AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS pc» 3 oaandeo voor Amersfoort 12.10 per cnaand f 0.75 _per
DE EEMLANDEB
DICECJEURUITGEVEQ: J.VALKHOrf
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 4 regels I 05 oer inbegrip van eet> bewijsnummer
Vrijdag 5 Apr 11929
27e Jaargang No. 233
HET VALLEI- KANAAL
DE WINTER KEERT
TERUG
BUJtlvLANDSCH OVERZICHT
LTIJD
iCTUEEL
STEMBUSSTRIJD IN
ENGELAND
H.V. MIDDENSTANDS-BANK
Directie: A. H. MARTENS.
Deskundige voorlichting bij
den aan- en verkoop
van Elfecten.
Verhuring van Lips safe-loketten
Verzilveren van coupons
Kande'scredieten
IncassseMngen
Spaar-ifeposita's rente 4
WILLEM GROENHUIZEN
JJWELIER
Tel. 852 Gevssti^ti 1385
Vertrouwenshuis
OVER DEN OCEAAN
Zeven en twintig millioen
Kiezers
week (met gr alt» verrekering tegeo ongelukken! i 0.I71/»
Btnneoiaod franco per post per 5 maanden f3.-. Afzondcilljke nummers t 0.05.
FOSTRKKKNING 47910 TELEFOON IN1ERC 515
DAGBLAD
elke regel mee* T0 25 Liefdadigheids advertentie© voo» de
helft van den prijs Kleine Advertentiën _KE1T1ES' bii vooruitbetahnc, «-9 'egels
50 cent elke regel meer 10 cent. driemaal flaarseo Bewijsnummer «tra 0 05
De Araslerdamsche Raad heeft een paar
vergaderingen besteed aan het voorstel van
B. en W. om het kanaal door de Geldersche
Vallei als verbinding van Amsterdam met
den Boven-Rijn te aanvaarden. Gemakkelijk
is het niet gegaan en bij de discussies bleek
wél, dat de voor- en tegenstanders vrijwel
om en om waren, zoodat van den uitslag ge
durende de debatten niets te voorspellen
was. Maar gisterenavond is dan de beslis
sing gevallen on tegenover 20 tegenstanders
stonden 2i voorstanders, zoodal de meerder
heid zich voor het voorstel van B. en W. had
verklaard en dit mitsdien was aangenomen.
Na al hetgeen over het Vallei-kanaal in
ons blad is geschreven, zal het voor ieder
duidelijk zijn, dat wij de gevallen beslissing
van harte toejuichen, welke wij voor Amers
foort en voor de geheele valleistreek van de
grootste beteekénis achten. Lettende op de
toezeggingen van minister v. d. Vegte mogen
"we gerust veronderstellen, dat, nu Amster
dam zich voor het Vallei:kanaal heeft ver
klaard, er spoedig een voorstel zal komen
xen gunste van het Geldersche Vallei-kanaal
Het ministerje leeftweliswaar in het laat
ste parlementaire jaar, terwijl ook van de
stemming in de beide Kamers der Staten-
'Generaal weinig te zeggon is, maar toch is
het Amsterdamsche Raadsbesluit een groote
Stap voorwaarts in de richting zooals deze
in de streek.van Oost-Utrecht het meest be
geerd wordt. Al stellen we ons dus alle mo
gelijke gebeurlijkheden goed voor oogen dan
kunnen we toch niet anders dan juichen en
ons> \an harte verheugen, daar de belangen
van Amersfoort en de Valleistreek door het
goedkeurend votum van den Arnslerdarn-
=chon Raad ten zeerste gediend zullen wor
den. Met vol vertrouwen zien we de toe
komst tegemoet, een toekomst vol verblij
dendo perspectieven, nu één der .voornaam
ste voorwaarden voor meerdere welvaart
een stapje verder, ter nadere verwezenlijking
28 gekomen. Een betere verkeersweg te wa
ter, hoe merigmaal hebben we het al hooren
verluiden, dat dit het eerste is, waar handel
en industrie naar vragen. Amersfoort met
zijn uitstekende ligging ih het centrum, met
^ijn praéhtigè industrie-terreinen en zijn
fra'-oi gelegen gronden voor villa-bouw kan
alles bieden, als de zoo zeer begeerde water
weg er is. Laten we düs hopen, dat Minister
v. d. Vegte er spoed achter zal zetten en al
3al de afhandeling dan deze parlementaire
periode niet Éneer plants- vindon, een zoo be
langrijke levenskwestie voor een bepaalde
streek, bovèndien liggende buiten het ter
rein van partij-politiek, zal niet ter zijde
worden geschoven. En dan kan de vreugde
te Amersfoórt groot zijn.
worden gebracht Op de economische poli
tiek van dr Seipel had Renner ook van
allerlei aan te merken en z.l.' kon men
alken uit de impasse geraken, wanneer
cr. nieuwe verkièzingen worden gehouden
Ondertusschcn .slaat men de plank ver
moedelijk niet al te ver mis, wanneer men
aanneemt,'dat de crisis in het leven is
geroepen zoowel door het systematisch ver
zet der sociaal-democraten als door on
eenigheden in den boezem van het kabinet
welke deels van economlschen, deel van
cultureelen aard zijn.
De vraag rijst thans, zooals men begrij
pen kan, hoe de crisis nu zal worden
opgelost Zal men zijn toevlucht nemen tot
een samengaan der C.hriatelijk-socialen ©n
sociaal-democraten? Van deze eventualiteit
wordt reeds in allen ernst gewaagd, dóch
in sommige kringen Is rnen daarentegen van
oordeel, dat het.aftreden van Seinel alleen
maar een manoeuvre is vari den leider der
Christelijk-socialen. die, wanneer de póli
tieke toestanden weer gunstiger mochten
worden, voornemens zou zün zijn ambts
bezigheden te. hervatten. Dus: een ..reculer
pour mieux sauter"? Het is mogelijk. Uit
gesloten is het.' evenmin, 'dat het heengaan
van dr. Seipel de gemoederen eertieszins
zal doen bedaren, daar niet ontkend kan
worden, dat de cïericalè leider dikwijls te
genover zijn marxistische tegenstanders
?en zeer onverzoenlijke houding heeft aan
genomen, hetgeen hem door zijn eigen
nartijgenoo'en meer dan eens euvel Is ge-
dyid. Aan den anderen kant mag niet ver
zwegen worden, dat dr. Seipel zich groote
verdiensten heeft verworven bij den weder
opbouw van Oostenrijk en dat hij veel
heeft bijgedragen naar binnen en naar
buiten tot de consolidatie der republiek.
Sneeuw en vorst
In overvloed
Kabinetscrisis in Oostenrijk.
Het verzet tecen zijn per-
soon vormde de beweeg
reden van SeipeI's heen
gaan.
De laatste weken deden meermalen ge
huchten de ronde, dat het Oostenrijksche
kabinet, aan het hoofd waarvan Seipel als
bondskanselier staat, van zins was van het
politieke terrein te verdwijnen. Toen echter
door Seipel zelf. alsmede door zijn minis-
trs. met klem word geloochend, dat deze
bedoelingen voorzaten, aanvaardde men
deze verklaringen. Thans echter bereikt
ons het verrassende bericht uit Weenen. dat
de bondskanselier heeft gemeend toch te
moeten aftreden met al zijn ministers, die
met hem dus volkomen solidair zijn.
De eindelooze aanvallen, die op monseig
neur Seipel zijn gedaan, hebben hem er
tenslotte toe genoopt zijn ambt neer te
leggen Niet alleen zijn staatkunde vormde
voortdurend een mikpunt der oppositie,
doch ook zijn persoon vormde herhaalde
lijk een voorwerp van kritiek.
In mededeelingen. door dr. Seipel afge
legd. heeft deze te verslaan gegeven, dat hij
bet als zijn plicht beschouwde heen te
gaan. orndat de nimmer eindigende kritiek
een beletsel vormde voor de kalme ont
wikkeling van den toestand op binnon-
Taridsch politiek gebied.
Wanneer bovenvermeld motief inderdaad
de voornaamste beweegreden voor zijn ont
slag-aanvrage is, ligt de gevolgtrekking
voor de hand, dat dr. Seipel niet opnieuw
belast wenscht te worden met de kabinets
formatie. omdat hij alsdan opnieuw zich
zou geplaatst zien voor de groote moeilijk
heden, die op het oogenblik in Oostenrijk
bestaan in verband met «le zeer scherpe
politieke tegenstellingen in de republiek.
Zooals men weet. staan de regeerings-
coalitie (de C.hristelijk-socialen. groot-Duit-
schers en landhond) en de sociaal denriorra
tische oppositie, die Seipel als eer: wjnnri
der arbeiders beschouwt en zijn priester
lijke eer sóins zelfs niet nalaten aan ie
tasten, fel tegenover elkaar; de noodzake
lijk daaruit voortvloeiende meeninssver-
schillen droegen niet zelden een zeer hate
lijk karakter.Overigens waren de partijen,
die de coalitie vormen, ,het ook niet steeds
in elk opzicht eens.
Van sociaaldemocratische zijde o.a.
bij monde van den gewezen bondskanselier
dr. Renner is betoogd, dat de sociaal
.democraten al lang tot overeenstemming
wenséhten te komén mét de burgerlijke par
tijen en met hen verlangden samen te war
ken. doch dat dr. SeipeI's politiek dit on
mogelijk maakie Vet name vond dr. Penner
het jammer dat het voorsréi der socanl
demortrafer. o-rt alle organisaties in Oos'en
rjjk te' ontwapenen, van de hand was ge
wezen, terwijl een vergellik op het tem-m
der huurwetten evenmin tot stand kon
Hirschberg. 3 April (H. N.) In het
Reuzengebergte houdt de sterke sneeuwval
aan. Tn het gebergte is ongeveer een halve
meter versche sneeuw gevallen In de dalen
ligt de sneeuw 20 tot 25 c M. hoog. De tem
peratuur bedraagt enkele graden onder nul
Men meldt nog uit Berlijn aan de N. R. O."
ïn vrijwel geheel Duitschland is Vet kwik
sinds gisteren- tot ónder het vriespunt ge
danld. Het koudste was het In Oost-Prui
sen, waar het in den afgeloopen nacht 6
«raden vroor. In midden Duitschland is het
kwik tot 3 graden onder nul 'gedaald. Te
Berlijn vroor het in den nfgeloopen nacht
214 graad. Alleen aan den hoven Rün staat
het kwik nog boven nul Van de Broeken
wórdt een koude van 9 graden, van de
cchneékoppen van 12 graden en van de
Zugspifze zelfs van 19 graden gemeld.
In verschillende deelen van het rijk, ook
te Berlijn, sneeuwt-bet weder.
Berlijn. 4 Anrll (V.D I I)e koude lucht
stroom uit het Noorden die zijn invloed in
geheel Noord- en Dost-Europa, doet voelen
is gedurende den nfgeloopen nacht nog in
hevigheid toegenomen Hedenmorgen vroeg
waren de temperaturen in bijna geheel
Duitschland onder h°t vriespunt. Het
..warmste" was het nog te Rorkum. waar
het kwik op nul «raden stónd Uit het cen
trum van het land worden temoernturen
tot acht graden onder nul gemeld. Dp vele
nlaaispn is wederom sneeuw gevallen en
heeft het sneeuwkleed weer een meer per
manent karakter gekregen. Zelfs in de groo
te sleden blijft de sneeuw nu lv'gen en b0-
Ipmmert het verkeer. Tn Noord-Duitschlan 1
is rip sneeuwval in den loop van den mor
gen i^ts mindpr geworden, maar dnnrerite
gen is het (hans ook geen sneeuwen in
c.aksen, Sileziö en in de omgéving van
Aken.
Van de hand van den Amerikaan-
schei Auto-koning multi-millionair
HENRI FORD
lal h:t Amcnfoortsch Lagblad een
serie zeer interressante artik.len
pubheeeren, getiteld:
Mensch en Machine
Het 'erste artik l van dez: serie
verschijnt in ons nummer van morgen
w.
WEERBERICHT.
Hoofcstc barometerstand: 760.1 te
La Coruna.
Laagste barometerstand: 74S.3
Jan Mayen.
Verwachting tot den avond van
G April:
Meest matige wind uit \v. rich
tingen, zwaar bewolkt of betrok
ken, waarschijnlijk ecnige regen
iets zachter.
In dit nummer:
/1/s bijlage In de Stadsediie de
nieuwe dienstregeling van de
Autobus UtrechtAmersfoort
vooi Amerstocri eD i>ms reken
Langegracht No. 4 - Telefoon 304
AMERSFOORT
DB POOLSCHE MIN STER VAN
FINANCIËN.
Warsch a u. 3 A p r i I. (V. D.) De ge
ruchten omtrent het reeds ingediende ont
slag van den Poolschen minister van finan
cicn. dr. Grudinski. worden als absoluut on
juist tegengesproken. De officieuse Kpoka
weet mede te deelen, dot de Poolsche staats
president tegen de verwachting in reed»
Dinsdag naar Warschau is teruggekeerd en
daar een conferentie beeft gehad met mi
nister-president Bartel, die meer dan een
uur geduurd heeft. Omtrent den inhoud do
zer bespreking ts echter niets bekend. De
socialfsriscche Rob«tnik meent te weten. dat
staatspresident Moszicki categorisch gewei
gerd heeft een door de meerderheid opge
stelde lijst van candidaten voor het mir.ïs
terschap goed te keuren.
HACHELIJKE TOESTAND IN
NANKAU EN KANTON.
Peking 3 A pril. (V. D.) De stad Han-
kau.is in den afgeloopen nacht door Chi-
nccscbe kanonneerbooten gebombardeerd;
ondanks het feit- dat. de beschieting eon
hal? uur duurde, werd geen noemenswaar
dige schade aangericht- De commandant
der Hankau-troepèn is per vliegtuig de stad
Ontvlucht, vermoedelijk naar*-de provincie
Sjantpeng. In Kanton hebban gisteren com
munistische benden ge:r?rht de staatsbank
te bestormen: de wacht bood echter weer
stand ert heeft 2 communisten doodgescho
ten.
DE REIS VAN DEN HERTOG VAN
GLOUCESTER.
Londen. 3 A p r i 1. (V.D.) Do hertog van
Gloucester, de derde zoon van koning
George, die op weg is naar Japan, om den
Japanschen keizer de ordeteekenen van de
orde van den Kouseband te overhandigen,
is te Port-Saïd aangekomen, waar bij ver
welkomd werd door lord Lloyd, den Brit-
schen hoogen commissaris voor Egypte,
met wien hij naar Cairo vertrok. De hertog
zal zich te Suez weer inschepen.
FAMILIEDRAMA EISCHT DRIE DOODEN.
Stuttgart. 3 April (V.D.) Hedenmorgen
vroeg werden drie leden van het gezin van
een incassn-looner dood aangetroffen. Naar
men aanneemt, heeft de 35-jarige rnan zijn
vrouw, bun 12-jarig dochtertje en ten slotte
zich zelf door gasverstikking van het leven
beroofd, naar aanleiding van door den loo-
per gepleegde verduisteringen.
EEN ERNSTIG TEXOET.
Twea fabrieksdirecteuren aan
gehouden,
De Soir bericht, dat er ernstige onregel
matigheden zijn ontdekt bij eon vooraan
staande firma te Brugge, die rijwielonder-
deelen vervaardigt en tevens een Fransche
rijwielfirma vertegenwoordigt. De firma te
Brugge was op 24 Maart failliet verklaard.
Twee der directeuren zijn gearresteerd.
Het tekort bedraagt 10 millioen francs.
EEN ONGELUKSPLAATS.
Een motorrijder op dezelfde plek
tweemaal tn botsing.
Witten, 4 April. (H. N.) Vanmiddag
kwam een motorrijder in botsing met een
wielrijder met het gevolg, dat de dame, die
op de duozitting zat. ernstig gewond werd
Toen de motorrijder een agent, wicn hij
aangifte van het ongeluk deed. rnet zijn mo
torrijwiel naar de plek. waar het ongeluk
had plaats gehad, bracht, kwam hij op de
zelfde plaats in botsing met een omnibus,
waardoor de agent van de zitting werd ge
slingerd en door den omnibus overreden
werd. Hij bekwam zulke ernstige .verwon
dingen, dat hij kort daarop overleed.
Dr. KARL BENS OVERLEDEN.
La denburg. 4 April (V Dy in den
afgeloopen nacht is alhier op 84 jarigen
leeftijd overleden dr. Karl Benz, de stieVrter
van de bekende Bonz-fabrieken te Mann-
JieiBV
Koehls plannen
B e r 1 ij n 4 April. (V. D.) Naar aanlei
ding van de geruchten in de pers omtrent
plannen tot bet maken van een nieuwe
Oceaan-vlucht door den Oceaan-vliegar
Koelh heeft deze medegedeeld, dat het voor
loop ig nog slechts plannen zijn, wier verwe
zenlijking nog in de verre toekomst Jigt.
Koehl legde er den nadruk op, dat een
vlucht, waarvoor hij een drie-motorig Jun-
Uer-wAtervlIegtuig zou willen gebruiken, on
geveer .700 800 duizend Mark zal kosten,
aangezien de aanlegkosten voor tanklïistaN
De campagne zal spoedig
zeerden ingezet
KÖHL.
laties, die in Portugal en waarschijnlijk ook
in Halifax noodig zullen zijn, alleen reeds 70
k 80 duizend Mark zullen kosten. Voor uit-
voérlng dezer plannen zal een spoedige rege
ling der financieele aangelegenheid noodig
zijn, aangezien anders het gunstige seizoen
weer verstreken is en de proefvlucht en de
voorbereidingen ook nog tijd zullen kosten.
Overste Fitzmaurice heeft zich bereid ver
klaard ook ditmaal weer den tocht mede te
maken. Koehl denkt le starten op één der
groote meren van Berlijn.
TRAMBQTSINGEN TE PARIJS.
Dertig gewonden.
Parijs, 4 April. (H. N.) Gisteravond
zijn bij een botsing tusschen een tram en
een autobus 17 personen gewond. Later'op
den avond had nog een botsing tusschen
twee tramwagens plaats, waardoor 13
personen gewond werden.
DE AANKLACHT TEGEN ULITZ,
Warschau, 3 April. (V. D.) Het of f -
tieele persagentschap Pat meldt, dat de
dagvoardrng tegen den afgevaardigde Ulit?
binnenkort gereed zal komen. Hij is tegen
borgstelling in vrijheid gesteld, daar men
niet vreest, dat hij zaï vluchten.
WILKINS' DUIKBOOTPLANNEN.
Begin Juni begin van den tocht.
Londen. 3 April (H. N.) Naar uil
New-York wordt gemeld, is de Pool vlieger
Wilkins, die een reis naar de Noordpool
met een duikboot wil ondernemen, erin gt
slaagd de beschikking te krijgen over een
onderzeeboot, die zich in particulier Arne-
rikaansch bezit bevindt. De onderhande
lingen met de geldschieters, die de nnodige
middelen voor de expeditie willen verschaf
fen duren voort. Indien deze onderhande
lineen succes hebben, wi.! Wilkins begin
Juni nanr Spitsbergen vertrekken, om in
Tuli den tocht te ondernemen, d'e hem van
Spitsbergen over de Noordpool naar hei
\merikannscV)e continent moet bronven Tn-
hemanninq vnn de duikboot zal uit 10 leri'm
hestann. Wilkins denkt zijn tocht in 30 da
gen te kunnen volbrengen.
Londen, 4 April. (V. D) Hoewel de
eerste schermutselingen van den verkie
zingsstrijd reeds hebben plaats gevonden,
zal de eigenlijke campagne de volgende
week worden Ingezet Ken groot aantal ver
gaderingen, waar de leiders der drie poli
tieke partijen het woord zullen voeren, is
helegd. In de komende week zullen zeveiV
tien leden der regeering op verschillend©
plaatsen in het land hel woord voeren en
voor de volgende weken" hebben de minis
ters nog meer spreekbeurten aangenomen.
Het feit. dat een groot aantal nieuwe ki.o-
zers nan deze verkiezingen zal deelnemen,
voornamelijk vrouwen on „floppers", die
allen in den loop van de volgende maand
moeten worden Ingeschreven, maakt, dat
deze verkiezingen de grootste uitgaven vor
deren, die óóit een verkiezing sedert het
aannemen van de wet tot het bestrijden dar'
corrupte verkiezingspractijken in 1883 beeft
gekóst. De laatste algemeene verkiezingen
in 1924 hebben 921 000 gekost. De kosten
zullen ditmaal, nu de kiezerslijsten onge
veer 27 millioen kiezers bevatten, belang
rijk hoog er zijn en men vermoedt, dat de
totale kosten de 2 millioen pond zullen over
schrijden. De Bt'ilschc ra«1io-ornroep heeft
voorbereidingen getroffen, waardoor de drlo
politieke partijen eenige personen kunnen
aanwijzen die voor de rnicrophoori zullen
kunnen spreken Er is nog geen definitieve
regeling bekend gemaakt, «naar vast staat
reeds, dat elk der partijen drie of vier maal
gebruik zal kunnen maken van do rnicro
phoori tot het houden van opn red* vnn on
geveer een half uur. Mede in verbond met
de uitbreiding van het kiezerscorps hecht
men groote waarde ann deze drnndlonze uit
zendingen van verkiezingaredevoeringen,
waardoor men tien a twaalf millioen kie
zers hoopt te kunnen bereiken.
CARL BENZ. f
Mannheim. 4 April. (H.N.) Dr. Carl
Benz, de uitvinder van den auto. die. zooal»
reeds gemeld, vannacht In den ouderdom
van 84 jaar te Ladenburg bij Mannheim is
gestorven, was de zoon van een machinist
en liep reeds vroeg met het denkbeeld rood
een wagen te conslrueeren. die op eigen
kracht op alle wegen zou kunnen looped-
In 1S85 gelukte het hem den eersten nut>,
een wagen op drie wielen, te vervaardigen,
die op het oogenblik nog in het Dui'sche
museum te Munchen Is te zien. Bij den eer
sten proeftocht gelukte het slechts een \i-
stand van 105 Meter af te leggen, do-^h
spoedig wist de uitvinder een wagen te coa-
strueeren, waarmede hij een snelheid van
16 K.M. per uur bereikte. In 1888 werj de
eerste Benz&uto te München tentoongesteld
on met de gouden medaille bekroond. In
Duitschland was^aanvankelljk de afzei van
de Benz-automobielen gering. Tn 1899 werd
de fabriek omgezet in een naamlooze ven
nootschap. Spoedig daarop trad Dr. Carl
Benz uit de fabriek en leefde sedert terug
getrokken to Ladenburg. Ter gelevcr-heid
van zlln 70sten verjaardag werd bij do©r
de technische hoogeschool te Karlsruhe tot
eeredoctor benoemd.
BETHLEN IN ITALIË,
Boedapest, 4 April. (V.D.) Het dag
blad Magyarszag meldt uit Florence het
bericht te hebben ontvangen, dat do Hon-
«narsche minister-president, graaf Bethlen,
die gedurende de Paascbdagen in Italié
vertoefde, daar een bezoek heeft gebracht
aan Florence, waar hij .den .Itallaanschen
minister president Mussolini ontmoet heeft
met wlen hij .een. langdurige bespreking
over de loopende politieke vraagstukken
'.ou hebben gehad Slechts o*ele officieel#
oersonen waren op d? hoo ft van het he
zoek van «raaf Bethlen en de bladen zijn
er onkundig van gelaten.
