Na de groote manoeuvres
MISLUKTE TOCHT OVER
DE ZUIDERZEE
STADSNIEUWS.
TROEPEN MET EEN GOED
MOREEL
AGENDA
INGEZONDEN STUKKEN
Ft. Berkenbosch Q, Drieënhuizen J. S. v. d. Werf Ate,ier Serré F Roeman Kamn ft
G. Drieënhuizen
J. S. v. d. Werf
F. Bosman - Kamp 8
Meubelen en Kinderwagens
E. J. KRAUSE
H. JEKEL - Leusderweg 101
Bezoekt Café „De Oranjeboom"
Martha Snel en Alex Bakker slagen
niet
Met tegenstroom te kampen
Men schrijft ons uit Enkliuizen:
Na den neergudsenden regen van Zater
dagavond, naar welke tie belanghebbenden
met lange gezichten vanuit de gelagkamer
van Ilotcl Schram te Stavoren hadden zit
ten kijken, was. dc zonnige, heldere hcracl
Zondagmorgen eèn aangename verrassing,
l-i' fetond een Noordwesten wind en dc om
standigheden waren dus tegen de verwach
ting van den \origen avond voor den zwem
tocht over dc Zuiderzee, waartoe het week
blad „Het Leven' dc Ilaagsche zwemster
Martha Snel en Alex Bakker uit Bergen-op-
Zoom in de gelegenheid had gesteld, tenein
de haar of Item, die de beste prestaties le
vert, in September a.s. over het Kanaal te
laten zwemmen. Ken motorboot van dc fir
ma Bergman uit Amsterdam en een motor-
jol uit Stavoren, die tevens dc richting aan
geeft, doen dienst als volgbooten. De tech
nische leider van den tocht is de bekende
zwemmer Piet Uoms, terwijl Alex Bakker
begeleid wordt door zijn trainer, dc lieer
Veraart.
Vóór Wet vertrek worden do zwemmers
medisch onderzocht door den Amsterdam-
schcn geneesheer dr. J. T. Goniportz, die
aan bo:rd van de motorboot den tocht me-
demaakt. Kvon voor half negen verlaten de
beide vaartuigen dc haven om. in verband
met den stroom, de zwemmers even bezui
den de haven te water te laten. Na stevig
ingezet te zijn. gaan 'de heer Bakken- en
moj. Snel precies half negen te water. Enk-
huizen ligt ten Zuidwesten van Stavoren,
maar icneindo zoo weinig mogelijk nadeel
van den tegenstroom te ondervinden en
gebruik te kunnen maken van den opko
menden vloed, wordt voorloopig pal N.N.W.
gestuurd om tegen 11 uur te trachten be
noorden de baken van hel Vrouwenzand te
zijn, waar tegen dien tijd de vloed sterk
komt opzetten om dan meer Zuidelijk aan
te houden. Bakker is al gauw ongeveer een
honderd Meter voor. Hij zwemt een soort
trudgccn-zijslag en slaat eerst even 28, dan
26 per minuut. Juffrouw Snel maakt 24 sla
gen en zwemt met een regel matigen trud-
geen-slag. Na ongeveer een uur wenkt zij
plotseling de volgboot, die onmiddellijk bij
haar is. Zij is plotseling onwel geworden
c voelt zich onpasselijk. Dr. Gompertz acht
liet beter, dat zij boord komt. Zij is dan één
uur cn 314 minuut in het water geweest
Zij toont geen sporen van vermoeidheid,
maar haar maag is van streek cn zij is
nerveus. Bakker zwemt rustig door met 24
slagen in de minuut Volgens dc berekening
werd ook inderdaad tegen elf uur het V ou-
wenzand bereikt on nu wordt op Medem-
blik aangehouden, dus weliswaar nog te
veel naar het Noorden, maar voor dc Wcst-
Irieschc kust staat een sterken trek, die
hem van Enkliuizen weg zou trekken, als
hij daar nu al recht op aanhield, terwijl
deze stroom hem nu misschien juist voor
de haven zal brengen. Tegen 1 uur vraagt
Bakker wat koffie te drinken cn eet hij
conigc rumboonen, terwijl hern een half
uur later een stukje brood wordt toegereikt.
Hij toont nog geen vermoeidheid. Hij blijft
althans regelmatig zijn 24 slagen maken.
Piet Ooms duikt ook eens in het zilte nat
en spartelt een ruim uur lang dartel om nc
volgboot. De Eriesche kust is uit het gezicht
verdwenen en bij het naderen van Wcst-
1 'riesland i-:orut weer een sterken tegen
stroom opzetten, nog aangewakkerd door
een flinken bries. Tot overmaat van ramp
komt de eb «erder dan verwacht werd cn
Bakker, hoewel nog steeds zijn 24 slagen
makend, die af en toe eens afzakken tot 22
of 20, komt bijna niet meer vooruit, want
langzamerhand is door de cb dc tegenstroom
zoo sterk gevvorderw dat de snelheid daar
van even groot is als de snelheid van den
zwemmer. Meer dan een uur ligt Bakker
in dc nabijheid van dc ton van het Hoorri-
sche Gat. met de 'kroonton van het Enkhui-
zer Zand in zicht, doch dc sterker inval
lende cb maakt vooruitkomen op dit uur
niet meer mogelijk. Te 1.40 uur, dus als hij
acht uur cn tien minuten in het water is
geweest, wordt Alex Bakker aan boord van
de ,„Leven"-volgboot getild. Hij is niet meer
„fit", maar zou zonder den tegenslag van
wind en tij nog wel in staat geweest zijn
Enkhuizen te halen. In ruim 8 uur tijd heeft
hij ruim 20 K.M. afgelegd. Op zich zelf al
een fraaie prestatie. Als de boot te vijf uur
ie Enkhuizen aankomt, staat een dichte me
nigtc op de havenhoofden, langs dc haven
en'zelfs op don ..Drommodaris'Na Bakker
onderzocht te hebben verklaarde dr. Gom
pertz, dat Bakker in uitsleken-leOicliain-lii
Uo conditie verkeerde. Hoewel dc zwem
mers dus niet in hun opzet geslaagd zijn,
werden zij door de saaragestroomdc bevol
king van Enkhuizen hartelijk toegejuicht.
OFFICIEELE KENNISGEVING.
Kostelooze Vaccinatie.
Burgemeester cn Wethouders van Amers
foort maken bekend, dat gelegenheid tot
kostelooze vaccinatie wordt gegeven op
Maandag, Woensdag en Vrijdag om 2.30
n.m. tin hel gebouw van de Handelsschool
aan dc Hellestraat.
Gcwcrischt is trouwboekje of geboortebe
wijs mede te brengen.
Amersfoort, 26 Augustus 1929.
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
De Secretaris.
J HAARS 1 -
De Burgemeester,
v. BANDWIJCK.
EXAMEN FRANSCH L. O.
Geëxamineerd 19 Candida ten. Geslaagd ds
dames» D. C. Pronk. Schevcningon; L. Sille
vis Smits, Amsterdam; .T. B. M. Knippers,
Enschede; B. Lubbers, Winschoten; II. P.
Viersen, Bcnnebroek cn de lieercn G. 1 J.
C. Bercng, Amsterdam; J P. van Blijdestijn,
Amsterdam cn.D. de Boer, Uithuizermee-
den.
BOOTTREIN UIT GENUA.
In aansluiting met het s.s,
„Prins der Nederlanden".
De aansluitende boottrein op hot s.s.
Prins der Nederlanden" van de stoomvaart-
Maatschappij Nederland, dal Zaterdag 31
Augustus a.s. te Gennua verwacht wordt
zal Zondagochtend te 9.46 aan het Centraal
Station te Utrecht aankomen.
DE ALASTRIM.
Gelegenheid voor inenting.
Wij vestigen cr den aandacht op dat
door de gemeente gelegenheid wordt ge
geven tot kostelooze inenting in ''het ge
bouw van de Handelsschool in de Helle
straat cn wel icdcrcn Maandag, Woensdag
cn Vrijdag, vanaf half drie 's middags.
DE „REVELLERS" VOOR DE MICRO-
TOON.
Zaterdag 31 Augustus.
Vele luisteraars zullen met genoegen ver
nemen, dat do „Revellers' op Zaterdag 31
Augustus voor de microfoon zullen optre
den. Zij verlecücn medewerking aan een
cabarctprogramma, dat in het gebouw van
do groote radio-tentoonstelling op den
„Kaiserdamm" te Berlijn zal worden ten
gehoorc gebracht en waarin voorts ook nog
verschillende vooraanstaande Duitsche ca-
baret-artistcn zullen optreden. De uitzen
ding van dit programma heeft plaats van
af 20.30 Duitsche tijd, over de zenders: Der-
lijn, Danzig. Dresden, Königsbcrg en Ko-
nigswusterhausen.
POLITIENIEUWS.
Vuurwerk afsteken.
Door de politie is proces verbaal opge
maakt tegen een drie a viertal jongelieden,
die op den openbaren weg vuurwerk of-
staken.
Geld voor de „eerepoort".
Deze dagen voor den verjaardag van H.M.
do Koningin vordt men op straat dikwijls
door de jeugd aangehouden niet dc vraag,
of men wat geld wil geven voor „de eere
poort", zooals dc kinderen hun straatver
siering meestal betitelen. Iloewel dit on
schuldig kindervermaak wel geen ernstige
gevolgen zal hebben, is het vragen van
geld aan het publiek nu eenmaal verboden,
volgens politieverordening. Voor iedere
geldinzameling is toestemming van B. en
W. nöodig. Enkele kinderen zijn daarom
door de politic gewaarschuwd geen geld
aan voorbijgangers te vragen.
BURGERLIJKEN STAND.
Geboren: Grietje, d. v. G er rit Jan Hen
drik te Kulvc cn Jannetje Pothoven. Johan
na Adriana Gijsberta Elisabeth Wilhelmina
d. v. Gijsbertus Adrianus Johannes dc
Bruijn en Elisabeth Wilhelmina Flipsen.
Johan Frederik AJexis, z. v. Johan Entrop
cn AnnaMaria Le Poole-
Overleden: Willem de Gans, oud 71 j.
echtgenoot van Clasina Palland.
Vermoeidheid en regen ten spijt,
werd er opgewekt gemarcheerd
Onderhoud met een der
mede-strijders
Hoewel de groote legermanoeuvres de
vorige week reeds uitvoerig in ons blad
zijn beschreven, kouien we thans toch nog
even terug op deze oefeningen. En wel
naar aanleiding van het feit, dat een der
medewerkers van het l lrcchtsch Dagblad
een interview heeft gehad met een dei-
vele sectie-comuiandanten, die aan dc ma
noeuvres hebben deelgenomen.
De strategische kwesties zullen wij ge
heel onaangeroerd laten, aangezien deze
door onzen specialen deskundigen corres
pondent de vorige weck" reeds zijn behan
deld. Dc vraag, die wij belangrijk genoeg
achten om uit het onderhoud van het U.D.
over te nemen luidde: „Hoe was de geest
in den troep
Roc was de geest in den
troep?
„Daar stelt U mij nu niet bepaald een
eenvoudige vraag' was liet antwoord. Tc
spreken over de geest in een troep nu
niet direct gemakkelijk. Het begrip „goede
geest" is zéér betrekkelijk omdat dc stem
ming in een sectie, coiiipagnic, bataljon of
hooger verband afhankelijk is you een
groot aantal factoren. Ik noem U bijv.: het
weer, de voeding, de legering, het optre
den van de commandanten der verschillen
de onderdooien, !het verloop van de oefe
ning. enz. Mooi weer heeft in den regel een
goeden invloed op hel moreel van don
(roep, ofschoon de hi lie niet te groot
moet worden. Goed voedsel, in vol
doende mate uitgereikt doet <lo vermoeie
nissen" goeddeels wijken, terwijl een goede
ligging, droog en niet. (e veel opeen gepakt,
op zeer hoogen prijs gesteld wordt. Wat het
optreden der commandanten betreft, dit is
een der belangrijkste factoren die ertoe
meewerken dat do geest in een troep al
dan niet goed is.
Voor zoover ik in mijn compagnie heb
kunnen nagaan wordt een commandant die
kalm cn bezadigd optreedt, een comman
dant die met zijn monsch.cn meel co'! en iets
aan hen durft over te laten geapprécieerd,
zoowel door zijn meerderen als blinderen.
Een troepenleider die. wat men in militaire
termen noemt, zijn troep „doodcomraan-
deert", m.a.vv. die gedurende een marsch
voortdurend commando's geeft, bereikt hot
tegenovergestelde van hetgeen hij vvenscTit.
4\ erkchjk, dc Hollandsere soldaat kan zelf
ook nog wel wat
„W elk verband ziet U tusschcn liet ver
loop der oefeningen cn den geest in den
troep?
..Deze vraag had ik wel verwacht". Ik
zal trachten in het koi t te zeggen wat hier
mee bedoeld wordt.
Wanneer een commandant „met zijn on
derdeel het terrein ingaat, zijn groepen op
stelt cn niets meer zegt dan „dekken cn
zijn Yuurbevelen geeft zonder meer, weet
dc man in dc groep niets van het verband
waarin hij werkt of van dc zaak waarvoor
hij zich inspant. Een goed commandant be
hoort m.i. zijn menschen in te lichten om
trent de oefening, hen op de hoogte brengen
van den algcmecnen cn bizonderen oorlogs
toestand, hen te wijzen op liet gevaar dat
dreigt cn de gevolgen van bepaalde hande
lingen van dc eigen partij. Pas dan weet
de strijder waarvoor hij uren in de heide
ligt, waarvoor hij met sprongen «voorwaarts
gaat. enz. Laat ik hier direct bij vermel
den, dat de menschen met toewijding hun
laak vervulden, dank zij het feit. dat hun
aanvoerders hen omtrent alles inlichtten.
„Dus U is ervan ovef-tuigd dat er ambi
tieus gewerkt is
„Absoluut, behoudens een enkele uitzon
dering natuurlijk".
„Heeft de regen van Donderdag j.l. een
slechten invloed gehad op het moreel van
den troep?
„Een slechten invloed kan ik niet zeg-*
gen. Wij waren allen door nat. het water
stond ons in dc schoenen, doch ondanks
dat werd behoorlijk gemarcheerd. Niet met
dezelfde strakheid van pas waarmee in den
nacht van Dinsdag op Woensdag werd op
gerukt. maai' dat kón ook niet, om dc dood
eenvoudige reden, dai men per etmaal
slechts enkele uren rust had kunnen ge
nieten. Met groot enthousiasme werd ver
nomen dat II. M. de Koningin, die een zoo
schitterend voorbeeld heeft gbgeven door
bij het krieken van den dag reeds in voor
ste lijn te zijn, niet vvensehte, dal voor haar
werd gedefileerd. Niet omdat men voor
Hare Majesteit niet gaarne had gedefileerd,
want men was alleen al daartoe opgewekt
door het prachtige voorbeeld van onze
landsvrouwe, die zich niet ontzag om dooi
de natte heide en het eiken hakhout te. trek
ken. Neen, dat was de reden der blijdschap
niet, maar de menschen waren eenvoudig
te nat en te moe om behoorlijk te dcfileercn.
Het moreel is tot op het laatsto moment
goed gebleven. Donderdagmiddag to ruim
twee uur kwamen dc troepen het tenten
kamp binnen cn te half vier' moest weer
naar Stróe worden gemarcheerd, een af
stand van ongeveer 9 Kilometer. Verreweg
de moesten hadden geen*droge schoenen of
sokken meer, zoodat in dezelfde natte plun
je de terugtocht werd aangevangen. Tot
slot doel ik U nog mee, dat op den weg van
Harskamp naar station Stroc menig vadcr-
landsch lied in m'n sectie is gezongen, zoo
dat ik met recht kan zoggen dat het moreel
op een hoog peil stond".
HET ALASTRUM-GEVAAR.
Speciaal voor de schooljeugd.
Naar aanleiding van de circulaire van
den Inspecteur van dun Geneeskundigcn-
diensl. aan de pnderdeelcn van dezen dienst
der "landmacht, schrijft „een vader van een
schoolgaande jongen" in het Utreclilsch
Dagblad hetvolgende, dat wij van genoeg
algemeen belang achten om over te nemen
De inzender schrijft dan:
„In uw blad las ik het bericht, dat de In
specteur van den Geneeskundigendienst,
dezer dagen een schrijven aan de onderdee-
Icn van den Geneeskundigendienst der
Landmacht (waarom niet aaji dien der Zee
macht?) heeft verzonden, houdende mede
deel ing «lat militairen die zich niet verlof
naar Rotterdam hebben begeven en van wie
verondersteld kan worden, dat zij in aan
raking zijn geweest met een besmette omge
ving verplicht zijn zich bij terugkomst bij
den geneeskundigendienst van hun garni
zoen le melden. Inderdaad een maatregel
die in alle opzichten is toe te juichen.
Bij het lezen van dit bericht gingen mijn
gedachten uit naar de scholen.
De volgende week worden deze weer be
volkt. Ongetwijfeld zijn er tijdens de vacan
tia, kinderen in Rotterdam geweest.
Nu luidt mijn vraag: Zouden er van ge
meentewegen geen maatregelen kunnen
worden getroffen om de ouders van de kin
deren die tc Rotterdam zijn geweest, te ver
plichten zich vóór den bcgin-datum van liet
schoolgaan d.i. Dinsdag 3 September a.s.
aan te melden ten kantore van den Ge
neeskundigen dienst, alhier, opdat die
dienst dan de betrokkenen aan een nauw
keurig onderzoek kan onderwerpen?
Of. indien een onderzoek als bovonbe-
doeld niet kan geschieden, zóódanige maat
regelen te nemen, dat het schoolgaan van
de betrokkenen voor een bepaald tijdvak
b.v. li dagen wordt verboden?
In alle plaatsen van ons land worden de
meest strenge maatregelen tegen het over
brengen van de ziekte genomen. Van eenc
als hierboven aangegeven —die toch maar
mijn bescheiden meaning ook van belang
moet worden geacht heb ik nog niets
v ernomen.
DE TEMPERATUUR VAN HET WATER.
De temperatuur van liet water in de
Amersfoortsche zweminrichting bedroeg
van ochtend 64 graden.
Hét diploma voor geoefend zwemmen
werd uitgereikt aan Traüdi von Bultzings-
löven cn aan E. Overoem.
KAASMARKT.
Aangevoerd 79 wagens bevattende 20500
Kilo. Prijs 3S—47 per 50 Kilo. Handel
traag.
D a g o 1 ij k s:
Cinema Royal. Langestraat.
Theetuin „Amersfoortsche Berg". Middag
concert cn dancing van 8.30— 11 uur.
Kunstzaal „Sierkunst". Utrechtscheweg h
Steven van der Hagenlaan.
Museum Flehile, Westsingel.
Leeszaal Handelsregister. Arnb. weg 23.
Theosofische Bibliotheek. Gebouw Theos.-
Ver. Rogentesselaan (zaterdags van 1.30—
2.30 uur).
Openbare Leeszaal (mei Jeugdleeszaal cn
Bibliotheek), MuurhuUun 9
R K. Leeszaal, Niouwstraat 24
Vredesbibliotheek, Arnh. weg 50.
Princess-room Zondag, tniddag- cn avond
concert.
Hotel Monopole, Zondagmiddag- en avond
concert.
Danszaal Klaasscn Zondags Dancing.
30—31 Aug. Monopole Algem vtrg Leer
aren Gymnasia.
31 Aug Koningiunefeestcü Oranje Ver*
ecniging.
5 Sopt Opening lilerha)
5—7 Sept. Eicrhal Tentoonstelling
0 Sept Amicltia. Merijntje Gijzen's Jeugd.
7. S. 9 10 cn tl Sept. Amicitia. Bioscoop.
11 Sopt. Geb. Thcos Ver. Rogentesselaan.
Openb. Mazdasnan bijeenkofst 8 uur.
20 Sept. Ainicitia (foyer) .Vcrceniging van
Huisvrouwen
21. 22 cn 23 Sept. Amicitia-Bioscoop.
25, 2G en 27 Sopt. Amicltia. Demonstratie
Olie-fabr Calvé, Delft
2 Oct Amicitia. 1ste Abonncmcntstoonccl-
voorstelling
5, 6 en 7 Oef Amicitia. Bioscoop.
16 en 17 Oct. Amicitia. Mij lot Nut van 't
Algemeen.
19. 20 en 21 Oct. Amicitia-Bioscoop.
11 Nov Amicitia. 2du Abonnemcnlstoo-
neel voorstelling.
13 cn 14 Nov Amicitia. Mij tot Nut van fc
Algemeen
15, 16 cn 17 Nov. Eicrhal IMuimvce-ton-
toons telling
20 cn 21 Nov. Amicitia. Bazar.
11 Dcc. Amicitia. 3do Abonncmcntstoonecl-
voo rstelling.
(Bulten verantwoordelijkheid der Redactie).
DE ONHOUDBARE TOESTAND VAN DE
EEM.
Mijnheer dc Redacteur.
Wanneer men zich begeeft in dc richting
Amersfoort, ziet men alom do bekende bor
den: Vestigt U te Amersfoort etc. Ook
schermt men er mede, dat onze stad aan
spoor uil vaarwater is gelegen.
Do stad heeft zich do laatste jaren ver
bazend uitgebreid, fraaie straten cn pleinen
zijn aangelegd, nieuwe scholen zijn ge
bouwd, binnen enkele dogen zal dc Eierha!
geopend worden, het is alles te veel om op
te noemen.
Maar wat doet dc Gemeente Amersfoort
voor do Kern? Ik weet wel, de laatste jarcD
is de kade vergroot; aan do Groote Koppel
word een nieuw e pomp geslagen ten gerievo
van de schippers, maar aan dc bevaarbaar
heid van de Eem werd totaal niets gedaan.
Begint er niet binnen enkele kilometers
vanaf Amersfoort, zich een groote dam in
den Eem vast te zetten, waarop menig schip
blijft steken? Is het niet. dat de laatste
maanden geen week voorbijgaat, dat hier
niet 5 6 schepen blijven vastzitten; dat de
ecne schipper den andere niet voorbij w 11
laten gaan omdat van hooger hand abso
luut niet wordt ingegrepen?
Zaterdag lagen er w eer 14 schepen cn het
e enige wat gedaan kon worden, was niets
anders dan een verzoekschrift indienen bij
de Gedeputeerde Stalen van Utrecht tot uit
dieping van dit gedeelte van de Eem.
Niet alleen is dit voor de gewone scheep
vaart Kinderlijk, maar voor de beurtvaart
is het heel dikwijls schadelijk, bijvoorbeeld,
waar schepen bevracht zijn met artikelen
die aan bederf onderhevig zijn (er lag O.a.
een schip met nieuwe aardappelen).
liet lijkt mij het beste, dat door particu
lier initiatief hier iets tot stand gebracht
zou kunnen worden. Zouden er niet enkelen
zijn die zich'hier wilden voor spannen? De
toestand, zooals die momenteel is. Is on
houdbaar.
U, mijnheer de Redacteur beleefd dank
zeggend voor de opname van bovenstaand,
teeken ik,
Hoogachtend.
IIINDRfKS.
OMREKEN 1NGS KOERSEN
Off. Not. Niet Oft. Not'
26 Aug. 27 Aug. 12 uur
Londen 12.10% 12.10'*
Berlijn 59.42 5 AI
Parijs-.76% J.76%
Brussel,..M»,£4.70 £4.70
Zwitserland 48.0j 48.04%
Weenep35 17 35.1®
Kopenhagen........66 43 66.12
Oslo66 45 66.44
Stockholm66.55 66-ö4
New-Vork2 /f.57% 2.49.52}
Onthoudt deze adressen
ma. R. Berkenbosch
voorheen C. J. Prins
Hoficvera „cicr Brooa -Beschuit- en Banketbakker
Utrechtscheweg 7. Tel. 891
Poelier
Krommeetraat 7 Tel. 750
Lavendelstiaat 11. Tel. 9<9
Orgel-, Piano-en Muziekhandel
Atelier Serré
Utr. weg 40 Tel. 371
Fotobandel voor Amatenrs.
Lijsten.
J. VISSER
UTR. WEG 55. TEL 551.
Je adres voor fijne vlocs.liwaren
liet Tijns'c rookvleesch 20 cent per ons.
Electro-Technisch-Bureau
Muurhuizen 6 Tel. 680
Schoen- en Lederhandel Annex Schoenmakerij
E. v EIJKELENBORG
Leusderwep 107.
Kruidenierswaren Comestibles
Filne vloeschwaren
Prima consumptie Billijke prijs Electrische piano. Gezellig ritje
Aanbevelend 1. SCHAICK
Voor plaatsen in dece
ADRES SENLIJST
rrage meo inlichtingen aan de administratie van hol Amersfoortseh Dagblad
Tel. 513.
