DË EEMLAtfDEU
Verhuring van Lips safe-loketten
WILLEM GROENHUIZEN
Uw gouden en zilveren werken
VERLIEZEN VAN DE CONSERVATIEVEN
Vrijdag 31 Mei 1929
27e Jaargang No. 279
BUITENLANDSCH OVERZICHT
KONING GEORGE WEER
ONGESTELD
PRESIDENT HOOVER EN
DE ONTWAPENING
N.V. MIDDENSTANDS-BANK
Deskundige voorlichting bij
den aan- en verkoop
van Effecten.
Verzilveren van coupons
Handelscredieten
Incasseeringen
Spaar-deposito's rente 4
9 uur 40 min.
BRUG IN DE LUCHT
GEVLOGEN
ENGELAND KIEST ZIJN
LAGERHUIS
AMERSFOORT5CH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS J maanden voor Amersfoort f 2.10, pe» maand f 0.75. per
ttcek (met gratia verrekering tegen ongelukken) f 0.17J/*
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 515
DIQECTEUR-UITGEVEQ: J.VALKHOFf
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1—4 regels I 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer.
elke regel mee» f0.25. Ltefdadlghelds-ndvertentië» voo» de
Ihclft van den prijs. Kleine Advertentiëo wKE1T]ES" bi") vooruitbetaling »~3 regel»
'50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen 1 I.— Bewijsnummer extra 0.03
Een verkiezingsmanoeuvre
der Engelsche conservatie-
ven. Eeu brief uit
Downing Street.
Bij de vorige verkiezingen in Engeland,
vijf jaren geleden, heeft de conservatieve
partij veel profijt getrokken van de publi
catie. op het geschikte oogenblik, van een
brief, dien de bekende Rus Sinofjef heette
geschreven te hebben en waardoor de ar
beiderspartij leelijk in opspraak geraakte.
Of die brief vervalscht was dan wel echt,
is nooit uitgemaakt, maar het resultaat der
openbaarmaking was. dat de Labour Partij
ontzaglijk veel stemmen verloor, terwijl de
conservatieven overeenkomstige successen
boekten.
Ook nu is er. evenals in 1921. plotseling
een brief opgedoken. Onlangs heeft een
Engelsch caricaturist het conservatieve
hoofdkwartier voorgesteld, wachtend op de
aankomst van een nieuwen brief van Sinof
jef, die reeds één keer zulke goede diensten
heeft bewezen. De nieuwe brief is echter
difrnaal door Stanley Baldwin, den huidigs»
conservatieven premier, zelf opgesteld. Hij
doet daarin een laatste beroep op de kiezers,
die eraan worden herinnerd, dat alleen een
conservatieve regeering het land de con
tinuïteit der politiek en de stabiliteit, welke
het land noodig heeft, kan waarborgen
Deze brief van Baldwin, met eigen hand
geschreven, werd gefacsimileerd en in den
yorm van kaarten aan de kiezers gezonden.
Het bedenkelijke van liet, geval is nu. dat
'de brief op het officieele papier van
Downingstreet is geschreven, dat links
boven het koninklijke wapen met liet om-
Schrift „Prime Minister' draagt. Dit ko
ninklijke wapen ziet men natuurlijk ook
op het facsimile en hiertegen richten zich
'de aanvallen, die uit dezen hoofde op den
eersten minister worden gedaan. Zeer te
recht merkt de Frankf. Ztg. op, dat met
name door het koninklijke wapen de ver-
kiezingsoproep den indruk wekt, alsof deze
de sanctie van den staat heeft verworven.
Dit wordt als een ernstige schennis der ver-
kiezingsetiquette beschouwd. De liberalen
en socialisten zullen niet nalaten deze
inanoeuM-e scherp te kritiseeren. omdat het
gebruik van het officieele briefpapier hun
tegenstanders, vooral wat de naïeve kiezers
betreft. voordeelen verschaft en. van hun
kant zullen zij trachten munt le slaan uit
hei gebaar van don premier.
Tegen de bewering, dat Baldwin onget.vij
Teld het briefpapier zijner woning, Downing
Street nr. 10. mag gebruiken voor persoon
lijke mededeelingen. zooals deze verkiezings
oproep er een is. wordt ingebracht, dat het
particuliere papier van Downing Street nr.
10 overigens niet het koninklijke wapen
'draagt. De zondiging tegen de etiquette is
wel het scherpste verwijt, dat in verband
met Baldwin's brief wordt geuit Van de
Zijde der liberalen wordt er ook nog de aan-
dacht op gevestigd, dat volgens de „geschre-
.Ven" wet naam en adres der drukkerij op
'elk verkiezingsbiljet en vlugschrift moeten
worden aangegeven. Het aan \e!e duizen
den kiezers gezonden facsimile van Bald
win's brief bevatte niet den naam der
'drukkerij, waar het, is gemaakt Maar deze
zonde is niet van al le groot belang, want
'de strekking der wet is. dat de oqrspong
Van propagandageschriften kan worden op
gespoord en in liet onderhavige geval wordt
deze niet verheimelijkt.
Het is wel de moeite waard te vermelden,
'dat ook de conservatieve Evening News
Van oordeel is. dat Baldwin's houding niet
geheel door den beugel kan. liet blad
schrijft namelijk over bet gebruik van bet
briefpapier:
Dit is volkomen misleidend en maakt,
met opzet of niet. de populariteit van 't
koninklijke huis dienstbaar aan het, voor
deel van écn enkele partij''.
Hij moet te bed
blijven
Londen, 3 0 Mei. (II. N.) De koning
van Engeland is weer ongesteld geworden,
en moet te bed blijven
HEVIGE AARDBEVINGEN IN
VENEZUELA.
Groote verwoestingen aangericht.
20 personen omgekomen.
Londen, 30Me i. (H.N.) Volgens een be
richt uit Buenos-Aires zijn in de provincies
Mcndoza. San Louis en Cordova hevige
aardschokken gevoeld. Uit San Rafael zijn
geneesheeren naar Villa Real vertrokken,
waai' aardbevingen hebben plaats gehad
en talrijke personen gewond zijn. Het dorp
Villa Tuel is voor de helft verwoest. Hier
zijn twintig personen om het leven geko
men. Het aantal gewonden is nog niet be
kend. doch moet groot zijn. Er brak brand
uit. waardoor verscheidene huizen verwoest
werden. Een brug is ingestort.
De scholen moesten worden gesloten,
daar er gevaar bestond voor instorliög. Ook
In Las Malvinas zijn vele huizen verwoest.
Woorden, die hoopvol
stemmen
N e w-Y o r k 3 0 Mei. (V. D.) President
Hoover heeft heden een ontwapeningsrede
te Arlington gehouden, waarin hij o. m.
verklaarde: Op het oogenblik worden gelijk
nooit te voren in vredestijd allerwege voor
bereidingen ten oorlog getroffen, als had
de menschheid niets van den grooten oor
log geleerd. Dit alles ondanks de onder-
teekeningen van het Kelloggpacl door een
veertigtal volkeren. Pessimisten noemen
«iit pact dan ook een manoeuvre der staats
lieden, steunend op de verwachtingen der
menschheid. Met dit standpunt kan Hoover
zich echter niet vereenigen. Wonneer rnen
wil, dat het Kelloggpact zijn hooge missie
vervult, moeten Amerika en andere'groote
mogendheden de consequentie aanvaarden
en tot daden overgaan. Om te beginnen
moet Amerika, als het eerlijk wil zijn, zijn
bewapening en die der overige wereld al-,
leen bezien uit het oogpunt van verdedi
ging en non-agressie. Desondanks is elke
belangrijke natie bezig zijn vloot te ver
sterken. Achterdocht verdwijnt slechts zeer
langzaam uit de wereld.
voor Amersfoort cn Omstreken
Langegracht No. 4 - Telefoon 304
AMERSFOORT
Directie: A. H. MARTENS.
HOOVER.
Langestraat 43
Het juiste adres voor
Telefoon 852.
NOODWEER IN DUITSCHLAND.
G1 a z, 30 Mei (V.D.ï Gisterenmiddag
woedde boven de districten Glaz en Ilebel-
schwerdt een hevig onweer, dat gepaard
ging met sterken regenval, zoodat de beken
sterk zwollen, zuilen de oevers traden en
groote schade aanrichtten. Te Ober-ITanns-
dorf werd een kweek erij geheel door het
water vernield en te Neu-Butzdorf werd een
boerderij door den bliksem getroffen cn
brandde tot den grond toe af. Te I-I einzen*
dorf werd een vrouw door den bliksem ge
troffen en op slag gedood
GESTOLEN KUNSTSCHATTEN
TERECHT.
Sieraden nit de verzameling
der Habsburgers.
Parijs, 30 Mei. (II. X.) In Xoord-
Afrika zijn stukken afkomstig uit de kunst
schatten van de Habsburgers ontdekt en in
beslag genomen, die twee jaar geleden te
Wecnen ontvreemd zijn. Deze werden thans
aan een Marokkoansch handelaar te koop
aangeboden.
Het betreft hier diademen en een collier
van zwarte paarlcn, waarvan de waarde op
1 millioen gulden wordt geraamd.
HITTEGOLF IN AMERIKA.
Verschillende slachtoffers.
Londen, 30 M e i. (II. N.) De hittegolf
in bet Oosten der Yeieenigde Staten heeft
reeds verscheidene slachtoffers gemaakt.
Te New York werden gisteren drie perso
nen door een zonnesteek getroffen.
Bostoio meldde te twee uur in den mid
dag een temperatuur van 92 gr.
I INTERNATIONA AL KATOEN-
CONGRES.
Londen, 30 Mei. (IT. N.) Op het inter
nationale katoencongres, dat binnenkort te
Barcelona zal worden gehouden, willen de
Engelsche vertegenwoordigers aan den in
ternationalen bond van katoenspinnerijen
een voorstel doen tot invoering van de 4S-
urige arbeidsweek in de katoenspinnerijen.
Dit besluit der ondernemers wordt door de
leideis der vnkvereeuigingen, die reeds se
dert jiaren op de invoering van den 8-uri-
gen werkdag volgens do overeenkomst \an
Washington hebben aangedrongen, als een
belangrijke stap voorwaarts begroet
DYK7AMIET-AANSLAG IN SLEESWIJK-
HOLSTEIN.
Hamburg. 30 Mei (V. D.) In den af-
geloopen nacbt te kwart over één werd op
het huis van den leeraar Lempfert. te Ho-
lienwestedt, district Rendsburg in Slees-
wijk-Holstein, een bomaanslag gepleegd,
evenals eenige weken geleden op het huis
van den Landraad te Itzehoe. De bom was
met. dynamiet of een soortgelijke spring
stof geladen on veroorzaakte veel scliadc
aan het. gebouw, dal, gedeeltelijk vernield
werd ook bet dag werd beschadigd,
Al Je ruiten werden ingedrukt, terwijl
een auto eveneens zwaar beschadigd werd.
Van de daders ontbreekt elk spoor
BLOEDBAD IN DE WOESTIJN.
J e r u z a 1 e m, 29 Mei. Ten Zuid-Oosten
van El Earar in Centraal-Arabië heeft eeu
zeer bloedig gevecht plaats gehad tusschen
Xedsjd-stammcn. Volgens te Beiroeth ont
vangen berichten was trouweloosheid van
de zijde van den Jelawah-stam welker leden
aanhangers zijn van Bin Sa'oed. oorzaak
v£»n den strijd. 1
De le ien van den Afmaan-stam. wier
sjeik eem der voornaamste leiders is van
deai opstand tegen den konin£ det*-Wahlia-
bieten. waren van hun grondgebied ver
bannen. Hiervan maakten de Jelawahs. die
rieds lang op voet van vijandschap met den
Ajmaan-stam verkeerden, gebruik, hun
oude tegenstanders aan te vallen. X'aar er-
luidt. zijn bij het buitengewoon hevige ge
vecht. dat hierop volgde, circa duizend man
gesneuveld. 'Tel.l
WEERBERICHT.
Hoogste barometcrstand 773.1 tc
Vestman oer.
Laagste barometerstand: 753.S te
Wiaby.
Verwachting tot den avond van
1 Juni:
Matige lot zwakke aanvankelijk
X. tot X'. O. wind, later wellicht ver
anderlijk, zwaar tot half bewolkt,
waarschijnlijk droog, weinig ver
andering in temperatuur.
Talrijke dooden
New-York. 30 Mei. (Y.D.j Keu in aan
bouw zijnde brug over een rivier in den
staat Yersey is, naar uit Yersey-City ge
meld wordt, tengevolge van een ontploffing
door onbekende oorzaak in de lucht ge
vlogen. Een groep arbeiders werd onder de
puinhoopen bedolven. Vijf hunner konden
ernstig gewond geborgen worden cn naar
een ziekenhuis vervoerd. Van deze vijf ar
beiders verkeeren twee in levensgevaar, li
arbeiders zij nog steeds onder de puinhoo
pen bedolven.
Een nader bericht van i dooden en 1".
geredden. De laatste» hebben allen min of
meer ernstige arm- of beenbreuken, terwijl
cok de longen zijn aangedaan.
MET EEN ZEILBOOTJE NAAR AMERIKA.
R e r l ij n, 2 9 Mei (V.D.; Volgens een be
richt uit de Berlijnsche bladen is dc Duit-
scher Paul Muller, die in een kleine zeil
boot den Oceaan overgestoken heeft, met
zijn boot na een zeVendaagsche gevaarlijke
reis van Havanna in Miami (Florida) aan
gekomen. Binnen enkele dagen zal hij zijn
reis naar New-Yörk voortzetten.
DE DUITSCHE RIJKSSPOORWEGEN.
Een moeilijke toestand. j
Berlijn. 2 9 Mei. (II.N.) In het verslag
van de rijksspoorwegmaatschappij wordt
gezegd, dat de financieels toestand in het
afgelóopcm jaar zeer gespannen is geweest.
Het evenwicht in do ontvangsten en uitga
ven kon slechts gehandhaafd worden door
eert ongcwenschte beperking der uitgaven
voor het materiaal. Hetzelfde geldt voor de
nakoming van de bijzondere verplichtingen
welke aan de rijksspoorwegen zijn opge
legd. In de eerste 4 maanden van het nieu
we jaar zijn de ontvangsten tengevolge van
de vorstperiode 30 millioen mark bij de
raming ten achter gebleven, terwijl de uit
gaven gestegen zijn. Bij de/en ongunstigen
toestand is het niet mogelijk een verhoo
ging der uitgaven voor het personeel le
bewilligen, wat het geval zou zijn bij een
gevolg geven aan de scheidsrechtelijke uit
spraak voor het spoorwegpersoneel. De
uitvoering van deze scheidsrechtelijke uit
spraak zou hoogere uitgaven tot een to
taal van -millioen mark niet zich bren
gen. waarvoor bij de tegenwoordig gel
dende tarieven geen dekking voorhanden
zou zijn. Een verdere stijging der uitgaven
zou slechts bestreden kunnen worden door
een verdere beperking van de uitgaven
voor het materiaal, wat eveneens onmoge
lijk is.
ERNSTIG SPOORWEGONGELUK
IN CHINA.
Peking, 3 0 Mei. (V. D.) Nabij Kalgan
is op het station Futschian de Chineeschc
Noord Express ontspoord. Negen wagons
zijn totaal verwoest. De machinist werd ge
dood. Tot nu toe werden 21 dooden cn 30
gewonden geteld. Ten onderzoek naar de
oorzaak wordt ingesteld.
STAKING VAN TABAKSARBEIDERS
IN BULGARIJE.
Ernstige omvang der beweging.
Ween en, 3 0 Mei. (II.N.) In Bulgarije
heeft de staking der tabaksarbeiders zich
uitgebreid, zoodat thans het totale aantal
stakers 20,-000 bedraagt. Dc regeering heeft
ee.n bemiddelaar naar liet gebied van de
slaking gezonden, wiens pogingen echter
tot nu toe geen succes hadden, aangezien
de ondernemers verlangen, dat voor de on
derhandelingen eerst het werk in vollen
omvang zal worden hervat. Te Sofia zou
een vergadering worden gehouden om tot
de algemeane staking aan te sporen, doch
deze vergadering is door de politie verbo
den. Incidenten hebben zich tot nu toe niet
voorgedaan.
van de Conservatieven 7 zetels gewonnen
(Joh- dc ..flappers" in actie
De eerste uitslagen
Londen, 30 Mei. (V. 1).) De verkie
zingsdag zette hedenmorgen in met prach
tig weer. Volgens de eer.sto berichten was
de deelneming aan de stemming hedenmor
gen zeer groot. De meeste werkgevers heb
ben hun personeel in de gelegenheid gesteld
om tijdens de werkuren Ier stembus te
gaan, en alle partijen hebben gepropageerd,
dat het een plicht tegenover den staat is,
dat men van het gegeven kiesrecht ge
bruik maakt. Er zijn 582 districten, waar
gestemd wordt, terwijl de universiteiten te
zamen elf zetels zullen bezetten In zeven
stemdistricten komen de zittende leden zon
der stemming in het Lagerhuis terug, aan
gezien in deze districten geen tegencandi-
daten zijn gestéld. De I abour-candidaat te
Rugby is dezer dagen plotseling overleden,
zoodat in dit district in de volgende maand
een tusselicntijdsche verkiezing moet plaats
vinden. Zooals gemeld bedraagt bet aantal
kiezers ongeveer 28 millioen, waarbij 7
millioen nieuwe kiezers zijn. waarvan meer
dan 5 millioen vrouwen, die voor de eerste
maal stemmen. Dit aantal is zoo groot door
liet aannemen van de wet op do ..flapper
vole", waardoor ook vrouwen liet kiesrecht
op 2l-jarigeu leeft tijd kregen. In totaal is
liet aantal vrouwelijke kiezers ongeveer an
derhalf millioen grooter dan bet aantal
mannelijke. Voor de 607 beschikbare zetels
zijn in totaal 1719 candidatcn gesteld. In
het parlement, dat thans ontbonden is, had
den de conservatieven 396 zei els, de, Labour
Party 160, de Liberalen 17 en de Onafhan-
kelijken 7 zetels, terwijl zes zeiels niet be
zet waren.
De invloed, dien het stemrecht der vrou
welijke kiezers op het lot der partijen zal
hebben, is volkomen dubieus. Sir William
Toynson Ilicks, die in liet parlement de uit
breiding van het stemrecht heeft verde
digd, verklaarde heden in een interview:
..De nieuwe vrouwelijke kiezers doen hun
plicht zooals te verwachten was; zij blijken
de juiste opvatting van het stemrecht te
bezitten, cn toonen het waardig te zijn. Hoe
zij stemmen is natuurlijk hun geheim, doch
voor zoover mij bekend is volgen zij ge
trouw de familietradities en de jonge meis
je-s stemmen over het algemeen geheel zoo
als vader en moeder!"
In den loop van den nacht en in de
vroege morgenuren zullen meer dan 200
uitslagen bekend kunnen zijn. De restee-
rende 400 verkiezingsuitslagen zullen mor
gen worden medegedeeld.
Minister-president Baldwin is eerst
hedenavond in Londen gearriveerd om in
Downingstreet hot resultaat der verkiezin
gen af te wachten. Van de ministers is al
ken Evans (Oorlog) afgevaardigde voor een
Lonrlensch district, hetgeen gevoegd bij de
afwezigheid ook van de partijleiders maakt,
dat de belangstelling te Londen zelf niet
bijster groot is
Rustig verloop.
Zoowel in de morgen- als in de middag
uren is de verkiezing in Engeland rustig
verloopen. Voor de stemlokalen zijn ner
gens oploopen te bespeuren. Merkwaardi
gerwijze is de uitslag van zelfs als volko
men zeker geachte kieskringen onbereken
baar geworden, doordat, de „flappers" spot
ten met alle berekeningen en dikwijls ge
heel onverwachte uitkomsten te zien geven.
Vier personen zijn aan een beroerte over
leden, terwijl zij zich in het stembureau
bevonden. De indruk is, dat de deelneming
van de vrouwen aan de verkiezingen groo
ter was dan die van de mannen. De stem
bussen sluiten in de meeste districten eerst
tegen 9 uur. in de kleinere landelijke dis
tricten om 8 uur. zoodat vóór 11 uur geen
uitslagen te verwachten zijn.
De eerste uitslagen.
Volgens de te half elf bekende uitslagen
hebben de conservatieven reeds 7 zetels, de
liberalen 1 zetel, de arbeiderspartij 3 zetels
verkregen. Over 11 zetels is dus reeds be
slist. De liberalen hebben 1 zetel gewon
nen. dc arbeiderspartij 2 zetels. De conser
vatieven hebben deze drie verloren.
De om middernacht bekende uitslagen
waren als volgt
Conservatieven 17
Arbeiderspartij 17
Liberalen 1 en
nafhankelijken
Op dit oogenblik had de Arbeiderspartij
r en van de liberalen 1 zetel. De liberalen van
j de conservatieven één zetel en dc onafhan-
k'elijken van de conservatieven twee zetels,
zoodat de conservatieven er thans 10 ze
tels op achteruit' zijn gegaan. De Labour
parly beeft niets verloren. De liberalen heb
ben één zetel minder en dc onafhnnkelijkcn
zijn gelijk gebleven. Williams, de onder
minister van de „Board of Trade'", is ver
slagen door een socialist. Sir Vivian Hen
derson, onderminister van binuenlandsche
zaken, is eveneens door een socialist ver
slagen.
Verder is gekozen Sir Lnming Worthmg-
lon Evans.
De stand heden nacht 1 uur was:
Conservatieven 42.
Arbeiderspartij 61
Liberalen 6 en de
Onafhankelijke» 3
Hoare, de minister voor luchtvaart, i*
herkozen. De vakvereenigingsleiders Turner
cn Miss Wilkinson zijn herkozen.
Baldwin heeft reeds een kabi
net gereed.
Londen, 30 M e i. (V.D.) Het Engelsche
kabinet zal Maandag a.s. weer bijeenkomen
en traditiegetrouw aan den koning zijn ver-
zook om ontslag overhandigen. In
het geval van een conservatieven-overwin
ning. zal het kabinet opnieuw gevormd
worden. Baldwin heeft daarom zijn nieuwe
kabinet reeds samengesteld.
Voor verschillende belangrijke posten
zijn wijzigingen beraamd, die eerst nog ge
heim worden gehouden. Mochten de conser
vatieven een nederlaag leiden, dan zal
Baldwin reeds Zondag den koning zijn ont
slag overhandigen.
Lort den, 31 Mei. (V.D.) Om 2.21 hadden
de conservatieven 44 zetels verloren en
daartegenover geen nieuwe gewonnen. De
socialisten hadden 45 zetels gewonnen en 1
verloren. De liberalen 7 gewonnen en 8 ver
loren.
De stand was toen
Conservatieven 63.
Labour 100.
Liberalen 11.
Onafhankelijken 4.
Austen Chamberlain is ternauwernood
aan een nederlaag ontsnapt. Hij had slechts
de zeer geringe meerderheid van 43 stem
men boven de in zijn district concurreeren-
do labourist.
