HAWEKO
I
KEITJES
B
[BINNENLAND
HEEMOÜEHIIELEi
Joh. H. C. DE WIT
Amersf. Dagblad
l LUCULLUS en EMCA l
l INMAAKGLAZENl
LANGESTRAATiS/
Als de zaak rust
Werkt de Advertentie
HET MODERNE KANKERONDERZOEK
M| Utrechtschestraat 18 |i
eAmersf, Stofzuiger Centrale 1!
Maandag 30 September 192 9 AMIËPSFOÖHTSCH DAGBLAD 28e Jaargang No. 78
..DE EEMLANDER-
EEN CENTRAAL BUREAU
VOOR RIJN- EN
BINNENVAART
DE BEREIDING VAN
CONSUMPTIE-IJS
Klachten der kleine
kooplieden
5 W. DE VOOGD
|c.dejager|
DENKBEELDEN EN
STROOMINGEN
RADIO-UITZENDING
STOPGEZET
Zetel te s-Gravenhage
'sGravenhage, 29 Sept Naar het
Persbureau Vaz Dias verneemt, is met zetel
te 's Graven hage opgericht een Centraal
bureau voor de Rijn- en Binnenvaart.
Tot dit bureau zijn een groot aan ia i
groote ondernemingen en vereenigingen op
het gebied van de Rijn- en Binnenvaart
toegetreden, vormende verschillende groe
pen. In deze groepen zijn vertegenwoor
digd de Rijnsleepvaart, de Rijnvracht
.vaart, de Rijnbcurt\aart, de binnenland-
eche sleepdienst, de sleepdienst op België
en de Zeeuwsche stroomen, de binnenlancl-
sche vrachtvaart, de binnenheurtvaart. het
bedrijf der tankschepen voor liet- vervoer
van petroleum en benzine, het personen-
Vervoer en de havensleepdienst.
Het bestuur van het Centraal Bureau
Voor de Rijn- en Binnenvaart is voorloo-
pig als volgt samengesteld:
G. C. Nuy, directeur der N.V. Necterland-
'sche Stoomsleepdicnst v.h. van P. Smit Jr.
te Rotterdam, voorzitter; mr. Kievit de
(Jonge, advocaat en procureur, juridisch
medewerker aan het Ministerie van Bui-
tenlandsche Zaken te Den Haag, secreta-
a*is; J. J. C. Schmats, directeur der N. V.
Standaard Transport Mij te Rotterdam
U- Roelofs Azn., directeur Maatschappij
4, Binnen vaart" te Rotterdam, TI. llaspers.
reeder te Rotterdam L. Binnendijk, direc
teur Nieuwe Rijnvaart Maatschappij te Am
sterdam; mr. C. C. Gischler, secretaris van
den Raad van Commissarissen van de
N.V. Phs. van Ommeren's Scheepvaartbe
drijf te Rotterdam, W. B K. Verster, di
recteur der N.V. J. en A. van der Schuyt's
Stoombootreederij te Rotterdam.
Het doel van het Centraal Bureau is:
a. door gemeenschappelijk overleg, ten
aanzien van vraagstukken, welke hetree-
derij- en scliippersbedrijf in de Rijn- en
Binnenvaart raken, ten einde in zaken het
algemeen bedrijfsbelang betreffende, een
uniforme gedragslijn vast te stellen;
b. overheids- en andere organen van vak
kundige voorlichting te dienen;
c. door alle inlichtingen te verzamelen
omtrent datgene wat zal blijken voor de
leden van belang te zijn en daarvan een
archief te vormen;
d. door zoodanige andere wettige midde
len als aan het doel bevorderlijk kunnen
zijn.
Hét bureau zal zich niet inlaten met
overeenkomsten of geschillen tusschen
werkgevers en werknemers.
TE WATER GERAAKT
L e i cl e n, 29 Sept. Zaterdagavond is de
50-jarige H. B., wonende aan de Havenkade
te Leiden, door do duisternis misleid in den
Ouden Rijn te water geraakt en verdron
ken. Zijn lijk is gistermiddag door de po
litic opgehaald.
ONDER ZAND BEDOLVEN EN
GESTIKT.
Heel, 28 Sept. Alhier is gistermiddag
het 10-jarig zoontje van dokter Verstrae-
3en, hij het spelen onder neerstortend zand
bedolven geraakt. Toen het ventje bevrijd
Jverd, was het leven reeds geweken.
DE STAKING IN HET ZAANSCHE
HOUTBEDRIJF.
Het einde blijft bepaald op 7 Oct.
Zaandam„ 28 Sept. De vier bij het con
flict in het houtbedrijf betrokken organisa
ties van werknemers hebben met meerder
heid van stemmen besloten den arbeid op
.7 Oct. o.s. te hervatten. Zoolang werkwilli
gen in 't houtbedrijf werkzaam zijn, zullen
geen technische krachten voor het treffen
,Vaiï voorbereidende maatregelen in dienst
Iworden genomen. De Bond van Werkgevers
in het houtbedrijf heeft goedgevonden, dat
het werk, in plaats van op 30 Sept., zooals
aanvankelijk was bepaald, op 7 October a.s
wordt hervat.
Het geschil in het houtbedrijf, dat hier
mede tot het verleden behoort, heeft pre
cies zes maanden geduurd.
EEN BRUTALE DIEFSTAL.
Het gevaar van open ramen.
N a a r d e h, 2 7 Sept. De heer W. v. cl.
Berg, directeur van de Bitumen-Maat-
schappij, had in zijn villa in de bosschen
van Bredius te Bussiim bezoek. /Terwijl de
gasten aan het babbelen waren, heeft een
ongenoode gast op brutale wijze zijn slag
geslagen. De heer des huizes liep tegen 10
uur even zijn werkkamer in. die grenst aan
de kamer waar het gezelschap van acht
personen zich bevond. Hij zag zijn bureau
waar hij een half uur te voren nog iets uil
gehaald had, open staan. Hij had de klep
neergelaten en den sleutel in 't slot laten ste
hen. De klep was thans in de hoogte en
een lade met geld was verdwenen, zoo ook
een dameatasch. die op de tafel lag. In de
werkkamer had het licht gebrand en zoo
wel daar als in de kamer waar het gezel
schap bijeen was waren de gordijnen open.
De dief had dus van den weg af de situa
tie kunnen opnemen. Hij heeft gezien dat
'cle sleutel in het slot was gelaten en is
door een achterdeur binnengekomen. De po
litie heeft nog geen enkele aanwijzing.
GIESSEN-NIEUWKERK.
OP DE PLANKEN.
Te Haarlem verboden.
Haar.lejn, 28 Sept. De Amsterdamsc'he
neer Jan Nooy had zich na het proces le
gen Teunissen en KI under gehaast een too-
neelstuk in elkaar te flansen, Halte Gies-
^en-Nieuwkerk geheeten. Dit stuk zou van
avond voor het eerst in den schouwburg
aan den J ons weg te Haarlem worden ver
toond, doch naar het Volk meldt heeft
de burgemeester van Haarlem hc« verbo
den. Of dii verbod met inhoud en strek
king van het stuk te maken heeft, is niet
te zeggen, omdat de burgemeester het ver
bod baseert op de forrabele overweging,
dat de aanvraag om het stuk te mogen
spelen niet acht dagen vwór cle vertooning
is ingediend, zooals te Haarlem is voorge
schreven.
Bespreking van den Marktkoop-
liedenbond met Minis
ter Verschuur
's-Gravenhage, 2 8 Sopt. Z.Exc. mr.
Verschuur, minister van Arbeid, heeft Don
derdag in zijn kabinet ontvangen do heeren
M. Lissaur en II. Zoutendijk, voorzitter en
secretaris van don Ned. Bond van Markt
kooplieden.
Bedoelde heeren hadden een conferentie
aangevraagd naar aanleiding van de in
werkingtreding van het besluit betreffende
consumptie-ijs ter uitvoering van cle Wa
renwet. Beide bestuursleden gaven een uit
eenzetting van de vele bezwaren, welke
huns inziens tegen toepassing dezer wet
bestaan. Zooals het den minister bekend
zal ziin, zullen de plaatsen waar dit ijs zal
worden bereid 8 vierk. M. groot moeten
zijn en tevens afgezonderd moeten staan
van alle vertrekken, zooals woonvertrek
ken, enz. Wat zulks voor den kleinen koop
man beteekent, is niet te overzien. Een in
richting van de bereid plaatsen volgens de
artt 1-i en 15 der Warenwet eischt zware
geldelijke offers, in het bijzonder van de
talrijke kleine neringdoenden. Zij verzoch
ten den minister, althans voorloopig, voor
een jaar hiervan dispensatie te willen ver-
leencn. om gedurende dien tijd de kooplie
den in de gelegenheid tc'stellen bedoelde
inrichting naar eisch der wet tot stand te
brengen
Voor dispensatie zaide de minister wei
nig t* gevoelen, doch hij meende dat het
eer, taak van de organisatie was tot de
stichting van centrale bereidplaatsen mede
te werken Bestuurderen verzochten daar
op aan de te stichten bereidplaatsen subsi
die van regeeringswege te willen verleencn.
De minister gaf in overweging uitge
breide plannen te dien opzichte in gereed
heid te maken en over een maand met'die
plannen andermaal bij hem op het departe
ment te komen ter verdere .bespreking.
Een zeer belangrijk punt, vormde nog art.
6 sub 2c, hetwelk luidt- dat zij (de bereid
plaatsen) moeten zijn ingericht voor het be
waren van consumptie-ijs op een tempera
tuur beneden 0 graden Celsius.
De heeren Lissauer en Zoutendijk gaven
als hun mecning te kennen, dat de uitvoe
ring dezer clausule onoverkomenlijkc be
zwaren met zich medebrengt. Immers, wan
neer het consumptie-ijs op een dergelijke
temperatuur moet staan, zal dit ijs hard
worden en niet meer voor het bestemde
doel geschikt zijn.
r De minister beloofde een onderzoek hier
naar te zullen instellen.
Ten slotte werd nog besproken een be
richt uit een der Haagsche dagbladen van
Woensdagavond 25 September, als zou in
de toekomst de verkoop van z.g. „schep
ijs" aan de hand van de wet niet meer
mogelijk zijn. Dit bericht is onjuist. Immers
art. 5 der Warenwet zegt duidelijk, dat tic
verkoop van schep-ijs wel wordt toege
staan.
De minister was cle mecning toegedaan,
evenals het bestuur van den Ned. Bond
van Marklkoopliedenvereenigingen, dat de
verkoop van z.g. schep-ijs wel is toege
staan.
DE POSTZEGELDIEFSTAL.
Onvoorzichtigheid van den eigenaar?
Rotterdam, 2 8 Sept. Betreffemte he
grooten postzegeldiefstal die ,in den trein
van Bazel naar Rotterdam is gepleegd, kan
nog worden meegedeeld, dat cle handelam
wel zeer onvoorzichtig i.' te werk gegaan
Zoo onvoorzichtig dar men zijn bande:mi
ze, wanneer hij wèl verzekerd was geweest,
ontegenzeggelijk verdacht zou hebber, ge
vonden. De postzegels zaten in een tweetal
i!bums. die boven op in zijrj koffer lagen
De sloten die links zaten waren öt defect c»l
zij werkten niet meer. In ieder geval kon
zonder vee! moeite de zijkant van het dek
sel van den koffer worden opgetild Het is
dus bijna niet te verwonderen dat cr ergens
iemand voor de verleiding is bezweken, te
meer waai de inhoud vrij gemakkelijk te
raden viel De handelaar is, achteraf be
schouwd, nog goed er af gekomen, daar er
voor een waarde van 70,000 in den koffer
zat.
Vermoedelijk is de koffer in Brussel ren
trein achterop gekomen, zoodat de waar
schijnlijkheid groot is dat daar de een of
andere treinbeambte het*kan bijna niet
anders den diefstal heeft gepleegd In
Rotterdam is geen enkel spoor van misdrijf
ontdekt.
^▲▲AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAta
- Uit voorraad leverbaar
Vraagt gratis prijscourant
3 ARNH. STRAAT 2 - TEL. 679
BiVTVVWVrVVVTVVTTTTVWTWTVVVB
Utrechtschestraat 8 Tel. 638
INIVIAAKGLAZEIM
Ketel geheel compleet met 5 glazen
en receptenboek je f 4.25
Elk glas ten volle qegarandeord
KLEINE ADVERTENTIES
3 X voop f 1.—
PLAATSING
DINSDAGS D ONDERDAGS
2ATERDAGS
De AÏVTER3FCQRTSCHE
RADIO CENTRALE ver
schaft U voor slechts 50 ets.
per week flftülziek, Kerk
diensten, Lezingen enz.
ro
Ia
X
c
Z
2
O
m
33
m
GO
|j HEEREN KAPPERSZAAK
GEDIPLOMEERD PEDICURE
telefoon 1292
I
I Het aangewezen adres voor
STOFZUIGERS en
VLOERWRIJVERS
Rede van ProfDr. Jossclin de Jong
Een moeilijk vraagstuk
LANGESTRAA7 135
ZEER BILLIJKE CONDITIES
Betaling in overleg met den kooper
Afd. Advertentie Bureau
Tel. 66 en 513
Plaatsing van advertenties
in alle bladen zonder prijs-
verhooging.
Amsterdam, 2S Sept Hedenmiddag
hield prof. R. de Jossclin de Jong uit
Utrecht in het nieuwe Antoni van Leeuwen
hoekhuis tc Amsterdam een voordracht
over „denkbeelden en stroomingen in het
moderne kankeronderzoek".
Ook bij do oprichting van het Kanker-
instituut in 191-4, nu juist 15 jaar geleden,
heeft spr. een overzicht van den stand van
het kankervraagstuk op dat oogenblik ge
geven.
Het heeft dus een zekere bekoring om
thans do resultaten van 15 jaar barden ar
beid en rusteloos onderzoek mede te deo-
len. Men is in dieh tijd zij het ook zeer
langzaam vooruit gegaan. Ook cle werkers
in het Nederl. Kankerinstituut hebben
daaraan medegeholpcn.
Ons lichaam is opgebouwd uit cellen,
wier verrichtingen worden bepaald door
hun hoedanigheid, vverkdadighcid en on
derlinge samenwerking. Zoodra dén of meer
cellen de orde verbreekt en zich zelfstan
dig vermeerdert en daarmede buiten het
algemeen organisch verband treedt, spre
ken wij van een gezwel Men kent aldus
duizenden gezwellen; zij komen onder tal-
ioozp vormen en grootten, op alle plaatsen
van Ihet lichaam voor. Zij parasilceren in
en ten koste van ons lichaam. Vele van die
nieuwvormingen bepalen zich tot één of
meer plaatselijke celophoopingen. Deze
goed begrensde knobbels zijn goedaardig.
Zij kunnen allerlei last veroorzaken, doch
zij zijn zelf niet gevaarlijk. Wel zijn dit de
gezwellen, die niet beperkt blijven tot de
plaats van hun ontwikkeling. Zij tasten de
omgeving aan, verwoesten die, verbreiden
zich langs bloed- cn weefselvochtwegen
door het lichaam en richten dit te gronde.
Dit zijn de kwaadaardige gezwellen, waar
toe ook de kankers behooren. Toch betrekt
men in het kankeronderzoek alle goed- cn
kwaadaardige gezwellen.
Do vraag, waarbij het bij het kankeron
derzoek en bij het gezwellenvraagstuk in
het algemeen op aankomt, is: wat bepaalt
de karakterverandering der cellen? Vir-
chow stelde zich voor, dat .een gezwel ont
stond ten gevolge van een of anderen
„chronischen" prikkel. Cohnheim. zocht de
oorzaak in een aangeboren ontwikkelings
stoornis Later in den tijd van Pastour en
Koch, toen men ieder vraagstuk door de
bacteriologie meende te kunnen oplossen,
werd ijverig naar een kankerparasiet ge
zocht. doch zonder veel resultaat.
In het begin dezer eeuw begint 'de pe
riode van het proefondervindelijke kanker
onderzoek. Het is het tijdperk van den
overentbaren muizenkanker. Men trachtte
ook muizen tegen dien kanker te immuni-
secrcn, doch zonder resultaat.
In de laatste decennia is men nieuwe
wegen voor het kankeronderzoek ingesla
gen. Er zijn thans 3 stroomingen in dit on
derzoek te onderscheiden: lo de parasi
taire; 2o. de chemisch-biologische; 3o. de
hereditaire.
Wat de parasitaire richting betreft, Fi-
biger (Kopenhagen) kon in 1913 aantoonen,
dat een bepaalde worm (spirotera neoplas-
tica) bij ratten maagkanker veroorzaakt.
De worm leeft in de kakkerlak. Als de rat
ten de kakkerlakken eten krijgen zij die
wormen in de maag. Bij den menscb echter
spelen wormen geen rol bij het ontstaan
van kanker, evenmin andere parasieten.
Spr. bespreekt hierbij de onderzoekingen
van Gye, die eenige jaren geleden groot
opzien hebben gebaard Volgens Gye ont
wikkelt zich een boosaardig gezwel als in
het dier de smetstof en de voor dat dier
specifieke factor tezamen voorkomen. Deze
opvatting is echter weerlegd, o.a. door Flu
(Leiden) en Bonne (Kankerinstituut te Am
sterdam).
Omstreeks 1915 hadden twee Japansche
geleerden bij konijnen cn muizen kanker
van de rughuid kunnen verwekken, door
deze met Ooslersch geduld langen tijd op
dczelMe plaats en met geregelde tusschen-
poozen met teer in te penseelen. Ook bij
menschcn komen dergelijke huidkankers
voor (arbeiders in bietenindustrie cn in
teerfabrieken). Deze Japansche onderzoe
kingen zijn ook te Amsterdam bevestigd en
uitgebreid. Zij hebben ook voor de kliniek
resultaten afgeworpen bij het bestudeeren
van de oorzaken van den kanker.
De laatste jaren is het kankeronderzoek
steeds meer in de biochemische richting ge
gaan (o.a. Marburg in Duitschland). Wa
terman in het Ant v Leeuwenhoek-huis.
Men tracht cle verschiller, in natuurkundig
cn scheikundig gedrag tusschcr de kanker
cellen en de gewone cellen op te sporen
Men heeft reeds vele belangrijke verschil
len kunnen waarnemen Er zijn echter ook
vragen, waarop het laboratorium geen ant
woord kan geven nl de invloed van erfe
lijkheid, voeding. woning, beroep enz. Het
is bekend, dat in sommige geslachten veel
meer kanker voorkomt dan in andere Bij
muizen is eveneens een zekere erfelijke ge
neigdheid om kanker to krijgen aange
toond. De erfelijke aanleg, zoo zij bij den
mcnsch van invloed is, brengt den kanker
echter niet over Doch geeft alleen een voor
beschikking
Ook van de woonplaats is wel beweerd,
dat zij voor het verkrijgen van kanker van
belang is. Men sprak zelfs van kankerstra
ten cn kankerhuizen als centra, waarin ge
vallen van kanker zich ophoopen; in cle
meeste onderzochte gevallen .echter .ten on-
rechte. Er zijn nog andere factoren, die
.oor het verkrijgen van kanker van hclang
zijn. o.a. het ma. beroep, geslacht, leeftijd.
Het kankervraagstuk is dus een uiter
mate moeilijk vraagstuk. Slechts door in
tensieve samenwerking van clinicus cn
patholoog statisticus cn hygiënist, bioche
micus en experimentator kan het opgelost
worden.
Beleedigiog van Mussolini
Amsterdam, 29 Sept. Zondagochtend
had de afdeeling Amsterdam van dc Vrij-
donkersverceniging „Dc Dageraad" in het
Theater Tuschinski ccn bijeenkomst belegd.
Een gedeelte van deze bijeenkomst zou per,
radio worden uitgezonden, waarvoor do
Verceniging Vrijdenkers Radio Omroep spe
ciale vergunning van dan Minister van Wa
terstaat had ontvangen. Dc uitzending ving
te elf uur op do Hilvcrsumschc golflengto
van 1875 M. aan.
Nadat een inleidend woord was gespro
ken over het doel van den Vrijdenkers Ra
dio Omroep cn eenige muzieknummers ten
gehoore waren gebracht, ving de bckendo
atheïst Jan Hoving ccn rede aan over
Mussolini. Do spreker herinnerde aan het
vroegere leven van den Italiaansche pre
mier, toen hij atheïst, anti-nnlitairist cn
bestrijder van dc Kerk was. Ilij wees ei op,
hoe Mussolini zelf, wegens zijn unti-militai-
ristischc daden in dc gevangenis heeft ge
zeten cn hoe hij eens ccn „papenvreter"
was geweest
Op dat moment werd de verdere uitzen
ding van dc rede van den heer Hoving on
derbroken.
Wij vernemen, dat deze eerste uitzending
van de V.R.O. te Den Haag werd gecontro
leerd cn dat het Hoofdbestuur van de Pos
terijen en Telegrafie onmiddellijk, toeiï
bleek, dat de inhoud van dc rede van den
heer Hoving bclccdigend kon worden ge
acht voor den eersten minister van een be
vriende mogendheid, dc verdere uitzending
heeft verboden.
Een protest van „De Dageraad",
Amsterdam, 29 September. Wij ver
nemen, dat in de bijeenkomst van de „Da
geraad" op Zondagmorgen, waarvan de
draadloozc uitzending werd afgebroken, het
voorstel van het hoofdbestuur cn van het
bestuur van de afdeeling Amsterdam van
do „Dageraad" cn het bestuur van de Vrij
denkers Radio Omroep een motie werd aan
genomen, waarin geprotesteerd werd tegen
de handelswijze van den minister, die do
uitzending van de rede van den lieer Ho
ving had laten afbreken. Voor de Vrijden
kers Radio Omroep werd het recht van
vrije uitzending vernietigd.
Verder deelt men ons mede, dat binnen
kort te Amsterdam in verband met dezö
zaak" een protestvergadering van dc „Dage
raad" zal worden gehouden.
EERSTE OPENBARE HANDELS-
SCHOOL TE AMSTERDAM.
Ontslagaanvrage van dlrecteuf
Hoeksma.
Amsterdam. 28 Sept. Naar het Hbï.'
verneemt, heeft dr. J. Hoeksma tegen 1
Mei a.s. eervol ontslag gevraagd als direct
teur van de Eerste Openbare Handels*
school te Amsterdam.
HET VREDESPALEIS.
'sGra venhage, 28 Sept. Het Vredes
paleis, voor zoover niet in gebruik, is tot
nadere aankondiging voor publieke bezich
tiging opengesteld, alle werkdagen en den
eersten en derden Zondag van de maand
telkens van 2 tot 4 uur n.m.
DOOR EEN KOGEL GETROFFEN.
Het slachtoffer overleden,
Leeuwarden, 28 Sept. Het jongmenscH
dat te Beetgumermolen getroffen werd door
een kogel uit een buks is aan de gevolgen
overleden.
DE COLLEGES VAN PRINSES JULIANiC
Leiden, 27 September. Ter aanvulling;
van hetgeen wij eenige dagen geleden heb*
ben gemeld dicne, dat Prinses Juliana is
dezen cursus aan de Leidsche universiteit
de colleges zal volgen van prof. Kristensen^
Prof. ITuizinga, prof. Van Wijk en prof.
Van Eijsinga.
ernstig motorongeluk. ~tj
'sHertogenbosch, 28 Sept. Op den
Vughtschen weg ter hoogte van het Huisje!
ten Halve, had heden een ernstig motoron*
geluk plaats. De 23-jarige H. Briels uit Til-»
burg wilde met zijn motor tusschen een
autobus en een auto passeeren, terwijl juist
een wagen met paard naderde. De heer d«
reed tegen den auto, werd van zijn motor,
geslingerd en bewusteloos, bloedend uit
neus cn ooren opgenomen.
Ilij werd op het terras van het Huisje'
ten Halve neergelegd, waar twee geneeshee»
ven de eerste hulp verleenden. Het slacht*
offer werd /ervolgens per auto naar het
Vughtsche Gasthuis vervoerd.
De heer Briels bleek een hersenschudding
te hebben. Zijn leven verkeert in gevaar. De
auto is in beslag genomen,
