Rudge-Whilworth
m
Mie. Bovée
DE EEMLANDEU
DIDECTE.UR UITG EVER.' J.VALKHOFT
Donderdag 21 IVIaart 1929
27e Jaargang No. 222
r
vanaf f 540.
Mic. Bovée
BUITENLANDSCH OVERZICHT
NORTON
Motorrijwielen
Mie. Bovée
MAARSCHALK FOCHf
Redder des Vaderlands
FELLE BRAND IN OSLO
4 a 5 millioen kronen
schade
Ariel
vanaf f 535.
Mac. Bovée
DE ONEENIGHEID
IN CHINA
DE REBELLIE IN
MEXICO
Escobar houdt vol
Har!ey Davidson
vanaf f 695.
HET WERK VAN Dfc
DESKUNDIGEN
Britsche waarschuwingen
O
F. N. model Sahar3
vanaf f 420.
Mie. Bovée
FOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort f2.10. per maand f 0.75, per
week (met grat it verzekering tegen ongelukken) f 0.177*
Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke oummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 513
PRIJS OER AOVERTENTIEN van I —4 regels f I 05 met inbegrip van een bewijsnummer.
elke regel meer f0.25 Ltefdadigheids-advertentiüo voor de
helft van den prijs. Kleine Advertentie „KEITJES' bl) vooruitbetaling 3 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.— Bewijsnummer extr» 005
Lavendelstraat 9 en 12
Tel. 1093
Het kan niet worden ontkend, dat het
vraagstuk der werkloosheid het meest
brandende is der problemen op binnen
landsch politiek gebied in Engeland; de
ernst van den toestand wordt wel het dui
delijkst hierdoor gekenschetst, dat op een
en denzelfden dag de rapporten van twee
belangrijke organisaties over deze aange
legenheid worden gepubliceerd, tegelijk
met voorstellen om aan het euvel een eind
te maken.
Een dezer rapporten, dat van de liberale
partij, werd vooral om redenen van partlj-
tactiek opgesteld, want de oppositiepartij
en trachten natuurlijk zooveel mogelijk
munt te slaan uit het échec der conservu-
lieve regeering, wat de behandeling van 't
vraagstuk der werkloosheid betreft. De li
beralen schijnen hun plan ter opheffing
van de „abnormale" werkloosheid gewoon
weg in t middenpunt van hun verkiezings
campagne te hebben geplaatst. Het voor
naamste gedeelte van dit plan, dat in een
pas gepubliceerd vlugschrift uitvoerig uit
een wordt gezet, is een uitgebreid program
van wegenbouw. Voor den aanleg van nieu
we, alsmede de uitbreiding cn verbetering
van bestaande hoofdwegen zullen 42 inilli-
oen uitgegeven moeten worden, voor den
aanleg van wegen rondom groote steden
20 millioen, voor zijstraten 30 millioen, voor
bruggenbouw 37 en voor de uitbreiding van
het Londensche verkeer 1G millioen. Om-en-
de-bij 400000 arbeiders zullen daardoor
werk kunnen krijgen en opnieuw 212 000
door de tenuitvoerlegging van een program
voor huizenbouw, ontwikkeling van tele
foon en eleclriciteit, ontwatering, enz. De
middelen voor den houw van straatwegen
zullen opgebracht worden door "t opnemen
van groote leeningen, welke worden gega
randeerd door den „Road Fund", die dooi
de automobielbelasting, welke iu 1927t- 28
25 millioen opleverde, gevoed wordt. Ook
de overige plannen zullen met uitzonde
ling dei' drainage de staatskas geen ex
tra bedragen kosten. Met een ferme verwer
kelijking van t program zou reeds weinige
maanden, nadat tot zijn tenuitvoerlegging
werd besloten, een aanvang kunnen worden
gemaakt.
Het andere rapport is dat der z.g. Mond-
Turner- (thans Melchett Tillet-) conferentie
tusschen vertegenwoordigers der patroons
en arbeiders. Plet hecht weer waarde aan
een intensiever bestrijding der werkloos
heid in den tot dusver gevoerden geest en
voegt hieraan verdere voorstellen toe. De
emigratie moet krachtiger en wel met be
hulp vèn leeningen worden bevorderd ge
streefd wordt verder naar een verhooging
van het ouderdomspensioen en uitbreiding
der ouderdomsverzekering do schoolplich
tige leeftijd moet eveneens later dan thans
eindigen. Doch ook intensiveering van het
rsgcerings-bouwprogram en uitbreiding
daarvan, in den geest, dien de liberalen
wenschen, wordt aau de hand gedaan en
daarbij wordt ook rekening gehouden met
de kroon-kólonién, die opdrachten voor ma-
cnines aan Engeland moeten geven, enz.
Het rapport bepleit eveneens een krachti
ger rationalisatie over het zoodoende on
vermijdelijk buiten werk raken van arbei
ders zullen de leiders der industrie met de
vakvereenigingen voeling blijven houden
uit de winsten zullen fondsen worden ge
vormd ter ondersteuning der buitcn-werk-
geraakten.
De Londensche correspondent der Fr.
Ztg. merkt op, dat de liberalen wel-is-waar
geen kans hebben de eerstvolgende regee
ring te vormen cn hun program ten uit
voer te leggen en dat de voorstellen der
door Sir Alfred Mond geïnaugureerde con
ferentie aan beleekenis hebben verloren,
omdat de beide belangrijkste organisaties
van patroons zich niet accoord verklaarden
met de tot dusver bereikte resultaten, maar
niettemin blijven de opvattingen, hoe het
vraagstuk der werkloosheid moet worden
aangepakt, van groot gewicht. Terwijl het
liberale program, dat niet in de laatste
plaats is opgesteld ter wille van verkiezings
doeleinden, doet denken aan een „patent
oplossing', beschouwt de conferentie dei-
werkgevers en -nemers de consequente toe
passing van alle ter beschikking staande
kleine middelen als den besten en kans op
succes biedenden weg.
Lavendelstraat 9 en 12
Tel. 1093
,;Mct hem gaat een der beroemdste
persoonlijkheden uit den
wereldoorlog liecn
Parijs, 20 Maart. (V. D.) Hedenna-
middag te kwart vóór zes is maarschalk
Foch overleden.
Met Ferdinand Foch gaat een der be
roemdste persoonlijkheden van den wereld
oorlog heen Hij was het immers, die het
laatste half jaar van den geweldigen strijd
het opperbevel over alle geallieerde troepen
op zich nam en den strijd voor de tegen
het Duitsche rijk oorlogvoerende mogend
heden wist te winnen. Voor hij tot zijn ver
antwoordelijke taak werd geroepen, had hij
reeds op verschillende oorlogsterreinen de
leiding gehad. In het begin van den groo-
ten strijd voerde hij het commando bij den
Uzer en bij de slagvelden van Vlaanderen.
Reeds in October 1914 was Foch in werke
lijkheid de generalissimus van de geallieer
den aan het Noordelijk front, zooals hij het
later ook officieel zou worden. Zoo ook in
Maart 1918, toen de Duitschers hun groote
offensief waren begonnen. Een oogenblik
scheen het dat de Fransche linies zouden
worden doorbroken cn de Engelschen in zee
zouden worden gedreven Maar dank zij
Georges Clemenceau werd Foch tot het op
perbevel geroepen; op 18 Juli d a v. zette
hij op zijn beurt het offensief in Men heeft
Foch er wel van beschuldigd dat hij zijn
soldaten niet spaard.e, allen echter, die hem
van nabij hebben gadegeslagen, ontkennen
dit. Steeds heeft Foch zich verzet tegen het
noodeloos vergieten \an ook maar één
druppel bloed.
MAARSCHALK FOCH
De oorlog heeft Foch niet gespaard: op 22
Augustus 1914 stierf zijn zoon Germain op
het slagveld; dienzelfden dag liet ook zijn
schoonzoon het. leven.
De thans ontslapene werd 2 October 1851
te Tarbes geboren, als zoon \an den secre
taris-generaal aan de prefectuur der Haut-
Pyrenées. Toen Ferdinand Foch werd gebo
ren, had zijn vader reeds twee kinde
ren, een dochter Jenny on een zoon Gabriel.
De derde zoon Germain, die drie jaar na
Ferdinand geboren werd, trad in de orde
der Jezuïeten te Montpellier.
Tot zijn zestiende jaar werd Ferdinand
Foch opgevoed aan het „Lycéé National" te
Tarbes Toen de oorlog van 1870 uitbrak,
werd de jonge Foch ingelijfd voor den ge-
heelen duur van dezen strijd. Na het tee
kenen van den vrede moest hij zich voorbe
reiden voor de Polytechnische school te
Metz. Op zijn dertigste jaar werd Ferdinand
Foch kapitein der artillerie te Rennes: ln
1895 volgde zijn benoeming tot leeraar aan
de krijgsschool, welke hij in 1900 plotseling
verliet, naar men aanneemt wegens on-
eenigheid met zijn directeur. Door toedoen
van Clemenceau echter werd hij echter
acht jaar later zelf tot directeur dezer
school benoemd. Toen de wereldoorlog uit
brak werd Foch legerbevelhebber.
Foch was een ijverig aanhanger der Na
poleontische theorieën, doch verklaarde zelf
ook veel van de Duitsche methoden te heb
ben geleerd. Hij was ook lid van de Fran
sche academie. Het bericht van zijn dood
zal ongetwijfeld in heel Frankrijk diepen
indruk maken, daar hij als redder des va
derlands in Frankrijk een buitengewoncn
populariteit genoot.
VOLKENBOND EN ONTWAPENING.
Amerika koestert geringe
verwachtingen.
Londen, 19 Maart. (H. N.) Volgens
een bericht uit Washington hoeft op het
departement van buitenlandsche zaken een
bespreking plaats gehad, waarbij de door
de Vereenigde Staten op de as. conferentie
te Washington te volgen politiek is vastge
legd. Bij de bespreking werd er op gewezen
dat de Vereenigde Staten slechts belang
hebben bij de ontwapening van de vloot.
Aangezien de ontwapening van de vloot te
Genève wel niet ter sprake zal komen,
wordt verwacht, dat de vertegenwoordiger
der Veieenigde Staten slechts als waarne
mer aan de conferentie zal deelnemen. Ove
rigens heeft men in officieele kringen te
Washington geen al te groote verwachtin
gen van de as. besprekingen te Genève.
Bijna een gehccle straat
Oslo, 20 Maart. (II.N Vanavond om 8
uur is in het centrum der stad een groote
brand uitgebroken, waardoor het gebouw
van de firma Steen en Stroom, in manu
facturen, dat bijna een geheele straat be
slaat, vernield werd. De totale schade wordt
op 4 a 5 millioen kronen geschat De voor
raden alleen waren voor 1.9 millioen kro
nen verzekerd. Het gevaar voor de naburi
ge gebouwen kon bezworen worden. Ver
scheidene brandweerlieden werden bij bet
instorten van het hoofdfront gewond; de
meesten echter slechts licht Ook het in de
buurt gelegen hoofdtelegraafkantoor heeft
schade geleden. Het vuur moet door kort
sluiting zijn ontstaan.
AMERICA'S BEZIT AAN
EDELSTEENEN.
Ter waarde van milliard
dollar.
Volgens de door de Continental Insu
rance Company gepubliceerde cijfers bezit
ten de Vereenigde Staten een waarde aan
edelsteerien van vier milliard dollar; dit is
een bedrag, dat door geen enkel ander land
wordt overtroffen.
EEN DIEVENBENDE.
Te Keulen zijn wegens diefstal op groo
te schaal van kabeldraad 18 personen
aangehouden, die sedert geruimen tijd bij
de Rijnscli-Westfaalsche electriciteitswer-
ken groote hoeveelheden draad hadden
ontvreemd. Nog 2S Eifo.-'re personen, o.w.
ook helers, zijn bij de zaak betrokken.
Lavendelstraat 9 en 12
Tel, 1C93
NOODBEGROOTING IN DEN
RIJKSDAG AANGENOMEN.
Zij zal tot 30 Juni geiden.
B e r 1 ij n, 20 M aart. (V. D.) In den Rijks
dag werd heden de noodbegrooting, welke
tot 30 Juni zal gelden, volgens den tekst
van de commissie aangenomen, terwijl de
communisten, de Duitsch-nationalen, de na-
tionaal-socialisten en de christelijk-natio-
nale boerenpartij tegen stemden. De com
munisten stelden bovendien een motie van
wantrouwen tegen den rijksminister van fi
nanciën, dr. ITilferding in, waarover a.s.
Donderdag gestemd zal worden
TREINBOTSING IN ZUID-AFRIKA.
Vier dooden, acht gewonden.
Uit Bulawayo wordt bericht, dat bij een
botsing tusschen twee goederentreinen op
het traject WankieMatersi drie inlan
ders werden gedood en vier Europeanen
alsmede vier inlanders gewond.
ERNSTIGE DROOGTE IN ENGELAND.
Londen, 19 Maan H.X.) Een groot deel
van Engeland heeft sedert weken onder de
aanhoudende droogte te lijden. Te Man
chester is'sedert 36 dagen geen neerslag
gevallen, hoewel anders in deze streek bij
zonder veel regen valt. In de stad zelf heeft
men het waterverbruik reeds moeten be
perken.
OEFENINGEN DER BRITSCHE VLOOT
Honderd schepen in de Mid-
dellandsche Zee.
De eerste lord der Britsche admiraliteit
(minister van marine) Bridgeman gaat eind
dezer week naar Gibraltar voor een kort
bezoek aan de gezamenlijke Middellandsche
Zee- en Atlantische vloten, die deze week
bezig zijn met de gebruikelijke voorjaars
oefeningen, welke sinds den oorlog in de
plaats zijn gekomen van do vroegere zo-
mermanoeuvres der vloot Zij hebben plaats
in het Westen der Middellandsche Zee tus
schen Sardinië en de Straat van Gibraltar.
Er wordt aan deelgenomen door ongeveer
100 schepen van verschillende klassen en
door meer dan 30.000 officieren en man
schappen
Nieuwe strijd te
duchten
Peking, 20 Maart (V.D.) Uit Nanking
wordt gemeld .dat de regeering twee divi
sies heeft gemobiliseerd om naar Ilankau
te zenden, teneinde daar de orde to her
stellen. De beide divisies zijn reeds ver
trokken naar Hankau. waar zij de troe
pen van generaal Ho Sjen zullen ontwa
penen. Hieruit blijkt, dat het militaire con
flict tusschen Hankau en Nanking ver
scherpt is. Tsjang Kai Tsjek wil de ope
raties tegen Hankau zelf leiden Gisteren
heeft de Chineesche ministerpresident
Tang een verklaring afgelegd, waarin hij
mededeelde, dat de provincie Hankau ge
weigerd had de bevelen van de regeering
uit te voeren. Generaal IIo Sjen heeft alle
ambtenaren van de Nanking-regeering van
liun post ontheven cn uit de provincie
Hankau gewezen.
Londen, 20 Maart (V.D.) Gedurende de
laatste dagen zijn in Peking en Tientsin
een groot aantaal communisten en aanhan
gers van Tsjang-Tsjoeng-Tsjang, den voor
maligen gouverneur van de provincie Sjan-
toeng, gearresteerd. Bij do meesten hunner
werden wapens en munitie gevonden. Te
Peking is men van meening. dat de be
weging onder de communisten in verhand
staat met de onrust onder de arbeiders bij
een gedeelte der Peking-Moekdcn-spoor-
weg. Generaal Tsjong-I\ai-Tsjek zal voor
de bestrijding van de regeering vijandige
beweging zijn geheele troepenmacht ge
bruiken, met. uitzondering van twee disi-
sies, die te Nanking zullen blijven. Gene
raal Yoe wil het Koeomingtang-congres ge
bruiken om met zijn troepen eonige mili
taire operaties uit te voeren, waardoor
Tsjang-Kai-Tsjek als voorzorgsmaatregel
voorloopig gedwongen zal zijn om zijn
troepen over verschillende gebieden te ver-
deelen* Indien dit plan gelukt en zich la
ter een gunstige gelegenheid daartoe voor
doet, zullen de tegenstanders waarschijnlijk
opnieuw tegen Tsjang-Kai-Tsjek hun ge
luk met de wapens beproeven.
President Gil kondigt krasse
maatregelen aan
New York, 19 Maart. (V. D.) Uit het
Zuid-Oosten van den staat Chihuahua
wordt bevestigd, dat de opstandelingen on
der generaal Escobar, die Ton-eon hebben
verlaten, zich ongeveer 100 mijl naar het
Noorden hebben teruggetrokken. Uit. Laredo
wordt gemeld, dat de opstandelingen ver
sterking uit andere plaatsen zouden hebben
gekregen en voornemens zouden zijn een
aanval te doen op San Louis Potosi. Iu de
nabijheid van San Miguel (Guanajuata) is
een trein overvallen en geplunderd.
De Associated Press meldt uit Mexico,
dat Calles aan president Gil medegedeeld
heeft, dat hij voornemens is de rebellen vol
komen te vernietigen. Hij is reeds begon
nen met de samenstelling van een afdee-
ling, die naar Chihuahua moet oprukken.
Londen, 20 Maart (H.N.) Uit Mexico
wordt gemeld, dat president Gil de leiders
der opstandelingen vogelvrij heeft ver
klaard. Alle leiders, die door de regeerings-
f.roepcn gevangen worden genomen, moeten
door den krijgsraad summier worden ver
oordeeld cn na uitgesproken vonnis ter
stond terechtgesteld worden. Generaal Es
cobar, de leider der opstandelingen, heeft
van zijn kant aan Amerikaansche journa
listen verklaard, dat de opstandelingen
ondanks de ontruiming van Torreon den
strijd om het gezag over Mexico zullen
voortzetten. De strijd zal echter buiten de
steden worden gevoerd, teneinde het leven
der burgers niet in gevaar te brengen. Hij
is voornemens een stralesisehe positie in
het gebergte in te nemen cn van daar uit
aanvallen op de regeeringstroepen te doen.
Het opstandelingenleger onder bevel van
generaal Escodar is. volgens een bericht
uit New-York, Dinsdag in Noordelijke rich
ting van Escalon naai' Jimenez getrokken.
Generaal Calles, wiens hoofdkwartier zich
te Torreon bevindt, maakt zich gereed de
rebellen te vervolgen.
VLIEGTUIG NEERGESTORT BOVEN
CALAIS.
De twee inzittenden nog tijdig
gered.
Parijs, 19 Maart. (H.N.) Vanmiddag
is een Noorsch vliegtuig, dat van Londen
naar Oslo zou vliegen, boven Calais neer
gestort. Het vliegtuig kwam midden in de
stad terecht en raakte terstond in brand.
De twee inzittenden werden door enkele ar
beiders nog tijdig uit het brandende toe
stel gered. Het vliegtuig had ten gevolge
van den dikken mist een noodlanding wil
len maken. Het vernielde eerst liet dak van
een huis, vervolgens enkele draden van de
electrische leiding en viel ten slotte op
straat
WEERBERICHT.
Hoogste baromceterstand 771.7 tc
Zurich.
Laagste barometerstand: 739.8 to
Reykjavik.
Verwachting tot den avond van 22
Maart:
Zwakke tot matige Z. O. tot Z. W.
wind, aanvankelijk nog licht be
wolkt en droog, later toenemende
bewolking met nog weinig of geen
regen, des nachts in het N. iets
zachter, ovrigens weinig verande
ring in temperatuur.
Lavende straat 9 en 12
Tel: 1093
Engelsche bezwaren legen
Fransche eischen
Londen, 19 Maart. (V D.) De diplo
matieke medewerker van de Daily Tele
graph schrijft, dat men in officieele kringen
de pijnlijke verrassing, welke de jongste
Fransche eischen hebben gewekt, nauwe
lijks verbergt De Fransche eischen komen
in werkelijkheid op het volgende neer:
(1) Een milliard Mark der Duitsche an
nuïteit zal uitsluitend gebruikt worden voor
den opbouw der verwoeste gebieden in Bel
gië, Frankrijk en Zuid-Slavic en dat wel
over een periode van 37 jaar.
(2). Het deel der Duitsche jaarbetalingen,
waaraan het Britsche imperium geen aan
deel heeft, zal geen voorkeur genieten boven
het andere deel der Duitsche betalingen.
Het Britsche aandeel zal daarom echter be
perkt worden tot het bedrag, dat Groot-Bri-
tannië schuldig is aan Amerika. Van de
Britsche geldmarkt wordt verwacht, dat zij
aan de commercialiseering van het eerste en
preferente gedeelte der nieuwe Duitsche
jaarbetalingen van vijftig milMoen pond ge
durende 37 jaar zal deelnemen, terwijl het
belangrijkste gedeelte hiervan bestemd Is
voor Frankrijk. Nog nooit, aldus de mede
werker van de Daily Telegraph, hebben
Fransche eischen zoo weinig rekening ge
houden met de belangen van Groot-Britan
nic.
Parijs, 19 Maart. (V.D.) Heden heb
ben de comrnissles-Revelstoke en Perkins
zitting gehouden. Ook in kleinere kringen
worden de besprekingen inzako de Duitsche
betalingen voortgezet. Zoo heeft Moreou
gisteren over deze kwestie een onderhoud
gehad met. den voorzitter der conferentie,
Owen Young. De eischen van Frankrijk, n.l.
de hun toekomende bedragen onder «alle
omstandigheden veilig te stellen, heeft geen
gunstigen indruk op de Engelscho verte-
genwordigers gemaakt, zoodat de Fran-
schen zich thans hebben tc koeren tegen de
Duitschers en geallieerden beide. Men
rekent er echter van Duitsche zijde op, dat
dr. Schacht, die a.s. Donderdag naar Ber
lijn gaat, do laagste vorderingen der ge
allieerden alsdan te weten zal zijn ge
komen.
Londen, 20 Maar t. (II. N.) Volgens
de Parijsche correspondent der Engelsche
bladen zijn de besprekingen over het be
drag der Duitsche schadevergoeding thans
begonnen. Volgens de inlichtingen der cor
respondenten loopen de gevraagde cn de
aangeboden bedragen nog ver uit elkaar,
zoodat de onderhandelingen vermoedelijk
zeer moeilijk zullen blijken. Zelfs wordt de
mogelijkheid van een stranden van de on
derhandelingen op dit punt niet geheel uit
geschakeld, hoewol men aan de desbetref
fende berichten in dit beginstadium niet
al tc veel gewicht kan hechten. Owen
Young had gisteren een langdurig onder
houd met Moreau, den gouverneur van de
bank van Frankrijk, die een bepaald mini
mum moet hebben genoemd. Dr. Schacht
zal dus, indien hij Donderdag naar Berlijn
vertrekt vermoedelijk wel op de hoogte
van de Fransche minirnum-eischen zijn,
zoodat hij de autoriteiten te Berlijn daar
van op de hoogte zal kunnen stellen.
Lavendelstraat 9 en 12
Te! 1C93
