DE EEMIANDEli ABONNEMENTSPRIJS pc/ 3 maanden voor Amersfoort f 2.10 per maand 1 0.75. pe? DIDECTEUR UITGEVER. J.VALKHOfT Wosnsdag 16 Januari 1929 27e Jaargang No. 167 BUJiNLANDSCH OVERZICHT SNEEUW IN SILEZIE QUIRINAAL EN VATIC A AN WILLEM GROENHUIZEN Gouden-en Zilverwerken CORRUPTIEr SCHANDAAL Op zoek naar een oplossing DE GRIEP IN NOORWEGEN AMAN OELLAH'S VAL Inayat Oellah pro-Engelsch HET GEWELD VAN DEN STORM ERSP 1 weck (met giatt» vercekertng fegeo ongelukken) f 0.!7l/r Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers I 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON IN1F.RC 515 PRIJS DER ADVERTENTIEN van —4 regels t 0 05 capt inbegrip van een öew»j». timmer, 11 «lke regel mee* f 0 25 Ln^fdadigheids-advertentién coo» de helft van den prijs. - Kleine AdvertenrtëD ..KEIT1ES bi) vooruitbetaling ~5 regels 50 cent elke regel meer 10 cent. driemaal plaatsen 6 t.— v Béwl)snonme» eatra 0 05 Koning Amanoellah doet al- stand van den troan. Hij wordt door zijn oudsten broe der opgevolgd. Iiï het overzicht, opgenomen in onze vo rige edile, lieten wij uitkomen, dat de vorst der Afghanen, koning Aman Oel lah. m een zeer moeilijke positie verkeerde en dat de toekomst er voor hem weinig aanlokkelijk uitzag. Eerder dan wij zélf eigenlijk verwachtten, hebben de feiten deze uitspraak op een wel zeer nadrukke lijke wijze bevestigd: Aman Oellah heeft be sloten tot abdicatie, niet ten behoeve van zijn zeventienjarigen zoon Hidayat Oellah, maar ten gunste van Inayat Oellah zijn oudston broer. Dat de grond hem ook ove rigens te warm onder de voeten werd. kan afgeleid wordon uit bet bericht, dat do ko ning. in gezelschap van zijn echtgenoote, Kaboel (de hoofdstad des lands) heeft ver laten en zich voorloopig in het Zuidelijker gelegen Kandahar heeft gevestigd. Reeds Zondag verluidde te Londen, dat de troonafstand een feit 'was geworden, doch deze geruchten namen pas gisteren vaster vormen aan. Het Afghaansche Ge zantschap ih de Dritsche hoofdstad toch heeft bevestigd, dat Aman Oellah het veld I heeftgeruimd. Aanvullende telegrammen geven te ken nen, dat de rust in Kaboel, nadat de koning I de stad den rug heeft toegekeerd, niet is verstoord en dat er vooreerst ook geen j vrees behoeft te beslaan, dat buitenspong- j heden zullen plaats 'hebben tegen lijf en j goed der buitenlanders. Ofschoon de be richten uit Afghanistan dikwijls aan be trouwbaarheid te wcnschcn overlaten men herinnere zich de telegrammen, die voortdurend van successen der koninklij- j ken repten krijgt men niettemiu den indruk, dat de opstandelingen, al zijn zij riiet ver uit de buurt, evenwel nog niet tot Kaboel zijn doorgedrongen. Ook schijnen de gevechten nog steeds voort te duren, maar aangenomen wordt, dat, nu een ander de eerste persoon in den Afghaanschen staat i6 geworden en de 'door de rebellen gehate koning heeft geabdiceerd, er wel spoedig tusschen de ópstartdelingen ert de tegen partij zal worden onderhandeld over het beëindigen van don strijd. Deze veronder stelling moet- uit dcn.iaard der zaak geba seerd zijn op de hypothese, dat Inayat Oel- jsh een' heel anderen regeeriogskoers tn- f^pïaat dan zijn oiutroönüè broer, die, naar ietoogd wordt, vrijwillig is heengegaan en tot dezen stap overging, omdat 'r lands belangen dit zijns inziens tot een gebieden den eisch stelden. liet kan niet ontkend worden, dat er in Aman Oellah's val iets iragisch schuilt. Hij kvas een voortvarend vorst, die vooral na zijn langdurige reis in den vreemde, waar bij hij ook verscheidene Europeesche ste den bezocht, tot het inzicht kwam, dat al- leon, wanneer in Afghanistan een volko men ommekeer plaats vond. voor het land een schoone toekomst was weggelegd. Meermalen hebben wij er op gewézen boe de koning Turkije tot voorbeeld nemend de eene hervorming na de andere uit voerde. Doch dit was juist niet naar den zip van de talrijke conservatieve elemen ten in zijn land. die zeer gehecht waren an nationale.en godsdienstige tradities en niets nioesten hebben van al die Wester- sche zegeningen. De Afghaansche geeste lijkheid heeft bij .den opstand dan ook een groote rol gespeeld en vat weten te krijgen op het volk, waarvan verscheidene stam men, oa. de Sjinwari's, openlijk in verzet kwamen En met succes, gelijk dc feiten thans hebben uitgewezen. Trouwensde laatste tijden taande reeds hoe langer hoe meer de macht van Amanoellah de om standigheid, dat do rebellen wisten stand te houden en zelfs belangrijke overwinmn gen te bevechten, spoorde hen er toe aan veel en vèrstrokkenden eischen te stellen, die een liquidatie van. de gehate hervormingen behelsden. De koning gaf toe en zag zijn eigen arbeid vernietigd. Hij moest onder meer gedoogc-n, dat een raad van vijftig, waarin het geestelijk element krachtig was vertegenwoordigd, zijn macht deelde en feitelijk overnam. Toen was het met zijn g'orie uit de abdicatie wischt nu ook nog den laatsten glans daarvan uit. Eén zaak is voorloopig nog onopgehelderd welke poli tiek zal Inayat Oellah op binnenlands^ staatkundig gebied voeren? Daarvan zal 't afhangen, of de opstand al dan niet een spoedig einde neemt. Ernstige verkeersstoornissen B r e s 1 a u, 15 Jan. (H. N.) Door den storm van do laatste dagen is d« sneeuw op sommige punten buitengewoon hoo'g opgehoopt, wat tot belangrijke stoornissen in het verkeer aanleiding hoeft gegeven Do rijksspoorwepen moeten voortdurend sneeuwploegen laten werken om de spoor lijnen vrij te houden, wat niet verhindert, dat toch telkens treinen in de sneeuw blij ven stoken, die op sommige punten VA meter hoog. lipt Het autoverkeer is vrljwfl geheel onmogelijk Ook verschil lende post auto's hebben het tegen de sneeuw moeten afleggen. Ook in het Eulcngebergte zijn de verkeerswegen nsgenoeg onbegaanbaar ge worden. DE WINTER IN DUITSCHLAND. Karlsruhe, 15 Jan. (H. N.) De hevige vorst is thans ook in Opper-Boden afge nomen. De temperatuur is gestegen. In het hoogste gedeelte .van het Schw«rzwald *s weer sneeuw gevallen, zoodat de sneeuw laag thans op sómmige plaatsen ongeveer oen meter dik is. ROOVERS VOOR DE RECHTBANK. Twee terdood veroordeellngen. Gisteren heeft te Wilna een bende van' 27 i covers terecht gestaan De twee leiders van de bende zijn tot den dood door den strop veroordeeld. Twee andore tot 15 jaar tucht hüisstraf. AUTO NAAR BENEDEN GESTORT. Twee dooden en vijftien ge wonden. Pa r ij s, 15 J a n (H. N.) Uit Lissabon wordt gemeld, dat een auto met eon voet halelftel en voetballiefhebbers in oen berg kloof is gevallen, waarbij twee personen gedood on ongeveer 15 ernstig gewond zijti. LAN 3E3TRAAT 43 HET JJISTE ADRES VOOR UW T£L. 852. .Vog eens de Romeinsche kwestie Wat de Romeinsche kwestie betreft blijkt uit een enquete in Romeinsche kringen over den concreten uitslag van de besprek in eerr, dat de inlichtingen aan nauwkeurigheid te wenschen overlaten. Men weet echter in al- gemeene trekken, dat het gaat om een be scheiden uitbreiding van de pauselijke pa leizen cn het tegenwoordige gebied, waar onder misschien zouden vallen de. villa Do- ria Pamphili en het pijnboschje van Sac- chetti. Over dit gebied zou de paus een wer kelijk volstrekte souvereiniteit uitoefenen. Bovendien zou de H. Stoel een vergoeding krijgen van 1 milliard voor den verloren staat. De bepalingen der schikking zouden geregistreerd worden in een verdrag tus- schen den II. Stoel en de ïtaliaansche regee ring en deel uitmaken van.het internatio nale recht. Het Vaticaan legt te dezen aanzien do grootste terughoudendheid aan den dng. Gaspé.rri, dienaangaande ondervraagd, zei- de, dat in rechte de Romeinsche kwestie zich steeds op hetzelfde punt bevond. Gas- parri ontkende echter niet, dat er op dit oogenblik vertrouwelijke besprekingen ge voerd worden om een oplossing van de Ro meinsche kwestie te vinden. Verdere uitbreiding Stockholm. 15 Jan. (H. N.) De griep in Noorwegen blijft zich uitbreiden. Men schat, dat er de vorige week tusschen de 1000 k 2000 nieuwe gevallen bij zijn gekomen. De ziekte blijft echter een goedaardig karakter behouden en is over het algemeen van kor ten duur. kardinaal gasparrx ziek. R om e, 14 Jan. (V. D Kardinaal 'Gasparri heeft eer. longontsteking opgeloopen, welke echter op het oogenblik zich nog niet ernstig laat aanzien, gegeven de goede algemeene gezondheid van den kardinaal. aanval van esn krankzinnige. Uit Langendreer wordt gemeld, dat gis teren twee politieagenten een krankzinnige naar het. provinciale krankzinnigengesticht zouden brengen. Dicht bij een spoorweg overgang trok do krankzinnige plotseling een mes en bracht een van de agenten drie steken in hoofd en hals toe. Slechts met groote inspanning gelukte het den tweeden agent den razenden zieke meester te wor den. De zwaar gewonde agent is naar een ziekenhuis gebracht. GASONTPLOFFING TE WEENEN. Een arbeider gedood. Te Wecncn ontstond gistermiddag een ontploffing in een gasleiding, waardoor de electrische kabels, met name die, welke naar het westen leiden, zijn beschadigd De ontploffing is vermoedelijk ontstaan, doordat een arbeider, die onder ren brug naar een lek in de leiding zocht, door een hamerslag op een brugpijler een vonk deed ontstaan, die het uitstroomende gas tot ont ploffing bracht. De arbeider werd zbo zwaar gewond dat hij is bezweken. Tengevolge van den door de ontploffing oritstanen brand moest het verkeer stop worden gezet EEN MOOIE GIFT VAN ROCKEFELLER Leger des Heüs do gelukkigo. Londen, 15 Jan 'H. NNaar uit New Vork wordt gemeld, heeft Rockefeller Jr. voor het Leger des Heils een gift vap één millioen dollar geschonken. Steekpenningen aanvaard Bet Lij n, 14 Jan. (V.D.) Volgens eon be richt uit de Xacfatausgabe houden politie en justitie zich reeds eenige dagen bezig met het onderzoek naar een geval van corruptie, waarbij twee regeeringsraderi van het rijksschndevergoedingsbureau be trokken zijn Zij wórden ervan beschuldigd van de Berlijnsche vertegenwoordiging van een buitcnlandsche verzekeringsmaatschap pij belangrijke bedragen aan steekpennin gen te hébben in ontvangst genomon, ten einde de hoogereinstanties gunstig to stemmen inzake een vordering, welke de verzekeringsmaatschappij op het bureau had en de betaling dezer vordering zoo veel mogelijk te .bespoedigen. De belde ambtena ren, die voorloopig. geschorst zijn. ontken nen eenige strafbare handeling te hebben gepleegd. De vertegenwoordiger der verze keringsmaatschappij ontkent oveneens zich aan corruptie te hebben schuldig gemaakt. De politie heeft de. in beslag genomen stuk ken reeds aan de justitie overgedragen. De beide beschuldigden bevinden zich nog op vrije voeten. Rust in Kaboel. de crisis in 't leger des heils generaal booth's antwoord. Hij weigert al te treden. Londen, 1,5 Jan. fll.N.) Generaal Bramwell Booth lieeff vandaag door zijn vrouw te Sunbury gan den Tïoogen Raad van het Heilsleger, het antwoord op het tot hém gerichte verzoek om af te treden, laten overhandigen. Naar verluidt, weigert,dé generaal rond uit aan do uitnooditfing gevolg te geven. Stafkapitoin dr. Hart is gisteren op het verblijf van generaal Booth aangekomen om te trachten een vergelijk tot stand te brengen. Hart zei, dat zijn plan was om de generaal tot maarschalk te doen ver heffen. Men acht het mogelijk, dat Hart den generaal zal weten te bewegen zijn botte weigering, om af to treden t<* wijzigen. Mocht de generaal weigeren dan zou de Hoo?e Raad zmh bf,roeJprtn op zün onvol doenden gezondheidstoestand eii hem van het opperbevel ontheffen Er zijn aanwij zingen, dat het grootste deel van den raad voor het aftreden zal stemmen. gasvergiftiging te praag Zondag en Maandag zijn te Praag een aantal gasvergiftigingen voorgekomen. Daar men in geen der gevallen met zelfmoord heeft te doen, moet men aannemen, dat (je gasleiding door de weersverandering defect is geworden. In het geheel zijn negen, ge vallen van gasvergiftiging gemeld, waarvan één een doodelijken afloop had. bootwerkersonlusten in australië. Verehèidene politiemannen zijn tijdens een relletje te Adelaide gekwetst, sommigen ernstig. De vereeniging van bootwerkers Heeft later opnieuw een aanval gedaan op werkwilligen, maar zijn teruggedreven. De verechiging van bootwerkers beklaagt zich erover, dat sinds het einde vail de haven staking, tijdens welke tal van niet-vak bondsleden (e werk zijn gesteld, maar heel wéinig werk wordt gegeven aan deden van den vakbond. gevaarlijk speelgoed. Een groot ongeluk voorkomen. Parijs, 15 Jan. (H. N.) Door een toe val is in een der straten van Parijs een ontzettend ongeluk voorkomen. Voorbijgan gers bemerkten dat schooljongens bezig waren' te spelen met een zwaar voorwerp, dat bij nader onderzoek een geladen vlie- gerbóra bleek te zijn. De bezitter had, om zich van dit gevaarlijke voorwerp te ont doen, bet" eenvoudig op straat neergelegd. Ónder toezicht van deskundigen is de bom daarop naar een veilige plaats overge bracht om gedemonteerd te worden. amerikaansche wapenvoorraad ontdekt. Kripp, 15 Jan. (V.D.) Bij fundeerings- arbeid op het terrein van de stoom-tegel- bakkerij „Gewerkschaft Rhein-Aar" stiet men op een wapenvoorraad, in hoofdzaak bestaande uit handgranaten, welke inder tijd'door de Amerikamsche bezetting moe ten zijn ingegraven. De poliiie te Remagen heeft het voortzetten van "den arbeid op deze 'plek wegens het daaran verbonden gevaar verboden. Als dé dooi zal zijn in getreden. zal de gevaarlijke voorraad uitge graven worden en onschadelijk worden gemaakt. Londen, Id Jan. (H. N.) Volgens oen bericht uit Kaboel heeft de nieuvVe koning gisteren de stamhoofden ontvangen cn hun het program der nieuwe regeermgspolitiek meegedeeld. De cude Afghaansche regee ring is in haar geheel afgetreden. Do opperbevelhebber der Afghaansche troepen, die den strijd tegen de opstandelingen heeft geleid, is afgezet cn gearresteerd. Te Kaboel moet volkomen lust heerschen. Inayat Oellah is.thans 41 j_ar oud. Vol gens de Kogelsche berichten is bU een streng geloovig Mohammedaan. Hij moet tegenover Engeland vriendschappelijk ge zind zijn, zoodat mén verwacht, dal hij naar goede betrekkingen mot Britsch-Indi- sche-regeering zal streven. Londen, 15 Jan. (H. N.) De Engelsche bladen publiceeren thans nadere bijzonder heden over de gebeurtenissen die aan het aftreden van koning Amanoellah zijn voor afgegaan. Volgens dezo berichten heeft de koning hot gezag eerst Maandagnacht om 12 uur aan zijn broeder overgedragen. Ter stond daarop werd een wapenstilstand af gekondigd. Het aftreden van Amanoellah was noodig géwordén, doordien een deel der regeeringstroepen hem de gehoorzaamheid weigerden De troepen van Amanoellah wa ren Zondag gedwongen onder den sterken druk der opstandelingen het dal van Kode- daman to ontruimen. In den volgenden nacht bezetten de strijdkrachten van den bendeleider Bat schai Sa kou de dorpen, die om Kaboel lig gen. Het dorp Deh Kopek, dat ongeveer 3 rnijl ten westen van Kaboel ligt, kwam eveneens in de macht der rebellen. In dit dorp was het hoofdkwartier van Amanoel lah gevestigd, cn er bevonden zich groote voorraden munitie. Maandagmorgen zetten de rebellen, hun opmorscb voort' en na eén betrekkelijk korte beschieting werden de kanonnen in de hoofdstad tot zwijgen ge bracht, zoodat do rebellen de hoofdstad kon'den binnenrukken. Dit was voor i\rna- iioeilah aanleiding om ten gunste van zijn broeder afstand van den troon, tedoen. Terstond nadat het regesringsgezag aan zijn broer was overgegaan, begaf zich een groep van mohammedaansche geestelijken naar de rebellen en kort daarop werd de wapenstilstand afgekondigd. Amanoellah was gisteren nog, in Kaboel. Over het tegen woordigo verblijf van Amanoellah is nog niets bekend. De Afghaansche consul-gene raal te Delhi verklaarde, dat tusschen ko ning Amanoellah en den nieuwen koning steeds een broederlijke verstandhouding heeft bestaan. Ook is volgens zijn verkla ring niets te vreezen voor de persoonlijke ■veiligheid der buitenlanders, die io Kaboel zich bevinden. Het i& nog niét duidelijk, welke houding de verschillende stammen ten opzichto van de, troonv/isseling aanne men. Een oproep van den nieuwen koning ann het Afghaansche volk. Uit Kaboel wordt gemeld, dat de nieuwe koning Inayat Oellah een oproep tot het volk gericht heeft, waarin wordt aangekon digd. dat de regeering het land volgens de oude regelen zal besturen en dat de her vorm ingsbeslui ten van Amanoellah zullen worden ingetrokken.' Alle officieren van het Afghaansche leger hebben den eed van trouw aan den nieuwen koning gezworen. Amanoellah heeft zich verplicht zich niet meer in de politiek te mengen en binnen de eofste vijf jaren niet naar Afghanistan terug te keepen. Gaat Amen Oclioh In Parijs wonen Londen, 15 Jan. (H. N.) Naar de bladen vernemen, .is de afgetreden koning Aman Oellah voornemens zich-te Parijs te vesti gen. HET WEER VAN Jh'ORGEN. Hoogsto bai*omcters>And ""2-0 to Isafjord. Laagste barometerstand: »«k>.b tc Wisby. v l Verwachting tot den avond v&n Januari: Matige tot krachtige N.'tot N. tï wind, half tot zwaar bewolkt* j sneeuwbuien, lichte tot matige vorst 5 in her \Y\, in het O. matige tot strenge vorst. berucht inbreker gevat. Hi) had heel wat op zijn kerfstok. Berlijn. 15 Jan. (H. N.) Uit Bolzen- burg in Oldenburg wordt gemeld, dat bet gelukt ia den dader van verschillende in braken, die in den laatston tijd vooral in winkels van horlogemakers on goudsmeden zijn gepleegd, te pakken. Het is oen 2fV- jarige misdadiger, die reeds herhaaldelijk veroordeeld is cn te Zelle drie jaar tucht huisstraf moest ondergaan. Wegens ziekte werd bij naar een hospitaal overgebracht- Het gelukte hem hieruit te ontvluchten, waarna hij zijn bedrijf hei*vatte. Hem wop- den uit den laatsten tijd 5 k C ernstlgo in braken ten. laste gelegd. IliJ werd gepakt, terwijl.hij met. een gehuurde auto den buit van zijn laatste inbraak in veiligheid trachtte to brengen. Emigrantenschip in tweeën gebroken. Danzig, 15 Jan. (V. D.) Het em'gran- tenstoomschip Baltara, dat Vrijdag, j.l. ter "hoogte van Schiewenhorst op ongeveer ,2 K.M. afstand van het strand vast liep, wordt thans als volkomen verloren beschouwd. Gisteren begaf zich een sleepboot van Don zig, met der> eersten officier eu den e.ersten machinist van dc Baltara aan boord, n^aF het gestrande .sch'.p, doch kon slechte, con stateeren. dat het schip middendoor gebro.- ken en geheel verloren was. Eén corapian-^ do SchUpo uit Danzig is gestationeerd bij Schiewenhorst aan den Weichsel-mond, teneinde de drijvende en de aangespoelde lading te bergen. De Baltara, die was in gericht voor 450 passngers, was een dub bel-schroef stoomschip, dot 237Ó. bruto register-ton mat en in 11X19 te Southampton werd gebouwd. de toestand van koning george. Langzame vooruitgang. Londen, 15 Jan. (V. D.) Het bulletin van hedenavond luidt: De koning heeft een rustigen dag doorgebracht cn zijn toestand gaat regelmatig langzaam vooruit. Het volgende bulletin verschijnt Donderdag morgen as. auto onder den trein. Een doode, twee gewonden. Hannover, 15 Jan. (V. .D.) Heden middag is niet ver van Lehrte een auto, waarin 3 personen gezeten waren, door een goederentrein gegrépen. Eén inzittende, een rijwielhandelaar Ahlborn genaamd, werd gedood, terwijl van de beide anderen één zwaar en de ander licht gewond werd. vijf menschen verdronken. Londen, 15 Jan. (V. D.) Aan de Weet kust van Ierland in de nabijheid van Con- n'emara is heden een boot omgeslagen, waardoor 3 meisjes en 2 jongemannen den dood in do golven vonden. VOOR DE HONGERENDE MIJNWERKERS. Twaall millioen galden be schikbaar. Londen, 15 Jan. (V.D.) Het fonds tot het verleenen van steun aan de in nood verkeerende mijnwerkers van den lord- mayor van loonden bereikte gisteravond een bedrag van 500 000 pond sterling. Bij eengebracht met allerlei kleine bijdragen, is dit een aardig resultaat. Tezamen met de staatssubsidie is er thans één millioen pond sterling voor 6teunverleenlng ter be schikking. Er komen bij den lord-'mayór nog steeds giften .binnen als gevolg va») de radio-oproep van den prins van Wales. EEN VROUW AAN HET HOOFD VAN EEN BELANGRIJK STAATS- DEPARTEMENT. New-York, 15 Jan. (V.D.) Miss Fran ces Perkins, de vrouw, die haar carrière gebaseerd heeft op het beginsel, dat betere arbeidsomstandigheden eer beter vólk maken, is benoemd tot hoofd van bet staatsdepartement van arbeid. Zij is de derde vrouw, die ln den staat New-York een belangrijke functie bezet EEN TUNNEL ONDER DE SCHELDE TE ANTWERPEN, De Belgische kabinetsraad heeft de indie ning goedgekeurd van eon wetsvoorstel no pens den aanleg van een tunnel onder de Schelde te Antwerpen. ZWARE Br.AND VERWOEST 8 HUIZEN EN 5 SCHUREN. Kassei, 15 Jan. (V.D.) Gisteravond ie in Hessich-Liechtenau bij een schoenmaker een brand uitgebroken, die zich zóó snel aan de belendende huizen mededeelde, da-t do plaatselijke brandweer machteloos or te genover stond. Eerst hedenmiddag kou, met behulp van de naburige brandweren. L"' vuur bedwongen worden, doch niet dan n.i- dat S huizen en 5 schuren een prooi der vlammen waren geworden. DE ZIEKTE VAN FOCH. De pauselijke zegon, Rome, 15 Jan.1 (V.D.) De'pautf beeft maarschalk Foch zijn apostolischen zegen gegeven en hem doen weten, dat hij vurig bidt voor het herstel van den' grooten krijgsman.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1929 | | pagina 1