DE EEMIANDEQ
Mie.
BUITENLAND.
P. E. Rintel
Dom' dag 14 Maart 1323
27e Jaargang No. 216
BUITENLANDSCH OVERZICHT
OVERSTROOMINGEN
IN DUITSCHLAND
HET LATIJN WEER
LEVEND
HA81EY DAVIDSON
BUDGE WHiTVHQFiiH
F. N« vanaf f 420.—
NORTON MOTORRIJWIELEN
BIBLE'S POGINGEN
MISLUKT
De coureur zelf gedood
DE ONRUST ONDER
SPANJE'S STUDENTEN
DE CRISIS TE BERLIJN
SUCCES VOOR CALLES
Beslissende slag verwacht
BLAD
ABONNEMENTSPRIJS P** 5 maanden voor Amersfoort f2.10. per tnaand 10.75. per
1 week (met gratis verzekering tegeD ongelukken) 0.171/».
Binnenland trai co per pos* per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers t 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
DiDECTDJR-UITGEVER.' J.VALKNOFF
PRIJS DER ADVERTENTIEH van 1—4 regels I 105 met inbegrip van een bewijsnummer,
1 1 elke regei mee» f0.25. Llcfdadlghelds-advertentlëo voor de
helft vbd den prijs. Kleine Advertenilën „KEITIES" bij vooruitbetaling i—5 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen 1.— Bewijsnummer extr» 0.05
Een onweersstemming ia de
Fransche Kamer. Het hoogo
sterftecijfer in het bezettings
lener. Eet wetsontwerp in
zake de congregaties.
In de Fransche Kamer ficersclite gisteren
een duidelijk waar te nemen spanning; men
ach te het niet onmogelijk, dat er, figuur
lijk gesproken, een bom zou barsten, doch
dit 3 niet geschied. Vermoedelijk zal ech
ter vandaag de botsing plaats hébben.
Twee belangrijke aangelegenheden waren
er, die de aandacht vroegen. Allereerst was
er de socialistische interpellatie over het
abnormaal groote aantal sterfgevallen, die
zich sinds medio Januari bij het Rijnleger
hebben voorgedaan. Enkele honderden
jonge mannen zijn gestorven, naar het
schijnt, doordien tegen de felle koude geen
afdoende maatregelen waren genomen en
er ontstellende sanitaire wantoestanden
heerschten in het bezettingsleger. De in
terpellatie kwam echter niet in behande
ling, doch werd tot Vrijdag uitgesteld, om
dat de commissie van onderzoek, aan wier
hoofd maarschalk Pétain staat, momenteel
nog niet klaar is met haar verslag. Over
morgen zullen wij dus kunnen hooren, wat
er van regeeringszijde zal worden inge
bracht tegen de verwijten, als zouden de
militaire leiders zich aan misdadige ver
zuimen hebben schuldig gemaakt.
De tweede kwestie, die, naar men aan
nam, opnieuw zou leiden tot een felle bot
sing tusschen de regeering-Poincaré en de
oppositie, die den laatstcn tijd geen gele
genheid ongebruikt laat om tegen het Fran
sche kabinet te ageeren, betrof de behan
deling van de wetsontwerpen inzake de
congregaties. Poincaré's tegenstanders wil
den laatstgenoemd vraagstuk onverwijld
behandelen, doch de minister-president
wist gedaan te krijgen, dat de zaak pas
morgen een punt van discussie zal uitma
ken. Zooals men weet, staan bedoelde wets
ontwerpen verschillende voordeelen toen
aan de congregaties, waarmee links zich
niet kan vereenigen. Wij behoeven nau
welijks in herinnering te brengen, dat
juist deze kwestie der congregaties inder
tijd de aanleiding is geweest, dat de vier
radicale ministers, op bevel hunner partij,
de regeering den rug moesten loekecren.
Links beweert voortdurend, dat deze ont
werpen 'n schennis van den godsvrede, van
do nationale eendracht, beteekenen, doch
of dit standpunt juist is, mag worden be
twijfeld, daar de radicale minister Herriot
indertijd zijn goedkeuring aan het ontwerp
heeft gehecht. Bovendien wordt van re
geeringszijde betoogd, dat welwillendheid
jegens de zending-congregaties van bizon
der groot nationaal belang is, daar de mis
sie-genootschappen er steeds veel toe heb
ben bijgedragen de Fransche b°schaving en
den Franschen invloed in den vreemde te
verspreidon. Thans is deze invloed duide
lijk aan het tanen.
Men mag nu werkelijk benieuwd zijn,
hoe de Donderdag en Vrijdag zullen ver-
loopen. De groote opkomst van Kamerle
den cn ministers, die gisteren vastgesteld
kon worden, was reeds een aanduiding, dat
men dien dag reeds een treffen verwaohtte.
Het gevecht is echter nu een paar etmalen
uitgesteld cn zal, naar men aanneemt, in
het voordeel van Poincaré afloopen. Men
verwacht, dat de minister-president een,* zij
het bescheiden, meerderheid zal behalen,
daar hij, voor den zooveelsten keer, de
kwestie van vertrouwen zal stellen moge
Poincaré echter de zege al behalen, daar
mee is do atmosfeer in de Kamer nog
niet gezuiverd en verdere botsingen in den
vervolge zijn dan ook waarschijnlijk.
MISLUKTE ONTVLUCHTINGSPOGING.
I Een vrouw doodgevallen.
B e r 1 ij n. 12 Maart. (H.N.). Vannacht
heeft een 33-jarige vrouw een poging ge
daan, orn uit de afdeeling voor vrouwen
van het huis van bewaring te vluchten. Zij
had daartoe een beddelaken aan reepen
gescheurd deze in elkaar gedraaid en ver
volgens aan een ijzeren staaf in het raam
vastgemaakt. Het laken scheurde echter
en de ongelukkige viel van de vierde ver
dieping op straat. Zij werd zoo ernstig ge
wond, dat zij spoedig daarop is overleden.
WEDEROM OPSTAND DER MOHAMME
DANEN IN CHINA.
Peking, 11 Mrt. (V. D.) In de provincie
Kansoe is onder de Mohammedanen een
opstand uitgebroken, welke zich in hoofd
zaak richt tegen de aanwezige Christenen.
De vertegenwoordigers van de Nanking-
regeering alsmede de gouverneur-generaal
Li zijn ten val gebracht. Ter handhaving
der orde heeft de regeering troepen gezon
den. Do vorige opstand, die in November
1928 met moeite kon worden onderdrukt,
heeft vele menschcnlevens geeischt.
DE PARTICULIERE WAPENFABRICAGE.
Nederlandsch voorstel aangenomen.
Uit Gcnève wordt d.d. 12 Maart aap het
nbl gemeld:
Baron majoor Van Voorst tot Voorst, Ne
derlandsch gedelegeerde in de commissie
van militaire deskundigen, die hier thans
besprekingen voert over een Belgisch voor
stel betreffende de indeeling der diverse
«ategorieêo wapenen in verband met het
ontwerp-convcntie voor do controle dei
particuliere wapenfabricage, heeft heden
een tegenvoorstel ingediend, dat ten doel
heeft grooler openbaarheid te geven aan de
verschillende categorieën vuurmonden, die
gefabriceerd worden, Met voorstel komt
overeen met den tekst der desbetreffende
bepalingen van de internationale conventie
op de controle van den wapenhandel van
1925. Dit voorstel is door dc militaire des
kundigen aangenomen.
De commissie-Bernslorff. die met de re
dactie van genoemd ontwerp conventie is
belast, zal eind Augustus wederom bijeen
komen, teneinde rapport aan de Volken-
bondsvergadering uit te brengen en de
laatste hand aan het ontwerpcohveiitio te
leggen.
Groote schade aangericht
II al le. 13 Maart. (V.D.). De groote hoe
veelheden water tengevolge van het smel
ten van de sneeuw en het ijs hebben in
Midden-Duitsehland grooto schade aange
richt. In een leerfabriek te Buprg drong
zooveel water binnen, dat de stoom van
den ketel moest worden gelaten om een
ongeluk te voorkomen.
Te Benkendoi f bij Malle werden de stal
len van een landgoed overstroomd 179
schapen vcrdronkei».
Tc Delitz staat het water zoo hoog, dal
de inwoners hun huizen nog slechts door
dc vensters kunnen verlaten Wegens ge
vaar voor instorten moest een huis wor
den ontruimd.
Te Salzvvedel moesten in een straat alle
huizen ontruimd worden.
Het spoorwegverkeer tusschen Radegast
cn Koethen moest worden gestaakt, daal
de spoorbaan te veel van het water heeft
geleden. Ook het autobusverkeer langs de
wegen wordt ernstig belemmerd.
Do Saaie is gedurende de beide laatste
dagen ongeveer een meter gestegen.
Voorloopig bestaat van de rivier geen ge
vaar voor overstroomingen.
De taal ven den Vaticaanschen Slaat
De Italiaansche peis merkt op, dat na de
invoering van de Latijnsche taal nis offi
ciate taal van liet Vatikaan deze niet meer
als een doode taal zal kunnen beschouwd
worden, maar dat zij zal moeten worden op
genomen onder de talen der verschillende
staten. Als omgangstaal zal het Italiaanse!)
gebruikt worden, terwijl het Fransch of liet
Italiaansch in de diplomatieke stukken
van den Vaticaarïschen staat zal gebezigd
blijven. Ongeveer S0 gezinnen, die in geener
lei betrekking staan tot den Vatikaanschen
staat, hebben het gebied van het Vatikaan
moeten verin ten. De gouverneur van Rome
heeft hun nieuwe woningen toegewezen.
DE PRINS VAN WALES REGENT?.
Londen, l£ Maart (V.D.) Naar ver
luidt, wórdt op het oogcnblik onderzocht
of de regentschapsraad, die sedert dc ziek
te van den koning diens functies waar
neemt, vervangen zal wórden door den
prins van Wales als persoonlijk regent.
Deze verandering van den regentschaps
raad wordt eensdeels voorgestaan, omdat
de doktoren verlangen, dat de koning zich
nog een half jaar zal ontzien, nan den an
deren kant, omdat de regentschapsraad in
den persoon van den ministerpresident een
politiek lid bevat, dat door verkiezingen en
regeeringsnederlagen buiten functie zou
kunnen treden.
EEN ONTMOETING TUSSCHEN
STRESEKANN EN CHURCHILL.
Londen, 12 Maart (V. D). Naar ver
luidt, houdt men zich in parlementaire
kringen bezig met het bericht, dat Chur
chill tegen alle verwachtingen in zijn reis
naar Parijs plotseling heeft uitgebreid tot
de Rivièra. Men brengt het plotseling ver
trek van Churchill naar de Rivièra in ver
band met het bericht, dat Slresemann zich
toi na Paschen te San Remo zal ophouden.
Men houdt het niet voor onwaarschijnlijk,
dat aan de Riviera Stresemann en Chur
chill metelkaar in contact zullen treden
over de voorstellen van de Parijscho des
kundigen.
DE VERVALSCHINGEN VAN ORLOW.
Russische belangstelling.
De Russische ambassade te Berlijn heeft
door een vertegenwoordiger op het depar
tement van buitenlandsche zaken monde
ling de verklaring laten afleggen, dat zij
met groote aandacht het onderzoek tegen
Orlow en Soemarakow volgt en den wensch
koestert, dat de zaak volkomen wordt op
gelielderd. Evenals Amerika zou ook Mos
kou het met voldoening begroeten, als den
documentenvervalschers bun gevaarlijk
werk onmogelijk werd gemaakt.
LavencJelotraat 9 en 12 Tel. 1093
Wij vertegenwoordigen:
vanaf f 695.—
vanaf f 540.—
ARIEL vanaf f 535.—
De Triptemet een snel
heid van 22$ mijl - ver
den hop geslagen
N e vv V o r k, 13 M aart. (II. X.) Uit Day
ton Beach in den staat Florida wordt ge
meld, dat de Amerikaan Lee Bible bij een
poging, om het vvereldsnelheidsrecord voor
automobielen te verbeteren, om het leven
is gekomen.
N e vv Y o r k, 13 M aart. (H. N.) Omtrent
het doodelijk ongeluk dat Lee Bible ia
overkomen weidt nog gemeld, dat zich in
den wagen nog een tweede automobilist be
vond, die eveneens om het leven is gelto
men Zijn identiteit is nog niet vastgesteld
Bij zijn poging om liet record van Segraw
te verbeteren heeft Lee Bible met zijn „Tri
Flex" een snelheid van 225 mijl per uur be
reikt, de wagen slipte toen over een natte
plek, en sloeg daardoor over, den kon. Een
fotograaf die zich dicht b!J de plaats be
vond, waar het ongeluk plaats had. werd
eveneens gedood. Zijn lichaam werd in
twee stukken gespleten Deze fotograaf,
Tracy Mntlhevvson genaamd; was in dienst
bij dc Pa the film MaatscJia, /ij.
zetel kwijtraakte. liet resultaat is thans,
dat de sociaal-democraten 35 zetels bezet
ten cn alle andere partijen samen 20. De
communisten daalden van 1376 tot 1115
stemmen cn kregen dus geen zetel, even
min als de unie-partij, die echter steeg
van S26 op 1106 stemmen. De resultaten
van de verkiezingen in de provincie zijn
nog niet volledig bekend. De regeerings-
partij, die in Kopenhagen haar ocnige zetel
verloren heeft, is in wezen een landbouw-
partij en men verwacht in de plattelands
districten dan ook betere resultaten voor
deze partij dan in de groote steden. In hei
bij Kopenhagen gelegen Frederiksberg ver
loren de conservatieven een zetel, maar
handhaafden hun meerderheid. De sociaal
democraten wonnen een zetel cn de radi
calen behielden den eenigen zetel, die zij er
hadden.
Een Fransche bcschonzcins
P a r ij s, 13 M a a r t. (V. D De Temps
wijdt een uitvoerig hoofdartikel u:in -ie
politieke crisis in Duitscliland cn is van
mecning, dat eon catastrophe in do ko
mende weken niet kan uitblijven. Zij acht j
de situatie zoodanig, dat bij het uitbre
ken van de crisis deze voornamelijk in het
nadeel der linksche partijen zal uitvallen.
Noch de binnenlandsche, noch de buiten
landsche zijde van de crisis lijken geschikt
om het vertrouwen in de democratische
rijksregeering te versterken. De Temps
constateert, dat de publieke opinie in
Duitscliland thans veel minder vertrouwen
heeft in een ontspannings-politick als ten
tijde van het kabinet-Marx, aangezien het
huidige kabinet nog niet gedaan heeft wat
men ervan verwachtte.
liet gematigde centrum acht zich nog
niet beloond voor de overwinning, die het
haar gekost heeft om met de sociaal-demo
craten samen te gaan en de sociaal-demo
craten zijn teleurgesteld, doordat de inter
nationale publieke opinie hun niet meer
vertrouwen schenkt dan aan de gematigde
en reactionaire partijen. Het gezonde ver
stand zegt echter, dat er eischen zijn, waar
aan in geen geval voldaan kon worden, of
ze nu door een republikeinscli democrati
sche of door een conservatieve regeering
gesteld worden. Indien dr. Slresemann in
derdaad de leiding in Wilhelmstrasse zou
neerleggen, zou dat niet alleen een veran
dering beteekenen voor Duitschland, maar
voor geheel Europa.
Foor K leeding naar Maai
Vraagt het Uw Vrienden cn Kennissen
Enstige ineidcnicn
Parijs, 15 Maart. (V. D.) Le Journal
brengt nadere bijzonderheden omtrent de
studenten-demonstraties, die gisteren te
Madrid hebben plaats gehad. ^Ongeveer
2000 studenten trokken naar het ministerie
van onderwijs, waar zij schimpliederen op
clen minister zongen. De politie maakte van
dc wapenen gebruik, waarop do studenten
antwoordden door mot steenon te gaan
gooien. Ook voor het gebouw van het dag
blad ,.A. B. C." demonstreerden de studen
ten en wierpen allo vensters in. Een stu
dent liep een schotwond in den lials op.
het bleek sen neef te zijn van den ai'til
lerie-overste Marcoesi, die wegens het
deelnemen aan de samenzwering van 1926
ter dood was veroordeeld, doch later be
genadigd werd. De gewonde student is ook
geparenteerd aan graaf Bugallal, den voor
maligen minister en voorzitter van het
parlement. Gisteravond vonden nieuwe in
cidenten plaats bij het militair casino. De
menigte vluchtte cafó's cn winkels binnen,
waarvan het meerendeel der ramen werd
vernield, evenals vele étalages.
Tp Barcelona hebben 400 studenten van
de Kunstnijverheidschool besloten om niet
meer nan de lessen deel te nemen, zoolang
hun eischen niet zijn ingewilligd.
Madrid. 13 Maart. (V. IK) In een
officieele mededeelinsr inzake de studenten-
onlusten verklaart de regeenng, dot zij ge
dwongen is cnèrgieke maatregelen te ne
men, daar de beweging een politiek karak
ter draagt. Aan de bloedige botsingen in
den namiddag hebben alleen de studenten
schuld. De politie is door do studenten
aangevallen en moest daarom van de vuur
wapens gebruik maken.
Dinsdagavond kwam het tot nieuwe de
monstralies in de hoofdstraat. L>e politio
kon evenwel in korten tijd de rust horstel
len.
Het verluidt, dat ook in de provincie
studentendemonstraties hebben plaats ge
had.
DE GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN
IN DENEMARKEN.
Kopenhagen, 15 Maart. (V. D.)
Gisteren werden in geheel Denemarken de
verkiezingen voor de gemeenteraden ge
houden Te Kopenhagen steeg het stem-
menaantal der sociaal-democraten van
87.262 in 1925 tot 116.417, waardoor zij vier
zetels winnen. Het stemmencufer der radi j
calen steeg van 17.079 op 17.244, waardoor j
zij twee zetels verloren. I-Iet stemniental
der'linksche liberalen liep terug van 43351
tot 2.028, zoodat deze groep haar eenigen
De stad Satillo bevel
WILD V/EST IN BERLIJN.
Gemaskerde roovors iu actie.
Berlijn, 13 Maart (H.N.). Gisteravond
overvielen twee roovers in de Kontbioscoop
t.o Charlottenburg, kort nadat de toeschou
wers het gebouw hadden verlaten, tien di
recteur, die zich met vier man van het per
soneel in zijn bureau bevond en de kas con
troleerde. De roovers dwongen hem onder
het voorhouden van een revolver, de porte
feuille met het kasgeld, waarin zich een
bedrag van ongeveer 400 Mk bevond, af
te geven en maakten zich vervolgens met
een gereedstaanden auto uit de voeten. De
directeur deed nog een poging om de po
litio telefonisch te waarschuwen, doch één
der roovers belette dit, door hem den re
volver tegen het voorhoofd le drukken.
Eigenaardig is, dat. niemand een ecnigszins
nauwkeurige beschrijving van. de movers
.kan geven. Volgens een getuige waren zij
gemaskerd en hadden zij een shawl om
hun gezicht geslagen, volgens een anderen
getuige hadden zij autobrillen op en dc
kragen van hun jas hoog opgeslcuïoii.
DE VERGADERINGEN VAN
VOLKENBONDSRAAD.
DEN
Geregelde bijeenkomsten bui
ten Genève.
Par ij s, 12 M r t. (V.D.) De Excelsior
zegt te weten, dat de Raad van den Vol
kenbond besloten heeft, dat jaarlijks één
van zijn zittingen buiten Genève zal plaats
vinden. Zoo zou volgens de Excelsior direct
nadat inzake het herstel-vraagstuk over
eenstemming is bereikt, de Raad van den
Volkenbond ie Berlijn bijeenkomen. Daar
na zou men denken over Praag of een an
dere hoofdstad van een der Kleine Enten
te-landen Ook zou de Raad zich reeds-heb
ben beziggehouden met het overwegen van
de mogelijkheid tot het houden van een zit
ting te Ottawa in Canada. Voorts meent het
blad reeds te kunnen mededeelen, dat, wan
neer de beurt aan Frankrijk komt orn den
Raad uit te noodigen Briand in 1930 waar
schijnlijk de keus zal laten vallen op Al
giers, ter gelegenheid van de viering van
het 100-jarig jubileum van Algiers als
Fransch gebied.
ITALIAANSCHE COMMUNISTEN VER-
OORDEELD.
De buitengewone rechtbank te Rome
heeft Maandag een groep communisten uit
Toscane veroordeeld. Een communist kreeg
VA jaar, een tweede 5, een derde 2 jaar
gevangenisstraf. Gisteren werd een tweede
groep communisten gevonnist. Een ervan
werd wegens het behooren tot de commu
nistische partij tot 1 jaar en 30 dagen ge
vangenisstraf veroordeeld, de anderen wer
den vrijgesproken.
New York, 13 Maart. (V. D.) Uit Nu
gales in den staat Arizona wordt gemeld,
dat Generaal Francesco Borquck, de leider
der opstandige troepen in den staat Sonoru.
is gearresteerd door de Amerikaansche im
migralie-politie, wegens het schenden van
de Amerikaansche grens. Later werd hij
weer in vrijheid gesteld.
De opstandelingen hebben de stad Satillo
ontruimd, nog voor zij door de regecrings
troepen werden aangevallen.
Volgens een nader bericht uit Mexico
City zou de gevangen genomen en terecht
gestelde generaal Aguirre niet de leider der
opslnndelingn, generaal Josua Aguirre zijn
geweest, maar zijn broer, generaal Simon
Aguirre,
Saltiilo bezet.
Het officieele Mexicaansche communiqué
meldt dat de verbinding tusschen de op
standelingen van Sonora cn die van Chiua-
hun afgesneden is. De opstandelingen te
Aquaprieta hebben een nederlaag geledon
Men verwacht, dat Aquaprieta spoedig in
Randen der regeeringstroepen zal zijn. Do
ingang van de haven is nog in het bezit van
de opstandelingen zoodat de haven officieel
nog gesloten is.
Geen nieuwe lichtingen wox-
den meer opgeroepen.
Volgens een bericht uit Mexico heeft
president Porlez Gil bekend gemaakt, aal
geen lichtingen voor do troepen meer op
geroepen zullen worden, omdat de opstand
thans reeds als mislukt kan worden be
schouwd. Gisteren is weer een generaal van
do opstandelingen, die in handen van do.
egeeringproepen was gevallen, gefusil
leerd. De opstandelingen trekken hun
hoofdmacht in het Noorden tezamen, waar
een beslissende slag wordt verwacht. De
opmarscli van het Callesleger heeft'ten ge
volge van het moeilijke terrein slechts lang
zaam plaats.
DE WANTOESTANDEN BIJ DE
RIJNLAND-BEZETTING.
Parijs, 13 Maart. UI. N.) In de leger-
comrnissie van de Kamer hebben de afge
vaardigde Dr. Pechin en kolonel Picot rap
port uitgebracht over de resultaten van het
onderzoek, naar don toestand onder do be
zettingstroepen in het Rijnland. Daarbij is
vastgesteld dat tijdens de vorstperiode 273
man der Fransche troepen overleden zijn,
gedeeltelijk echter tengevolge van de griep,
die ook onder de burgerbevolking heersch-
te. Zoowel Pc chin als Picot verklaarden,
dat de superieuren alle noodige maatrege
len hebben getroffen en dat ook generaal
Guillaumat de volledige verantwoordelijk
heid van den geneeskundigen dienst op
zich neemt. De militaire overheid kan voor
de sterfgevallen niet verantwoordelijk wor
den gesteld In de Senaatscommissie heb
ben de senatoren die aan het onderzoek
deelnamen, in gelijken zin rapport uitge
bracht.
HET EINDE VAN HET POOL»
DRAMA.
Nobile exit 1
Rome. 13 M aart. (H. N.) Nobile iut&ii
ontslag als generaal bij de luchtvaart ge
vraagd. Dit is een gevolg van den ongun
stige!! uitslag van het onderzoek, dat naar
de oorzaken van den ramp van de Italia
heeft plaats gehad. Het dienstblad van het
luchtvaartministerie bevat slechts een zeer
lakoniek bericht, melclcnd, dal aan Nobile
ontslag is verleend. Naar verluidt, heeft
Nobile ook zijn ontslag ingediend, tenoindo
als particulier zich beter tegen hem inge
brachte beschuldigingen te kunnen verde
digen.
