DË ËËMLANDEU
WILLEM GROENHUIZEN
Gouden- en Zilverenwerken.
Verhuring van Lips safe-loketten
Vrijdag 13 September 1929
28e Jaargang No 64
ABONNEMENTSPRIJS pc' 3 maanden voor Amcrsfoori 12,10. per maand i 0.75. oer
PRIJS OER ADVERTENTIEN üT.'".?" !c° D™*"e.c
MEDEDEELING
BUÏTENLANDSCH OVERZICHT
I jj.'l'l 3 1,1 J
N.V. MIDDENSTANDS-BANK
Deskundige voorlichting bij
den aan- en verkoop
van Effecten.
Verzilveren van coupons
Handeiscredieten
Incasseeringen
Spaar-deposito's rente 4
ZWARE BRAND TE KIEL
DE 0VERSTR00OTGEN
IN 1NDIE
DE TERUGGAVE VAN
HET SAARGEBIED
De afvaardiging naar
Parijs
DE BEVRIJDING VAN
HET RIJNLAND
LONDEN EN MOSKOU
Woningproblemen
VERDUISTERING OP
GROOTE SCHAAL
GROOTE BRAND TE
BREMEN
Twee vliegtuigen
vernield
Fa. L. J. Luijjcx Zn.
KRAGEN
GARNITUREN
SJAALS en
LAVALIèRES
VERIJDELING DER
ONTWAPENING
Hoover verlangt
klaarheid
AMERSFOGRT5CH DAGBLAD
w«k gratis verzekering tegen ongelukken) 1 0.17'/j.
franco Pcr post per 3 maanden 1-, Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG JIJ
UITGAVE: VALKHOFF C?
elke regel meer f0.25. Llefdadlghclds-advertcntitn voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES" bi) vooruitbetaling 1 5 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen I I.—Bewijsnummer extra I 0.05
Dinsdag 10 Sept. 1929 heeft eene bespreking plaats gehad over incn-.
ling lusschen alhier practiseerende burger en militaire artsen. Als resul
taat dezer bespreking wordt het volgende door ons ter kennis gebracht
Zoowel aan inenting als aan heren ting is eenig risico verbonden ten op
zichte van het gevaar voor encephal ifisDit gevaar is het kleinste bij her
enting. Meer bestaat het bij eerste inenting, de kans is dan ongeveer I op
■1500. I oor kinderen jonger dan één jaar schijnt de kans iets minder te zijn
Inenting en herenting worden door de artsen verricht, terwijl zij daar
bij aannemen, dat dit risico bekend is en aanvaard wordt.
Overigens achten zij thans:
le. HERENTING GEWENSCHT.
2e. Eerste inenting gewenscht als een der volgende omstandigheden
zich voordoet:
a. de alastrim zich hier ter stede sterk mocht uitbreiden of ernstiger
vormen aannemen.
b. een gezinslid naar het oordeel van den huisarts verhoogde kans op
besmetting loopt.
.1. L A- AGHINA.
'A. F. BATENBURG.
II. G. II. BENNEMA.
G. BONTHUIS.
II. G. BOSWIJK.
P. BREEDFELD.
W. VAN BURGERLER.
'MEVR. BURGERS.
CHR. EG GINK.
B. J. VAN EN ST.
'J. TRIMA.
I. J. v. d. I-IELM.
'M. v. d. HOEVE.
III-IOORENMAN
M. KAMERLING.
E. H. G. MERTENS ZUR BORG.
II. H. E. MORREN.
A. C. NICO LAL
N. v. NlEUWENHUYSEN.
A. C. POLAK.
MEVR. POLAK—BENDERS.
G. A. PRINS.
II. W. SCHREUDER.
MEVR. SPAANDER—DUYVIS.
H. G. J. WENS1NK.
De bomaanslagen in Duitsch-
land. De rechtsche radica
len trachten beroering tc wek
ken.
Don liiaLsl.cn lijcl hebben in Duitschland
verscheidene bomaanslagen plaats gehad,
vooral geschiedde dit in Sleeswijk-Holstein,
doch ook in andere deelen van Duitsch
land ging men zich aan de gesignaleerde
'daden te buiten; de aanslag op het gebouw
van den rijksdag te Berlijn ligt nog versch
in ieders geheugen. Gelukkig maakten de
aanslagen geen slachtoffers en beperkte 't
onheil, dat werd aangericht, zich slechts
tot stoffelijke schade.
Wie waren verantwoordelijk voor deze
buitensporige handelingen? De communis
ten? Dit laatste schijnt niet hel geval te
zijn: veeleer dient men de aanstichters en
belhamels le zoeken onder de nat ionaal-so
cialisten. de rechts zich oriënteerende ra
dicalen, die niet altijd kicschkeurig zijn,
wanneer het er op aankomt zich te wreken
op hun politieke- tegenstanders. Voor moord
en doodslag schrikken zij niet terug. Zij
zijn het geweest, uit wier kringen de per
sonen werden gerecruteerd, die de minis
ters Ra then au en Erzberger hebben ge
dood en die ook een mislukten aanslag
pleegden op Severing.
Het laatste vijftal jaren zaten de recht
sche radicalen wel-is-waar niet stil, maar
naar buiten lekte toch weinig uit van de
plannen, die zij beraamden. Thans laten zij
echter opnieuw van zich spreken door hun
'daden van terrorisme, waarbij het er hun
klaarblijkelijk om is te doen de politieke
'tegenstanders te intimideeren.
De Duitsehe politie en justitie heeft, da
delijk een uitgebreid onderzoek ingesteld
en met haar nasporingen werkelijk veel
succes gehad. In verschillende steden heb
ben aanhoudingen plaats gehad van een
groot aantal verdachte personen, vooral in
Sloeswijk-Holstcin, Hamburg en Berlijn.
Op do aangehoudenen zelf, of te hunnen
huize, is zeer belastend materiaal gevon
den. Gebleken is, dat vooral aanhangers
van de organisatie-Consul, een rechtsch-
radicale verceniging, die, ondanks haar
verbod, natuurlijk in anderen vorm is blij
ven voortbestaan, de hand in het spel heb
ben gehad; onder de gearresteerden bevin
den zich zeer dweepzieke reactionairen, o.a.
personen, die reeds veroordeeld zijn we
gens den moord op Rathenau De natio-
naal-socialistische partij zelf houdt, zich
terecht of ten onrechte, hierover kan niet
met zekerheid worden geoordeeld van
den domme, maar de politie en justitie
slaan nog al nuchter tegenover de partij,
die officieel haar handen in onschuld
.vvascht.
Hoe dit ook zij, de stukken, die in beslag
zijn genomen, brengen de verdachten op
zeer bedenkelijke wijze in. opspraak Zoo
heeft men o.a. ook de hand weten te leg
gen op bescheiden, die plannen bevatten
met nauwkeurige aanduiding van de ge
bouwen, die eerstdaags in aanmerking zou
den komen \oor een aanslag. De taak der
politie zal nu verder zijn, uit te visschen
wie de grootc 'geldbedragen verschaft, die
onvermijdelijk gemoeid zijn met het ten
uitvoer brengen der terroristische daden
Te begrijpen is. dat bijna heel de Duitsehe
pers opgetogen is, nu men verscheidene on
verantwoordelijke heethoofden heeft inge
rekend, die door hun wanhoopspolitick
wanorde probeerden te stichten in de Duit
sehe republiek, die juist nu een betere toe
komst tegemoet kan gaan, daar de Ilaag-
sche besluiten inzake de liquidatie van den
oorlog Duitsehland een grootere mate van
vrijheid hebben geschonken. Zelfs recht
sche bladen stemmen met het koor der jui
chenden in. Is deze houding gemeend of
een tactische manoeuvre? Dit zei mis
schien de toekomst Veteren
LANGESTRAAT 43.
Het juiste adres voor Uw
TEL. 8 2.
cuMoMsm. ooJ^z-zee
AFDEELING SANITAIR
COMPLETE CLOSETS
voor Amersfoort en Omstreken
Langegracht No. 4 - Telefoon 304
AMERSFOORT
Directie: A. H. MARTENS.
Grootc verwoestingen op de G er mania-
iverf aangericht
Millioenen marken schade
Kiel, 12 Sept. (IT. N.) Op de Germania-
vverf is vanmiddag brand uitgebroken, die
groote verwoestingen heeft aangericht. Dc
brand ontstond in dc grootc hal en breid
de zich, daar alles met olie was doortrok
ken, zeer snel uit. De telefoon was dan
ook onbruikbaar toen men dc brandweer
wilde waarschuwen. Het, dak van de hal is
voor liet grootste gedeelte ingestort. Kort
na het uitbreken van den brand hadden
twee kleine ontploffingen plaats, vermoede
lijk van twee cilinders met samengeperst
lucht. Voor de brandweer was de toestand
af en toe zeer gevaarlijk, daar zich op het
terrein ook een opslagplaats van carbid be
vond, die beschermd moest worden. Tegen
zeven uur was echter het voornaamste ge
vaar geweerd, hoewel uit enkele vuurhaar
den af en toe nog vlammen opstegen.
Twaalf dieselmotoren, die voor Manilla be
stemd waren, zijn zwaar beschadigd en ge
deeltelijk geheel vernield. Dc schade is nog
niet te overzien, maar wordt in de mil
lioenen marken gerekend. De oorzaak is
vermoedelijk kortsluiting of zelfontbran
ding van materiaal.
Tal van dorpen weggespoeld
OVERSTROOMING VERWOEST EEN
WATERMOLEN.
Drie vrouwen verdronken
en twaalf gewond.
Madrid, 11 Sopf. In liet dorp Naval
Moral in het gebergte bij Avila werden
twintig vrouwen door een hevig onweer
overrompeld, toen zij in de rivier bezig wa
ren dc wasch te doen. Do vrouwen vlucht
ten naar een watermolen in dc nabijheid
en vonden daar besdhulti.ng. Het riviorlje
groeide echter door dtejegev eldrgcu regen
val aan tot. een woestep stroom, die liet
grootste gedeelte van den molen deed in
storten. Drie vrouwen verdronken, terwijl
twaalf tamelijke ernstige brandvvondingen
opliepen. (Tel.)
liet Duitsehe kabinet houdt
een zitting
Berlijn, 11 Sept. CV'. D.) Officieel wordt
medegedeeld: Het rijkskabinet liield zich
heden bezig, onder voorzitterschap van den
rijksminister voor de bezette gebieden dr.
Wirth, met de samenstelling van de dele
gatie, die reeds zeer binnenkort te Parijs
met Frankrijk zal onderhandelen over het
Saargebied.
De delegatie zal onder leiding staan van
staatssecretaris dr. von Simson. ITem wor
den als leden der delegatie vertegenwoor
digers van het ministerie van buitenland
sche zaken, het ministerie voor de bezette
gebieden, het rijksministerie van financiën,
het rijksminislerie voor economische zaken
cn van Pruisen en Beieren toegevoegd.
Het is mogelijk, dat in verband met do
ontwikkeling van de onderhandelingen
aan de delegatie ook nog vertegenwoordi
gers van andere districten zullen worden
toegevoegd.
De nauwste samenwerking der delegatie
met vertegenwoordigers der ondernemers
en der vakvereeiiigjngen en met belangheb
benden uit het Saargebied en aangrenzen
den gebieden is verzekerd.
Engeland bereidt de ontruiming
reeds voor
Onderhandelingen
in zicht
Londen, 12 Sept. (V.D.) Naar de diplo
matieke medewerker van de Daily Tele
graph bericht, heeft de Engelsche regeering
door bemiddeling van Noorwegen aan de
Sovjetregeering een mededecling gedaan
over liet vernieuwen der Engelsch-Russi-
sche diplomatieke betrekkingen, hetzij van
Gcnève, hetzij van Londen uit
De nota heeft de bedoeling om een voor
bereidende bijeenkomst van den minister
van buitenlandsche zaken, Henderson cn
een vertegenwoordiger der sovjetregeering
gemakkelijk te maken.
Evenals in bet vorige onderhoud zullen
op deze bijeenkomst de omstandigheden,
waaronder dc betrekkingen tusschen Lon
den en Moskou kunnen worden hersteld,
behandeld worden.
Het blijft mogelijk, dat de Russische re
geering reeds een bijzonder gedelegeerde
naar Gcnève heeft gezonden, die daar met
Henderson de zaak kan bespreken.
Berlijn, 11 Sept. (V.D.) Officieel wordt
icdegedceld, dat de voorbereidingen voor
j tie ontruiming van de derde zone van hel
Rijnland in vóllen gong zijn. Dc ontruiming
begint Zaterdag li September. Voor zoover
zich dit op het oogenblik laat overzien, zal
de ontruiming van Königstein op 27 Sept.
en van Bad-Schwalbach op 28 Sept. geëin
digd zijn. Door Fran sche (roepen worden
beide plaatsen niet meer bezet, zoodat zij,
wanneer de Engelsche troepen afgetrokken
zijn, volkomen ontruimd zijn. De gezamen
lijke ontruiming van dc Engelsche zone,
dus ook van Wiesbaden cn Bingcn, zal op
13 Dec. a.s. zijn gebeurd.
Parijs, 11 Sept. (V.D.) Volgens een brief,
dien een officiersvrouw in den Ami du Pou-
ple publiceert, denken de officieren van het
bezettingsleger met schrif aan den tijd,
dat zij terug moeten keeren naar Frank
rijk, waar op liet oogenblik groote woning
nood heerscht, terwijl zij in Duitschland ge
wend waren aan mooie cn ruime woningen
en villa's.
K ara is j i, 12 September (V.D.) Dc In
dus stijgt, nog steeds. Een 60-tal kleine dor
pen in de nabijheid van Khanwahan zijn
door het water weggespoeld. Uit Heidara- j
bad wordt gemeld, dat acht dorpen hij
Ivatri zijn meegesleurd door het water.
De dader pleegt
zelfmoord
POLITIEKE HARTSTOCHTEN IN
AMERIKA.
Ernstige botsingen.
Londen, 11 Sept. (11.N.) In hel Z. O. der
Ver. Staten is het gisteren tot ernstige bot
singen tusschen communisten en hun po
litieke tegenstanders gekomen. Er zouden
16 communisten terecht staan, doch het
proces moest worden geschorst, aangezien
zich bij ééri der réchters teekenen van
krankzinnigheid openbaarden. Daarop
drongen dc tegenstanders der communis
ten een arbeiderswijk binnen, waar zij de
voorbijgangers afranselden en communis
tische litteratuur verbrandden Voor het
huis van één der verdedigers van dc com
munisten werd een betooging gehouden,
zoodat de hulp der politie moest worden
ingeroepen. Drie communistische arbeiders
zijn ernstig gewond,
Stockholm, 12 Sept. (H.N.) In verband
met het faillissement van één der groote.
Zwcedsche Spaarbanken, dat reeds eenigen
tijd geleden lieeft plaats gehad, heeft
Woensdag -directeur Dinm'an, de leider van
één der maatschappijen, welke door grond-
speculaties veel tot de verliezen van de
spaarbank heeft bijgedragen, zelfmoord ge
pleegd door van het balcon van zijn op de
vierde verdieping gelegen woning te sprin
gen. De ongelukkige was terstond dood.
Naar verluidt, moet hij zich hebben schul
dig gemaakt aan verduisteringen tot een
bedrag van 250000 kronen. Dinman was na
een langdurig buitenlandsch verblijf dezer
dagen uit Duitschland teruggekeerd. De
Zvveedsche regeering had zijn uitlevering
'gevraagd, doch, voordat de onderhandelin
gen daarover waren afgeloopcn, keerde hij
vrijwillig terug. Hij stond op het punt ge
arresteerd te worden. jiL-
Bremen, 12 Sept. (V.D.) Een groole
brand is in den nacht op Donderdag om
streeks 12 uur uitgebroken in dc luchtha
ven van Bremen. Alle werkplaatsen cn
twee vliegtuigen, waaronder een niéuw-ge-
bouwcl toestel, werden een prooi der vlam
men. Eenige kleinere toestellen konden
worden gered. Dc oorzaak van den brand
js onbekend.
AUTO-ONGELUK VAN EEN BISSCHOP.
Rome, 11 Sept. (V.D.) De bisschop van
Ossieri, Mgr. Franco, heeft een ernstig auto
ongeluk gehad. Doordat twee handen tege
lijk sprongen, verloor de chauffeur het be
heer over zijn stuur, tengevolge waarvan
de auto in een gracht Stortte. Dc bisschop
werd tegen de ruiten geworpen en zwaar
verwond.- Ilij werd naar het ziekerthuis
overgebracht.
HET HUIDEN- EN BEENDEREN-
PROTOCOL.
De overeenkomsten lot bevrijding van de
internationale (huiden- en heenderenmarkt
van de nog bestaande in- en uitvoerver
boden met ingang van 1 October 1929 zijn,
na de desbetreffende besprekingen der laat
ste dagen, door de gevolmachtigden van
zeventien Europeesche landen gisteravond
te Genève geteekend.
EEN ECKENER-PAS IN HET
AMERIKAANSCHE KUSTGEBERGTE.
B e r 1 ij n11 S e p t. (V. D.) Naar de Berl.
Ab. Zeit, meldt, is een bergketen in het
Oostelijk Amerikaansche kustgeborgte, ter
berinnering aan het overvliegen door het
luchtschip Graf Zeppelin gedoopt met den
naam: Eckener-pas. a
WEERBERICHT.
Hoogste barometerstand:
767.9 te Stockholm.
Laagst e baron i eterstan d
743.5 te Vcstmanoer.
Verwachting tot den avond
van li September:
/Wakke tot. matige, later
wellicht toenemende W. tot
Z. wind, aanvankelijk afne
mende bewolking, later half
of zwaar bewolkt, weinig of
geen regen, koeler des
nachts, later overdag iets
zachter.
LANGESTRAAT 49-51 TEL. 190
Alle dageh nieuws Overvloedige keus.
NOODWEER IN DEN KAUKASUS.
Moskou, 12 Sept. (V.D.) Verschillende
dorpen in het district Oniisk nabij Ga-gry,
in den Noordelijken Kaukasus zijn geteis
terd door regens, die den omvang van
wolkbreuken aannamen en gepaard gingen
met hagelbuien, waarbij korrels ter grootte
van eep kippenei vielen .Wijnbergen en
aanplantingeii zijn vernield, terwijl tevens
talrijke (huizen verwoest werden. Verschei
dene personen zijn door den hagel gewond.
Zij moesten in dc hospitalen worden opge
nomen.
AUTOBUS-ONGELUK.
Twaalf gewonden.
W arsch a u, 11 Sept. (V.D.) Tusschen
Radom en Bialobrzegi, is een autobus met
ecu boerenkar, met twee paarden bespan
nen, in botsing gekomen
De autobus viel in de gracht cn sloeg
over den kop. Onder de overblijfselen van
dc auto werden twaalf personen zwaar ge-:
wond tc voorschijn gehaald.
DE WAS VAN DEN NIJL.
Naar uit Cairo wordt bericht, vreest het
departement van publieke werken aldaar,
dat dc Nijl weldra een gevaarlijk peil zal
bereiken. Er zullen daarom bepalingen van
kracht worden, volgens welke dc bewoners
van het bedreigde gebied verplicht zijn dc
regeeringsboambten te helpen bij het ver
sterken der dijken. Op enkele plaatsen heb
ben zich al kleine scheuren vertoond.
ANTWERPEN ZONDER LICHT.
Gisteravond is het agglomeraat Antwer
pen gedurende een groot deel van den
avond van alle eleclriciteit verstoken ge
weest tengevolge van een ernstige'storing
op clc centrale. Om kwart over acht ging
in de voorsteden het licht uit en tegen half
negen werd heel Antwerpen in duisternis
gehuld. De trams bleven als dood on veria
ten op de straten staan; bioscopen en
schouwburgen moesten de voorstellingen
staken. Op het station behielp men zich met
enkele petroleumlampen.
De zaak:Shearer zal nader worden
onderzocht
De commissie voor marine uit den Aruc-
rikaanschen Senaat zal heden haar onder
zoek beginnen naar de oorzaken van dc
mislukking der Geneefsche vlootconferentie
van 1927. Er zijn symptomen, die er op wij
zen, dat van zekere zijde al bet. mogelijke,
zal gedaan worden orn dit onderzoek te be
moeilijken, rnaar lfoover zal niet toestaan,
dat er vragen in behandeling worden geno
men, die feitelijk buiten de zaak omgaan
hij heeft overigens ook te kennen- gegeven,
dat het onderzoek niet alleen de actie van
Shearer te Genève zelf mag betreffen, maar
tevens zekere démarches onder de leden
van het congres te Washington. s,
