AMEPSFOODTSCRBAOTJ® I NIEUW PARIJS JL AMICITIA HOE CURACAO OVERROMPELD WERD HET VERTREK DER HERTOG HENDRIK Fa. B. B. RUIT EMBERS Hzn Zaterdag 15 Juni 1929 27e Jaargang No. 292 MEDEDEELINGEN VAN DEN MINISTER Ka. L. HOUBAER VRAAGT AMESSFORTIA'S 9 GORTEPAP en YOGHURT Bediening m. 40 wagens door de geheelestad HEINEKEM'S BAR gezoete Citroen Jenever f3.- per Liter KRISTAL Koopt bij de I Heerenmodeartikelen TE KOOP EM TE HUUR N. HEILIGERS PROVINCIAAL ASSURANTIE-KANTOOR Dekking van ieder risico TOESPRAAK VAN VICE- ADMIRAAL QUANT NIEUWE BRUG OVER DE KONINGSHAVEN -DE EEMIAISDER* Dc overval tvas uitstekend voorbereid Permanente maritieme bewaking In een persconferentie heeft de minister van Koloniën eenige indruk ken medegedeeld naar aanleiding van de onvolledige berichten uit Curasao. Ter ver klaring van die onvolledigheid moet men zich de situatie indenken, die daar heersch- le in den laten namiddag en den voor nacht. Des avonds half tien begon de overval. In de tropen heerscht dan een volkomen duisternis. De gebeurtenissen waren afge- loopen ongeveer half drie a drie uur 's nachts. Het was dus uiterst moeilijk, zich een denkbeeld te vormen van wat in dien tijd is gebeurd. Niemand heeft het heele evenement bijgewoond. Ieder woonde maar een klein stukje bij. En het laat zich hooien, dat, toen het schieten begon, er eeri paniek ontstond en ieder, die er niets mede te maken had, zijn huis zoo gauw moge lijk heeft gesloten en slechts aan eigen veiligheid dacht. Op den Gouverneur rust nu de taak. uil deportieele, voor een deel ook onjuiste waarnemingen, een geregeld verhaal op te bouwen. Daartoe moet hij stuk voor stuk de gegevens verzamelen van personen, die bij als betrouwbare waarnemers beschouwt Hij kan nu nog geen volledige berichten geven. Niemand kan echter harder naai de berichten verlangen dan de minister zelf, die deze heele zaak voor ons land als onaangenaam, blameerend en tragisch be schouwt. Zooveel is er reeds gebleken dat de over val is voorbereid op een wijze, waarvoor men respect moet liebben. De organisatie is geweest, zooals die alleen door zeer be kwame aanvoerders kan worden in elkaar gezet. Eén daarvan was de generaal Ur- bino of Urbina, die zeer goed de locale toe standen kent. Immers hij heeft verleden jaar in liet fort gevangen gezeten. De indrnk is dat hij, gesecundeerd door een aantal hoofdleiders, den dag te voren met een aantal andere hoofdleiders uit Venezuela is gekomen. Den vorigen dag is inderdaad een groote schoe ner uit Venezuela gekomen met een aan tal menschen, reizende op ordelijke pas sen.'Die konden dus niet. worden geweerd; Het schijnt nu, dat die uitnemende voorbe reiding van den overval is uitgevoerd met zoo verrassende snelheid, dat heel Curasao en de militaire macht volkomen is verrast. De recherche was niet op de hoogte, wam er was niets, waarvan zij op de hoogte had kunnen zijn. Behalve dien schoener, die Vrijdag is ge komen, moeten nog andere deelnemers aan 'den overval en dat waren vermoedelijk menschen, die wapens voor den overval hebben medegebracht op clandestiene wijze met kleine aai tuigen iri de vele kreken en baaien van Cui'a<;ao, onder be scherming der duisternis zijn geland. Men beeft slechts de rotsige kusten, in de tro pen te kennen om te weten, dal zulke clan destiene landingen niet ontdekt kunnen Jworden Autobussen in razende vaart. Vermoedelijk hebben de deelnemers aan tien overs al zich buiten de stad vereen igd- Bovendien hadden zich reeds in tie stad honderden handlangers verspreid, die wachtten op liet binnenkomen van de kern [van de expeditie. Deze kwam 's avonds halftien in diie groote autobussen, die in razende vaart, dadelijk op het doel afreden, bet fort. de hoofdwacht en het kampement. jDp Zaterdagavond heerscht er in alle tro pische plaatsen een groot verkeer. Dus Mas liet verschijnen van de autobussen daar niets bijzonders. De mannen in dc auto bussen hadden de wapenen blijkbaar onder !de banken gelegd. Bliksemsnel konden ze 'dan in enkele seconden de lieden van de wacht overrompelen en buiten gevecht stel len. Voor zoover daar beschikbaar waren militairen, die zich konden verdedigen, hebben zij dit op zeer stevige wijze gedaan. De aanvallers hebben dan ook zeker ver liezen geleden, maar zij hebben allen, die gedood of gewond mochten zijn, meegeno men. De gouverneur laat nog zoeken op jCuraijaö zelf naai- menschen, die gewond rijn en tl ie dus aan den overval zouden Lebben deelgenomen. Maar dit zoeken heeft lot heden geen resultaat opgeleverd. Vermoedelijk zijn dus allen op het schip meegenomen. Met dat schip zijn vertrok ken naar schatting 250 man. Tijdens het in laden van de buitgemaakte wapenen en munitie hebben zij ook hun gewonden en ieen aantal gesneuvelden kunnen inladen Die 250 weggetrokken menschen waren niet allen, die aan den aanval hebben deelge nomen. De rest heeft zich verspreid. Ei Waren misschien ook ingezetenen onder, Werklui, die op Curasao werkzaam waren f.n waarvan zich aan de controle onttrekt, Welk aandeel zij aan den overval hebben genomen. Het is dus,uiterst moeilijk ondet die werklui personen op te sporen, die Schuldig aan den overval zijn. Het fort en het kampement waren zeer Zwak bezet, omdat op dien Zaterdagavond 'de politietroepen verspreid waren over de stad, waar zij op zulk een avond hoog noo dig zijn. ITen te alarmeeren, was dus niet mogelijk. Voor zoover zij gealarmeerd kon- jden worden, keerden ze terug naar het [kampement, doch de aanvallers hadden ge- èorgd, clat door groepjes handlangers de toegangen naar het centrale gedeelte van de stad waren afgezet. Die handlangers konden zich dadelijk voorzien voor zoover noodig van de wapens, die bij den eersten overval waren buitgemaakt. Telefoongesprek met den gou verneur. Toch is het nog gelukt even na den eer sten overval van liet kampement den gou verneur telefonisch te bereiken om hem den overval mee te deelen. Daarna kon hij geen verbinding meer krijgen met kampe ment en fort. Eerst later op den avond, om streeks 11 uur, half 12, kwam een groot aantal menschen in zijn huis, die zeiden: „U gaat mee". Hij was alleen en kon dus weinig beginnen. Van hetgeen verder is gebeurd, kan dc minister nog geen aaneengeschakeld ver haal geven. De gouverneur beeft ingezien, dat tegenstand tegen de overmacht geen zin had cn dat alles wat hij zou probeeren, de situatie zou verslechteren. De aanvallers deelden hem mede, dat wanneer hij hen niet in de gelegenheid stelde, dadelijk met de wapens te vertrekken, zij de stad zouden plunderen en in brand steken cn eveneens de etablissementen buiten de stad. De minister hoopt nog verdere aanvul lende berichten te krijgen cn deze dan ook aan de pers te kunnen meedeelen. Op sommige vragen, hem gesteld, deelde dc minister meue, dat men bij den overval inderdaad volkomen machteloos stond cn dat elke poging om weerstand te bieden lot erger optreden zou hebben aanleiding ge geven. De commandant van de politie is gealar meerd, doch werd bij het komen in het kampement direct opgevangen en onscha delijk gemaakt. De opmerking is gemaakt, dat er niets gebeurd zou zijn, wanneer er een oorlogs vaartuigje zou zijn gestationneerd. Maar bij een zoo uitnemend voorbereiden overval zou de goed georganiseerde bende er wel voor gezorgd hebben, dat zij het oorlogs scheepje onder den voet hadden geloopen. Zij zouden het hebben overrompeld. Het doel van de raid was uitsluitend zich meester te maken van wapens. Er zijn ech ter nog wapens over en mitrailleurs. De weermacht is door het gebeurde niet ver-' zwakt, behoudens de zeer enkele dooden cn gewonden. Er zijn 130 man, zijnde ongeveer twee-derde der polilietroepen, die er moeten komen en die hier worden aangenomen. Wapens hebben zij nog voldoocnde en mu nitie ook Men is nu gewaarschuwd boven dien. De maritieme bewaking. Op een vraag of het in verband met hel zenden van de Kortenaer cn de Hertog Hen drik naar Curasao iri de bedoeling ligt daar ren permanente maritieme bewaking te vestigen, dan wel of men hier alleen tó noen heeft met een manifestatie, antwoord de de minister, clat die zending op hel nogenblik "dient om herhaling in de naast* toekomst volledig te voorkomen. De minis- rer denkt wel, dat het er toe zal moeten leiden dal. wij in de West voortdurend eer» vaartuig hebben, ook met het oog op Aru ba, waar zich oen petroleumindustrie gaai ontwikkelen, even belangrijk, misschien nog belangrijker clan op Curasao. Een plan lot het zenden van een derge lijk vaartuig bestaat al, het vaartuig zelf helaas nog niet. Ook is de vraag nog han gende, of 't, schip in den kost moet zijn bij marine of bij de gouverneurs van de West De minister geeft de voorkeur aan het eer ste, omdat het voor een reederij met een scheepje niet zoo eenvoudig is, het perso neel geregeld op peil Ie houden. Er moet nu overlegd worden, wat de meest pracli- rche weg is om in tie W est paraat te zijn Een torpedojager claar te stationneeren heeft het groote nadeel, dat door de proven tieve werking er niets te doen is. Dat heeft eri demoraliseerende werking op de be manning. Censuur is in zooverre op Curasao inge steld. dat de gouverneur belet., dat sensatie- terichten worden rondgezonden. Een telegram van de Koningin. H.M. de Koningin beeft, naar het Tlbkl. meldt, het. volgende telegram aan (lc op varende van 1 Ir. Ms. „Hertog Hendrik' verzonden: „Bij uw vertrek naar Curasao vvensch ik commandant, officieren en bemanning een voorspoedige reis toe in de overtuiging dat bet hooghouden van de eer onzer v lag ten volle aan u is toevertrouwd.' vv.g. WI LI-I ELM IN A. Nieuwe nederlaag der op standelingen. Uit Curasao wordt, geseind, dat uit Coro wordt gemeld, dat de Venczolaansche re- geeringstroepen de revolutionnairen dip Zaterdag den overval op Willemstad pleeg den, gisteren opnieuw hebben verslagen, toen zij beproefden Coro te bezetten. Ecu grbole hoeveelheid munitie en wapenen werden buitgemaakt. De opstandelingen verloren bovendien vele krijgsgevangenen. I-Iet leven op Curacap is thans weer ge heel normaal. „Tiet Volk" had over de behandeling der arbeiders op de „ïsla", de petroleumonder- neming op Curasao een verhaal gedaan, van de soort zooals het blad die ook over „uitbuiting" in Nederland soms met dikke woorden vertelt, meldt het IIbld. Met het gevolg, clat de „Vorwarts" een flesch Curasao afbeeldt, waarin bet „gist". Geboeide slaven luisteren verheugd naar het rumoer clat bewapende Hidalgo's om de flesch maken en de kurk vliegt er af. Zoo spiegelt, zich de wereld in de sociaal democratische pers. tfi ■▲▲aaaaaaaaaaaaaaa. LANQESTRAAT 62-64-66 E TENNISPANT ALÓNS JEANS-WIT Fl. 3.50 - 4.75 - 6.75 BIPS-BEIQE Fi:*8.S0 FLANEL- WIT 12.50 - 13.60 EN QEKLEURD 14.50-16.50 Alles wasch-echUèn volmaakte snit Zalen voer vergaderingen, concerten, tooneel- en feestuitvoeringen enz. Sterk verlaagde prijzen Utrechtschestraat 29 - Tel. 37 Geheel iets aparts is onze lekwaliteit Zakflacons £0 cents r/ïoose collectie Diverse slijpsels LANGESTR. 35 - TEL. 308 ®3EB0esesssssebbeb3bsessbssbse Langestraat 26 Tel. 346 U koopt goed en goedkoop a a EaEaBaEasBaaaBBaaaaBBaaEBaaaaa 553= LANGESTRAAT 129 STEEDS GOEDE EN ACTU EELS PROGRAMMA'S GEZELLIG ZITJE GOEDE MUZIEK Utr. straat 23 - Tel. 243 KLEEDIIViG NAAR MAAT MOOI GELEGEN HEEKENHUIZEN v. Marnixlaan 64 en Brederodelaan 5 Burgerwoonhuis Stellingwerfs. f 3000 Kapelweg 42 - Tel. 1053 KAPELWEG 77 AMERSFOORT „Een koloniale mogendheid kan niet ongestraft zijn maritieme ween macht verminderen" Groote belaogstelling in den Helder Men schrijft nog nader uit den Helder, d.d 13 Juni: Hedenmorgen 11 uur is de Hertog Hen drik, slechts enkele dagen na de Korte naer, onder groote belangstelling van de burgerij vertrokken voor de reis naar Curasao. Bij de Kortenaer was een be langstelling, zóó groot, als nog nimmer te voren bij vertrek van ecnig oorlogsschip was aanschouwd. Zeer zeker hebben 't buitengewoon fraaie weer, en het uur van vertrek hierop invloed gehad. Want nu de Hertog Hendrik wederom in de morgen uren zeewaarts ging.en dus de meesten op hun werk waren, was de belangstelling clan ook merkbaar minder. Hetgeen niet wegneemt, dat het publiek, zoowel bij het schip als bij het havenhoofd, één compac te massa vormde. Te half elf klinken hoornsignalen, be wijs, dat zoo dadelijk de vice-admiraal aan boord komt voor inspectie en om af scheid te nemen van de bemanning. Z.E. is vergezeld van den chef van den Mari nestaf, schout-hij-nacht mr. J. C. Jager, den chef van don staf, kolonel J. de Graaff, don hoofdofficier van den Marine-Stoom vaartdienst 2e kl. A. H. Voetelink. alsme de den adjudant van den admiraal, luit. ter zee Je kl. Ilettërschey. Bij deze gele genheid hield de vice-admiraal Quant de volgende toespraak „Commandant, officieren, onderofficie ren en manschappen. Alvorens u, commandant, order te geven uwe opdracht op te volgen en u met den moesten spoed te begeven naar onze West- Indische wateren, wil ik u en allen opva renden een goede reis en een t.z.t. behou den terugkomst in het vaderland toevven- sehen Ik ben overtuigd dat u allen volkomen het ernstige van het oogenblik zult besef fen. Dit toch is mij duidelijk gebleken in de enkele spannende drukke dagen, die achter ons liggen dooi" de groote voort vaiëndheid en het zichtbare enthousias me, waarmede ge allen hebt medegewerkt om dit vertrek zoo spoedig te doen plaats hebben. Particuliere belangen weken overal, terwijl liet mij voldoende bekend is, dat voor meerderen onder u het onver wachte vertrek wel heel ongelegen moet zijn'gekomen. Dp marine is altijd, ook al is zij cp do komende gebeurtenissen niet extra voor bereid. in zeer korten tijd voor haar taak gereed Het vertrek van Hr. Ms. Kortenaer, dat voor haar even onverwachts en onvoorbe reid was als voor u allen, reeds binnen 21 uur nadat de eerste, bijna onbegrijpe lijke en zeker met veel ergernis en be schaming ontvangen berichten uit Cura sao bij de regeering waren ingekomen, is een lichtpunt in onze tegenwoordige Ma rine-geschiedenis. Het aandeel, dat het corps mariniers ook hier weer bij heeft gehad, mag rnet trots vermeld worden. Als voorbeeld haal ik aan hoe meerdere mariniers juist waren aangewezen voor hel betrekken van de wacht voor het Paleis te Amsterdam, cn dat zij 24 uur later gepakt en gezakt uit der. Hoek van Holland naar West-Indic vertrokken. Het feit, dat ook nu dit pantserschip, dat op Zondagavond nog ie Amsterdam lag ter opluistering van de feesten aldaar ter ecre van het 50-jarig jubileum van Hare Majesteit de Koningin-Moeder, daarom eerst Maandagmorgen hierheen kon ver trekken, thans reeds gedokt vol victua lie en kolen en rnet. vele matrozen, die drie dagen geleden nog aan boord Van Hr. Ms. Jaob van Heemskerck in het Engelsche kanaal voeren gereed is om haar eer volle opdracht te gaan vervullen stemt tot groote vreugde. Voor de wijze, waarop gij allen daartoe hebt medegewerkt, betuig ik u mijn groote tc-v redenheid. Dat gij allen uw plicht zult doen als zulks van u zal worden gevraagd, staat bij mij zoo vast, dat ik zelfs op dit gewich tige moment liet niet noodig acht daarop nog eons een afzonderlijk beroep te doen. Ook bet aandeel, dat 's Rijks marine- weid in het gereedmaken heeft gehad, mag niet onvermeld blijven. Vol vertrouwen in de juiste vervulling van uw opdracht zie ik u vertrekken, om dat ik weet, dat de eer van de vlag, die van uw schip waait, onder alle omstandig heden cn te allen tijde door u allen zal worden gehandhaafd. Het Nederlandsche volk volgt u met veel belangstelling. Het groote enthousiasme, waaronder ITarer Majesteit Kortenaer deze haven heeft verlaten cn waarmede ook nu weer uitgeleide wordt gedaan, moge u de verzekering geven, dat aller oogen en hoop op u gevestigd zijn en blijven, opdat zoo spoedig mogelijk mede door uw verschij nen cn uwe aanwezigheid in de wateren van onze West-Indische bezittingen de be- leediging, die daar onze vlag is aangedaan onmiddellijk zal vervagen en naar wij wil len hopen zal worden vergeten en her steld. Persoonlijk mocht ik nog Maandag te Amsterdam uit Haren eigen mond hooren, hoe Hare Majesteit de Koningin het snelle gereedmaken en vertrek van Haar sche pen met belangstelling volgde en waar* deerde. Ook bij Haar leeft de overtuiging, dat bij- u de Nederlandsche vlag veilig is, welke de gevolgen ook mogen zijn van deü schandelijken en beschamenden overval in Curasao. Ons nationaal gevoel is daardoor belee- digd, ook al geschiedde dit. alles ten slotte door een z.g. onverantwoordelijke roovers- bende! Waardig, beleidvol, doch vastberaden zal hier moeten worden gehandeld. Uwe u door de regeering verstrekte in- struct je wijst u hierbij den te volgen weg. Uw aller taak moge daardoor een wel* licht moeilijke worden, zij is in verband daarmede zóó eervol, dat de hier achter blijvende collega's u allen merkbaar be nijden, nu u uw,gewone oefeningen weer ziet omzetten in deze reëele maritieme opdracht, door deze onvervvachtscbe ge beurtenis. die weer eens duidelijk waar schuwt, dat een koloniale mogendheid niet ongestraft zijn maritieme weermacht kan verminderen. Talrijk waren dezer dagen de verzoeken die bij mij inkwamen, om. als er iemand mocht, uitvallen, zijn plaats aan boord van dit schip te mogen innemen. Gelukkig kwam geen enkel onnoodig verzoek van u binnen om te mogen achterblijven. Alles getuigde van een goeden geest, da mooie historie onzer „marine" waardig. Moge God verhoeden, dat u ooit genood zaakt zult zijn met gebruik der wapenen de eer der vlag hoog te moeten houden, doch wanneer zulks van u gevraagd zal worden, doet dan uw plicht tegenover Ko ningin en Vaderland. Laat ons deze op dit gewichtig oogen blik nog even in herinnering gebracht bij onze indiensttreding gegeven belofte bezegelen door een driewerf hoezee voor Haar, aan wie wij trouw blijven tot in den dood. Leve de Koningin!" De bemanning beantwoordde deze rede met een spontaan driewerf hoera. Tijdens de toespraak cirkelden verschil lende vliegtuigen van de Marine-vlieg- diensten boven het schip. Ministers van Binoenlandsche Zaken en Waterstaat bij de opening Gisteren is een belangrijke nieuwe fas* ingetreden in het Rotterdamsche verkeers* vraagstuk door de opening van de nieuwe brug over de Koningshaven. Deze brug vormt met de Willemsbrug, waarvan zij als een verlengstuk is te beschouwen, de eenig* sle verbinding die er tusschen de twetj Maasoevers bestaat, en als zoodanig is zij een van de hoofdknooppunten van al het verkeer dat de Maasstad in- en uitgaat. Jaren lang js het hier sukkelen gewéesf. Het toenemende verkeer op den Rijn deed liet aantal groote schepen waarvoor de oude brug moest worden opengedraaid steeds toenemen cn daardoor werd de stag* natie die eenige malen per dag in liet ver keer werd veroorzaakt steeds grooter. Ouj aan dit euvel tegemoet te komen zijn toen twee dingen besloten In. de eerste plaats is de Willemsbrug eenige meters omhoog* «ebracht, waardoor dus de meeste schepen daaronder door kunnen varen, in de. tweed* plaats werd besloten een nieuwe brug over /ie Koningshaven te bouwen, die snellen epen en dicht kon en bovendien veel bree* der was dan de bestaande. Maanden en maanden heeft deze bouwerij geduurd. Een hulpbrug die aan da ander* zijde van de spoorbrug rnet behulp van ge* deeitcn van de oude brug is gebouwd, moesf zoo goed en kwaad als bel ging in het ver* keer voorzien. De Willemsbrug kwam klaart sn dat bracht al eenige verlichting. Verle* den winter hstft Let echter al heel erg ge* spannen. De hulpbrug heeft slechts een zeetl zwakke onderbouw, die reeds geforceerd was, doordat de nieuwe brug door allerlei! omstandigheden veel later kwam dan men geraamd had. Bovendien kon men zwaren ijsgang verwachten en het was de vraag of dc hulpbrug dat zou kunnen uithouden* Daarom is toen met koortsachtige baast aan de nieuwe brug gewerkt, om die ten* minste zoover bedrijfsklaar te hebben, dat eventueel zij in dienst kon worden gesteld. Het is'gelukkig niet noodig geweest, en' men heeft de nieuwe brug kalm kunnen afbouwen. Gisteren is zij, in tegenwoordigheid van vele hoogwaardigheidsbekleeders, w. o* de ministers van öinnenlandsche Zaken e« Landbouw, en van Waterstaat.-de brug ge* opend. De traditioneele ceremonie van hef doorknippen van het zijden lint heeft daar* bij plaats gevonden, dit alles opgeluisterd door de schetterende tonen van het Politie* muziekcorps, dat bij dergelijke gemeente* lijke feesten nooit ontbreekt. Voor de bewoners die geregeld naar den overkant moeten, is deze nieuwe brug eert verbetering. Voor al het vervoer naar hef Zuiden ook. Voor alles en iedereen trou* wens. Het is alleen nog de vraag of de ver* keersregeling die men voor het plein er achter heeft ontworpen, in de practijk wél zal voldoen. Maar dat zal door niets anders kunnen worden uitgemaakt dan door d$ practijk' zelf» 1

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1929 | | pagina 5