DE EEMI ANDEli
Sponsen
Borstelwerk
- Zeemen
- Verfwaren
DIRECT EUR - UITG EVER: J.VALKHOFF
Dinsdag 19 Maart 1929
27e Jaargang No. 220
BUITENLANDSGH OVERZICHT
A. v. d. WEG.
LAMGESTRAAT 23
DE OPSTAND IN
MEXICO
Torreon ontruimd
RIJ N LAND BEZETTING
VLIEGMACHINE
NEERGESTORT
LICHTSCHIP GERAMD
DE WERKZAAMHEDEN
DER DESKUNDIGEN
Beschouwingen van
Pertinax
AMERIKA EN HET
INT. HOF
ERNSTIGE MIJNRAMP
BLOEDIGE BOTSING IN
JAPAN
Vele dooden en
gewonden
ABONNEMENTSPRIJS 5 -»*» voor Amersfoort f 2.10. per maand f 0.75. per
- week (met gratia verzekering tegen ongelukkeni f 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzondeiitjke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
DAGBLAD
PRIJS OER AOVERTENTIEN «o«'» m^gnp van een Dewi)soummet,
elke regel meer /0 25 Ltefdadtghelds-advtrtcnti&r voor da
helft van den prils. Kleine Advertentlön „KEITJES" bt> vooruitbetaling I—? regela
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen I I.— Bewi)snummrr e*tr» *005
De sterfgevallen in het Fran-
sche bezettingsleger. Een
motie van vertrouwen der re
geering.
De Fransche regeering heeft zich de vori
ge week weten te handhaven, niet alleen
ondanks de felle aanvallen der oppositie in
verband niet de kwestie der congregatie^,
maar ook niettegenstaande het krachtige
offensief, dat door de tegenstanders van het
kabinet werd ingezet als uitvloeisel van
het groot aantal sterfgevallen in het Rijn-
leger.
In de Fransche kamer was het de socia
listische interpellnnt Barthe, die erop wees,
dat er onder de Fransche soldaten veel
meer slachtoffers waren gevallen dan on
der dé-burgerbevolking. In de garnizoenen,
waar de noodzakelijke hygiënische maat
regelen waren getroffen, viel geen buiten
gewone sterfte vast te stellen. Spreker
vroeg of het waar was, dat de saniteits-
autoriteiten in het Frunsche ministerie van
oorlog hadden geprobeerd den toestand ge
heim te houden.
De tweede interpellant, de communisti
sche afgevaardigde Cachin, sprak van meer
dan driehonderd doorlen en beweerde, dat
honderden ziek geworden manschappen
nog in de lazaretten ziek liggen. Niet de
militaire instanties achtte hij verantwoor
delijk. maar dc regeering.
In den loop der langdurige discussies
uitte Guernut (onafhankelijk-links) zich
sceptisch oyer de resultaten van het offici
eel o onderzoek.
Alle sprekers lieten in elk geval oitko-
rnen, dat de toestanden in het Rijnleger in
hygiënisch opzicht veel te wcnschcn c.ver
lieten en hun aller beschuldiging «jolde,
dat de autoriteiten schromelijk in hun
plichten te kort waren geschoten.
De minister van oorlog. Painlevé. die zich
tegen de beschuldigingen had te verweren,
betoogde, dat in Februari 17G en in Januari
40 leden der bezettingstroepen \va«-cn ge
storven. Dadelijk nu het begin der griep
epidemie had hij een inapocetur-i-meraal
naar het Riinland gezonden om voor de
noodzakelijke maatregelen te zorgen en vel
voordat de bevelvoerende generaal van li» f
Rijn leger zich tot hem had gewend. Pain
levé gaf toe, dat het personeel, dat voor de
gezondheid der bezettingstroepen heeft te
waktn, onvoldoende was. Wegens de vele
griepgevallen in Frankrijk zelf had men
niet de noodzakeljike burgerlijke personen
kunnen recruteeren. Volgens hem waren
de.afzonderlijke gevallen, door de interpel-
Janten en de enquête-commissies ingesteld,
gedeeltelijk overdreven. Voor zoover de
vaststellingen juist waren, zouden straf
maatregelen worden genomen.
Painlevé vermelde o.a., dat de comman
dant van Trier de moreele fout had begaan
feestelijkheden te organiseeren en de droef
heid der bezochte families daardoor nog te
vergrooten. Hij zou daarvoor gestraft wor
den. Ook wegens de in den epidemietijd ge
houden oefeningen, zooals marschen on
danks de felle koude, zouden tegen de ver
antwoordelijke hoogere officieren sancties
worden getroffen. Dit zou eveneens ge
schieden in verband met het feit dat er
fouten waren begaan, wat de voldoende
voorziening van kolen betreft.
Painlevé vond het verschrikkelijk, dat
mannen morsten worden getroffen, die zich
op roemrijke titels konden beroepen, maar
hij had nu eenmaal dezen pijnlijken plicht
te vervullen. De Kamer zou zien, aldus do
minister van oorlog, dat hij dezen plicht
zou nakomen. Overigens zouden alle geval
len. die door de interpellanten waren ver
meld. gewetensvol onderzocht worden. De
families der slachtoffers zouden door pen
sioenen schadeloos worden gesteld. Hij, de
minister van oorlog, had zich niets te ver
wijten hij meende zijn plicht te hebben
.vervuld.
Na deze rede. die onderbroken werd doe
.verscheidene interrupties, welke groote on
rust veroorzaakten, voerde nog de commu
nistische afgevaardigde Doriot het woord,
die niet alleen Painlevé voor het gebeurde
verantwoordelijk stelde, maar ook de ont
ruiming van 't Rijnland eischte en op
kwam voor een betere organisatie van den
gezondheidsdienst.
In het verdere verloop der besprekingen
uerd de volgende motie aangenomen
„De Kamer gedenkt met ontroering de
in het Rijnland gestorven Fransche solda
ten zij geeft uiting aan de sympathie van
het land voor het leger der republiek en
rekent erop, dat de regeering haar deelne
ming met de door de sterfgevallen getrof
fen gezinnen uit door deze te steunen, alle
gerechtvaardigde maatregelen neernt en
met alle moerelijke middelen zorgt voor de
gezondheid der Fransche troepen".
BET HUWELIJK VAN DEN NOORSCHEN
KROONPRINS.
De eerste gasten aangekomen.
Oslo. 18 Maart. (H.N.). Als eerste gasten
voor de a.s. huwelijksplechtigheid van den
kroonprins zijn Zondag dc hertog en de
hertogin van York, die het Engelsche ko
ningspaar vertegenwoordigen, te Oslo aan
gekomen. Op het station werden zij door
den koning en de koningin van Noorwegen
ontvangen. Het koningspaar en zijn gasten
werden op hun tocht naar het paleis door
een groote menschenmenigte le\endig toe-
(ejuicht.
TEL 217
Dc spoorwegverbinding tusschen
Torreon en Juarez
verlrohen
New-York, 18 Maart. (H.N.) Volgens
een bericht van de Associated Press is ge
neraal Escobar met zijn troepen vanmor
gen uit Torreon vertrokken en te Escolon,
160 K.M. ten N. van Torreon, aangekomen.
Uit Mexico-City wordt gemeld, dat men
daar verwachtte, dat de ruiterij der regee
ring onder leiding van generaal Serato
Torreon vanmiddag tegen 5 uur zou bezet
ten. De terugtocht der opstandelingen naar
Escobar geleek, volgens deze berichten,
zeer op een vlucht. Do ontruiming van
Torreon begon tegen zonsopgang. Tot op
het laatste oogenblik verkeerde men in het
onzekere, of de opstandelingen zouden
trachten bij Torreon slag te leveren.
Vliegers der regeeringstroepen meldden
vanmorgen vroeg nog. dat de opstandelin
gen troepen concentreerden bij Gomcz-
Palazia. Het is den regeeringstroepen ge
lukt ten Noorden van Torreon en in den
rug van het leger der opstandelingen de
spoorwegverbinding tusschen Torreon cri
Juarez te verbreken.
DE STRIJD TECSEN HET IJS.
Groote moeilijkheden te over
winnen.
Kiel, 18 Maart. (H. N.) In tegenstel
ling met de verwachtingen is het niet mo-
golijk gebleken het Keizer Wilhelmkanaal
vandaag voor het scheepvaartverkeer open
te stellen. De moeilijkheden, welke de Rus
sische ijsbrekers op het laatste gedeelte van
het kanaal ondervinden, blijken zeer groot
te zijn, zoodat het werk van het openbre
ken langer zal duren dan oorspronkelijk
verwacht werd. Zelfs de Russische zee
officieren staan verbaasd over de buitenge
wone moeilijkheden, die het werk van het
openbreken ondervindt. De sleepboot Saurus,
die de ijsbrekers volgt, is aan de schroef be
schadigd; 5 stoomschepen, die \y3 maand
lang in het ijs hebben vastgezeten, zijn,
vooropgegaan door de ijsbrekers, met be
hulp van sleepbooten naar Brunsbüttel-
Koog gebracht. De ijsbrekers zijn gisteren
den geheelen dag in de weer geweest, om
de vaargeul van Brunsbiitel-Koog naar ITol-
tenau open te breken. Men hoopt, dat het
scheepvaartverkeer morgen in beperkten
omvang mogelijk zal zijn, waarhij de ijsbre
kers echter nog steeds dienst zullen moeten
doen.
DE STRIJD TUSSCHEN DE OELLAH'S.
De Afghaansche stammen
vóór herstel van Aman Oel-
lah's heerschappij.
B e r 1 ij n, 18 Maart. (H.N.) Volgens te Con-
stantinopel uit Afghanistan ontvangen be
richten heeft de raad der Afghaansche stam
men, welke Maandag te Herat bijeen kwam.
zich voor het herstel van de heerschappij
van Aman Oellah verklaard. Naar verder
gemeld wordt heeft Habib Oellah te Kaboel
weer verscheidene aanhangers van Aman
Oellah o.a. twee zijner neven, laten gevan
gen nemen. Habib Oellah moet gelast heb
ben mijnen te leggen onder de opslagplaat
sen van kruit, in de stad om, indien hij ge
dwongen mocht zijn Kaboel te ontruimen
deze in de lucht te laten springen.
Voorloopig is over het terugtrekken
der geallieerde troepen
niets ie zeggen
Londen, 18 Maart. (H.N.) De afgevaar
digde Kenworthy heeft in het Lagerhuis
Chamberlain de vraag gesteld of verdere be
sprekingen over het terugtrekken der geal
lieerde troepen uit het Rijnland hebben
plaats gehad en of hij in staat was over
nieuwe ontwikkelingen in deze aangelegen
heid mededeelingcn te doen. Chamberlain
antwoordde daarop dat, zoolang de deskun
digen te Parijs met hun werkzaamheden nog
niet gereed zijn, men van opvatting moet
zijn dat het tot niets kan dienen over de
terugtrekking der geallieerde troepen uit
het Rijnland te spreken. Op de vraag of hij
ecnige inlichtingen kon geven, wanneer een
definitief resultaat kan worden bereikt, ant
woordde Chamberlain ontkennend.
DE RAMP IN ALABAMA.
Do schade op 20 millioen dol
lar geraamd.
Londen, 18 Maart. (H.N.) Volgens de
laatste berichten uit het overstroomde ge-
bipd van de Mississippi is het aantal dooden
le Troy tot 20 gestegen. De aangerichte
schade in Alabama wordt op 8 20 millioen
geraamd.' In het betrokken gebied is de staal
van beleg afgekondigd, teneinde plunderin
gen tegen te gaan. Het water is bij Geneva
nog 1.20 meter gestegen.
ERNSTIG ONGEVAL IN EEN MIJN.
Berlijn, 18 Maart. (II. N.) Op de
mijn Ruben van de Neurodèr kolen- en
cokesfabriek te Ivohlendorf zijn verschei
dene arbeiders vandaag bedolven, door
dien een zwakke peiler instortte. Twee ar
beiders werden door vallende ijzeren bal
ken gedood. De overigen konden levend
worden geborgen
SPANNING TUSSCHEN MOSKOU
EN RIGA.
K o f n o, 18 Maart. (V. D) Uit Moskou
wordt gemeld, dut de jongste arrestaties
van employ's der Russische handelsonder
nemingen te Riga tot nieuwe spanning tus
schen Riga en Moskou hebben geleid De
Isweslia schrijft, dat de Letlandsche re
geering denzelfden weg opgaat als de En
gelsche regeering en het blad waarschuwt
de Letlandsche regeering tegen een derge
lijke politiek Men meent, dat het voortbe
staan van het Russlsch-Lctlnndsch han
delsverdrag door deze gebeurtenissen ern
stig wordt bedreigd.
Tuee Modioli's gedood
Londen, 18 Maart. (H.N.) Uit Pesja-
war wordt gemeld, dat één der vliegtuigen
van Habib Oellah op de vlucht van Kaboel
naar Hadn is neergestort. Twee moeilah's,
die zich aan boord van dit vliegtuig be
vonden, om zich naar de conferentie der
Mohammedaansche geestelijkheid te Hada
te begeven, zijn om het leven gekomen.
Dc kapitein cn een man
verdronken
Londen, 18 Maart. (H.N.) Het Gull licht
schip, dat aan den westelijken hoek van de
Goodwin-zandbanken lag, is in den afgeloo-
pen nacht door het stoomschip City of York
geramd en gezonken. Het lichtschip werd
letterlijk in tweeën gesneden. De aanvaring
had tijdens een dikken mist plaats. Door de
City of York zijn 6 leden der bemanning
van het lichtschip gered. De kapitein en een
man zijn verdronken.
BRUTALE TREINROOF.
Een po3tconducteur uit den
wagon geworpen.
Uit Warschau wordt gemeld, dat Vrijdag
avond 10 uur twee bandieten, als spoorweg
beambten verkleed, onder het voorwendsel
dat zij noodzakelijke reparaties moesten ver
richten, den postwagen van den personen
trein Dernblin—Krakau binnenslopen. Op
enkele K.M. afstamls van het station Put
kovv overvielen zij plotseling den postbe
ambte, gooiden hem uit den trein, plunder
den de postzakken, sprongen met 130.000
idoty uit den rijdenden trein en vluchtten
het bosch in. Dc roof werd pas op het vol-,
dende station ontdekt De uit den trein ge
worpen beambte werd zwaar gekwetst naar
bet ziekenhuis overgebracht. Een terstond
uitgezonden patrouille keerde onverrichter-
zake terug.
DE ZIEKTE VAN DEN KONING.
Een langzaam herstel.
Zaterdagavond is te Bognor een bulletin
gepubliceerd behelzende, dat de koning ge
stadig. doch langzaam herstellende is. F.r
is een besliste verbetering waar te nemen
wat betreft zijn krachten en zijn voorko
men. Het weder maakt, dat er niet veel
gelegenheid voor den patiënt is om in
buitenlucht te komen. De stralentherapie
wordt voortgezet.
Wat Frankrijk verlangt
Londen, 18 Maart. (V. D.) Pertinax
schrijft iti de Daily Telegraph, dat de Duit-
sche delegatie bij de conferentie van des
kundigen te Parijs, in tegenstelling met
wat herhaaldelijk in de Fransche pers
wordt gepubliceerd, tot nog toe niet te be
wegen was een bepaald cijfer met betrek
king tot de herstelbetalingen te noemen
.Sedert zijn terugkeer uit Berlijn is dr
Schacht iets gematigder geworden; hij
houdt althans niet meer vast aan de voor
waarde, dat de Duitsche betalingen over
een periode van ten hoogste zeven en der
tig jaar mogen loopen Niettemin zal de
Duitsche delegatie in deze kwestie nog wel
een taaien strijd voeren.
Volgens Pertinax zou de Fransche dp?e-
gntie aan de Amerikanen de volgende
eischen hebben gesteld:
1. Behalve de bedragen, welke Frankrijk
noodig heeft om aan zijn verplichtingen
tegenover Engeland en \meiika te kunnen
voldoen, moet Frankrijk een bedrag ont
vangen van niet minder dan 15 milliard
papierfrancs, dat niet door latere disconto
maatregelen verminderd zal worden.
2. Ilet. deel der Duitsche annuïteiten, dat
als oorlogsschatting kan worden be
schouwd, kan, wanneer aftfi de andere ver
plichtingen is voldaan, \oor het afdoen der
iritergeallieerde schulden gebruikt worden.
Deze eisch heeft, zooals Pertinax mee
deelt, ten gevolge gehad, dat men op de
Britsche delegatie druk tracht uit te oefe
nen oni af te zien \an een bedrag van 160
millioen pond sterling, zijnde de achterstal
lige verplichte betalingen in den zin van
de Bnlfour-nota.
De betaling der annuïteiten.
Parijs, 18 Maart. (H.N.) De plenaire
vergadering der conferentie van deskundi
gen, welke vanmiddag om drie uur begon,
heeft slechts kort geduurd en is vervolgens
tot Woensdagmiddag verdaagd, nangezicn
noch het sub-comité, dat over het vraag
stuk der verschaffing van het kapitaal
moet rapporteeren. noch het sub-comité dat
over de levering in n'atura rapport moet
uitbrengen, met hun rapporten gereed wa
ren gekomen. Men hoopt, dat deze rappor
ten vóór de zitting van Woensdag gereed
zullen zijn, waarna daarover dan in de
verdere zittingen van deze en volgende
week beraadslaagd zal worden. De Duit
sche gedelegeerde Kastl zal aan de zittin
gen van Woensdag en ook aan de verdere
zittingen deel nemen, daar hij niet naar
Berlijn gaat, zooals in sommige berichten
is beweerd. In kringen der conferentie
wordt verklaard, dat de organisatie van
de centrale bank eenigszins anders zat
worden dan oorspronkelijk in de bedoe
ling lag. ITet schijnt dat men thans den
voorkeur wil geven aan nationale consor
tia onder leiding van de circulatiebanken,
die in het kapitaal van de nieuwe bank
zullen deelnemen In de statuten van de
bank zal verder nadrukkelijk worden be
paald. dat geen finantieel overwicht, van
welken aard ook, zal mogen ontstaan. Als
kapitaal van de nieuwe bank wordt nog
steeds een bedrag van 8100 millioen ge
noemd. Naar verder verluidt zullen in deze
week ook besprekingen worden gevoerd
over de cijfers der annuïteiten, doch slechts
in een beperkten kring. De hierover in do
Fransche pers gelanceerde berichten wor
den van Duitsche zijde tegengesproken,
terwijl verzekerd wordt, dat. de Duitsche
delegatie nog steeds op het standpunt
staat, dal van een betaling van annuïtei
ten voor, een termijn van langer dan 37
jaar geen sprake kan zijn.
Toetreding moge'iik gemaakt door
itrijziging van hel aanvullend
prol o rol
G e n v e, 18 Maart. (H.N.) De juridische
commissie van den Volkenbond heeft van
morgen met algemeene stemmen het ont
werp voor de herziening van het statuut
van het permanente internationale ge
rechtshof te 's Gravenhage aangenomen,
welke herziening de toetreding van de Ver-
eenigde Staten tot het gerechtshof mogelijk
moet maken. Het gewijzigde aanvullende
protocol zal. thans aan den Raad van den
Volkenbond worden toegezonden, die daar
over in de volgende vergadering zal beraad
slagen en het zal doorzenden aan de Sta
ten die het statuut hebben onderteekend.
Daarna zal dan in de volgende plenaire
vergadering van den Volkenbond een de
finitieve beslissing worden genomen.
P3ILIPPOPEL OVERSTROOMD.
Verscheidene huizen ingestort.
Dc Maritza heeft een groot deel van Phi-
ippopel onder water gezet. Reeds 50 huizen
murlen zijn ingestort. De inwoners zijn in
oaniek naar de hooger gelegen gedeelten
gevlucht
WEERBERICHT.
Hoogste barometerstand: 772.1 to
Danzig.
Laagste barometerstand: 752.1 te
Jan Maycn.
Verwachting tot den avond van
20 Maart:
Zwakke winden uit O. richtingen,
nevelig tot licht bewolkt, droog
weer, lichte vorst 's nachts, lots
warnier overdag.
VERKEERSGEBOD:
Rijdt verstandig en bezadigd
Doe niet mal of stapeldol.
Ziekenhuizen komen ook wel
Zonder Uw grimassen vol.
GROEGROE.
Acht arbeider6 in een mijn te
flalcsoiicn omgekomen
Londen, 18 Maart. (H.N.) In de
Coombs Woodmijn te Halesowen in Wor
cestershire, heeft een ernstig mijnongeluk
plaats gehad. Vanmorgen vroeg brak in de
mijn brand uit, waardoor 9 mijnwerkers
afgesloten werden. Slechts één hunner ge
lukte het zich nog te redden. Ondanks de
inspanning van de reddingsbrigade slaagde
men er eerst in den namiddag in tot de
overige acht arbeiders door te dringen, die
echter reeds gestikt waren.
Politie slaags met
communisten
Tokio, 10 Maart (V.D )e Gisteren hebben
dc links-georiënteerde vakorganisaties een
herdenkingsplechtigheid georganiseerd ter
ecre van den onlangs vermoorden Japan-
schen communistenleidar Jamamoto. Tijdens
do demonstraties werd een der sprekors
door de politie gearresteerd. Na afloop der
bijeenkomst kwam 't tusschen do politie en
de communisten tot een botsing, l)e politie,
die door de communisten werd aangevallen,
moest van de wapens gebruik maken, waar
bij 9 communisten gedood cn 27 gewond
werden
DUITSCH ADVOCAAT ALS
VERDEDIGER VOOR DEN FRANSCHEN
KRIJGSRAAD.
B e r 1 ij n18 Maart. (H. N.) Naar een
Berlijnsch nieuwsagentschap meldt, zal de
advocaat Fuhr op 21 Maart bij de behan
deling van een zaak voor den krijgsraad
te Landau worden toegelaten. Een Frnnsch
officier zal echter als de officieele verde
diger optreden. Dit is do eerste maal, dat
een Duitsch advocaat als verdediger voor
den Franschen krijgsraad mag optreden.
LOONEISCHEN VAN DUITSCH
SPOORWEGPERSONEEL.
B e r 1 ij n, 18 Maart. (H.N.) De algemee
ne bond van spoorwegpersoneel, die bij den
Hirsch-Dunckerschen bond aangesloten Is,
heeft gisteren te Berlijn een rijksconferen
tie gehouden, waarin een motie werd aan
genomen, behelzende, dat, hoewel het
spoorwegpersoneel het loontarief bij afloop
van den termijn niet heeft opgezegd, ten
einde de loonpolitiek van andere vakveree-
nigingen geen voedsel te geven, het perso
neel thans gedwongen Is een algemeene ver
hooging van het grond loon te eischen.
Voorts wordt verklaard, dat de bevoorrech
ting van andere middelen van verkeer, zoo
wel wat de belastingen betreft als in ander
opzicht, in onbegrijpelijke tegenspraak met
de regeeringspolitiek voor de schadevergoe
ding staat en dat hieruit groot nadeel voor
het spoorwegpersoneel voortvloeit.
DE TOESTAND VAN FOCH.
Lichte verboterlng.
De gezondheidstoestand van Maarschalk
Foch gaf Zaterdagavond aanleiding tot min
der ongerustheid.
Uit Parijs wordt d.d. 17 Maart nader ge
meld
Maarschalk Foch heeft een betrekkelijk
goeden nacht doorgebracht. Zijn tempera-
luur was hedenmorgen 37.2 en zijn polsslag
80. hetgeen een verbetering vergeleken met
den vongen avond is.
Na afloop van een onderzoek verklaarden
rle dokters, dat de patiënt een weinig voed
sel heeft kunnen gebruiken. Zijn hart is in
goeden slaat. De algemeene toestand is sta-
lionnair.
