F\ DUIM BURGER
nrfgSH
GARAGE MOLENAAR
DE EEMLANDÊD
BUITENLAND.
LUXE AUTO VERHUUR
dipecteur-uitgevep; j.valkhoff
Zaterdag 15 Juni 1929
27e Jaargang No. 292
heden ontvangenRegenmantels ARNHEMSCHEWEG 26
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Voor dag, week, maand en jaar met
betrouwbare chauffeurs
Hebt U een ruime Luxe Auto of
taxi noodig, belt U dan even onze
verhuur af deeling op.
TELEFOON 1212
Aanbevelend
FRANKRIJKS KOLONIALE
POLITIEK
KONING FOEAD TE
BERLIJN
F£ L. A. A.vah HAHERSVELD
LUXE AUTO VERHUUR
[BEL]
OP-
[bel]
OPJ
ttel.j
BLOEDIG TREFFEN IN
MAROKKO
RUSLANDS TROEPEN
IN MONGOLIË
Zal Japan stappen doen?
ZEISTfTELS
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort f 2.10. per maand f 0.75, per
1weck (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3*-, Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer.
elke regel neer f 0.25. Llefdadlghelds-advertcntlë» voo? de
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bfl vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen I 1.—. Bewijsnummer extra 0.05
diverse uitvoeringen. TRENCH COATS n* p r, Hff A H C 7 A KV
a f 18.met uitknoopbare voering. DAIM Lu lVl U U L L> A Al\
De positie van Macdonald's re
geering. Onder bepaalde om-
standigheden kan hij op steun dor
liberalen rekenen.
Stond Macdonald aan het hoofd ecner
meerderheidsregeering, dan zouden dit
lijdt geen twijfel de pogingen niet achter
wege blijven om de programpunten van La
bour in daden om te zetten. Thans kan
Macdonald echter niet zuiver socialistisch
regeeren; de Labour Parlv heeft wel den ste-
vigsten parlementairen grondslag, maar de
conservatieven en liberalen samen zijn nu
meriek sterker. Deze omstandigheid npop:
de Britsche arbeiderspartij tot tenuitvoer
legging van. een beperkt, in feito vrijwel
liberaal, program.
Dat de liberalen in zekeren zin het lot dei'
arbeiders in handen hebben, heeft Lloyd
George, die gisteren met algemecne stem
men lot leider der liberale Lagerhuisfractk
werd herkozen, hun terdege duidelijk ge
maakt. Niet. dat de liberalen kleingeestig
hun machtspositie zouden misbruiken, maar
zij zouden er toch voor waken, dat socialis
tische experimenten gelukten. Lloyd Geor
ge uitte in een rede gisteren dan ook he!
dreigement, dal. zoodra liet kabinet-Mac&o-
nald mocht besluiten socialistisch te wor
den. het met zijn carrière zou zijn gedaan.
Aandacht trok vooral de volgende passage
uit Lloyd George's beloog:
„In zoover zulks in ons vermogen ligt, zal
aan 't mandaat, hetwelk het nieuwe kabinet
heeft verkregen, een einde komen, zoodra
het geen libérale politiek meer volgt."
Bovendien zal de liberale partij haar
houding stellig tevelis laten beïnvloeden
door de wijze, waarop Labour zal reagee-
ren, wanneer Lloyd George's partij met
voorstellen komt tot jevisio van het tegen
woordige kiesstelsel, een systeem, dat voor
al voor de liberalen ditmaal zeer noodlot
tig is geweest.
Overigens heeft de toovenaar uit Wales
de „Welsh wizardeen heele reeks
programpunten opgesomd, ten aanzien
waarvan Macdonald staat kan maken op
den vollcdigcn steun der liberalen Wan
neer de Labourregcering krachtig hei
spook der werkloosheid bestrijdt, zal zij
zeker kunnen rekenen op liberalen bijstand
Maar ook op buitenlandsch-politiek gebied,
zal de liberale partij de arbeiders dikwijls
bij kunnen springen. EvcnaJs Macdonald is
ook Lloyd George voorstander van de her
vatting der diplomatieke relaties met Rus
land, die door de conservatieve regeering,
zooals men weet, werden afgebroken na d*>
sensationeele doorzoeking der sovjet-Russi
sche li ahdel s v ertegen woord ig i ng.
Verder heeft alles, wat werkelijk tot ont
wapening. vrede en stabilisatie van Europa
en het verdere gedeelte der wereld kan
strekken, de sympathie der liberalen, dm
de onverwijlde terugtrekking der bezet
tingstroepen in West-Duilschland eischei»
en ook verlangen, dat de andere geallieer
de mogendheden hiertoe worden aan
gespoord. Toenadering tot Amerika acht
.Lloyd George van het allergrootste belang
Macdonald deelt dit standpunt, zoodat men
rnag verwachten, dat tijdens het bewind
der arbeiders de Engelsch-Amerikaansche
betrekkingen een veel prettiger karakter
zullen gaan dragen. Gestreefd zal worden
bet vlootvraagstuk op bevredigende wijze
te regelen: aangestuurd zal worden op ver
mindering van het aantal kruisers en als
Lloyd George zijn zin kreeg, zouden deduik-
booten worden afgeschaft. Macdonald is het
ook in dit. opzicht met hem eens.
Kortom: elke poging, die de regeering -
Macdonald zal doen om de ontwapening 'na
derbij te brengen en het arbitrage-beginsel
te doen zegevieren, zal door de liberalen
worden gesteund. Deze laatstcn willen ook
de verbintenis te niet doen. waartoe de
conservatieven zich op aandrang van Frank
rijk hebben laten verleiden: dat namelijk
bij het vaststellen der nationale bewape
ning de militaire reserves buiten beschou
wing kunnen blijven.
Men ziet dus: door samenwerking van
liberalen cn Labour kan, wanneer de ar-
beidersregeering niet overmoedig te werk
gaat cn «le zwakste burgerlijke partij, dD
echter op den wip zit, niel tegen zich in 't
harnas jaagt, veel tot stand worden ge
bracht, zoowel tot heil van Engeland zelf
als ten bate van heel de wereld.
FRANKRIJKS SCHULDEN.
Verzet tegen bekrachtiging bij
decreet.
P a r ij s14 Juni. (V. D.) De financieele
commissie van de Kamer heeft de voorstel
len tot ratificatie bij decreet van de
Fransch-Amerikaansche en Fransck-Brit-
scke schuldenovereenkomsten verworpen.
ONTPLOFFING OP EEN SCHEEPSWERF.
Drie dooden, zeven gewonden.
Londen, 14 Juni (I-I. N.) Volgens een
bericht uit New-York zijn bij een ontplof
fing op een scheepswerf aldaar, welke waar
schijnlijk veroorzaakt is door een defect
aan een leiding voor samengeperste lucht,
jprie arbeiders gedood cn zeven gevvQnd.
Scherpe woorden in do
Fransche Kamer
Dwangarbeid vermomde
slavernij
Parijs, 14 Juni. (II. NVoor de Ka
merzitting van Vrijdag waren zeven inter
pellaties over den toestand in de Fransch»
koloniën ingediend. Bij de behandeling
daarvan zijn zeer scherpe woorden over dc
Fransche--koloniale politiek gevallen. De
socialistische afgevaardigde Nouelle wees
cp de groote sterfte in Centraal-Afrika, er;
op de geschiedenis van den aanleg van een
spoorweg van Brazaville naar de kust van
lien Oceaan. In den tijd van zeven jaar is
Let werk slechts voor een derde gereed ge
komen. De ter beschikking gestelde midde
len zijn reeds belangrijk overschreden
Twintigduizend inboorlingen zijn bij den
dwangarbeid om het leven gekomen, de
Congo is ontvolkt cn liet Ubangi-Scharige
bied is openlijk 111 opstand. Er zijn 1000 in
boorlingen gedood, terwijl er vijfmaal zoo-
eel in gevangenschap zuchten Maginot
de minister van koloniën, verklaarde, dal
hij opdrachj heeft gegeven om dè orde mei
zoo weinig mogelijk verlies aan menschen-
levens te herstellen Nouelle weet den op
stand aan het stelsel van dwangarbeid, dat
hij een vermomde slavernij noemde. Ook
Piquonïtal, communist, verlangde inlichtin
gen over de toestanden in Centraal-Afrika
De vroegere gouverneur-generaal van Indo-
China, Yarenne, verlangde dat dc regeering
cie hoofdlijnen der Fransche politiek in het
verre oosten bekend zou maken. Het vraag-
sluk van den arbeid der inboorlingen is
internationaal. Alle staten zijn verantwoord
tegenover het geweten van de volken en
zoo noodig moet de Volkenbond ingrijptn.
Painlevé, de minister van oorlog, verzocht
de interpellatie over de gebeurtenissen in
Marokko, de volgende week Vrijdag te be
handelen. De radicaal-socialist Daladier
wilde hierin toestemmen, mits de minisfif r
toezegt dat het groote aanvalspl.tn za'. wor
den opgegeven, dat 4 a 5 jaar strijk 3*10
millioen francs zou kosten en het inzetten
van 80 bataljons zal vorderen. l»e c-.-mnia-
r ist Cachet zag in het militair optie Jon van
Frankrijk een inleiding tot een g.-o-'te mili
taire actie, welke men wil ondernemen.
Painlevé verklaarde daarop, dat hij slechts
een politiek van vredelievende penen ou?
nastreeft. Hij belooofde Vrijdag a.mstaan«J(
uitvoerig tc zullen antwoorden
BELANGRIJKE ONDERHANDELINGEN
TE ANGORA.
Constantinopel, li Juni. (V. D.)
Momenteel wordt te Angora een belangrijke
conferentie gehouden tusschen Frankrijk
en Turkije over verschillende aangelegen
heden. Dezer dagen zal een Fransch-Turk-
sche overeenkomst inzake een aantal
spoorweg- cn grenskwesties te Angora ge
parafeerd worden, terwijl over eenige an
dere kwesties, Syrië betreffend, nog onder
handeld wordt. Met Zuid-Slavic is onlangs
een overeenkomst afgesloten inzake scha
devergoeding aan in dit land gevestigde
Turksche onderdanen (Jok de Grieksch-
Turksche onderhandelingen worden voort
gezet. Te Athene zijn gisteren de Grieksch-
Turksche kwesties besproken in den minis
terraad, die een beslissing beeft genomen,
zoodal de Grieksche, ,-fegenwoordiger
morgen per vliegtuig naar Angora terug
zal keeren en over de Grieksch-Turksche
kwesties binnen eenige dagen beslist zal
v orden.
Een schitterende Soiree
tc zijner ccrc
Berlijn, l i Juni. (V. D.) Het hoogte
punt van het bezoek van den Egyptischen
koning aan Berlijn was wel het feest, dat
gisteravond in opdracht van den koning
werd gegeven in het gebouw van hot Egyp
tisch gezantschap te Berlijn. Door het
prachtige weer kon het feest gedeeltelijk
plaats vinden in den fraaien tuin van hot
gezantschapspaleis, waar. een vuurwerk
werd afgestoken, dat de bewondering van
de Berlijners wekte. Alle gasten waren in
gala en eere-uniform verschenen. In het
paleis, dat den Berlijnschen kunstschilder
Ischubek behoort, was een kleine theater
zaal ingericht, waar een ballet naar Mo-
liëre's comedie „L'avare" werd opgevoerd
door het ballet der Berlijnsche Staatsope'*a
onder leiding van Terpiw, die zelf de rol
van IIoiDagon vervulde. De tuin was fan
tastisch verlicht. Aanwezig was president
von Hindenburg met gevolg, alle le Berlijn
aanwezige rijksministers, verscheidene
Pruisische ministers, het geheele corps di
plomatique en talrijke vooraanstaande per
sonen op het gebied van kunst, wetenschap,
industrie en handel.
De Egyptische koning zal, na zijn bezoek
aan Duilschland, op 5 Juli a.s. te Bern aan
komen om een officieel bezoek aan de
Zwitsersche bondsregeering le brengen,
waarna hij een bezoek aan Genève zal
brengen.
Taj fr/vn met
xeekkalm
Een commandant, die zijn
Verbetering van den
toestand
P a r ij s, 14 Juni. (H.N.) Het commu
niqué van het ministerie van oorlog over
de Fransche nederlaag in Marokko meldt,
dat, naar uit de ontvangen berichten blijkt,
de verbinding tusschen Aid Jakoub en F.i
Bordj afgesneden was. De commandant van
de post Aid Jakoub heeft, om de verbin
ding weer tot stand te brengen, het onder
zijn hevel staande garnizoen ter sterkte
van ongeveer 400 man in de richting van
El Bordj laten uittrekken cn daarmede in
strijd gehandeld met de instructies van zijn
superieuren, volgens welke voor dergelijke
operalies slechts hulptroepen moeten wor
den gebruikt. De troepen zijn daarop In
een hinderlaag gevallen. De post van Aid
Jakoub schijnt wel degelijk omsingeld en
nog niet geheel ontzet,- De bezetting telt
ongeveer 300 man en beschikt over twee
kanonnen. Het aantal opstandelingen heeft
zich niet uitgebreid en de toestand is over
het algemeen heler geworden. Men schijnt
dus met een plaatselijke aanval van niet
onderworpen stammen te doei* te hebben.
Bij El Bordj zijn volgens het officieele
communiqué 7 officieren en 73 minderen
gevallen, terwijl 2 officieren en 2S minderen
gewond werden Naar de bladen melden,
hebben de Fransche troepen een krachtigen
tegenaanval ondernomen om den post van
Aid Jakoub. die na de nederlaag omsin
geld was, te ontzetten. Het inboorlingen
dorp Tumfit bij Aid Jakoub werd in een
stormaanval genomen, waarbij 37 inboor
lingen gedood en 6 gevangen genomen wer
den. De militaire post van El Abid heeft
van zijn kant een uitval gedaan cn is 25
K.M. opgerukt zonder verzet te ontmoete-
De Fransche vliegers hebben ruim fir"»
bommen op de kampen der opstandelingen
geworpen, waardoor onder hen groote ver
warring moet zijn gesticht.
BANDITISME IN AMERIKA.
New York, 14 Juni. (V. D.) Uit Oro-
fino in Idaho wordt gemeld, dat duizenden
mannen en jongens in de bergen zoeken
naar vier bandieten, die den luitenant-gou
verneur W. B. Kinne wegvoerden, hem be
roofden cn daarna aan een boom hingen.
Een weerwraakmaatregel
der sovjetregeering
K
Londen, 14 Juni. (LI. N.) De Daily
Telegraph publiceert een telegram van
haar correspondent te Peking, volgens het
welk Russische troepen een inval in Mon
golië hebben gedaan als repressaille-maat-
regel voor den Chineeschen overval op
het sovjet-consulaat te Charbin. Van an
dere zijde is dit bericht tot nu toe niet be
vestigd. Generaal Tsjang Ilsi TIo, de zoon
zoon van Tsjang Tso Lin, heeft in een te
legram aan de Nankmg-regeering verze
kerd, dat hij over voldoende troepen be
schikt om iederen aanval der Russen te
kunnen afslaan. De Nanking-regeering wil
terstond een conferentie bijeen roepen om
tot,een diplomatieke actie tegen dezen in
val der Russen te besluiten. Men verwacht,
dat Japan zal ingrijpen, indien van Rus
sische zijde werkelijk een inval op groote
rciiaal bedoeld zou zijn, waardoor Mand-
sjoerije ernstig zou worden bedreigd. Aan
Japanschen kant is men geneigd dit op
treden van Rusland in verband te bren
gen met den wensch voor een eindregeling
van de kwestie van den Chineeschen Oos
terspoorweg.
Een ander bericht uit Russische bron
uit Charbin behelst, dat sovjettroepen
Chailar, een belangrijke stad aan den
Chineeschen Oosterspoorweg, honderd mijl
ten Oosten van Mantsjoeli, zijn binnenge
drongen.
MINAHASSA BLOEMPJE
COLLECTE
op WOENSDAG 19 JUNI a.s.
ten behoeve van de oprichting van 'n
SANATORIUM VOOR LONG--
LIJDERS EN CENTRAAL ZIE'
KEN HU IS IN DE MINAHASSA
(Noord'Celebes, Ned. Indië).
Waar ziekte mateloos woedt
En door gebrek aan hulp
Menigeen vaak sterven moet,
Daar is het Holland's plicht
Te zorgen, dat lijden wordt verlicht.
HET COMITÉ.
ST00MWASSCMERIJ
STOOMEN 'VERVEN
's Maandags en 's Woensdags franco
halen en bezorgen te Amersfoort en
omstr. door eigen Autobesteldienst.
AANSLAG OP EEN BANK.
Geheimzinnig geval te Hannover
II a ii nove r, 14 Ju n i. (II. N.) In den
afgeloopen nacht heelt een ontploffing
plaats gehad bij het gebouw van de Vor-
schuss-Vereinbank in de Kanaalstraat te
Hannover, welke klaarblijkelijk door de
ontploffing van een patroon is veroor
zaakt. Een gat van ongeveer 15 c.M
breedte in de muur werd geslagen, terwijl
talrijke ruiten ook van de huizen in de
buurt vernield werden. Verscheidene perso-
«ïcn, die in een naburig restaurant zaten,
schoten terstond toe, doch hebben geen
daders gezien. Men vermoedt, dat men
een aanslag op de bank heeft willen ple
gen. Twee dagen geleden had een café
houder van de Engelbosteler Damm aan
de politie kennis gegeven, dat een onbe
kende een kist met ontplofbare stoffen bij
hom in bewaring had gegeven, die afge-
haald zou worden door iemand, die het
wachtwoord „Rote Hilfe" zou opgeven.
Deze kist, waarin zich werkelijk ontplof
bare stoffen bevonden, is door de politie
terstond in beslag genomen. Of tusschen
beide gebeurtenissen verband bestaat is
nog niet gebleken.
DE ENGELSCH-AMERIKAANSCHE
BETREKKINGEN
Dawes zal Macdonald bezoeken
Dawes. de nieuwe Amerikaansche gezant
te Londen, die vandaan in Engeland aan
komt. zal met Macdonald te Forres, in de
Schotsche hooglanden, Zondag samenko
men. Dan zullen, naar Macdonald zegt, de
croote kwesties van Engelsch-Amerikaan
sche samenwerking inzake ontwapening en
duurzamen vrede aan de noenmaaltafel
voor het eerst aangeroerd worden.
