DE ÊEMLANDÊQ Donderdag 16 Mei 1929 27e Jaargang No. 267 AiS. ZATERDAG „VOLKENBONDSDAG'' BUITENLANDSCH OVERZICHT BUITENLAND DE VLIEGENDE SCHOT DE ROODE FRONTERS Gasfornuizen Küppersbusch Junker Ruh Dordrecht. P.Nierop DE MOEILIJKHEDEN TE PARIJS tc DE ZEPPELIN REEDS VERTROKKEN PER ZEPPELIN NAAR DE POOL DE VLIEGB00TEN INDIE NAAR ABONNEMENTSPRIJS P" 3 raaandcn voor Amersfoort f2.10, p«r maand f 0.75, per week (met gratia verzekering tegen ongelukken) f 0.171/* Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERG 513 DIRECTEUR - UITG EVER! J.VALKHOff PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip ven een bewijsnummer, 8|ke regel meer f 0.25. Liefdadigheids-advertentie» voor da helft van den prijs. Kleine Advertentiên „KEITJES" bi) vooruitbetaling 1—5 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra 0.05 A.s. Zaterdag 18 Mei wordt weder om door liet gansche land de Volkenbonds dag gehouden, liet zal dan juist 30 jaren geleden zijn, dat uit tal van landen, groot cn klein, afgevaardigden te zamen kwa men in het bekende „I-Iuis ten Bosch'' te s'-Gravenhage, om elkaar daar plechtig te beloven voor het eerst voor zoo ver uit de historie van de gcheele wereld bekend is dat ze zich voortaan altijd tens ernstig zouden bedenken, vóór ze el kaar den oorlog zouden verklaren. En dat ze dan de mogelijkheid zouden overwegen, om zich tot een scheidsgerecht te wenden, zoo- dra op eenigcrlei wijze een geschil lus- scheh hen mocht ontstaan. Men deed wel is waar niet de belofte om nimmer meer oorlog te zullen voeren, doch het was een zeer belangrijke stap, die door de regeerin gen zelf werd gedaan en waaruit de goede wil sprak om den vrede te bewaren cn om te trachten geen misbruik meer te ma ken van het droevige „recht van den sterk ste" En het is sedert dien dag van 18 Mei 1899, dat er werkelijk toch iets in de we reld begon te veranderen. Kr was een be gin, een zeer bescheiden begin gemaakt, f«rn den oorlog voor goed af le schaffen, üat do weg lot dit ideaal nog eindeloos lang zou zijn en geenszins over rozen zou leiden, bleek maar al te duidelijk in de jaren 1914191S. Maar toch mag dc 18de Mei 1899 beschouwd worden als een datum van groote beteekenis. Immers toen is de eerste mijlpaal bereikt van den langen, moeilijken weg naar rechtvaardiger inter nationale verhoudingen en zijn er sinds dien enkele tastbare resultaten te boeken. Zoo kwam arbitrage tusschcn de landen wat meer in zwang, terwijl een interna tionaal Hof van Arbitrage in het leven werd geroepen, waarvan de zetel in den Haag werd gevestigd. 11 is dan ook geen wonder dat de lSe Mei allengs den naam verwierf van „Good-Will-Day „Jour de bonne Volonté", „Goeden wilsdag". Het Haagsche congres van 1S99 de eerste mijlpaal de Volkenbond het begin van de vervulling. In dat licht, in dat onder ling verband, worden nu meer en meer beide gebeurtenissen ook in het buitenland gezien. Vandaar dat de „Goedenwilsdag' overal begon te herleven, toen het verlan gen geboren werd naar een bcleekenisvol- len vredesdalum, die con amore en ook internationaal zou kunnen worden gevierd ter herdenking cn ter eere van de Vredes- gedachte. Moge dan ook op den Volken bondsdag van a.s. Zaterdag een ieder er van doordrongen worden, dat wij allen, niet het minst als burgers van Nederland, de roeping hebben het onze bij te dragen tot steun van de Volkenbonds- en redes- gedachte! gevoerd, maar de partij verschillen waren eigenlijk meest slechts persoonlijke ver schillen, want de partijen waren haar le« ders cn omgekeerd. Ten aanzien van één punt waren de politici van Bulgarije het echter steeds eens: n.j. in hun verlangen naar bevrijding van die Bulgaarsche lan den, welke door het Berlijnsche verdrag van het moederland waren gescheiden. Voor deze idee vocht Bulgarije bijna zonder on derbreking tien jaren, totdat het zelf in elkaar stortte. Het feest ter herdenkng van de bevrij ding wordt nochtans in een moeilijken tijd gehouden. De schadevergoeding, die betaald moet worden, weegt als een zware last op het volk. De buitenlandscli-politieke toe stand laat ook veel te wcnschen over. De be trekkingen met Zuid-Slavie. die de laatste maanden blijkbaar verbeterd waren, zijn nu weer meer gespannen. De relaties met de voormalige overheerschers, de Turken, zijn echter heel goed. liet gelukkig einde der onderhandelingen met de Diskontogesell- schaft kort voor het begin der feestelijk heden maakte in Bulgarije een zeer diepen indruk. De welwillende tegemoetkoming der bank en der Duitsche regeering. aldus de correspondent, wordt te Sofia als een hartelijke gelukwcnsc-h van den ouden trou wen bondgenoot opgevat. Feestdagen in Bulgarije. Een tweeledig jubileum. Bulga rije vroeger en thans. Men ..„eft Maandag in onze krant kun nen lezen, dat Bulgarije dezer dagen geest driftig feest heeft gevierd. Dit had zoowel betrekking op het feit, dat duizend jaar geleden tsaar Simeon, de belangrijkste cler Bulgaarsche heerschers, gedurende wiens regeerihgstijd Bülgarjfe den grootsten bloei bereikte, den troon beklom als op liet feit, dat het land \ijftig jaar -geleden bevrijd werd van het Turksche juk. Het [klinkt bijna (onwaarschijnlijk, dat liet nieuwe Bulgarije pas sinds een halve eeuw bestaat, maar men ontmoet, vooral in de dorpen, nog vele Bulgaven, die zich niet slechts de Turksche heerschappij nog herinneren, maar ook aan de bevrijding van het vaderland daadwerkelijk hebben deelgenomen. Men zegt gewoonlijk, dat vijftig jaar in 't leven van een volk een zeer korte tijd zijn. Wanneer men echter, aldus de correspondent der Kolnische Zei- tung te Sofia, het Bulgarije van thans met het Bulgarije van voor de bevrijding ver gelijkt, ziet men in, dat somstijds ook vijf decennia voldoende zijn om belangrijke dingen tot stand te brengen. Men moet daarbij niet vergeten, dat in dit kort tijds bestek de Bulgaren vier oorlogen hebben gevoerd, die tezamen een jaar of tien heb ben geduurd. De cultureéle vooruitgang van het land na de bevrijding is verbazingwekkend. On der het Turksche foedalisme was Bulga rije *jpi primitief boerenland. Men moest destijds de mensehen. die lezen en schrij ven konden, in zekeren zin met een lanta rentje zoeken. Thans beschikt Bulgarije over een eigen zeer ontwikkelde kunst en literatuur, die het land met eere een plaats doen innemen in de rij der beschaafde Europeesche volkeren. De politieke vooruitgang van den nieuw gestichten staat maakt snelle vorderingen. Precies vijftig jaar geleden kwam te Tir- tjowo de eerste Bulgaarsche volksverg.v dering bijeen om den slaat een grondwet te schenken. De eerste Bulgaarsche wet gevers werden geleid door de beste bedoe lingen. maar over politieke ervaring be schikten zij haast niet. Hun eenige gids was hun gezond instinct cn de vaste wil rla verworven vrijheid te beveiligen. Do viucht van dit hun streven was de con stitutie van Tirnovvo. De toepassing dezer in menig opzicht werkelijk liberale grond wet stuitte in den beginne op groote moe» lijkheden, maar ook deze werden overwon nen. Wel werd een hardnekkige partijstrijd Aan groot gevaar ontsnapt Gisteravond kwam. dicht bij zijn bestem ming, de sneltrein Londen—Edinburg, de ,Vüegende Schot", één der snelste in En geland, op den overweg van Belton bij Dunbar in botsing met een zwaar stoom- voertuig, waarvan de bestuurder gedood werd. De sneltrein ontspoorde gelukkig niet. De ontsnapping van de „Vliegende Scliot" was een merkwaardig toeval. De lorrie werd volkomen verbrijzeld cn de benzine tank vatte vuur. De locomotief van den sneltrein werd beschadigd cn kon de reis niet voortzetten. Een andere locomotief werd ontboden, die den trein tol het naast- bijzijnde station bracht, waar de reizigers in een anderen trein overstapten om de reis naar Edinburg voort te zetten. Tal van verboden De senaat van Bremen heeft voor het ge bied der vrije Hanzestad Bremen den roo- den frondstrijdersbond, het roode „Jung- front" en de roode marine met alle aange sloten organisaties, enz. verboden en ont bonden. De bezittingen zijn verbeurd ver klaard. Stuttgart, 14 Mei (V.D.) De Wurtem- bergsche minister van binnenlandsche za ken heeft den rooden frontstrijdersbond en 11e verwante organisaties verboden. Dc geldmiddelen zijn in beslag genomen. De hoofdcommissaris van politie, te Stutt gart heeft het tegen Pinksteren aangekon digde „Roode Feest" alsmede alle besloten en openbare vergaderingen, alle optochten en demonstraties der communistische partij voor den tijd van 17 tot 20 Mei a.s. ver boden. L u b e c k, 14 Mei (V.D.) De senaat van de vrije stad Lubeck heeft den rooden frontstrijdersbond en alle verwante organi saties voor de stad Lubeck verboden. Drcssau, 15 Mei (V.D.) Gemeld wordt, dat thans ook de regee ring van Anhalt den bond van roode front strijders verboden heeft, daar bekend ge worden is, dat de oorspronkelijk te Ham burg te houden frontstrijdersdag le Des sau zal plaats vinden. ZAA'eiSsri?. O OSTél. 283 NA DE MEXICAANSCHE REBELLIE. Calles naar de hoofdstad terug gekeerd. Londen, 14 Mei. (II. X.) Uit Mexico wordt gemeld, dat Calles naar de stad Mexi co is teruggekeerd, daar de opstand als on derdrukt wordt beschouwd. liet ministerie heeft een lijst met namen van ongeveer 50 generaals gepubliceerd, die wegens deelne ming aan den laatsten opstand uit het leger zijn ontslagen. DE REVOLVER ALS ARGUMENT. Stuttgart, 14 Mei. (II. N.) Bij Zuffcn- hausen ontstond Zondagavond twist onder enkele opgeschoten jongens. Eén hunner trok een revolver cn begon blindelings om zich heen te schieten. I-Iij trof vier jongelui, van wie er één sedert is overleden. Een tweede verkeert in levensgevaar. B e r 1 ij n, 14 Me i. (H. N.) Een jongeman uit Frankcnhausen in Thüringen bracht een bezoek aan een koopman in Neukolln, dat biermede eindigde, dat de jongeman een re volver trok en den koopman een kogel door het hoofd joeg, om daarna zichzelf door een schot van het leven te berooven. Vermoe delijk heeft men met een drama uit jalouzie te doen. EXTERRITORIALE RECHTEN IN CHINA Nanking erkent ze niet meer Peking, 14 Mei, (V. D.). Naar aanlei ding van de wijziging in het besluit van Engeland, Frankrijk, Amerika- en Japan om onmiddellijk de opheffing der exterri- torialiteitsrechtcn een feit te doen worden, heeft Tsjang Kai-Tsjek een kabinetszitting bijeengeroepen. De maarschalk verklaarde dat de nationale regeering zich niet kan neerleggen hij de besluiten van 192G. In de toekomst zal de legeering geen enkel ver drag meer sluiten, waarin niet uitdrukke lijk bepaald wordt, dat de vreemde regee ring afstand doet van al haar exterritoria- liteitsrechtcn. In elk geval zullen de thans bestaande exterritorialiteitsrechten per 1 Juli aanstaande worden opgeheven, onge acht of dc regeeringen der vreemde mo geridheden dit besluit erkennen of niet. BESTRIJDING VAN BESMETTELIJKE ZIEKTEN. Panjs, 14 Mei. (IT. N.) De permanente commissie van het internationale bureau voor hygiène is te Parijs voor haar jaarlijk- sche zitting bijeengekomen. Het bureau is in 1907 gesticht ter bestrijding van besmet telijke ziekten. In de zitting van dit jaar zullen vooral de maatregelen worden be sproken tegen het besmettingsgevaar der schepen, vliegtuigen cn andere verkeers middelen. Vertegenwoordigers van 49 naties nemen aan de zitting deel. TYPHUS IN DUITSCHLAND. Naar de Nachtausgabe meldt, zijn te Kircli- engel bij Sondershausen 30 personen door typhus aangetast, van wie er vijf zijn over leden. De oorzaak is vermoedelijk het drin ken van water uit een bron bij het kerkhof. AUTO-ONGEVAL IN SPANJE. De Chileenscho gezant het slachtoffer. Parijs, 15 Mei (H.X.) Uit Madrid wordt gemeld, dat de auto van den Chileenschen gezant Mendoza op den weg van Sevilla naar Cordoba verongelukt is. De gezant, zijn gemalin cn nog een dame werden ern stig gewond. DE LATERAANVERDRAGEN. Eigenaardige houding van de Osservatore. Rome, 14 Mei. (LI. N.) De Italiaansche kamer heeft met algemeene stemmen het wetsontwerp tot uitvoering van de Late- raanverdragen van 11 Februari j.l. aange nomen. De Osservatore Romano is het eenige Italiaansche blad, dat de rede van Mussolini niet in extenso geeft. Het blad vat de gehecle rede van Mussolini, die VA uur duurde, in een berichtje van 12 regels le zamen en verklaart geen commentaar te willen leveren op de uiteenzettingen, die hoofdzakelijk een politiek cn polemisch ka rakter hebben. Een commentaar zou zeker op vele punten met de rede niet kunnen overeenstemmen. INBREKER GEDOOD. Hamburg, 15 Mei (II.X.) In de vroege ochtenduren betrapten agenten drie lieden, die bezig waren in een winkel in te bre ken. De inbrekers namen de vlucht, waar op de agenten op hen schoten. Eén der in brekers werd daarbij gedood. ITALIAANSCH PROTEST TE MOSKOU. Ivo f no, 11 Mei (V. D.). Uit Moskou wordt gemelcl, dat ook de Italiaansche gezant te Moskou heeft geprotesteerd tegen het mee dragen van karikaturen van den paus cn van Mussolini in den Mei-stoet te Moskou. De Italiaansche gezant heeft reeds een be zoek gebracht aan het commissariaat voor buitenlandsche zaken. FABRIKANT IN RUSLAND GEARRES TEERD. In verband met handels- spionnage. De politie te Leningrad heeft den vroege- ren fabrikant Karl Weber wegens handels- spionnage, sabotage cn omkooperij gear resteerd. Weber, die geen rijks-Duitscher is, wordt er van beschuldigd, dat lui zijn zoon, die tot de partij van Denikin behoor de cn actief Witgardist is, naar Duitsch- land heeft laten komen om daar voor de sovjet-unie inkoopen te doen. Beweerd wordt nu, dat Weber opzettelijk slechte goederen heeft gekocht en van buitenland sche firma's steekpenningen heeft aange nomen. OVERSTROOMINGEN IN TEXAS. Londen, 14 Mei (V. D.) In Texas is op nieuw een geweldige overstrooming ont staan. Naar uit Lemönt gemeld wordt, is reeds zeer veel schade aangericht. Tot dusvorre slaat met zekerheid vast, dat vier personen verdronken zijn, doch men vreest, dat het aantal slachtoffers van deze nieuwe over stromingsramp aanzienlijk hoogcr zal zijn. Vele families moesten in allerijl haar woningen verlaten. ERNSTIG ONGELUK TE STRAATSBURG. Met brandende benzine overgoten. Bazel, 15 Mei. (V.D.) Hedenmorgen te gen 8 uur vond in het centrum van Straats burg een ernstige ontploffing plaats, die noocjlotige gevolgen had. Een aantal arbei ders was werkzaam aan de tramrails, toen plotseling een bij het lasschcn gebruikte benzinetank in de lucht vloog. In een oogwenk spoot een straal bran dende benzine neer op vijf arbeiders cn vijf personen, die toevallig passeerden. De meestcn hunner stonden onmiddellijk in volle vlam en liepen in wanhoop, de straat, in. Zeven gewonden, nl. alle vijf arbeiders en twee der voorbijgangers, moesten naar een ziekenhuis worden vervoerd. Drie hun ner verhoeren in levensgevaar. De overige drie voorbijgangers konden, na in een apotheek te zijn verbonden, huiswaarts koeren. EEN HONGERSTAKING. X e vv-Y o r k, 15 Mei. (V.D.) Uit Charleston (Zuid-Carolina) wordt gemeld, dat het ka- dettencorps in hongerstaking is gegaan in verband met liet slechte eten. De kadelten weigerden reeds twee maaltijden. De auto riteiten stellen een onderzoek naar dc klachten in. België acht zich verongelijkt P ai-ijs, 14 Mei (V. D.). Naar de Temps uit Brussel verneemt, zullen de Belgische deskundigen weigeren hun goedkeuring' aan het rapport van de commissie le hech ten, wanneer de cijfers, die Owen Young voorgesteld heeft, niet worden verhoogd. Men legt er den nadruk op, dat op de ba sis van hel geallieerde memorandum Bel- giö een jaarlijksche betaling ontvangt van ruim 5,3 milliocn gulden als eigenlijke oorlogsschade vergoeding, buiten een jaar lijksche bedrag van 1,5 millioen gulden voor de tijdens de Duitsche bezetting uit gegeven marken. Zelfs wanneer men dit laatste bedrag voegt bij het door Owen Young voor Belgie uitgetrokken bedrag, acht men in Brussel dit aanbod nog steeds onvoldoende. Deze houding van België, die door Fransche kringen verdedigd wordt, ia kenschetsend voor den stand der onder handelingen te Parijs. De pressie op Owen Young en daarmede op de Duitsche del» gatie schijnt steeds grooter te worden, ten einde de vorderingen der crediteurstatcn te kunnen vereffenen. Het ontwerp van het eindrapport, dat reeds zeer ver gevorderd is, zal in den aan staanden nacht definitief door Sir Josuab Stamp en de Duitsche delegatie geformu leerd worden. Wanneer dit plan mocht gelukken, zal het ontwerp naar alle waar schijnlijkheid in den loop van Woensdag aan de geallieerde deskundigen worden voorgelegd De eerste Belgische gedelegeerde bij df schadevergoedingsconferentie, Francqui. hoeft, gelijk men weet, gisteren een bp spreking gehad met minister-president Jaspar. Over dit onderhoud meldt deBrus selsche coi respondent van het Journal des Débals, dat Francqui den eersten-minister verslag heeft uitgebracht over de moeilijk heden, waarop de Belgische deskundigen gestuit zijn, die om zoo te zeggen alleen de in het geallieerde memorandum belichaam de voorstellen integraal hebben gehand haafd. Dit memorandum bevat naar Bel gische opvatting het maximum aan conces sies tegenover Duitschland. De Belgische deskundigen zouden aangetoond hebben, dat dc economische toestand van Duitsch land het voor de rijksregeering mogelijk maakt de in de voorstellen der geallieerde opgenomen verplichtingen te vervullen. Volgens Paris-Soir verzekert men in de kringen der conferentie, dat er een prin cipieele overeenkomst tot stand is geko men tusschcn de Engelsche en de Duitsche gedelegeerden ten aanzien van de onder panden cn de financieele controle Parijs, 14 Mei (V. D.). Van goed inge lichte Amerikaansche zijde wordt verno men, dat, hoewel de Fransche cn Belgische deskundigen in de laatste zitting der cre diteurstatcn het voorstel van Owen Young onvoldoende hebben verklaard, geen der geallieerde afgevaardigden O wen Young tot dusverre verzocht heeft, aan dr. Schacht het verzoek te richten de bedragen te ver- hoogen. Overigens heeft Owen Young te verstaan gegeven, dat zijn voorstel als het maximum is te beschouwen, dat Duitsch land kan betalen (al gaat dit voorstel nog boven het aanbod der Duitschers). Owen Young zal derhalve beslist weigeren bij dr. Schacht met nieuwe eischen aan le komen. WEERBERICHT. Hoogste barometerstand: 7GS.3 Janinaycn. Lagste barometerstand: 755.6 te Vestmanocr. Verwachting tot den avond van 17 Mei: Zwakke tot matige N. W. tot N. wind, gedeeltelijk bewolkt, kans op nachtvorst, mogelijk enkele lichte regenbuitjes, vooral des ochtends koeler. Vier blinde passagiers ontdekt F r i e d r i c li s li a f e n. 15 Mei. (IT. N.) DiEckener heeft thans liet tijdstip voor het vertrek op Donderdagmorgen 5 uur vastgesteld. De passagiers moeten zich om lialf vijf aan boord begeven. Dr. Eckener hoopt binnen den tijd van acht uur in de richting van de Loire den oceaan te kunnen hereiken en is van plan dan koers naar de Azorcn te nemen. Van daag zijn weer nieuwe blinde passagiers ontdekt, o. a. een Hollandsche cn 3 Duit sche jongens, van wie er een van een com plete cowboy-uitrusting was voorzien. De Zeppelin-Mij. heeft deze liefhebbers aan de politie overgeleverd. Er zal thans een ver volging worden ingesteld. Groote plannen in voorbermding B c r 1 ij li, '15 Mei (V. D.). De Aero-Arctis heeft Maandag cn Dinsdag een zitting ge houden, waarin zij zich heeft bezig gehou den met de grootte voorgenomen pool- lucht. Naar de D.A.Z. verneemt, staat de Graf Zeppelin voor den tocht ter beschik king cn schijnt ook de financiering verze kerd. Er werd besloten, dat de tocht in 3 etappen geschieden zou. liet luchtschip wordt, ingeval dr. Eckener niet den wensch zou hebben zelf de leiding op zich te ne men, bestuurd door zijn kapiteins Lehmann of Fleming. Als tusschenpersoon tusschcn de wetenschappelijke leiding en de scheeps- leiding zal kapitein Bruns dienen. Prof. Kansen zelf behoudt de hoogste leiding der expeditie. De financiering wordt voor het grootste gedeelte tot stand gebracht door de wereldpers met bijzondere deelne ming der •Amerikaansche pers. De rijksre geering heeft haar ondersteuning van den luchtscheepsbouw afhankelijk gemaakt van het onder alle omstandigheden ter bescliik- zijn van de Graf Zeppelin. De Graf Zeppe lin zal in den herfst na den derden tocht naar Amerika een groote vlucht om de we reld ondernemen om nieuwe ervaringen 09 op te doen. Vertrek naar SabaDg Blijkens een bij het Departement \an De fensie ontvangen telegram zijn de Xeder- landsche vliegbooten hedenochtend 12 uur Middelbare tijd Greenwich 5A uur pl. tijd) naar Sabang vertrokken. KONING GEORGE VERLAAT BOGNOR. Londen, 15 Mei. (V. D.) Na drie maanden voor zijn herstel aan zee te heb ben doorgebracht in Craigweilhouse te Bognor, is koning George heden naar Windsor Castle vertrokken. Op 9 Februari van dit jaar werd de koning van Bucking ham Palace per ambulance-auto naar Bognor vervoerd. Hij kon toen nauwelijks de band opheffen om het publiek, dat hem te Bognor opwachtte, te begroeten. Thans wandelde de koning in gezelschap van de koningin bi] zijn vertrek tusschen de juichende menigte menschen en had het uiterlijk van een volkomen hersteld man.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1929 | | pagina 1