WIJNHANDEL J. A. SCHOTERMAN Zn. Gewas 1924 St. Emilion f 1.40 f 56.- Slaapkamersneybeien - fatrassen - Dekens. Fa. iW. VAN ACHTERBERGH, West-SóngeS 12-13. Telefoon 238. UTR.STRAAT 17 - Gevestigd 1878 - TELEFOON 145 WAT BEDOELDE LIEBERMANN? TWEE VERONDER STELLINGEN Een geboren weifelaar WAT DE AGENT BRONS GEZIEN HEEFT DE ZAANSCHE STAKING PENSIOENFONDS IN DE TYPOGRAFIE Humorhoekje U2>5Z33CZES3SB 3IJZOi\'DER AANBEVOLEN per flesch per anker Hij maakte zich meester van de Veendammer om daarmede winst te maken. Men meldt ons uit Amsterdam: Als op dezen zevenden dag van het straf proces tegen Salomon Liebermann de ver dediger, mr. D. Giltay Veth, zijn pleidooi zal aanvangen, is er, ooi al van de zijde der confrères van mr Veth. vrij veel be langstelling. PI. slaat allereerst even stil bij de door den officier voorgestelde wij zigingen in de dagvaarding. PI. kan zich met deze wijzigingen, op een punt na, ver eenigen. liet punt. waar pl. bezwaar tegen heeft, betreft n.l een wijziging, waarbij in de plaats van het doen plegen van ver duistering alleen verduistering ten laste wordt gelegd. Pl. acht dit niet toe laatbaar. De officier, mr. D. R e i 1 i n gh Wzn., merkt op, dal het hier een andere juridi sche constructie geldt voor een zelfde ma terieel feit; de verdediger echter blijft zijn bezwaren handhaven, met bet gevolg dat de rechtbank in raadkamer gaat. N'a haar terugkeer deelt president mr. Huysinga mede dat de rechtbank van oor deel is dat de wijziging moet worden toe gelaten. Mr. Veth vangt dan zijn pleidooi aan met een woord van dank aan den presi dent voor de knappe en rustige wijze, waar op hij de zaak heeft geleid. Ook sluit spr. zich aan bij de hulde van den officier aan den luchter-commissaris, voorts richt pl woor den van dank tot den officier zelf. in vvien pl. een zeer overtuigd, maar zeer ridderlijk tegenstander gevonden heeft. Pl heeft niets dan lof voor de hoffelijke cn welwil lende wijze, waarop het O.M hem steeds is tegemoetgetreden, ook den chef van de straf griffie komt dank toe voor zijn uitsteken den arbeid in dezen. Tot de zaak zelve komende wijst pl. er op, dat het hoofdzakelijk zijn bedoeling is, aan te tooncn dat Liebermann niet „pik zwart" is. Er zijn twee veronderstellingen: I. Liebermann kocht de ..Veendammer". met de bedoeling, de waarden uit de Bank te nemen cn zich daarmede te verrijken. Niets minder dus dan roof II. Liebermann wilde zich van de „Veendammer" meester maken om daar mede winst te behalen, hetgeen hij kon he reiken door met het object zelf te hande len, of door het object te verkoopen. De tweede veronderstelling is. naar pl. meent, de juiste. De speculaties zijn welis waar tenslotte mislukt, maar daarom mag men hieruit niet afleiden dat verd. te vo ren geweten heeft dat zij mislukken zou den. Pl. acht het noodzakelijk, na te gaan wat Liebermann's inzichten zijn geweest. Maar vooraf dient dan zijn persoonlijkheid in een helder licht te worden gesteld. In dit verband wijst pl. erop, dat het heele land van den verdachte den indruk heeft gekregen dat hij is de geniale doelbewuste, na-oorlogsche zakenman, die bij zijn plan nen steeds vaste lijnen trok. Niets is min der juist. Want Liebermann is allerminst doelbewust, hij is een geboren weifelaar, die niet in staat is, vaste lijnen te volgen. Bij al zijn transacties was hij aarzelend en weifelend, toen Kloppenburg zijn actie in zette en er pogingen in het werk werden gesteld om Liebermann te bewegen gelden terug te storten, was het van Gigch, die zeide: „Je geeft geen cent!" En wat deed Liebermann toen? Achter den rug van Van Gigih om wendde hij zich tot zijn Belgi sche advocaten, vvien hij fondsen ter hand stelde, waaruit de terugstorting kon plaats vinden. Pl. herinnert voorts aan het rap port van dr. Overbeek, waarin gezegd wordt dat Liebermann iemand is. die in- fluenseert, maar die ook zelf beïnvloed worden kan. Uitvoerig staat pl. stil bij dit eerste plan van Liebermann en bij het tweede: het plaatsen in grooten getale van Nederland- sche pandbrieven in Amerika. Pl.'s con clusie is dat Liebermann inderdaad ge meend heeft, dat hij in Amerika Neder landsche pandbrieven in grooten getale zou kunnen plaatsen en dat hij het aldus verkregen geld in de Oostelijke staten te gen hooge rente zou kunnen uitzetten. Wel heeft mr. van Lier. die Liebermann's plan nen met de ..Atlas-Hypotheekbank" heeft nagegaan, ons geleerd, waarom een Neder - landsche hypotheekbank in Amerika geen pandbrieven zal plaatsen, maar dit is voor pl. en voor de rechtbank even nieuw als het voor Liebermann was. Men mag dit dus den verdachte niet aanrekenen, hij is evenmin deskundige gelijk mr. van Lier er één is. Lit de briefwisseling tusschcn Lie bermanti en Sedeyn, reeds in December 192G aangevangen, blijkt dat de plannen van een in het buitenland werkende hypo theekbank reéel zijn geweest en niet een middel om bepaalde personen een rad voor de oogen te draaien Ook mr. Spaargaren geloofde in de „Atlas"-plannen. De plannen betreffende den inbreng van de „Veendam mer" is de „Atlas" hebben geduurd tot de totstandkoming van het kassierscontract, n.l. op 15 Juni 1927 De .,Atlas"-planncn werden toen door verkoopplannen ver drongen. PL brengt dan den prijs voor de aandee- len der „Veendammer" ter sprake. De prijs- basis van 2 millioen is afkomstig van W„ niet van Liebermann. Dat Liebermann ten slotte dezen prijs niet exhorbitant hoog vond. vindt zijn oorzaak in het feit. dat bij geloofde dat er in de beleggingsmaatschap pij „Noord Holland" een overwaarde was van ruim een millioen. Hij is daarbij af gegaan op den brief van Sedeyn Later is de afspraak gemaakt dat een millioen in contanten cn een millioen in activa zou worden betaald Niet Liebermann heeft over betaling van een millioen in activa gesproken, dat voorstel is van de W.'s af komstig. Daarbij was de gedachtê dat de „Veendammer" een deel van den koop prijs zou voorschieten. -\1 mag gezegd wor den dat bij een en ander in hoogst beden kelijke mate sprake is van gebrek aan kieskeurigheid, in geen geval, meent pl, heeft bij een der betrokkenen de bedoeling van roof voorgezeten, noch bij Sedeyn, noch bij mrs. Schürmann of Spaargaren. Dit zal niemand durven beweren. Tijdens den duur van de eerste onderhandelingen is Liebermann nooit gewaarschuwd, dat een dergelijke transactie niet door den beugel kon, ook niet door zijn adviseurs. Te tien over half een schorst, do presi dent de zitting tot twee uur. Do middagzitting. Pl. komt tot de .bespreking der dagvaar ding. De feiten, daarin vermeld, komen pl. voor, niet juist en niet bewezen te zijn. Niet juist is dat Liebermann de feitelijke machthebber in de Discontobank was, hij heeft niet gehad de meerderheid van de aandeden. liet betoog van den officier, dat vóór de transactie van 25 Juni 1927, Van der Toorn zijn aandeelen ter beschikking heeft gesteld, gaat niet geheel op omdat Liebermann niet zoo maar vrijelijk over deze aandeelen beschikken kon. Niet i3 voorts vastkomen te staan, dat Liebermann het nieuwe bestuur van de „Veendammer* heeft aangewezen, tusschen vragen cn aan wijzen is een groot verschil. Ook heeft Móhring nooit geweten, dat hij de man was, die de activa moest overdragen, toen hij dat op dc vergadering van 25 Juni hoorde, was hij zeer verbaasd. Móhring is dus nooit te voren door Liebermann in gelicht. wel kan dat op de vergadering zelf geschied zijn, maar, naar pl. meent, heeft" Liebermann daarin, naar uit het verhoor der getuigen z. i. is gebleken, geen daad werkelijk aandeel gehad. Bewezen zal moeten worden dat Liebermann het opzet heeft gehad om de crediteuren te benadee- len; pl. gelooft dat hiervan geen sprake is PL gelooft dat Liebermann inderdaad ge meend heeft dat de vordering, welke de .Veendammer" tenslotte kreeg op de „Dis contobank", zou kunnen worden betaalde Uitvoerig tracht pl. het bewijs van deze stelling te leveren, o.m. betoogende dat hij volstrekt aanneemt dat Liebermann op ge zag van Sedeyn heeft geloofd, dat er in de Beleggingsmaatschappij „Noord Holland" een overwaarde, dus een stille reserve was. Als men uitgaat van de gedachte, die Lie bermann had, dat er in de „Veendammer' groote mogelijkheden zaten, is het niet zoo gek om te denken dat, in dien gedachten gang voortredeneerende, de Bank met groo te winst verkocht zou kunnen worden. Veel hangt voorts uit den aard der zaak af van de opvatting, welke de Rechtbank zal blijken te hebben omtrent schuld of geen schuld van Móhring. Medeplegen zon der dader lijkt pl. niet mogelijk, uitlokking en medeplichtigheid zonder dader evenmin. Er blijft dan over doen plegen; echter zal dan moeten vaststaan dat Móhring ab soluut onschuldig is geweest. Spr. komt dan tot het tweede stadium na 25 Juni 1927. Liebermann ziet veel in Schim van der Loeff en ook in Stegemann. die hij beiden in sta.pt acht, de „Veendam mer' aan gróote winsten te helpen Hij aarzelt mei vvien van beiden hij in zee zal gaan Toen kwam Paardcnkooper op het tapijt die hoog opgaf van zijn kunnen, die een heele map met referenties overlegde en schermde met groote plannen, die ge weldige winsten zouden opleveren. Lieber mann heeft dit geloofd en slechts daaruit valt te verklaren, dat hij toegestemd heeft in een koopprijs van 5 millioen, welke prijs bepaling van Paardcnkooper afkomstig is. Liebermann is er van overtuigd geweest, dat Paardcnkooper in staat was de „Veen dammer ie saneeren, hij hcefi allerminst geweten, dat het geheele optreden van Paardcnkooper op chantage berustte. Men moet trachten Liebermann in deze zaak te zien, zooals hij werkelijk was en moest daarom geen andere voorstellingen inlasschen. Liebermann, de speculant, had her vo'.ste vertrouwen in de figuur van Paardenkooper, het kwam hem voor, dat Pauiücnkcóper een man was zonder gelij ke. ten duidelijkste spreekt dat uit het contract van .10 Augustus 1927. Bovendien erkent Móhring, op de overeenkomst met Paardenkooper te hebben aangedrongen ook Mr. Spaargaren was er enthousiast over. Zoo kwam dan op September het voor naamste contract tot stand, waarbij vooraf ing de verkoop der „Veendammer aan Paardenkooper cn eerst daarna saneering door laatstgenoemde van de Bank. Het de finitieve contract is toen op 21 September d.a.v. gesloten Nadrukkelijk wijst pl. erop, dal, toen Paardenkooper de Bank voor 5 millioen koopen wilde, er slechts een gering bedrag uit deze Bank overgegaan was naar de Discontobank, dus was er geen sprake van, dat er een gat van 2'a millioen gestopt moest wordon. Uitvoerig bestrijdt pl dan de tenlaste legging van het tweede deel der dagvaar- ling geconstrueerd als bedriegelijke bankbreuk cn gelegen in de overdrach- 1< n van gelden aan de Discontobank (Lie bermann) door Móhring. Ook hier is geen opzet, gericht op vervreemding en benadee- ling van 'dc crediteuren, Liebermann was overtuigd, dgt Paardekooper voldoende ac tiva in de „Veendammer" zou brengen, waardoor tegenover de vordering der pand- bnefhouders een voldoende tegenwaarde zou komen te staan. Pleiter zegt tenslotte zich er wel van be wust te zijn, een meaning te hebben ver kondigd. welke in strijd is met die van Icii officier, maar ook met die van dc pu blieke opinie. PL hoopt, dat de Rechtbank met hem zal aannemen, dat bij Liebermann geen strafbaar opzet aanwezig is geweest, om de belangen der pandbriefhouders te benadeelen. Liebermann heeft daadwerke lijk geloofd, dat in de plaats van de activa welke uit de „Veendammer Hypotheek bank zijn genomen, nieuwe activa zouden worden ingebracht, hetzij" door de trans acties van Schim van der Loeff. hetzij door die-van Stegemann of Paardcnkooper. Lie- bermnn heeft geloof gehecht aan fantas tische mogelijkheden, maar ook anderen hebben dat gedaan, zooals Móhring, van vvien pl. absoluut overtuigd is dat hij zich nooit zou geleend Hebben lot het begaan van roof. En van Liebermann's adviseurs is veel. heel veel, slechts te zeggen, maar j)l. wil niet aannemen, dl zij aan niets anders dan roof hebben willen -medewer ken. Niemand en zeker niet de adviseurs hebben Liebermann op het fantastische van diens plannen gewezen en met dén officier is pl. hel dan ook volkomen ecr.s, dat de meer dan schandalige wijze, warop Lieber- mnn is bijgestaan, zeer zeker ernstig in aanmerking moet word»' n genomen hij een beoordeeling vn zijn strafrechterlijke aan sprakelijkheid Na het vleidooi van Mr. Veth, dat 5'l- uur in beslag nam, drukte Liebermann hem zichtbaar ontroerd de hand. De zitting werd hierna geschorst tot Vrjj dag a.s. wanneer er gelegenheid is tot het houc' n van re- cn duplieken en de ver dachte eventueel de gelegenheid krijgt oor het laatste woord in overhemd en vest Deze man maakte plotseling een bukkende beweging, boog zich daarna over een schrijftafel, draaide zich vervolgens om, ging naar een kast cn deed even later het. licht uit. Dit alles moet Brons gezien hebben op een afstand van ongeveer 15 meter door een smal raam. Roode vlekken. Later in den avond heeft Brons verdach te van D. ontmoet in de gang aan den Oost zeedijk en toen zag hij, dat twee vingers an v. O. een roode vlek vertoonden. De agent is van meening, dat van O. en de man, die hij op t kantoor in overhemd heeft zien rondloopen, dezelfde is. Hoe vindt U de verklaring van Brons? Dat is thans nog moeilijk te zeggen, maar 't kan er natuurlijk wel een van be lang zijn. - Wat kan volgens u de reden zijn. dat dit verbaal niet bij het dossier gevoegd is? Dat is, aldus de verdediger, mij een volslagen raadsel. Denkt u, dat de agent tenslotte met het verbaal voor den dag is gekomen, zon der er zijn chefs in te kennen Er wordt beweerd, dat Brons den commissaris Dijkstra te spreken heeft ge vraagd. maar deze moei den agent niet te woord hebben gestaan. Brons heeft zich daarna gewend tot den officier, die den agent opdracht heeft gegeven een lijvig rapport samen te stellen over wat hij des tijds op en bij het kantoor heeft waarge nomen. Zondag is dat verbaal daarop tot stand gekomen. En de politie Die zal tenslotte wel gehoord hebben, dat het verbaal door Brons was ingediend, zoodat commissaris Dijkstra het destijds uitgebrachte verbaal veiligheidshalve ter terechtzitting meebracht. De verdediging stond onder de gegeven omstandigheden zij immers had geen gelegenheid gehad dit verbaal in te zien niets anders te doen dan schorsing en oen nieuw onderzoek te vragen. U vraagt naar m'n indrukken De voornaamste is zeker wel geweest, dat alle processen-verbaal van de politie buitengewoon onnauwkeurig cn onvolledig bleken te zijn. Eerst echter een beteren indruk. De leiding van den president was voortdurend zeer goed, onpartijdig, uiterst bekwaam en zeer scherpzinnig Over het optreden der politie-autori- teiten kan ik niet veel waardeering hebben want ze stapelden de eene fout op de an dere. Zoo was t eigenlijk belachelijk, dat de kleeren van Lans, die nota bene scheikun dig onderzocht waren, door de politie op het bureau in de Meermansstraat werden gehouden. Telkens waren er momenten, dat ik dacht,,'t Lijkt werkelijk nergens op". Dc sensatie in dc moordzaak-Lans Onvolledige processen-verbaal liet Dagblad van Rotterdam heeft een onderhoud gehad met mr. J. II. van der Meer, een van de verdedigers van den pro curutiehouder van 0„ (de verdachte in de moordzaak-Lans) wi.cn het blad gevraagd heeft naar zijn indrukken \an den laatstcn dag van het moordproces. Het lag voor de hand, dat het gesprek al lereerst op het sensationeele slot van de zitting van Maandagmiddag kwam. Omdat het verhaal van den agent Brons op de zitting nogal snel en niet altijd even dui Gelijk was voor gelezen, zijn wij, zoo meldt het Dagblad, met mr. Van der Meer den inhoud van het verhaal nog eens nagegaan Het rnoet dan als volgt gegaan zijn Op een avond voor den moord surveilleerde de agent Brons omstreeks half zeven in de omgeving van het hek aan de Oost-Admi- raliteitskade, wijl hij daartoe een speciale opdracht had in verband met het feit, dat er in 't kantoor van De Haas' Hündelsmaat schappij ecnige malen was ingebroken. Het signalement Op dien avond zag hij daar een heer loo- pen met een bruine tasch onder den arm van bet volgende'signalementl.GÖ k 1.70 M lang, zwarte schoenen, bol hoed. ratiné jas met fluweelen kraag cn gestreepte broek De agent heeft den man achtervolgd tot de Infirmeriestraat, nam op een gege- venmoment waar. (Lat hij schuin achterom keek, maar daarna is hij hem uit het oog verloren. Op den avond van den moord surveilleer de de agent Brons opnieuw bij het hek en toen zag hij, staande op een afstand van ongeveer vijf meter van den waterkant fiat er licht brandde op het kantoor van Lans en dat er een man heen en weer liep DE INBRAAK TE DEN HAAG. Een beiooning van 1000 uitgeloofd. Tn velband met den grooten diefstal van goud cn juweelen ten nadeele eener juwe liersfirma aan de Spuistraat, te Den Haag, wordt door den commissaris van politie, afdeeling B. te 's-Gravcnhage medegedeeld, dat het Centraal Expertise Bureau, Wete ringschans 233, Amsterdam, een bedrag van duizend gulden (eventueel in verhouding) beschikbaar stelt voor dengene, die zooda nige inlichtingen kan verstrekken, welke leiden tot het terugbekomen der gestolen voorwerpen van de firma Visser-Rodband Spuistraat G9. den Ilaae. DE FIRMA KREYMBORG. A. Kreymttorg en Co., de bekende heeren cn jongenskleedingmagazijnen, heeft te Nijmegen, Molenstraat hoek Ziekenstraat, 5 panden aangekocht waarin voorjaar 1930 haar 293te filiaal wordt gevestigd. BRAND IN EEN GOEDERENWAGEN. Gisteravond ontstond te Venlo brand in een geladen cn gesloten spoorweggoederen wagen, welke was geladen met verfstoffen en ijzerwerk cn stond onder de overkap ping van de douaneloods ter inklaring. Toen het dak van den wagen was doorgebrand tastte het vuur de houten kap van de loods aan. De brandweer was spoedig met de motorspuit ter plaatse en met drie stralen werd het vuur aangetast. Men was het vuur spoedig meester. De schade is aanzienlijk. De oorzaak is onbekend. Waar stemmeo de werkwilligen? Uit Zaandam wordt aan het Vad. ge meld: Tot en met Dinsdag stond de ge legenheid voor ieder open om ten ge meentehuize kennis te geven, dat zij Noor de verkiezingen op 3 Juli a.s. in een an dere gemeente wenschten te stemmen. In verband met dit feit hebben wij ter bevoegder plaatse eens geïnformeerd, waar de 400 werkwilligen in het houtbedrijf dien dag hun stemplicht gaan vervullen. Ten gemeentehuize vernamen wij, dat hoewel de werkgevers er van in kennis waren ge steld en deze op hun beurt de werkwilli gen hebben ingelicht, niemand hiervan ge bruik heeft gemaakt. Van stakerszijde was men blijkbaar van raecning, dat de werkwilligen aan het ge meentehuis zouden komen, om de vereisch- te verklaringen te teekenen. in verband waarmede zich tegen half drie een paar honderd stakers op het Stadhuisplein ver zamelden. De commissaris van politie, de heer S. an der Laan, die deze stakerssamenkomst niet was ontgaan, deelde ons desgevraagd ede, dat hem geen enkele aanvraag had bereikt om werkwilligen naar het gemeen tehuis te begeleiden en noemde het een daad van wijs beleid om hen niet in Zaan dam te doen stemmen. Ter voorkoming van ongeregeldheden heb ik, zoo vervolgde de commissaris, geadvi seerd, hen rustig aan den arbeid te laten, doch indien de werkwilligen te kennen had den gegeven, toch naar het gemeentehuis te willen, zou dit onder de noodige politie bewaking zijn gebeurd. Dat ik niet kon garandeeren, dat dit be geleiden zou geschieden, zonder dat daarbij relletjes ontstonden, bewijst reeds de aan wezigheid van een paar honderd stakers op het Stadhuisplein, toen er al geen sprake meer van was, dat de Spakenbur gers en andere werkwilligen daar zouden komen. Het valt echter nog te bezien of zij in hun woonplaats hun stemplicht zullen gaan vervullen, daar zij nu bijna allen, zoo wel in de haven als in de houtopslag in aangenomen werk arbeiden, waardoor zij dus naast de reiskosten ook loon derven. Door de patroons aanvaard Geen uitstel tot 1930 Op Dinsdag werd gehouden cle gemeen schappelijke algemeens vergadering van de Federatie der Werkgeversorganisaties in het boekdrukkersbediijf, onder voorzitter schap van den heer S. S. Kor thuis. Een der voornaamste punten, na het openingswoord van den voorzitter, was het voorstel van het district Gouda, om de in werking-treding van het pensioenfonds uit te stellen tot 1 November 1930. Met 135 van de ongeveer 1000 stemmen werd dit voorstel verworpen. De voorzitter constateerde met voldoe ning, dat thans van werkgeverszijde gee nerlei beletselen meer bestaan voor de in voering van het fonds en wees op de ver antwoordelijkheid, welke thans op den Alg. Ned. Typografenbond rust om tot de finitieve invoering te komen. Verder werd besloten de maatregelen, ge nomen tegen de handelarenbonden, op te heffen. Aangenomen werd het voorstel van het algemeen hoofdbestuur tot het periodiek uitschrijven van prijsvragen en organisee- ren van reizende tentoonstellingen van drukwerk. Verder werd het algemeen hoofdbestuur gemachtigd om voorloopige stappen te doen tot oprichting eener bedrijfsvereeni- ging, in overeenstemming met de nieuwe Ziektewet. De heer S. W Melchior, de oprichter van de organisatie, werd als aftredend hoofd bestuurslid gehuldigd: Hem werd, wegens zijn buitengewone bcteekenK de medaille van verdienste uitgereikt. in nei land van de struisvogels. „Wat een grappig kookboek I „Omelette voor twee personen neem zes eieren...."". <Buen HumorJ

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1929 | | pagina 6