DE EEMLANDEü BUITENLAND. Donderdag 5 September 1929 28e Jaargang No 57 Nabetrachting over den Gemeenteraad BUITENLANDSCH OVERZICHT DE WOELINGEN IN PALESTINA Handhaving der Balfour-nota EEN SCHEEPSRAMP Vele passagiers omgekomen HOOVER'S EERSTE ZES MAANDEN WmTERSESZOEN '29 Kcefl U ds nieuwe t'ajaars-Vode gezien? DE BOMAANSLAG OP HET RIJKSDAGGEBOUW AMERSFOGRT5CH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS pc' 3 voor Amersfoort f 2.10. per maand I 0.75, per week troel gratis verzekering tegen ongelukkenl 0.17Vr Binnenland franco per post per 3 maonden f J.-. Afionderllfke nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 515 UITGAVE: VALKHOFF C? PRIK nPR jnVFRTFMTIFM 1-1 re9cl»105 mc' 'nbtarlP va" bewijsnummer rnlJO UCH ftUVCH t.4 mccf (025 Lltfdadlghctds-adverteotll:ii voorde helft van den prijs - Kleine AdvertentlSn „KEITJES" bij vooruitbetaling 1-5 regel. 50 cent. elke regel meer 10 cent. drlemanl plaatsen I I.- Bewijsnummer extra I O.Uh Veel na te betrachten valt er ditmaal al weer niet. Had Mr. Stadig niet gezorgd voor een vergadering niet gesloten deuren, wij rneenen althans, dat. hij er om vroeg, dan hadden we om 8 uur reeds weer op straat gestaan. Nu mochten we ons nog ruim een uur in de bode-kamer vermaken, wat ook zijn voordeelen biedt, maar daarvoor gaan we, .althans op zoo n heerlijken zomer avond, toch niet ter raadsvergadering. Bij de opening wijdde dc voorzitter nog enkele woorden aan de nagedachtenis van dr. Jorissen. I-Iij herinnerde aan het af scheid in 1927, toen dr. Jorissen als raadslid heenging. Bekend was, dat een ernstige kwaal zijn leven ondermijnde zoodat het einde kon verwacht worden. Thans is de slag gevallen en allen zullen meegeleefd hebben in dit voor dc weduwe vooral grooto verlies. Staande hoorden de raadsleden deze woorden aan. Bij de ingekomen stukken was o.a. een be sluit van Ged Staten van Utrecht, waarbij wordt ongegrond verklaard het beroep van bet Bestuur der Nod. Montessorischoolvcr- oeniging omtrent de aanschaffing van school meubelen, leer- en hulpmiddelen. In de Lager-Onderwijswct worden de eischcn vermeld, waaraan een bijzondere school moet voldoen om aanspraak tc kunnen ma ken op steun uit de openbare kas. Do Mon tessorischool aan den Ulr. weg voldoet niet, aan die overigens niet zeer zware eischcn. Toch werd een poging gewaagd om een deel der lasten af tc wentelen op de gemeente kas, maar o.i. terecht wees de Baad het ver zoek af. In hooger beroep hebben Ged. Sta ten den Raad thans in het gelijk gesteld, een besluit dal niet anders dan toegejuicht kan worden. Dc heer Verheij wees cr Dins dagavond bij andere punten op, dot maar al te gauw een beroep op de gemeentekas wordt gedaan en we kunnen ons zoo voor stellen, dat vooral hij met een dergelijk be sluit van Ged. Staten zal zijn ingenomen. liet voorstel van B. en W. om een leening van j 6000 te verstrekken aan de Vereeni- ging Fruit- en Groenteveiling Amersfoort en Omstreken, vond bestrijding bij den ficcr Verheij. Bij Raadsbesluit van 17 December 1918 no. 791 is aan de vereeniging Fruit- en Groenteveiling Amersfoort en omstreken ten behoeve van den aankoop van grond en de stichting van een veilingsgebouw \oor fruit en groenten, ter leen verstrekt een be drag, gelijk aan hoogstens 50 pCt. van de kosten van aankoop \an grond en de stich ting daarop van de noodige gebouwen, doch tot ten hoogste 20.000.— en zulks o.a. onder voorwaarde, dat de rente zal bedra gen 5 pCt.wanneer na aftrek van de nood zakelijke exploitatiekosten het van de ont vangsten overblijvende niet voldoende is om 5 pCt. uit te keeren zal het minder dan pCt. betaalde op rekening Ie goed van dc Gemeente Amersfoort worden geboekt. Naar aanleiding van deze voorwaarde is de schuld aan de gemeente verhoogd tot 24020;Voor het eerst over 1926 werd de verschuldigde ielite aan dc gemeente be taald, hoew i in dat jaar de exploitatie nog met een verlies van 1207.08 slool. Over 1927 sloot de verlies- en winstrekening met ccn voordeelig saldo \an 749.67 en over 1928 met 'n voordeelig saldo van 2497.691-;. Dit gunstige resultaat is toe te schrijven aan den voortdurend stijgenden omzet als gevolg van uitbreiding en vestiging van meerdere tuinbouwbedrijven in de onmid dellijke omgeving van Amersfoort. l!ct Bestuur meent, dat in 1929 de aan voer nog aanmerkelijk zal stijgen, zoodat het Veilingsgebouw te klein zal blijken, waarom men dit gebouw met 15 Meter wil verlengen waarvoor dus die 6000 worden gev raagd. In den grond van de zaak gelut het hier een commercieelc onderneming en in zoo verre had de heer Verhey volkomen gelijk toen lnj het Veilingsbcstuur naar de Banken verwees. Maar Wethouder Thien had ook gelijk met op dc voorgeschiedenis te wijzen. In 1918 heeft men er een gemeentebelang in gezien en het geld gekend, zoodat het zeker niet goed zou zijn thans de veiling los te laten, terwijl er nog zulke financicele be langen voor de Gemeente bij betrokken zijn. En wie eens een kijkje gaat nemen op Hci- ligenb. weg en Hoogeweg, die zal zien, dat liet tuinbouwbedrijf hier werkelijk betcckc- riis begint tc krijgen, zoodat aanmoediging van dit bedrijf, in casu door een goed inge richte veiling, zeker wel te verdedigen is op grond van het gemeentebelang. Ook het verzoek om steun voor den film van de Kamer van Koophandel bestreed de lieer Verheij, daar hij ook hier het verband niet het gemeentebelang niet inzag. Wij rneenen, dat hier, zooals meestal trouwens bij reclame, wat overdreven wordt en kun- ,nen ook niet inzien, dat Amersfoort er veel profijt van zal hebben. Wat ons echter nog meer trof, dat was de onbekendheid van B. en W. met het doel en dc samenstelling van dezen film. Niettemin stelden zij vooi 200 subsidie te verleenen en toen de heer Lonkhuyzen voorstelde er 500 van te ma ken en bij de verdediging een en ander om trent den film meedeelde nam Wethouder Thien op grond daarvan namens B. en W. het voorstel-Lonkhuyzen c.s over. De vergadering met gesloten deuren werd gehouden bij het. voorstel tot aankoop van de boerderij Miaeo met grond in de Birkt voor 12000. De gemeente, eigenares van deze gronden, heeft dan terrein beschik baar voor den oprit van het viaduct, dat bij Birklioven komt cn voor den Plantsoengor del. De heer Stadig opperde na heropening der openbare vergadering bezwaren tegen dezen aankoop, waarvan hij dc noodzake lijkheid niet inzag. Maar veel steun kreeg hij niet uit den Raad, zoodat met overgroo- tc meerderheid tot aankoop werd besloten. Dat bij de rondvraag het alastrim-gevaai ter sprake zou komen, spreekt wel van zelf. B. cn W. kregen echter den zegen op de door hen genomen maatregelen. Macdonald over de taak van den Volkenbond. Gisteren heeft, naar wij met een enkel woord reeds meldden, Macdonald, de En gelsche premier, voor de Volkcnbondsver- gadering een redo gehouden, die zeer uit voerig was. Het loont, daar zijn beschou wingen algemeen de aandacht trekken, dc moeite daaruit de voornaamste punten te lichten. Al dadelijk sprak hij als zijn ge voelen uit, 'lat sinds 1924 op het gebied der pacificatie de wereld in aanmerkelijke mate is vooruitgegaan, tegenover Duitsch- land was bij zoo hoffelijk op te merken, dat zetels, die in 1924 ledig waren, tot zijn vreugde thans bezet zijn en dat Duitsch- land nu aan hel Volkenbondswerk deel heeft. Van belang achtte de Labour-premier dc versterking van de Volkenbondsautori- teil en het sol ieder maken der grondslagen van den vrede tusschon dc verschillende staten der wereld. Hel vraagstuk van tien Volkenbond, zoo betoogde hij. is het vraag stuk van de veiligheid Hij bracht in herinnering, dat men sinds 1924 een nieuw en koers is ingeslagen, daar bet aanzijn werd gegeven aan het beroemde protocol en nadien Kellogg's pact tot uit banning van den oorlog tot stan.l kwam, oen verdrag, hetwelk in den vervolge het uitgangspunt van de Volkenbondswerk zaamheden moet vormen. Ondertusschen achtte Macdonald één der beste bijdragen in de richting van u vrede hetgeen op dc jongste conferentie in Den Haag was bereikt. Wel waren er af en toe moeilijkbeden geweest, maar Macdonald persoonlijk wanhoopte nooit aan het succes der conferentie. De feiten stelden hem in t gelijk cn bizonder gelukkig was hij, dat de volgende week liet eerste bataljon liet be zette gebied zal verlaten „om daar nooit terug te keerenVan 't grootste gew iclit beschouwde hij liet, dat de bezetting, vijf jaren eerder dan bet verdrag van Versailles bepaalde, zou worden opgeheven Uit deze feiten putte hij liet vertrouwen, dat voortaan de staten, die lid zijn van den Geneefschen bond, in den geest van dit instituut vriend schappelijk verder zullen werken ten unste van den vrede. Het te Parijs onder- teckende redespact zou. naar bij Macdo nald vaststond, niet slechts oen verklaring op papier blijven, maar zich ontwikkelen tot instellingen, die zich den vrede tot doel stellen. Absolute noodzaak was het volgens Mac donald, dat do ontwapening een feit werd. daar het handhaven van de bewapening de grootste bedreiging van den vrede vormt. Uit naam der Britsche regeering verklaar- le de premier, dat hij alles zou doen om het werk ter voorbereiding van de ontwa peningsconferentie te bespoedigen Wat de regeeringen van hun militaire raadslieden dienen te verlangen, aldus spreker, is, dat dezen zich zullen herinneren, dat er even veel cn zelfs meer veiligheid is gelegen in een politieke overeenkomst dan in een regi ment soldaten of een vloot van oorlogs schepen. Iingelands voornaamste bijdrage op het terrein der ontwapening zou be staan uit vlootvermindering. Kr moest z. i. een overeenkomst tot stand komen Mac donald zinspeelde op de besprekingen dien aangaande met Amerika die niet kon en niet mocht worden beschouwd als gericht tegen eenig land, maar eerder als een hel pende leiddraad voor de overige wereld. Een Engelsch-Amerikaansch accoord, dat reeds grootendecls tot stand is gekomen, zou de voorbereiding kunnen zijn lot het bijeenroepen eencr conferentie der vijf roote maritieme mogendheden, waar de andere staten vrijelijk hun voorstellen kon den indienen. Ofschoon de Engelsch-Amerikaansche be sprekingen haar beslag nog niet hebben ge kregen, waren de onderhandelingen echter reeds zoo ver opgeschoten, dat een docu ment met een twintigtal punten, waarom trent Engeland cn Amerika het eens zijn geworden, zou kunnen worden opgesteld. Macdonald hield rekening met de eventuali teit, dat nog ter gelegenheid van deze Vol kenbondsvergadering nadere bizonderhe- den omtrent het getroffen accoord zouden kunnen worden meegedeeld. De wereld wacht zoodoende nu met spanning op dc aankondiging dor overeenkomst, die van zoo groote beteekenis kan zijn voor de ont wikkeling van den wereldvrede. DRIE ARBEIDERS OMGEKOMEN. Keulen, 4 Sept. (II N.) Óp de inijn Linter bij Limburg aan de Lalin liet giste ren plotseling een steenblok los, waaronder vier arbeiders bedolven weiden. Drie hun ner werden gedood, terwijl de vierde zwaar gewond geborgen werd. Engeland wil het mandaat niet uit handen geven Het Engelsche ministerie van koloniën deelde gisteravond mede, dat de toestand in Palestina over het algemeen rustig is. In het Noorden zijn nog plaatselijke inci denten voorgekomen. Een aanval op de kwartieren der politie, 8 mijl ten Westen van Tiberias, die Zondagavond plaats had, is afgeslagen. Verder is ccn handgemeen voorgekomen le Jessed Hamala, ten Noor den van het meer van Tiberias. Er werden èènigc arrestaties gedaan cn dc Engelsche troepen leden geen verliezen. Over het algemeen wordt dc houding der Transjordaansche stammen bevredigend ge acht. met uitzondering van twee beperkte gebieden in het Noorden. In een nadere mededeeling wordt gezegd, dat de regeering in Palestina opdracht heeft gegeven tot een onderzoek naar de vraag, of de onlusten, die op 2."» Augustus begonnen, spontaan waren of zijn voorbe reid. In den tusschentijd werken de Engelsche troepen krachtig samen met de Palestij"- schc regeering om de orde te herstellen. De burgerlijko overheden doen krachtige stap pen om de schuldigen voor het gerecht le brengen. Op verzoek van den hoogen commissaris zal de minister van koloniën een commissie van onderzoek instellen, die zich nog deze maand naar Palestina zal begeven, speciaal ter overweging van de vraag in boe verre do opstanden voorbereid waren. Voorzitter van dc commissie wordt Sir Walther Sli.aw, oud-president van bet gerechtshof der Straits Settlements. Verder zullen in de commissie drie parlementsleden zetelen, één uit elk der politieke partijen. De minister verklaarts voorts, dat de En gelsche regeering er niet aan denkt het mandaat over Palestina uit handen te ge ven cn dat het onderzoek zich niet zal uit strekken tot de mogelijkheid van wijziging van het mandaat of de politiek, neergelegd in de verklaring van Balfour Het zal dus bij het onderzoek alleen gaan om de feite lijke gebeurtenissen j Als de commissie haar verslag heeft uit gebracht, zal de Britsche regecring nauw keurig overwegen, hoe haar verdere poli tiek in Palestina binnen de grenzen van het mandaat zal zijn. Uit Jeruzalem wordt blijkens de N. R. C. aan de Voss. Zeitung geseind, dat in de nabijheid van Miapah aan het meer van Tiberias gisteravond Arabieren de kolonie van orthodoxe Joden hebben aangevallen. Zij werden teruggedreven Jesscd llamalah is .rloor de Joodsche bevolking ontruimd. Slechts enkele oude lieden, die sedert veer tig jaren in de plaats wonen, bleven achter. Joodsche organisaties hebben een delegatie naar den hoogen commissaris gestuurd om van dezen toestemming te krijgen tot vor ming van een Joodsche militie. Het Arabi sche uitvoerend comité publiceert, oen ver klaring, waarin de Britsche zionistische politiek verantwoordelijk wordt gesteld. Deze politiek wil de Arabische natie in Palestina vernietigen ten gunste van een niet. bestaande Joodsche natie. De Arabie ren eischcn ten slotte een onpartijdig onder zoek, gevoerd door buitenstaanders. Verklaringen van Macdonald. Te Geneve voor de VolkenbonGsvorgade- ring sprekende 'over de troebelen in Pales tina, zeide Macdonald gisteren, dat hij de gedachte verwierp, dat het hier een rassen conflict betrof. Het was eenvoudig een op stand van wanordelijke elenieenten en wat de Engelsche regeering betreft, dc wanor delijkheden moeten worden onderdrukt, of deze nu worden veroorzaakt door Moham medanen of Joden, door Christenen of niet-Christcncn. Geen natie met eenige politieke verantwoordelijkheid, samen werkende rnct andere naties, zou ooit toe geven aan uitbarstingen van wanorde cn criminaliteit. Hij deed een beroep op de leiders van die volkeren, teneinde bun krachten le verzamelen, om te herstellen wat gebeurd was. Dc eerste plicht was een einde te maken aan den strijd en de orde tc herstellen. Practisch was dit reeds ge beurd. De tweede plicht was een onderzoek te doen naar alle omstandigheden en de noodige stappen te nemen, teneinde een herhaling van dc wanordelijkheden te voor komen De aanstokers voor een bizon- dere rechtbank. Londen, 4 Sept. (H.N.) De Engelsche hooge commissaris te Jeruzalem heeft een proclamatie uitgevaardigd, waarin o.a. ver klaard wordt, dat alle aanstokers van de onlusten terecht zullen staan voor bizon- dere rechtbanken, overeenkomstig een op 3 September gepubliceerde ordonnantie. Deze ordonnantie bepaalt, dat deze recht banken samengesteld zullen zijn uit En gelsche rechters. VOLKSTELLING IN DEN VATICAANSCHEN STAAT. Rome, 3 Sept. (V.D.) lieden is een volledige lijst opgemaakt van alle burgers, dia recht hebben op het burgerschap van den Vaticaanschen staat. Do lijst werd aan den paus voorgelegd. Met inbegrip van de kardinalen, die in het, Vaticaan zetelen, komt men tot een totaal van 523 zielen Het is dus de kleinste staat van dc wereld, kleiner zelfa nog dan dc republiek San Marino. ZEVENTIEN GEWONDEN BIJ AUTO-ONGELUK. Brussel, 3 Sept. (VD). In do provincie Namen is nabij dc stad Fosses een vracht auto over den kop geslagen, waarbij alle 17 inzittenden gewond werden. Twee hunner verkeeren in levensgevaar. EX-KEIZERIN ZITA VAN OOSTENRIJK. Vestigt zich mot haar kinderen tc Brussel. De correspondent der X.R.C. te JJrusscl meldt: Ex-keizerin Zita van Oostenrijk zal om streeks 15 September le Brussel aankomen met hare kinderen prinses Adelaide, 16 jaar en de prinsen Robert 14, Felix 13 cn Karei Lodewijk 11 jaar. Deze zullen in ver schillende instituten in de Belgische hoofd stad als leerlingen worden ingeschreven, maar in een bevriende woning verblijf houden. De ex-keizerin komt zich met kroonprins Otlo en de andere kinderen «'ia gevolg eerst einde October of begin Novem ber definitief le Brussel vcsligcn. Otto znl niet voor October 1930 aan de universiteit te Leuven gaan stiideeren. Stoomschip gaat door een typhoon teloor Het stoomschip Mayon. dat toebehoorde aan de Man na-spoorwegmaatschappij, is in do Ragay go'.f aan de kust van liet eiland Luzon (Miilippijnen) in een typhoon ge makt cn gezonken. Er waren 47 passagiers aan boord, van wie er maar negen gered konden worden. Een overzicht van zijn bewind Deze week voltooit Herbert Hoover de zesde maand van zijn presidentschap der Ver. Staten, en bij die gelegenheid gaan de bladen na wat de president gedurende deze periode beeft tot stand gebracht en wat cr van zijn beheer is te verwachten. Velen hadden, zoo schrijft het Han delsblad, gedacht, dat president Hoo ver rechtstreeks naar „resultaten zou streven zonder zich met „politiek" tc bemoeien, doch dit is aanstonds on mogelijk gebleken, daar liij de politieke instanties uiteraard niet over het hoofd kan zien Integen deel zoo wordt bc~ IIOOVER. weerd hij steunt zeer sterk op ervaren politici, teneinde fou ten te vermijden, daar hij zelf onervaren is. Tot dusver heeft hij nog geen bepaalde dingen verricht. Zijn wetenschappelijke geest tracht eerst do feiten na te gaan, al vorens een besluit tc nemen. Vandaar dat hij acht „feiten-commissies' heeft be noemd, o. a. twee voor het onderzoek naar dc resultaten van het drankverbod en een inzake de sleunverleening aan den land bouw. Men verwacht, dat deze commissies pasover een jaar of twee met haar arbeid gereed zullen zijn. Verder heeft hij twee negatieve daden verricht, n.l de afschaffing van de „farm debenture", d. vv. z. het regecringssubsidie aan den landbouwexport, en. naar men ge looft, het schrappen van eenige buitenspo- ringc industrioelo heffing uit het Tarief- wetsontwerp De door Hoover sinds het aanvaarden van zijn ambt gedane benoemingen worden ten zeerste geprezen, daar zij op de verdiensten en niet op de politieke overtuiging der be noemden waren gebaseerd, zoodat het peil van het burgerlijke ambtenarencorps er door is v erhoogd. De stappen tot hot openen van onderhan delingen rnet Grpot-Brittanniè over de ver mindering der bewapening ter zee vormen het voornaamste initiatief, dat Hoover tot dusver heeft genomen Over het algemeen echter wordt nog ccn afwachtende houding aangenomen, alvorens een oordeel te vellen over de capaciteiten van den president. WSU2RBERICRT. Hoogste barometerstand: 7,68.3 te Isa fjord. Laagste barometerstand: 755.6 tc RösL Verwachting tot den avond van 6 September: Zwakke tot matige wind uit W. richtingen, aanvanke lijk nog zwaar bewolkt inel kans op onweer, later tijdelijk opklarend, iets koeler. Fa. L. J. LUIJCX Zn. LANGESTR. 49-51 - Tel. 190 Alle mantels zijn rijkelijk met bont gegarneerd Wij brongen overvloed van keus. HEVI5E ONTPLOFFING TE MILAAN 17 dooden en 100 gewonden Milaan, 4 Sept. (H.N.) Te Milaan heeft een hevige ontploffing in een fabriek plaats gehad, welke door een brand werd gevolgd. 37 Arbeiders, voor het grootste gedeelte vrouwen, worden vermist. Het ge bouw stortte voor het grootste gedeelte in cn verscheidene arbeiders werden onder de puinhoopen bedolven Tot nu toe zijn 17 dooden gevonden, terwijl ongeveer 100 ge wonden naar dc ziekenhuizen zijn overge bracht. STAKING VAN HERSTEL- ARBEIDERS. Parijs, 4 Sept. (V. D.) Uit Mctz wordt gemeld, dat de tegenwoordige staking, die onder dc bij de kanalisatie-werken van den Moezel tewerk gestelde Duitscho arbeiders is uitgebroken, zich thans ook heeft uitge breid tot de omgeving van TIagcndingcn. Ueckingcn en Diedonhofen. In totaal sta ken thans ongeveer 500 arbeiders. Slechts 70 arbeiders zouden nog aan het werk zijn. die door de gendarmerie beschermd wor den. FABRIEKSTREINTJE STORT IN EEN RAVIJN. Twee dooden en dertien ernstig gokwetsten. Bij een proefrit op dc fabrieksspoor op de onderneming van baron Grodel bij Co- vasna (Roemenië) is een treintje van een brug in een ravijn gestort. Twee werk lieden werden gedood cn dertien ernstig gewond. Do machinist is verdwenen. Een spoor der daders gevonden Berlijn, 4 Sept. (H. N.) Volgens de B. Z. is een spoor van de daders van den bomaanslag op het gebouw van den rijksdag gevonden. Bij de politie heeft zich n.l. een taxi-chauffeur aangemeld, die verklaarde, dat hij Zaterdag tegen middernacht in de Knr'fürstenstrasse twee heeren als passa giers heeft opgenomen. Een hunner is op den hoek van dc Neurenberger- en Kurfür- stenstrasse uitgestapt cn keerde na onge veer tien minuten met een gevulde actc- tasch terug, die hij niet aan het handvat, doch in zijn arrn droeg. Daarop word hem gezegd naar het rijksdaggebouw te rijden. Daar zijn beiden uitgestapt en hebben hem betaald. Dc chauffeur deelde verder mede, dat hij later een passagier naar het sta tion Friedrichstrasse heeft gereden. Toen hij langs den Ivronprinzenufer reed, zag hij tus schon het rijksdaggebouw en het woonhuis van den president van den rijksdag tot zijn verwondering nog de twee heeren staan, die hij 1 Yi uur tevoren had vervoerd. De chauffeur schat hun leeftijd op 35 a 40 jaar. Beiden hadden een klein snorretje en maak ten volgens hem geen zeer vertrouwenwek- kenden indruk.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1929 | | pagina 1