DE EEMLANDEU
BdJITIS^LAIMP
Donderdag 12 September 1929
28e Jaargang No. 63
BUITENLANDSGH OVERZICHT
DE VL00T0NTWAPENING
DE STRIJD IN HET VERRE
OOSTEN
VERZEKERING TEGEN
WERKLOOSHEID
DE OVERVAL DER
BANDIETEN
Terreur van de
roovers
HET NOORDEN SPREEKT
Fa. L. J. Luëjcx Zn.
Fantasie Stofjes
Crêpe satijn
Crêpe de chine.
TERUGKEER DER RUST IN
PALESTINA
AMERSFGORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS pcl 3 maanden voor Amersfoort (2.10. per maand (0.75, per
wcek C=cl gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/,.
pÓ°Sra°EKFNIMrlrn P" 3 ma'nd" 1 3- Afz0nd""ikc 0-05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
UITGAVE: VALKHOFF C2
PRIJS DER ADVERTENTIE va° 1-1 rc«e|! 1 105 mc' lnbt9"p vaneen bewijsnummer
eikeregel meer f 0.25. Llcfdadlgheldsadvertentlén voOr GC
helft van den prl|3. Kleine Advertentlfin „KEITJES bl) vooruitbetaling 1 5 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.- Bcwilsnummer extra f 0.05
Briand's pan-Europeesche denk»
beelden. Voorloopig treedt
het economische karakter op
den voorgrond.
Al eens eerder hebben wij te dezer plaatse
er melding van gemaakt, dat de Fransche
minister-president Briand met grootschv
plannen rondloopt: hij wil het aanzijn ge
ven aan de Vereenigde Staten van Europa
Of juister gezegd: aan een economisch pan-
Europa, daar hij in zijn laatste redevoerin
gen niet meer rept van een statenbond vol
gens het Amerikaansche voorbeeld, maar
van een bond van solidariteit tussclicn do
Europeesche staten, hetgeen een veel be
perkter stichting is en waarvan de verwt*
zenlijking eerder is te bereiken. Uit zijn
aanvullende mededeelingen, die hij Maan
dag verstrekte op de lunch, waar verlegen
woordigers van zeven en twintig verschil
lende staten aanzaten, blijkt overduidelijk
evenals uit zijn verklaringen tegenover
de pers dat nagenoeg alle staten het eens
zijn met liet beginsel, dat ten grondslag
ligt aan Briand's plannen, die binnen hel
raam \ati den Volkenbond blijven. Een spe
ciale organisatie met een vast bureau zal.
althans vooreerst, niet in het leven worden
geroepen. Briand, die de solidariteit metter
tijd zou willen uitbreiden tot de politieke
en sociale aangelegenheden, zal er zich
voorloopig toe beperken alleen de economi
sche vraagstukken te betrekken in het ont
werp, dat hij op zal stellen. Ilij heeft na
melijk toegezegd, dat hij een memorandum
zal uitwerken, dat, zoodra het voltooid is.
zal worden gezonden aan de vegeeringen,
die belang hebben bij de zaak. Deze laatste
kunnen lfet stuk bestudeeren, kritiek oefe
nen, opmerkingen maken, wenken geven,
enz. Zoodra de Fransche minister-president
de antwoorden der regeeringen in zijn be
zit heeft, zal hij aan de hand daarvan een
nieuw verslag samenstellen, waarvan do
volgende Volkcnbondsvergadering dan kei»
nis kan nemen. Natuurli k vloeien uit dezo
indiening van het rapport weer discussie-»
voort en het is nu de hoop van Briand en
van velen met hem dat uit dezen „choc
des opinions de economische waarheid
voor Europa te voorschijn zal komen
Samengaan op het gebied van het Euro
peesche bedrijfsleven is een noodzaak, doel»
Briand heeft nadrukkelijk laten uitkomen,
dat zijn ideeën niet gericht waren tegen
eenig werelddeel (Amerika zal wel bedoelJ
zijn, of eenigen staat, waarmee hij vermoe
delijk Rusland op het oog had, dat echter
reeds nu te verstaan heeft gegeven, dat lie
aan al die solidariteit niet meedoet. Trou
Wens: deze afzijdigheid kon bij voorbaat
verwacht worden, daar het Russische eco
nomisclie stelsel in zoo belangrijke mate
afwijkt van de economische systemen, die
in het overige Europa worden toegepast.
Natuurlijk zal men voor geweldige moei
lijkheden komen te staan, zoodat de ver
werkelijking van de denkbeelden, waarvan
het beginsel bizonder nobel is, daar het een
economische kameraadschap der Europee
sche staten vooronderstelt, nog wel een tijd
je op zich zal laten wachten. Of het spoe
dig tot een afbraak der tariefmuren, die
verschillende staten torenhoog om zich
heen hebben opgericht, zal komen, is een
vraag, die niet zoomaar bevredigend kan
worden bean.woord, daar het protectionis
me in verschillende Europeesche landen
hoogtij viert.
Van Britsche zijde is dan ook reeds in
verband met Briand's economische plannen
nadrukkelijk de noodzaak bepleit van een
voorloopige stopzetting der tariefverlioo-
gihgen om geleidelijk te komen tot het vrij
handelsstelsel. Dezen weg zal het inderdaad
op moeten gaan, want wanneer de econo
inische scheidsmuren zoo hoog blijven als
tegenwoordig, is een verbroedering op 't ge
bied van 't bedrijfsleven uitgesloten. Op
zienbarende vorderingen zullen er denke
lijk te dezen opzichte de eerste jaren niet
worden gemaakt, maar Europa mag zich
reeds gelukkig achten, wanneer de eerste
hoopgevende stappen in deze richting wor-
'den gezet als uitvloeisel van Briand s ini
tiatief.
ontwerp te Bülcrhohe met den rijkskanse
lier hebben besproken, zijn gisteren weer
naar Berlijn teruggekeerd. Beweerd wordt,
dat het verschil van meening. dat onder de
sociaal-democratische leden van het rijks
kabinet in de kwestie van de verzekering
tegen de werkloosheid bestaat, in de laat
ste dagen aanmerkelijk geringer is ge
worden. Een oplossing is echter nog niet
gevonden.
De rijksraad beeft gisteren eveneens ver
gaderd ter bespreking van de voorgestelde
wijziging van de wet op de verzekering te
gen de werkloosheid. Zonder besluiten te
hebben gevat, is de zitting tenslotte ver
daagd tot Maandag a s. De ITuisische re
geering zal intusschen een poging onderne
men om een oplossing te vinden, voor welke
zoowel in den rijksraad als in den rijksdag
een meerderheid zal worden gevonden
Pruisen zal nu zoowel onderhandelen mei
het rijk als met de stalen, die amendemen
ten op het ontwerp der rijksregeering heb
ben ingediend, nl. Beieren, Saksen en Wurt
temberg. De rijksregeering heeft zich reeds
met deze regeling accoord verklaard.
MJuuGBS&a. 90JfeL.28ö
AFDEEL ING SANITAIR
COMPLETE CLOSETS
Mozart - Le Nozzee di Figaro'' met mise- en
-scène van Kaïlheinz Ma in, ccn avond-
uitvoeri. v Verdi s „Requiem"' op het
Domplein misschien ook een opvoering
van Strauss' „Der Roscnkavalicr."
Macdonald gelooft niet aan een
mislukking
Pogranitsjnaja opnieuw gebonv
bardeerd
Tok
uchter
io is n
Uit Charbin wordt bericht, dat sovjet
vliegtuigen opnieuw Pogranitsjnaja hebben
ebombardeerd en dat daar volslagen anar
chie hcerscht. Do straten zijn vol plunde
raars.
In officieele kringen, aldus een bericht
uit Tokio, wordt de hervatting van den
strijd bij Pogranitsjnaja slechts opgevat als
een nieuw grensincident cn niet als ern
stig beschouwd.
Volgens een nog niet bevestigd bericht
werd een Japanner doodelijk gewond door
een bom uit een sovjetvliegtuig, die een
hotel te Pogranitsjnaja trof.
Berichten omtrent botsingen.
Het Chineesche ministerie van oorlog
heeft alle militaire attachés der buitenland-
sche diplomatieke vertegenwoordigingen in
Peking uitgenoodigd de in Pogranitsjnaja
door de Russen aangerichte verwoestingen
in oogenschouw te nemen. Verder wordt
gemeld, dal de Chineesche regecring beslo
ten heeft om twee divisies naar Noord-
Mandsjoerije te zenden De troepenafieelin-
gen tijn reeds uit Tientsin vertrokken en
bevinden zich onderweg naar Moekden.
Uit Kofno wordt over den toestand aan
de Russisch-Chineesche grenzen gemeld
Naar uit Moskou gemeld wordt, heeft de
opperbevelhebber van het sovjetleger in het
Verre Oosten, Blucher. getelegrafeerd, dat
Chineesche troepen Dinsdag de Russische
grens hebben overschreden en de Russische
stad Grodekowo hebben beschoten. Boven
dien heeft de Chineesche cavallerie dc Rus
sische grens in do nabijheid \an Iman
overschreden. Nadat versterkingen aange
rukt waren, is het den Russischen grens
wachten gelukt de Chineezen weer terug le
drij ven.
De gevechten gestaakt?
Peking, 11 September "(V. D.) Volgen?
een bericht van het Chineesche ministerie
van oorlog hebben zicb in de laatste 21 uur
geen nieuwe gevechten aan de Russisch-
Chineesche grenzen voorgedaan.
De sovjet-Russische troepen hebben zicb
weer op Russisch gebied teruggetrokken en
hebben de bombardeering der Chineesche
steden door militaire vliegtuigen gestaakt.
Geen verbond met
Amerika
Op
zoek naar een
vergelijk
Berlijn, 11 September (V. D.) Het rijks
kabinet komt Woensdag bijeen om het
vraagstuk der werkloosheids-verzekering te
bespreken en wel naar aanleiding van de
houding van den rijksraad en van de soci
aal-politieke commissie van den rijksdag.
In 't Vad. lezen wij nog:
Dr. Str.esemann wordt aan het einde van
September terugverwacht Op hetzelfde tijd
stip zal ook do rijkskanselier zijn werk
zaamheden hebben hervat. Daar op 30 Sep
tember de wet op de verzekering tegen de
werkloosheid haar geldigheidsduur ver
liest, zal de rjjksdag nog voor dien datum
moeten vergaderen ter bespreking van het
nieuwe ontwerp. De rijksministers van fi
nanciën en arbeid, die gisteren dit wets
MOTORONGELUK IN SAUERLAND.
De berijder gedood.
Keulen, 10 Sept. (II. N.) Te Olpe in het
Saurland had een reiziger, die daar in een
hotel logeerde 's morgens den trein gemist.
Een kelner bood aan hem per motorrijwiel
naar Betzdorf te brengen, waar hij den
trein nog zou kunnen halen. Bij Altenkir-
chcn reed het rijwiel in een bocht in vollen
vaart tegen een boom. De kelner vloog over
liet stuur cn kwam zoo ongelukkig terecht,
dat hij inet zware verwondingen naar een
ziekenhuis moest worden gebracht, waar
hij spoedig daarop zonder tot bewustzijn te
zijn gekomen overleed. De reiziger zelf
werd wel van het rijwiel geslingerd, doch
bleef ongedeerd. ITet motorrijwiel werd gp
heel vernield.
DE SALZBURGSCHE „FESTSPIELE."
Het voortbestaan verzekerd.
De instandhouding der Salzburgsche
„Festspielc" is aldus het. llbld. voort
aan zoo goed als verzekerd, aangezien men
deze onderneming op een geheel nieuwe
basis heeft gesteld. Staat, provinie en stad
garandeeren van 1930 af een jaarlijksch
subsidie van 200.000 schilling. Daarmee kan
men ook 't tienjarig bestaan dezer Fest
spielc' in 1930 waardig vieren. Reeds heeft
men verbintenissen aangegaan mot Franz
Schalk, Clemens Krauss en Bruno Walter
onderhandelingen met Toscanini en Wil
helm Furtwangler zijn nog gaande. Max
Reinhardt zal een fe Salzburg tot nog toe
niet opgevoerd werk ensceneeren verder
bestaan de plannen uit opvoeringen van
Mozart's „Cosi fan tutte", Weber's Obcron".
Macdonald heeft de in omloop zijnde ge
ruchten over oneenigheid in het kabinet
ten stelligste tegengesproken. Wat de on
derhandelingcn met Amerika betreft, ver
klaarde hij optimistisch te zijn. De open
bare meening laat zich in deze zaak. zoo
zeide hij; zoo krachtig gelden, dat ik weiger
aan de mogelijkheid van een mislukking te
geloovcn. Er is echter geen sprake, zoo
voegde luj er aan toe, van een verbond met
Amerika; Amerika is veel te wijs om een
verbond le sluiten met een Europeesch
land. Ik zal echter optimistisch blijven, tot
wanneer ik moet vaststellen, dat men voor
een mislukking staat cn dat de kwestie op-
oplosbaar is; deze eventualiteit is echter
volstrekt niet te verwachten, zooals de din
gen thans staan.
Macdonald hoopt, dat het hem mogelijk
zijn zal eind September naar Washington
te gaan om de beperking der vloten te be
spreken met Hoover. Intusschen zijn nog
geen definitieve data vastgesteld.
De politieke correspondent van de Eve
ning News zegt intusschen uit goede bron
tc vernemen, dat Macdonald tegen het ein
de van deze maand zal vertrekken. Hij zou
voor zich cn zijn dochter passage hebben
besproken op de Berepgaria, die 28 Sep
tember vertrekt.
Londen, 11 September (V. D.) In de
ochtendbladen wordt in tegenspraak met
andersluidende berichten erop gewezen, dat
nog geen definitieve beslissing is genomen
omtrent den datum van vertrek van Mac
donald naar de V. S. Het bespreken van
passage is slechts een voorzorgsmaatregel
om in ieder geval de reis aan het einde van
de maand! wanneer vele Amerikanen naar
hun land terug gaan, mogelijk te maken.
Slechts beperkte successen te
verwachten?
Londen, 10 Sept. (V.D.) Amerikaansche
waarnemers wijzen bij dc bespreking der
moeilijkheden, die zich oogenschijnlijk heb
ben voorgedaan bij de onderhandelingen
inzake de vlootontwapenine, op de moge-»
lijkheid, dat. de onderhandelingen slechts
tot een begrenzing en niet tot een vermin
dering der vlootbevvapeiiingen zouden kun
nen leiden, wanneer Macdonald geen gevolg
zou geven aan het laatste, dringende ver--
zoek van Hoover. ITet mislukken zou welis
waar een teleurstelling zijn voor de regee
ring der V. S.. doch geenszins noodlottig
zijn voor het geheele vlootontvvapeningspro-
gram, daar een vermindering van slagsche
pen cn waarschijnlijk ook van onderzeeërs
en op zijn minst een overeenkomst over de
begrenzing van den wedloop in aanbouw
van kruisers verwacht kan worden.
Japanscke belangstelling
Londen, 11 Sept. (II.N.) Met Betrekking
tot de Engelsch-Amerikaanscho onderhan
delingen over do vlootontwapcning meldt
de diplomatieke medewerker van de Daily
Telegraph, dat de Japansche gezant te Lon
den van zijn regcèring do opdracht heeft
ontvangen tijdens zijn vacantie to Londen
to blijven, teneinde de verdere ontwikke
ling der onderhandelingen gade te slaan en
zoo noodig aan de oiylerhandelingen te
kunnen deelnemen. Volgens een bericht uit
New York beraadslaagde president Hoover
met de marincdeskundigen over dc laatste
Engelsche voorstellen cn zal het antwoord
der Ver. Stalen nog in den loop van deze
week aan Macdonald worden overhandigd.
De Ctieksche regeering houdt zich
met de zaak bezig
Athene, 11 Sept. (V.D) De overval van
het reisgezelschap door bandieten in do
buurt van Trikkala trekt dc algemeene
aandacht. Do ministerraad heeft zich er
reeds mede bezig gehouden. Vcnizelos, die
telegrafisch ingelicht was geworden, kon
digde na zijn terugkeer ingrijpende maatre
gelen aan lot herstel der openbaro veilig
heid. Echter schijnen deze maatregelen in
de huidige omstandigheden moeilijk uit
voerbaar te zijn, daar de roovers een on
gekende terreur op do landbevolking uit
oefenen. De rooverbendc werd Dinsdag weer
in do nabijheid van Trikkala gezien. Zij
dreigt de gijzelaars te vermoorden, indien
het losgeld niet stipt wordt betaald De aan
het regiem-Vcnizelos vijandige bladen val
len de regeering heftig aan. Dc politioneele
maatregelen tegen de bandieten kunnen
eerst na de bevrijding der slachtoffers be
ginnen cn verder zal daarvoor een vrij
groote troepenmacht noodig zijn.
KOE MET HOUTEN POOT.
Operatie docr Deensch professor.
Kopenhagen, 10 Sept. Professor Mor-
keberg van de landbouwhoogcschool alhier
heeft heden een merkwaardige operatie
verricht. Hij heeft namelijk bij een koe, die
aan koudvuur leed, den linker voorpoot be
neden de knie geamputeerd en door een
houten poot vervangen. Dc koe maakt het
uitstekend cn graast kalmpjes op de wei
den der universiteit. Deze operatie wordt
van groot belang geacht in verband met de
mogelijkheid kostbare dieren bij dergelijke
ziekten in het leven te kunnen behouden.
(Tel.).
TWEE DUITSCHE DAMES KWALIJK
BEHANDELD IN ITALIË
Men meldt uit Berlijn aan de N.R.C.:
De Duitsche regcering heeft te Rome di
plomatieke stappen ondernomen naar aan
leiding van dc lotgevallen van, 1 wee Ber
lijnsclie dames, die hun zomervacantie to
Abazzia hadden doorgebracht Nadat zij
daar vier weken hadden vertoefd, werden
zij op hun terugreis tè Poslumia uit den
trein gehaald cn daar in de gevangenis en
vervolgens in een gevangenis te Triest op
gesloten. Zij hebben daar elf dagen door
gebracht, samen met dieveggen, kinder
moordenaressen en smokkelaarsters. Men
weigerde haar de toestemming te geven
zich in verbinding te stellen met den Duit-
schen consul te Milaan. Eerst nadat zij er
ill waren geslaagd haar bloedverwanten te
Berlijn te waarschuwen, konden stappen
ter bevrijding van de beide darpas worden
ondernomen. De italinnnsche autoriteiten
hebben niet meegedeeld, waarom tot haar
arrestatie werd overgegaan cn ook geen
verontschuldigingen aan de dames aange
boden, toen deze in vrijheid werden gesteld.
BEDREIGING PER DUIF.
Generaldirektor Pattberg le Homburg ont
ving dezer dagen een postpakket, waarin
zich een levende duif bevond en een brief,
waarin hem werd aangeraden een briefje
van 1000 Mark aan de duif tc bevestigen
en deze los te laten, omdat hij anders ver
moord zou worden.
Pattberg stelde dc politie op de hoogte
van de zaak. Men charterde een vliegtuig,
dat de duif achterna ging, zoodra deze los
gelaten was. De duif streek op een til te
Homburg-IIochheide neer. De vlieger foto
grafeerde deze plek. De eigenaar van den
duiventil werd gearresteerd en deze beken
de den dreigbrief te hebben geschreven.
WEERBERICHT.
Hoogste. barometerstand:
769.9 te Stettin cn Danzig.
1 jaagst c barometerstand
712.7 1c Janmaycn.
Verwachting lot den a-vond
van 13 September:
Zvv.iik.kc tot matige aan
vankelijk Z. O. tot Z. wind,
later Z. tot W.; toenemende
bewolking. waarschijnlijk
met ochtendnevel, aanvan
kelijk nog droog, later waar
schijnlijk onweer -of cenigc
regen cn koeler overdag.
Vooruitgang der internationale
rechtsgedachte
De Volkenbond en de
internationnle bank
Behalve de minister van buitenlandsche
zaken van Zweden, Trygger. die aandrong
op spoedige vermindering van de invoer
rechten. hebben gisteren, volgens den Ge-
neefschen correspondent der N. R. Ct., nog
twee andere ministers van buitenlandsche
zaken uit de Noordelijke landen aan de
algemeene beschouwingen deelgenomen,
namelijk Mohwinckel (Noorwegen) en Bal-
lodis (Letland). Beiden uitten natuurlijk,
evenals Trygger gedaan had, hun vreugde
over den cnormen vooruitgang van dc in
ternationale rechtsgedachte. Ballodis ver
klaarde, dat hij namens Letland do fa
cultatieve clausule nu nogmaals zou 011-
derteekenen, nadat een vorige ondertceke-
ning om formeele redenen niet is geratifi
ceerd. Ook beloofde hij aan het parlement
de toetreding tot de algemeene acte voor
de vreedzame beslechting van internatio
nale geschillen le zullen voorstellen. Moh
winckel deelde mede. dat de Noorsche re
geering het parlement zal voorstellen als
nog tot het hoofdstuk over de arbitrage
in niet-juridische geschillen en dus tot de
algemeene acte in haar vollen omvang
toe te treden.
Ballodis sprak er nog in het bijzonder zijn
leedwezen over uit, dat langs internatio
nalen weg nog zoo weinig gedaan is in het
belang van den landbouw. De industriesta
ten treffen de landbouwartikelcn nog
steeds met hooge invoerrechten en bemoei
lijken daardoor den uitvoer der landbouw-
LA1MGESTRAAT 49-51 TEL. 190
Wij ontvingen aardige nieuwe dingen in
mille fleurs en effen.
Wollen crêpe
staten. Ballodis hoopte, dat de nieuwe
commissie van landbouwdeskundigen, die
het economisch Volkenbondscomité ter
zijde zal staan, eindelijk iets nuttigs voor
den landbouw zou weten tot stand te
brengen
Het grootste gedeelte van de rede van
Mohwinckel was aan de Iiaagsche confe
rentie gewijd.
Hij vestigde nog de aandacht van de Vol
kcnbondsvergadering op een bijzonder punt,
met betrekking tot het plan-Young en de
voorgestelde internationale bank. Hij stel
de de vraag, of deze niet overeenkomstig
artikel 24 van het Volkenbondsverdrag on
der het gezag van den Volkenbond moest
worden gesteld. In ieder geval moet de Vol
kenbond zijn aandacht aan het plan wij
den, want de internationale bank zal niot
alteen voor de bij de herstelbetalingen di
rect geïnteresseerde staten van beteekenis
zijn, doch ook door de ruimere bevoegdhe
den op het gebied van credietverleening,
die de doskundigen-commissie voorstelt,
van groot belang zijn voor het geheele eco
nomische en financieels leven van alle sta
ten. Daarom moet de Volkenbondsverga
dering aan de kwestie der internationale
bank haar aandacht schenken.
DE GUERILLA-OORLOG IN MAROKKO.
P a r ij s, 11 Sept. (H.N.) Terwijl de
Excelsior in een uitvoerig artikel verkon
digt, dat bet offensief in Marokko, dat de
vredelievende penetratie van het land ten
doel had, geëindigd is. maken de Matin en
de Petit Parisien melding van nieuwe bot
singen tusschen Fransche troepen en in
boorlingen. De Fransche post te Atshrana
werd door ongeveer 50 gewapende opstan
delingen aangevallen en belegerd. Ten slot
te werden de aanvallers door versterkin
gen van het naburige garnizoen uiteenge
jaagd. Bij Bou Dcnimb werden 50 Marok-
kaansche scherpschutters door ongeveer
100 opstandelingen aangevallen. De aan
vallers werden echter uiteengejaagd. Aan
weerszijden zijn verliezen geleden.
Geen publicatie meer van
communiqués
Londen, J1 September (V. B.) Het mi
nisterie van koloniën publiceert het vol
gend communiqué:
Daar de toestand in Palestina rustig is,
zullen voorloopig, als er geen verandering
intreedt, geen verdere communique's door
het ministerie van koloniën worden ver
strekt.
Het moeder-vliegluigschip Courageous cn
de onderzeeër Veteran zullen naar Malta
terugkeeren. De vliegtuigen van het moe
derschip zullen door de Egyptische lucht
macht worden vervangen.
De aanwezige troepen zijn voldoende ora
de rust cn orde in het land te handhaven.
Versterking der Palostijnsche
politie.
Vandaag vertrekken er uit Engeland hon
derd jongemannen, die te Londen zijn aan
genomen voor de Palestijnsche politie. Het
zijn voor het meerendeel jongelieden van
beneden de 25 jaar, van wie 75 percent pas
uit dienst komt. De meesten hebben in de
garde gediend.
