reiskoffersI
DE MINISTER GEEFT EEN EXPOSE
Woensdag O Juni 1929
AMERSF0GRI5CH OAÖBLAÖ
27e Jaargang No. 295
DE VRAGEN VAN COLIJN
BEANTWOORD
JUWEELENDIEFSTAL TE
'S GRAVENHAGE
GNQME ET RHONE
MOTORRIJWIELEN
0 TOR HU SS"
SERRÉ
1 HANDELSHUIS RADIO ELECTRA I
G. J.v.Amerongen&Co.
Lijstenmakerij en Kunsthandel
Fa. Gebrs. van Eeden
PRINCESS ROOM
IC. BOVEE
IF.N.MOÏOR
ra
ra
tYolhandel „De Concurrent"
BELGISCH BEZOEK AAN
ONZEN VLÏEGDIENST
VERGIFTIGINGSPOGING
TE H00GEVEEN
.DE EEMIANDER-
Binnen een kwartier was de bende
meester van bet fort
De bezetting bad geen
geweren
Door den lieer Colijn waren op 10 Juni
j.i. de volgende vragen aan den Minister
van Koloniën gesteld
1. Is de regeering bereid, zoo spoe
dig mogelijk uitvoerige mededeelingcn
te verschaffen aangaande de voor onze
internationale reputatie zoo blamee-
rohde gebeurtenissen op het eiland Cu
racao
2. Wil de Regeering met name dui
delijk maken, waaraan het is toe te
schrijven, dat een bende van 5U0 Vene-
zola'iien dermate gewapend kon zijn,
dat de militaire politiemacht kon wor
den overmeesterd
3. Kan er op worden gerekend, dat
de Regeering maatregelen van blijven
der. aard nemen zal om een herhaling
van zulke voor oris koloniaal gezag en
internationale reputatie smadelijke ge
beurtenissen te voorkomen
Ilierop heeft de Minister van Koloniën,
'de licpi* Koningsberger de volgende ant
woorden verstrekt
Antwoord op vraag 1 Toen de aanvan
kelijk van den Gouverneur van Curasao
op 10 en 11 dezer ontvangen telegrafi
sche berichten betreffende de in den nacht
van 3 op 9 dezer plaats gehad hebbende
gebeurtenissen de Regeering nog niet in
staat stelden, zich daarvan een duidelijk
beeld le vormen, heeft de ondergeteekende
den landvoogd den I2cn dezer telegrafisch
acht vragen gesteld, waar op den lien de
zer de antwoorden zijn ontvangen.
Vraag: Iloe is het mogelijk geweest, da'
.volledige overval plaats had
Antwoord De overval was zeer goed ge
organiseerd. Hoofdzaak was snelheid van
uitvoering. Tegen half tien reden drie
groole autobussen, wat op Zaterdagavond
een gewoon feit is, rnet verborgen wapens
met groóte snelheid op de hoofdwacht,
hebben zich in drie partijen gesplitst cn in
enkele seconden de wacht neergeslagen, 't
aanwezige pikc-t omsingeld-en hetr-arsenaal
bezet. De aanwezige militairen hebben zich
.van revolvers bediend voor hun verdedi
ging. Van aanvallen was geen sprake meer
Dc opstandelingen waren gewapend met
pistolen, automatische geweren, karabijnen
en klewangs. Van het garnizoen, honderd
zesendertig man sterk, waren aanwezig zes
politie-militairen in de hoofdwacht cn een
piket in rust van 2> man. De dienstdoende
militaire politie surveilleerde op straat cn
■was over het geheele stadsdistrict ver
spreid. Twee ploegen waren buiten dienst
i-ii buiten de kazerne. Binnen een kwartier
waren de opstandelingen meester van het
oh t, waarin politiehoofdmacht, kazerne en
arsenaal zijn ondergebracht. Er kwamen
onmiddellijk daarop van alle kanten op
standelingen aan, die zich van wapenen
voorzagen cn gedeeltelijk gewapend waren.
Kapitein Dorren, gealarmeerd, reed per
a.ilc het fort binnen, passeerde de linie
bij do poort, die vuurde, en viel bij de
vecht in handen van de bende.
Vraag: Waren geen rcchercheberichtcn
«omtrent plannen daartoe en in verband
daarmede geen veiligheidsmaatregelen ge
nomen
Antwoord Bij de recherche waren geen
berichten omtrent dit aanvalsplan binnen
gekomen en waren geen bijzondere veilig
heidsmaatregelen genomen.
Vraag: Heeft militaire bezetting geen
'tegenstand kunnen bieden, hetgeen z-n
moeten worden afgeleid uit feit, dat om
trent clooden bij overvallers niets bericht?
Antwoord Dc militaire bezetting, die in
bet fort aanwezig was, heeft sterken te
genstand geboden, maar beschikte niet over
geweren, ook niet dc dienstdoende pojitic-
militairén buiten. Dezen, gealarmeerd,
snelden naar de kazerne, maar kwamen te
Iaat de toegangen tot het centrum der
stad bleken reeds afgezet door handlangers
Het is niet bekend hoeveel gewonden de
overvallers' hadden dezen weggevoerd
jyvorden gezocht.
VraagHad IJ bericht gevangenneming
Bonen half tien Wat geschiedde voor
dat. tijdstip cn welke maatregelen zijn tus
schen half tien en half twaalf genomen ter
handhaving gezag
Antwoord: Van luitenant Berger ont
ving ik kort na den overval telefonisch be
richt, dat Venezolancn kazerne aanvallen
hadden en ik alles moest sluiten. Ik hoor
de niets meer en kon geen telefonische ver
binding krijgen met politiewacht. Tegen
half elf uur kwam kapitein Borren bij mij
op Gouvernementshuis cn rapporteerde,
dat hij gevangen was cn de Venezolancn
de macht in handen hadden en alle wape
nen hadden meegenomen. Zij hadden hem
medegedeeld niets tegen Curasao in den
zin te hebben en wilden daarentegen spoe
dig met het stoomschip „Maracaibo" ver
trekken met medeneming van buit aan wa
penen en munitie. Als wij het zouden ver
hoeden, lieten zij de stad plunderen en
C.P.I.M. in brand steken. Advies comman
dant was: zorg dat de bende spoedig ver
trekt; wij zijn machteloos en weten niet
wat. elk oogenblik gebeuren kan; tegen
stand is nutteloos. Kapitein Borren is
toen teruggekeerd. Zij hadden stoomschip
„Maracaibo" aangewezen als schip. Ik ver-
pocht toen agent Red D. Line het personeel
to verzoeken het schip te bedienen om uit
le varen, llooger personeel aanwezig; de
bemanning was gevlucht; agent zou maat
regelen nemen. Nadien is hulp C.P.I.M. te
lefonisch aangeboden, tien geweren en re
volvers als onvoldoende afgewezen, en aan
geraden voor eigen veiligheid te waken.
Bij elf uur luitenant Berger gekomen, had
geen gegevens voor maatregelen; kon niet
de verspreide, slecht gewapende militai
ren verzamelen voor tegenaanval. Een tele-
foonmededeeling dat een mitrailleur en en
kele geweren in veiligheid waren. Luite
nant Berger gaf last deze naar gouverne
mentshuis te brengen.
Vraag: Wat daarna tot tijdstip vertrek
Maracaibo?
Antwoord: Voor die er waren kwam ka
pitein Borren terug met aanvoeder en ge-
wapenden zoogenaamd voor onderhande
len. Er werd gezegd zorg dat wij vlug weg
komen; wij doen niets verder tegen Cura
sao; U gaat mede. fk ben loodskantoor ge
gaan en last gegeven loods spoed le be
trachten. Met klaarmaken cn bemanning
schip, inladen wapenen, munitie ging veel
tijd heen. Ik was gevangen en stond onder
bewaking buiten op gouvernementsplein;
van maatregelen, door wie ook genomen,
tusschen tien cn half twaalf werd mij niets
bericht.
Vraag: Is bende van overwal gekomen of
plaatselijk geformeerd, zoo ja, uit welke
elementen?
Aantwoord: Bende is plaatselijk ge
vormd; de aanvalstroep, de versterking en
afzettingsbenden elk afzonderlijk. De aan
valstroep was meerendeels vreemde ele
menten, eerst den vorigen dag per schoe
ner binnengekomen op goede passen; de
rest werd aangevuld door hier gevestigde
Venezuelanen en verdwenen weer.
Vraag: Wat is geworden van rest bende?
Antwoord: Er zijn ongeveer twee dui
zend op Curacao; reeds een tiental zijn
gevangen genomen.
Vraag: Zijn aanvoerder en hoofdleiders
inmiddels bekend geworden?
Antwoord: Aanvoerder was bekend indi
vidu, generaal Urbina, vorig jaar Novem
ber uitgewezen, na veertien dagen in het
fort geïnterneerd te zijn geweest na een
opstootje in Coro; hoofdleider Nachado
was ook in Curasao bekend als sportman.
Vraag II. De beantwoording van deze
vraag is hierboven reeds gegeven. Daar
aan moge worden toegevoegd, dat, volgens
een aanvullende telegrafische mededeeling
van den gouverneur, aangenomen moet
worden, dat door schoeners en langs de tal
rijke baaien van het eiland Curasao wape
nen door de bende zijn binnengesmok
keld.
Vraag III. Deze vraag wordt bevestigend
beantwoord. Maatregelen van verschillen
den aard zijn reeds in overweging.
Voor duizenden guldens
vermist
Tijdens afwezigheid van de bewoners is
gisteravond tusschen half acht cn half elf
ingebroken in de juwelierszaak van de fir
ma R. aan de Spuistraat te 's Gravenhage.
In de étal.agekast en in het magazijn is
alles overhoop gehaald, en ook is een
schrijfbureau opengebroken. Voor duizen
den guldens wordt aan sieraden vermist.
Naar voorloopige opgave zijn gestolen 3S5
ouden ringen, een paar dozijn platina rin-
en, een partij gouden oorbellen cn oor
knoppen met briljanten, voorts gouden cn
diamanten dasspelden, gouden horloges,
colliers, briljanten, broches enz. Blijkbaar is
de straatdeur met een valschen sleutel ge
opend. De politie heeft dadelijk, nadat de
inbraak was bemerkt, de omgeving afge
zocht; resultaat heeft dit onderzoek tot
dusver niet opgeleverd.
ONZE CONSERVENHTDUSTRIE.
Duitscli bezoek.
Deze weck zullen afgevaardigden van
25 Duitscho conserv enfabrieken een bezoek
brengen aan ons land. Onder leiding van
het centraal bureau van de veilingen en in
samenwerking met enkele Ncdcrlaudsch.e
conscrvcnfabrickcn zullen verschillende
streken van ons land worden bezocht en
conservenfabrieken worden bezichtigd.
Heden zou het gezelschap de aardbeie n
citltuur te Beverwijk bezichtigen en de fa
briek der gebrs. Doctor aldaar bezoeken:
daarna wordt naar Roelofarcndsveen cn
Ter Aar gereden. Dinsdag bezoek aan het
Westlancl cn in den namiddag aan Leiden
en omgeving; in Leiden zal liet bedrijf dor
fa. Tieleman cn Dros worden bezichtigd.
Woensdag gaat de tocht over Zwijndreehf
en Barendrccht naar Breda; dc aardbeien-
cultuur op dc Zuid-Hollandsche eilanden
zal daarbij in oogensehouw worden geno
men. Te Breda een bezoek aan Hero's Con
serven fabriek. Donderdag gaat het gezel
schap naar dc Betuwe; dc tocht gaat over
's-Hertogcnbosch en Zaltbommcl naar Tiel,
waar de eonsei venfabriek De JBeluwc zal
worden bezocht. In Utrecht zal liet centraal
bureau den gasten tot slot een afscheids
diner aanbieden.
BUITENGEWONE AAiMBIEDliYG
5 P.K. ELECTR. GLOEDNIEUW
VAN Fl. 830.— VOOR Fl. 675.—
LANGESTR 112 TEL 457
I»*
F0T03RAFISCH ATELIER
UTR. WEG 40 TEL. 371
ONTWIKKELEN
AFDRUKKEN
VERGHOOTEIM
ZEISS IKONKODAK
BEBSEBBEBESaBEEEEEEEEBBSESBBEE
B 0
Ket goedkoopste adres hier ter stede
voor
s RADIO- ELECTRfl-
s
EN
a RIJ'A'IELOMDERDESLEN 1
a w
1 is 1
l-AIMGESTRAAT 79 TEL. 81 E
B t.o. de fa L. HOUBAER 1
b n
EEEËEEEEBEEESEBSEESBEEBESBBSEB
Wie prijs stelt op smaakvol
DRUKWERK
laat 't vervaardigen door
Boekdrukkerij
Van Perseijnstraat - Amersfoort
Prijzen niei hooger, doch werk beter
verzorgd dan bijna overal elders
Arnh. weg 32 Tel. 1069
Onze collectie LIJSTEN
munt uit door mooie pro
fielen voor elke omlijsting.
Billijke prijzen.
Arnhemschestraat Q Tel. 774
Het oudste adres
hier ter stede
I in luxe en gewone uitvoering
Bezoekt met Uw logé's
EJTR. STRAAT 49 TEL 3!0
AANGENAAM INTERIEUR
GEZELLIG TERRAS
PRIMA CONSUMPTIE
BILLIJKE PRIJZEN
BSSSSSBaSBSBSSBESEIEEfflBEBaBBfflBS
Lavenaelstraat 9 en 12 - Tel. 109o
E
E
j ypo 500 cSVÈ3 Kopklop
B
B
B
ra
B
SBBBBBBBEBBBBBBBBBBBBBBBBBBBBB
f 650=-
Langestraat 31 Teleloon 214
EN GROS EN DETAIL
Grootste sorteering in
Wol- Sajet- en Sreigarens
DAMES- EN KINDERKOUSEN
Speciaal adres v. sterke schoolkousen
VEROORZAKEN VAN DOOD
DOOR SCHULD
Driehonderd gulden boele
opgelegd
ITet Amsterdamsche Gerechtshof heeft ar
rust gewezen in tie zaak van den bekenden
tooneelschrijver M. A. A. A. D., die in hoo
ger beroep was gegaan van een vonnis van
de Vierde Kamer der Rechtbank, waarbij hij
wegens hef veroorzaken van dood door
schuld was veroordeeld tot een maand
hechtenis.
De heer D. was in den middag van 19
April van het vorig jaar als bestuurder van
een kleinen two-seater in de gemeente
Nieuwer-Amstel bij Bovenkerk een auto
achteropgereden, welke op weg was van
Aalsmeer naar Amsterdam. Toen de heer D
dezen auto op den Legmeerdijk ter hoogte
van dfe R. Iv. School voorbijreed, voelde de
chauffeur van laatstgenoemden wagen, een
26 jarig koopman, plotseling een hevigen
schok. Het stuur werd hem uit de handen
geslagen en, na een scherpe wending naar
rechts te hebben gemaakt, botste zijn wa
gen tegen het hekwerk van de R.K. School.
Meiaas waren er, daar de school juist was
uitgegaan, veel kinderen op clen weg. Drie
van hen werden door den auto geraakt; het
ergst was een meisje er aan toe, dat tus
schen den wagen en het hek bekneld zat.
Het jeugdige slachtoffer is den volgenden
dag tengevolge van verbloeding overleden:
van een der heide andere kinderen moest
een heen worden geamputeerd. ITet Hof
heeft clen heer D. thans f 300.boete op
gelegd, subs. 30 dagen hechtenis en ontzeg
ging voor den tijd van een jaar van zijn
bevoegdheid om een motorrijtuig te bestu
ren.
UIT DE STAATSOURANT.
Voornaamste Kon. besluiten.
Op verzoek eervol ontslagen met dank
voor de vele belangrijke en langdurige dien
sten aan den lande bewezen mr. IT. G. Gre-
ven, oud-lioogleeraar aan de rijksuniversi
teit te Leiden, als lid en onder-voorzitter
van de centrale commissie voor de statis
tiek;
met ingang van 1 Juli benoemd tot burge
meester van Onstwedde P. Bergmeijer, met
gelijktijdig eervol ontslag als burgemeester
van Alm kerk;
benoemd tot burgemeester van Ierseke II.
C. J. Gunning, idem van Hoek mr. J. A. van
Tienhoven
benoemd tot adjunct-commies bij liet een
tra al bureau voor de statistiek niej. E. F,
Heijnemans, thans klerk;
benoemd voor het studiejaar 19291930
tot rector-magnificus der landbouw-liooge-
school te Wageningen de hoogleeraar aan
die onderwijsinrichting dr. G. Grijns;
op verzoek eervol ontslagen W. F. van
den Broek, als lid van het hoofdstembureau
voor de verkiezing van leden de Tweede
Kamer in den kieskring 15, met dank voor
de bewezen diensten, en benoemd tot lid J.
W. Bartels ITzn. te Zwolle;
herbenoemd tot burgemeester van Schaijk
A. J. Hoefnagel; van de Werken en Sleeu-
wijk en Werkendam W. Beukenkamp; van
Tlooge en Lage Mierde J. Goutsmits; van
Ruurlo A. E. van Arkel; van Barendrecht J.
Bax; van Zvvamrnerdam P. Iloogenboorn;
van ITeilo jhr. N. van Foreest; van Zuid-
scharwoude jhr. A. L. van Sjiengler; van
Oosthuizen C". D. Kaaskooper; van Katten-
dijke D. de Graaff, secretaris; van Wisse-
kerke M. J. Verhorst; van Grijpskerk en
Melisfcerke J. J. de Keijzer: van Wouden
berg P. A. G. baron van Ileeckeren van
Brandsenburg; van Meeden IT. Hofstee An
kema, secretaris; van Limbricht F. T. J. vaji
Boxtel; van St. Geertruid E. J. II. Wolfs,
secretaris; van Wanssum J. M. II. F. J.
baron de Weichs cle Wennc.
Op verzoek eervol ontslagen met dank
Jhr. B. W. F. van Riemsdijk, le Amsterdam,1
als lid van de rijkscommissie voor de Mo
nuhicntcnzorgbenoemd tot tijdelijk lee-
raar aan de R.H.B.§. te Velsen, J Speer te
Amsterdam wederom tijdelijk benoemd tot
leeraar aan cle R.IT.B.S. te Groningen F. E.
Boerma; eervol ontslagen J. I I. Wervel-
man als tijdelijk leeraar aan de R.TI.B.S. te
Utrecht.
Bevorderd tot bouwkundig ambtenaar 1e
klasse bij clen rijksgebouwendienst der 2e
klasse G. P. Smink te 's Gravenhage,
Jongens le Eindhoven, II. J. E. Christoffels
le Wageningen en IT. C. Kooymans te
Gravenhage.
Benoemd lot bouwkundig ainbLcnaar le
klasse bij clien dienst W. SLein Fz. te 's Gra
venhage, thans tijdelijk opzichter.
Benoemd tot adjunct-referendaris der
posterijen, telegrafie en telefonie, J. Braam,
thans directeur van het posl- en telegraaf
kantoor te Nieuw-Agister dam
Benoemd tot eleclro-techniscli hoofd
ambtenaar der telegrafie cn telefonie J.
Withaar, J. J. C. Voerma en IT. J. Wessels,
allen thans electro-technisch ambtenaar
der telegrafie.
NATIONALE BOND KOT MOBILISATIE-
KRUIS.
Nieuwe aiilselingen.
Gemeld wordt: In den laalsten tijd zijn
plaatselijke afdeelingen van den Nationalen
Bond „Met Mobilisatiekruis" gevormd te
Herwijneii. te Waardenburg, te De Werken
cn Sleeuwijk, te Waalwijk; voorts (iets
later) in den Alblasserwaard: te Bleskens-
graaf en Hofwegen, te Brandwijk, te Gou-
driaan, te Groot-Ammers, Nieuwpoort en
Langerak, te Hardinxveld, te Molenaars
graaf, te Ottoland, te Sliedrecht en te
Streefkerk. Vercler le Werkendam, te Alm-
kerk, te Wouclrichem en te Wijngaarden.
Wijders is onder voorzitterschap van mr.
F, .J, yan Lanschot een gewestelijk bestuur,! genover haar verloofde.
HARDLEERSCH PUBLIEK.
Bah, wat heb ik me geërgerd,
Bij het opcnluchtconcert.
Amersfoortscho „luistervinken"
IJwe houding leek wel'snert.
'k Heb gegriezeld, gisteravond.
Rustig was het, dat is waar.
Maar daar zijn we, stadgenooten
Hier nog niet alleen mee klaar.
Keurig had thans de Gemeente,
Met een strak gespannen touw
Rijweg van 't plantsoen gescheiden.
Wat geen mensch verbeet'rcn zou.
Rijweg vrij en zij die luistTcn
Rustig, veilig om de tent.
Geen gevaar meer voor 't verkeer dus
Door een luisteraars ellcnd'.
Liever echter dan heel praktisch
Binnen 't mooie touw te gaan,
Bleven onze Amersfoorters
IJskoud op den rijweg slaan.
Stadgenooten, snap nou toch eens,
Dat een daad der overheid,
Strikt in ons belang genomen
Voor genoegen, veiligheid,
Dient gesteund cloor medewerking.
Wanneer heeft men dat geleerd?
Doe bij zulk een goede reeg'ling
Dan toch niet zofo dom, verkeerd.
Als g' een varken aan z'n staart trekt,
Loopt het stomme dier vooruit.
En 't publiek deed gisteravond
Als het beest met langen snuit.
Laat het goede voorschrift slagen.
Heusch men kon hier in 't plantsoen
Bij cle opcnluchtconcerten
't Op mijn woord niet beter doen.
De politie moet een pluimpje.
En een standje moet 't publiek.
Voor haar houding gisteravond
Bij het mooi plantsocnmuziek.
'k Hoop clat flink' wordt opgetreden,
'n Sterke arm, dat is hier eisch.
Wie niet hooren wil moet voelen.
Scha en schande maakt wel wijs.
GROEGROE.
(Alle rechten voorbehouden).
voor Oost-Noordbrabant gevormd; in dat
landsgedeelte wordt nu verder cle organi
satie van kringen en plaatselijke afdee
lingen ter hand genomen.
De vorming van een afdeeling Zalt-Bom-
mel (wellicht ook van een kring Bommeler-
waard, voor welken reeds een comité zich
heeft geconstitueerd) is binnenkort te wach
ten'
Studiecommissie in
ons land
Te 's Gravenhage is aangekomen een af
vaardiging van clen Belgischen militairen
luchtvaartdienst, ten einde hier te lande
verschillende xliegkampen en instellingen
op luchtvaartgebied te bezoekén.
Deze studie-commissie bestaat uit capi-
taine-commandant Daumerie, hoofd der de
putatie; capitnine-comrnnnclant baron Do
Woelwart en lieutenant Wittevrangel.
Bezocht zullen o.a. worden het vliegkamp
Soesterberg, de vliegkampen Schiphol en
Waalhaven, de Fokkerfabriek, de Rijks-
sludiedienst voor cle Luchtvaart en schiet
oefeningen in het vliegkamp de Kooy.
De buitenlandsche officieren hebben gis
terochtend in het ministerie van Defensie,
bij verhindering, wegens andere ambtsbe
zigheden, van minister Lnmbooy, hun op
wachting gemaakt, hij majoor baron Van
Voorst tol Voorst, hoofd der Afdeeling II B
(generale staf) van het departement. Zij wa
ren bij dit bezoek vergezeld door den heer
Ch Maskens, gezant van België te 's Gra
venhage.
Wraak eeaer dienstbode
Bij het gebruiken van eieren ontdekte
het gezin van den slager I. M. van Zuiden,
Hoofdstraat te Hocgeveen, dat het zout een
bij zo n cl eren smaak had. Onmiddellijk werd
een nader onderzoek ingesteld en het bleélc
dat er een hoeveelheid phosphor in ver
mengd was.
De marechaussee, met het geval in ken
nis gesteld, heeft onmiddellijk een onder
zoek ingesteld en in voorloopig arrest ge
nomen de dienstbode van den lieer Van
Zuiden, genaamd H. v. V., wonende te Hol-
landscheveld.
Het gezin is in bet ziekenhuis „Betlicsda''
alhier opgenomen en in de maag warden
dc resten van de phosphor onldeki Na
behandeld te zijn, zijn vader cn de beide
kinderen weer in huis teruggekeerd. De
toestand is momenteel vrij goed.
De dienstbode heeft heden aan de mare
chrtussee bekend de phosphor in het zout
le hebben gedaan. Het meisje heeft wraak
wijlen nemen, omdat zij een berisping had
gekregen in verband met haar houding te-
