li. PIRATE i
Meer Coupons!
AUTEURSWET EN NIEUWSBLADEN
ZUIVERE DIEFSTAL?
Moet de uaam volledig
genoemd worden?
Humorhoekje
DE
ZANDAFGRAVING
TE BLARlCUM
Minder te sparen!
De hoogste kwaliteit Virginia Cigarettes
5 Vrije Coupons
NA DEN BRAND TE
LEIDEN
Een proclamatie van den
burgemeester
De Telegraaf contra de
Residentiebode
Voor de Haagsche rechtbank zijn gisteren
de pleidooien gehouden inzake de door de
Telegraaf en de Courant (Het Nieuws van
den Dag) tegen de Residentiebode ingestel
de vorderingen wegens schending van
auteursrecht door de Residentiebode bij het
overnemen van berichten uit beide eerst
genoemde dagbladen zonder bronvermel
ding of zonder duidelijke bronvermelding.
Voor de elschcndo partijen werd gepleit
door mr. De Vrieze uit Amsterdam en voor
de Residentiebode door mr. A. C. E. M. de
Groot.
Mr. De Vrieze ving zijn pleidooi aan
met de opmerking, dat het hier gaat om de
toepassing der Auteurswet voor nieuwsbla
den.
De Telegraaf en de Courant hebben we-
derzijdsche belangen «n onderling is het
geoorloofd van elkaar berichten over te ne
men zonder bronvermelding.
De Telegraaf bezit een zeer uitgebreide»
nieuwstijdingdlenst cn deze courant heeft
overal correspondenten. Alles is er bij dit
blad op gobaseerd, om elk feit in on buiten
ons land zoo mogelijk het eerst te hebben,
cn, zooals wel van zelf spreekt, kost zulks
kapitalen.
Nu heeft art. 15 van de Auteurswet een
protectie geschapen, welke ook geldt voor
nieuwsbladen, alleen echter met die beper
king, dat het geoorloofd is met duidelijke
bronvermelding berichten uit een courant
over te nemen. Wanneor geen bronvermel
ding plaats heeft en de berichten worden
toch overgenomen, dan is het gevolg daar
van, dat andere couranten pronken met de
veeren van de Telegraaf.
Aangezien nu het euvel van qverneming
zonder bronvermelding een ergerlijke pro
portie had aangenomen, heeft de Telegraaf,
om het euvel vast to leggen, eenige proef-
berlchten gelanceerd. B.v. is in een bericht
van eenige regels mededeeling gedaan van
een bioscoopramp in Peru. welk bericht ge
heel was gefantaseerd. En wat bleek toon?
Dat het bericht in de geheele provinciale
pers de ronde deed zonder eon enkele bron
vermelding. Fr was dus een zuivere diefstal
geconstateerd. Ook zijn in sommige berich
ten opzettelijk fouten gemaakt cn ook deze
fouten werden door tientallen andere kran
ten opgenomen, zonder dat van eenige bron
vermelding bij het bericht sprake was.
De toestand was dus ergerlijk en besloten
werd openlijk tegen dergelijke overneming
van berichten te waarschuwen. Naast een
artikel „Journalistieke diefstalwerden
verschillende kranten aangeschreven, om
geen diefstal van berichten meer te plegen
Pleiter kwam daarna aan den aard der
bronvermelding. Wij. aldus pleiter, ver
staan onder duidelijke bronvermelding, zoo-
ols de Auteurswet eischt, een zoodanige ver
melding, dat b v. aan den kop van het be
richt wordt geschreven„Wij ontleenen
aan de Telegraaf" of aan het eind „Bo
venstaand bericht Is ontleend aan de Tele
graaf' of i?ts dergelijks.
De naam van de courant, waaruit iets
wordt overgenomen, dient hierbij voluit te
worden genoemd, want in den loop der tij
den is een fataal gebruik van afkortingen
ontstaan, bijv.'als „Tel.", „N. R. Ct.', „Hbld."
e. d.. welke afkortingen niet voor ieder dui
delijk zijn. Ook bij do vaststelling van het
betreffende artikel der Auteurswet is dui
delijk uitgekomen, dat voor iedereen vast
moet staan, dat overgenomen is uit een an
der orgaan. Natuurlijk is zulks voor een
krant, die hoofdzakelijk werkt met schaar
en lijmpot, niet heel aangenaam, maar dat
neemt niet weg, dat ook zoo'n krant de wet
telijke voorschriften in acht dient te nemen.
Nu handelt de Residentiebode ten aanzien
van de kwestie der bronvermelding wel zeer
eigenaardig. Of zij vermeldt heelemanl geen
bron. óf zij doet dit op een misselijke wilze
Om dit laatste aan te toonen, verwees plei
ter naar een artikel over de vliegramp bij
Heerlen Geheel znncler bronvermelding' is
dit uit de Telegraaf overgenomen Alleen
ergens midden m het bericht komt een zin
netje voor, dat volgens de Telegraaf de of
ficier van justitie ter plaatse was gearri
veerd. Daardoor wordt de indruk gevestigd,
dat alleen dit zinnetje van de Telegraaf af
komstig is, en dat de rest van de Residen
tiebode zelf is. Pleiter noemde dit een mis
selijke methode van wetsontduiking, aange
zien we hier niet hebben oen bronvermel
ding in den zin van art. 15 der Auteurswet.
Aanvankelijk was in beide aanhangige
zaken een vordering ingesteld van f 500, op
te maken bij «taat. De bepaling van bet
bedrag laat pleiter echter liever aan de
rechtbank over. maar hij handhaaft den
eisch, dat de Residentiebode een peccavi
moet plaatsen.
Pleiter hoopt echter, dat de rechtbank
deze zaak niet en bagatelle zal behandelen,
want, wanneer een te klein bedrag als scha
devergoeding wordt opgelegd, dan zal men
op dezelfde wijze voortgaan, aangezien men
nog goodkooper uit is dan met een eigen
berichtendienst.
Daarna kwam pleiter aan het bericht
over uitgereikte onderscheidingen bij de
Olympische Spelen, welk bericht door de
Residentiebode zonder bronvermelding is
overgenomen uit de Courant. Het mooiste
is echter, dat de Residentiebode naar aan
leiding van deze vordering zelfs nog gaat
schelden. Tn een cntre-filet wordt de Tele
graaf uitgemaakt voor een sensatieblad, ter
wijl voorts gezegd wordt, dat de renutatie
van de Telegraaf niet van dien aard is. dal
neer de rechtbank dat tolereert. zul'en de
parasiteerendfi binden nog veel verder gaan.
Mr. De Groot merkte allereerst op. dat
ook de Residentie behoorlijk geoutilleerd
is voor den nieuwsberichtendienst.
Behalve eigen reportage is zij bij ver
schillende groote nieuwsbureau aangeslo
ten. als het Correspondentiebureau voor
Dagbladen, het Persbureau Vaz Pias, Reu
ter en Wolff. Nu was het destijds gebruike
lijk, dat Vaz Dias. wanneer het een bericht
aan de ochtendbladen had gegeven, dit
zelfde bericht niet meer aan de des avonds
verschijnende binden gaf, aanpezion deze
couranten het bericht gemakkelijker uit de
ochtendbladen konden nemen. Van overne
men was daarbij dan geen sprake.
Ook over de onderscheidingen bij de
Olympische Spelen heeft Vaz Dias oen be
richt doorgegeven. Do ochtendbladen hebben
hierover eigen berichten gehad en dus
moest do Residentiebode uit één dier cou
ranten overnemen. Dit nu is geschied uit
de Telegraaf, maar ongelukkigerwijze heeft
do zetter de bronvermelding weggelaten.
Voor deze omissie stelt de Residentiebode
zich echter verantwoordelijk.
Op een vraag van den president, mr. de
Kuyper. antwoordde pleiter, dat de Resi
dentiebode nog geen peccavi heeft ge
plaatst. Wel wus zij daartoe volkomen be
reid en had zij zulks gaarne gedaan, maar
de eisch van de Telegraaf, dat dit peccavi
zou moeten worden geredigeerd door mr. de
Vrieze, ging veel te ver.
Bovendien heeft de Residentiebode als
schadevergoeding een bedrag van 25 aan
geboden welk bedrag meer dan voldoende
moet worden geacht Voorts merkte pleiter
op, dat de Telegraaf hier nu wel hoog van
den toren blaast cn zich opwerkt om de
journalistiek nu eens te zuiveren van het
euvel, om berichten zonder duidelijke bron
vermelding over te nemen, maar volgens
pleiter ware het beter, dat de Telegraaf
haar hand eerst eens in eigen hoezem stak.
Want pleiter kan eenige stukken overleg
gen, waaruit blijkt, dat de Telegraaf zich
zelf schuldig mankt aan de feiten, welke zij
nu tegen de Residentiebode wil uitspelen.
Waar dit zoo is, gaat het niet aari, om hier
nu zoo op te treden
Verder achtte ploiter eon volledige ver
melding van den naam der courant, waar
uit eon bericht afkomstig is. niet noodig.
De vermelding moet echter wel zoodanig
zijn, dat een normaal ontwikkeld mensch
daaruit kan weten, welke, courant bedoeld
is In de geheele Nederlandsche pers ge
bruikt men afkortingen als „Tel.", „N. R
C.", „Res.bode" e. d. Dit is langzamerhand
een praktijk geworden, welke zich om de
Auteurswet heen heeft gevormd.
Wat nog het bericht over de onderschei
dingen betreft, wist de Residentiebode, dat
ditzelfde bericht des avonds in de Telegraaf
zou staan. Zij was dus gerechtigd, om een
van beide bladen als bron te nemen. Nu zij
de Teleeraaf gekozen heeft heeft zij met de
Courant over deze quaestie niets te maken
Hierna volgde re- en dupliek.
De uitspraak werd bepaald op 21 Maart
De man in de auto ..Ik vind Karei, dat de auto's de
t^enschen zoo lui als de dulveJ maken", (Llle)
DC „TANTALUS" VERTROKKEN.
5 léden der bemanning in de
barakken van bet Wilhelm tna*
gasthuis achtergebleven.
Donderdagmorgen werd het Engelsche
m.s. de „Tantalus" van de Fransche- of
Quarantaine-boeien overgebracht naar de
Borneokade; Zondagmorgen van daar naar
de Zeeburgerkade, om olie te lossen, en gis
termorgen reeds zijn de sleepbooten naar
deze kade opgestoomd, om het m.s. in de
richting IJmuiden te slepen.
Met het oog op het vertrek van de „Tan
talus", dat nog in den loop van den morgen
plaats vond, is de bemanning hedcil in de
vroegte van do Quarantaine-inrichting we
derom naar boord geleid, met uitzondering
van vijf leden, die voorloopig in de barak
ken van het Wilhelminagasthuis blijven.
Van deze vijf zijn twee zonder twijfel lij
dende aan pokken, de drie andere werden
ter observatie opgenomen.
(Hbld.)
Minister Kan acht geen schennis
van natuutschoon aanwezig
De minister van Waterstaat heeft inzake
de zandafgrnving op de Blaricumer-heide,
nadat hij 9 dezer eon onderzoek ter plaatse
heeft ingesteld, vcrklaurd, ,.na ampele over
weging te besluiten geen vrijheid tot wij
ziging in de verkrijging van het zand voor
het bedoelde Rijkswerk te brengen, omdat
naar hij meent, het natuurschoon ter
plaatse niet geschonden wordt en dat ook
een belangrijk geldelijk offer in deze niet
verantwóord zou zijn. Hij vertrouwt dat
zoo al niet dadelijk, dan toch na eenig
tijdsverloop de vrees tot schending van na
tuurschoon denkbeeldig gebleken zou zijn."
Deze verklaring is door bemiddeling van
den Rijkswatorstaat bij den voorzitter van
Stad on Lande van Gooiland ingekomen.
GRAADMETING.
50-Jarig bestaan dor rijksoommlssio.
Men schrijft ons
In het weekblad „Do Ingenieur" van 10
Februari 1929 doet de voorzitter der rijks
commissie voor graadmeting en waterpas
sing een beknopte mededeeling over het
ontstaan van dezo commissie cn van haar
werkzaamheden, gedurende het vijftigjarig
tijdvak dat op 20 Februari o.s. zal zijn afge
sloten. Met een herinnering ann dezen ge
denkwnardigen dag, moge tevens onder de
aandacht worden gebracht dat in het num
mer van 9 Febr. onder het hoofd „Nieuws
bericht" werd medegedeeld, dat de commis
sie op 20 Februari in het gebouw van het
Kon. Instituut van Ingenieurs. Prinsessc-
gracht 29 te 's Grnvenhage. een receptie zal
houden, waar allen welkom zullen zijn. die
een bewijs willen geven van hun belang
stelling in het werk cn het streven der com
missie.
De receptie wordt gehouden van 16H—18
uur.
LOTERIJWET.
Bons ln zeeppoederpakjes.
De Procureur-Generaal bij den Hoogcn
Raad heeft geconcludeerd tot vénverping
van het beroep van don zeepfabrikant A. v.
B„ dlstr. Apeldoorn, die voor de rechtbank
te Zutfon was veroordeeld tot f 1 boete we
gens o\ertreding der loterijwet bij het in
den handel brongen van pakj©3 zeeppoeder.
ZWARE BINNENBRAND.
Men meldt ons uit den Haag
In de fabriek van Pers- en Stampwerken
dur fa. J. B. van Heijst aan de Crucqius
kade is gistermiddag 3 uur in de tnoffel-
inrichting op de derde etage een zware
binenbrand uitgebroken, waarvan de oor
zaak tot op het oogenblik nog niet bekend
is. Het vuur woedde in een lokaal waar
men bezig was met het moffelen van rij
wielonderdeelen. In hetzelfde lokaal bevon
den zich verscheidene bussen met lak on
ander materiaal, waarin de vlammen gre
lig voedsel vonden.
Van de eigen brandblusclv
inricliting der fabriek bleek de pomp te
zijn bevroren, zoodat onmiddellijk de brand
weer werd gealarmeerd, die binnen enkele
minuten met een motorspuit van den Rijs
wijkschen weg, onder leiding van don heer
De Jager, aanwezig was cn tien minuten
later de brand geheel meester was. De
tweede uitgerukte spuit, die van de v. d.
Vennestrnat behoefde geen dienst te doen
De hoofdcommissaris van politie woonde
den blusschingsarbeid bij, terwijl ook de
commissaris, do heer Besseling zich van do
situatie op de hoogte kwam stellen.
HET CONGRES DER S. D. A. P.
Hot koloniale vraagstuk.
Gistermorgen werden in het congres der
S.D.A.P. uitvoerige discussies gevoerd ovnr
het koloniale vraagstuk. Do door het par
tijbestuur voo"gestelde resolutie werd met
geringe wijzigingen aangenomen
Een amendement van de afdeeiltig Am
sterdam VI om !n het verkiezingsprogram
op te- nemen onmiddellijke volledige
nationale onafhankelijkheid van Tndonesiö
werd, nadat hel partijbestuur bij mond»
van den heer W '\aufc had toegezegd bin
nen afzienbare» t' '1 een congres te zullen
beleggen, waar modaal hel koloniale
vraagstuk onder de oogen zal worden ge
zien. ingetrokken.
Het verU'ezinpHprogrnm der partij word
daarna met groote meerderheid van stem
men mei slechts geringe wijzigingen aan
genomen.
Waarom tijd te verliezen met het sparen van andere sigaretten-
coupor.i, indien U voor het halve aantal PIRATE punten
hetzelfde, of een beter cadeau kunt bekomen?
IJ Coupon bij 10 Sigaretten,
3 Coupons bij 20 Sigaretten.
Vraagt door onderstaanden bon onzen gratis catalogus met
4 Ct.
Wandel onze show
rooms eens rond en be
zichtig de collectie van
meer dan 1000 prach
tige geschenken.
Gsen Tijdverliesl
Inwisseling van cou
pons met prompte af-
levering I
ii*
BON l.tc pusten :o open enveloppe, potte I -ent}
Aan de BAl CO
Pottbüs 716, Amsteidem
Naam!-
/idret! -
Stad
Gelieve mij gratis en W*uco toe te «enden Uw eats-
logus van geschenken met 5 Vr^e Coupons.
Van éénzelfde adres zal slechts een dezer bon? ge-
accepteerd worden. i
Het vraagstuk van den herbouw
van het stadhuis
Dn burgemeester van Lelden mr. A. v. d.
Sande Bakhuyzcn heeft de volgende pro
clamatie gericht aan de burgerij van Lei
der
„Na wat ik, terwijl de puinhoopen van
het grootste sieraad van onze stad nog
brandende waren, als voorzitter van uwen
Gemeenteraad, overweldigd cn geslagen
door de ontstellende gebeurtenis kon zeg
gen. gevoel Ik de behoefte mij nis burge
meester rechtstreeks te wenden tot de bur-
berlj van onze zwaar beproefde stad, om
haar mijn innige deelneming to betuigen.
Ik gevoel alle moeilijkheden die het voort
zetten van het stadsbestuur nu mei zich
brengen gaat, ik gevoel den last die u allen
gedurende jaren zult ervaren, ik gevoel de
teleurstelling die een tijdelijke» stilstand
in den vooruitgang der stadsontwikkeling
voor ons allen medebrengt, ik gevoel de he-
teekenis van het verlies van zooveel waar
devolle ervaringen, die, in de verzamelde
gegeven# op het stadhuis bewaard werden,
ik weet dat de ramp voor Lelden een finan
cieel nadeel is, dat goed gemaakt moet
worden, misschien ten koste van andere
gewenschte verbeteringen
Ik ken u genoeg om te weton dat gij dit
alles met gelatenheid zult dragen. Maar
verre daarboven klink uit alles wat lk van
u hoor, blijkt uit alles wat ik van u be
merk de klacht van hot jammer, klinkt de
stem van uw harteleed. Wanneer gij op
schrikt door de gedachte ons stadhuis staat
er niet meer. wanneer gij bedenkt onze to
ren doet zijn vertrouwde klokjes niet meer
over onze huizen en door onze stad beie
ren, wanneer gij van buiten komende, den
aanblik van uw eigen stad niet meer her
kent, dan knijpt u cn mij het harte toe van
pijn. Van uw bedroefde gezichten, en uit
uw brieven lees ik dat dit de smart is die
li gevangen houdt en ik begrijp welke hoop
in u opwelt. Ik wilde wel dat het mij gege
ven ware woorden van troost te spreken,
en liever nog, daden tot spoedige vertroos
ting te doen, zoodat ik u bij het loopen
langs de ruïne do tranen in de oogen
mocht besparen, door u nu reeds een beter
toekomst-beeld te bieden. In uwe stad. in
uw dngblndcn, in het gansche land loopen
geruchten, over aan het gemeentebestuur
toegeschreven plannen. Van alle kanten
komt een aanzwellende stroom van stem
men, die roepen om behoud van den gevel
en den toren, om herbouw.
Laat mij u zeggen, dat de meest noodige
gegevens om een meening te vormen, om
plannen te maken, laat staan om beslissin
gen te nemen, nog ontbreken, en noodzake
lijkerwijze nog zóó lang zullen ontbreken,
tot de dooi en een deskundig onderzoek,
van wat bleef staan door monumenten-
kundlgen ons die ter beschikking stellen.
F.erst daarna kan het gemeentebestuur
zich zelf een meening vormen over het
geen m o g e 1 ij k is.
De vraag wat wen schel ijk is zal na
voorlichting over het mogelijke door u
moeten worden uitgemaakt. Uw wensch zal
bij den gemeenteraad groot gewicht in de
schaal leggen en ik wil u opwekkon om
van uw Inzichton en wcnschcn zoo duide
lijk mogelijk te doen blijken.
Indien de burgerij van éénen wil Is. laat
dit dan ook uw bestuur weten, hun besluit
zal daardoor vergemakkelijkt, de uitvoe
ring ervan bespoedigd worden.
Wat er verrijze moge worde geschraagd
door een eensgezinde burgerij
Als hoofd van de brandweer en de politie
i» bet mij een dringende behoefte openlijk
mijn tevredenheid en dank uit te spreken
aan de leiders en het personeel van die
diensten, die onder moeilijke omstandig
heden, met vuur en groote toewijding hun
plicht en hun best gedaan hebben.
Aan allo burgers mijn hartelijken dank
voor de mij toegestroomde bewijzen van
deelneming en van hulpvaardigheid en
voor de voorbeeldige cn treffende wijze
waarop zij de taak van het gemeentebe
stuur trachtten te verlichten"
(w.g.) BURGEMEESTER A. VAN
DE SANDE BAKHUYZEN.
Naar aanleiding van deze proclamatie
kunnen wij mededeelcn dat de dijkgiaaf
van Rijnland mr. P. Pijnacker Hordijk
reeds het initiate heeft genomen om een
commissie bijeen te roepen, waarin de be
volking dezer gemeente, in al hanr lagen is
vertegenwoordigd, teneinde op die wijze
aan de Leidsche burgerij de gelegenheid te
geven zich te uiten.
0
Thans nu het blusschlngswerk is afge-
loopcn blijkt dat er nog een groot aantal
registers van den burgerlijken stand on
der hef ijs bedolven zit, oogenschijnlijk zijn
zij allen gaaf gebleven. Men zal zoo spoedig
mogelijk trachten tleze te voorschijn te
brengen vóór invallende dooi zijn vernie
tigende werking laat gelden. Zoonis reeds
gemeld, zijn 150 registers gered, zijnde een
derde deel van het totaal.
In een brief, die de senaat van de Leid
sche Universiteit weinige uren nadat het
stadhuis in vlammen opging, tot den ge
meenteraad richtte, schreef hij het volgen
de: „Van al de gebouwen, waaraan het Va
derland den roem dankt van een eigen na
tionale bouwkunst, was er geen onder, dat
zoo wezenlijk en op zoovele wijzen symbool
cn uitdrukking mocht geven van ons volks-
cn staatsbestaan, in de dagen van vorming
cn volkskracht. Leiden's stadhuis was een
nationaal gedenkteeken, niet een voor de
stod alleen. De eerbied voor bet geslacht»
dat den kamp bestond en den bouw sticht
te, legt ons gebiedend op, te zorgen dat
de daad die thans een blind onheil vordert
van de 20e eeuw, die der 16c eeuw waardig
zij." We hebben vol vortrouwen, dat het ge-
meenteCestuur van Leiden, bij hetwelk de
beslissing berust over den herbouw, die be
slissing slechts zal nemen, na zich op do
allerbeste wijze te hebben doen voorlichten
over de mogelijkheid van den herbouw, en
dot het bestuur ook zal rekening houden
met de toch algemeen gevoelde wenschelijk-
heid, om althans den gevel aa:i de Bree-
straat en den toren te herstellen in den
vorm. die iedere Nederlander zoo lief is ge
worden. i
De voorbereiding dier beslissing zal tijd
kosten cn eerst als het gebouwenplan vas
ten vorm zal hebben aangenomen, zal kun
nen worden uitgemaakt op welke wijze het
particulier initiatief, dat reeds thans wil
deelnemen aan den wederopbouw, de wen-
schen zal kunnen omzetten in daden. Deze
daden zullen dan wel den vorm hebben aan
te nemen van schenkingen van bepaalde
stukken, bcnoodigd voor de afwerking van
het gebouw. Tot hen die dan zeer zeker niet
achter zullen willen blijven, belmoren in de
eerste plaats nok de vele duizenden in den
lande, die doordat zij vroeger in Lelden
hebben gestudeerd, of dit thans doen dan
wel doordat zij hun levenstaak vinden in
de handhaving en zoo mogelijk verhooging
van het wetenschappelijk peil der Univer
siteit, het samen uit maken van wat wel
genoemd is de „Universitas Loidensis Maxi
ma".
Het iu tol deze allen dat wij ons richten
met de verzekering dat wij diligent blijven
in hun geest en dat wij met volle vrijlating
van degenen die mecncn reeds thans gel
den te kunnen inzamelen, nadere voorstel
len zullen doen, zoodra deze vaste vormen
zullen kunnen aannemen.
Zoo zal de Leidsche Academie tn haren
wijdaten zin in den wederopbouw van het
stadhuis het aandeel hebben dat, wij zijn er
van overtuigd, elk harer leden wenacht.
Hel is ons bekend dat aan het gemeente
bestuur van Leiden elk denkbpeld voor den
wedciopbouw welkom zal zijn. Gaarne zal
de eerste ondergeteekende zoodanig denk
beeld in ontvnncst nemen cn ze dadelijk
doorgeven aan den hureremeester. den rec
tor magnificus jhr. mr. W. J. M. van Kyain-
ga: de voorzitter van den Universiteitsraad
mr W A Mees; de praesis collegii namens
alle Leidsche .studenten H. P. Linthorst
Horna"