^MERSFOÖBTSCH DAGBLAD
I KEITJES
PRINCESS ROOM
Heeft verdachte 9n geheim?
VOORZICHTIGHEID EN TACT NOODIG
DRUKWERK
G.J.ÜANAMERONGEN&GM
Woensdag 11 September 1929
.DE EEMIANDER"
28e Jaargang fto. 62
BELANGRIJKE GETUIGE
MELDT ZICH AAN
DE RAMP VAN DE
VI MEI RA
Een onderzoek van
deskundigen
I Amerfoortsche Hulp Expeditie
Mo. 1295
W. TH. POT ZONEN
WoShande!„DeConcurrent"
SERRÉ
EEN WAARSCHUWEND
WOORD
1
3x voor f 1.-
Lijstenmakerij ei Kunsthandel
OMLIJSTEN
Fa. Oebrs. var» Eeden
LEDERWAREN;
BILJARTZAAL.
VOORKOMING VAN
BLINDHEID
Een bijeenkomst tc
Scheveningen
Een dag -can tc voren hcejt v. d. M.
zich al over het Bezuidenhout
uitgelaten
De Haagscbe moordzaak
Naar wij vernemen heeft zich een be
langrijke getuige bij de politic gemeld. Een
liulpbêsteller van de Posterijen kwam
Woensdagmiddag, den dag voor den moord
omstreeks vier uur, van het hoofdpost-kan-,
toor. Op den hoek van den Xoordwal ear.
de Torenstraat ontmoette hij Kr. van t!/r
M„' dien liij sinds «enigen tijd kende, fiij
wist, dat do man zich met oplichterijen -op
hield.
Beiden liepen een eindje op 011 Kr. van
der M. vertelde, dat. hij in Aruslerdaph ge
weest was en zich daar vermaakt huid mei
vriendinnetjes.
Hoe kom je aan hel geld? vfroeg de
getuige liem.
O, zei Kr. van der M toen. tiaar weet
ik altijd wel aan tP komen
Kr. van der M. vertelde toen ook nog,
dat hij op weg was naar oen ou/Je dame op
het Bezuidenhout, waarop do getuige hem
vroeg, dan een briefje te willijn meenemen
naar zijn meisje, wier woning hij zou
moeten passeerer. op weg iy&ar he B
zuidenhout.
De getuige heelt het briefje geschreven in
dc Openbare Leeszaal. Kr van der M. heeft,
het in zijn zak gestoken. En bij het af
scheid nemen zei hij nogmaals, dat hij toch
naar het Bezuidenhout moest, om een
oude dame te bezoeken: ,ïk zal probeeren,
dat ik wat geld acliteajover trek ze: hij
toen. i
Men begrijpt, dat <?ezc verklaring voor
het bewijs van het grootste belang is.
(Vad.)
Begrafenis van het slachtoffer.
Op de begraafplaats Zorgvliet te Am
sterdam is gisteifmiddag aan den schoot
der aarde toevertrouwd het stoffelijk over
schot van mevivjuw E. Oden-Christiaans,
diö hier ter steile in haar woning aan het
Bezuidenhout Vermoord weril
Een 150-tal ^belangstellenden, woonden de
begrafenisplechtigheid bij. Nadat de eiken
houten kist in het familiegraf was neer
gelaten, weijden door tie familieleden witte
bloemen ia de groeve gestrooid
Als eers/je spreker trad naar voren nota
ris De Brjov, die jarenlang dc vertrouwde
raadsman van de overledene Is geweest.
Hij wees op de algemeonc deelneming in
dezen gruwelijke» moord en herinnerde
voorts tian den eenvoud van de overledene.
Dikwijls had hij haar op de gevaren ge
wezen* waaraan zij bloot stond door zoo
eenzaam te wonen. Zij vond dit steeds over
dreven en helaas zijn de gevolgen niet uit-
gchkev en.
Hierna voerde het woord de heer Dies-
borgen, die namens de familie woorden van
troost sprak.
Het „geheim" van den ver
dachte.
Van iemand, din te 's Gravenhage een
zeer vooraanstaande publieke functie be
kleedt, vernam de llaagschc Courant nog
de navolgende bijzonderheden uit. het. leven
van den verdachte in deze moordzaak, Kr.
v. d. M.
Destijds, in 1926, aldus dc welwillen
de zegsman, kreeg ik uit Enimen van be
vriende zijde het verzoek, mij te bemoeien
met het lot van Kr v. d. M., die vroeger
in die streek een zeer' gezien man was,
omdat hij veel voor de armen deed, maar
die later als halte-chef der Eerste Drent-
schc Stoomtram Maatschappij aldaar we
gens verduistering was ontslagen.
Toen dat verzoek mij bereikte, was Kr
v. d. M. werkzaam aan de Schrijfkamer,
hier in den Haag
Ik heb aan dat verzoek gevolg gegeven
en wist hem. floor tusschenkomst van een
dame, die veel voor reclasscerenden doel.
als huisknecht bij oen llaagschc familie
geplaatst te krijgen Daar is hij echter
maar kort gebleven, want hij werd ontsla
gen in verband met het „geheim'dat hij
beweerde te bezitten.
Wat flenkt u van dat geheim, vroeg
de II. Ct.
Aanvankelijk hel» ik aan het bestaan
daarvan wel waarde toegekend, maar later
ben ik daartegenover met grooten twijfel
gaan staan. Immers: hoe was het moge
lijk. dal Kr. v d M. in dergelijke armoe
dige omstandigheden was achtergelaten,
terwijl de dragers van liet geheim zeer ge
fortuneerde menschen zouden zijn? En
verder beweerde Kr. v. d. M, dat hij op d*
li em toegezegde ''0.000 reeds niét minder
dan 10.000 voorschot zou hebben gekre
gen. welk bedrag gedeponeerd zou zijn bij
een bank in Friesland. In ruil daarvoor
zou hij een der twee GompromiHeerendc
documenten hel minst belangrijke
hebben afgegeven; het andere, meest be
zwarende document, zou hij afstaan in
1930, wanneer hem de -esteerende 20.000
zouden worden overhandigd.
Meermalen is aat) Kr. v. d. M. geld ver
strekt, om 1 ïem dc reis naar het Noorden
te laten ondernemen, maar die reis heelt
liij df,t is bij onderzoek gebleken nooit
gemaakt
Waar zouden die documenten zijn, of
althans dat tweede?
Ik weet het niet. Dat is bij foulleering
Sliet op hem bevonden. Ook niet het kleine
jouden, ronde penninkje, dat hij beweerde
in zijn bulicn-jaszakju altijd bij zichte
dragen als herkenningsteekon voor de dra
gers van Jhel „geheim".
Hoe 'stelt u zich dat geheim voor?
Ik geloof, dat Kr. v. d M öf welbe
wust l^jgt,' Of dat hij lijdende is aan
dwangvoorstellingen, die zich met dergo-
liikc 1'.Vacht aan hem opdringen, dal hij er
in ge Mof t!
Acht u hem tot den moord in stajit?
Ik durf liet niet. to zeggen I Is een
raadselachtige, geheimzinnige, onpeilbare
figuur. De informaties, welke ik in den be
ginne van hem kreeg, waren gunstig, maar
naarmate ik hern langer leerde kennen,
'/roég ik mezelf vaak af „Wat is dat voor
.«•en man II ij is een raadsel voor mij én
jfvoor zichzelf.''
Noch schuldnoch nalatigheid
de oorzaak
Maandagav. i» op dc „Vimciia" een on
der/.ock ingesteld door dc commissaris van
Politie, Teun Albcrda. en den ingenieur
Valrlerpoorl, van dc Rotlerdamsche bouvv-
politie, die belast is met liet toezicht op
benzine installaties, llun conclusies zijn ge
basecrr' op liet feit dat de Vimeira leeg naar
Rotterdam i.s gekomen. In de tvvco tanks in
het vóórschip was water als ballast. De/
tanks w aren boorden vol. Boven op hel w;i
ter dreef een laag benzine zooals gewoon
lijk De tanks waren geopend. Men vermoed;
dat door schommelingen van het schip wa
ter met benzine over den rand der tanks
is geloopen, zich op hel dek verspreid heef!
en toen door een spoelgai langs den ran
naar hui ten is gevloeid. Daar heeft dc ben
zinedamp vlam gevat. Hel kan zijn dat het
is geschied doo»- gloeiende sintels. Een vonk
uit 'Ir pjjp kan ook den brand veroorzaaki
hebben De vlam n langs de scheepsromp
omhoog geklommen, heef? zich verspreid
is dooi den wind naar lie1 dekhuis godn
ven. De benzine op hef water in een dc
tanks is geheel verbrand.. Op de andere i
"oen laagje va» IK c.M. terug, gevonden.
Ontploffing heeft nier plaats gehad. Even
min zijn de tanks verbrand Door proeven
is komen vast te slaan, da bij hef ver
branden van benzine die zich over een groot
oppervlak heeft- verspreid, zich :>np de kan
ten lage vlammen ontwikkelen docli dat
het midden een vuurzuil ontstaat hoog be
ven de oporvlak. Dit i*- vermoedelijk de
reden dal dc benzine van de tweede tank
slechts gedeeltelijk verbrand is. Het is het
oordeel van dc politie, dat er noch schuld
noch nelatighei I in liet spel is. Men zou
evenwel achteraf kunnen zeggen, dal het
verstandiger geweest was de tanks die
waterbalast, bevatten, gesloten te houden
De toestand der gewonden is redelijk wel
Een van hen verkeerd in zorgwekkender!
toestand
Twee lijken opgehaald.
De Rotlerdamsche rivierpolitie heeft gis
leren uit de Maas, ter hoogte van dc
Droogdok Maatschappij opgevischt d lii-
ken van den 39-jarigen I, M van Pelt. uit
de MovimiHaanstrant en den 23-jarigen J.
M. Gelolc. uit de 2e Carnissestraat, die bij
den brand aan boon; van de „Vimeira"
zijn omgekomen De lijken zijn naar
Croosvvijk vervoerd.
EET WITTE M03ILISATIEKRÜIS.
Een commissie ingesteld.
Gemeld wordt
Onlangs werd gemeld, dat de nationale
bond „Het Mobilisat-iekruis" een herinne-
cingsteeken had ingesteld onder den naam
..het witte mobilisatiekruis uit te reiken
aan lien, die buiten de uitoefening hunner
maatschappelijke plicht of dienstplichtigen
zich in de iarcn 19H-T8 verdienstelijk heb
ben gemaakt jegens de gemobiliseerde».
Hieruit blijkt voldoende duidelijk, dat ei
een verschil is in de wijze waarop het ge
wone en die waarop liet witte mobilisatie-
kruis worden verkregen.
Ieder, die zich gerechtigd acht hel ge
wone mobilisatiekruis Ie dragen kan zich
dat zelf aanschaffen het witte mobilisa
tiekruis echter worclt aangeboden dom den
bond. die dus beslist over het rechi, om
het tc dragen.
Naar aanleiding van ingekomen vragen
wordt meegedeeld -lal cc» commissie is
ingesteld, die alle vragen en voorstellen
oinlre'nt hét verleenen van het kruis onder
zoekt en advies ujlb"enpt aan het hoofd
bestuur waarna- omtrent de toekenning
door het hoofd bes tuur wordt beslist, -ui dc
offi'-iec!': uitreiking word» vastgesteld
HET DRAMA TE RUCKPHEN.
De schuldvraag nog niet
opgelost.
Men meldt ons uit Breda:
Omtrent dc schuldvraag in bet drama tc
Rü.ekphen waarbij drie kinderen levend
verbrand zijn, is tot op heden nog niets op
gehelderd. Wol is waar is krachtens het on
derzoek opzet aangenomen. De -rechtbank
te Breda heeft intusschen de aanhouding
va verdachte Heercn niet verlengd.
Amersfoortsch Dagblad
Afd. Advertentie Bureau,
lil
a
PLAATSING VAN
FAMILIEBERICHTEN
IN ALLE BLADEN ZONDER 1
PRIJSVERHOOGING
sEBSEEEasBSSssaaasaaaEBSSEESE'S
is heden telefonisch I
aangesloten onder
KL. SPUI 18-22'
Langestraat 81 Telefoon 211
EN GROS EN DETAIL
Grootste sorteering in
Wol- Sajet- en Breigarens
DAMES- EN KINDERKOUSEN
Speciaal adres v. sterke schoolkousen
1
FOTO GR Ar! SCI- ATELIER
OTR. WEG 40
TEL 371
ONTWIKKELEN
AFDRUKKEN
VERGROOTEN
ZEISS IKO.J KODAK
.v«i .j sBaasïisr/tissiaesisssaiiaTissa'!
KLEINE ADVERTENTIES
Dc verhouding van Curacao
lot Venezuela
Volle aandacht noodig
iHeili
gen niet missen Hef is dus zaak, dal dc
Venezolunen met takt - nier slap natuur
lijk - en streng rechtvaardig bchaudcid
worden, willen we vermijden wal vroeger
is gebeurd.
Ten slotte geloof ik met den heer V> in-
kel, dat de gewapende, macht voor het ge
biedsdeel Curasao iu deze lijden van on
rust onvoldoende is. We hebben niet alleen
met liet., eiland Curasao te maken, maar
ook mei Aruba, waar de bpvolking mi du
petroleumindustrie steeds toenemen Als
op heide eilanden iegelijk ernstige dingen
gebeuren, zit. het bestuur met dc handen
iu hel ham
val I
PLAATSING: DINSOAG's -
DONDERDAG s - ZATERDAG S
ffl
s
i
w
w
w
DS'D
V/is prijs stelt cp .smaakvol
laat 't vervaardigen door
BOEKDRUK A£R IJ
VAN PCRSIJNSTP.AAT
Pïijzon nieï berger, doch werk beter
verzorgd dan bi|ca overcl elders
iHnSEaBHraHSHBOTHBBHraHBMB!
Arnh. weg 32
Tel 1069
van Platen, Portretten, Passe
partouts en ovale lijsten.
Billijke prijzen
Arnhe.-nschastraat S iel. 771
Het oudste adres
hier ter stede
RU!WE KEUZE
RESTAURANT
BESPREEKT BIJTIJDS UW
ZAAL VOOR VERGADERING
De llbld.-correspondent
schrijft van 12 Augustus.
Den 3d en Augustus j I. heeft de lie
W inkel naar aanleiding van den ov
der cnczpïanen op S Juni in den Kolo-1
jnialcu Baad hel beleid van hel bestuur lei j
sprake gebracht
Herinnerend aan de opmerking door den
Venezoiaanschen opstandeling, genera tl
Ui'bjna gemaakt, dut hij geen reden had
om erg tev reden te zijn over de del» inde
ling hem bi.i een vroeger bezoek tan Cu
rarao aangedaan (hij werd daar destijds
gevangen gezet), meukte de heer Winkel
op, dat de Iroep van IJrbina loch nog con
soort bewijs van vriendschap gegeven
licefi. door lo vertrekken zonder zich iu
verdere buitensporigheden schuldig ge
maakt te hebben wat /ij immers ook ha l
kunnen doen toen ze eenmaal dc mach', in
handen had. Hij drong daarom aan op
voorzichtigheid in het optreden der politie
t( gen Venefcölnnen, 'lie op Curaqao much-
ten aankomen Het optreden van ons be
stuur moet zoo zijn, dat zulke lieden be
grijpen. dat wij geen VenezolaneiS straf
feu, maar misdadigers en overtreders van
onze wellen. Dan eerst mogen wij ver vach
ten, dat de Venczolanen zullen aannemen,
dat wij rechtvaardig handelen
l)e poliiie komt met haar toezicht op
Plannen lol oprichting can een
Internationaal Verbond
I Zfilcrdagnioi''gen l i September n.s. zal in
j liet Oranje Hotel Ie S< heveiiingcn bijeen
I komen hel voorbereidend comité lot het
I voorkomen van blindheid, len einde te ge
loken tol de opiMiditfng van een inlernatio-
I naai verbond tol het vóórkomen van blind-
beid.
Ho conferentie zal worden bijgewoond
door afgevaardigden van verschillende ine-
disClie en sociale genoottfGha|>pen, organisa*
I lies op liel gebied van kinderverzorging en
maalscha)ipelijk werk. arbeidersorganisa
ties enz uil verschillende landen.
De/o confereiilie zal zich in do eerste
plaats bezig houden met hoi rappor1 over
hel voorkomen van blindheid, dezer dagen
inimigrfecreride Venczolanen voor een heel
moeilijke laak Ie staan In dient rekp.iiu-r i uitwhraclit d-mr dc Inteinationale Liga van
te worden gehouden met hot verschil van
karakior en aard tusschen een Neder-
landscji militair en een Venezolaan Wat
zeer nat uurlij!c is voor den oen is dikwijls
oen beleediging voor den ander En nu
cenmual dc treurige gebeurtenis van den
Sston. Juni er tusschen gekomen is, be
staat eeen soort spanning en denkt men
aan Venezolaanscho zijde spoedig aan oen
v.raakneming. Een Venezolaan, die in zijn
l.'.nd als revolutionair word; beschouwd, is
uiteraard spoedig geneigd aan te nemen,
dal, hij niet rechtvaurd.igjjeliandeld. wordt;
cjJk Js nu eenmaal zijn .opvatting en wij
moeien hem zoo behandelen, dn' h:i vur-
Irouwcn in ons krijgt. Dat is hól bel.ui/
van Curasao en van een goede verhouding
tusschen ons en de Vcnezólanen. Wij moe
ien daarbij ook aandacht, schenken aan de
protesten' dei gevangenen logen hun be
handeling. Zeker, zij worden niet mis
handeld, maar onze gevangenis is niet hij- j
Boode Kruisvereenigïngcn to Parijs. In de
conclusie van dii rapport wordt geadviseerd
tot oprichting van ecu Internationaal Ver-
hond ter voorkoming van blindheid. Doel
van dit verbond zal zijn do bestudecring
door middel van internationale onderzoe
kingen van de directe on indirecte oorzaken
van blindheid of verzwakking van het ge
zichtsvermogen; het aanmoedigen en bevor
deren van maatregelen, die zouden kunnen
leiden tot het doen verdwijnen van deze
oorzaken en liet verspreiden van. kennis
omtrent do verzorging en hel gebruiken
van dcoogun
De bijeenkomst ic ScheVöningen staat ge
heel los' van het-thans tc Amsterdam ge
houden! Internationaal Oogheelkundig Co»
gres doch plaats en tijdstip zijn zoo geko
zen. .lat liet internationale gezelschap oog
heelkundigen, dal, thans voor het Congres
ie Amsterdam bijen is. op dc gemakkelijk
ste wijze de conferentie lol oprichting van
zonde geschikt en spr. zou 111 ovcr\vegin:i j he| ln*lornjUio-na4l| verbond ter vooHcomln..
willen gaven uit lo zier, naar een «nd«r»Ua|1)ijn.oncn.
plaat* waar .leze menschen ondercmbrrtlil het voorloopiif ,:on,lte. dat ongeveer
2 jaar bestaai, hebben vertegenwoordigers
i 12 landen ziiting. Nederland is verte
kunnen worden Ook verzoekt hij het
rechtsgeding togen hen te bespoedigen,
voor het geval er onder hen mochten we
zen. die inindci schuldig zijn
Verder drong de heer W inkel aan op af
doende maatregelen Ier beveiliging van
Curacao, zoodat er geen vrees behoeft te
bestaan, dat men ongeregeldheden niet zal
kunnen bedwingen. Hij wees erop, dat he'.
groote verbazing heeft gewekt, dat een
oorlogsschip, speciaal naar aanleiding n
het voorgevallene hierheen gezonden, in
deze lijden van woeling, ónder deze ge
spannen omstandigheden, zonder dringen
de reden naar de Bovenwindsche eilanden
vertrokken is voor den tijd van veertien
dagen. Aldus wordt ongerustheid op Cu
racao bevorderd en het vertrouwen dei in
woners in de toegezegde bewaking ge
schokt.
De opmerkingen van den heer Winkel
werden in den Kolonialen Raad met in
stemming aangehoord. Inderdaad lieerli-
te hier o.enige ongerustheid, toen de gou
verneur van 2f Juli lot 7 Augustus mei
het oorlogsschip naar de Bovenwindsche
eilanden vertrok, zijn geheelc gezin mee- j
nemende Deze ongerustheid werd gevoed
dooi eer bericht in dc „Amigo 'cii Curacao'
var 10 Ati'g.. waarin melding werd gcr
inaaki var. een gerucht dal Coro Cumatia
er. Quanta in du macht der Venszol'aan-
sche revol'itionó'airen zijn, alsook de oor-
'ogsboot „Maris'cal Sucre'" Eén ding is wel
zeker dat hel in Venezuela nog lang nieï
plui is. Van Coro komen berichten, dat d -
toestand ci niet den dag erger wordft
voortdurend wordt er govochteii. zoodat
vele families oj een gelegenheid wachten
om weg te trekken
En in zulk eeri lijd gaat de gouverneur
weg met zijn gehoele gezin en neemt liet
oorlogsschip mee. Is het dan wonder, dat
Curacao verontwaardigd en ongerust is?
Ook de opmerkingen, die de hner Winkel
maakte over do verhouding tusschen
Curacao en de Venczolanen zijn ten zeerste
dc overdenking waard. Dc plaats waar ge
ïnterneerden en aangehoudenen in voor
arrest worden- ondergebracht is inderdaad
niet meer dan een vochtig© boog in het
fort. Daar heeft generaal t'rbina gezeten
en zooveel Venczolanen meer
De Hollandse!» politie keu' nu enmaal
niet de psyche dei onozolancr on kar lie
in zoor koncu tijd niet kennen lk boord
hot denkbee)". opperen ou aar 'b polili
toe te voege.' eer commissi van advies,
inzake hel toelaier» van binnenkomende
\enczolaner op Curagao bestaande uit
Curacaoscho notabelen, die door handels
betrekkingen met de Yonezolauen mot de
zen van jongsaf door en door bekend zijn.
M i. een donkbeeld, dat bij voorzichtige
toepassing ernstige overweging verdient.
Curacao kan Venezuela met zijn petro-
zenwoordipd door prof. J. van der llocv».
Do confercnii» to Schevcningen wordt ech
ter hljgowoortól dom vertegenwoordigers van
20 lanclcn. die bij oprichting toetreding heb
ben toegezegd Namens de Internationale
Liga an Roodo Kruisvereenigingcn zullen
aanwezig zijn dr. F. Humbert en dr. A. J.
Churchill en voor dc Hygiënische Sectie
van den Volkenbond dr. Pantaleoui.
Voorzitter is prof. de Lapersonnex uit
Parijs en eero-voorzitter generaal-majoor
dr. Diehl van het Nedei landscli Roode
Kruis
rraaafcJETSïSSaH;
POLITIEWETENSCHAP.
•r
Aan dsLoidsche Universiteit.
Met ingang van Vrijdag 27 September en
vervolgens ie der en Vrijdag van 9 tot 10
uur zal op verzoek van de Faculteit voor
Rechten on Letteren der Leidscho universi
teit in het academiegebouw, de heer C. B.
II von ITofRbrachf. college geven in politie
wetenschap, meer speciaal met het oog op
dc Indische politic
Hoewel deze colleges in dc eerste plaats
zijn bestemd voor Indologen, zijn zij ook
voor andere studenten toegankelijk.
VIJANDIGE ELEMENTEN.
Te KJ si Betuwe werd Maandagochtend
ooii vrachtauto, die Zondag defect was ge-
raaki. door een auto van Wageningen naar
Eek co Wie'; gesleept Juist in cle bocht naar
het.Ingcn.schc eer,bit Kist, stopte de voorste
auto. daar dc oleclrische tram uit de rich
ting Anierongen naderde. Het touw, waar
mee de twee audio's verbonden waren, is
toon om bet voorste wiel van den achter
sten auto geslagen Do chauffeur was hier-,
door zijn-stuur niet meer meester en de au
to gleed achterwaarts over de rails. De tram
was intussöhen zod dicht genaderd, dat ecu
botsing onvermijdelijk was. De vrachtauto
werd gegrepen eti door ecu langs den rails
slaanden 'muien wal gedrukt
Ue lm M'fciir lie Ie botsiny Jiud zien aan
komen ,ia.l no^ juist lijd uil den auto te
-pringèr n dcli iu veiligheid Ie brengen.
Dc auto is ;n achteren ineen .gedrukt; dc
J tram heef weinig schade gekregen. Dc
raéhti'.uP is iu beslag genomen. iN.R.Ct.)
NIEUW DIACONESSEN HUIS TE
's GRAVENHAGE.
Eerste steenlegging door H. M.
de Koningin-Moeder.
De Koningin-Mgedei' zul as Donderdag
den ceislen steen leggen, voor het nieuwe
Diakonesspnhiiié aan clc van Ilogcnhouck-
leunibronneii en andere handelsbetrekkin- laan tc Den Haag.
