrijk, cn
de te Genève genomen besluiten voor de be-
noefTüngvan een commissie van deskundigen
tot definitieve regeling van het vraagstuk dei
schadevergoeding, en dat de bespreking voort
gezet za' worden
DE DRIE MINISTERS.
Chamberlain ontving vanavond de Engelsch*
journalisten,, en verllrarde hun, dat de bespre
kingen van do laatste dagen nuttig zijn ge
weest cm de misverstanden die ontstaan wa
ren, uit den weg te ruimen en zoodoende de
doeltreffende- bespreking van vandaag hebbsn
vooibcreid. De te Locerno begonnen politiek
van pacificatie zal worden voortgezet Hij ge
loofde, dat de Duitsche delegatie, d e met zeer
pessimistische gevoclers naar Lvgano is geko
men, minder pessimis'i~ch gestemd naar Bei-
liin zal terugkeeren. Nieuwe bes'iraingen zijn
bij de tegenwoordige onderhandelingen ov*»i
de besluiten van Geneve van September j.l.
niet genomen. Het do-1 is thans ook niet rm
thcorcti-che of juriJische overwegirgen te la
ten gelden waarmede men niet verder komt,
doch oen prac'-'sehen te vinden, welke
vror al!c betrokkenen begaanbaar is.
Voorts bvest'gde Oambcrliin. dat de be-
sprekirgen zu'len worden voortgezet, dorh
omtrent het tiidstio daarvan is neg ge-n af
spraak gemaakt. Overigens beverig Cham
berlain ocn;euw dat het de wersch der Engel-
sche regeerirg is, dat zoo sooedig mogelijk eer»
eir^e zal komen aan de bezetting.
Wat het ontweoeninrrsvraagstuk 4betreft, dit
wordt op h"t oogenbhk door verschalende
raadsleden besproken. Echter is het nan den
voorzitter der ontwapahirgsremnvssie Jhi
Lovdon, voorbehouden om het tijdrtip voor de
biieenkomst vast te stellen. Voorts hadden
vandaag nog besprekingen plaats van graaf
B"tlden met Dr. S'resemann cn grt B-;and en
van Zaleski met Chamberlain en Briand.
DF OTNEESCHE
DOUANETARIEVEN
Overeenstemmhg met Engeland.
Uit geloofwaardige bron wendt w»raom9n,
dat de' Br'tsche gezant en de Chmeesche mi
nister van buitenlandsche zaken feftelitk tot
overeenstemming zijn gekomen ten aanzien
van de tariefskwestie.
Seinen om hulp.
Kowno, 12 Dec. (V. D.) Naar uit Moskou
gemeld wordt, heerscht op de Zwarte Zee een
zware storm. De verbinding tusschen Odessa
on Sebastopol is onderbroken. Het Russische
handelsschip Trusjenik is gekenterd. De be
manning kon door een Italiaansch schip gered
worden. De Russische draadlooze stations heb
ben verscheidene S.O.S.-seinen opgevangen.
HET WEER VAN MORGEN.
775.6
750.6
Hoogste barometerstand:
te Stensele.
Laagste barometerstand:
te Valentia.
Verwachting tot den avond van
15 December: Zwakke tot matige N..
tot N.O. wind. half bewolkt tot be
trokken, waarschijnlijk sneeuw,
lichte tot maaige vorst des nachts,
overdag om hot vriespunt.
VERKEERSGEBOD
Gij wandelaar zoekt nooit Uw weg
Daar waar U dreigt gevaar l
Blijf van den drukken rijweg en
Toef slechts op het trottoir.
GROEGROE.
Ernstige uitbreiding.
•f
Washington, T3 Dec. (V.D.) De uSt*
breiding der influenza in verscheidene deeler*
der Vereenigde Staten houdt aan. Geregeld
worden colleges 'en andere onderwijsinstelling
gen gesloten, teneinde de epidemie zooveel
mogelijk te beperken Er is een z.g. „board of
stategy", een soort hoofdkwartier ingesteld,,
dat de uit de diverse deelen des lands ko«
mende berichten bestudeert en de stappen
overweegt, die genomen dienen te worden.
Ruim een millioen dollar
gestolen:
In de zakenwijk van een stad bij New York
is op klaarlichten dag een gepantserde auto,
die geld van een bank overbracht onder gelei
de ven de politic, door roovers overvallen.
De roovers, die zich in twee auto's bevonden,
wisten de gepantserde auto tot staan te bren
gen, braken het pantser open en haalden
1,040,000 doilar uit de auto. Een agent en
een bewaker, die in de gfpantse-de auto zaten,
werden gewend. De roovers ontkwamen.
Een moeilijke toestand.
Berlijn, 13 Dec. (H.N.) Volgens hetB.
T. zullen .de onderhandelingen tot bijlegging
van het conflict in de West-Saksische textiel
nijverheid door den rijksminister van arbeid
nog vóór Kerstmis ten einde "worden gevoerd.
Dr& Haag van het Saksische arbeids-ministe-
ric, die als bemiddelaar optreedt, zal den
rijksminister nogmeals advies uitbrengen. De
vraag, of nö de onderhandelingen, die Maan
dag mislukt zijn, de scheidsrechterlijke uit
spraak binJend zal worden verklaard, is
voorloopig op den achtergrond gekomen. Aan
gezien op het oogeriblik het tariefverdrag
voor de partijen niet meer geldt, kunnen de
werkgevers thans ieder oogenblik een uitslui
ting en de arbeiders een staking afkondigen,
met in achtneming van een opzeggingstermijn
van 14 dagen.
Dr. Haab gekozen.
Geen ordeverstoring.
Boekarest, 13 Dec. (VD.) D« verfde
zingen zijn in het goheele lend rustig verloo*
pen. Bij het ministerie van bfrmenlandsclvs
zaken is geen enkel bericht omtrent ordevers
storingen ontvangen.
Volgers de tot nu toe ontvangen uitslagen
heeft het regceringsblok 60 pet. der 6temmen
op zich vereenigd tegen 12 pet. voor de libe»
ralen, terwijl de overige stemmen op de an
dere kleine partijen zijn uitgebracht Verwacht
wordt» dat de regeering over 325 van de 3<37
zetels m het parlement zal beschikken.
In Zevenburgen is in de districten met Roe-
meensche bevolking nagenoeg uitsluitend op
het regeeringsblok gestemd De ülwu-alcn en
de partij van Averescu kregen Iuct ntót ni$et
dan 3 a 4 pet. van het stemmenaanUL
Volgens de laatste berichten zou oe regae-
ring over 330 zetels beschikken. Hiervan krij*
gen do Duitsche partij 12 zetels en de sceïa«
listen 10 zetels. De overige zetels komen aan
de nationale boerenpartij. Verder kriigen de
Hongaren twaalf zetels, de liberalen .10 zetels,
de Averescu-Jorgagróep vijf zetels en de com*
muni sten geen enkelen zetel
Een handtastelijk minister
Londen, 13 Dec. (H. N) Lloyd George
heeft gisteren op de lunch der Amerikaansche
dagbladcorrespondenten te Londen een rede
gehouden, waarin hij hevig te keer ging te
gen lord Cushendun, die hem Dinsdag *rfj
scherp had aangevallen. Lloyd George ?eid«
o.a., dat lord Cushendun meester was in allo.
soorten van kritiek, n.l in de kritiek van on*>
Bern, 13 Dec. (VD.) Tot bondspresident
voor het aanstaande jaar weid gekozen dr.
Haab met 178 van de 182 geldige stemmen.
Bij do verdere verkiezirgen voor de bonds-
regeering werden gekozenbondsraad Musv
(financiën) met 152 van de 203 stemmen,
bondsraad Haberlin (justitie) met 160 van de
207 stemmen, Pillet-Golax (binnenlan-'scne za
ken) 151 van de 224 stemmen. Zijn tegéncan-
di-*öüt Prof. Logoz kreeg 66 stemmen.
Bondspresident dr. Haab werd op 8 Augus
tus T865 te Waedcnswil in het kanton Züiich
geboren. Hij was vroeger ZwitseTsch gezant te
Berlijn.
Bern, 15 Dec. (VD.) Bij de verdere verkie
zingen voor de leden van de Zwitsersche
bondsregecrir.g werden gekozen bondsraad
Motta (buitenlandsche zeken) met 177 ven de
190 geldi-e stemmen, bondsraad S<~hulthe?s
(e-oncmische zaken) met 184 van de 215 gel
dige stemmen, bondsraad Haab (Verkeer) met
185 vrn de 201 stemmen en bondsraad Scheu-
rer (rri"taire 7«'"en) met 151 van de 190 gel-
dge stemmen. Er moeten nog drie bondsraden
I gekozen worden.
CUSHENDUN.
beschaamdheid, van handtastelijkheden en v&n
belecdigingen. Reeds vroeg heeft hij de kritiek
van handtastelijkheden toegepast, toen hij ih
het Lagerhuis naar Churchill een voorwerp
slingerde en dezen aan het oog verwondde, al
leen omdat hij het met Churchill niet eens was
over de Ierscho Home Rule wet. Onder gelach,
van de aanwezigen verklaarde Lloyd George,
dat hij blij was geweest, dat hij Dinsdag, toen
Cushendun zijn rede tegan hem hield,
buiten het bereik van Cu she n dun's werpkraeht
had gezeten^ - A
