30- IBÖSFOÖKTSCH DAGBLAD
Wosnsljg 13 Februari 1920 11 .dt CEMWDm" 1 27e Ja<rCang No til
ROUWZITTING VAN LEIDEN'S RAAD
IN DE SENAATSKAMER
Extra cokesverstrekking
voor werkloozen
NA LEIDEN'S GROOTE
VERLIES
Deelneming van den Prins
Een onbeperkt crediet zonder
hoofdelijke stemming
toegestaan.
Naar aanleiding van de ramp, welke de
gemeente Lelden door het afbranden van
hT stadhuis heeft getroffen, is de gemeente-
rand gistermiddag in spoedeischende ver
gadering bijeengekomen in de senaatska
mer der Leidsclie Universiteit, welke h'er-
toe door den academischen senaat wel wil
lend was beschikbaar gesteld.
De burgemeester, mr. A. van de Sande
Bakhuyzen, opende deze vergadering met
een rede, waarin hij o. m. het volgende
mededeelde:
Het is mij een behoefte mijn ootmoed te
erkennen. Zijn wil geschiede! Dankbaar
zijn wij dit do slag. die ons en geheel Lei
den getroffen heeft, nog niet ernstiger is
geweest. Fr zijn geen slachtoffers te be
treuren; ook dreigde een oogenblik gevaar
voor de gansche stad, een gevaar dat ge
lukkig is afgewend. De slag is ontzettend
groot, doch het gebeurde ligt nog te kort
«achter ons-om te beseffon. wat wij verlóren
hebben. De trots van Lelden, het oude en
mooie stadhuis, dat ons met zooveel ban
den bond aan het voorgeslacht, dat zoo
veel voor ons heeft gedaan, dat zooveel
moois heeft tot stand gebracht, dat voor ons
als een inspiratie kon dienen en als bewijs
tevens van wat zij voor hun stad hebben
gevoeld. Eon luttel oorzaakje heeft dit alles
weggevaagd. Weg is de mooie raadszaal
rnet haar schilderijen en keurige gobelins,
weg is de mooie kamer van B. en W„ weg
is het prachtige schilderij van Ferdinand
Bol en van «anderen, weg is de mooie Sche
penkamer, de pers- cn do leeskamer. Alles
is verdwenen.
Laten wij echter dankbaar zijn dat de
slag nog niet ernstiger is geweest. Wat
daar gebouwd was, was niet uit hoovaardij
tot stand gekomen Leiden had er recht op,
omdat het veel heeft getrotseerd en ge
presteerd en het stadhuis stond daar als
eeuwige herinnering hieraan.
Hoe men ook in Leiden was, hetzij als
ingezetene, hPtzij als bezoeker, en hoe kort
ook, rnen kon niet nalaten zijn hart te ver
panden aan het gezellige, oude stadhuis.
Het was dan ook spr. -ecu behoefte direct
het stadsbestuur bijeen te verzamelen.
Naast het mooie Is er ook veel weggegaan
van het goede, dat er was. Alles, wat er op
papier te vinden was, is verdwenen en
voor zoover spr. thans kan nagaan, is er
geen stuk gered. Hoeveel werk was hieraan
niet besteed, hoeveel schatten aan ervaring
waren daarin niet verwerkt. Denk hijvoor
beeld aan Gemeentewerken met zijn talrijke
kaarten, rapporten en plannen; aan flnan
ciön cn onderwijs, aan de gemeente-secre
tarie met al hafar dossiers. Alles is weg.
Deze dingen zijn te vervangen. We kunnen
doorgaan alsof er niets gebeurd is. Doch
plotseling, op értn nacht
Dank brengt hij aan al diegenen, die hulp
hebben verleend. In de eerste plaats de
brandweren te den Haag, Voorschoten en
Oegstgeest. Behalve dat men daar onmid
dellijk klaar stond om hulp te verlecnen,
kwamen van andere zijden eveneens aan
biedingen tot beschikbaarstelling van loca-
iilellen, geld, kortom alles wat men hebben
wilde. Men leeft dan ook wel met ons mede;
dit strekt ons tot troost. Spr. hoopt op vol
doende energie bij den raad en de burgerij
om deze ramp te boven te kunnen komen,
orn aan de elschen van het leven, dat
voortgaat, te kunnen voldoen. „De trouw der
burgerij zal ook hier herstellen, hetgeen
door *t geweld der vlammen wierd ge
sloopt."
Spreker deed verder mededeeling van
telegrammen, die ingekomen zijn. Daarbij
is een telegram van de Koningin, waarin
Zij zegt zeer getroffen te zijn door de ramp,
welke Leiden hedennacht heeft bezocht en
het stadhuis in de asch heeft gelegd.
Voorts een telegram van de Koningin-Moe
der, waarin Zij Haar oprechte deelneming
betuigde, alsmede een telegram van den
minister Kan, waarin deze de deelneming
der regeering vertolkte en steun toezegde.
Voorts deelde de burgemeester mede, dat
Prins Hendrik gistermiddag met zijn adju
dant den brand heeft bezochten, evenals
Prinses .luli.ana, in de stadsgehoorzaal Zijn
opwachting bij het gemeentebestuur heeft
gemaakt.
Spr. deelde hierna mede, dat de raads
zitting van a.° Maandag *ot nader order
is uitgesteld. De bureaux der gemeente zijn
ondergebracht naar de stadsgehoorzaal, be
halve het bureau van den gemeente-ont
vanger. dat een onderdak heeft gekregen
in Scheprleer's Bank. De huwelijken zullen
gesloten worden in de stadsgehoorzaal,
morgen echter in het tot het stadhuis be
hoorende gebouw Breestraat 119.
Spreker vroeg hierna den raad volmacht
om aan R en W. een onbeperkt crediet toe
te st.aan, teneinde alvast alles te kunnen
doen wat noodig is. Zoo spoedig mogelijk
zal een nieuwe raadsvergadering bijeen
worden geroepen.
Ten slotte las spr. een brief voor van
den academischen senaat, welke gistermid
dag was bijeengeweest, in welken brief de
senaat ziin leedwezen betu'gde met de
ramp. welke de gemeente, waarmede de
universiteit zoo nauw verbonden is. heeft
getroffen.
Zonder hoofdelijke stemming werd hier
na het onbeperkte crediet toegestaan.
Mr. D. A. van Eek (S. D.), die hierna het
woord verkreeg, begon met deelneming te
betuigen met de ramp, de gemeente over
komen, een ramp, des te grooter, omdat
het stadhuis, dat haast nergens, ook niet
in het buitenland, zijn wedergade vindt, is
verloren gegaan. Hij wenschte B. on W. alle
kracht toe om de gevolgen te overwinnen.
Het is nu zoo, dat zij hun taak opnieuw zul
len moeten beginnen; zonder de gegevens,
waarover zij tot dusver beschikten, zal hun
dit bijzonder zwaar vallen. Hij wenscht hun
daartoe alle krachten toe cn zeide, dat B.
en W zich van zijn hulp en die zijner
fractie verzekerd kunnen houden.
Spr. verzocht vervolgens hier de juiste
oorzaak en den omvang van de ramp te
mogen vernemen.
De heer Wilmer (R. K.) onderstreepte
de woorden van dank, door don burgemees
ter aan allen, die zich bij den brand ver
dienstelijk hadden gemaakt, gebracht. Meer
in het bijzonder bracht hij dank aan brand
•.veer cn politie voor hun groote plichtsbe
trachting, die, gezien de omstandigheden,
hun gezóndheid op het spel hebben gezet.
Vorvolgens bracht hij dank aan het ge
meentebestuur cn in het bijzonder aan den
burgemeester cn den gemeente secretaris,
die van het eerste oogenblik af alles heb
ben gedaan wat in hun vermogen was. Hij
besloot met den wensch, dat allen, hoofd
ambtenaren, ambtenaren enz. de kracht
mochten vinden om hun taak, zonder de
gegevens waarover zij tot dusver beschik
ten, zoo goed mogelijk te kunnen blijven
vervullen en dat zij de gevolgen zullen we
ten te boven te komen.
De burgemeester gaf hierna een kort
overzlchl van de wijze, waarop volgens het
voorloopig onderzoek de brand is ontstaan.
Zijn mededeelingen hieromtrent kwamen
overeen met wat wij reeds gemeld hebben.
De heer Heemsker (R. K.) vroeg hierna
inlichtingen omtrent den financieelen om
vang van de ramp.
Ook hieromtrent kwamen de mededeelin
gen van den burgemeester overeen met wat
wij reeds hebben medegedeeld. Do schade
wordt op 1 milliocn gulden geschat, welke
echter door verzekering wordt gedekt. Het
stadhuis zelve is voor 800 000 verzekerd,
de kostbaarheden enz. voor 200 000.
De heer Van Stralen (S D.l deed hierna
het voorstel in verhand met de nijpende
koude cn de daarmede gepaard gaande
werkloosheid een extra cokesverstrekking
enz. te doen plaats hebben aan werkloozen
enz, waarbij de heer Baart (S. D.) zich aan
sloot.
B. en W. deden hieromtrent bevredigen
de toezeggingen, en, zoo voegde wethouder
Goslingn tenslotte hieraan toe, ook het
Burg. Armbestuur zal zich niet onbetuigd
laten.
EEN FOTO VAN HET LEIDSCHE RAADHUIS, EEN WERELDBEROEMD BOUWWERK, DAT THAN8 DOOR HET VUUR
DEERLIJK IS GETEISTERD.
De topgevels zijn veiligheidshalve
neergehaald, vermoedelijk
zonder geschonden
ie zijn.
Men meldde ons gistermiddag
Hedenmiddag om 2.30 uur kon de Haag-
sche brandweer tnrukken; de brandweer
lieden hadden vreeselijk door de koude te
lijden gehad en meermalen heeft de genees
kundige dienst moeten optreden. Een der
Haagsche brandweerlieden is naar het Aka-
demisch Ziekenhuis overgebracht, omdat
men zuIRr raadzamer vond. Den geheelen
middag, avond en vermoedelijk ook den
nacht zal men nog water moeten blijven ge
ven. ook om te voorkomen dat het brand-
weermateriaal bevriest. Het stadhuis is
voor ongeveer een millioen gulden op beurs-
nolis verzekerd. Ook de omliggende parti-
vuliere hui; en zijn verzekerd. De waterscha
de. vooral voor verschillende winkeliers in
•Ie Maarsmansteeg, was groot.
De dienst van het stadhuis is onderge
bracht in de Stadsgehoorzaal. De gemeen
te-ontvanger, wiens kantoor eveneens is
verbrand, heeft een onderdak gekregen in
Scheurleers Bank aan de Breedstraat. De
kluis van den gemeente-ontvanger bevat
te ongeveer honderdduizend gulden aan
kasgeld en tweehonderdduizend gulden aan
fondsen, meerendeels door particulieren
daar gedeponeerd. Omtrent den toestand
van den inhoud der kluis ia eerst zeker
heid te krijgen, zoodra men zich hiertoe
toegang kan verschaffen, wat hedenmiddag
nog niet mogelijk was.
Van het eens zoo groote gebouw, een van
de merkwaardigste schoonheden uit de
Holhandsclle Renaissance, staan nog slechts
de kale muren overeind. Da toren is ge
heel verdwenen: tegen zes uur hedenmor
gen ls hij ingestort. Uit de omgeving van
Leiden zijn honderden het schouwspel ko
men gadeslaan.
Ook prinses Juliana met haar studie
vriendinnen zijn er een kijkje wezen nemen.
Voorts merkten wij op: den commissaris van
de Koningin in Zuid-Holland jhr. Van Kar
nebeek, minister van justitie Donner cn
nog vele andere autoriteiten.
Prof. mr. A. S. de Blecourt en prof. dr.
J. Huizinga hebben gister bij den aanvang
van hun ooilege ©enige woorden gewijd
aan den ramp welke Leiden heeft getrof
fen en aan de beteekenis van het verlies,
dat door hel verloren gaan van het stad
huis te teweeg gebracht.
Prins Hendrik heeft gistermiddag met
zijn adjudant een bezoek gebracht aan het
terrein van den ramp en aan het gemeen
tebestuur zijn deelneming persoonlijk be
tuigd.
Doordat de Stadsgehoorzaal nu in ge
bruik is genomen voor de gemeentelijke
bureaux, zijn verschillende vereenigingen,
die daar gieteravond en de' volgende da
gen haar uitvoering zouden geven, gedu
peerd, vooral zij. die gisteravond en de ko
mende avonden de Stadsgehoorzaal haddei»
besproken.
Door den brand op het stadhuis ataat de
geheele electrische klokkendienst in de
stad stil, omdat alle electrische klokken
over dezelfde kabel loopen.
De topgevels omver getrokken.
Den geheelen avond is men nog bezig ge
weest met het blussehingswerk. Zoo nu en
HET RAADHUIS VAN DE SLEUTELSTAD, ZOOALS HET ER GISTERMORGEN UIT ZAO, NAGENOEG GEHEEL VERWOEST
DOOR DEN FELLEN BRAND.
dan laaiden de vlammen weer op, o.a. in
het gedeelte waarin het kantoor van den
gemeente ontvanger was ondergebracht De
topgevels heeft men naar beneden getrok
ken met het oog op het gevaar. Men heeft
deze r»aar de binnenzijde neergehaald,
waardoor de brokstukken op het puin vie
len en derhalvp de kans bestaat, dat zij
onbeschadigd zullen blijven, wat. indien zij
naar de straatzijde waren neergeh^Ald, zeer
zeker niet het geval zou geweest zijn.
Ofschoon de oorzaak van den brand is,
zooels wij reeds hebben aangegeven, is er
toch nog een diepere oorzaak. Naar wij van
zeer goed ingelichte zijde vernemen, bestond
tot voor eenigen tijd de maatregel, dat bij
het sluiten der bureaux de kachels moes
ten worden gedoofd. Den lantaten tijd werd
deze maatregel niet meer toegepast.
Hulp van da regeering.
De minister Van financiën heeft in over
leg met zijn ambgenoot van onderwijs,
kunsten en wetenschappen aan het ge
meentebestuur van Tuiden alle movelUke
assistentie aangeboden en eventueele be
schikbaarstelling van gebouwen ruim te het
zij in h^t nieuwe academische ziekenhuis,
hetzij in andere Rijksgebouwen.
He Commissaris der Koningin
naar Lelden,
De Commissaris der Koningin In Zuid
Holland, jhr. dr. H. A. van Karnebeek. heeft
zich gistermiddag naar Leiden beeeven in
verhand met de ramp. welke die stad heeft
getroffen door het afbranden van het stad
huis.
DE BRAND TE LEIDEN.
Gisteravond om half elf is opnieuw een
motorspuit uit Delft te leiden aange
komen om behulpzaam te zijn bij het na-
blu8schingswerk.
Deze heeft de hoofdpost op de Garen-
markt betrokken om bij een eventueelen
nieuwen brand dienst te doen, daar de Leld-
sche spuit nog steeds de brand in het stad
huis bluscht
Prinses Juliana heeft gisteravond om
h.iH zeven wederom een kijkje genomen op
het terrein van de ramp.
Uit het voorloopig door de politie Inge
stelde onderzoek blijkt, dat de brand mede.
ontdekt blijkt te zijn door een Deambte
het telefoonkantoor, die een lampjti zag
gloeien dat de verbinding vormde mot het
stadhuis en die daarom de politiepost in
het stadhuis waarschuwde.
DE BRAND IN HET FLORA-THEATER,
Nader bijzonderheden.
Nader meldde men ons nog het volgende:
Reeds dadelijk na het uitbreken van den
brand was te zien dat het gebouw niet meer
te redden was. Uit alle ramen en deuren
loeiden do vlammen. Slang na slang werd
afgerold cn weldra waren een aantal m\'h-
t'ge strain op den vuurpoel gericht. Dok
aan de achterzijde de Heerongracht. werden
motorsmuien in actie gebracht Door bot
museum Willet Holthuysen en het huia van
