MUTSMAMS SPREEKT IN AMSTERDAM WIJNHANDEL J.ü.SCHOTERMAN!Zn. Ma 1 Maarï verlaagde prijzen gedistilleerd HIJ ONTZEGT WAARHEID AAN ONZE PUBLICATIES VERGADERING DER S. D. A. P. Lange motie aangenomen UTR.SIRAAT 17 - Gsvestijd 1373 - TELEFOON 145 Een vraaS van c!en Jour nalistenkring Humorhoekje „De notulen zijn notulen van bijeenkomsten die nooit gehouden zijn" (Van onzen eigen verslaggever). Gistermorgen is in het gebouw Carré aan den Binnen Amstel te Amsterdam de aan gekondigde openbare vergadering van de S. D. A. p. gehouden, ter besspreking van de kwestie van het Fransch-Belgische verdrag, en dc publicaties van het Utrechtsch Dag blad daaromtrent. Herrie bij den aanvang. De groote zaal van Carré was stamp- en stampvol. Reeds van voor 0 uur af hadden de menschen op den Binnen-Amslel in een lange queue gestaan, wachtend op het oogenblik, dat de deuren zouden opengaan Toen stroomden de honderden naar bin nen, zoodat, toen het uur van aanvang sloeg, geen plaatsje meer onbezet was. Toen het scherm opging, klonk een luid ge juich, vermengd met scherp gefluit. Men zong staande de internationale, terwijl uit den hoek, waarvan het gefluit had geklon ken, een ander lied werd aangeheven, dat niet te definieeren was. Op het moment dat de voorzitter, de heel de Miranda, de meeting wilde openen, klonk weer luid lawaai uit den meergenoemden hoek op Daar ontstond een geweldig ka baai; eenige der schreeuwers werden ver wijderd. maar het lawaai duurde voort, zoo dat de voorzitter het vei zoek deed: „de ordeverstoorders er onverbiddelijk uit te smijten' (luid applaus). De Voorzitter kon toen zijn openingswoord spreken. Hij wees erop. dat juist een week geleden het U. D. zijn eerste publicatie bracht, met het gevolg, dat de geheele in ternationale pers in beroering raakte. Het spreekt vanzelf, dat de arbeidersklasse be nieuwd was. wat er van deze zaak wel waar is. Kn daarom is deze vergadering be legd. Daarvoor is in de eerste plaats uitge- noocligd een beproefd partijgenoot. Kamiel Huysmans (applaus en gefluit). Spreker bracht hem hulde en dank voor zijn moed om hier te komen spreken (eenig gefluit, gevolgd door applaus;. Hij deelde voorts de orde van de vergadering mede. opmerken de, dat deze gehandhaafd dient te blijven. En iedereen lette op zijn buurman en buur vrouw, om te zien, of ook deze de orde handhaaft (applaus). Oudegeest spreekt een inleidend woord. De eerste spreker was .1 a n O u ff e- geest, de voorzitter van de S. D A P. Hij betoogde, dat er ongerustheid is, in het leven geroepen cf om oorlogsgevaar te be zweren, óf om dat op te roep-;n. De publi caties toch komen uit een bron, die wij niet vertrouwen. Een stem: „Het Volk is nog slechte r." Luid kabaal. Geschreeuw „E r- u i t". De heer Oudegeest kan verder spre ken, als het lawaai wat bedaart. Hij betoogt dat de vrede in groot gevaar is, als er iels waar is van wat gepubliceerd is. Als er iets van waar is, en als alle Belgische en Fran- sche ministers er bij betrokken zijn, is er nog veel grooter gevaar. Wij zijn ongerust omdat er steeds kleine groepen zijn, die de goede verstandhouding tusschen Belgie en ons willen vertroebelen. De publicaties ge ven hierom ongerustheid, omdat er afspra ken gemaakt zijn tusschen generale staven, die de regeeringen niet kennen. Het is nie mand minder dan onze Nederlandsche Na poleon, Generaal Snijders, die dat gezegd heeft. Een stem: „Hoera voor Snij der s". Opnieuw groot lawaai. Men schreeuwt, eruit. De voorzitter: „Wij maken daar een einde aan, en zoo gauw mogelijk". In den meergenoemden hoek blijft het onrustig. Er ontstaat zelfs een klein vechtpartijtje. Eén onruststoker wordt verwijderd, maar direct slaat een tweede op. Nieuwe vechtpartij, on derbroken door geschreeuw en applaus. Van het toonee! af is er niet precies te zien wat er gebeurt, maar het blijft er roerig. Voorzitter de Miranda hamert eenige malen met een geweldig stuk hout, en vraagt ten slotte: „Zijn er nog menschen, die er uil gesmeten willen worden'? Laten ze het dan meteen zeggen, dan gaat dat in één moeite door" (luid gelach). De hr°r Oudege^st vervolgt ten laat je ziir betoog, opmerkende, dat de onr-ust si.' kers ,onze Nederiandscne vreaesaposte lei' zijn" (gemch). Hij betoogt verder, dat db S. I» A P lak heeft aan alle officieele ver klaringen van ministers. Het anti-milita rism* zit den socialist in het bloed. Hij heeft lal aan mededeelingen zoowel van burgerlijke ministers als van militaire. Waar wij wél vertrouwen in hebben dat ia •lit: als onze kameraden van over de grens zeggen wat er vóór den oorlog is gebeurd kan nu niet rneer gebeuren: als zij zeggen dat alle ministers moeten kennis dragen van elk militair verdrag, dat gesloten is. Als zij dat zeggen, is dat woord voor ons van veel meer waarde dan alle officieele démen ti s. Spieker durft liet te zeggen: de stuk ken zijn valsch, of ze zijn echt, omdat hij het niet weet. Dat moet onderzocht worden. En zoolang dat niet gebeurd is, zal de S. D. A. P. haar strijd tegen het militairisme en voor de ontwapening blijven voeren, om den vrede in Europa te kunnen handhaven. Hij betoogt verder, dat vóór den oorlog ook wel eens verdragen zijn gepubliceerd: maar het publiek reageerde er niet op. Thans echter vliegt de massa in alle landen op Men neemt kennis van de publicaties en bespreekt ze. Dat is een prachtige vooruit gang, vooruitgang óók als een deftige krant als de N. R. C. schrijft over de generale sta ven als de „konkelende en samenzwerende lichamen". Er is overal vooruitgang. Wij hechten niet aan de officieele demen ti's. Wij gelooven ze niet, en het publiek gelooft ze ook niet. We hebben al te dik vvijls gehoord „Es ist nicht vvahr". Maar al9 onze Belgische partijgenoolen zeggen dat het niet waar is, dan is dat niet officieel, maar het is waar. In zulke mededeelingen stellen wij méér vertrouwen, dan in al de officieele dementi's. Daarom hebben wij den man uitgenoodigd. die tijdens den oorlog in ons land vertoefde, en na den oorlog zichzelf legen de oorlogshitsers in zijn land moest verdedigen, omdat hij te pro-Neder- landsch en te pro-Duitsch was. Zijn woord zal de Nederlandsche cn de Europeesche so cialisten gerust stellen. Camille Huysmans ontkent de waarheid van onze publicaties. Daarna was het woord aan Camille lluysma n s, die een ware ovatie in ont- v angst had te nemen, en wien staande de irlerrationale werd toegezongen. De heer Huysmans zeide de uitnoo- diging van de Amsterdamsche Federatie onmiddellijk te hebben aanvaard. Ie als sociaal-democraat, opdat alle misverstand tusschen ons land en zijn land uit den weg wordt geruimd 2e als Vlaming. En als spreker hier verschijnt is dat om een be roep te doen op het gezond verstand. Tn don oorlog in 191G is spreker in ons land opge treden om protest aan te teekencn tegen zekere Belgische annexionisten en na den oorlog hebben wij dp actie voortgezet tegen ben. die in ons land dachten aan de moge lijkheid van grenswijziging. Het was een gevaarlijke politiek, doch zij is stopgezel. Vandaag verschijnt de spreker niet orn te berechten de annexionisten in zijn land, die zijn dood en begraven. Maar hij komt om te bestriiden een ander soort annexio- nisme. namelijk hen. die Vlaanderen aan Nederland vvi'len hechten. Ook dat is een ge vaarlijke politiek. Wij zijn geen vijanden van het Neder), volk, en daarom durft spre ker hier alles te zeggen wat hij op het hart heeft. Na de i jaren oorlog wilde het Belgische volk van geen vreemde bezetting meer we ten. Dat spreekt vanzelf Het was reeds do vijfde vreemde-overheersching. Het wilde onafhankelijk en vrij leven, cn na den oor log was het algemeen verlangen liever een bange piet dan een dooie piet /applaus). Wij hadden gestreden met Frankrijk, wij wilden vrijwaring van eiken nieuwen inval en toen hebben wij een verdrag peteeke^d, op de volgende principesverdediging tegen een niet uitgelokfen aanval van Duitschlnnd ieder behoudt zijn eigen oordeel Dat trac- taat werd goedgekeurd door de Kamer, en daarin is noch sprake van Spanje noch van Nederland. Het spreekt vanzelf dat er af spraken zijn gemaakt, omtrent de uitvoc- rinng van het verdrag, cn die ziin geheim. De Nederlandsche generalcn staf zal toch ook niet ziin mobilisstienlsnnen aan een vreemd blad ^even Maar de socialistische ministers van Pdgié hebben de documenten gezien, en op dien grond zegt spreker d a t alleen, wat ik gcegd heb, staat erin. En dan vraagt hij Partijgcnooten, gelooft ge m«i (Geroep ja Spreker en ziin mede cm'-ministers heb ben gelachen over de mib'icatie zij dach ten niet, dat deze publicatie rog beroering zou brengen. Tn de Belgische Kamer, op de regeeringsbanken. is er niemand, die den ken zou aan een intrigue tegen Nederland (luid applaus). Spreker en de zijpen ".;in droevig gestemd door de beroering in Nederland. Want de soc. ministers zouden volgers de publica ties de hand hebben gehad in een misdaad, in een domheid, in een intrigne tegen Spanje en Italic. Hij spreekt nog niet eens van Nederland. Italië'heeft de publicatie ironisch opgenomen. Dat is de eerste maal. dat het fascisme verstandige politiek voert (applaus). Men heeft gezegd wij gelooven die soc ministers wel, maar er kan zooveel buiten hen om gebeuren. Maar zegt spreker in tijden van vrede hebben de officieren in België te gehoorzamen aan het burgergezag. Dan hebben zij niets te zeggen (Bravo's De minister de Brocqueville is sprekers po litieke vijand, maar hij is meester in zijn departement, en als hij zegt, dat de stuk ken humbug zijn, schenkt spreker hem zijn volle vertrouwen. Het is totaal onmogelijk, dat de militairen iii België iets doen buiten de regeering om (beweging). Het zal niet lang duren, dat de feiten u zullen overtuigen. Met zal uitkomen wie het gedaan heeft. Dat is een vraagstuk van uren 'beweging). H-ïbt gij gelezen de con ferenties tusschen Belgische en Fransebe nrili'airen Zij zijn er nooit geweest. De nollen zf?n notulen van bPe^konstcn, die nooit geweest ztfn. Pe gansche zaak is ver vecht van A. tot Z. Spreker kwam voorts tot de critiek op het verdrag, de critiek. van al zijn partij- penooten in België. Het verdrag is eenzij dig. Het is nooclig, dat hetzelfde verdrag wordt gesloten zoo hebben de socialisten gezegd met Duitschland, met Italië enz. Dat is gebeurd te Locarno. En de algemtene indruk is, dat dit verdrag verder gaat dan dat van 1920 met Frankrijk. Locarno is niet volledig, maar de tijd is niet verre, dat het verdrag van Locarno aanhangsels -al krij gen, verdragen van België met Duitschland, Italië en Engeland. Het verdrag van 1920 is nutteloos geworden door Locarno. En het zou opgeheven kunnen zijn als het Utr. Dagblad niet gekomen was met zijn publi catie. Want nu wordt het een kwestie van prestige. Er zal eenige tijd moeten voorbij gaan, opdat (Je regeeringen kunnen vast stellen, wat er te Utrecht is gebeurd. Er zijn nog een paar dingen die hem hebben verwonderd. In de eerste plaats dat er een dagblad in Nederland is gevonden, dat zulke dingen publiceerde. Hij dacht dat het onmogelijk was. In de tweede plaats, dat er in Nederland publiek gevonden is, dat het beeft geloofd. En in de derde plaats, dat de Nederlandsche regeering een hou ding aanneemt, alsof er toch wel iets van aan is. De zaak zal in korten tijd opge klaard worden, en spreker hoopt dat de Nederlandsche regeering zal meehelpen, om den schuldige te ontdekken. De schriftver- valscher is toch een geniale kerel (hilari teit). Het gepubliceerde zit vol leemten en onwaarschijnlijkheden cn onmogelijkheden, zoodat het gestempeld wordt tot een maaksel. Als wij zulke stukken moesten maken, zouden we het handiger doen. Maar het geniale van den man ligt hierin, dat hij de mentaliteit van het Nederl. volk goed kent. Hij heeft gerekend op het anti-milita- risme van het Nederl. volk, en op het wan trouwen van dat volk jegens elke militair. Spreker hoopt, dat de verstandhouding tusschen Nederland cn Belgie steeds beter zal worden. Zeker Nederl. dagblad heeft ge zegd. dat hij een wankelbaar staatsman is. Maar juist in België verwijt men hem dat niet, daar verwent men hem juist, dat hij zulk een starre politiek voert, en trouw is gebleven aan zijn socialisme en zijn fla mingantisme. Spreker waarschuwde tegen het activis me. dat ook een annexionismc is. De Vlaam- sche strijd zal uitgestreden worden in Bel gië alleen, cn ?:ij zal worden uitgestreden wat wij van U verlangen is cultureele hulp, en geen politieke hulp. Cultuur gemeenschap'? Ja, maar twee zelfstandige volken. Wij hebben geen hulp van buitenaf noodig. Vlamen en Walen voelen zich saam hoorig als goede Belgen. De Vlamen hebben gestreden voor hun eigen cultuur, en als zij niet overwonnen hebben, is dat niet de schuld van de Walen, maar van de slap heid der Vlamen zelf (applaus). Spreker's conclusie van dit alles is: laat de feiten «preken. Binnenkort zal de gan sche vraag opgeklaard zijn. Als er nog zijn die twijfelen, dan zegt spreker hen: neemt het stuk. Bestudeer het. En zie de fouten cn misgrepen. En heeft het U niet getroffen, dat de gansche Belgische Kamer op enkelen na, unaniem zeiden: deze machinatie berust op onwaarheid. Men heeft een stuk gepubli- ceerd over snmensprekingen van hooge mili- i tairen, zulke snmensprekingen hebben nooit plaats gehad. Het eenige wat gebeurd is, is, dat de Fransche militaire attaché cn gene raai Galet samen conferenties hebben gehad. Spreker behoeft de politiek van dezen gene raal niet te verdedigen, om zich niet te com- promitteeren, (gelach) maar wel d'.t: eer der zou de generaal zijn degen breken, dan een leugen spreken. De stukken zijn dus ma chinaties gericht tegen wien? Misschien te gen U! Misschien zijn ze gepubliceerd om er militaire ellen bij U door te halen (ap plaus). Maar wij onze volken zijn geen vijanden Wij zijn aangewezen op broeder lijke verstandhouding. Lr is geen Belg. die eraan denkt, een vierkanten meter van Ne derland af te nemen, of te intrigeeren tegen Nederland En het is te hopen, dat men in Nederland er net zoo over denkt. En de Bel gische socialisten cn de Nederlandsche wer ken samen aan de opheffing van het mili tarisme cn de bestrijding van den oorlog, (langdurig a p p 1 a u s) Ten slotte spreekt dc heer de Roede. De heer J. J. D e Boo de stolde de vraag, wat het antwoord meet zijn, op het betoog van den heer Hi yr-mans. Een stem: „Weg mot dc geheime verdra gen." De lieer Do Roodc zegt, dat bij den twijfel cmtrent de echtheid zich de laatste d.gen zcovecl aanleidingen tot nieuwen twijfel hebben gevoegd, dat men m'sschien onvolledige dingen zal zeggen, dat de heele zaak een farce is geweest cn dat de geheele onrust in hot begin der vorige weck zal blij ken te zijn geweest een onrust zonder eeni- gen gro d. Zich tot don heer Huysmans wendende zeidc spreker: Kamiel, vertel "an ciizo partijgcnooten van het applaus dat ge gehoord hebt, toen go veronderstel de, dat ze zijn gepubliceerd om in ons land nieuwe militaire wetten erdoor te jagen." Vervolgers stelt hij de vraag, of de metho de van de socialisten om in internationale vrcags'rkken oplcssirg tc brengen, de juis- ta is. En als die de juiste is (openlijk re kenschap afleggen van daden), zou dan, als alle partijen dat deden de oorlog nog moge- 1 ijk zijn'? Huysmans is opgetreden tegen die annexionisten in Nederland, die droo men van dc eenheid van den Dictschcn stem, en meer van dien nonsens. Die kring voortgespro'en uit de Universiteiten, heeft niet den minsten invloed in ons land. De leerstce'en aan de universiteiten zijn groo- tendeels beet dcor mannen, die liet socia lisme bestr "den. D^rdoor wordt het en- t' o"RinTT>e der jeugd niet geleid in de richting van de matschappelijke ontwik- '.elinT. Maar zij wordt in verkeerde banen geleid, daarbij voorgegaan door enkele nn- ionalistische hoogleeraren. Daaruit blijkt, dat het dragen van een toga alleen nog f niet waarborgt tegen domheden en dwaas heden. Dc lieer dc Boode betoogde verder, dat het Vandervelde is geweest, die ge zorgd heeft, dat. te Parijs ir 1C20 het nia* gekomen is tot annexionistischc stappen van zekere Belgische zijd?. Huysmans heeft erop gewezen, dat het Fransch-Belgische verdrag is overbodig geworden door Lo carno. Een stem: „Maak het dan publick." De heer De Roode: „Locarno is publiek cn alles wat bij den Volkenbond is gere gistreerd is publiek. En docr de mededee lingen van Huysmans is dit verdrag ooi: publiek. Het verdrag is dus overbodig ge worden maar wc moeten het nog zoover krijgen, dat ook Locarno overbodig wordt, dat de militaire waarborgen niet meer noo dig zijn, door de invoering der scheidsge rechten cn als die door alle volken worden aanvaard, kunnen we militaire gardaties missen. Dien weg mceten wij op, ook t.a.v. de vcr' oud'ng tusschen Nederland en Bel gië. Nu het Nederl. volk Huysmans heeft gehoord is spreker ervan verzekerd, dal morgen ons volk zijn oude flegma weer zal hebben herwonnen, en dat de ongerustheid zal zijn verdwenen. Na deze drie redevoeringen stolde dc voorzitter de volgende motie voor: De groote openbare vergadering, bij eengeroepen in het gebouw Carré door de Federatie Amsterdam der S. D. A. P. naar aanleiding van dc publicatie van het Utrechtsch Dagblad, concludeert, dat dc algemeenc onrust, door deze publikatie in het Nederl. volk gewekt, in hoofdzaak haar verkla ring vindt in het diep gewortelde aan houden tegen het stelsel der militaire bondgenootschappen, dat den wedstrijd in wapening cn dientengevolge het oor logsgevaar draagt in zijn schoot, zij is ven oordeel, dat do geschillen tusschen de volken moeten worden op gelost welwillend langs den weg van bemiddeling of scheidsrechterlijke uit spraak, gelijk die is aangewezen in de Locemo-verdragen en in het statuut van den Volkenbond, en de daarbij aan sluitende ontwerpen, In het bizonder wat de verhouding tusschen Nederland en' België betreft verklaart de vergadering, dat alle mis verstanden, die tusschen de twee volken mochten rijzen, moeten worden opge klaard door overleg, gevoerd in den geest van vriendschap cn vertrouwen. Zij veroordeelt als misdadig alle ntachi naties, op welke wijze ook op touw ge zet, die de goede verstandhouding tus schen dc twee volken kunnen versto ren. Zij spreekt haar volledig vertrouwen uit in de vredespogingen der Belgische arbeidersbeweging. Zij verklaart met haar eendrachtig den strijd te zullen voeren voor den vrede en de ontwape ning en in het bizonder den vrede tus schen Nederland en Belize te zullen be schermen tegen alle aanslagen die daar tegen mocht worden beraamd of onder nomen. Gedachtenwisseling werd er niet gevoerd, lie vergadering ging omstreeks 12 uur rus- lig uiteen. Met dagelijksch bestuur van den Neder- landschen Journalisten Kring heeft heden morgen het volgende telegram gezonden aan Mr. P. II. Bitter, hoofdredacteur van het Utrechtsch Dagblad en lid van den Kring „Het heeft zeer onze aandacht getrokken, dat, blijkens de volledige publicatie der be kende notulen inzake het geheime verdrag, de Indruk op meer dan één belangrijk punt aanmerkeliik anders moet zijn dan die van het eerst gepubliceerd! uittreksel. Waar bij deze diep-ernstige aangelegenheid het belang en het aanzien der Nederlandsche pers betrukkeu is, achten wij ou» »erpl:cht U te vragen of U zich beschikbaar stelt voof elk onderzoek door bevoegden naar echt heid der documenten en naar de wijze waar op de eerst gepubliceerde samenvatting tot stand is gekomen. D. HANS, Voorzitter. HEN BI DEKKING, Vice-Voorz. W. N. v. d. HOUT. Secretaris." STEUN AAN DE BEETWORTEL INDUSTRIE. Een initiallef-voorsteL De voorzitter in de TweuJe Kamer heeft in de gisteren gehouden zitting meegedeeld dat bij de Kamer is ingekomen een voor stel van wet tot het verleenen van tljde- lijkcn steun aan de beetwortelsuikerindus- Irie, van de heeren v. d. Heuvel, Korten- horst, Weitkamp en Bierema. Een toolichtlng. Ter toelichting van hun initiatief-voor stel inzake tijdelijke steun aan de beet wortelsuikerindustrie hier te lande zeggen de heeren van den Heuvel, Kortenhorst, Weitkamp en Bierema, dat de toestand uiterst precair is. Van de regeering zijn geen voorstellen te verwachten. Ineenstor ting der coöperatieve beetwortelsuikerfn- briekon zou fatale gevolgen hebben voor de landbouwers, d.e tot belangrijke bij«tor- ting op hun aandeden verplicht zouden worden Zoo lang een internationale con ventie, te dezer zake er niet is, is des staats roeping de teelt voor verdwijnen te behoeden. De voorstellers hebben gemeend te n.oe ten voorstellen, het middel van een faeuJ tatieve productie premie. De grens, waar de staat zou moeten ver vangen hebben zij gemeend te moeten «tel len op 17 per 100 K G. witte suiker, het geen nog boneden den kostprijs ligt. Met het oog op de schatkist tevens, durfden de voorstellers verder gaan dan 1.50 p«r 100 K.G. witte suiker. Vóorloopig wordt de steun slechts voor 1 jaar voorgesteld. DE WILD-WEST GEIM/TEERD. Een gemaskerde bandiet in een bank van leening. In een particuliere bank van leening in de Govert Flinckstraat te Amsterdam, heeft zich Vrijdagmiddag een zonderling geval voorgedaan. Deze bank van leening wordt gehouden door twee vrouwen die, omstreeks kwart over één voor het loketje van hun kantoor een gemaskerden man zagen verschijnen, die niets zeide, doch wel een revolver toondee. De pandhuishuudsters schrokken daarvan natuurlijk hevig de eene meende goed te doen een ruit stuk te slaan en om hulp te roepen. De geheimzinnige, die dat zag, liep daarop naar buiten, nu zonder masker en zeide tot omstanders, die na tuurlijk terstond waren komen opdagen, dat hij de politie zou gaan waarschuwen, want dat hier vreemde dingen gebeurden De gevaarlijke man heeft zich daarop on gehinderd kunnen verwijderen. De revolver bleek hem later niet meer te pas te komen, want die werd naderhand gevonden. Had de pandhuishoudster nu maar geen ruit stuk geslagen, want het bleek een klappertjespistool te zijn Onvaste chauffeuse .Ik geloof toch zeker dat Ik recht op de nelft van den weg neb Man oeieetd Ja mevrouw, maar u scheeD niet zeker te weten op welke helft". (London Opinion)

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1929 | | pagina 6