At1ERSFQOKTS CH DAGBLAD
BUITENLAND.
WILLEM GROENHUIZEN
Zaterdag 30 Maart 1929
.DE EEMLAMDEft"
27e Jaargang No. 229
OP NEGENHONDERD METER
BOVEN HET STICHT
Wie wil meepraten moet gevlogen hebben
BISSCHOP BRENT t
VIERDE BLAD
Tel. 852 Langestraat 4-
JUWELIER
De voorraad Tafelzilver is rijk
OPSTAND IN PERZIE
VERIJDELDE AANSLAG
OP PRIMO
MAARSCHALK
GEFUSILLEERD
Versterking van don
Burgerkrijg
DE PERS OVER'T WERK
DER DESKUNDIGEN
Andere werkwijze
voorgesteld
WEENSCHE METAAL-
INDUSTRIE
HET VRAAGSTUK VAN
DE AANSLUITING
De authenticiteit
betwijfeld
DE VERNIETIGING
VAN DE I'M ALONE
Engeland in afwachting
VALSCHE MUNTERS
IN DE VAL
Een productieve bende
Om den Dom in een fauteuil
..Pallieter 2ijn tlel groeide van geluk;
goo op.de open ludtit-te zitten, een deel van
den wind te zijn, doorzinderd en omringd
te worden van licht lucht, en er door
heen te schuiven en te snijden als een pijl,
©p weg naar iets eeuwigs Hij was als zat
van ruimte! En daaronder lag de wereld
too schoon en innig van zon en van kAleur,
soo vol, zoo volstrekt, machtig en heilig
als het einde aller dingen.
Ginder lag Brussel, Mechelen en de
jjrroote zee, kleine steedjjes en dorpen! Pal
lieter kost er tien met één hand bedekken
en hij zei: „Dor wone na de mensche!...
wone ^e na, die dcnke da z'allemaal
gelijk hemme"
Zoo schreef Timmermans in zijn onver
gelijkelijk boek van de schoonheid en de
genietingen der Aarde: „Pallieter", zoo
sou ook ik hebben kunnen schrijven, als ik
kunstenaar was en geen journalist. Want
eindelijk heb ik de sensatie van het vlie
gen leeren kennen, de sensatie die hier
in slechts eenige regels zoo schoon is uit
gezegd. Tot voor gisteren behoorde ik tot
de weinig aardelingen die nog nimmer
in de hoogere luchtlagen opstegen; uit con
servatisme of uit angst, al naar u wilt.
Maar nu begon de verzoeking, eerst flad
derde een reclamepapiertje op m'n schrijf
tafel. met vette letters stond er „Wie wil
meepraten, moet gevlogen hebben!" En vAt
wil een modern mensch nu liever dan
meepraten, over alles en nog wat. En toen
kwam een vriendelijke brief van den heer
Scholte, den leider van het vliegveld, waar
in hij mij ultnoodigde tot een tochtje met
een der groot* passagiers-vliegtuigen van
tfe K.L.M. Geen angst voor luchtziekte,
geen kans op duizeligheid. Het leek te
taooi en ik stemde toe.
Om kort te gaan, op den afgesproken tijd
en plaats kwamen we gelijk aan. We, dot
zijnde P.H.-A.E.B. een groote verkeers-
Fokker, die met bemanning en passagiers
van Waalhaven kwam, zóó uit den dienst
Parijs of Londen of Hamburg en onderge
teekende, die maar simpeltjes en schuchter
uit het Zeister-trammetje kwam aangewan
deld. De eerste jonge-man die Ik aanklamp-,
te droeg den naam Plesman, en dat klonk
al direct heel vertrouwd voor de vliegerij.
Zes collega's uit Utrecht en het Gooi zou
den m'n medepafsagiers zijn, een Soester-
bergsche politieman, keurig in eert onge
twijfeld fonkelnieuwe, smettelooze uniform
achtte zich gelukkig de achtste plaats te
mogen innemen. De heer Plesman ver
schafte ons tickets en noteerde namen
je kunt nooit weten we maakten kennis
met den beminneMJken heer Scholte en
klommen met kloppend hart in de cabine,
waar acht gemakkelijke, breede fauteuÜ9
ons wachtten.
Uit de cockpit (wat oude koetsiers den
bok zouden noemen), daalde onze piloot af,
hij monsterde ons eens welwillend; met zijn
joviaal-resoluut gezicht maakte hij op ons
een geruststellenden indruk, deze Jan Dui-
melaar (nu niet dat grapje van t voor d)
vloog in December even naar Java en te
rug, Utrecht v.v. zou dus wel kinderspel
voor hem zijn. Hij heesch zich in zijn jek
ker van leerdoek en bont, zette de vlleg-
cap op, lachte ons bemoedigend toe en
klauterde weer naar zijn zitplaats, waar
de 450 P.K. Jupitermotor al spoedig te zoe
men begon. Wilt u nog eenige bijzonderhe
den over de machine, ze weegt met passa
giers en bagage 3ton, de vliegsnelheid
is gemiddeld 150 160 K.M.
De cabine van K.L.M. Verkeers- Fokker.
(Teekening van Eelco ten Harmsen van Beek.)
De deur op slot en daar hobbelen wij al
naar de startplaats, de motor zet aan, even
voelen we nog grond, dan verlaten we de
aarde en juichen elkander toe. Beneden ons
ontrolt zich het landschap, zie toch, dat
kleine stationnetje is Den Dolder, dat fa
briekje het groote complex van Pleinesz
Duifzeep, dat kerkje on dat plasje, dat
snoet Bilthoven zijn met het Biltsche meer
tje, en links de roode huisjes van Soest-
duinen cn Soest. Prachtig dit overgang
van het brulDe heideland in de gecultiveer
de gronden om Utrecht.
Daar zitten we al op vijf- zeshonderd me
ter, die eigenaardige hoeken zijn de forten
em Utrecht, direct daarop hangen we bo
ven de stad, die er uitziet als een stoffige,
vaalbruine maquette. Dat wandelstokje is
de Dom, nu hangen we boven het station,
treintjes van 1V» c.M. Zie hoe de grachten
de stad doorsnijden, daar ligt een boot van
wel t c.M., dat moet een groote zijn.
Over Utrecht cirkelen we rond, daar
loopt het Merwedekanaal, en daarachter
alles grasland van Woerden en Oudewater
bet groengrijze land zet zich voort in een
loodgrijze wolkenbank, in de richting van
Men opiumbestrijder
Te Lausanne is Charles Henry Brent
overleden, de protestantache bisschop van
New York en bekende opiumbestrijder.
Bisschop Brent was Zaterdag pas te Lau
sanne aangekomen.
Brent, zoo teekent de N. R. Ct. aan,
was den 9en April 1862 te Newcastle
In Ontario geboren en had te Toronto ge*
etudeerd. Nadat hij benoemingen tot bis
schop van Washington en van New Jersey
had afgeslagen, werd hij in 1918 gekozen
tot bisschop van Westelijk New York, wel
ke verkiezing hij aanvaardde. In de laat-
®te oorlogsjaren was hij hoofdveldprediker
het Amerikaansche leger in Frankrijk.
Éh 1927 beeft hij de groote eucumenische
•onferentie te Lausanne als voorzitter ge
leid en herhaaldelijk heeft hij in de Ver.
Staten en in Engeland colleges gegeven.
Van rijn hand verschenen tal van werken
op godsdienstig gebied.
Naast zijn kerkelijk werk verwierf Brent
rtch groote bekendheid als opiumbestrijder.
Sty wie lid van de opium-commissie voor
Hilversum zien we een enorme rookzuil
zich boven de wolkenbank verheffen, naar
later bleek heidebrand bij Crailo.
Nu krijgen we een extra'tje voor de pers,
Duimelaar brengt het toestel op 900 M.
cn we voelen een suizing in onze ooren in
deze lichtere luchtlagen en een drukking
op het hoofd. Ai, wat klein is nu Bilthoven,
dat buiten met vijvers en oranjerie is Vol
lenhoven, nu zijn we boven Zcist'en haast
tegelijk begint de glijvlucht naar beneden.
Een paar seconden nog, daar is de grond
weer, we zijn weer aardelingen, na de ver
rukkelijke momenten boven.
We 6tappen uit en krijgen ons „Vlieg
bewijs", nu kunnen ze thuis zien, dat we
niet IPpsniJden. We hebben gevlogen, we
zijn een sensatie armer, maar een onder
vinding rijker. Lokt mijn beschrijving u aan
welnu, met de Paaschdagen wachten u de
comfortabele P.H.-A.E.B., de geroutineerde
piloot Jan Duimelaar en het hoffelijke ter
rein-personeel van d.e K.L.M.
Het vliegveld Soesterberg is naast de
deur en als u gevlogen heeft, kunt u mee
praten.
VALKHOFF Jr.
de Filippijnen in 1903—'04, eerste afgevaar
digde van de Ver. Staten en voorzitter van
de internationale opium-commissie van
190S—'09, hoofd van de Amerikaansche af
vaardiging op de internationale opium-con
ferentie van 1911 in den Haag, voorzit
ter van de internationale commissie 1911—
'12. Ook in 1924 op de tweede opium-confe
rentie te Genua vertegenwoordigde hij de
Ver. Staten. Hij kenmerkte zich daar door
zijn onverzoenlijke houding tegen allen, die
In zijn oogen niet scherp genoeg tegen het
kwaad te velde trokken. Brent had verder
ook sinds 1923 zitting in de adviseerende
commissie van den Volkenbond inzake het
toezicht op verdoovende middelen. Hij was
ridder in de Bath orde, commandeur van de
Leopoldsorde en officier van het Legioen
van Eer.
BIJNA EEN GEHEEL DORP VERBRAND.
De bevolking zwaar getroffen.
I n n 8 b r u c k, 29 Maart (H. N.) In
Zuid-Tirol is bijna een geheel dorp door
brand vernield. Van de 72 boerderijen zijn
er slechts 6 gespaard gebleven. Een groot
deel van het vee en van de voorraden is
verloren gegaan. De brandweer uit de ge-
heele omtrek nam aan het blusschingswerk
deel. De Italiaansche overheid heeft maat
regelen getroffen om de zwaar getroffen
bevolking te helpen.
De Hervormingen van den
Sjah de aanleiding
Militair gouverneur vermoord
Teheran, 28 Maart. (V. D.) In Tabrls
in den staat Aserbeidshan, is een op«tan
dige beweging uitgebroken, welke zich
keert tegen de hervormingen van don Sjah
De revolutie begon met de vermuerding
van den militairen gouverneur van Tabris
en het vernielen der telegrafische verbin
dingen. De autoriteiten in Teheran bowa
ren het diepste stilzwijgen over don om
vang der beweging.
Het plan van een abnor
maal persoon
Parijs, 28 Maart. (H.N.) Berichten
uit Spanje gewagen van een verijdelden
aanslag op Primo de Rivera. Kort voor de
aankomst van den trein, waarmede Pri
mo de Rivera naar Barcelona reisde, trok
op het station te Barcelona een man de
aandacht door zijn opgewonden houding.
Hij gaf zijn voornemen te kennen om een
aanslag te plegen. Men veronderstelt dat
de man niet geheel normaal was.
Litsjausoem's executie tegen den wil
van Tsjangkaishek voltrokken
Londen, 28 Maart. (H. N.) Volgen6
een bericht in de Engelsche bladen moet
maarschalk Litsjausoem vandaag te Nan
king gefusilleerd zijn. De maarschalk ge
noot in zuidelijk China groot aanzien en
heeft veel bijgedragen tot de toenadering
tusschen zuidelijk China en Engeland. Men
verwacht, dat deze executie een verscher
ping van den burgeroorlog tusscheq de re
geering van Nanking en de zuidelijke pro
vincies zal veroorzaken. Hoewel van Chi-
neesche zijde het bericht tegengesproken
wordt, gelooft men te Londen toch aan de
juistheid daarvan. Litsjausoem was 22
Maart op bevel van Tsjangkaishek gear
resteerd, doch Tsjangkaishek had zich als
president van de Nankingregeering tegen
de executie van den maarschalk verklaard.
Volgens de Engelsche berichten moet de
executie tijdens de afwezigheid van
Tsjangkaishek door andere leden van de
regeering zijn gelast. Generaal Feng, wiens
houding tot nu toe zeer twijfelachtig wae,
moet zich weer ter beschikking van de
Nankingregeering hebben gesteld, welk be
sluit in de kringen der Nankingregeering
als beslissend voor het verdere succes van
de centrale regeering in den burgeroorlog
wordt beschouwd.
DE MOORD OP DEN GRAAF.
De Juistheid der bekentenis
betwijfeld.
Naar de correspondent van de Frankf.
Zig. te Breslau meldt, bestaat sterke twij
fel aan de juistheid van de bekentenis
van graaf Christiaan, dat hij bij ongeluk
zijn vader zou hebben doodgeschoten. De
geheele pers is het er over eens, dat er
minst genomen ernstige tegenstrijdigheden
bestaan in zijn verklaringen. Ook te Janno-
witz staat men sceptisch tegenover zijn
bekentenis. De Berlijnsch wapendeskundi
ge blijft van oordeel, dat het schot op
grooten afstand moet zijn afgegeven, welke
meening ook de doctoren zijn toegedaan.
De Temps meldt uit Jannowitz: De wa
pendeskundige heeft vastgesteld, dat niet
één, maar ten minste twee schoten zijn ge
vallen. Een op den grond gevonden kogel
is n.l. niet dezelfde, die het hoofd van den
graaf heeft verbrijzeld en die nog niet is
gevonden.
DE ROMEINSCHE GALEIEN.
De eerste aan da oppervlakte
gebracht
Rome, 28 Maart. (H.N.) Naar de Tri
bune meldt is de eerste Romeinsche Galei
aan de oppervlakte van het Neunmeer op
gedoken. Het schip is sterk beschadigd en
de versieringen zijn verdwenen, doch overi
gens is de drijfkracht nog uitstekend.
Men is van meening dat Dr. Schacht
thans Hjn kaarten moet
P a r ij 8, 2 9 Maart. (H.N.) Do Parfjsche
bladen ziju over het verloop der conferen
tie van deskundigen van gisteren over bet
algemeen voldaan en zijn van meoning,
dat dr. Schacht thans gedwongen zal zijn
zijn kaarten op tafel to leggen Het ge
meenschappelijk optreden der geallieerden
wordt zeer toegejuicht en men verwacht,
dat dr. Schacht de volgende week Donder
dag thans definitieve voorstellen zal doen,
zoodat de beraadslagingen over het totaal
der schadevergoeding dan kunnen begin
nen. Daarentegen wordt er In de kringen
der Duitsche delegatie op gjwszen, dat
men gisteren slechts een andere werk
methode heeft voorgesteld.
Volgende week uitsluiting van 35.000
arbeiders te verwachten
Weenen, 29 Maart. (II. N.) Men ver
wacht, dat de bond van fabrikanten de
volgende week de uitsluiting in de metaal
nijverheid te Weenen zal doorvoeren, waar
bij 35.000 arbeiders betrokken zijn. Mocht
deze uitsluiting niet het gewenschte resul
taat hebben, dan zal zij worden uitgebreid
tot geheel Oostenrijk, waardoor 90.000 ar
beiders betrokken zouden worden. In
Stiermarken zijn tengevolge van het con
flict, dat naar aanleiding van de betooging
der burgerwachten is uitgebroken, 2500 ar
beiders uitgesloten.
ERNSTIG MOTOR-ONGELUK BIJ
LEIPZIG.
Twee berijders op slag gedood.
Leipzig, 29 M aa r t. (H. N.) Een ern-
stig motorongeluk heeft vanmiddag bij
Markranstaedt bij Leipzig plaats gehad.
Eenmotorrijwiel, dat met een vaart van
circa 90 K.M. per uur reed, sloeg in een
bocht, van een weg naar Luetzen, tegen
een boom en werd geheel vernield. De be
stuurder en zijn begeleider werden op slag
gedood.
Een beweerd verdrag tusschen
Praag cn Parijs
De Prager Presse, die betrekkingen on
derhoudt met den Tsjecho-Slowakischen
minister van buitenlandsche zaken, bevat
onder den titel„Het tijdperk der verval-
schingen" een verklaring, waarin wordt
gezegd, dat na de historie der vervalschte
documenten, te Utrecht gepubliceerd, een
nieuw bewijs van lichtgeloovigheid kan
worden gesignaleerd.
Een aantal Duitsche bladen in Oostenrijk
en Duitschland heeben berichten gepubli
ceerd over een „Tsjecho-Slowakisch-
Fransch geheim verdrag tegen de aanslui
ting". De sensatie is echter zoo doorzichtig
dat niemand ook maar een oogenblik aan
de echtheid ervan heeft geloofd.
Wij nemen evenmin aan, aldus de Prager
Presse, dat de bladen, die aan deze sensa
tie plaatsruimte verleenden, den zin ervan
niet kenden of niet onderkenden. De motie
ven der sensatie waren voor hen echter be
langrijker dan de journalistieke ernst.
DE ENGELSCH-RUSSISCHE
BETREKKINGEN.
Een Brltsche
te Moskou.
handelsdelegatie
De Britsche handelsdelegatie, die uit 84
vertegenwoordigers vau de voornaamste
Britsche industrieën bestaat en een maand
lang in Rusland zal vertoeven, is Donder-
lagochtend te Moskou aangekomen.
DE CONGREGATIES.
Alle desbetreffende
aangenomen.
wettqn
De Fransche Kamer heeft Donderdag de
besprekingen voortgezet over de missie
congregaties en is overgegaan tot het wets
ontwerp, dat vergunning verleent aan de
Franciskaners. In den loop der discussies
zelde de minister van koloniën, dat de
aandacht was gevestigd op het feit, dat
Protestantsche zendelingen in Indo China
zouden worden vervolgd Hij heeft een ver
slag hierover aangevraagd en gaf de Ka
mer de verzekering, dat de regeering en
de gouverneur van Indo-China de vrijheid
van eiken godsdienst zullen doen eerbie
digen.
Brland, die in het debat Ingreep, ver
klaarde, dat de regeering bereid is de mis
sionarissen te steunen, maar niet zal ge-
looven, dat inbreuk zal worden gepleegd
op de leekenwetten, die de onwrikbare ba
sis vormen van de republiek. Hij verklaar
de voorts, dat de republikeinen de voorge
stelde wetten zullen aannemen in een li
beralen geest en geen einde wcnschen te
maken aan het voortbestaan van de con
gregaties. Ten slotte werden alle wetsont
werpen met 329 tegen 242 stemmen aange
nomen, nadat de regeering de kwestie van
vertrouwen had gesteld.
Opnieuw de kwestie van vertrouwen
Parijs, 29 Maart. CI. N.) De Kamer
heeft vanmiddag het laatste der wetsont
werpen betreffende toelating der 9 congre
gaties met 331 tegen 258 stemmen goedge
keurd. Dit wetsontwerp heeft betrekking
op de teruggave der gesequestreerde kerke
lijke goederen en bepaalde dat een bedrag
van 22 millioen francs aan de orden terug
gegeven zal wopden.
De afgevaardigde Franccis Albert had
een tegenvoorstel Ingediend, dat echter
door minister Tardieu bestreden werd. die
de kwestie van vertrouwen stelde. De Ka
mer verwierp daarop bet tegenvoorstel mot
315 tegen 255 stemmen.
Ook een Fransche stap?
Behalve de Britsche en Canadeesche re
geeringen is ook de Fransche regeering
waarschijnlijk bij het In den grond boren
van het drankscbip „I'm alone" betrokken,
omdat de matroos, die verdronk, geen
Brit, maar Franschrnan was. De Fransche
gezant heeft het Parljsche ministerie van
buitenlandsche zaken om lastgevingen ver
zocht.
Sir Austen Chamberlain heeft, volgens
het Hbl. nog geen rapport ontvangen over
het zinken van de „I'm Alone", den Cana-
deeschen schoener, die door een Araeri-
ltaanschen politie-kotter in den grond werd
geboord. Dit rapport, dat moet worden in
geleverd door den consul-generaal te New-
Orleans, wordt eerst doorgezonden aan
den Britscben gezant sir Esme Heward en
aan den Canadeeschen gezant Vincent
Massey. Massey zendt het dan door met
zijn opmerkingen aan sir Austen, die het
met zijn adviseur bestudeert en er een
zelfstandig rapport over op stelt, dat dan
door het Britsche kabinet zal worden be
handeld.
Verwacht wordt, dat de beide regeerin
gen met het oog op mogelijke compensatie
de zaak aan arbitrage zullen onderwerpen.
De verdronken neger van de „I'm Alone"
was een Fransch onderdaan. Om die reden
is het, zooals gemeld, niet onmogelijk, dat
Frankrijk een formeel protest zal indienen.
Onderzoek naar den aard der
lading?
Londen, 29 Maart. (EI. N.) De voor
zitter der commissie van buitenlandsche
zaken van het Amerikaansche Huis van Af
gevaardigden heeft aangekondigd, dat hU
bij de regeering zal aandringen op een on
derzoek in zake het tot zinken brengen van
de „I'm Alone", ten einde vast te stellen
of het schip behalve alcohol nog andere
verboden waren aan boori had.
De politie doet een goeden slag
Ongeveer tegelijk met de ontdekking van
do valschemuntersbende nabij Keulen heeft
de recherche te Dresden de hand gelegd op
den herhaaldelijk gestraften valschemun-
ter Zimrnermann. Rechercheurs ziin
Bautzen en Leipzig vertrokken om mede
plichtigen op te sporen. Sinds geruimen
tijd reeds heeft de recherche Zimrnermann
en zijn helpers in het geheim nagegaan,
omdat al lang de verdenking bestond, dat
in de Kónigsbrückerstrasse een inrichting
was, waar op groote schaal valsch geld
werd vervaardigd. Thans is bij een inval
de bende op heeterdaad betrapt. Het bleek,
dat „de fabriek" twintigmarkbiljetten
maakte, die zoo uitstekend nag°bootst wa
ren, dat ze er bij het publiek grif ingimren.
Op sommige dagen werd wel voor 70.U00 M.
geproduceerd, die reeds enkele uren later
waren „uitverkocht". De recherche ver
moedt, dat de organisatie nog verschillen
de vertakkingen heeft
Naar verder gebleken Is, stonden de val-
sche munters in verbind.rg met medeplich
tigen te New York en Brussel. Het aantal
arrestaties te Dresden bedraagt zeven.
PAASCHUITTOCHT.
Het personenvervoer op het vliegveld
van Croydon is nooit zoo groot geweest als
Donderdag. In het begin van den nairi' Idag
kwamen cn gingen dertig groote vlivtui-
gen, geheel vol met passagiers, die van
het vasteland kwamen of er heen gingen.
