ABONNftOTSPBIJS f" 3 maitldco voor .-.mersfoort f 2.M. per maand 1 0.75, per
DE EEMLANDEU
PRIJS DER ADVERTENTIE!) van-Iregd» M.05o,,, «tayrtp van een MFÖO»
Dondirdag 19 September 1929
28e Jaargang No. 69
BUITENLANDSCH OVERZICHT
®UITO«ANP
De uitnoodigingen
verzonden
BRITANiNIE EN DE
ONTWAPENING
Geen beperkin» der
geoefende reserves
SCHERPE UITLATING
DES PAUSEN
De fascistische bladen
protesteeren
MINISTER THOMAS ALS
HANDELSREIZIGER
PILS0EDSKI MINISTER
VAN OORLOG AF
ONTPLOFFING TE
HULL
Geduchte brand
Fa. L. J. Luijcx en Zn.
wmes-
{oasen
LUCHTVAART
DE ZFPPELINVLUGHT
Veilig geland te
Friedrichshafen
HET POSTVLIEGTUIG
TE ALLAHABAD
amersfoortsch dagblad
gratis verzekering tegen ongelukken) I 0.171/,.
B Inner I and franco per post pe*»3 maanden f 3— Afzonderlijke nummer» f 0.05.
POSTtEKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
UITGAVE: VALKHOFF C?
elke regel meer ;0.25. Llcfdadlghclds-odvcrtcntitn voor ac
helft VBO deD prijs. - Kleine Advertentlön ..KEITJES" bij vooruitbetaling 1-5 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.- Bewijsnummer extra f 0.05
Het Volkenbondsverdrag en hot
pact van Kellogg. Engeland
wil eerstgenoemd verdrag her
zien. Een strijd tegen den
„legalen oorlog".
De herziening van het Volkenbondspact,
dat/ door verscheidene afvaardigingen te
Genève, met. name door de Engelsche, ver
langd wordt, teneinde het thans tien jaren
oude statuut van den volkenbond met het
pAifijschë pact in overeenstemming te bren
gen, kwam gistermiddag in de eerste com
missie van dc volkenbondsvergadering
voor juridische vraagstukken voor den eer
sten keer ter sprake. Sir Cecil Hurst, de
Engelsche kroonjurist. lichtte het verlan
gen van Macdonald, in de plenaire volken-
bondsvergadering geuit, om de artikelen 12
en 15 van 't volkenbondspact te wijzigen,
toe
Het Kelloggpact (het pact van Parijs), dat
zijn onderteekenaars verplicht van den oor
log als middel der nationale politiek af te
zien, heeft een wijder strekking dan het
volkonbondspact en dc volkenbond mag,
zoo betoogde sir Cecil Hurst ongeveer, niet
verzuimen zijn statuut aan Ie passen aar»
de ontwikkeling, die zich heeft voltrokken,
sinds het volkenbonrlspact werd opgesteld.
Te dien einde stelde sir Cecil ITurst voor
de beide passages, waarin de oorlog nog
wordt toegelaten, te wijzigen In art 12,
dat zich bezig houdt met de geschillen,
■waaruit een breuk zou kunnen voortvloeien
en die volgens dit artikel noch voor een
sclieidsreclitelijke. noch voor* een juridi
sche regeling in aanmerking komen en
evenmin aan den Raad ten onderzoek moe
ten worden voorgelegd, dient volgons hem
te worden gelezen; „De leden, komen over
een. dat zij in geen geval tot den oorlog
mogen overgaan terwijl tot dusver de oor
log slechts verboden was „voor afloop van
ccn termijn van drie maanden na de
schcidsrcchtclijkc of juridische beslissing of
het uitbrengen van 't Raadsrapport".
Op overeenkomstige wijze moet ook in
artikel 15, paragraaf G, de mededeeling, dat
zich de leden van den volkenbond verplich
ten geen oorlog te voeren tegen den staal,
die do gevolgtrekkingen van het rapport
aan den volkenbond aanvaardt, geschrapt
worden.
Paragraaf 7 van artikel 15 behoeft echter
een toevoeging, want deze beroemde para
graaf verklaart: „Indien het den Raad niet
lukt zijn rapport door al zijn leden, met uit
zondering van de partijen, die bij 't geschil
zijn betrokken, aangenomen te krijgen, be
houden de leden van den voikenbondsraad
zich het recht voor zoo te handelen, als zij
noodzakelijk achten voor de handhaving
van het recht en de gerechtigheid". Aan
deze paragraaf wil sir Cecil Hurst de woor
den toegevoegd zien; „Zonder ooit tot oor
log over te gaan".
De Engelsche kroonjurist ging eveneens
diep in op de vraag, of artikel 10 van het
volkonbondspact. dat den leden de territo
riale onschendbaarheid en de politieke on
afhankelijkheid waarborgt, herzien moest
worden. Sir Ceel ITurst meende van niet.
Ook met betrekking tot artikel 1G deed 'liij
geen veranderingen aan de hand De betce-
kenis van dit zoogenaamde sanctie-arti
kel zou toch reeds kleiner worden, naar
mate men er meer in slaagt den oorlog
metterdaad uit tc schakelen op hel gebied
der internationale politiek.
Met betrekking tot het vraagstuk der
procedure voor de wijziging van "t volken
bondspact werd door de delegatie van Peru
het voorstel ingediend een bizondere com
missie van zeven te vormen, die in den
loop van het jaar het pact terdege zou moe
ten onderzoeken en ook de noodzakelijke
veranderingen voorstellen als gevolg van t
pa cl-Kellogg.
De Engelsche delegatie acht dezen herzie
ningsarbeid, naar wij in de Vossische Zci-
tung van heden lezen, overbodig cn is van
oordeel, dat de door haar gedane voorstel
len in den loop van deze zitting zouden
kunnen worden aangenomen, omdat zij
slechts de zni ver-logische consequentie
zijn uit het feit. dat de meeste leden van
den volkenbond het pact van Parijs heb
ben onderteekend en bekrachtigd en dit
voor degenen, die dit nog niet hebben ge
daan, slechts eonslitulioneele bezwaren den
doorslag hebben gegeven.
Ondertussclien heeft men in ons ochtend
blad kunnen lezen, dal van sommige
ook Nederlandsche zijde bezwaren zijn
gemaakt tegen sir Cecil Hurst's voorstel
len en dat het aanzijn is gegeven aan een
sub-commissie, die vandaag al zai verga
deren om na te gaan. of het Britsche voor
stel reeds in den loop van de zittingen der
huidige volkenbondsvergadering kan wor
den aanvaard.
HET CONFLICT IN 'T VERRE OOSTEN.
Een Chineesch voorstel.
r Moskou, 18 Sc pi (V. D.) De Duitsche
ambassadeur te Moskou heeft aan ie
volkscommissariaat vari buitcnlandsche za
ken ccn voorstel overgebracht van de le-
geering le Nanking, waarin de Russische
regeering wordt uitgenoodigd onmiddellijk
een toegevoegd Russisch directeui \ooi «-n
Chineeschen Oosterspoorweg te benoemen,
die met. den Chineeschen administrateur
den spoorweg zal behecren. totdat tusschen
beide partijen een overeenkomst is geslo
ten. -
NAAR ONTWAPENING
TER ZEE
Londen, 18 Sept (V. D.) Minister
president Macdonald heeft de regeeringen
van Frankrijk, Italië en Japan er van in
kennis gesteld, dat aan de Engelsche am
bassadeurs te Parijs, Rome en Tokio in
structies zijn gegeven de drie regeeringen
uit le noodigen tot deelneming aan een vijf-
mogcndhcdenconferentie ter bespreking van
de bewaperti'ng Ier zee,
De regcering dei Verconigde Staten zal
haar ambassadeurs in de betreffende landen
dezelfde instructies geven.
De regeeringen van de'Lei eenigde Staten
en Engeland zullen alle bijzonderheden van
de tusschen haar gevoerde onderhandelin
gen aan de conferentie voorleggen en er
daarbij op wijzen, dat een gunstig resultaat
slechts dooi de welwillende'm.edewcrking
van de drie andere landen bereikt kan wor
den, vooral wat betreft «le beperking van
de tonnage der torpedojagers en duikboot en.
Volgens berichten uit Washington werd
in offieieele kringen de hoop uitgesproken,
dat dt> meeningsverschillen tusschen Frank
rijk en Engeland door directe onderhande
lingen voor Januari zullen zijn bijgelegd.
Samenwerking tusschen
Frankrijk, Italië en Japan
Geneve. IS Sept. (V D.) Het verluidt,
dat gedurende de laatste dagen onderhan
delingen hebben plaats gehad tusschen dc
voornaamste Fransche, ltaiiaanseho en Ja-
panache gedelegeerden 1c Genève om tc
komen tot een eensgezinde houding der
drie delegaties ten opzichte van liet Brit
sche ontwapeningsvoorstel
Naar van goed ingelichte zijde gemeld
wordt, is tusschen dc drie delegaties prin-
cipieele overeenstemming bereikt over de
volgende punten;
De bevoegdheid van de derde commissie
van dc Volkcnbondsvergadering (ontwape
ningscommissie) ter behandeling van dc
f.rincipicele kwesties dei ontwapening
wordt bestreden. Ue groote vraagstukken
kunnen alleen in de voorbereidende ontwa
peningscommissie worden behandeld, daar
in deze commissie naast de leden van den
Volkenbond ook niet-leden als sovjet-Rus
land, de Verecnlgde Staten van Amerika en
Turkije vertegenworodigd zijn cn voor wie
besluiten van een commissie van de Vol
kcnbondsvergadering niet bindend kunnen
zijn. Do look van de derde commissie moet
beperkt blijven tot het doen aan de Volken-
bondsvergadering van voorstellen voor het
weer bijeenkomen van dc voorbereidende
ontwapeningscommissie en mag niet zijn
de voorbereidende ontwapeningscommissie
algemccnc beginselen voor baar werkzaam
heden voor tc schrijven, zooals in het En
gelsche voorstel, dat ecnige dagen geleden
is ingediend, gebeurt De drie mogendheden
zijn op grond hiervan van meening, dat
het Engelsche ontwapeningsvoorstel zonder
verdere bespreking naar de voorbereidende
ontwapeningscommissie moet worden ver
wezen.
De Fransche, Italiaansche cn Japansckc
delegatie zijn verder van raëehing, dat de
besluiten, tot nu toe genomen door de voor
bereidende ontwapeningscommissie, waar
in Engeland vertegenworodigd is cn waar
aan de Engelsche delegatie haar goedkeu
ring gehecht heeft, een bindend karakter
dragen en niet voor verandering vatbaar
zijn.
In de derde plaats zijn dc drie delegaties
van oordeel, dat aan het beginsel van den
algemeenen dienstplicht niet getornd mag
worden en dal op grond hiervan de geoefen
de reserves het groote geschilpunt van
de laatste jaren niet door een interna
tionale ontvvapeninsovcrecnkomst beperkt
kunnen worden. De vermindering cn be
perking der bewapening mag slechts be
trekking hebben op het actieve legei. Het
opgeslagen oorlogsmateriaal mag slechts
door vermindering der militaire begrootin-
gen der staten, met echter door directe op
cijfers gebaseerde wijze verminderd wor
den.
Ten VTcrde zijn de drie delegaties verder
van meening, dat een of andere internati
onale controle-organisatie, die toezicht
houdt op de uitvoering van een internati
onale overeenkomst, niet aanvaardbaar is.
Echter is men aan Fransche zijde van mee
ning, dat over de kwestie der controle nog
onderhandelingen mogelijk zijn. Het Fran
sche standpunt in deze kan daarom niet
als definitief worden beschouwd
De mecning van de Times.
Londen, 18 Sept. (V.D.) In een hoofd
artikel schrijft de Times dat de voorstel
len der Britsche delegatie inzake de ge
oefende reserves te Genève tc betreuren
zijn. Noch het tijdstip, noch de gelegenheid
zijn geschikt voor een dergelijkcn stap.
Over de beginselen der ontwapening to
land hebben zekere landen, in de eerste
plaats Frankrijk, vaste overtuigingen. De
gedane voorstellen hebben slechts tot ge
volg: scherpe tegenstellingen tot uiting te
brengen en wel op een tijdstip, dat een be
spreking ervan niet noodig is en een be
slissing niet kan worden bereikt, De kwes
tie behoort overigens niet voor de derde
commissie van de Volkenbondsvergadering,
doch in de voorbereidende ontwapenings
commissie of op de ontwapeningsconferen
tie. De verklaringen dienden sléchts den
anderen mogendheden mede te deelcn, dat
Engeland zich niet meer gebonden acht aan
de verklaringen \an lord Gushendun.
Met monsters steenkool
naar Canada
Rome. 1? Sept. II N De Paus heeft gis
teren een toespraak gehouden tot dc ver-
tegenwöoi'digers der katholieke jèu^tlorga
nisaties in Italic, waarin hij er op wees dat
deze organisaties zeer groote moeilijkheden
Ie overwinnen hebben. Dc katholieke jeugd
organisaties, aldus verklaarde de paus, zijn
door de oogen van «luizenden spionnen om
ringd cn «Ie leden der organisaties onder
vinden ook in hun burgerlijk beroep de na j
deelcn van hun lidmaatschap Er zijn vel
schillende trappen van martelaarschap,
waaraan «Je katholieke jeugdorganisaties
in Italic zijn blootgesteld. De fascistische
bladen protesteeren tegen deze uitlatingen
des Pausen cn noemen het onbillijk dat de
Paus van martelaars of gedeeltelijke mar
tel aars spreekt. Zij wijzen er op, dal de Ita
liaansche regeering aan de katholieke
jeugdorganisaties vele begunstigingen heeft
toegestaan. Het is waar, dat toezienders
voorhanden zijn, om toezicht op de jeugd
organisaties te oefenen, doch dit is noodig,
omdat de organisaties een politiek karak
ter dragen
Er dreigen conflicten
Warschau, 17 Sept. (II. N.). De pogin
gen, welke minister-president Switalski in
opdracht van maarschalk Pilsoedski in het
werk heeft gesteld om besprekingen tus
schcn dc regeering en vertegenwoordigen!
van den landdag te laten houden, hebben
lot geen resultaat geleid, aangezien slechts
de partijen van het regeeringsblok bereid
waren' vertegenwoordigers naar deze confe
rentie te zenden, terwijl de overige partijen,
die de meerderheid in den landdag vormen,
daartoe niet bereid waren. Men verwacht
dat de regeering vandaag of morgen een
mededeeling zal publiceeren, waarin zii
haar standpunt tegenover deze afwijzende
houding van de meerderheid van den land
dag zal uiteenzetten. Het blad Nasz Przesr-
lond maakt melding van verschillende ge
ruchtcn, die in de kringen der linksche op
positie loopen. Volgons deze geruchten staat
het aftreden van Switalski vast! Zijn op
volger zal de minister van financiën kolo
nel Matuczowski worden. In plaats van Za
leski zou de inspecteur van het leger Son
kowski minister van buitenlandsche zaken
worden. Verder wordt het mogelijk geacht,
dat Pilsoedski de portefeuille van minister
van oorlog neerlegt cn slechts inspecteur-
generaal van het'leger blijft. Vandaag zal
een conferentie tusschen Pilsoedski cn
Switalski plaats hebben, waarvan men een
beslissing verwacht.
Londen. 18 Sept. (V.D.) Bij zijn te
rugkomst uit Canada to Liverpool, ver
klaarde minister Thomas, dat hij zeer te
vreden was met het resultaat van zijn
overzeesch bezoek.
-awrr- t> Den. zoo zeide de
f Britsche minister
van werkloosheid,
overtuigd, dat Ca
nada thans meer
kolen en staal uil
Engeland zal be
trekken, die tot dus-
U verre door andere
landen werden gele
verd. Ik heb Cana
da niet gevraagd ar
tikelen van ons te
j betrekken, die het
land zelf voort-
Minister Thomas, brengt, doch deson
danks vond ik dat ik wel gerechtigd was
enkele eischcn. te stellen gezien het feit,
dat het moederland de grootste afnemer
van vleescli is Ik stel mij voor een confe
rentie van alle belanghebbende partijen in
dit land bijeen tc roepen, teneinde mijn
pogingen nader uit te werken. Ik weet. wel.
vervolgde Thomas, dal het voor een mi
nister een ongewone rol is voor handels
reiziger ie spelen, maar het belang van do
zaak eischic hel en dc resultaten hebben
het gerechtvaardigd! Hij voegde er nog
aan loc. dat hij zelfs monsters Engelsche
steenkool mee naar Canada heeft genomen,
waarmee verschillende proeven zijn geno
men. met het gevolg, dat er vele orders
zijn geplaatst
Londen, 17 Sept. (IJ. N.). In Salténd, de
petroleumhaven van Huil, heeft vanmid
dag een ontploffing plaats gehad in een pe
troleumtank, waarin zich 2S000 ILL petro
leum bevinden. Alle gebouwen in den om
trek stonden te schudden en werden in
zwarte rookwolken gehuld. Op de ontplof
fing volgde een brand, waardoor ook an
dere tanks, die zich in dc buurt bevinden
bedreigd werden. Met veel inspanning en
groote moeite gelukte het de brandweer
echter verder onheil te voorkomen. Tenge
volge van de groote hitte konden de brand
weerlieden niet tot de vuurhaard, naderen
en moesten zij er zich toe bepalen de om
liggende tanks le beschermen Men ver
wacht, dat de brand in dc tank nog twee
dagen zal duren.
weerbericht.
Hoogste barometerstand:
76*2.6 tc Scillv.
Laagste barometerstand:
734? te Jan Ma yen.
Verwachting t«\t den avond
van 20 Sept.:
Zwakke tot matige W. tot
N. W. wind, meest zwaar be
wolkt, enkele regenbuien,
weinig verandering in tempe
ratuur.
AANSLAG OP EEPJ CANDIDAAT-
PRESXDENT TE TORREON.
Staat van beleg afgekondigd.
New-York. IS Sopt (V. D.) Volgens
berichten uit Mc\ico-C.il\ is gisteren in Tor-
icon een aanslag gepleegd op den Candi
das l \oor liet presidontschap, José Vnscon-
«:elos, toen deze óp liet punt stond van hel
balcön van lmt gebouw .,La Espanol.i" een
toespraak te houden. Door politieke tcgen-
sfandei s, «lic zich onder «Ie toehoorders ho-
vonden. werden verscheidene schoten op
hem gelost. Er zijn twee «loodon cn vele ge
wonden te betreuren. Vnsconcëlös zelf bleef
ongedeerd Regeer angstroepen hebben «Ie
menigte uiteengedreven
In dc stad 'L'orreon is de staat van beleg
afgekondigd.
PIJNLIJK MOMENT IN DE RECHTSZAAL.
Een vader vraagt de doodstraf
voor zijn zoon.
Parijs, IS Sept. (V.D.) Voor de jury
rechtbank te Dignc stonden-terecht de 18-
jarige Ughetto en de 16-jarige Mucha we
gens vijfvoudige» moord. Beide vrienden
hadden een boerenfamilie, waar zij onder
dak gevonden hadden, op beestachtige wijze
vermoord. Den boer en zijn vrouw schoten
zij neer, terwijl de kinderen met, steenen
werden doodgeslagen.
De vader van Ughetto. die als getuige ge
hoord werd. verklaarde, dat hij alles in het
werk heeft gesteld om zijn zoon op het
goede pad te houden, doch alles tevergeefs.
Zich tot de jury wendende, zeide de vader:
„Mijne heeren, ik ben een onteèrde vader.
Ik verzoek u mijn zoon ter dood te veroor-
dèelcn".
De jury veroordeelde Ughetto tot de dood
straf cn Mucha tot twintig jaar tuchthuis
straf.
DE ZETEL VAN DE INTERNATIONALE
BANK.
Frankrijk, Italië cn België
tegen Londen.
Londen, 18 Sept. (V D.) De diplomatie
ke medewerker van de Daily Telegraph
wijst op de krachtige pogingen, die van de
zijde der regeeringen van Frankrijk, Italië
en België gedaan worden om de oprichting
van de Internationale Bank te Londen te
verijdelen. Het is onwaarschijnlijk dat Ja
pan, ondanks de bemoeiingen van deze drie
mogendheden, zich hij hun pogingen zal
aansluiten. De medewerker van het blad
herinnert er aan, dat de Japansche ambas
sadeur Adatsji, die zich in den beginne bij
rle. Fransche opvatting aansloot, zich later
tegenover Engeland neutraal verklaard
heeft. Achter dc coulissen hebben zich be
langwekkende tot nu toe niet bekend ge
worden dingen afgespeeld, die tot de ver
andering in de zienswijze van Japan geleid
hebben cn die de Japansche regeering er
toe gebracht hebben haar goede betrekkin
gen met de Engelsche regeering niet te
bederven. Er is reden om aan te nemen,
dat velen in de Amerikaansche financieele
wereld de Bank liever te Londen dan in
een andere stad op het continent zien, daar
de bank anders gemakkelijk ter ondersteu
ning van een pan-F.uropoosche beweging
legen do Vcrocnigde Staten zou kunnen
worden gebruikt.
LANGESTRAAT 49-51 TEL. 190
STORMEN IN FRANKRIJK.
Hevig onweer boven Parijs.
In de streek van Nai'bonncx, dio reeds
ónder water had gestaan, is nog grootero
schade aangericht door nieuwe stormen, al
dus de Tel. De bewoners, «lie reeds alles
verloren hadden, lijden groot gebrek. Ver
scheidene personen zijn omgekomen.
Ook aan de kust van het Kanaal is groo
te schade aangericht
Te St Malo staan de lager gelegen ge
deelte» van de stad blank en moesten velo
huizen worden ontruimd. Te St. Brieuc,
waar het ongeveer tien uur achtereen heeft
geregend, zijn de kelders o.a. van do pre
fectuur ondergcloopcn cn is dc gasfabriek
buiten werking gesteld. Tc Dinan hebben
de scheepswerven groote schade geleden.
Boven Parijs zijn, nadat het ongeveer een
maand droog is geweest, hevige onweers
buien losgebarsten, die gevolgd werden
door hagel. Op vele plaatsen stond het wa
ter na eenige minuten verscheidene cen
timeters hoog. Tot li uur gisteravond was
geen bericht ontvangen omtrent persoonlij
ke ongevallen
Schwerin, 17 Sept (V.D.) Op de te
rugreis van Hamburg naar Fricdrichafen
vloog de Graf Zeppelin om S uur 5.5 over
Schwerin De geheele stad was op dc been
om getuige \an dit zeldzame bezoek te zijn.
Het Schweriner Schloss was feestelijk ver
licht. \"a een vlucht over de stad verdween
hel luchtschip in zuidwestelijke richting.
F'Fie dr i c hshaf e n, 18 Sept. (V.D
Het luchtschip Graf Zeppelin is hedenmor
gen te ruim 7 uur na een tocht, van 27 uur
t«? Friedrichshafen teruggekeerd. In ver
band met lichten nevel op de aarde werd
dc landing vertraagd, zoodat het. luchtschip
nog een kwartier in de lucht moest blijven.
Nadat de nevel was opgetrokken, had te
7 18 een vlotte landing plaats. In de omge
ving van de landingsplaats bevond zich ecu
groote menigte om het luchtschip to bei
groeten.
Aneta-Vaz üias meldt: --77^3
Bij de K.L.M. is bericht ingekomen, 'dat
het postvliegtuig naar Nederl. Indiö gister
morgen om 6.20 van Karachi is vertrokken
en orh 15.05 te Allahabad is aangekomen.
Alles wel aan boord. De reis wordt heden
voortgezet,