L. J. Luycx Zrs,
Nouv^auté's
in Kragen, JaSrêts, Vesten
en Oarnesring.
TOT BOVEN DE KNIE
BEIGE THANS 4 90
NEDERUND5CHE
OPENT
REKENI3G
COURANT.
DWAAS VOORSTEL
Wij koesteren geen haat
HUYSMANS NAAR AMSTERDAM
UITING VAN WARD
HERMANS
Een scherp woord
S. H, IVfASSA
Humorhoekje
LAN3HSTR» 49 - TEL. 190
Wij ontvingen vele
kennen het verdrag en wij verklaren dat de
tekst in het Utrechtsch Dagblad valsch is.
VanderveJde was minister in 192?"dan
antwoorden wij: „Denkt gij, mijnheer Huys
mans, dat aan u en uw sociaal democrati
sche partijgenooten ooit meegedeeld zou
worden wat de generale staven onder el
kaar bekokstoven? Zelfs als gij minister
zij tv Nooit! Zoo mal zijn de generaals niet!
De camarilla houdt haar besluiten en ver
standhoudingen wel in de eerste plaats
voor u geheim! Voor u en voor vele an
dere politici, die meenon het land te regee-
ren en achter hun rug door de stille mach
ten, die zullen heerschen als de oorlog er
is, bedrogen worden. Waarom hebt gij,
waarom hebben ook de andere politieke
partijen in uw land en in andere landen
nog geen stappen genomen om door wetge
ving en beperking hunner bevoegdheden de
macht van diplomaten en generale staven
(e fnuiken? Uw democratie is, als het de
levensbelangen der volksmassaas geldt, die
in oorlogen op het spel gezet worden, niets
dan een schijn. Uw vredeswerk wordt voort
durend ondermijnd door stille organisaties
Dat weten wij, dat heeft 1914 1918 ons
geleerd, cn daarom heeft de publicatie door
het Utrechtsch Dagblad in Nederland zulk
een hevige ontroering gewekt. Wij hebben
Belgic's lot in 191-4 voor ons gezien.
Als dan een Franschman tot onzen
Parijschen correspondent zegt: „Maar is
er dan nog één Nederlander die denkt,
dat uw land buiten een volgenden
oorlog zou blijven?" dan antwoorden
wij: „Neen. Maar wij onderschrijven uw
fatalisme en cynisme niet. Wij zullen
alles doen om die ramp te voorko
men. En zoo denken milliocricn Fran
sehen en B'-Igen, evenals wij. Want in de
groote dingen des levens het kan in
deze troebele dagen niet genoeg herhaald
worden denken alle menschen gelijk.
Het oordeel van de Neder»
lander.
De Nederlander schrijft
Het Utrechtsch Dagblad is nu gekomen
met den volledigen tekst van de besprekin
gen lusschen de vertegenwoordigers der
Generale Staven van Frankrijk en België
van 7 IV September 1927.
De belangrijkste conclusies, die wij er uit
trekken, zijn niet bemoedigend voor den
vrede.
Hel blijkt, dat de meest eèslépen woor
den tegen. Nederland, n l. dat handhaving
van zijne rechten in zake de waterwegen
beschouwd zou kunnen worden als agres
sief. d.i. aanvallend, niet gesproken zijn
door een Belg. maar door den Fransehen
Generaal Blavier.
Vo rts spreekt uit het gèheele karakter
van dit overleg tusschen de be-de generale
Sta\eo een oorlogszuchti.eheid en eene ge
ratfineerdheid die wel bewijzen hoe diep,
hoe ondempbaur diep de klove is tusschen
de mentaliteit \nn Generale Staven en van
oprechte vrienden van den vrede.
Wij moeten, terwille van ons vaderland,
waarschuwen tegen de ontwapenaars
maar eene waarschuwing tegen Generale
Slaven schijnt niet minder op hare plaats
Uit het nu gepubliceerde blijkt wel heel
duidoUj.c, ho® »/eer het te verkiezen ware
geweest, nl> bet Utrechtsch Dagblad, in
plaats van plotseling met haar emotie
wekkend stuk te komen, eerst overleg had
gepl-e^d niet de Nederlandsche Regeering.
oio ü.ui. na oiidèrzopk. onmiddellijk den
voU;digen tekst openhaar te maken.
Kon- iz!j •!.- had dan het karakter van hei
stuk onmiddellijk vast gestaan n.l. geen
officieele :.it»egging of uitbreiding van het
bekende verd-ag van 1920 maar w»)
eene bespreking tusschen officieel aange
wezen militaire leiders.
Andererzijds had de kennis van den juis-
ten inhoud van het stuk minder aanlei
ding gegeven tot twijfel aan zijne echtheid
Twee opmerkingen moeten nog worden
gemaakt. Jn de besprekingen te Brussel
van September 1927 wordt melding ge
maakt van eene Eneelsrh Belgische over
ee.nkomst van 7 Juli 1927, ook wordt her
haaldelijk, nis vaststaand, aangenomen de
deelneming van F.ngelsche troepen nar»
eene aanvallende beweging tegen Duirsch-
land. Hoe zijn deze opmerkingen van Fran-
sche en Belgische generaals te rijmen met
het categorisch antwoord van den En gel
ach en onder-minister van Buitenlandsche
Zaken
„Behalve het verdrag van Locarno, is er
tusschen Groot Brittannië en België sinda
het einde van den Oorlog geen overeen
komst geteekend. die mMifnire verplichtin
gen oplegt. Evenmin bestaat er een militai
re overeenkomst of afspraak tusschen den
Britschen Oeneraleri Staf en dien van eenig
vreemd land Geen onkel Britsche militaire
attaché te Brussel heeft de quaestie ook
zelfs maar besproken
Onze tweede opmerking geldt, den man,
die een stuk. van zóó compromitteerenden
aard voor zijn eigen volk. overgeeft aan een
buitenlandsch dagblad Naarmate de ernst
van de zaak toeneemt. treedt de daad van
het verraad in le scherper licht.
Eon ontkenning van do echtheid
niet voldoende.
Uit een hoofdartikel van het Vader
land*
Hpt origlneele stuk geeft een scherp cn
du'delilk beeld van de besprekingen tus
schen de Fransche cn Belgische generaals.
Een eenvoudige ontkenning van de echt
heid kan nu zeker niet meer afdoende wor
den geacht. Oud-minister Vandervelde zeide
van de week, dat een generaal misschien
wel een papier kon volgeschreven hebben,
maar dat de regeering zich daardoor niet
gebonden kon achten. Maar op het stuk
komt de handteekening voor van mi
nister de Broqueville, Vandervelde's col
lega! Wij nemen gaarne aan, dat Vander
velde er onkundig van gebleven is. Maar
als dit het geval is, kan hij in zijn houding
van Dinsdag niet blijven volharden.
Er bestaat ook volgens den Belgischen
minister Hijmans geen geheim militair ver
drag tusschen Frankrijk en België. Het
ecnige, wat bestaat, is de briefwisseling,
die te Genève is neergelegd om kennis te
geven van de goedkeuring door België en
Frankrijk van een gesloten militaire over
eenkomst van verdedigenden aard. Maar de
generaals volgen dit niet bestaande ver
drag bij hun besprekingen op den voet!
En de politiek blijft er niet buiten. Als
een Franschman tegenwerpingen maakt om
met Fransche troepen te steunen, wanneer
België in oorlog geraakt met Nederland
(alleen diplomatiek en industrieel zou
Frankrijk in zoo'n geval willen steunen),
komt een Belg aan met de verzekering, dat
het van symbolische beteekenis zou zijn,
als de Fransche soldaat naast den Belgi
schen tegen ons land optrok. En om bij
voorbaat het verwijt te ontgaan, dat België
ongemotiveerd tegen Nederland .zou kun
nen optrekken, zegt men van Belgischen
kant. dat de onderhandelingen, sedert acht
jaar tusschen België en Nederland gevoerd,
vanwege Nederland hebben uitgelokt en
zullen uitlokken maatregelen, op het ge
bied der waterwegen, die eventueel als on
vriendelijk en zelfs als agressief kunnen
worden beschouwd."
In den Franschen tek9i staat „mesurea
de police fluvlale". Dat slaat dus misschien
op de Schelde en de weigering om oorlogs
schepen den doortocht te verleenen.
Voorts is er sprake van den noodza
kelijken doortocht door Nederlandsch
Limburg, als de vereenigde legers naar
de Roer willen Dat zou desnoods met
geweld van wapenen moeten geschieden.
Dat Engeland mee zou doen, namen de
heeren aan op grond van een gesloten
overeenkomst, waarvan de Engelsche re
geering echter, naar men weet. het be
staan ontkent. Voor het recht van door
tocht beroept men zich natuurlijk op
den Volkenbond.
Voor den opmarsch naar Duitschland
moest België heel wat spoorwegen aan
leggen. Te veel eigenlijk in verband met
de economische kracht van dat land.
Maar het zal er toch aan moeten ge-
looven, zegt een Fransche generaal,
want anders zou Frankrijk wel eens
slechts op de verdediging van eigen
grenzen bedacht kunnen zijn Geluk
kig land, dat door een grooteren broe
der op sleeptouw genomen wordtl
Het spreekt vanzelf, dat men in het bui
tenland ook nu de echtheid van het docu
ment ontkennen zal. In dit nummer vindt
men de bewijzen daarvan reeds.
Maar meer nog dan Woensdag dringen
wij nu aan op een positieve naast de nega
tieve tegenspraak Een tegenspraak onge
veer van dezen inhoud:
1. België en Frankrijk (eventueel ook
Engeland) denken er niet aan bij een con
flict met Duitschland Nederlandsch grond
gebied te schenden:
2. als de verzamelde stafofficieren (en
minister de Broqueville) in 1927 afspraken
gemaakt mochten hebben als in het stuk
van het U I). aangegeven, achten de regee
ringen te Brussel en Parijs zich daardoor
niet gebonden;
3. van spoorwegaanleg als in het docu
ment van het U. D. sprake is, is schijn
noch schaduw van bewijs te vinden. Kom
en zie!
Do démenti's in een zon
de ling licht.
De Nieuwe Rott. Cour. over onze nieuwe
publicatie:
Over het geheel, wat de strekking en de
beteekenis van het Fransch-Belgische mi
litaire gekonkel aangaat, kan het volledige
"tuk naar ons inzien geen andere indruk
ken wekken, dan door het aanvankelijk ge
publiceerde uittreksel waren verkregen.
Mozelijk is, dat de opzet der besprekingen
tusschen de heeren van den Franschen en
Belgischen generalen staf van defensieven
aard is sreweest. maar dat zij zich geleide
lijk tn zeer spoedig daarvan verwijderd
hebben, en in 1927 waren zij in ieder geval
dien opzet ganschdijk verge '?n.
De toespelingen op den Volkenbond cn
zijne mogelijkheden maken althans nu den
indruk zuiver camouflage te zijn. Bij her
haling wordt aan het middel (recht van
doortocht) van den Volkenbond herinnerd
en een beroep gedaan op de mogelijkbw
den, die de Bondsregelen bieden, maar cn
der de besprekingen zijn de generaals t- ie
langer, hoe agressiever van gedachten ge
worden, en hunne conclusie komt dan ook
daarop neer. dat ze op hun doel, zoo ze
het niet mèt den Volkenbond kunnen be
reiken, ook zonder den Volkenbond zonder
aarzelen zullen afgaan.
En verder:
Van ons artikel van Maandag j.l. be
hoeven wij vooralsnog niets terug te
nemen. Slechts enkele onJerdeelen
van het volledige stuk geven jus aan
leiding tot eenige opmerkingen In do
eerste plaats wel deze. dat Je veront
waardigde dementis, die in de Belgi
sche Kamer zijn gegeven, in een zon
derling licht komen te staan. Hei stuk
blijkt nu aan de Belgische regee»*ing
roet name Ran minister de Broqueville
bekend te zijn geweest. Al die afge
vaardigden en niet-officleele geleerden
welke uit don „dwazen" Inhoud van de
aanvankelijke publicatie, uit den ..non
sens", die daarin heette voor te ko
men, zonder meer wisten te conc'inlee-
ren, dat het stuk valsch moest zlin, ko
rnen nu in een wonderlijk conf iet met
de generaals, die het opgesteld heb
ben. Zij hebben met hun abr rpte ver
zekering van de valschheid dsr publi
catie zonder het te weten hun oordeel
L' Hirondelle 26\28 Langestraat
W. H .v. Rossum Amersfoort
lange zuiver Wollen Tricot Slobkousen
geveld over de goneraals die den „on
zin" hebben neergeschreven, en mo
gen hun mecning nu verder met do
generaals ondeHing uitvechten.
Over het spoorwegnet is reeds in do
pers veel te doen geweest. Dat ia toch
waarneembaar, werd gezegd; men kan
toch de juistheid van de publicatie daar
aan toetsen. Inderdaad kan men i.:, voor-
zoover niet de technische en fin macele
bezwaren, die de Belgische generaal -*choor-
voetend zijn Franschen collega voorhield,
van aanleg tot nu toe hebben weerhouden.
Nu is merkwaardig, dat in de notulen ëón
jaartal genoemd wordt. De lijn Antwerpen
Esschen moet in 1929 tot vierdubbel-
spoor zijn gebracht. Welnu, die lijn is m
de maak. Aan wie het zelf niet gezien had,
kwam een Belgisch blad bet in deze dagen
vertellen.
Dit geeft aanleiding tot een vraag
van tweeerlei strekking. Aanleg van
spoorwegen zal in België wel evenmin
als ergens elders buiten medeweten en
voorkennis van de regeering kunnen
geschieden, hetzij omdat er concessies
moeten worden verkregen, hetzij ont
eigeningen, hetzij de aanleg geschiedt
van staatswege. Van den aanleg Ant
werpen—Esschen moeten dus Belgi
sche ministers hebben geweten. Zij ont
kennen iets van de militaire afspraken
te weten Dan rijst de vraag: Hoe zijn
zij er dan toe gekomen tot aanleg van
deze vier sporen lijn te doen besluiten?
Het lijntje van Antwerpen naar Es
schen is voor het Belgische spoorweg
verkeer volstrekt onbelangrijk Er is
geen reden hoegenaamd, zou men zeg
gen. om tusschen Antwerpen en een
klein grcnsplaatsje een spoorvvegaan
leg te maken als gold het eene verbin
ding tusschen Londen en Liverpool.
Daaruit rijst de andere vraag' welke
burgerlijke dat zijn dus: niet mili
talre overwegingen hebben gegol
den, om Antwerpen—Esschen van vier
dubbel spoor te voorzien? Dit zijn vra-
Van Perseyn-
straat 4.
L
sm&zemip
gen; die geheel buiten de vraag van
echtheid of valschheid van de publi
catie van het Utr. Dgbld. om kunnen
worden beantwoord.
Wij laten het voorshands weder hierbij
Een punt is ook door de nadere publica
tie, pn na de verzekeringen in het Engel
sche parlement van regeeringszijde afge
legd onopgehelderd de Belgisch Engelsche
overeenkomst van 1927, waarbij in het
sluk niet eens, maar meer malen wordt
verwezen. Berust die overeenkomst geheel
op de fantasie van de Fransche en Belgi
sche generaals? Wij kunnen het niet uit
maken, doch de buitenlandsche regeerin
gen. die begeerig zijn, om de „valschheid'
van he*. Utr Dgblc. te ontmi .keren heb
ben nu in ieder geval hetgeen waarom zij
gevraagd hebben- een volledig stuk en de
noodige namen Hun onderzoek en „ont
maskering" kan dus voortgang hebben.
Wij wachten af.
De reis van hei Kroon-
■prinselijk paar
Het Handelsblad schrijft:
Da „Nation Beige" uit haar toorn over
Nederland en de Nederlanders in buiten
gewoon biltere bewoordingen. Wij zullen
daar op niet ingaan, te minder daar de
„Nation Beige" voor de Belaische nat e
volstrekt niet representatief is.
Een opmerking in het blad vraagt echter,
dat daarover iets wordt gezegd. Het blad
meent, dat kroonprins Leopold en prinse-
Astrid geen 24 uur gasten mogen blijven
van Nederland, dat eensgezind zou doen
blijken van haat jegens België.
Van een dergelijken haat is geen sprake
hoegenaamd Niemand denkt er hier aan
iemand in België huilen den genera'en
staf verantwoordelijk te stellen voor de
daaraan ten laste gelegd minachting voor
Nederlands recht. Ten hoogste betoogt men
dat de regeering haar verantwoordelijk
heid voor de daden van den staf zal moe
ten dragen.
Maar het Belgische volk, dat volstrekt
niet weet. wat zijn staf wellicht tegen Ne
derland bekokstoofde bij de voorberei
ding van een eventueel defensief otfcns.ef
tegen Duitschland, dat Belgische volk acht
niemand hier aansprakelijk voor de m;a-
achting van Nederlands recht door de ge
nerale slaven van België en Frankrijk,
die uit bet protocol van de besprekingen
door het f,U. D." gepubliceerd zou blijken.
Daarom is bet onzin van baat jegens Bel
gië te gewagen en daaruit een slotsom te
trekken, die zou moeten leiden tot be'-iu-
digon van een bezoek, dat juist zeer ge
schikt is. on» het geschokte onderlinge ver
trouwen te versterken.
Wij zijn overtuigd, dat prins Leopold
zich van de mecning der „Nation België"
dan ook niets zal aantrekken
in Nederland laat men zich niet
door een mislukte kwinkslag
overtuigen
Onder dit hoofd schrijft in De Schelde
Ward Hermans naar aanleiding \an het
aangekondigde optreden van den Belgi
schen oud-minister en sociaal democraat
Kamiel Huysmans in een Zondag a.s. in
Amsterdam door de Nederlandsche S.D.A.P.
te houden openbare vergadering in verband
met onze publicatie
„In Nederland is men te ernstig om zich
door een mislukten kwinkslag te laten
overtuigen. Dat pakt wel bij een deel van
het Belgisch proletariaat dat onder den
rooden Belgischen domper gehouden wordt
maar dat pakt niet in Nederland Kamiel
Huysmans zal het ondervinden
En we hopen dat er dan iemand gevon
den wordt om voor de Hollandsche SUA E
het proces te maken van haar Belgische
zuster-partij, de B W.P. Het proces van de
politiek door de B.W P. in verstandhouding
met de militaristen en Imperialisten in
België gevoerd.
Een die komt aantoonen boe. daags na
den oorlog,'de B.W.P. al de credieten stem
de voor de nieuwe bewapening, die den in
zet ging worden van de misdadige Belgi
sche politiek.
Een die aantoonen zal hoe de partij
vrienden van Huysmans, de socialisten
Pierard, Hubin en c.s. promotors werden,
openlijke propaganda voor de annexatie
\an Zeeuwsch-Vlaanderen en Hollandsch
Limburg.
Een die bewijzen zal, hoe telkens als de
socialisten in België mee io de regeering
kwamen, zij - klakkeloos en schaamteloos
hun Verkiezingsbeloften aan hun zolen lap
ten en al de militaire credieten stemden.
Een die er op wijzen zal hoe het Fransch
Belgisch militair accoord tot stand kwam
toen vier sociaal democraten in de regee
ring zaten, terwijl een van deze vier. de
heer Vandervelde, minister van buiten
landsche zaken was.
En waar men in Holland iets meer van
de geschiedenis kent dan in het achterlijke
België, daar zal men Kamiel Huysmans
kunnen antwoorden
„Gesteld dat jullie een verdrag hebben
met Frankrijk, een militair verdrag, dan
spreekt het vanzelf, dat de staven, en de
Fransche en Belgische, alle mogelijke hy
pothesen en strategische plannen onderzoe
ken en bespreken.
„Dat moet je ons toegeven.
„Welnu, wanneer wij in jullie verslag
boeken van de Gemengde Militaire Com
missie van 1920, verklaringen lezen als van
den stafoverste Maglinse, „dat Holland
waarborgen moet geven \oor een vrijen
doortocht door Nederlandsch Limburg
(dat staat er zwart op wit. en daar waren
socialistische parlementsleden bij aanwe
zig), welnu, mijnheer Huysmans, durft jij
dan hier in eer en geweten komen verkla
ren, dat die zelfde stafoverste Maglinse eri
later zijn opvolgers, zooals generaal Galet,
in het studievertrek van hun generalen
staf. het plan van een doortocht door Hol
landsch Limburg niet hebben overwogen en
theoretisch reeds hebben uitgewerkt De
elemental. 3te logica antwoordt, ks i alleen
bevestigend antwoorden. Om dat t© begrij
pen hoeft men niet eens een Belgische ral-
nistersjerp gedragen te hebben, dat zegt do
gezonde rede.
„En als dit een uitgemaakte zaak Is, en
ais dat duidelijk blijkt, dan mag zelfs het
document van het „U. D." apocrief zijn, van
het eerste tot de laatste letters, alles be
wijst dan dat de geest van het stuk echt en
onvervalscht is. Dat is de geest van jullie
Belgisch militairisme, dat is de geest van
jullie Belgisch imperialisme, militarisme en
imperalisme, dat in België weer telkens den
steun genoten heeft van jullie, sociaal-de
mocratische partij, telkens men jullie heeft
toegelaten tot de regeering.
„Dat zijn geen praatjes, dat zijn „feiten"!
„En wanneer jij, mijnheer Huysmans. ons
nu zoudt komen vertellen, dat zelfs indien
dit nu juist mocht, zijn, en de Belgische-
Fransche staven, zulke plannen zouden
hebben .uitgewerkt, daardoor de Belgische
HEDEN is de verlaagde prijs
van het Gedistilleerd incecaan
in de SLIJTERIJ van
HAVI t 41 Tele'oan 232
Handel in Gedistilleerd,
Wijnen en Likeuren.
noch de Fransche regeering kunnen ver
antwoordelijk gesteld, dan antwoorden wij
weer met feiten. Op 3 Oogst 3914, verklaar
de Lord Grey plechtig in het Britst he par
lement, dat de brief (van Grey aan Camoon,
22 11-12) van 1912, welke de toepassing der
militaire aceoorden voorzag het uitgangs
punt Was voor de deelname der Britten aan
den wereldoorlog.
„Een bepaalde militaire politiek die door
een bepaald land wordt gevoerd, is maar
denkbaar, is maar mogelijk, wanneer der
gelijke politiek door een parallelle regee-
ringspoiitiek wordt gedragen, gesteund, be
vorderd. Ook dat zegt nogmaals de simpel
ste gezonde rede, waaraan jullie in België
precies geen overschot schijnt te hebhen,
althans de ministrabele heeren niet, waar
van jij, mijnheer Huysmans, zoo wat het
meest uitgelezen exemplaar zijt
„En als je van hier vertrekken wil en ons
nog een beetje hoop laten en betrouwen op
iouw eerlijkheid en goede trouw, mijnheer
Huysmans, welnu, jij die Dinsdag laatst,
met Kellogg, Locarno en Genève gegoochelt
hebt, geef ons dan een verzekering, uw
woord van eer, dat de B.VV.P voortaan de
militaire credieten weigeren zal, ten min
ste zoolang niet de inhoud zal gekend zijn
van de drie verdragen die Fransch-
Belgisch geheim militair accoord uitma
ken, de „drie verdragen" waarover ccn der
rond leggers van dit accoord, de Fransche
minister Tardieu, die uw Belgisch nnnexlo-
nisme zoo sterk heeft gesteund, spreekt In
zijn boek „La Pnix". Kun jij dat woord niet
geven, dan beschouwen wij iouw optreden
hier als die \an een Belgisch agent, die
onder het misleidend masker van Belgisch
sociaal democraat en geestgenoot der S D.
A.P, het Nederlandsche volk komt in slaap
wiegen. Mijnheer Huysmans, aspirant mi
nister voor de Union Sacrée voor 1930 ik
he\ gezegd
f JZoö hen fe drie maanden in net aeaeahuls ge^ee*?
moei ie aei sardis ziek eeweest zya"*
»Nee, aardige pleegzuster",, j-_ t lLue4 J
