Dinsdag to September 1929 28e Jaargang No. 60 DE EEMLANDER BUITENLANDSCH OVERZICHT BUITENLAND BOTSINGEN IN HET VERRE OOSTEN ONTWAPENING TER ZEE STRESEMANN'S VERBEIDE REDE DUITSCHLAND WEER SOEVEREIN Een pleidooi voor de ontwapening DE BOMAANSLAG TE LEMBERG Is de politie den dader op 't spoor? SCHIPBREUK IN DE OOSTZEE Alle opvarenden gered NA DE HAAGSCHE CONFERENTIE De bijeenkomst der commissies FATALE BOTSING VAN AUTO'S Zes dooden en 14 zwaar gewonden AMERSFOORTSCH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS Pe' 3 ">aaodto voor Amersfoort 12.10. per maand 1 0.75. per wcek ^e>€t 0rt i s verzekering tegen ongelukken) f 0.I71/». POSrRFKKMIMr?,»^ P°" P" 3 ma"nd" Afzonderh)ke nummers f 0.0b. POSTREKLNING <7910 TELEFOON INTERC 913 UITGAVE: VALKHOFF C? PRIK UFR AIWFRTFHTIFH «au 1-5 regel. f 1.05 met inbegrip van een Bewijsnummer miJS Ut" £lke rege) f0 2J Ljefdadlghdds-advertentien vodr de helft van den prl)s. - Kleine AdvertentlÉn „KEITJES" bl) vooruitbetaling 1-5 tegel» 50 etnt. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen I I.-. Be«rl|snummer eitra f 0.05 De onderhandelingen over het Saargebied. Deze zullen waarschijnlijk in den loop dezer maand te Parijs beginnen. Een Duitsehe afvaardiging verwacht. Zooals men zich herinnert, heeft Brland op de conferentie in Den Haag. die zoo veel heeft bijgedragen tot de liquidatie van den oorlog, zich uit naam der Fransche regeering bereid verklaard onderhandelin gen in te leiden over de teruggave van liet Saargebied aan IJuitschland. Parijsche be richten behelzen nu. dat vermoedelijk nog in den loop \an deze maand de desbetref fende besprekingen in de Fransche hoofd stad zullen beginnen Van Duitscho zijde worden rleze onderhandelingen gevoerd 'door een bizondern afvaardiging, die naar alle waarschijnlijkheid reeds in de eerst volgende dagen bijeen zal komen on tegen het einde van September in Parijs wordt Verwacht Hel behoeft niet te verbazen, dal een 'deel der Fransche pers zijn best doet. om, zoo eenigszins mogelijk, den loop der be sprekingen te beïnvloeden Klaarblijkelijk wil ook een blad als de Inlransigeant de onderhandelingen in een bepaalde richting dringen. Via Geneve wordt aan genoemd hl ad gemeld, dat voor de exploitatie der mijnen in het Saargebied rle stichting over wogen wordt van een gemengde Duilsch- Fransche maatschappij, „waarvan de voor zitter natuurlijk pen Franschman zal zijn Dit bericht, dat het blad, naar liet be weert, heeft ontvangen van ec?i zijde, die Volstrekt ernstig .moet worden ge-nnmen. is naar de Parijsche correspondent der Vos- 6ische Zeitung in staat is zoo nadrukkelijk mogelijk ie eren, e\<>nais zeer vele andere, die van belanghebbende zijde in Omloop worden gebracht, volkomen uit de lucht gegrepen De correspondent zegt dan ook. dat stelselmatig tendéntieuse berich ten fle wereld in worden gestuurd. Volgens clo bepalingen van het vredes (verdrag zelf verliest Frankrijk op het oogcnblik, dat het Saargebied weer met. Duitschland wordt vereenigd. elk eigen domsrecht- op de mijnen. Het z.g Saar- statuut. vastgelegd in de annexe bij de ar tikelen tof *0 van vredesverdrag, be paalt dienaangaande nadrukkelijk, dat Duitschland, in geval van de teruggave van liet Saargebied door Frankrijk, van dit land 'de eigendomsrechten op de mijnen, die het in 1910 heeft verworven, terug moet koopen tegen een prijs, welke zal worden vastge steld door een commissie van deskundigen. Frankrijk behoudt alleen het recht voor zich en zijn onderdanen uit het Saargebied 'die kolcnhocvcelbecicn te betrekken, welke het noodig heeft \onr huishoudelijk ge- bruik on cm zij li hedrijfsbehoeflen te be vredigen. Daarvoor zijn. meent de correspondent, geen bepalingen noodig. die het beschik kingsrecht van Duitschland beperken; hij gelooft, dat ten aanzien van deze punten nauwelijks moeilijkheden een overeenstem ming tusschen do beide regeeringen in den weg zullen staan. Veel meer bezwaren zul len tijdens de onderhandelingen vermoede lijk rijzen, wanneer hot erom gaat uit te maken, welk karakter het overgangsregime zal dragen in economisch opzicht en op het gebied der douane-politiek. Een belang rijke rol hierbij zullen spelen de kosten dor verschillende compensaties, die Frankrijk voornemens is op te eischen in verband met rle vervroegde teruggave van het Saar gebied. Opnieuw hebben Chineesclu Russische gevechten plaats Luchtbombardement Blijkens het bericht uit Moekden wordt door de Chineesche overheden medegedeeld, dal de sovjettroepen Vrijdag da Chineesche Verdeedigingsjinie bij Mandsjocli hebben aangevallen. Zij ontmoeten feilen tegen stand Hot gevecht duuide heel den dag en aan beide kanten werden velen gedood en gewond. Ten siotle werden de Russen te ruggeslagen Ook aan de zuidoost-grens van Mands- joerije is gevoenten. Bi.; Pogranitsjnaja is een trein door het ontploffen van een bom verongelukt Een Chinees is daarbij omge komen. Berlijn, 9 Sept A D.) Volgons een bericht \an den Montop wil C.harbiii heb ben vijf sovjetvliegniigcn het Chineesche station Progranitsnaja met^hommen be stookt en het station verwoest Dertig Chi- neczen zijn gewond Onder* de bevolking ontstond oen paniek. Ook boven Mandsjoe- rije .mi aan de Westgrens van Mandsjoe- rije hebben Russische vliegtuigen „gewerkt en lichtbommen neergeworpen Aan de ge hcelo grens is een verhoogde onrust merk baar. De besprekingen te Berlijn geschorst. l it Sjanghai wordt d.d. 8 September aan de Cour. bericht In de laatste paar weken is hier een vol komen stilzwijgen bewaard omtrent de ver houding tusschen Rusland on China. Al leen weid medegedeeld, dat do besprekin gen in Herlijn tijdelijk zijn opgeschort, om dat de Chineesche gezant tc Berlijn Tsjang Tso-ping zich te Genèvc bevindt Uit een bericht van een persagentschap, dat beide partijen wel spoedig tot el kaar zullen moeten komen, wegens dc zwa re verliezen, die worden geleden dooi* het sluiten van het grensverkeer, blijkt onder- lusschcn wel uit wolken hoek de wind waait. Volgens de mecning van welinge lichte Chincozcn hoopt Sovjet-Rusland door het sluiten van fle grens China er toe te dwingen den Oost-Ghineeschen spoorweg terug lo geven De nadoelen van rleri toe stand worden door den Chinceschen han del in elk geval zwaar gevoeld. Over de nieuwe Russische nota wordt gezwegen. Wel wordt uit. Nanking gemeld, dat er nieuwe aanvallen zijn gedaaan op Dalai Nor en dat fle Russen pontonbruggen hebben geslagen over de Argocn (de grens rivier tusschen Siberië en West-Mandsjoe- rijc.) Uit Kalgan wordt geseind, dat fle Russen in Builen-Mongolió alle particuliere auto's en kameelcn opeischen In China stelt het publiek echter meer belang in de binnenlandsche toestanden dan in de verhouding lot Sovjet-Rusland Tsjang Kai Sjek is gisteren naar Nanking teruggekeerd, waardoor oen einde wordt gemaakt aan de geruchten omtrent onee- nighcid tusschen <!e leden fier regeering. waartoe de langdurige afwezigheid van Tsjang Kai Tsjek. die iit Sjanghai vertoef de, aanleiding had gegeven. Groole ongerustheid is gewekt door fle voortdurende aanvragen fier noordelijke ge neraals om geld ten behoeve van de ont binding der legers De groote vraag is, hoe fiit geld gevonden moet worden Enkele da gen geleden is een leening van 70 inilli- oen.dollar uitgegeven, dóch lot dusver is daarop niet ingeschreven, daar de bankiers de waarborgen onvoldoende vonden. Rusland beschuldigt China. Moskou. 9 Sept. TEN.) Het volkscom missariaat voor buj'.enlandsclie zaken heeft het Duitsehe gezantschap een verbale nota doen toekomen, waarin erop gewezen wordt, dat sedert het afbreken fier betrekkingen tusschen Rusland en China de vervolgingen en geweldenarijen van de zijde der Chinee sche overheid steeds toenemen Verschillen de voorbeelden hiervan worden aangevoerd De nota verklaart, dat volgens de overtui ging van het volkscommissariaat een krachtig protest der Duitsehe regeering bij die van Nanking er toe zal leiden om ver lichting Ie brongen in den moeilijken toe stand, waarin de sovjet-onderdanen zich in China bevinden. Mochten de toestanden voortduren, dan zou dp sovjet-unie gedwon gen zijn represaillemaatregelen te nemen tegen Chineesche onderdanen op Russisch gebied. Macdonald en Dawes zullen nieuwe onderhandelingen \-oercn De vooruitzichten gunstig Londen, 9 September (V.D.) De politie ke medewerker van de Daily Mail schrijft, dat deze week de hervatting van de be sprekingen tusschen Macdonald en Dawes over de ontwapening ter zee verwacht wordt. Van bevoegde zijde wordt gemeld, dat de besprekingen pen zeer bevredigend verloop hebben. Sinds de laatste bijeen komst wachtten Macdonald en Dawes. naar vernomen wordt, op een belangrijk bericht uit Washington, waarin aan Dawes het standpunt van Iloover wordt medegedeeld. Macdonald en Hoover onderhandelen op den grondslag van ..nooit meer oorlog tus schen Groot-Britannic en de Ver Staten". In dit verband zal aan de Ver. Staten wor den toegestaan een superioriteit der groote kruisers wegens gebrek aan bases voor het uitrusten van kleine kruisers, terwijl Groot- Britannië een grooter aantal lichte kruisers zal krijgen, noodig voor de bescherming van de handelsvloot. FERNAND BERNIER OVERLEDEN Brussel, 8 Sept. (V.D.) Hedenavond orn half elf overleed na een langdurig ziekbed Fernand Bernier. oud-voorzitter van de Association de la presse beige, redacteur van de Etoile beige, die kortgeleden werd benoemd tot burgemeester van St Gilles. ANTI-FASCISTISCHE AANSLAG TE TRIëST. Te Triest heeft op straat iemand vier re volverschoten gelost op den afgevaardigde Domonighini. den voorzitter van dc plaatse lijke afdoeling van den fascisténbond, zon der hem echter te treffen. Twee voorbijgan gers worden licht gewond. Dc dader is aan gehouden. s_ 'reedzame bijlegging \an geschillen tusschen staten G e n v c. 9 Sept. V.D.) Lie Duitsehe rijks- minister \an buitenlandschc zaken dr. Stre- sernann hield in de hedenmorgen gehouden zitting van de Volkcnbondsvergadering de langverwachte rede. Dr. Strcscmann - begon met te betoogen, dat dc vertegenwoordiger van Duitschland op het oogchblik in zeer hooge male onder den indruk van de onderhandelingen te Den Haag staal. Wat daar beslist is. omvat voor liet Duitsehe volk raagstukkèn, die zoowel den grondslag van zijn materieel bestaan •als fle grondslagen van zijn bestaan als souvereinon en onafhankelijkcn staat ten sterkste beïnvloeden. Het feit, dat de groot ste Di>:tsche levensbelangen op het spel stonden, verklaart, dat ook thans in dc openbare meening van Duitschland geen unaniem oordeel over de resultalcn van den- onderhandelingen tot uiting komt. Het kar dinale punt van de resultaten is echter dc vervulling van liet Duitsehe verlangen het Duitsehe staatsgebied van militaire bezet ting te bevrijden, waartoe in Den Haag be sloten is In Duitschland is voor zijn toe treden tot don Volkonbönd meermalen ge- ëischt, dat dit toetreden eerst zou geschie den, nadat de groote vraagstukken, die uit den wereldoorlog in den vredestijd zijn overgebracht, tot oplossing zouden zijn ge bracht. De Duitsehe regeering heeft zich tc allen tiide ernstig met deze vraagstuk ken bezig gehouden Zij heeft zich. zoodra de ontwikkeling van de internationale be trekkingen dit slechts mogelijk maakten, uitgesproken voor actieve medewerking aan de werkzaamheden van den Volkenbond Zii heeft geen spijt van dit besluit. Daarbij heeft de Duitsehe rcgeerïng de voortduren de bezetting van het Duitsehe gebied steeds het smartelijkst gevonden Geen volk. dat zich zelf respecteert, had liet anders kun nen \oclen. Doch ook heden kan niet stilzwijgend voorbijgegaan worden.-dat een ander deel van het Duitsehe gebied nog onder nicl- Duitsch bestuur staat, een gebied, welk* herecnlging mot het vaderland dc algeraee- ne wcnsch dei- bevolking is. Doch de eerste stappen/om een einde tc maken aan dezen toestand, zijn reeds gedaan. Ook de Voikon bond heeft groot belang bij dc \erwezen lijking dezer gedachte. Al heeft hij het ini tiatief hiertoe niet genomen, hij leeft toch meo met de onderhandelingen fier. direct betrokken staten. In iXder geval kan gecort statcerd worden, dat niet slechts Duitsch land, niet slechts dc bezittingsmogendheden, doch ook de Volkenbond zich zal kunnen gelukwenschen, dat de vorige week het lerugtrekken der vreemde troepen uit Duitschland binnen een vastgcsteldcn tijd pon voldongen feit is geworden. Dr. Stresemann wees hier op de vcrkla ring van Macdonald. Een politieke overeen komst biedt evenveel zekerheid als regimen ten soldaten. Valt de barrière weg, die sinds het einde van den oorlog tusschen Duitsch land en zijn westelijke nabuurstatcn be stond. dan wordt de weg vrij voor samenwer king tusschen DuiLschlancI en dc landen, die eens als oorlogstegenstanders tegenover hem stonden, een samenwerking, zoo nauw en vruchtbaar als de gemeenschappelijke be langen van alle volken zullen eischen en het is het grootste belang van den Volkenbond dat dit geschiedt. Dr. Streseman juichte het toe, dat de En- gelschc en Fransche regeeringen zich bereid verklaard hebben cle arbitrageclausule van het Internationale Gerechtshof te Den Hang tc onderteekencn, zooals Duitschland dit sinds lang gedaan heeft. Duitschland ziet de verdere uitwerking van de arbitrage- overeenkomsten met vertrouwen tegemoet. Vervolgens sprak dr. Stresemann over de verschillende voorstellen van de Engelschc delegatie, waardoor een opheldering tot stand komt omtrent de verhouding van den Volkenbond tot het-Kelloggpact. Het is ab soluut noodzakelijk op dit punt alle ondui delijkheid en onzekerheid uit den weg te ruimen. Hij is het met Briand eens. dat alle pogingen moeten worden aangewend om het systeem van vreedzame bijlegging van ge schillen tusschen staten verder uit tc wer ken. Daarna behandelde dr. Stresemann het vraagstuk der algemeene ontwapening en hierbij de kwestie van cventueele sanctie maatregelen. Met groote belangstelling en sympathie volgt Duitschland het verloop van de tusschen de groote zeemogendheden hangendp onderhandelingen, waarover ge durende de laatste dagen zooveel verheu gende mecledeelingen zijn gedaan Men moet eischen. dat met denzelfden krachtigcn wil ook de werkzaamheden voor da ontwapening te land worden bevorderd. De Duitsehe vertegenwoordigers waren ge dwongen zich uitdrukkelijk aan dc beslui ten van de voorbereidende ontwapenings commissie te ontrekken om Duitschland niet mede verantwoordelijk te maken voor een gang van zaken, die naar Duitsehe op vatting niet met de bepalingen van het pact van den Volkenbond in overeenstem ming is. Het is te (hopen, dat men uit de zen stand der ontwapeningsbesprekingen te Genève thans door de onderhandelingen der groote zeemogendheden snel vandaan zal komen. Dr. Stresemann betoogde ver der, dat de liquidatie van de uit den we reldoorlog voortgekomen vraagstukkon van invloed moet zijn op de taak van den Vol kenbond en niet den indruk moet wekken, alsof de methode van directe onderhande lingen tusschen de regeeringen steeds nog de eenige methode is om lot resultaat te komen en alsof de groote gedachte van so lidaire samenwerking in den Volkenbond tot onvruchtbaarheid veroordeeld is. De bescherming dor minder heden. Dr. Stresemann behandelde vervolgens de groote kwestie van dc bescherming der minderheden. Hij wees er op. dat reeds in de vorige Volkenbondsvergadering van ver schillende kanten aangedrongen is op een nieuwe regeling van deze kwestie Dr Stre semann betoogde, dal men aan dc hand van de tot nu toe opgedane ervaringen moet weten, of de vroegere besluiten en de tot nu toe gevolgde methoden moeten wor den gehandhaafd of dat zij aangevuld moe ten worden. Dr Stresemann constateerde met genoegen, dat in den zin van de Duit sehe en Canadeesche voorstellen een ver betering van den toestand, wat betreft de behandeling van de klachten der minder heden, is ingetreden Dit rechtvaardigt de hoop. dat ook in de kringen der minder heden vertrouwen in den Volkenbond zal ontstaan. Warschau, 9 Sept (V.D.) Het oud ir- zoek naar den aanslag op de directie dor Lcmberger Messe heeft uitgewezen, dat de bom niet zooals eerst werd aangenomen door bet raanvis geworpen, doch dat men veeleer met een helsche machine I; doeri heoft, die. in een koffer verpakt, op Zate1* dagavond tegen S uur door een jongen man is neergezet in het administratiekantoor. Hij vroeg den dienstdoenden beambte zijn koffer te bewaren en deze plaatste 'Je ba gage onder een tafel. Ongeveer een half uur later vond de groote explosie plaats. De toestand van de over haar gehecle lichaam met wonden overdekte hoofdkassierster is hopeloos Dp politie zou den dader op het spoor zijn. liet. onderzoek van den brand op het station te Lemberg wees uit, dat ook daar bij misdaad in het spel kan zijn. Zondagmorgen is aan den ingang van de Lemberger Messe weer een pakket met explosie-middelen gevonden. Stockholm, 9 Sept. (II. N.) Zondag avond heeft in de Durusund in de Stock- holmschc scheren een ernstig scheepson- geluk plaats gehad. Het Zweedsche stoom schip Heimdall, dat op weg naar II eising- fors was, is in volle vaart aan den grond gcloopen. Er ontstond midscheeps een groot lek. Het water drong terstond de machine kamer binnen en in den tijd van tien minu ten zonk het schip Aan boord bevonden zich 70 passagiers, van wie de meeste reeds te bed waren. Ondanks de paniek konden bin nen de enkele minuten, die nog beschikbaar waren, alle passagiers en de leden der be manning in de reddingsbooten plaats ne men en veilig het land bereiken Een groot deel der passagiers was nog in hun nacht- kleeren. Alle moesten hun bagage en ten deele ook ander kostbare bezittingen ach terlaten. De toestand was des te erger, om dat het electrische licht uitging De Heim dall, die 1300 bruto tons groot was, behoor de tot de modernste schepen van de rccdcrij Svoa. DE SCHEEPSRAMP IN FINLAND. Scherpe aanvallen op de reederi). H e 1 3 i n g f o r s, 9 Sept. (V. D.) In ver band met het zinken van de stoomboot Kuru richt de pers buitengewoon scherpe aanval len op de reederij van dit schip. Men spreekt van een schandaal, terwijl aange nomen wordt, dat. het ongeluk zijn oorzaak vindt in het verbouwen van het schip, dat voor eenigen tijd heeft plaats gevonden. Door de vernieuwing van het bovendek zou de zeewaardigheid van het schip geleden hebben. WEERBERICHT. Hoogste barometerstand: 7B7.1 tc Blacksod en Valcmta. Hoogste barometerstand: 751.6 te In gó. Verwachting tot den avond van 10 Septeaniber: Zwakke tot matige wind aanvankelijk uit O. richtin gen; half tot licht bewolkt, droog, aanvankelijk iets koe ler later weer iets warmer. P a r ij s, 9 Sept. (V.D.) Naar de Matin uit Genève meldt, zullen de te Den Haag ingestelde commissies op 15 September haar werkzaamheden aanvangen^ De commissie voor de internationale bank zal haar eerste zitting te Brussel houden en dan een beslissing nemen over de plaats, waar de besprekingen zullen worden voort gezet. De drie sub-commissies, die tot taak heb ben de regelen voor het nieuwe regiem vast te stellen, zullen te Berlijn bijeenkomen. Dc andere commissies, o.a die voor de leve ranties in natura, zullen te Parijs bijeen komen. Men verwacht, dat de talrijke deskundi gen in ongeveer een maand hun rapporten bij de regeeringen kunnen indienen. Uit New Vork wordt gemeld, dat te Ben ton in Michigan een erii9tig ongeval heeft plaats gehad. Eon autobus kwam met e<?n vrachtauto in botsing. Zes personen wer den gedood en veertien personen ernstig gewond. vereenigde staten van V- europa. Genève, 9 Sept. (V D.) Briand had heden dc Europecsche delegaties in Ge nève op een lunch uitgenoodigd, waaraan Briand zijn gedachten over oen economi sche eenheid van Europa uitsprak. Aan deze lunch zaten aan o.a. dr. Strese mann. bondskanselier Gucrrowitz, de En- gelsche minister van buitenlandschc zaken Henderson en graaf Apponyi. Briand zette in een korte rede zijn go- dachtengang uiteen en wees op dc nood zakelijkheid, door een verbond van Euro pecsche machten niet slechts dc economi sche en sociale moeilijkheden tot klaarheid te brengen, doch ook de politieke vraag stukken op te lossen In aansluiting hierop wezen ook Strese mann, bondskanselier Guerrowitz, de Zwit- serschc bondskanselier Motla, Henderson en Marozowitz erop deze gedachte verder te bestudecren en hierop voort te bouwen. Er werd hierop overlegd welke maatrege len nu genomen moeten worden om het plan „Vereenigdc Staten van Europa" ver dei tot uitvoering te brengen. Dc afgevaar digden meenden, dat een eenheid \an Euro- peesche machten op geen enkele wijze mag worden opgevat als een in gevaar bren gen van de internationale taak en het standpunt van den Volkenbond. Er werd besloten, dat de Fransche regee ring een diepgaand en breedvoerig rapport zal samenstellers, waarin zal worden vast gelegd het geheele complex van afzonder lijke vraagstukken, en de uitwerking hier van op economisch, sociaal en politiek ge bied. Dit rapport zal te zijnertijd aan de Euro pecsche machten worden aangeboden om te onderzoeken en stelling te nemen. invoer van deeksch vee i* duitschland beperkt. Berlijn, 7 Sept. Verdere besprekin gen tusschen vertegenwoordigers van Duit sehe en Deensche vee-importeurs hebben tot resultaat gehad, dat overeengekomen werd, dat de veeuitvoer uit Denemarken naar de Duitsehe grensabattoirs in den tijd van 15 September tot 15 November zoo veel mogelijk beperkt zal worden.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1929 | | pagina 1