DE EEMLANDÊU
BUITENLAND.
Vrijdag 6 September 1929
28e Jaargang No 5&
ABONNEMENTSPRIJS pcr 3 maanden voor Amersfoort f2.10. per maand f 0.75, per
PRIJS DER ADVERTENTIE!) '-1 «B«l. M OS me« «n
8U3TENLANDSCH OVERZICHT
MACDONALD EN BRIAND
C0NFEREEREN
ONTPLOFFINGSRAMP
TE BRESCIA
Geweldige kracht
der explosie
N.V. MIDDENSTANDS-BANK
Deskundige voorlichting bij
den aan- en verkoop
van Effecten.
Verhuring van Lips safe-loketten
Verzilveren van coupons
Handeiscredieten
Incassesringen
Spaar-deposito's rente 4
WILLEM GROENHUIZEN
Goutiea- en Ziiverenwerken.
DE VL00T0NTWAPENING
GEDUCHTE HITTE IN
AMERIKA
Vele boschbranden
Fa. L. 3. Lusjcx Zn-
VOSSEN
TERUGTREKKING DER
BEZETTINGSTROEPEN
Begin op 14 SepL
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17Vi»
Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 515
UITGAVE i VALKHOFF C2
DAGBLAD
elke regel meer f0.25. Llcfdadlghclds-advcrtentién voor ac
helft van den prijs. Kleine Advertentlün „KEITJES bij vooruitbetaling 1—5
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f Bewijsnummer extra f 0.05
De kranige verrichtingen
van de Graf Zeppelin.
Een reis om de wereld in
drie weken.
Nu do Graf Zeppelin Woensdag weer vei
lig en wel te Fricdrichshafen is geland, is
er alle aanleiding om even terug tc komen
op do verrichtingen van het luchtschip,
prestaties, waarvan heel de wereld vol is.
En; terecht: op 8 Augustus verliet dc Graf
Zeppelin in de vroegte (ongeveer 6 uur
Amstcrdamsche zomertijd, middernacht
Öost-Amerikaansche zomertijd) Lakehurst,
t>m dén lOden Augustus half twee A.Z.T.
\a eer in Friedrichshafen te dalen. Daarna
Ltad de spannende tocht plaats van Frie
drichshafen via Rusland en Siberië naar
liet vliegveld Kasoemigaoera bij Tokio (van
li>—19 Aug.), waarop de reis over den Stil
len Oceaan (van Tokio naar Los Angeles)
volgde: van 21—20 Augustus. Uit Los An
geles had. op 27 Augustus 't vertrek plaats;
den 29sten Augustus bereikte liet luchtschip
Lai-kehurst. Op deze wereldreis werden meer
dan 35000 K.M. afgelegd in circa 12 etma
len. De zuivere vaartijd is dus wel bizon-
der kort geweest, docli, doordat is verschil
lende plaatsen werd gepauscerd, waren
mijt den tocht een drietal )vekcn gemoeid.
Bovendien maakte de Zeppelin nog de reis
hoen en terug naar Amerika, afgezien van
den wereldtocht.
"CVat bij de vlucht vooral do aandacht
heeft getrokken, is, dat de Graf Zeppelin
gri do te snelheden heeft vreten te ontwik
kelen, zonder dat de veiligheid daarbij
in het gedrang raakte. De wereldreis heeft
aangetoond, dat liet lu htschirj een be
trouwbaar middel van vervoer is. dat uit
dezen hoofde een groote toekomst heeft,
daar do afstanden i i de wereld er bijna
door verdwijnen, om I; l de Graf Zeppelin
onder normale omstandigheden over hcele
uitgestrektheden gemakkelijk een uurge-
iniddcldc van 100 K.M. kan maken.
Men mag in.dit verband werkelijk spre
ken van een wonder der techniek. Wan
neer men verder nog in aantm rl ing neemt,
dat de intelligentie der menschen natuurlijk
erop uit zal zijn hel nu reeds bereikte een
nog volmaakter karakter tc geven, dan
sta.at men bijna voor onbegrensde moge
lijkheden.
Geestdriftige woorden van hulde zijn stel
lig. op hun plaats: hei vernuft en het over
leg van den leider gedurende de wereld-
ïcis, dr. Eckener, verdienen wel afzonder
lijk geprezen to worden, "daar vooral hij,
rustig, en zeker van >ijn zaak, ertoe heeft
bijgedragen, dat .de stoute fantasieën, een
Jules Verne waardig, thans werkelijkheid
zijn geworden. ITeel de wereld erkent het
grootsche zijner prestaties en het eert op
him beurt de Fransclien, dat ook dezen
niet schriel zijn met hun prijzend woord.
Wat dr. Eckener wist klaar te spelen,
was niet het gelukkig resultaat van waag
halzerij, maar do uitkomst van een nauw
gezet wetenschappelijk onderzoek en se
rieuze proefnemingen.
Ken belangrijke rol heeft bij den wereld-
tocht van den Graf Zeppelin ook de radio,
dit andere verrassende voortbrengsel van
't menschchjk vernuft, gespeeld. Zoodoen
de was men niet alleen in staat van de
Graf Zeppelin uit geregeld en gedetailleerd
'de wereld in tc lichten over het verloop
van den toclit, doch kon het luchtschip ook
in verbinding blijven met de buitenwereld,
hetgeen vooral van belang was, daar de
leider van den tocht o.a. zijn koers rnoesl
bepalen op grond van de weerberichten,
'die. hij ontving en waardoor liet hem mo
gelijk was ongunstige gebieden te omzei
len en profijt te trekken van voordcelige
winden. De betrouwbaarheid der reizen
met luchtschepen zal natuurlijk in de toe
komst nog grooter worden, wanneer over
heel de wereld een net gespannen wordt
van meteorologische diensten, die tol in
bizonderheden kunnen inlichten over weers-
toestanden op elk traject, waarlangs de
Zeppelin vaart liet lijdt geen twijfel, dat
aan de perfectionneering van deze diensten
met bekwamen spoed zal worden gewerkt,
opdat de voorlichting tijdens dc reis tot
in de puntjes zal zijn verzorgd. Elke vaart
beteekent tevens nieuwe ondervinding,
waarvan geprofiteerd kan worden ter or
ders volmaking van de constructie der
luchtschepen, zoodat stellig eens dc tijd
zal komen, dat aan een reis per luchtschip
niet noodzakelijk meer risico voor lijf en
goed zal zijn verbonden dan aan een tocht
per trein of stoomschip Hoe dit ook zij de
Duitsche wetenschap heeft ditmaal heel
der wereld groote schatten geschonken in
den vorm van een technisch voortbrengsel,
dat tot heil der menschhcid kan strekken.
SCHERPE POLITIE-MAATREGELEN
TE AGRAM.
Wc en en, 5 Sept, (II.N.) Kaar hel N.
Wiener Tagbl. uit Agram verneemt, heeft
dc politie van deze stad gelast, dat alle te
Agram wonende personen \oortaan in het
bezit moeten zijn van bijzondere, dooi de
politie afgegeven identiteitskaarten Per
sonen, die zich zonder deze kaart op straat
bevinden, zullen worden gearresteerd.
Deze maatregel richt zich tegen verschil
lende op politiek gebied verdachte perso
nen, dio den laatstcn lijd dc politie veel
werk liebbcn gegeven.
De Britsche premier wil een paar
artikelen van 't Volkenbonds:
pact wijzigen
Economische samenwerking
Londen. 5 Sept. (II.K Omtrent het on
derhoud, dat Macdonald, die door den
staatssecretaris Balton werd begeleid, gis
teravond in het hotel Beau Rivage met
Briand heeft gehad, meldt Perlinax uit
Genève aan de Daily Telegraph, dat Mac
donald met Briand de wijzigingen wilde
bespreken, die volgens de opvatting der
Engelsche delegatie in dc artikelen 12 en
15 van bet statuut van den volkenbond
moeten worden aangebracht, teneinde liet
statuut meer in overeenstemming met den
geest van het Kellogg-pact, tc bréngen.
Kaar gemeld wordt, heeft Briand zic'u zeer
voorzichtig uitgelaten, omdat I. i ten eerste
de juridische strekking van het statuut
van den volkenbond eerst nauwkeurig wil
de ovejzien. ten tweede de uitlichting van
alinea 7 uit artikel 15, door welke alinea
liet den staten mogelijk wordt oorlog te
voeren \oor recht en rechtvaardigheid, in
dien de raad van den volkenbond een des
betreffend met algerneene stemmen aange
nomen voorstel tot oplossing van een ge
schil aanbeveelt, aan do Fransche politiek
niét aangenaam kan zijn on ten derde, oin-
,dat hel practisch onmogelijk schijnt een of
ander gedeelte van het statuut van den vol
kenbond te wijzigen.
Pertinax meldt verder, dat. haar men in
goed ingelichte kringen aanneemt, de En
gelsche minister van handel Graham voor
nemens is voorstellen te doen, volgens
welke alle staten, die lid van den volken
bond zijn, uilgenoodigd -worden een proto
col ie ohderleekcnen. waarbij zij aanvaar
den de eigen douaneiaricven tegenover een
ander land, dat de zelfde toezeg:'ing doel.
niet te verhoogen. Deze toezegging zou voor
een tijd van 10 jaar geldig zijn Kaar Per
linax verder meldt, verwacht men, dat
Briand in zijn rede van vandaag verschil
lende denkbeelden zal ontwikkelen, die
zich in de zelfde richting bewegen, doch
niet zoo bepaald geformuleerd zijn. Briand
zal waarschijnlijk de benoeming van oen
commissie voorstellen om dc beste "midde
len te besturdeeren. teneinde tol een eco
nomische samenwerking van alle Kuropee-
sche staten te geraken. Voorts zal Briand
waarschijnlijk nog over het standpunt der
Fransche regeering over het onlwerp-ver-
drag voor een algerneene arbitrage spro
ken.
De lijken op verschrikkelijke
wijze verminkt
M j 1 a a li, 5 Sept. (V.D.) Omtrent dc ont
ploffingsramp te.Brescia wordt nog nader
gemeld, dat het vuur. dat in dc fabriek was
uitgebroken .al spoedig oversloeg naar dc
munitieafdeel ing. Het meest getroffen is de
afdeeling voor liet verwerken van explo
sieve sloffen, waar 15U arbeidsters en eenige
mannen werkzaam zijn. Tot nog toe konden
17 lijken en 2ü gewond engeborgen worden;
de lijken konden echter nog niet alle ge
ïdentificeerd worden, aangezien zij door het
vuur vrecselijk verminkt zijn. liet personeel
verliet hals over kop de fabriek. Met bran
dende kleercn stormden sommigen in pa
niek naar den uitgang. Eén arbeider wierp
zich in een vijver in de nabijheid en redde
zich zoo het leven. Door de kracht der
ontploffing werden eenige balcons onge
veer een kilometer weggeslingerd Dc oor
zaak kon nog niet worden vastgesteld, aan
gezien alle personen, die zich in hel lokaal,
waar de brand ontstond, bevonden, dood.
of zwaar gewond zijn. Een aantal licht ge
wonden heeft verhalen gedaan over de ver
schrikkelijke tooncelen, die zich hebben af
gespeeld. Men vreest, dat zich onder de
puinhoopen nog meer slachtoffers bevinden.
In liet ziekenhuis te Monte Chiara stierf
een zeventienjarige jongen, die op den dag
van de ramp voor het eerst i:i de fabriek
aan het werk ging
DE VERFRANSCHING DEP» VLAAMSCHE
SCHOOLJEUGD.
De correspondent der N.R.C. te Brussel
meldt:
Het bericht, in sommige laamschë bla
den verschenen, de opheffing meldend van
nicL minder dan acht Vlaamschc ee.rstc-
jaar-klasscn en verscheidene andere Vlaam
schc klassen nog in de overwegend Vlaam-
sche voorstad Anderlecht blijkt den wet
houder van onderwijs aldaar ten zeerste
tc hebben verrast. Deze kwam weldra tot
dc ontdekking, dat anti-Vlaaipsche school
hoofden op eigen gezag handelden en
heele groepen Vlaamschc kinderen, die in
voor Amersfoort en Omstreken
Langegracht No. 4 - Tolefoon304
AMERSFOORT
Directie: A. H. 1VJARTEIMS.
LANGÏSTRAAT 43.
Het juiste adres voor Uw
TEL. 8.2.
'I geheel geen Franseh kenden, naar Fran
sche klassen hadden doen overgaan. In één
dezer scholen gicep de wethouder zelf in
n deed dc Vlaamschc eerste-jaar-klas. met
2G kinderen, herstellen. Al de schoolhoof
den moeten legen Zaterdag een uitvoerig
rapport inzenden en men verwacht dan ook.
in Vlaamschc kringen, dat hot anti-
Vlaamsch en onpedagogisch optreden van
sommige nnli-Vlaamsche schoolhoofden in
deze-ruim 70.000 inwoners (ellende voor
stad van Brussel ongedaan zal worden
gemaakt.
De kans op Engelsch:. 1 men kaan:
sc/tc oyerce/fëtehiming
gering?
Pessimisme in Amerika
Ncw-Yoi 1, I September LU In Was-
liiHgtoii is licdon onder voorziUeisclmp van
Hoorei- oen In-pieking gehouden w.wiraan
nok dooi- de ministers on dr vlooliloskundi-
son word deelgenomen Van officicelo zijde
woi-dl medegedeeld, d.n men de kans, om
mei. l-.neeland lol mri-coiislemming op hel
gebied der onlwspellingskwestie komen,
zeer gering acht, daar Engeland niet min
der dan 350.000 ton voor den kruiservoor-
raad wil bezit ten, zoodat cr geen andere op
lossing blijft, dan dat Amerika eveneens
deze hoogte bereikt. Derhalve ziel, Amerika
zich niet slechts gcnoodzaaki dc locgeslanc
15 kruisers t«_. bouwen, doch bovendien
moc.t zoo mogelijk een nieuw kniïserbouw-
plan worden voorgelegd, aangezien Ameri
ka onder geen beding afstand w il doen van
zijh gelijkberechtigde positie njet Fugeland.
Een kink i:i den kabel?
Londen 5 Sept. U K. Kaar de Kew
Yorkscfee correspondent van de Daily Krws
meldt, zijn de onderhandelingen lusschen
Engeland en de Vereenigdo Staten over de
lootontuopening ioi «tiUtand gekomen.
De admiraals schijnen ie Washington thans
den toestand in handen te hebben.
Er zijn verschillende aanwijzingen, dat
Macdonald te Genève bij zijn verklaringen
\erdcr is gegaan dan \olgens -l-n logen-
blikkclijkcn stand wenschelijk was
Dc iet nu toe bereikte over-
eenstemmig n.
Londen. 5 S e p I D) De Genecfschc
correspondent van d<- Times verneemt van
wp.lingeliobic zijde, dal lm aanzien valt dc
17 punten, die de overeenkomst beval, vol
gens de verzekering van Macdonald op de
volgende punten v;n de Kngclsch-Ameri-
kaansche vloot-ovcrci nkonïsl ereenstem-
ming reeds is bereiki
1. De gcheelc overéénkomst wordt ver
bonden aan het Kcllogg-pact en sLreeft
naar samenwerking op liet gebied dtr vlo
ten
2. Het beginsel van pariteit of gelijkheid
is van toepassing op alle klassen van sche
pen.
5. De sterkte der vloten wordt vermin
derd en niet alleen beperk!.
4. Voortgaande vermindering gednëudc
een reeks van jaren, door het niei-vcrvtn-
gen van verouderde schépen.
5. Uitstel van' hét buiten dienst stellen
van oude oorlogsschepen.
0- Vaststellen van een totale loü'i.ige
voor torpedojagers en onderzeeërs.
7. Toepassing van den van Amerikaan-
sche zijde uitgewerkicn „maatstaf" slechts
op kruisers.
S. Definitieve indeeling der kleine krui-
seers in een nieuwe politie-klassc, die r.iet
wordt medegerekend bij de sterkte der
vloot-stnjdkracktcii en in elk geval niet
volgens denzclfden maatstaf beperkt wordt,
die voor grootcre kruisers geldt,
Dc punten, waarop nog geen overeen
stemming bereikt is, leveren inderdaad de
grootste moeilijkheden op en velerlei be
sprekingen zullen nog noodig zijn, alvo
rens men omtrent het geheele program
overeenstemming zal hebben bereikt.
De sinds enkele dagen in de Xoord-Oosle-
iijke Amerikaansdie stalen heerschonde on
gewoon hevige hitte duurt nog steeds voort.
In New-York (stad) wees de thermometer
Dinsdag 35 gr. C. aan Dit was de warmste
dag van het jaar en de warmste September
dag sedert meer dan 50 jaren. Van overal
komen berichten binnen over personen, die
door een zonesteek getroffen zijn. alsook
over boschbranden In Massachusetts wor
den verscheidene plaatsen door een bosch-
brand bedreigd, die zich reeds over oen
oppervlakte van 7 vlerk. K.M. uitstrekt.
CLEMENCEAU ONGESTELD.
Parijs, 5 Sept. (II. N.) Volgens een be
licht in eon der Parijsche bladen geeft dc
toestand van den vroegeren minister-presi
dent Clemcnceau aanleiding lot, bezorgd
heid. Clcinenceau voelt zich zeer vermoeid
en lijdt onder sterken aandrang van het
bl -c'1 Fm der bekendste ireKcosheeren van
Parijs is aan het ziekbed ontboden. Ken
bericht over diens diagnose is echter niet
verschenen. Clmienceau is thans 88 jaar
oud. IIij was twee maal minister-president,
het laatst van 191G tot 1920. Van Jan. lot
Juni 1919 was hij voorzitter van de vredes-
ronferentio tc Versailles. In 1920 trok Cle-
menceau zich uit het politieke leven terug.
Sedert maakte hij echter nog een reis naar
Amerika om de Fransche belangen tc be
pleiten
(Aandcre berichten zeggen, dat Clemen-
ceau's toestand niet ernstig is).
DE SCHEEPSRAMP VAN DE MAYON.
Londen, i September. (V.D.) Omtrent de
scheepsramp, waarhij hel stoomschip Mayon
aan een typhoon, die boven Manilla woed
de, ten offer viel, wordt' nader gemeld, dat
21 leden der bemanning gered konden wor
den. Anderen worden nog vermist.
EESSARABISCH DORP IN DE ASCH
GELEGD.
Boekarest, 1 .Sept. (V.D.) Dc plaats So-
roki in Bessarabië is Woensdag door een
brand grootendccls verwoest, liet gebrek
aan water en dc slechte uitrusting van dc
brandweer .maakten het onmogelijk het
vuur ernstig te bestrijden. Meer dan 1U00
huisgezinnen zijn dakloos. Moeders loopen
•riet haar kinderen vertwijfeld door de uit
gebrande straten en zoeken naar familie
leden. De schade is niet te overzien, maar
bedraagt, zeker meer dan 10 mïllioen lei.
AMERIKA EN HET INTERNATIONALE
GERECHTSHOF.
De juristencommissie heeft gisteren, ui-
dus een bericht uit Genève, met. algerneene
stemmen hel speciale protocol inzake Je
toetreding van Amerika tot het Internatio
nale Gerechtshof goedgekeurd. Dit proto
col is thans naar de eerste commissie van
dc Vergadering verwezen na goedkeuring
door deze commissie gaat het naar de ver
schillende regecringen. die het statuut van
het Internationale Gerechtshof hebben
goedgekeurd, alsmede naar de regeering
der Verecnigde Staten De stemming van
gisteren beteekent een belangrijke stap op
weg naar de toetreding van Amerika tol
het Internationale Gerechtshof.
HITTEGOLF IN FRANKRIJK DUURT
VOORT.
Hevige boschbranden in het
Zuiden des lands.
P a r ij s. i Sept. Ondanks de ettelijke
onweersbuien, dm gisteravond boven
Frankrijk "Zijn losgebarsten, duurde ook
vandaag de hittegolf met onverminderde
kracht voort. Om vier uur in den middag
•■vees dc thermometer te Parijs 95 graden in
de schaduw aan
Zooals gewoonlijk heeft dc hi lie de groot
ste schade buiten Parijs aangericht. In de
omgeving der métropole hebben ook de on
weersbuien weinig onheil geslicht, maar in
het Zuiden van Frankrijk nemen de bosch
branden een alarmcercnd karakter aan. Dc
toestand bij Toulon, waar eenige hosschen
in brand stonden, is echter iets gunstiger;
volgens dc laatste berichten schijnt men
het vuur meesier tc zijn (Tel.)
HET REDDENDE VALSCHERM.
Ken militair vlieger vloog gisteren boven
het kamp van Aldershot op groote hoogte,
toen plotseling zijn vliegtuig naar beneden
tuimelde; hij had nog net den tijd uit dc
machine tc springen en zich met een pa
rachute te laten vallen. Ongedeerd kwam
hij beneden op enkele meters afstand van
zijn geheel vernielde machine.
WEERBERICHT.
I
Hoogste barometerstand:
708.(5 te Jan Mayen.
Laagste barometerstand:
749.1 te Stockholm.
Verwachting tot den avond
van 7 Sept.:
Zwakke tot matige aan
vankelijk K. tot W. latei
veranderlijke wind, nevelig
tot half bewolkt, waarschijn';
lijk droog weer, iets koeler.
LANQESTRAAT 49-51 TEL. 190
Nu de koele avonden komen, is hot
tijd om
te dragen. Wij ontvingen een pracht
collectie. Zeer voordeelig
De ontruiming door Engeland op
13 December voltooid
Van officicelo zijde tc Wiesbaden wordt
medegedeeld, dat de ontruiming van het be
zette gebied door do Britsche troepen als
volgt zat geschieden-
Op 11 September a.s. begint, dc algerneene
ontruiming, op 1(5 September wordt met het
vertrekken uit Konigstein en op 17 Sept.
met het verlaten van Bad Schwalbach be
gonnen.
Deze beide badplaatsen zullen op 28 Sep
tember geheel door dc bezetting ontruimd
zijn. De te Wicsbadcn-Biebrich en tc Wies-
baden-Schierstein ondergebrachte afdeclin-
gen artillerie cri huzaren beginnen op 29
September a.s. hun kwartieren tc ontrui
men. Met de terugtrekking van het. tweede
bataljon uit Wiesbaden zal op 9 October en
met de terugtrekking van bet. derde batal
jon op li Nov. een aanvang worden ge
maakt. Eveneens op l i Nov. zal het vertrek
van een bataljon uit Bingen met dat der
ordonnanstroepen een aanvang nemen, ter
wijl te Wiesbaden-Dolzheim op 30 Nov. een
aanvang mèt de ontruiming wordt gemaakt.
Wat cr van de Engelsche (roepen nog tc
Bingen. Wiesbaden en Wiesbaden-Schicr-
stein overblijft, zal te beginnen met 7 en 9.
December vertrekken, zoodat op 13 Decem
ber dc ontruiming van het Rijnland door dc
Britsche bezettingstroepen opn feit zal zijn.
TEGEN VERHOOGING DER
DOUANETARIEVEN.
Een Engelsch voorsieL
Men verwacht lp Genève, dat de Engel
sche delegatie een onhverp-conventie gaat
bekend maken, waarbij alle onderteeke-
naars zich verbinden de eerstkomende vijf
jaar geen tariefsverhoogingen in te voeren.
HITTE IN ENGELAND.
Londen, Sept. (V.D.) De hittegolf
duurde heden voort cn veroorzaakte een
temperatuur in den schaduw van 86 gra
den. In een uur tijds steeg dc temperatuur
met 7 graden.
AUSTRALIË EN DE FACULTATIEVE
CLAUSULE.
Een voorbehoud van Bruce.
In een interview tc Sydney heeft-Bruce,
de Australische premier, gisteren verklaard
dat hij het met Macdonald's verklaring no
pens de onderteekening van dc facultatieve
bepaling voor hét Hof van Internationale
Justitie eens was met een vrij belangrijk
voorbehoud echter, dat dc minister op dit
oogenblik niet nader wilde toelichten, om
dat hij het eerst aan de Engelsche regeering
wil kenbaar maken
STRESEMANN IN GENEVE.
Dr. Slisemann is gistermiddag kort na
vijven, in gezelschap van zijn vrouw en
Ministerial-direktor dr. Gaus, in Genève
aangekomen.
In welingelichte kringen wordt medege
deeld. dat de Duitsche minister slechts
korten tijd tc Genève zal blijven en van
zijn aanwezigheid aldaar gebruik zal ma
ken om overleg te plegen met Briand in
zake de ontruiming van het Rijnland» i
