Dinsdag 3 September 1929
23e Jaargang No 55
DÊ.EEMLANDEQ
BUilENLANDSCH OVERZICHT
BUITENLAND
ESSENCES VOOR LIMONADES
SPUITWATER
A. v. d. WEG, Langestraat 23 - Tel. 217
ANTI-ITALIAANSCHE
BOMAANSLAG
Een tweetal dooden
en 14 gewonden
EEN HITTEGOLF IN
FRANKRIJK
Bliksem slaat in
NOODTOESTAND IN
BRITSCH-INDIE
Bevolking vlucht
GEWELDIGE BRAND
't Blusschingswerk
vruchteloos
DE WOELINGEN IN
PALESTINA
nmrraFra
8 uur 15 min.
TRAGISCHE RAMP
Onmiddellijk naar de diepte
DE AANSLAG OP HET
RUKSDAGGEBQUJV
AMERSFÜORTSCH
ABONNEMENTSPRIJS f" 3 maanden voor Amersfoort f 2.10. per maand I 0.75. per
week (m" gratia verzekering tegen ongelukken) f 0.17V,.
ptr p°" P" 3 ma"ndcn f J- Afzonderlijke nommer» I 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 5IJ
UITGAVE: VALKHOFF C2
PRIJS OER ADVERTENTIEN iW.r
elke regel meer 10.25. Llefdndlghelds-ndvcrtentlCn voor Cc
helft van den prijs. Kleine AdvertentlCn „KEITJES bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent. drlemaol plaatsen f I.— Bewijsnummer extra f 0.05
Heeft Snowden Doitschland
schade berokkend of voor
deel bezorgd? Een be
schouwing van een Duitscb
correspondent te Londen.
Bovenstaande vraag is stellig van groot
belang, daar een deel van de Duitsche pers
cr zich bitter over beklaagt, dat het vergelijk
waartoe men tenslotte in Den Ha-ag kwam,
is gesloten ten koste van Duitschland.
Wanneer de vraag al op haar plaats is, al
dus de Londensche correspondent van de
Fr. Ztng., dan zou een dergelijk oordeel
stellig met betrekking tot dc financieele
vraagstukken, waarover Engeland en de
overige crediteuren het oneens waren,
maar in geen geval, wat de politieke kwes
tie der ontruiming en der bezettingskosten
betreft, gerechtvaardigd zijn. Ten aanzien
van de schadevergoeding moest inderdaad
de Duitsche afvaardiging enkele concessies
doen, om het den Engelscbcn mogelijk te
maken tot overeenstemming te komen met
de andere schuldeischers. Dat zijn dus con
cessies, die niet noodig zouden zijn geweest,
wanneer Snowden zich niet hardnekkig
was blijven verzetten tegen de ongelijkma
tige verdeeling der scliadevergoedingsbe-
dragen. De experts hebben ongetwijfeld de
werkelijke waarde der Duitsche concessies
op dezo gebieden onderzocht en dragelijk
geacht. Dc Engelschen beweren hardnekkig,
dat practisch nu een toestand is bereikt,
zooals die zich toch zou hebben ontwikkeld
Niemand ontkent te Londen, dat het ten
hoogste onaangenaam was, dat Duitsch
land bij het financieele compromis mee
moest werken. In zooverre heeft de Engel -
sche politiek Duitschland schade berok
kend, doch alleen op dit zeer beperkte ter
rein.
Hier staat echter tegenover, dat voor de
ontruiming een gemeenschappelijk plan
werd opgesteld, dat niet alleen de ontrui
ming der derde zone binnen afzienbaren
tijd belooft, maar voor de nakoming waar
van de Engelschen als partner van deze
overeenkomst mede verantwoordelijk zijn.
De beperking der Duitsche betalingen voor
de bezettingskosten beschouwt men te
Londen als een faire schikking eu het op
doeken der Fransche cischen inzake een
duurzame commissie van toezicht acht men
een belangrijke politieke winst. Wanneer
daarbij ook niet alles bereikt werd, wat
Duitschland rechtens op politiek gebied zou
kunnen verlangen, nochtans zou het niet
mogelijk zijn de wereld begrijpelijk te ma
ken, dat op dit, gebied het resultaat der con-
fenrentie slecht is geweest.
De vraag blijft nu nog te beantwoorden,
of Snowden, door halsstarrig vast te hou
den aan zijn financieele cischen. de oplos
sing van het politieke vraagstuk heeft he
moeilijkt, om deze reden b.v., dat van
Briand niet verwacht kon worden, dat liij
op beide gebieden tegelijk toegaf. De vraag
moet, zoo nadrukkelijk mogelijk, met neen
beantwoord worden. Een misverstand was
alleen mogelijk, doordat de Engelsche afge
vaardigden om verschillende redenen er prijs
op stelden hun financieele verzot zoo dui
delijk mogelijk aan den dag te doen treden,
terwijl de eveneens wekenlange en hard
nekkige strijd, die in verband met het poli
tieke vraagstuk werd gevoerd, niet de noo-
dige publiciteit, zelfs niet van Duitsche zij
de, erlangde. Vast staat echter, dat Hender
son op politiek terein niet minder doelbe
wust en krachtig (zij het dan ook zonder
ecnig gerucht) optrad en dat zonder deze
Engelsche volhardendheid de Franschen
aan de Duitsche eischen inzake den termijn
en de voorwaarden der ontruiming niet zoo
ver tegemoet zouden zijn gekomen, als zii
in werkelijkheid hebben gedaan. Er valt
trouwens te beschikken over uitlatingen
van Duitsche gedelegeerden, waarin dit feit
openlijk en dankbaar wordt toegegeven.
Men mag daarbij evenmin vergeten, dat de
Engelschen van den beginne af aan den
loop der politieke onderhandelingen on
beslissende wijze beïnvloedden, daar zij
rondweg verklaarden, dat zij, hoe ook de
afloop der conferentie mocht zijn, in elk
geval onmiddellijk met de ontruiming zou
den beginnen. De Engelsche regeering w'i-
de alleen een Britschen gedelegeerde in de
Rijnlandcommissie handhaven de Fran
schen drongen hierop aan wanneer do
conferentie het eens werd over een gemeen
schappelijk ontruimingsplan en voorwaar
de hiervoor was op zijn beurt, dat de Fran
schen bereid zouden zijn den eindterm ijn
voor de ontruiming veel meer te vervroe
gen dan zij oorspronkelijk van zins waren.
GROOTE BOSCH- EN HEIDEBRAND.
Harburg, 2 Sept. (V. D.). Zaterdag
avond tegen zes uur ontstond aan den weg
naar Soltau eelt heidebrand, die tengevolge
van de groote droogte snel om zich heen
greep. Toen de brandweer arriveerde, ston
den meer dan duizend morgen heide en
bosch in brand. Tegen middernacht wist
men het gevaar voor verdere uitbreiding
tegen te gaan. In totaal zijn ongeveer 1000
morgen beide en bosch uitgebrand.
DE INSTORTING TE ALGIERS.
Reeds 30 lijken geborgen.
Te Algieis heelt men tot dusver van onder
de puinhoopen van het ingestorte huis dot
tig lijken te voorschijn gehaald. In het
ziekenhuis worden 9 verwonden verpleegd
Er zouden nog veertig slachtoffers .te be
treuren ziju.
35 ct. per flacon
DE AANSLAG OP TSJANG KAI TSJEK.
Tal van aanhoudingen.
Peking, 1 Sopt, (V.D.) De Chineesche
politio heeft in Nanking, Kanton en Sjanghai
in verband met het ontdekken van een
moordaanslag, gericht op maarschalk
Tsjang Kai Tsjck, talrijke arrestaties ver
richt.
Do drie soldaten van dc lijfgarde van
Tsjang Kai Tsjek, die gearresteerd werden,
hebben verklaard, dat zij door Chineesche
communisten aangezet zijn Tsjang Kai
Tsjek te vermoorden. Op dc gearresteerden
werden verschillende giffen en wapens ge
vonden.
VLIEGONGELUKKEN.
De vlieger Thomas Reid is te Cleveland
neergestort en gedood, even nadat hij een
solo-duurrecord op zijn naam had geves
tigd.
Op liet vliegveld Fahrenwaldcrheide bij
Hannover steeg Zaterdagmiddag oen met
twee studenten bemand sportvlicgtuig van
de Technische Hoogeschool op. In een bocht
verloor de bestuurder dc controle over zijn
toestel en de machine plofte neer. Het vlieg
tuig verbrandde geheel. Eén inzittende was
terstond dood, dc andere liep zware ver
wondingen op
P a r ij s, 2 Sept. (N.H.) Tc Nice is gisteren
tijdens de jaarlijksehe bijeenkomst van Ita-
liaanschc oud-strijders een bomaanslag ge
pleegd
De oud-strijders hadden deelgenomen aan
het jaarlijksehe banket, waarbij ook de
Iioliaansche consul tegenwoordig was ge
weest. Toen zij na afloop van het feest voor
het restaurant op de autobussen stonden
te wachten, die hen terug zouden brengen,
werd plotseling over den muur van de naast
het restaurant gelegen sterrenwacht een
boni in een groep van 20 personen gewor
pen. Twee Italianen werden gedood en 14
gewond, gedeeltelijk levensgevaarlijk. On
der de ernstig gewonden bevinden zich twee
vrouwen en een 7—jarig kind. Het onder
zoek van de politie heeft tot nu toe geen
resultaat opgeleverd. Men neemt echter
aan, dat men hier met een anti-faeistischen
aanslag heeft te doen. aangezien zich te
Nice talrijke ltaliaausche communisten be
vinden, die reeds herhaaldelijk van zich lie
ten spreken. Twee jaar geleden heeft te
Antibes onder gelijke omstandigheden een
anti-facistische aanslag plaats gehad.
Oorzaak van vele branden
nabij Bordeaux
Parijs, 1 Sept. Gisteren en vandaag zijn
in geheel Frankrijk hooge temperaturen op-
geteekend, terwijl er nog steeds geen teeke
nen zijn, die wijzen op komend onweer,
waardoor dc hitte wellicht,zou afnemen. De
thermometer wees gisteren te Parijs 77 gr.
in dc schaduw aan, terwijl te Nancy zelfs
een temperatuur van 98 werd geregistreerd.
Vandaag was het te Parijs nog iets warmer
dan gisteren.
Deze late liittcrgolf is de oorzaak van een
groot aantal branden in en om Bordeaux.
Een houtzaagmolen, waarin zich een groote
hoeveelheid hout bevond, een leegstaande
kruitfabriek en een gebouw van drie ver
diepingen werden in de asch gelegd, terwijl
te Marquines 100 II. A. bosch tot den grond
afbrandden.
In het dorp Val Déze werd dc toren van
de kerk gisteren door den bliksem getroffen
juist op 'iet oogenblik dat drie mannen be
zig waren de klok te luiden voor een brand
in het dorp. De toren werd bijna geheel ver
nield terwijl een der mannen gedood en de
twee anderen gewond werden. (Cour.)
Ook Engeland cn België krij
gen hun deel.
Zaterdag was het ook in Engeland bui
tengewoon heet. Te Londen werd 's middags
in de schaduw een temperatuur van 86° F.
gemeten. Het is 23 jaar geleden, dat het op
den laatsten dag van Augustus zoo heet is
geweest. In het Zuiden en midden van Enge
land heeft het op sommige plaatsen gere
gend cn geonweerd.
Men meldt uit Brussel aan do N. R. C.:
Zaterdag is het overal in Belgiu buitenge
woon warm geweest. Te Brussel steeg de
temperatuur in de zon tot 45 graden Celsius
d.i. 113° F.
De rivieren wassen onrustbarend.
Londen, 2 Sept. (V.D.) Tengevolge van
den nog steeds voortdurenden regen in het
gebergte van Kasimir blijven de rivieren
wassen. Over een afstand van 050 K.M.
staat het gehcele gebied onder water.
Dc bewoners van vijf districten hebben
op bevel van de autoriteiten hun woonplaat
sen verlaten. Zij zijn gedeeltelijk in de ber
gen gevlucht, gedeeltelijk weggevoerd.
Daar verschillende spoorwegen op vele
plaatsen zijn onderbroken, is het vervoer
zeer moeilijk. Het spoorwegverkeer tusschcn
lndië en Kasimir is tengevolge van hot in
storten van de Hokolabrug verbroken. Ook
verscheidene steden, die bedreigd worden,
zijn ontruimd. Bhakka een stad van
10.000 inwoners, is door de oversl roomingen
totaal verwoest. Daar dc bewoners gewaar
schuwd waren de stad te verlaten, wordt
aangenomen, dat slechts weinig personen
om het leven zijn gekomen. De grenssteden
Kalabagh en Mari staan geheel onder water
Groot gevaar bestaat voor de waterwerken
bij Sukkar. Door de ingenieurs worden alle
maatregelen getroffen om het kanaal en het
drainage-systeem te redden. Er zijn vlieg
tuigen gezonden naar de overstroomde ge
bieden voor dc bewaking en voor dc levcns-
middolenvoorziening.
Ruim honderd huizen een
prooi der vlammen
Saai fel d, 2 Sept. (V.D.) In het*stadje
Teuschnitz bij Sieinbach am Wald (Ober-
franken) is in den afgeloopcn naolit een
enorme brand uitgebroken, waardoor 117
huizen, waarvan zestig wobnhuizen, ge
heel werden verwoest. De brand brak uit
in een schuur. De oorzaak i6 onbekend.
Drie straten zijn totaal verwoest. Ook in
Mei 1911 werd het uit 190 woonhuizen be
staande stadje met ongeveer 1800 inwoners
door een brand geteisterd, die toen 73 ge
bouwen in de asch legde.
Neurenberg, 2 Sept. (V.D.) Omtrent
den enormen brand te Teuschnitz wordt
nog nader gemeld:
De brand brak kort na middernacht uit
in het Noordwestelijk deel van het stadje in
dc schuur van den landbouwer Joseph Mar
tin. Het vuur breidde zich met zeer groote
snelheid uit cn legde in totaal 59 woon
huizen en 52 schuren en pakhuizen in do
asch. Ten gevolge van den brand zijn 72
families met 310 personen dakloos gewor
den. De schade bedraagt naar schatting
VA millioen mark. De getroffen bevolking
bestaat hoofdzakelijk uit huisarbeiders, die
niet of zeer laag verzekerd zijn. Zeven
brandweren uit de omgeving bestreden ge
durende den nacht het vuur, doch tenge
volge van gebrek aan water leverde Ihet
blusschingswerk zeer veel moeilijkheden op.
FATALE BRAND.
Verscheidene dooden.
Londen, 2 Sept. (II. N.) Uit Winnipeg
wordt gemeld, dat in het centrum van de
stad een gebouw van vijf verdiepingen door
brand is verwoest, waarbij twee vrouwen,
drie kinderen en vier mannen in de vlam
men den dood hebben gevonden. Bovendien
zijn tien personen gewond. Vele personen,
die zich in het huis bevonden, konden
slechts met behulp van vangzeilen worden
gered.
DE RAMP BIJ BUIR.
Nog een gewonde overleden.
Keulen, 2 Sept. (II, N.) Mevrouw
Letow uit Poitiers, die bil bet spoorweg-
ongeluik bij Buir ernstig werd gewond, is
in den loop van Zondag in het ziekenhuis
te Düliren overleden, zoodal het aantal doo
den thans tot 16 is gestegen. De verbetering
in den toeestand van den gewonden machi
nist Nordhaus-blijft aanhouden,
Een proclamatie van den
Hoogen Com m issaris
Nieuwe brandstichtingen
Londen, 2 Sept. (II. N.) Duizenden
Joden uit alle deelen van Londen hebben
gisteravond dc door den Engelschen Zionis
tenbond in Albert Hall belegde vergadering
bijgewoond om te protcsteeren tegen do ge
beurtenissen in Palestina. Er werd een mo-
tio aangenomen, waarin do vergadering
haar verontwaardiging over deze gebcurtc
nissen betuigt en de hoop uitspreekt, dat do
door do Engelsche regoering getroffen
maatregelen verdere vernietiging van leven
en eigendom in Palestina zullen verhinde
ren. Verder wordt verlangd, dat onmiddel
lijk do vraag zal worden beslist, of de Joden
het recht hebben aan den Klaagmuur hun
gebeden to verrichten. Ten slotte wordt ver
klaard, dat de Joden, zonder zich te laten
intimidccren, voort zullen gaan met hot
werk van den opbouw van liet Joodscho na
tional* vaderland.
Jeruzalem, zoo wordt d.d. 2 Sept. gemeld,
krijgt langzamerhand weer een normaler
aanzien. Geen enkele Mohammedaan noch
Arabier heeft tot dusver zijn opwachting
bij de regcering gemaakt om zijn leedwezen
te betuigen over de gruwelen.
De politie zet haar huiszoekingen naar
wapenen voort cn heeft tal van wapenen
in beslag genomen cn personen gearres
teerd.
De Britsche hooge commissaris heeft een
proclamatie gepubliceerd, waarin hij in
krachtige bewoordingen van „dc gruwelijke
daden, gepleegd door bloeddorstige boosdoe
ners" gewaagt en zijn vaste voornemen uit
om de orde te herstellen cn de schuldige
partijen streng te straffen.
De hooge commissaris zegt verder, dat de
gepleegde misdaden bij alle beschaafde
volken afschuw ten opzichte der dader
hebben gewekt. Ilij geeft zijn voornemen te
kennen orn met het oog op dc jongste ge
beurtenissen de besprekingen met de Brit
sche rcgecring aangaande de constitutio
ueele hervormingen te schorsen, besprekin
gen die hij overeenkomstig zijn belofte aan
het Arabisch uitvoerend comité zou openen.
Het hoofdbestuur der Ncderlandscho Miz-
rachic (bond van wetsgetrouwe Zionisten),
heeft, in overleg met de rabbijnen uit zijn
midden, besloten, den dag van Woensdag
4 Sept. a.s. tc bestemmen als vastendag voor
de Mizrachisten in Nederland, zulks in ver
band met de recente gebeurtenissen in Pa
lestina.
I-Ict ligt in de bedoeling als afsluiting van
den dag oen synagogedicns.t te houden in
de synagoge der vereeniging „Ilulpe Is
raels", Gerard Doustraat 238 te Amsterdam.
Deze dienst, waarbij liet woord zal ge
voerd worden door rabbijn De Vries te
Haarlem, zal des namiddags te 61A uur aan
vangen. Zij, die zich gedrongen voelen, den
dng van Woensdag a.s. op gelijke wijze door
te brengen, zullen in de gelegenheid gesteld
worden aan de godsdienstoefening deel te
nemen, voor zoover de plaatsruimte dit toe
laat.
liet Engelsche ministerie van koloniën
maakte Zondagavond bekend, dat volgens
de laatste berichten uit Palestina alles rus
tig is gebleven. De toestand aan de grens
van Trans Jordanië toont een besliste ver
betering. Dc hooge commissaris van Syrië
treft maatregelen om invallen van bcwa
pende Arabische benclen over de zuidelijke
grens van Syrië in Palestina te verhinderen.
De correspondent van een Berlijnsche
nieuwsagentschap te Jeruzalem meldt, dat
in de steden van Palestina rust hcerscht
Te Jeruzalem zijn plunderingen voorgeko
men in de Gruziniwijk. De Joodsche kolo
nies in Boven Galilea zijn gedeeltelijk ont
ruimd cn, naar verluidt door Bedouinen
geplunderd, aangezien ondanks herhaalde
verzoeken geen militairen ter bewaking ge
vonden konden worden. Daarentegen wor
den beneden Galilea en het dal van de Jor-
daan door de militairen afdoende be
schermd.
Uit Jeruzalem wordt gemeld, dat Ara
bieren de Joodsche kolonie van Jedsod Ha-
mallah in de buurt van Tiberias en drie
Joodsche barakken te Haifa in brand heb
ben gestoken. In Jeruzalem zelf is de toe
stand rustig gebleven. De politie zet de ont
wapening van de bevolking voort en doet
dagelijks nieuwe arrestaties. De langs de
grens wonende stammen zijn zeer onrustig
geworden. Hoewel in Engeland zelf de be
langstelling voor de gebeurtenissen in Pa
lestina begint te verminderen, dreigt de
toestand in Palestina in verband met de
ontwikkeling van den toestand in Egypte
later toch ernstige politieke moeilijkheden
in het leven te zullen roepen.
De toestand blijft nagenoeg rustig.
Londen, 2 Sept. (H. N.) Het ministerie
van koloniën deelt mede, dat de toestand
in Palestina, afgezien van onlusten ten
Noorden van Sabed, rustig is gebleven. Gis
teren hebben talrijke vliegtuigen een aantal
demonstratievluchten in het Noord-Westen
van Palestina ondernomen, met het doel
nog gewapende benden Arabieren over de
grens terug te drijven.
WEERBERICHT.
Hoogste baromctcrsctand:
769.5 Isa fjord.
Laagste Barometerstand:
751.0 I-Iernösand.
Verwachting: Zwakke tot
matige N. O. tot Z. O. wind,
gedeeltelijk bewolkt, droog
weer behoudens kans op on
weer, vooral in het Zuiden,
warm overdag.
Ontroerende bizonderheden over
't vergaan van de San Juan
Dc Amcrikaanscho pers publiceert tref
fende verhalen van ooggetuigen over de ca
tastrofe van het s.s. San Juan, het noodlot-
tigste scheepsongeval, dat zich ooit aan de
Pacific-kust heeft afgespeeld, vooral omdat
het schip met zulk een ontzettende snelheid
is gezonken, dat nauwelijks drie minuten na
de aanvaring de zee zich weet* boven het
wrak sloot. Er bestaat zeer weinig hoop, dat
de voorloopige doodenlijst, die met meer dan
70 slachtoffers rekent, nog een gunstiger
aanzien zal krijgen.
Na dc botsing speelden zich dc onlzettcnd-
ste tooneelcn af. Dc angstkreten van vrou
wen en kinderen vervulden de lucht. Een
móeder, die haar kind probeerde to redden,
wierp dc kleine aan boord van de tankboot,
die nog in de onmiddellijke nabijheid van do
San Juan lag. Zelf kon zij echter den red
denden sprong niet »meer doen, daar do
schepen van elkaar wegdreven. De passa
giers waren zich terstond na de botsing be
wust, dat het, schip het volgende oogenblik
in de diepte zou verdwijnen. liet elcctrisch
licht was onmiddellijk uitgegaan, waardoor
velen hun zwemgordels niet meer om kon
den doen. Daar allen zich bewust waren, dat
zij zich door de zuiging van het zinkende
schip in gevaar bevonden meo in de diepte
te worden getrokken) wierpen zich dc mees-
ten paars- of groepsgewijze in het water.
Zij( die daarvoor terugschrokken, zijn allen
met het wrak in de golven verdwenen.
Een politieke demonstratie
Berlijn, 2 Sept. (II.N.) Op het minis
terie van binnenlandsche zaken vond van
morgen een conferentie van verschillende
autoriteiten plaats over den bomaanslag,
die Zondagmorgen op het rijksdaggebouw
is gepleegd. Verschillende ambtenaren van
het hoofdbureau van politie waren daarbij
tegenwoordig. Tot op het oogenblik is nog
geen spoor van den dader gevonden. De al-
gemeene opvatting is, dat de daders niet
de bedoeling hebben gehad het gebouw
van den rijksdag ernstig te beschadigen,
doch dat men hier met een politieke de
monstratie heeft te doen. In verband met
den aanslag zal dc bewaking van het rijks
daggebouw verscherpt worden. Hetzelfde
geldt voor het gebouw van den landdag,
daar men aanneemt, dat dergelijke aansla
gen ook op andere gebouwen mogelijk zijn.
Berlijn, 2 Sept. (II.N.) De Pruisische
minister van binnenlandsche zaken heeft
tot de betrokken autoriteiten een rond
schrijven gericht in verband met de her
haalde bomaanslagen van den laatsten tijd.
De omstandigheden, waaronder deze aan
slagen plaats hadden, rechtvaardigen de
onderstelling, dat men hier te doen heeft
met het optreden volgens een bepaald plan
van een groep radicale elementen, die po
litieke onrust trachten te wékken, om
daardoor hun duistere bedoelingen te be
vorderen. Het is een dringende plicht om
de in het geheim werkende misdadigers
het handwerk zoo spoedig mogelijk onmo
gelijk te maken. In de eerste plaats zal de
politic daartoe krachtig en met alle ge
paste middelen moeten optreden, doch het
is ook noodig een beroep te doen op de
krachtige medewerking van de bevolking,
die ongetwijfeld al het .mogelijke zal doen
om op te treden tegen de gewetenloozo
Duitschers, die in een tijd van zoo n ern-
stigen economischcn nood het werken, eigen
dom en leven van hun landgenooten in
gevaar te brengen.
