DE EEMLANDEQ
Verhuring van Lips safe-loketten
Vrijdag 17 Mei 1929
27e Jaargang No. 268
BUITENLANDSCH OVERZICHT
DE RAMP IN HET
ZIEKENHUIS
De uitwerking der
vergiften
WILLEM GROENHUIZEN
Langestraat 43
Stofzuigers
Wampyr.
Protos
98.—
115.—
\VL MIDDENSTANDS-BANK
Deskundige voorlichting bij
den aan- en verkoop
van Effecten.
Verzilveren van coupons
Handelscredieten
Incasseeringen
Spaar-deposito's rente 4
DE TROEBELEN IN
AFGHANISTAN
Successen van Habib
Oellah
OP WEG NAAR EEN
ACCOORD?
9 uur 20 min.1
REDE VAN DEN PAUS
Antwoord aan Mussolini
LUCHTVAART
DE VLIEGBOOTEN NAAR
INDIE
FGORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS
per 3 maanden voor Amersfoort f2.10, per maand 10.75, per
weck (met gratia verzekering tegen ongelukken) f 0.17?/»
Binnenland franco per post per 3 maaoden f3,-. Afzonderlijke nummers i 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
DIDECTE.UR-UITGEVED: J.VALKHOFf
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f IX)5 met Inbegrip van een bewijsnummer,
alke regel meer f 0.25. Llefdadlgbelds-advertentl&n voor de
helft van den prijs. Kleine Advertentl&n ♦.KEITJES" bij vooruitbetaling 1—3 re ge Li
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1,—. Bewijsnummer extra 0.05
De tweede tocht van de Graf
Zeppelin naar Amerika.
Fransch-Duitsche moeilijkhe
den.
Donderdagochtend heeft de met spanning
'tegemoet geziene, start plaats gehad van
de Graf Zeppelin, het luchtschip, dat van
Friedrichshafen in Duïtschland, naar La»
kohurst in Amerika zal vliegen. Het ver
trek had reeds eerder plaats kunnen heb
ben, doch de Franschen hebben den be
stuurders van de Zeppelin moeilijkheden
in den' weg gelegd. Rijkelijk laat zijn zij
gekomen met het verleenen van hun toe
stemming orn over de Fransche grens te
vliegen. Al-sinds ecnigen tijd werd in som
mige Fransche bladen betoogd, dat men
het vliegen over Frankrijk van de hand
moest wijzen, omdat de Zeppelin al eens
over de Greusot-fabrioken had gevlogen.
Ondertusschen heeft de Quai d'Orsay
haar standpunt te kennen gegeven in een
communiqué, waarin wordt betoogd, dat
met betrekking tot de vlucht van de Graf
Zeppelin naar de Vereenigde Staten mede-
deelingen in de pers zijn verschenen, die
niet heelemaal juist zijn. Het Fransche
departement van buitenlandsche zaken
stelt vast, dat de Duitsche regeering een
week geleden het gebruikelijke verzoek
deecj om over Fransch gebied te mogen
vliegen. Op li Mei is, nadat met de be
voegde technische bestuurstakken werd
beraadslaagd, aan de Duitsche regeering te
kennen gegeven, dat de vlucht toegestaan
was onder de voorwaarden, vermeld in 't
verzoek zelf. Het vliegen over Frankrijk
mocht geschieden in dat deel van den
morgen, hetwelk volgde op het moment
van vertrek van Friedrichshafen, hetwelk
door de organisators der reis was aange
geven. Er werd overigens tevens meege
deeld, dat men er van Fransche zijde
geen bezwaar tegen zou hebben, dat de
tijd, gedurende welken het luchtschip zich
boven Fransch gebied zou bevinden, zou
worden veranderd, indien een ander uur
van vertrek mocht worden gekozen. Ver
der wordt het bestuurbare luchtschip on
der het gewone voorbehoud er vrij in gela
ten, wat de militaire zóne betreft, om de
reisroute te kiezen, die het best beant
woordt aan de atmosferische toestanden.
Tot zoover het Fransche verweer te
gen de geoefende kritiek, waaruit blijkt,
dat de regeering te Parijs, al is de
toestemming voor de vlucht wat laat
binnengekomen, nochthans tracht den on-
gunstigen indruk, die is gewekt, weg te
nemen. Van Duitsche zijde is al menig
hartig woordje geuit over de houding van
Frankrijk, die men als een onnoodige pla
gerij beschouwt. De pers staat op haar
achterste beenen en ook dr. Eckener moet
zich niet al te malsch hebben uitgelaten.
Overigens Wordt van Duitsche zijde be
toogd, dat er b.v. geen woord van aan is,
dat 'de Zeppelin een vorig maal boven de
haven van Toulon heeft gevlogen. IToe dit
ook zij, dr. Eckener zal zich aan de Fran
sche voorschriften moeten houden, die on
der meer ook schijnen te behelzen, dat,
zoolang het luchtschip zich boven Frank
rijk bevindt, alle, fototoestellen verzegeld
moeten blijven, terwijl de begeleiding van
Fransche vliegtuigen beschouwd kan wor
den als een controlemaatregel. Tevens is
nauwkeurig de vliegroute boven Frank
rijk aangeven. Prettig is deze Massrege-
ling voor de Duitschers niet, doch zij zul
len verder hun moed vermoedelijk wel
niet verliezen en vol rustig vertrouwen
naar hun verre doel stevenen. Amerika
kijkt vol spanning uit en is niet al te rou
wig om het vertraagde vertrek, omdat
men nu aanneemt, dat de Graf Zeppelin
op den eersten Pinksterdag zal aankomen:
een feestelijke gebeurtenis op een feeste-
lijken dag.
Een nader bericht behelst, dat de Graf
Zeppelin wegens motordefect naar Frie
drichshafen is teruggekeerd en, na het
euvel te hebben verholpen, opnieuw de reis
zal aanvaarden.
Onbeschrijfelijke tooneelen
van ellende
Omtrent de ramp in het ziekenhuis te
Cleveland wordt nader gemeld, dat zich
de onbeschrijfelijkste tooneelen afspeelden.
Houderdene familieleden van de veronge
lukten trachttèn iets te weten te komen
omtrent het lot van de zieken. Vele ge
wonden hebben urenlang op het straatpla
veisel gelegen, voordat men hulp kon ver
leenen. Anderen moesten op het gras neer
gelegd worden, omdat er niet voldoende
ziekenwagens waren. De toeschouwers
zeggen, dat sommigen een donker groene
gelaatskleur gekregen hadden.
Volgens nader berichten heeft liet on
derzoek uitgewezen, dat de ontploffingen
plaats gehad hebben in het souterrain,
waar zich een voorraad radiographische
films bevond. Verschillende reservoirs met
zuurstof ontploften ten gevolge van de ge
weldige hitte van den brand. Door de ont
ploffing ontwikkelde zich uit de films in
dichte wolken een bromiumgas, dat de
slijmvliezen van mond, neus en longen der
slachtoffers verbrandde en bloedingen ver
oorzaakte uit oogen, neus en mond. Drin
gende oproepen zijn gericht naar alle
plaatsen in den staat Ohio om alle be
schikbare tubes zuurstof te verkrijgen,
aangezien dit het eenige tegengif is.
Verder wordt nog bericht, dat allo pa-
tienten, die veiligheidshalve naar 't dak
werden gebracht, zijn gered.
De brand gebluscht.
De brand in de kliniek is 2 uur, nadat
hij uitgebroken was, gebluscht. Ook eenige
dokters en verpleegsters zijn om het le
ven gekomen. De meesten zijn aan de op-
geloopen brandwonden overleden. Enkelen
kwamen om door de giftige gassen. Dc
brandweerlieden droegen tal van men-
schen uit het brandende gebouw naar
buiten zonder te weten, of zij dood of le
vend waren.
Onder de dooden bevinden zich ook een
aantal brandweerliede en een politieagent.
Een steeds toenomend aan
tal dooden en gewonden.
New York, 16 Mei. (V.D. Do ramp in
het ziekenhuis te Cleveland (Ohio) is veel
grooter dan cle eerste berichten cloen ge-
loovcn.
Totnutoe zijn er 95 dooden en meer clan
100 gewonden te betreuren. De ramp ont
stond in de kliniek van den door de bloed
transfusie-methode bekenden arts Crille
door het ontploffen van een film van een
X-stralcntoestel, dat in de benedenverdie
ping stond.
In het ziekenhuis waren volgens be
trouwbare inlichtingen 260 meest niet bed
legerige patiënten, wier redding tengevol
ge van de vergiftige gassen, die zich ont
wikkelden, buitengewoon bemoeilijkt wer
den.
Het ziekenhuis is totaal afgebrand,
slechts cle muren zijn blijven staan. Het
zoeken naar lijken cn naar gewonden
wordt nog steeds voortgezet
Het onderzoek naar de oorzaak.
N ew York, 16 Mei (V.D.) I-Iet onderzoek
naar de oorzaken van de verschrikkelijke
ramp heeft uitgewezen, dat de eerste ont
ploffing, waardoor 25 zieken, doctoren en
leden van het verplegend personeel gedood
werden, veroorzaakt werd door ontbranding
van een groóte hoeveelheid chemicaliën in
de verdieping gelijkvloers. Daarop volgde
een tweede ontploffing, maar de ernstigste
gevolgen heeft de derde ontploffing gehad,
waarbij zich giftige gassen ontwikkelden,
die zich door het geheele ziekenhuis ver
spreidden. Op het oogenblik weet men nog
niet, of het bromide- of nitro-gassen waren.
De directie van het ziekenhuis vermoedt,
dat het phosgeen-gassen geweest zijn. Het
gas had in elk geval een bruine kleur, ter
wijl de ongelukkige slachtoffers eerst een
gele en daarna een meer en meer groen
getinte huidskleur kregen. Het gas had een
verschrikkelijke uitwerking. Terwijl in de
onderste verdiepingen het vuur woedde,
trachtten patiënten in wanhoop langs het
dak in cle buitenlucht te komen. Er ont
stonden hevige gevechten. De brandweer
vond later het trappenhuis met lijken be
dekt, die elkaar vastgeklampt hadden, als
of vóór den uitgang nog een laatste wan
hopige strijd was gestreden. De ramp werd
door het vuur nog verergerd. I-Iet dak werd
de lucht in geslingerd. De brandweer kon
tenslotte nog slechts met gasmaskers wer
ken.
Het gas drong ook naar buiten en ver
richtte ook onder cle talrijke nieuwsgierigen
op straat zijn doodelijk werk. Vele nieuws
gierigen zouden door het gas blind zijn
geworden. Ken politieagent verloor, nadat
hij reeds vier blokken van het brandende
ziekenhuis verwijderd was, plotseling het
gezichtsvermogen. Zoodra bekend was, dat
zich gifgas verspreidde, ontstond onder de
toeschouwers een onbeschrijfelijke paniek.
In een oogwenk was de geheele omgeving
ontruimd. Een geheele vleugel van liet zie
kenhuis is door het vuur vernield. Docto
ren en verplegend personeel hebben op
voorbeeldige wijze cle brandweer terzijde
gestaan. Alle lijken, waarvan vele geheel
of gedeeltelijk verkoold zijn, worden nauw
keurig onderzocht. De namen der slacht
offers worden, zoodra zij bekend zijn, op
affiches voor het lijkenhuis bekend ge
maakt.
Londen, 16 Mei. (V. D.) Ilel aantal
dooden, dat bij de ontploffingsramp in het
ziekenhuis in Cleveland geborgen is, be
draagt tot dusverre 1 IS, terwijl 40 personen
zulke zware verwondingen hebben, dat men
aan hun behoud twijfelt. Daar momenteel
de reddingsarbeid nog niet beëindigd is.
kan zelfs dit aantal niet als definitief be
schouwd worden.
Het onderzoek zal in drie richtingen wor
den ingesteld ten eerste zullen alle staats
organen volgens instructie van gouverneur
Cooper het onderzoek kunnen inleiden, ter
wijl onafhankelijk hiervan cle graafschaps-
autoriteitcn een tweede onderzoek zullen
instellen. Tenslotte leidt de burgemeester
van Cleveland eveneens een zelfstandig on
derzoek. Naar alle waarschijnlijkheid is de
explosie ontstaan door de gassen, welke bij
het verbranden van cle Rönlgen-films zijn
vrijgekomen. Bij het begin van den brand
werden direct alle brandvrije deuren geslo
ten, hetgeen tengevolge had, dat de ont
snappende gassen een grooteren druk te
overwinnen hadden, waardoor de ontplof
fing des te heviger moest worden. Het gas
is een mengsel van jodium- en broorndam-
pen, die in werking verwant zijn aan phos-
geengas.
Gedipl. Horlogemaker 1e klasse
Reparatie inrichting aan huis
TEL. 852
BOB*
Hjuvcbstiz. QO-Ter.281)
voor Amersfoort en Omstreken
Langegracht No. 4 - Telefoon 304
AMERSFOORT
Directie: A. H. MARTENS.
Een deel van A man Oellah's
Iroepen omsingeld
Londen, 16 Mei. (V. D.) Naar Reuter
uit Simla meldt, wijzen de laatste daar uit
Afghanistan ontvangen berichten er op,
dat de hoofdstrijdmacht van Aman Oellah
zich ongeveer 70 mijlen ten Zuiden van
Ghazni tengevolge van het plotseling on
trouw worden der Ghilzais in een moeilij
ken toestand bevindt. Het zijn de troepen,
die de vorige maand Ghazni bedreigden
en sinsdien uit Moekoer moesten terug
trekken, waar de verbindingen werden af
gesneden. Thans zouden de Ghilzais de
troepen van Aman Oellah omsingelen. Men
gelooft, dat Aman Oellah zelf zich bij deze
troepen bevindt.
Over de positie van cle overige troepen
van Aman Oellah is niets hekend. Deze
troepen hadden tot taak door de inneming
van Ghazni de verbinding van ITabib Oel
lah met Kaboel te bedreigen. Dit plan
schijnt thans eveneens te zijn mislukt.
Londen, lb' Mei. (V. D.) De troepen van
ITabib Oellah bezetten Herat, waardoor het
Aman Oellah niet meer mogejijk is ammu
nitie en andere voorraden uit Rusland te
ontvangen.
VREDE IN DE BERLIJNSCHE
METAALINDUSTRIE.
B e r 1 ij n, 16 M e i. (V. D.) De scheids
rechter voor het district Brandenburg heeft
heden cle uitspraak van 22 April j.l. van
cle arbitrage-commissie voor Groot-Berlijn
inzake het geschil in do metaal-industrie
bindend verklaard. Daardoor is de bedi ijfs-
vrede in de Eerlij nsche metaalbedrijven,
waarin ruim 200.000 arbeiders werkzaam
zijn, verzekerd tot 30 September 1930.
DOOR ELECTRICITEIT GEDOOD.
Drie slachtoffers.
B r e s 1 a u 15 Me i. (11. N.) In de suiker
fabriek van Bernsladt in Silezië waren
gisteren negen arbeiders bezig met het in
orde maken van een transportband, toen
plotseling de isolatie van den stroomkabel
scheurde en de band onder stroom kwam te
staan. Drie arbeiders werden op slag door
den stroom gedood, terwijl de zes andere
ernstige brandwonden opliepen.
DUITSCH-NEDERLANDSCH LUCHT
VAARTVERDRAG.
Berlijn, 16 Mei. (.V D.) De Rijksdag
heeft heden het luchtvaartverdrag met.
Nederland en dat met Noorwegen in alle
drie lezingen aangenomen.
Sir Josuah Stamp overhandigt
het oritwerp-rapport
België verzet zich nog
steeds
JOSUAH STAMP.
P a r ij s 16 Mei. (V. D.) Het Woensdag
middag aan de verschillende delegaties der-
commissie van deskundigen ter hand ge
stelde eind-rapport
van den Engelschen
deskundige sir Jo
suah Stamp werd
nog denzelfden
avond door de ver
schillende deskundi
gen vertaald en aan
een eerste bespre
king onderworpen.
Het rapport con
cludeert, volgens de
Matin, dat bij een
rechtvaardige be
handeling van cle
Duitsche burger:
Duïtschland vol
doende middelen kan vinden om zijn ver
plichtingen na te komen. Het rapport bevat
geen cijfers omtrent de annuïteiten met uit
zondering van de grootte der leveranties in
natura.
Aan het rapport is een belangrijke brief
van dr. Schacht aan Owen Young toege
voegd. In dezen brief neemt de leider der
Duitsche delegatie namens zijn land de op
10 Mei door den Amerikaanschen voorzitter
der commissie genoemde cijfers aan, d. w.
z. een annuïteit van 2050 millioen mark
voor den tijd van 37 jaar en bovendien een
bedrag gelijk aan de intergeallieerde schul
den gedurende 21 jaar.
De laatste phase der besprekingen van de
deskundigen te Parijs na de overhandiging
van het ontwerp-rapport wordt in Engel-
sche berichten uit Parijs gunstig beoor
deeld. Men neemt echter aan, rlat er moei
lijkheden zullen ontstaan met België en
wellicht ook met Italië.
De steeds verwachte verminderde tegen
stand van Frankrijk wordt door Pertinax in
de Daily Telegraph aangekondigd. Hij con
stateer, dat de Fransche delegatie zekere
wijzigingen in de Duitsche reserves zal
eischen, doch dat zij over het algemeen het
rapport zal aanvaarden. De Fransche dele
gatie heeft nog geen definitieve beslissing
genomen, doch zij schijnt geneigd te zijn de
Duitsche reserves geen beletsel te vinden
voor het treffen van een overeenkomst.
Het rapport van Stamp over de werk
zaamheden der commissie van deskundigen
is volgens cle Parijsche bladen 60 foliobla
den lang, bestaande uit 20 hoofdstukken. De
cijfers omtrent de Duitsche annuïteiten zul
len pas worden ingevuld, wanneer het rap
port definitief wordt vastgesteld.
Bespreking der geallieerden,
Hedenmorgen vond in de werkkamer van
den gouverneur der Banque de France, Mo
reau, een bespreking over het rapport van
sir Stamp plaats. Volgens de Parijsche bla
den werden op het laatste oogenblik nog
ehkele wijzigingen aangebracht, welke
hedenmorgen door Owen Young aan de de
legaties werden medegedeeld. In den mid
dag kwamen de afgevaardigden der credi-
teurstaten bijeen, orn hun houding te be
palen.
WEERBERICHT.
Hoogste barometerstand: 773.8 te
Röst en Nordöyan.
Laagste barometerstand: 756.3 te
Vestmanoer.
Verwachting tot den avond van
18 Mei:
Zwakke tot matige N. tot N. O.
wind, afnemende bewolking, wei
nig of geen neerslag, iets zachter
overdag.
Verschil van opvatting over
jeugd'opvoeding
Berlijn. Van verschillende zijden
wordt een rede van den paus tegen de
fascistische jeugdopvoeding bekend, die al
gemeen als een antwoord van den paus
op cle jongste rede van Mussolini wordt
beschouwd. De paus verklaart, dat het
huisgezin en de kerk natuurlijke en god
delijke rechten voor de opvoeding van de
jeugd bezitten en eerst, als de opvoeding
door huisgezin en kerk is voltooid, kan de
Staat zijn rechten doen gelden. Tegenover
de verklaring van Mussolini, die door de
fascistische jeugdopvoeding alle jongeren
tot veroveraars wil maken, wees de paus
erop, aat indien alle staten tot dergelijke
methoden van opvoeding willen overgaan,
dit niet tot den algemeenen vrede kan lei
den. Wat in één staat geschiedt, kan over
de geheele wereld geschieden cn in dat ge
val zouden alle staten de jeugd moeten op
voeden met het doel veroveraars te vor
men.
Rome, 15 Mei (V.D.) De redevoering,
welke de paus gehouden heeft voor de
kweekelingen van het Jesuitencollegium
van Mondragone wordt door de fascistische
bladen slechts bij uitzondering vermeld. De
redevoering heeft algemeen -groot opdien
gebaard door de besliste afwijzing van de
door Mussolini voorgestane opvatting dan
de opvoeding van de jeugd. De pers ont
houdt zich van ieder commentaar op dpze
redevoering.
HET DRANKVERBOD IN AMERIKA.
Toenemend verzet.
N e w Y o r k, 16 M e i. (V. D.) De wetge
vende lichamen in den staat Wisconsin
hebben cle uitvoeringswet betreffende de
drankwet herroepen.
De wet gaat thans naar den gouverneur,
die het besluit kan bekrachtigen of zich er
tegen verzetten.
PANIEK IN EEN TREIN.
Ongeluk op een viaduct.
Bazel, 16 Mei. (H. N.) Woensdagavond
is bij Gelterbinden dicht bij Bazel de snel
trein* Bazel-Olten ontspoord, waarschijnlijk
doordien de trein met te groote snelheid
door een bocht reed en daardoor uit de
rails geslingerd werd. De trein liep met ont
spoorde locomotief en bagagewagen nog on
geveer 300 M. voort. Onder cle reizigers
brak een paniek uit, daar de trein zich op
een viaduct bevond en men vreesde, dot de
trein over de leuning van het. viaduct zou
slaan cn in de diepte zou neerstorten. Ver
scheidene reizigers trachtten uit den trein
te springen. Ten slotte kwam de trein aan
het einde van het viaduct gelukkig tot stil
stand. De materieele schade is zeer belang
rijk, doch menschenlevens zijn niet te be
treuren.
GRAFSCHENNIS OP EEN DUITSCH
KERKHOF IN FRANKRIJK.
De gendarmerie van Albert zoekt naar
individuen, die de Duitsche oorlogsgravcn
te Bazentin hebben geopend, de lijken ge
schonden en het gebeente der dooden op
den grond hebben laten liggen.
DE KONING NAAR WINDSOR.
Londen, 15 Mei. (V. D.) Onder grooti
belangstelling van het publiek is de koning
heden van Bognor naar Windsor gereden.
Door cle dorpen werd de vaart geminderd
en de koning beantwoordde de hartelijk#
toejuichingen van cle saamgestroomde
menigte met vriendelijke buigingen. Toen
de auto Castle Hill opreed te Windsor,
werden rozenblaadjes uit de vensters op
den wagen gestrooid. De koning was zicht
baar aangedaan door de blijken van be
langstelling van het volk.
Te Windsor werd hedenmdidag officieel
medegedeeld, dat de koning de reis goed
doorstaan had en geen teekenen van ver
moeidheid toonde.
ERNSTIG HOOGOVENONGELUK.
Madrid, 15 M e i. (V. D.) In het hoog-
ovenbedrijf Nueva Montana is een ernstig
hoogovenongeluk gebeurd. Hierbij zijn drie
arbeiders gedood en vijf zwaar gewond.
ZES SCHOOLKINDEREN VERDRONKEN.
Zes schoolkinderen zijn verdronken in
den Rio Blanco in den staat Vera Cruz
ten gevolge van de overstrooming van d#
rivier la Carbonera door cle hevige regen*.
De kinderen werden verrast op den terug
weg van school.
Te Sabaog aangekomen
Blijkens bij hel departement van defen
sie ontvangen telegram zijn de Dornier
Walvliegbooten Woensdag 5.11 plaatselijk#
a Sijd te Sftbang aangekomen. Alles wel.
