X
X
O
X
X
X
X
X
X
X
COMENIUS' GEBEENTE
PLECHTIG BIJGEZET
Ducretet is één der oudste maar ook één der beste Radiotoestellen. Vertegenwoordiger:
DE ROTTERDAMSCHE
TRAMLIJNEN
F. H. LOMANS
0*c:sO8c::>
f; M. H. van Raalie
Humorhoekje
r A
M, H. van Raalie
BELANGSTELLING VOOR
DE BRANDWEER
GROOTE BRAND TE
HELMOND
Pakhuis en Patronaat
afr'ebrand
HET CONGRES VAN
STOCKHOLM
besprekingen in de Synode
In ccn gemetselde grafkelder
op dc plaats waar het.
gevonden werd
Een heilige plaats
i
UTRECHTSCHESTRAAT 15
lw3L2è$£I£55§33
Betaling in overleg met kooper
Woensdagmiddag te diie uur had onder
groole belangstelling de bijzetting plaats
van het gebeente van Comenius in de ge
metselde grafkelder, die zich op dezelfde
plaats bevindt, waar het skeletWerd gevon
den, n.l. in het voorportaal van de wacht
in de Weeshuiskazerne te Naarden.
Aanwezig waren o. m. de Minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, de
heer Waszink, kolonel Raaymalcers, verte
genwoordiger van den minister van Defen
sie, Plesinger Bozinov, gezant van Tsecho-
Slowakije, M. P. van Wettera, burgemees
ter van Kaarden, professor en mevr. van
den Broek uit Utrecht, professor en me
vrouw Maziejgka, professor Waterink, pro-
Lessor en mevrouw Kleij.weg de Zwaan, tir.
Sochol majoor van Reenen, eerst aanwe-
zend ingenieur van de Genie,, Deenik, ge
meente-architect van Naarden, de heer Vis
ser, waarnemend secretaris van Kaarden,
pastoor J. J. Th. ITermsen uit Naarden, A.
Simek, voorzitter van de Comenius-vereeni-
ging te Amsterdam, Pokorny, secretaris van
de Gomenius-vereeniging te Amsterdam,
ds. F. W. Drijver, namens de Comenius-
vereeniging te Naarden en de heer Josef
Sedlak, namens de Tsecho-Slowaaksche
burgerij.
Te ongeveer half vier worden de drie
eikenhouten van binnen met lood bekleede
kisten naar buiten gedragen en op een tafel
naast hel poortgebouw geplaatst.
De kisten, die het overschot bevatten van
Louis Guerre en M. Brouwer van Nidek,
die in hetzelfde graf als Comenius rustten,
waren reeds gesloten. De kist van Comenius
was nog open.
Een viertal' kransen, versierd met de
Tsjecho-Slowaaksche kleuren, en gezonden
door de Comeniusvereeniging te Amster
dam, door de Tsjecho-Slowaalcsclie regee-
ï'ing, het Tsjecho-Slowaaksche gezantschap
en het Tsjecho-Slowaaksche volk, dekten de
kist.
De Tsjecho-Slowaaksche gezant, de lieei
Plesinger-Bozinov hield hierop een rede.
Spr. brengt in hartelijke bewoordingen
dank aan minister Waszink voor zijn be
reidwilligheid ui dc hulp. die hij steeds
verleende. Eveiitcns dankt spreker den mi
nister van Defensie, den Commissaris dei-
Koningin in N oord-Hol la ml en den Burge
meester van Naarden, benevens den ge'
meente-arcliitect den heer Deenik.
Gij zijt thans, aldus richtte de gezant
zich meer in het-'biizonder tot den Burge
meester van Naarden, de vyachter over deze
voor ons heilige plaats, een plaats, waar
we hopen eens een kapel te stichten onzen
grootten landgenoot waardig. Een woord
van hulde en lof brengt spreker hierop aan
ris professoren van den Broek, Kleijweg de
Zwaan en Maziegkn. die zooveel bijdroegen
om het gewei^schte doel te hereiken.
Spr. herdenkt in korte, doch gevoelvolle
woorden de groote internationale beteejÉj
nis van den wijsgeer en paedagoog Come
nius.
Wij hebben het, aldus de gezant, aan d
Oosterhuis te Amsterdam te danken, dat de
plaats, waar het stoffelijk overschot van
onzen landgenoot zich bevond, is gevonden
Helaas kan de heer Oosterhuis hier niet
aanwezig zijn 0111 h -t resultaat van zijn
jarenlange archief-arbeid te aanschouwen.
Hierop wordt de kist door den gezant en
den burgemeester verzegeld; op de zegels
zijn het wapen van Tsjecho-Slowakije en
Kaarden aangebracht. D'e beide heeren dra
gen hierop de kist grafwaarts.
fn den grafkelder wordt dc-ze aan de Oos
telijke zijde geplaatst, dan volgt de kist van
M. Brouwer van Nidek, terwijl de derde
plaats wordt ingenomen dooi' de kist, die
het stoffelijk overschot van kapitein Guer-rë
bevat. Bloemen worden op de kisten
strooid, waarna cle kelder door een dek van
gewapend beton wordt afgesloten. Te ruim
vier uur, toen de plechtigheid reeds was
nfgeloopen, arriveerde de Comenius-onder
zoeker dr. A. R. OosUrhuis, die juist uit
Zwitserland was teruggekomen.
Te kwart voor vijf ging het hooge gezel
schap uiteen.
Men meldt uil Bussum aan de N. R. Ct.:
Het onderzoek naar de identiteit van het
gemeente van Comenius duurt nog steeds
voort. Woensdag deelde prof. van den Broek
uit Utrecht ons mede, dat hij de drie gevon
den schedels, waaronder hoogstwaarschijn
lijk die van Comenius, door hem op zijn
laboratorium zijn gefotografeerd.
Denzelfden dag zijn de schedels, die door
prof. v. d. Broek en den lieer Deenik naar
Utrecht waren getransporteerd, weer naar
Naarden vervoerd.
Prof. v. d. Broek kan nu met vrij groote
zekerheid verklaren, dat het gevonden ske
let dat van Comenius is; het is vanzelf
sprekend, dat ook door prof. v. d. Broek
geen absolute zekerheid kan worden ge
geven.
Een officieel rapport van prof. v. cl. Broek
kan eerst in October tegemoet worden ge
zien. Prof. v. d. Broek vertrekt dezer da
gen voor enkele maanden naar Amerika.
Woensdag is men gereed gekomen met het
metselen van een eenvoudig grafgewelf op
dezelfde plaats, waar de drie skeletten zijn
opgegraven.
Tal van protesten legen
de Dieuwe regeling
Het verzet tegen do Rotlerdamsche tram
plannen ontworpen door den nieuwen
directeur Ir. Nieuwenhuis, goedgekeurd
door den Raad cn reeds gedeeltelijk uitge
voerd, is den laatsten tijd in Rotterdam
sterk toegenomen. Het heeft zich geuit in 1
tal van protesten in de blo den en tenslotte
heeft het geculmineerd in een vergadering,
die gisteravond in „Stroomberg" is gehou
den en waarin een comité is opgericht, dat
daadwerkelijk tegen de tramplannen zal
age eren.
In deze plannen is het zwaartepunt van
het vervoer gelegd in het tramverkeer, ter
wijl aan de autobus zoo goed als geen aan
dacht is geschonken. De prolesten zijn ge
grond op het feit, dat de tram in vergelij
king met de autobus noch sneller, noch
goedkóop'er, noch geriefelijker is, terwijl in
de nauwe binnenstad van Rotterdam één
enkele kleine stagnatie uren lang tot in de
verste uithoeken der stad nawerkt.
Het comité, dat de actie zal voeren, be
staat voorloop ig uit de heeren A. J. ten
Hope, mr. J. A. M. Pott, A. Maas, J. J.
Voeler, G. Ph. van Gelder, J. van Gijn \oor
Hilligorsberg, terwijl naar aansluiting ge
zocht zal worden niet de bewoners van het
uiterste Zuiden der stad.
Weigert uw electrisch licht
BEL433
DIE DOET Z|j:a PLICHT
UTRECHTSCHESTRAAT 15
n
Amersfoort.
,1 pd.
i
DE PENSIOENWET 1922.
Waarschuwing voor personen
die geen aanstelling ontvingen.
Lenigen tijd geleden heeft cle Pensioen-
rand in de dagbladen den organen en den
ambtenaren gewezen op de na'deelige gevol
gen, welke voor lien voortvloeien uit het
niet uitreiken van een schriftelijke aanstel
ling. De Pensioenraad deelt thans mede,
dat. liet dien Raad nochtans herhaaldelijk
blijkt, dat niet de hand is of wordt gehou
den aan het voorschrift, dat aan iederen
ambtenaar en aan ieder, die benoemd is in
tijdelijken (lossen) dienst of in een onbezol
digde betrekking, een schriftelijke aanstel
ling moet worden gegeven (artikel 2? der
Pensioenwet). In verband hiermee vestigt
de Pensioenraad er nogmaals met nadruk
de aandacht op, dat dit voorschrift nauw
lettend moet worden nageleefd, wil men
zich niet gesteld zien voor het feit, dat te
zijner tijd het deel van den diensttijd, waar
voor niet tijdig een aanstelling uitgereikt
is. voor het pensioen verloren gaat, terwijl
toch over dien tijd pensioensbijdragen
moeten worden betaald. Het pensioen wordt
derhalve lager, kan zelfs geheel te loor
gaan, terwijl tóch, zonder eenig daartegen-
overstaand voordeel, moet worden hijgedra
gen.
Hooge ambtenaar, een gevangenis bezoekend „Je kunt me
later wel afhalen".
Taxi-chauffeur „Jawel meneer. Hoe lang mot u zitte
(Passing Show)
bonneterie
Voor op reis
reis-panto f fels in etui
in rood, groen, bleu lila 1.90
kleurige peignoirs
in crêpe 4.
waschbare nappa
handschoenen
2.75 3.50 4.50
tricot handschoenen
75 ct. 1.10 1.50 i.s5
la vai.1eres,
in effen en fancy
kragen, manchetten.
shawlkrawen h
sua ivls. ecu arp es m
kousen in groot assortiment
ycjczyczjicycyi
x
Ter voorkoming van moeilijkheden bij
latere pensionneering wende men zich wan
neer men meent een schriftelijke aanstel
ling te moeten hebben, terstond lot zijn
chef, en. bij weigering van dien chef om een
aanstelling te geven, tol den Pensioenraad
te 's-Gravenhage.
Iloewel wellicht (en overvloede, wordt
nogmaals de aandacht van de besturen der
in de Pensioenwet 1922 bedoelde organen
(artikelen 3 en 4 dier wet) gevestigd' op de
bepaling van artikel 29, vierde lid.
DE VERDUISTERING AAN DE
BOERENLEENBANK.
Het vonnis der Dordfsche recht
bank door het Haagscho Kol be
vestigd.
De vacantiekamer van het ITaagsch ge
rechtshof heeft gisteren bevestigd het von
nis der rechtbank te Dordrecht, waarbij .T.
II. C. van G. cn haar echtgenoot H. W., hei
den thans gedetineerd, resp. wegens ver
duistering en heling van gelden, ten na-
deele van de Boerenleenbank te Baren-
drecht, tot een totaal bedrag van 02.000,
zijn veroordeeld tot onderscheidenlijk 1 jaar
gevangenisstraf, met aftrek der geheele
preventieve hechtenis en 3 jaren gevange
nisstraf met aftrek van 3 maanden voor
arrest.
MEISJES-PADVINDERIJ.
Men meldt ons
In de laatste bijeenkomst van het wereld
comité voor de meisjespadvinderij werd
met algernecne stemmen als voorzitster van
de volgende bijeenkomst, welke op 3 en 4
Juli 1930 in Engeland plaats heeft, aange
wezen nirs. Helen Osborne Slorrow uit Bos
ton U. S. A. De wereldconferentie, waar
aan afgevaardigden van 26 landen zullen
deelnemen, vindt in aansluiting daaraan
van 5 tot 10 Juli plaats, waarop een kamp
in Foxlease van 10 tot 17 Juli volgen zal.
Mrs. Storrow verblijde de commissie mei
de mededeeling, dat zij £5000 wenschte te
storten om een internationaal opleidings
centrum le stichten. De grond daartoe zal
waarschijnlijk in oostelijk Zwitserland
worden aangekocht. De bedoeling is, dat
de verschillende landen daarop hun eigen
kamphuizen bouwen en, in zoover zij. daar
toe niet door eigen middelen of door giften
van belangstellende landgenooten in staat
zijn, van andere landen tijdelijk de verblij
ven huren.
Wat padvinderij voor meisjes cn jonge-
vrouwen beleekencn kan, blijkt het best uit
wat in Polen geschiedt, waar in Czorsztijn
vijf jaar geleden een opleidingscentrum tot
stand kwam, geheel door de leidsters zelf
gebouwd onder toezicht van een deskun
dige. Daaraan is tevens een lagere school
verbonden, waar met 25 kinderen de nieuwe
opvoedingsmethoden, Dalton en Montessori,
aan plaatselijke omstandigheden aangepast
worden getoetst. Alle leerkrachten behoo-
ren tot de padvinderij. Onderwijzeressen
zoowel als leerlingen dragen niet anders
dan de uniform. Dit centrum werkt ook
voor de omliggende bevolking, o.a. op hy
giënisch en medisch gebied, daar 25 mijlen
in den omtrek geen medische hulp verkrijg
baar is en de padvindster-verpleegster zoo
veel mogelijk in de leemte voorziet. Thans
heeft een vrouwelijk dokter uit Schotland,
een jonge weduwe, die zich geheel aan een
of ander sociaal werk wilde geven, zich
voor vijf jaar verbonden oin van uit het
trainiugshuis in Czorstyn haar kennis in
dienst van de Poolsche bevolking te stel
len. De wereldconferentie 1934 zal daar
plaats hebben. Een Nederlandsche groep
nadvindsters gaat reeds den volgenden zo
mer in Polen kampeeren Totaal heeft Po
.len reeds 20,000 padvindsters.
bekentenis van den
brandstichter
Vuur eD vuurwater
Zoo is Rotterdam eindelijk verlost van de
vraag, die maandenlang de inwoners in
angst cn vreeze en toch ook wel pijnlijke
verbazing heeft gehouden: wat toch wel de
man bezielde, aan wiens misdadige hande
lingen een garische reeks van branden het
ontstaan te danken had. De onderzoekingen
die de politie in de laatste dagen heeft in
gesteld en de vele aanwijzingen, die men
int de burgerij kreeg, hebben gezamenlijk
een hoeveelheid bewijsmateriaal gevonden,
die K. noodzaakte zijn stugge afwijzende
houding op te geven en een volle beken
tenis af te leggen.
Hieruit blijkt, dat hij is gedreven door
een bijna, ziekelijke belangstelling voor de
brandweer. Reeds als jongen was het voor
hem een groot genoegen met de uitrukken'
de spuit - een echt Rotterdamsche traditie
mee te hollen naar een brand. Het schijnt
dat de invloed van de vele sterke drank,
die K. in de laatste maanden heeft ge
bruikt, er toe bijgedragen heeft, dat deze
belangstelling voor de brandweer weer is
opgeleefd. Wanneer hij èenige borrels ge
dronken had, bekroop hem de lust om
brand te slichten. Hij liep dan een woning
binnen, keek of hij iets brandbaars zag en
hield daar een lucifer bij. Meestal wachtte
hij dan oi de vlammen goed oplaaiden, om
dan naar buiten te loopen cn. naar de aan
hollende brandspuit le kijken. Wanneer .le
brand niet fel oplaaide, liep hij weer naar
binnen en waarschuwde de bewoners. Den
volgenden morgen had hij dan gewoonlijk
spijt, maar wanneer hij dan weer sterke
drank gedronken had, waren alle goede
voornemens v/eer verdwenen en deed hij hel
zelfde weer als een dag te voren.
Hot staat vast, dat K. nooit brand ge
sticht heeft om te kunnen stelen. Wel is hij
herhaaldelijk bij branden gesignaleerd in
kennelijk aangeschoten toestand.
Hij is in Februari j.l op de gedachte ge
komen om brand te stichten, naar aanlei
ding van een bericht over een brand in de
blader., waai stond, dat het blusschings-
sverk zeer bemoeilijkt werd door een felle
koude. Hij maakte toen de gevolgtrekking
dat wanneer hij brand stichtte, het wel een
groote brand zou worcleii. Enkele dagen
daarna heeft hij brand gesticht in het ma
gazijn van een kunsthandel aan den Cóol-
sïngel. Dit geschiedde op Zaterdagmorgen
tussfhen 12 cn 1 op het drukste gedeelte
van den dag. Daarna heeft hij geregeld
kleine of groote brandjes aangestoken. Bij
éen van deze, in een fotohandel in de Wijn-
traat. is een bus met benzine uit elkaar
gesprongen, waardoor K. gewond werd.
Hij wordt riet verdacht van de verschil
lende gre-otp branden, die de laatste maan
den in Rotterdam gewoed hebben, o. a. bij
van Reeuwijk, van Schaardenburg en Elze
en Lazarus. Wel heeft hij de brand aange
stoken die tien minuten voor deze laatste-
uitbrak.
In dc Wit en Co's deken--
fabrieken
Gisternacht heeft te Helmond een ern
stige brand gewoed in dc voormalige kan
toorgebouwen der N. V de Wit cn Co.'s
dak en fabrieken, waarvan het bovengedeel
te thans als pakhuis was ingericht, terwijl
de benedenverdieping omgebouwd was als
jóngens patronaat
Omstreeks 12 uur werd de brand ontdekt
waarna onmiddellijk de brandweer gewaar
schuwd werd, welke in een minimum van
tijd ter plaatse was en de bestrijding van
het vuur direct tor hand nam. Met 2 mo
torspuiten werd het vuur van alle zijden
bestreden, terwijl de fabrieksbrandweer een
werkzaamaondeel had in het blusschings-
vverk.
Ondanks het late uur sloegen honderden
het werk der brandweer gade. Alle gevaar
bestond voor cle belendende gebouwen van
de firma Alswede van de Kon. Ned. Ca
caofabriek. Het mocht de brandweer echter
gelukken de brand te beperken tot het
pakhuis en het patronaat, welke echter
geheel uitbrandden. Met pakhuis was tot
den nog gevuld met inslagcops voor de
dekenweverij, waar het vuur gretig voed
sel vond. Aan het doortastend werk van
cle brandweer is het te danken dat een
groote ramp voorkomen werd.
De oorzaak is onbekend. De schade
wordt geschat op 150.000. Alles is op
beurspolis verzekerd.
Verschillende arbeiders der fabriek moes
ten hedenmorgen weer huiswaarts keeren.
Nader kan nog het volgende worden ge
meld.
Do nachtwacht had om half 12 nog een
rondgang gemaakt doch geen onraad be
speurd. Om half 1 werd cle brand ontdekt
en toen de ijlings gewaarschuwde brand
weer ecnige minuten daarna ter plaatse
verscheen stond het geheele pand reeds in
lichte laaie. Omstreeks één uur bestond
groot gevaar door de hevige vonkenregen
voor de naast gelegen cacao- cn chocolade
fabriek ITelm. doch da hevige inspanning
wist cle brandweer deze fabriek voor ver
nieling te vrijwaren.
Hedenmorgen te half 9 was de brand nog
steecis niet gebluscht doch gevaar voor uit
breiding bestaat ongetwijfeld niet meer.
Een klein gelijkvloers gelegen gedeelte is
;espaard gebleven.
De schade wordt geschat op f 200.000.—
die op beurspolis is verzekerd. De voorraad
die voornamelijk bestaat uit balen dekens
cn garen, voorts afvalstof en machineon-
clerdeelcn is totaal uitgebrand.
De eigenlijke fabriek die een 100-tal mf
tors verder is gelegen ondervindt door deze
brand geen stagnatie in het bedrijf.
De taak der Ned. lierr. Kerk
In de zevende zitting dor Synode van cle
Ned. llerv. kerk werden tot leden van
wege de algomeene synode in het bestuur
van het opvoedingsgesticht Valkenheicle
henoemd cle heer Barbas en Franclc; en tot
lid van don pensioenraad jhr. mr. A. F. de
Savornin Lohrnan.
Opnieuw komen cle aangelegenheden van
de commissie voor het onderhouden van
betrekkingen met buitculandsche kerken
aan de orde. Tot afgevaardigde van synode
ter bijwoning van de officieele vereeniging
der Nationale 'Schotsche kerk en der ker
ken, welke zich sinds 1843 daarvan hadden
afgescheiden, is benoemd prof. dr. Böhl,
hoogleeraar te Leiden. Deze plechtige ver
eeniging zal van 13 tot 19 October te Edin
burgh plaats hebben. Op cle bijeenkomst van
de „Zentralst'elle", welke van 23 lot I i
Augustus te Bazel zal worden gehouden
zal cle synode vertegenwoordigd zijn loo'
haren quaestor-generaal, mr. S. J-. Hoger-
zei!
Het bestuur van cle Nederlandsche afdee-
ling van den Wereldbond der Kerwen heelt
in vereeniging met een commissie van af
gevaardigden die hel congres te Stockholm
hebben bijgewoond, tot de synode het ver
zoek gericht om de kerken ir; Nederland
tot gemecnschappelijken arbeid in den
geest en met het doel van Stockholm bij
een te roepen ,de vorming van een algemee-
ncn kerken-raad ter hand te nemen cn
verder al datgene te doen, dat naar het
oordeel der synode voor het bereiken van
bovengenoemd doel noodig zal worden ge
acht.
De algernecne svnoclale commissie stelt
nu voor, aan het bovengenoemde verzoek te
voldoen en daartoe gebruik te maken van
de bestaande commissie voor corresponden
Lie met builenlandsche kerken
Sómmige leden vereenigen zich met de
meening van prof. Haitjema, dat hier vjor
de synode een pijnlijke teleurstel»ing zuu
kunnen volgen en dat ten sl.»tic aan het
buitenland een openlijke demonstratie van
verdeeldheid zou worden gegeven. Andere
leden deelen hel gevoelen van liet modera-
men, daf deze poging moet worden be
proefd. De president wijst oo de eénsten
mighei cl die er destijds bestond om een be
destond te houden, toen do regeering, ge
volg gevend aan het advirs van het möde-
ramen der synode, de wénschelijkheid daar
van had uitgesproken. In elk geval moet
men aan de synode niet kunnen verwijten,
dat zij niet zou hebben mtegevv erkt aan cle
verwezenlijking van een uitnemend doel.
Inderdaad zou onze kerk zich dan stellen
buiten het cultureel leven van onzen tijd.
ITet voorstel van de Synodale commissie
wordt met 15 tegen 4 stemmen aangenomen.
Prof. Knappert vraagt, of de bovenge
noemde commissie van correspondentie zich
ook bezighoudt niet cle belangen van her
vormde landgenooten in Brazilië en met die
van protestanten van Nederlandsche af
komst op Ceylon en elders Hij zou wcii-
schen, dat niet alleen aan Duitschland en
aan Amerika wordt gedacht. Geantwoord
wordt, dat overeenkomstig zijn wensch
wordt gehandeld. Aan Ceylon is vroeger
reeds hulp verleend en later geschreven.
Voor R-pubaix wercl destijds een feestgave
geschonken. Naar de protestantsche Hol-
landsche arbeiders in N. Frankrijk werd
een predikant gezonden. Aan liet verzoek
van landgenooten te Athene werd voldaan
door het zenden van een bijdrage voor den
bouw een er kerk.
Besloten wordt prof dr. Haitjema te zen
den als afgevaardigde naar de „Veranslal-
tiingen des vieiTiundertjiihrigen Gedacht-
nisses des Marburger Religionsgespraches",
welke op 12—14 September te Marburg zul
len worden gehouden.
Zonder hoofdelijke stemming wordt op
voorstel van de rapporteerende commissie
(rapporteur cle heer Bloem) een brief van
het hoofdbestuur van den Bond van Neder
landsche predikanten, waarin de Synode
beschuldigd wordt van ontoelaatbare han
delingen en willekeur met betrekking tot
de uitvoering van het Reglemcn-t op cle pré-
diknntstraktemenlen. niet in behandeling
genomen, alleen reeds om deze reden, dal
genoemde Bond, die een Bond is van pre
dikanten uit verschillende kerkgenoot
schappen, „niet bevoegd is, zich te be
moeien met bestuur en wetgeving in onze
kerk". (Va cl.)
PORTEFEUILLE VERLOREN.
Bij de politie le Roosendaal is iemand
aangifte komen doen, dat hij voor het
plaatskaartenloket aan het station aldaar
zijn portefeuille heeft verloren/inhoudende
o.rn. 10.000 Fransche francs en twee Neder
landscho bankbiljetten elk van 40.
