miim'mwmm ABONNEMENTSPRIJS p=' 3 maanden voor Amersfoort f 2.10. per maand Ü.75. pei DE EEMLANDÊÜ DIDECTEUR - UITG EVER: J.VALKNOfT Woensdag 23 Januari 1929 27e Jaargang No. 173 BUiTENLANDSCH OVERZICHT MEXICAANSCHE MANIEREN DE AANLEIDING TOT DEN OPSTAND HET VERHAAL VAN EEN OOGGETUIGE ,De koning at varkens- vleesch" Electrische Gas- en Petroleumkachels. Haarden, Kachels en Fornuizen. Hij verklaart zijn afstand nietig De kooplieden op Aman Oellah's hand Gacmnna A. H. VAN NIEUMERK Complete Woningnrichting Speciale aanbieding CLUBFAUTEUILS Gouden Irouw- en verlovingsringen AARDBEVING IN SJANST GROOTE BRAND TE CONSTANTINOPLE WAHABIETEN ACTIE IN Eén hunner'gedood DE GRIEP IN CANADA AMERSFÖ0R130H e» week (met grati» verzekering tegen ongelukken) f 0.171/,. Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke '.nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 515 PRIJS DER ADVERTENTIEN v an i—4 regels f I 05 met inbegrip van eeD bewijsnummer. elke regel meer f0 25 Liefdadigheids-advertentlCD voor dc helft van dco prijs. - Kleine Advcrtentlcn ..KEtTTES bl) vooruitbetaling —5 50 cent. elke regel meer 10 ceuj. driemaal plaatsen I.— llcwljsnummet extra 005 Dc pact-voorstellen van Litwi- nof. De Poolsch-Russischo nota-wisselfng. Een tijdje geleden hebben wij in ééii on zer overzichten- melding gemaakt van het feit, dat Litwi no/, de plaatsvervangende Russische Volkscommissaris van buiten- landsche zaken, aan dc Poclsche regeering een nota heeft gezonden, waarin het voor stel werd iredaarr het pact van Kellogg ver vroegd in werking te doen treden Hetgeen van de zijde der sovjet-unie aan de hand werd gedaan, leidde .tot een levendige wis seling van stukken. Feitelijk beoogden do Russische voorstellen ten behoeve van ncn bepaalde streek dor wereld het pact, dat den oorlog uitschakelt als werktuig dor landspolitick, van kracht te doenworden, i.e. ten behoeve van Rusland en Polen, vfoskou's stap was een' vredesgebaar cn Warschau kon. wilde het 2lcli niet Ida- meerén en den schijn wekken, dat het oor logzuchtig was, onmogelijk op de Russi sche voorstellen neen zeggen. Du Pool scbo antwf dnola behelsde echter even min een gu) ja: de regeering' te Warschau bepaalde er zich dan ook toe haar prinn". pieele instemming te kennen te geven en verder de noodzakelijkheid te bepleiten, dat een pact, als door Rusland voorgesteld, alleen effectief zou kunnen zijn. wanneer eveneens desOostzeestatcn er zich bij aan sloten alsmede Roemenie, het land waar mede Polen nauwe politieke betrekkingen onderhoudt en dat met Rusland nog steeds in onmin leett in verband met de kwestie van Bessarabië, hetwelk momenteel Rne- meensch bezit is, doch waarop de sovjet republiek nog steeds aanspraak maakt. Du bezwaren, door Polen te beide ge bracht, probeerde men van Russische zijde te ontzenuwen door do mededeeling, dat Moskou er zich niet tegen kantte de Oost- zeeslalen en Roemenie ook bij .het regio nale pact te betrekken, wanneer.de parle menten dezer staten het le Parijs gesloten verdrag van vrede, vlat naar den Ameri- «aanschen minister, van buitenlandsche za ken Kellogg is genoemd, hadden bekrach tigd. Hierop heeft Polen van zijn kant weer geantwoord, dat Rusland zich nu al vast kan wenden tot de Ooslzeestaton en Roe menie, omdat deze staten, al hebben zij het pact van Kellogg nog niet bekrachtigd, niettemin hebben verklaard tot het Pa- rijsche verdrag te zullen toetreden. Trouwens, toen Litwinof zich rot Polen wendde, was dit land evenmin iipg tot ra ti figa tie overgegaan deze omstandigheid was voor de so\jet-unie geen bezwaar ge weest Polen voorstellen te doen. In élk ge val heeft de toestand zich thans derwijze ontwikkeld, dat Patelc, die Pooiseh gezant te Moskou is, zich met de Russische rege ring nader in verbinding heeft gesteld mof het doel gezamenlijk het stuk op te stellen, •lat de betrekkingen lussclien Polen cn de andere staten regelt. Lr zijn dus on getwijfeld, al verwijt Rusland Polen, dat bet een vortragingspolitiek voert, ce.nige vorderingen gemaakt, waarvan men inner hopen, dat deze haar bekroning zullen vin •Ten in de onderteokening van 't voorgestel Je protocol. Immers Oost- Europa is een gebied, waar makkelijk het ccne geschil na het andere kan rijzen en wanneer in dezen stormhoek een permanente windstilte mocht intreden,, zou dit de zaak van den vrede stellig ten zeerste ten goede komen In elk geval kan niet geloochend worden, dat Kellogg's pact,, hetgeen blijkt uit.de te genwoordige Póolsch-RussischP onderhan delingen, van niet te onderschatten .moreele beteekenis is. Van een Oost-Europeescb verdrag zou bovendien kunnen blijken, dat het een navolgenswaardig exempel is voor andere staten. Een bloedige verkiezing El Lniversul verneemt, dat er zes per sonen gedood werden bij een relletje in den staaf Hidalgo, bij do verkiezing van een gouverneur Het gevecht duurde één uur. DE BRITSCKK fiAEINEBEGROOTING. Geen bouwprogram meer op langen temijn. Londen, 2 1 Jan. (H. N.) Naar de Daily Tel. meldt, is de Engelsclie inarinebcgroo 'ing voor het volgende dienstjaar in hoofd zaak .gereed. Zij is ongeveer gelijk aan die van verleden jaar. welke met een bedrag van £57,4 millioen sloot. Kr, zullen nieuw gebouwd worden een kruiser van .10.000 ton, twee kruisers van 8-100 ton, negen tor pedojagers. 6 duikbootcn, een moederschip voor vliegtuigen en verschillende kleinere schepen. Te beginnen met liet volgende jaar zal voortaan geen'" bouwprogramma op langen termijn meer worden vastgesteld, doch zullen de nieuw te bouwen schepen van jaar tót jaar vastgesteld worden in overeenstemming mét de bouwplannen van m ndörè' rnogend li den HUWELIJK VAN KONING BORIS MET PRINSES GIOVANNA Naar in regeeringsk ringen te Sofia ver zekerd wordt, zal het huwelijk van koning Boris en prinses Criovanna met Paschen aanstaande voltrokken worden. UIT AFGHANISTAN De bevolking voelde zich door de hervormingen gekwetst in haar godsdienstige overtuiging Mén meldt aan de X. R. Ct. uit Berlijn: De vrouw van een, Duitocb ingenieur, Iïet- zel, die sinds een aantal jaren in Afghani stan werkzaam is en o.a. door koning Ama- noella in Kaboel een lucifersfabriek heeft opgericht, is heden te Berlijn teruggekeerd Mevrouw Hetzel. die alle bloedige gebeurte nissen -i te Kaboel heeft meegemaakt, heeft aan vertegenwoordigers van de pers inte ressante bijzonderheden over den burger oorlog in Afganistau verteld. Wij ontleencn het volgende aan haar verhaal Zoolang koning Amanoella en zijn echt genoot?- Soerayya in het buitenland ver toefden, heerschte volledige* rust in het land, hoewel men dit niet had verwacht De toestand werd anders na den terugkeer van den vorst, daar lilj terstond zijn her vormingsplannen ten uitvoer wilde bren gen. Hij wilde zijn onderdanen o.a. dwinger: een soort lvuropeesche kleederdracht, te- dragen. Wie niet op deze wijze was uitge dost, werd niet in het koninklijke paleis toegelaten. ïn werkelijkheid was echter de ze kleedevdracht niets anders, dan een mislukte eopie van de Lurupeesche kleedij. Voor de Ruropeesche coupe zijn de Afgaan- sche sloffen in het geheel niet gèschikt. Amanoella waakte streng, dat de personen in zijn; omgeving Luropeesche kleeding in plaats van her schilderachtige nationale costuum droegen. M ie niet Europeesch was aangekleed, mocht uiet reizen met den lo- ku.iltrein, die Kaboel met de nieuwe hoofd stad verbindt. Ook de arbeiders van de fabriek, waar In genieur Hetzel wei kzaarq was, moesten do nieuwe kieeoing dragen. Dèie.kledderen-wa ren reeds aangekomen. maar de petton nog niet, zoodat de arbeiders hun tulband blo- ven dragen. Op zekeren dag ontmoette Amanoella een aldus uitgedost arbeider. De koning stapte uit zijn rijtuig, rukte vyoedend de bandjes van den tulband los en wikkelde het hoofddeksel langzaam los, zoodat bet in den modder viel. Nu moet men weten, dat een Afgaan het als de gróótste beleediging beschouwd, indien iemand hum den tulband van het hoofd rukt. Dé arbei der vertelde geweldig opgewonden aan Het zel: Do koning is geen Muzelman meer: hij eetvarken$\Jeo$cli en hij drinkt wijn; vap dergèlfjke vorston is niets goeds te ver wachten. De bevolking voelde zich, zooals bekend, door de hervormingen van Amanoella ge kwetst in haar godsdienstige overtuiging. Dat clit te verwachten Was, had Amanoella voorzien. Daarom droegen de.dames uitzijn gevolg nog sluiers bij den intocht in hei koninklijk paleis te Kaboel. Deze sluiers waren echter zoo doorzichtig, dat men het gelaat van de dames volkomen kon zien. Weldra verbood de vorst het dragen van sluiers. De koning had verder veel persoonlijke vijanden, omdat hij de hoo'ge ambtenaren op de vingers zag en de financiën van den staat controleerde! dh koninklijke gouver neurs van de provincie hadden de gewoon te een deel der inkomsten in hun eigen zak te steken, koning Amanoella maakte hier aan een einde. Hij verplnrri:-:te bovendien deze ambtenaren. Ziin eerste -daad na zijn terugkeer was, de vlag van het land te ver anderen. De nieuwe kleuren ijn thai.s zwart rood groen. Midden December was te Kaboel een ze kere ongerustheid merkbaar geworden. Reeds enkele weken eerder hadden dc di plomatieke vertegenwoordigers aan hun landgenooten den raad gegeven zich niet al te ver van de hoofdstad te verwijder daar de stammen in de bergen aan het morren waren en ook röoversben dcii zich tot dicht bij de hoofdstad waagden. De mannen van Batsja Saquaö. waren ver zameld. Aten wist. dat deze grootgn invloed uitoefenden op den bijzonder strijdjiisti^en stam Afridi. Men vertelde voorts,, dat de ..zoon van don waterdrager" alleen de rij ken uitplunderde en de armen een deel van den buit afstond. Mevrouw Hetzel maakte eens met haar man een uitstapje op een aïs'taiVd van on geveer acht uur van Kaboel. ïn de bergen ontmoetten zij een Hinken mail in officiers uniform. die er zeer wild uitzag, de man kwain op hen toe, vroeg wie ze waren en noodipde hen uit zijn gast te zijn. Enter vernamen ze eerst., dat deze man de ge vreesde Saquao was Batsja Saquao'heeffrér niet aan gedacht dén troon le veroveren. Hij schreef begin December, aldus werd in diplomatieke kringen te Kaboel verteld, een brief aan koning Amanoella. waarin hij-ton koning vroeg allo movers" gratie te verled- nen. Hij zou zich dan In dienst van den koning stellen en voor hem vechten. Ama no'ella aanvaardde het aanbod. Batsja Sa- quao begaf zich intusschen naar een in de nabijheid van Kaboel wonend dlstr-icts-gou verneur, Hakkim. Deze was echter niet thuis. De rooverhoofdman liet zich daarop telefonisch met Amanoella verbinden on toen de koning aan'het toestel kwam, deed Batsja, of hij Hakkim zelf was on vroeg wat hij met Batsja Saquao diende te doen „D.at is een geniecno kerel, antwoordde Amanoella. uit don weg ruimen". De roo verhoofdman antwoordde daarop, dat de Koran het dooden van men sche n verbood. „Welnu, zei de Araatioella. als ge hem niet wilt dooden. strooi hem dan peper in dc oogen, opdat hij blind wordt.' Batsja werd nu zoo woedend, dat hij den koning zeide, wie hif was cn hij voegde er aan toe „mor gen zal ik te Kaboel zijn cn je zelf pepei in de oogen strooien". Den volgenden morgen rukte Batsja met zijn bende naar Kaboel op Hij beschoot van het in de nabijheid van het Engelsche ge zantschap gelegenpark uit het koninklijk paleis. De toestand voor de Luropeesche be volking werd steeds moeilijker De straten waren vol verdachte individuen en leden van wijde stammen. Op lG December beslo ten de diplomatieke vertegenwoordigers de leden van hun kolonie In de gezantschap pen onder te brengen, daar hun leven in gevaar scheen Voortdurend werd in de stad geschoten. De Cngelsche gezant ontkwam als door een wonder aan een kogel, die In zijn badkamer cl rong,.toen hij in het had zat. Twee mannen van het Afgnnnsche per soneel van het gezantschap werdén gedood. De Ruropeesclie vróuwen werden nu op raad van het Ensélschegezantschap met Engelsche vliegtuigen naar Pesjavvnr ge bracht cn vervolgens naar Bombay. Ze wa ren tot hun aankomst in deze stad de gas ten van de Engelsche regeering. Iman Oellah wil een nieuwe kans wagen al- De nieuwe elan .a,n .vighutoiluu, ha.bm Oellah, pboogt, volgens eon bericht uit New Delhi, blijkbaar een nieuwe regeering te vormen Hij heeft zijn intrek genomen in liet koninklijk paleis te Kaboel on is bezig zijn positie-te bevestigen Reizigers, die uit Kandahar komen, zeg gen dat ex koning Aman <>el!ali al het ma- gelijke doet om dc plaatselijke bevolking op zijn hand to krijgen. De vroegere koning Ina vat Oellah cn zijn gevolg, zijn van Des ja war naar Kandahar vertrokken Aan de gevechten is vrijwel overal een einde geko men Berichten uit Herat zeggen, dat oen aan zienlijke troepenmacht uit het gebied van Kandahar en-Gazoni te Gagni samengetrok ken wordt. Aman Oellah zal hen aanvoeren bij ec-n poging cm den troon te heroveren. Men verklaart, dat het gebrek aan levens middelen te Kaboel, de stijging der prij zon en dc stilstand van den handel de stem ming ten gunste van Aman Oellah hebben doen omslaan Vólgens een bericht uit Pesjawar schijnt het wel. dat de. provincie Kandahar haat steun verleent aan Aman Oellah. De Sjin- wari's zullen tegen Kaboel oprukken. Het lot van het koninkrijk is in handen van de GJiilzai's. den Talrijksten cn sterkste» stam van Afghanistan Volgens een. brickt' pit P.era heeft Aman Oellah. tengevolge van de afzetting van Inayat Oellah. te Kandahar een proclama tie gepubliceerd. waarin hij zijn troonaf stand nietig verklaart cn de. heerschappij opnieuw aanvaardt LANOBSncn. QOJfel-280 aldegondestraat 103-105-107 tel 543 groote sorteering 'JLUBFAUTêUILS en theemeubeleiv Tel. 852 - Lamestr 43 JUWELIER moderne iyicdellen gisteren den Engelschen gezant heeft ont vangen en met hem besprekingen heeft ge voerd. De kooplieden (e Kaboel zouden zich tegen linbib Oellah hebben uitgesproken en den terugkeer van Aman Oellah hebben ge- wcnscht. Hc.bld OolJah breekt mol Rusland. Cairo, 2 2 Jan. (V. D. Naar uil Kaboel gemeld wordt, heeft Habid Oellah dc diplo matieke betrekkingen met Rusland afgebro ken. Verder zou hij aan Engeland verzocht hebben een leening uit te schrijven, tót dek king der gedurende, den eersten regecrings tijd gemaakte orikós^ep. Volgens enkele blu den zou Habid Oellah de Fransche en Duit sche school in Kaboel w -loten hebben. DE DOOD IN DE BERGEN Een slachtoffer van de ski-sporl. Du zoon van den Zwi scischen consul te Nancy, ïlahn, is bij het skwn in de Zwit- sersehe bergen omgekomen. DE ZWEEDSCHE KONINGIN ERNSTIG ZIEK Stockholm 21 Jan. (V. D.ï Naai uit Rome gemeld wordt, is de toestand van de al daar vertoevende koningin van Zweden, Victoria, zorgwekkend. Haar ziekte is ge durende de laatste beide weken, mede ten gevolge van het voor Italië buitengewoon koude weer, ten zeerste verergerd Koning Gustav is van plan zoo spoedig mogelijk naar Rome te reizen JJ HET WEER VAN MORGEN. Hl Hoogste Barometerstand: 777.3 tc- Seydisfjord. HÜ Laagste Barometerstand: 7ÖL2 le Stettin- §{s Verwachting tot den avond, Van jij 24 Januari: fs Zwakke tot matige N. W. tot N. O. wind, nevelig tot betrokken of zwaar bewolkt, waarschijnlijk eeni- lp ge regen, later wellicht natte y sneeuw, aanvankelijk zelfde tcmpc- ratuur, later iets kouder. W lillw lllillilii Twee honderd dooden P e k ng, 22 Jan i'V.D Ken ernstig" aardbeving heeft het Soeyan-dietrict i'Noordweston van de provincie Sjansij ge teisterd. Tweehonderd personen zijn om gekomen. AARDBEVING-SLACHTOFFERP IN VENEZUELA. Reeds vijftig lijken herkend Ben United Pres9-telegranv uit Caraco- d.d. 82 Jan. opgenomen in de eTl., behelst Vijftig lijken van slachtoffers der nnrdbf» ving zijn, volgens Ll Diarios, reeds herkend, maar het is nog altijd onmogelijk hnuwkev rig lift aantal te looi' geg.me levens te ra men, De.reddingsexpedities, blijven de puin- hoopon naar slachtoffers doorzoeken, toi - wijl het Venezolaaiische departement van volksgezondheid het uiterste doet om dcc het inenten der overlevenden het uitbreken v.'iti epidemieën (e voorkomen Belangrijke schade r onst an tl lioDê 1. -2 Jan. (V. li Sinds gisteravond woedt een hevige brand iri d/< Grieksche wijk Tatavla. Het vuur wordt door één hevigen noordenwind aan gëwakkérd. Hef blusschincswerk wordt door de koude cn do sneeuw bemoeilijk'. Ken groot aantal personen is dakloos. De schade is zeer groot Een Amerikaansch gezelschap aangevallen Berlijn. 22 Jan. ,H. N.) Volgens een bericht uit Moskou begint te Kaboel het ge- j brek aau levensmiddelen zicli te doen ge i voelen. De prijzen der levensn>iddelen zijn sterk gestegen en herhaaldelijk hebben reeds plunderingen plaats geliad. O. a. is de Fransche school geplunderd, terwijl ook de Duitsclïe schooi met hetzelfde lot wordt bedreigd. Onder de kooplieden begint een groote'ontevredenheid merkbaar te worden en ouder de bevolking ontstaat weer meer sympathie voor Aman Oellah. In de buurt van dc Bri'tsch-Indische grens worden Afghaansche strijdkrachten geconcentreerd. Men gelooft dat Aman Oellah zich aan liet hoofd van cleze troepen zal stellen. Moskou 22 .Jan. V. D.) De' toestand van de buitenlandsche gezantschappen is j onopgehelderd. Hot Afghaan-che ministerie I van buitenlandsche zaken dat ónder .koning 1 Aman Oellah werd opgericht, heeft de be- j trekkingen met de buitenlandsche gezant- 1 schappen afgebroken cn heeft geweigerd on derhaiïdelingen te voeren. Of de buitenland sche diplomaten onder deze omstandigheden te Kaboel zullen blijven, staat nog niet vast. Verder wordt gemeld, dat Habib Oellah Len groep van vier Amerikanen, die gis terochtend uit Basra vertrokken was om per auto een. bezoek aau Koweit te bren gen, viel onderweg in een hinderlaag van Wahabietcn. Lén der Amerikanen, de zen deling Bilkert, werd doodgeschoten. De aanval geschiedde binnen de grenzen van Irak Het aantal aanranders bedroeg onge veer 100. Bilkert heeft elf jaar doorgebracht in de Amerikaansche Presbyteriaansche missie aan de Perzische Golf. Lén van de ontsnapten verkaardde, dat de aanvallers zich verborgen hadden neh ter eenige struiken in de woestijn. Lr was niemand te zien en er bevonden zich geen paarden of kameelen in de omgeving De aanval wordt als een belangrijke gebeur toriis beschouwd in politiek opzicht, daar de Amerikaansche meening zich zal rich ten tegen ïbn Saoed, den leider der \Vaba bieten. ERNSTIGE RAMP VOORKOMEN. P a r ij s, 22 Jan. (H.N.) lïit Cherbourg wordt gemeld, dat op de spoorlijn Chev bourg— Parijs een ernstig ongeluk op hf' laatste oogenblik is voorkomen. Len auto die op den straatweg langs de spoorlij.! reed, viel plotseling tengevolge van een verkeerde stuurbeweging van den 5 meter hoógen weg op den spoordijk en bleef op de rails liggen. De chauffeur bleef als door een wonder ongedeerd. Het gelukte den uit Cherbourg'komenden trein nog tijdig mét knalpn tronen te waarschuwen.. zoodal deze. 200 meter van don auto verwijderd tot staan kon worden gebracht. DE CRISIS IN HET LEGER DES HEXL&. Hot protest van generaal Bootp. Londen, 21 Jan. (V. D Hedenmorgen vond voor de civiele rechtbank wederom de behandeling plaats van het verzoek van generaal Bramwell Booth, om een bevel uii te vaardigen, waarbij het aan den Honger Raad van het Leger des Heils verboden wordt hem als leider af te zetten Het vei- hoor van een aantal gedagvaarden werd echter uitgesteld tot Vrijdag u.s. Nog meer afvalligen. Londen. 21 Jan. (H. N.) Omtrent de crisis in het Heilsleger wordt- nog gemeld - dat vier leden van den Hoogen Raad. die- aanvankelijk tegen do afzetting van gene raai Booth hadden gestemd, thans verkla ren, dat zij den generaal met meer zullen steunen. Deze v ijziging in hun houding L een gevolg van do gerechtelijke stappen die generaal Booth tegen de beslissing var don hoógtm raad heeft genomen VERKEERSS700RNIS DOOR SNEEUWVAL. Geïsoleerde dorpen. Berlijn. 21 Jan. (If. N.j Lit (Juedlin burg in de Harz wordt gemeld, dat in het gebied van Ramberg, door de sneeuwophoo pingen het verkeer groote belemmering ondervindt. De dorpen Abbrode en TaJke rode zijn geheel ingesneeuwd en geheel var het verkeer afgesneden. Lukele auto's, du in de sneeuw bleven steken, moesten uit gegraven worden. Talrijke personen aangetast Het departement van 'gezondheid te On tario bericht, dat veertig procent van d- bevolking in Ontario aangetast 'wérd dom de jongste griep epidemie, maar dat d«7« thans aan het afnemen was. Vijftig procent van de inwoners van Toronto lijdt thans nog aan de griep, doch het aantal dooden is betrekkelijk uering. hoewel het aantal, dooden aan longontsteking tengevolge van de griep, vergeleken.rnet den yorigen win ter. met 50 procent is gestegen

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1929 | | pagina 1