AMEDSFÖÖEHSCH DAÖSlAÖ De Plaatsvervanger Dinsdag 28 Mei 1929 I -DE eemlander: 27e Jaargang No. 276 OOST-INDIE KAREL WIJBRANDST Nestor der Indische pers BINNENLAND HET CON FLICT MET DE BOEKENFONDSEN Het standpunt van den onderhandelaar HET VEENDAMMER STRAFPROCES Het cassatieberoep van A.C.M. verworpen DOOR EEN VELDWACH TER DOODGESCHOTEN PONT GEZONKEN Voerman verongelukt FEUILLETON. Met slachtoffer van ccn auto-ongeval Batavia, 27 .Mei. De heer K. Wijbrands, directeur van „Nieuws v. d. D. voor N. I.", had bij Soemedang een ernstig on geluk gehad. Met een andere auto is hij naar Bandoeng vervoerd. 11ij had inwen dige kneuzingen en een hoofdwonde ge kregen, waarom hij naar een ziekenhuis werd overgebracht voor het ondergaan van een operatie. Omtrent het auto-ongeluk wordt ons nog gemeld Bij Soemedang keek de chauffeur om om iets te zeggen tegen den heer Wij brands, maar hij verloor hierbij het stuui over den wagen, die legen een muur aan reed. De heer Wijbrands werd eruit ge slingerd. Toen de chauffeur, die bewuste loos was, weer bijkwam, was de heer Wij brands reeds met een taxi naar Ilotel Ilo- man in Bandoeng vertrokken. De heer Wij brands weigerde zich te laten opnemen in het hospitaal, ondanks het herhaald aan dringen van de doktoren, die een onmid dellijk operatief ingrijpen een quaestie van levensbelang achtten. Eerst hedenmorgen om half twaalf stemde de heer Wijbrands in zijn operatie toe, tijdens welke hij is overleden. De N. R. Ct. schrijft nog De telegraaf brengt het doodsbericht van een journalist, die dertig jaar lang een heel eigen plaats in de Indische perswereld heeft ingenomen wiens journalistieke fi guur door de tijden heen geworden is van een baanbreker voor een pittiger Indischen krantenstijl, tot wat een collega onlangs ge noemd heeft „een solitair in het journa listieke veld", wiens politieke figuur gewor den is van den gevierden en gevreesden bespotter der Indische bureaucratie tot den hoonenden bevechter van hetzelfde libera lisme, waarvoor de almachtige bureaucra tie de vlag heeft moeten strijken. Wybrands was een spiritueel vertolker van de gevoelens van onlust der particu liere maatschappij tegen ambtenarij en dik doenerij. Het heeft hem meermalen met den strafrechter in aanraking gebracht. Hij was grif bereid alle kwaad van den ambte naar te gelooven en tot artikelen met veel spaties, cursiveeringen en tittelljes te ver werken, die hem lezers brachten bij de vleet. Een beleediging van een assistent resident in de buitengewesten heeft hem eens drie maanden zilt ens bezorgd. Dat verhoogde slechts zijn roem. Hij werd in .veler oogen een onverschrokken persridder, een martelaar voor de bewegingsvrijheid Van den ..particulier sadja"'. Politieke lijn viel echter moeilijk in zijn journalistiek te onderscheiden. Toen de decentralisatie de publiekrechtelijke colleges bracht, waarin eindelijk de particulier een recht van mee spreken uit kon oefenen, was Wybrands weer eens der eersten om zijn spot gereed U hebben voor de nog onwennige manier van doen der nieuw geroepenen. Hij koos nu eenmaal den kant van wie er in de In dische totok-maatschappij frondeerden cn toen het de door de bureaucratie gekoeie- neerden niet meer waren, werden het de cijnsplichtigen in de nieuwe gemeenten. Zeker is Wybrands in zijn beste journa listieke jaren tegen menigen wantoestand te keer gegaan en men behoeft zich niet af te vragen of hem daarbij enkel nobele gevoelens bezielden hij deed hel, in zijn eigen stijl, en op een manier, die in een tijd toen tegen Oost-Indische doofheid nog 'geen kruid gewassen leek, de aandacht on- verbiddellijk trok. In zijn bestrijding van mijnzwendel en misstanden bij den parti- K. WIJBRANDS. culieren mijnbouw heeft hij nuttig werk ge daan. Maar hij heeft altijd niet alleen het dorre, maar ook het groene hout aangekapt. Koloniaal reactionnair in merg en heen, wras elke ontwikkeling van Oostersch leven hem een gruwel. IIij keerde zijn spot tegen al wat er opkwam in de Indische en in 't bijzonder in de Inlandsche maatschappij, cn toen de geest niet altijd meer vaardig was, werd zijn spot tot hoon. Maar onbewust heeft hij toen juist vóór de Inlandsche be weging een beleekenis gekregen, waarvoor ze hem dankbaar mag zijn. Hij heeft die beweging misschien feller opgestookt dan menig satelliet van Moskou. De Inlandsche nationalisten gingen de figuur van Wy brands zien als de personificatie van oen aan heel hun wezen vijandig imperialisme en ze verwekten zijn hoon tot revolutionair propaganda-materiaal en lot prikkellec tuur. Zij erkenden dat men bij dezen pu blicist ten minste precies wist wat rnen aan hem had een genadeloozen vijand. Tegen het bewind van gouverneur-gene raal Van Limburg Stirum, evenals legen dat van gouverneur-generaal De Graeff heeft Karei Wybrandts op zijn eigen wijze dankbare actie gevoerd. Toch verloor hij in de tot hooger critisch vermogen cn fij ner beschaving gegroeide samenleving van het moderne Indie allengs aan gezag. Vele van zijn vroegere openlijke of stille bond- genooten vielen hem af. Dit heeft hem pijn gedaan. Maar hoeveel pijn deed hij an deren. Het was de tragiek van deze fi guur, dat hij zijn taak en zijn tijd niet meer begreep. En tegen de problemen van de nieuwe wereld, die er in het Oosten groei ende is. bleek hij niet opgewassen. Zijn journalistieke figuur moet men. wil men de billlijkheid betrachten, zien tegen den achtergrond van een ouder Indie. Hem zal de verdienste blijven, daarin moedig sloo- perswerk te hebben gedaan. H. M. DB KONINGIN-MOEDER. Naar wij vernemen zal II. M. de Konin gin-Moeder in het midden der \olgendc maand een officieel bezoek brengen aan Bevenvek. H M. zal o.m. het Roode Kruis- ziekenliuis bezichtigen. (Msb.) DE BRAND BIJ BEEK EN DONK. Naar wij vernemen was de X.V. van Thiel's Draadindustrie, in welke fabrieken te Been en Donk een hevige brand heeft ge woed, ook legen'bedrijfsschade verzekerd, zoodat de arbeiders, dooi- den brand hun werkzaamheden niet kunnen voortzetten, gedurende hun gedwongen werkloosheid een vergoeding zullen ontvangen. Vergadering van hel comité van actie van de samen werkende slagershonden In Rotterdam is gisteravond door het co mité van actie uit de in het conflict met de hoerenfondsen samenwerkende slagershon den een vergadering gehouden, welke met groote belangstelling kennis genomen heeft van het persoonlijke standpunt, dat de on derhandelaar voor de hoerenfondsen, de heer W. de Kroes, in dit conflict inneemt. Aanvankelijk is zijn meening in de verga dering geformuleerd door twee leden, de heeren v.Woerden cn Vega, later op den avond, toen de heer Kroes bereid was deel te nemen aan de vergadering, ook door hemzelf. Dit standpunt komt hierop neer, dat hij bereid is terug te kceren tot de be- ginphase van den strijd, om te trachten met de commissie \an overleg een basis te vinden, waarop een oplossing kan worden opgebouwd. Deze basis moet door beide partijen worden aanvaard. Van opheffing der fondsen kan geen sprake zijn, doch hij voelde het meest er voor een commissie van drie, of vijf onpartijdige deskundigen builen het vak samen te stellen, die zich dan zullen uitspreken over de volgende vraag gezien het feit dat totnogtoe uit gekeerd werd voor verborgen gebreken, wat tot nu toe uitgekeerd wordt, is het recht dat daar ook onder gerekend worden die gebreken, die tot nu toe veelvuldig voor komen? Deze uitspraak zou dan voor bei de partijen bindend zijn. De lieer Kroes heeft verder nog meege deeld, dat hij in de vergadering der hoe renfondsen, die lieden in Purraerend wordt gehouden, voorstellen in dezen geest zal doen. Worden deze niet aangenomen, dan zal hij zich terugtrekken. In deze vergadering, die in een uiterst wehvillenden toon werd gehouden, werd nog meegedeeld, dat het comité zal pogen den strijd zoo snel en eervol mogelijk te beëindigen. Vermoedelijk zal de beslissing in Rotterdam vallen. Voorloopig wordt de actie evenwel nog voortgezet, hoewel niet verscherpt. Er is reeds een sub-comité voor Noord- Holland ingesteld. Vermoedelijk zullen sub- comilé's voor Delft, Botterdam cn Leiden \olgen. Het comité van actie zal, zoo werd gezegd, gaarne bemiddeling accepteeren mits langs organisatorisclien weg. Een ver zoek om heden op de belangrijke veemarkt, die in Rotterdam gehouden wordt met de fondsen voor Schiedam cn Delft geheel vrij blijvend op de oude voorwaarden handpl te drijven, moest worden afgewezen, daar de besluiten van de openbare vergadering geen bindende kracht bad in het conflict. De Hooge Raad heeft gister \erworpcn het cassatieberoep \an: A. C. M. accoun tant te s Gravenhage die door hel Amster- daiusche Hof wegens bedrit-gelijke bank breuk in verband met de affaire der Veen- dammer Hypotheekbank is veroordeeld tot l jaar en 3 maanden1 gevangenisstraf met aftrek van preventieve hechtenis. EEN TIJDELIJKE WETHOUDER TE ROTTERDAM. Reeds verscheidene malen, aldus schrij ven B. en W. aan den Raad, is als een be zwaar ondervonden «dat het, bij ziekte of afwezigheid van een lid van het college, voor de overige leden in verschillende ge vallen vrijwel ondoenlijk is om met vacan- lie te gaan. Vooral in de periode, waarinde zomervacanties vallen, worden deze bezwa ren bet sterkst gevoeld. Ingevolge art. 92 van de Gt.neentewet wordt te Rotterdam in de vergadering van B. cn W. de aanwe zigheid gevorderd van vier leden. Is nu een der leden ziek, dan kunnen, in verband mei het voorschrift van do Gemeentewet, niet twee leden tegelijk met vacantie gaan. Dit leidt tot het uitstrekken van de vacanlies over een lange periode, liegecn de regel matige behandeling en de afdoening van zaken in het college niet ten goedo komt. B. cn W. stellen daarom den Raad voor tot benoeming van een tijdelijk wethouder over te gaan. Zooals men weet, is wethouder Ileykoop reeds geruimen uid door ziekte verhinderd zijn werkzaamheden te vervullen. Vermoedelijk uit noodw eer gehandeld Twistende cafébezoekers Zondagavond ging liet in n café te Some ren (N.Br.) dusdanig rufnocrig toe dat de assistentie van den veldwachter van E. moest worden ingeroepen. Deze maande de luidruchtigcn gasten te vertrekken, die daaraan gehoor gaven, hoewel onder groot protest. Het kwam tot handtastelijkheden, waarbij de veldwachter zijn revolver trok cn schoot. De 29-jarige J. IT. D. werd daarbij zoodanig getroffen dat hij spoedig daarop overleed. Men is algemeen van meaning, dat de veldwachter uit noodweer gehandeld heeft. SMAADSCHRIFT? Do actie van den oud-rijks ontvanger te Emmen. De heer Braat heeft aan den minister van financien, voorzitter van den Raad van mi nisters, de \olgende schriftelijke vragen ge steld 1 Ligt hel niet op den weg der regee- ring te bevorderen, dal de oud-rijks-ontvah- ger G. A Meijer, wonende te Brussel, we gens smaadschrift in zijn geschrift, geti teld „Smaadschrift contra minister Kan", gericht tegen den minister van binnenland- sche zaken cn landbouw, cn in zijn bro chure „Eene Veenkoloniale Millioenen- affaire', gericht tegen den burgemeester van Gorinchern, den inspecteur der directe belastingen te Helmond, beiden voorheen in gelijk ambt te Emmen en de secretaris sen van de Kamers van Koophandel cn Fa brieken tc Meppel en Veendam, worde ver- \olgd 2. Zoo neen. erkent de regeering dan de in genoemde geschriften vermelde feiten als juist en is zij bereid de daaruit voortvloei ende consequenties te aanvaarden EXCURSIES VOOR BOTANISCHE STUDENTEN. Vanwege het Rijks Iferbariu^n worden voor studenten bij voldoende deelneming twee excursies voor systematische botanie georganiseerd. De eerste excursie vindt plaats door Zuid-Limburg, do tweede helft van Juni; dc tweede naar de Vallée du Pricnt (Valais) in de tweede helft van Juli. Deelnemers kunnen zich tot en met Zater dag a.s. bij het Rijks Herbarium in de Nonnensteeg te Leiden opgeven. Melkwagen cn twee -paarden in dc diepte verdronken Men meldt ons uit Kampen: Gisternacht is door tot nu toe onbekende oorzaak de pont over 't Rechterdiep (Kam* per Eiland) gezonken. Op de pont bevonden zich een melkwagen met twee paarden, ter wijl de voerman, zekere van der W., met den wagen cn de twoo paarden in de diepto verdween. Niemand schijnt het ongeval be merkt te hebben, eerst hedenmorgen ont dekte men het tragische gebeuren en kon men het lijk van van der W., benevens de cadavers der twee paarden en den melkwa gen naar boven brengen. Nader wordt ons nog omtrent het tra gisch ongeval op het Rechterdiep gemeld: De 28-jarige gehuwde melkrijder H. van der Wetering, woonachtig alhier, reed he dennacht omstreeks twee uur met zijn wa gen met twee paarden bespannen naar do Kattcnmarkt. Hiertoe moest hij met de pont ever het Rechterdiep, de meest Westelijke arm van de IJssel. Hij was alleen en legde de pont vast. Daarna heeft hij op de markt de bussen op den wagen geladen cn is toen weder teruggereden. Het schijnt, dat van der W toen hij weder met zijn wagen op de pont wilde gaan, hij door de duisternis misleid, slechts voor de helft op de pont is gereden waardoor het noodlottig ongeval geschiedde. Ook is het mogelijk, dat hij do pont niet goed heeft vastgelegd, waardoor de pont bij het rijden op de pont is afgedre ven. Hedenmorgen miste men hem op de melkfabriek. Na onderzoek vond men de pet van van der W. op het water drijven. Na dreggen haalden men zijn lijk op, ook de verdronken paarden en dc melkwagen werden naai boven gebracht. HET AUTO-ONGELUK BIJ DE NEDER- LANDSCH-BELGISCHE GRENS. Op hevel van het parket te Antwerpen heeft de politie te Sluivenberg den in liet ziekenhuis aldaar verpleegd wordenden Nederlandschen chauffeur Kooy, uit Am sterdam. die bij het auto-ongeluk te Wuesl- wezel op tweeden Pinksterdag gewond is, gearresteerd. BEROOVING VAN EEN BANKLOOPER TE AMSTERDAM. Dc zaak voor den Hoogen Raad. De procureur-generaal bij den Hoogen Raad, mr. Tak, heeft geconcludeerd tot ver werping van het cassatieberoep van H. N. Kikkert, die door het Hof te Amsterdam is veroordeeld tot 3 jaar en 9 maanden gevan genisstraf, wegens diefstal, t. w. berooving van een banklooper op den Singel aldaar van een tasch, inhoudende 15.000. Het arrest werd bepaald op 2i Juni a.s. KONINKLIJKE BESLUITEN. Benoemd inet 1 Juni tot leden van den Octrooiraad rnej. dr. J. II. M. Menders, thans ingenieur hij een plaatsvervangend lid van dien raad; Ir. F. Donker— Duyvis, thans ingenieur hij don Rijksvoorlichtings dienst ten behoeve van de nijverheid cn mr. L. Polak, thans juridisch ambtenaar le kl. bij een plaatsvervangend lid van den Oc trooiraad. Bij beschikking van» den minister van fi nanciën is benoemd tot tijdelijk adjunct- commies bij 's Rijks munt H. v. d. Leeuw le Amersfoort en zijn in de commissie van deskundigen voor den tabaksaccijns herbe noemd als lid de heeren II. v. d. Putt to Eindhoven en B. Kruithof, te Kampen. Als hunne plaatsvervangers onderscheidenlijk de heeren M. K. de Jong te Leeuwarden en J. Kok te Eindhoven. Een booze tong ls het ©enige scherpe .werktuig, dat dooi voortdurend gebruik nog scherper wordt. living. door RICHARD MARSH. Vrij Daar het Engelsch door C. M. G. de W. 56 „Je gaat niet heen voordat je op een paar vragen antwoord gegeven hebt doe dus je "uiterste best eens ernstig te zijn. Heb je mijn man vioeger gekend „Betty „Heb je hem vroeger gekend „Betty, hoe menigmaal heb ik gedroomd ,\an zulk een man in mijn heerlijkste droo- men en je vraagt mij of ik hem vroeger ge kend heb." „Ik heb zoowel door Helena als door jou ecl gehoord van Percival Talbot. Is de Per cival Talbot, waarover je zooveel gesproken hebt, mijn echtgenoot „Betty, ik smeek je, denk eens even na. iWat heeft de wereld niet reeds veel moe ten lijden door de nieuwsgierigheid van een vrouw. Ik hoef niet le putten uit de oude geschiedenis. Door het gelukkigste toeval en zonder het in 't minst te verdienen heb Je een ideaal echtgenoot gekregen. Als je •roeder stel ik het diepste belang in je ge luk en voorspoed. Ik verzeker je, dat je lot ïiiet aan veiliger handen kon zijn toever trouwd. Later kan ik misschien op je vra gen antwoorden, als je dan nog iets te vra gen hebt; misschien, dat beloof ik je ech ter nog niet vast. Maar nu niet!" Ilij riep door het hek: „Talbot, mag ik je \erzoe- ken je vrouw binnen le laten? Ik moet weg en zij wil mij niet laten gaan. Ik heb je verteld van hoeveel belang hei is; het kon geen uitstel velen. Betty, als je niet vrijwillig wilt gaan, dan moet ik je man verzoeken je binnen te halen". De onstuimige edelman maakte zich rnet eenig geweld van den greep san zijn zuster los en vloog letterlijk den weg op en riep haar over zijn schouder toe: „Zal ik je groeten overbrengen aan Helena? Wat moet ik noemen, dat je graag hebt als een huwelijkscadeautje?" Toen zij met haar man naar huis wan delde, was zij ontzettend stijf tegen haar echtgenoot. Hij begon telkens een praatje te maken. „Ileb je prettig gewandeld?" Zonder op die vraag te letten maakte zij een eenigszins verrassende opmerking. „Ik wou, dat je niet zoo overtuigd was, dat ik een idioot ben". Hij glimlachte, misschien in de hoop de spanning te verminderen. „Integendeel, ik ben overtuigd dat je een zeer verstandige vrouw bent". Zij was volstrekt niet bevredigd door dit, compliment, integendeel, nu was ze niet alleen koel, maar woedend. „Denk je mij met zulke praatjes plezier te doen? Wat rnoet je een rare meening hebben van mijn verstand. Je gedrag te genover Polhurston bewijst, dat je er nog minder van verwacht dan ik mij verbeeld de; het. is immers duidelijk dat je hem een verklaring gegeven hebt. die je mij niet verkiest te geven Dat blijkt uit zijn ge drag. Ik ken hem, weet je. Maar, de be trekking in aanmerking genomen, waarin wij to( elkander staan, had ik gedacht dat je aan je vrouw een verklaring kon hebben gegeven, te meer daar zij er herhaaldelijk om gevraagd heeft, liever dan aan haar broer". „Ik heb geen enkele verklaring aan je broer gegeven". „Je moet toch iets tegen hem gezegd hebben, dat hem voldoening gaf. anders zou Inj niet zijn heengegaan zooals hij deed: veel meer bevredigd dan ik". „Meen je, dat je met hem had moeten meegaan?" „Dat vraag ik uiij-zelf ook af". Zij werd nog steeds stij\er tegenover hem en stak haar neusje hooger de lucht in. Indien haar woorden hem pijn deden, hij liet het niet blijken. „Als je zeker weet, of zelfs wanneer je denkt dat bijna zeker te weten, dan heb je maar één woord te spreken en de poort staat wijd voor je open". „Ik weet wel, dat je maar al le blij zoudt wezen van mij af te zijn". „Je weet heel goed, dat dit niet waar is". „Ik geloof, dat je ine als een speelpop beschouwt". „Dat geloof je niet". „Ik zeg van wel en het is zoo". Zij stamp te met. haar voet op den grond, heftiger dan noodig geweest zou zijn om een schre de voorwaarts te doen. „Afs dat niet zoo is, dan zou je mij niet als een speelpop behandelen. Ik wil vertrouwen in je heb ben, maar dat laat je niet toe". „Al weder vergis je je. Ik verzeker je, ik geef je volkomen permissie". Zij keek hem aan alsof zij hem met die blik een slag in het aangezicht wou geven. Zij beschouwde zijn antwoord niet als een woordje dat haar woede moest temperen. Integendeel, zij werd woedend. „Ik kom tot de conclusie, dat je onaan genamer dingen kunt zeggen dan ik ooit van iemand gehoord heb". „Dat is zeker een treurige conclusie na zulk een kort huwelijksleven. Het het spijt mij erg' „O neen, spijten doet het je volstrekt niet, je geeft niets om hetgeen ik zeg en nog minder om hetgeen ik denk". „Er is niets waar ik meer om geef „Als dat waar was, dan zou ie mij niet zoo behandelen. Wat heb je legen Pol hurston gezegd cn wat heeft hij tegen jou gezegd? Ik had verwacht, dat hij je zou aanvliegen. Ik heb hem dingen over je hooren zeggen, die mij een koude rilling gaven, en het was net het tegenovergestel de: je schijnt beste maatjes met hem te zijn en hij spreekt over je als over een vriend". „Dat is jou toch stellig niet onaange naam?" „Het is alles goed en wel, maar ik ik wou weten wat je gezegd of gedaan hebt om hem te kalmeeren. Je hebt wonderen gedaan cn als je vrouw als ik tenminste je vrouw ben..." „Ja, je bent mijn vrouw. Ik ben bereid dat feit te herhalen zoo vaak je maar ver kiest, omdat het mij plezier doet Telkens als ik zeg: „Je bent mijn vrouw, dan voel ik mij gelukkig". „Dus als ik je vrouw ben, waarom be handel je mij dari niet als je vrouw?" „Betty! Ik mag je immers Betty noe men?" „Wees dan toch zoo flauw niet! Je kunt niet volhouden mij voortdurend mevrouw Talbot te noemen, indien dat mijn naam is". „Droom je wel eens?" „Ja natuurlijk". „Ik heb den laatstcn tijd telkens dcnzelf- den droom gehad. Ik droom over den dag waarop ik je, zooals ie het zelf zegt, je al.s mijn vrouw zal beschouwen Zij herinnerde zich wat die vrouw uit Penance gezegd had, hoe zij droomde van den echtgenoot, op wiens terugkeer zij al die jaren gewacht had. Zi.i dacht aan die vrouw en... huiverde. In huis zat John Eva een telegram te ontcijferen. De sleutel tot dat schrift was te vinden in een boek, dat open voor hem lag. Met behulp van dat boek vertaalde hij de boodschap woord voor woord. Dat scheen hij niet zoo gemakkelijk te vinden; één of twee woorden schenen hem onver klaarbaar. Zelfs toen hij ze ontcijferd had scheen hij toch niet volkomen zeker te zijn of zijn vertaling wel juist was. Misschien was de oorzaak hiervan, dat de beteekenis hem zoozeer verbaasde, dat hij het niet gelooven kon. Eindelijk had hij alles, wat hij er van begrepen had. op een papiertje geschreven. „Aan John Eva, Monniksland, Engeland. „De markies van Polhurston vermoord de Percival Talbot in den nacht van de aardbeving, dat is de verklaring van het geen ge tracht uit te maken. Wie de man is kan ik raden. Geen wonder dat ge een harde noot hebt om te kraken zulk een man is hij. Maar ik ben zijn man. Ik zal je weldra van hem afhelpen wanneer ik bij je kom cn ik kom regelrecht naar je toe. Ben Tarrell". Het telegram was afgezonden uit Mes sin0 JWordt vervolgd.}

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1929 | | pagina 5