AMERSiFOOEFSCH DAGBIAJD
ARREST INZAKE GIESSEN-N1EUWKERK
i KEITJES 1
PRINCESS ROOM
3x voor f 1.--
LEDERWAREN
Woensdag 2 October 1929
..DE EEMLANDER'
28e Jaargang No. 80
TEUNISSEN EN KLUNDER
VRIJGESPROKEN
Wolhandel „DeOcncurrent"
SERRÉ
D RtJKWERK*
G.J.VANAMERONGEN&Co.
Lijsienmakerij en Kunsiliandel
Fa. Gebrs. van Eetieni
BILJARTZAAL
I Amersfooiisch Dagblad I
FAMILIEBERICHTEN
Amerfoorlsche Hulp Expeditie
P. H. V; d; WEDDEN f
Bekende ïiguur
op Atjeh
ft jftfS
DE ALASTRIM IN
SEPTEMBER
De overwegingen van het 'Amster*
damsche gerechtshof
Minder belangstelling
in de rechtszaal
'Amsterda ra, 1 Oct. Het Aknstehlam-
sche Gerechtshof heeft, heden arrest gewe
zen in de door dit College in revisie be
handelde zaak van den timmerman I C.
Klunder en den uitvoerder J. Teunissen,
'die elk door de Rechtbank te Dordrecht
."waren veroordeeld tot vijftien jaren gevan
genisstraf terzake van diefstal van onge-
yeer vijf gulden voorafgegaan door geweld
pleging, den dood tengevolge hebbende van
den spoorwegwachter J. de Jong te Gies-
Ben-Nicuwkerk, welk vonnis door het Ge
rechtshof te Den Haag in Hooger beroep
Was bevestigd.
Het Amsterdamsche I-lof heeft het vonnis
.Van de Dordrechtsche Rechtbank vernietigd
ien opnieuw rechtdoende. Klunder mi Tju-
nis6en vr ij gesproken.
Alleen Teunissen was bij de voorlezing
Van het arrest door President Mr. Tolles,
aanwezig. oorts waren er de verdedigers
Mrs. H. H. Roobol cn D. den Hollander.
Het arrest overweegt o.a. dat de nieuwe
Verklaringen van het echtpaar Kroon den
Hove geloofwaardig voorkomen cn wel op
de volgende gronden:
Omdat zij door de wijze, waarop zij voor
het Hof zijn afgelegd, den indruk van
.waarachtigheid hebben gemaakt.
omdat zij overeenstemmen met hetgeen
'die getuigen voor Maart 1925 steeds heb
ben verklaard, behalve dat zij niet dade
lijk hebben gesproken over voormelde
korte afwezigheid, waarvan zij de begrij
pelijke verklaring geven, dat zij die van
geen belang hebben geacht;
omdat zij geheel overeenkomen niet al
leen met de desbetreffende verklaringen
.van Klunder cn Teunissen, maar ook rfjet
'de verklaring van getuige Vermeer, zooals
bieronder zal blijken;
omdat hetgeen zij aan hunne verklaring
liebben toegevoegd om aannemelijk te ma
ken, hoe zij tot de onware verklaringen wa
ren gekomen, op meerdere punten door
het onderzoek voor het Hof is bevestigd,
zijnde immers door de overgelegde stuk
ken en de desbetreffende getuigenverkla
ring gebleken.
In het arrest gaat het Hof dan na hoe
'de vroegere verklaringen van de getuige
Kroon en zijn vrouw zijn tot stand geko
men, waarbij er op gewezen wordt, dot
toen vrouw Kroon voor den officier van
justitie, mr. Kronenberg, haar bezwarende
verklaringen (herriep, deze een „zóó geloof-
waardigen indruk hebben gemaakt, dat hij
(de officier van justitie) op zijn parket zei-
de: „de zaak is uit", doch dat vrouw Kroon
den volgenden dag, na opnieuw door den
rechercheur (de Jong) gehoord te zijn, hare
bezwarende verklaring tegenover den recli-
ter-commissaris heeft gehandhaafd.
In het arrest wordt dan melding gemaakt
van de wijze waarop rijksrechercheur de
'Jong de verklaringen van de getuigen
heeft verkregen, waarbij ook de briefjes, in
herinnering worden gebracht.
Het arrest overweegt dan, dat de thans
voor het Hof afgelegde verklaringen dier
getuigen Kroon bevestiging vinden in de
verklaring van getuige Vermeer, die steeds
lieeft volgehouden, dat Klunder en Teunis
sen, in verband met hunne aanwezigheid
ten (huize van Kroon, het feit niet gepleegd
kunnen hebben;
dat desniettemin in het vonnis diens ver
klaring als bewijs tegen Klunder en
Teunissen is gebruikt, blijkbaar omdat
'daarin voorkomt, dat zij dien avond „ge-
ruimen tijd" afwezig zijn geweest, hoewel
uit de desbetreffende processen-verbaal
niet blijkt, dat hij daarbij ooit zou hebben
verklaard, dat die tijd ruim genoeg was
om per rijwiel van Sliedrecht naar de
halte GiessenNieuwkerk en terug te
rijden.
Verder wordt overwogen, dat getuige
Vermeer in een briefje aan den officier
van justitie te kennen heeft gegeven, dat
Klunder en Teunissen slechts „een poosje"
naar buiten zijn geweest om te spreken
over het blijven slapen cn de portefeuille,
welke volgens de verklaringen van Klun
der en Teunissen, vijfhonderd gulden he-
.vatte ter uitbetaling door Teunissen van
zijn werkvolk. Ook hier wordt er in het ar
rest op gewezen dat de verklaring van „ge-
ruimen tijd" van Vermeer is afgelegd op
.aandrang van rijksrechercheur de Jong.
Het arrest vervolgt dan:
r Overwegende, dat het Hof op alle voor
melde gronden de overtuiging heeft be
komen, dat de door de getuigen Kroon
voor de rechtbank en het Hof afgelegde be
zwarende verklaringen onwaar waren, en
'dat zij thans voor dit Hof de waarheid heb
ben gesproken, waaruit, in verband ook
met de verklaring van getuige Vermeer,
noodzakelijk moet volgen, dat Klunder §n
Teunissen het te bunnen laste bewezen
.verklaarde feit, niet gepleegd kunnen
fcebben, daar zij volgens dio yerklaringen,
tijdens diet begaan daarvan, n.l. tusschen
elf en een uur in den nacht, van 3 op 4
Augustus 1923, behoudens een niet ter zake
doende afwezigheid van 10 a 15 minuten,
onafgebroken ten huize van Kroon hebben
vertoefd".
Ten overvloede verklaart het llof daarna
in het arrest eenige beschouwingen te wil
len wijden aan het vorige in het vonnis
en voor dit Hof aangevoerde bewijsmate
riaal, waarbij achtereenvolgens de verkla
ringen van Mijnster omtrent den hamer
gesteld worden, tegenover die van de ge
tuigen van der Graaf, G. Stuy cn Teeuw,
waarbij de verklaringen van Bonman en
Grootenboer, dat zij geruimen tijd tevoren
wel eens bij de vorige woning van Kroon
'n dergelijken hamer gezien hebben, te vaag
worden genoemd om veel indruk te maken,
waarbij het proces verbaal van getuige
Meintjes, dat eerst een cn twintig maanden
later, n.l. op 5 Mei 1925, na door den re
chercheur de Jong te zijn gehoord, werd
opgemaakt, door het Iiof bedenkelijk wordt
genoemd cn dat de verklaringen van de
getuigen Klein cn van Houwelingen om
trent het zien van twee mannen op de fiets
nabij Giessen-Nieuwkerk niet behoeven te
slaan op Klunder en Teunissen.
Voorts wordt niet bewezen geacht dat de
broek van Klunder nat of bebloed was.
Achtereenvolgens worden dan de overige
vroeger afgelegde verklaringen nagegaan
en tegenover de nieuwe verklaringen ge
steld.
Het arrest besluit:
..Overwegende, dat in ieder geval voor
melde verklaringen, voor zoover zij bezwa
rend zijn, 's Hofs vertrouwen in de geloof
waardigheid der thans door de getuigen
Kroon, vrouw Kroon cn Vermeer afgelegdo
verklaringen niet hebben geschokt, zoodat
het Hof de overtuiging heeft behouden, dat
Klunder en Teunissen het te hunnen laste
bewezen verklaarde feit niet hebben begaan
en hunne veroordeeling dus niet in stand
kan blijven;
Overwegende, dat, nu deze eerste voor
herziening aangevoerde omstandigheid
reeds tot. vernietiging der bestreden uit
spraak moet leiden, de verdere voor her
ziening aangevoerde omstandigheden bui
ten beschouwing kunnen blijven;
rechtdoende in herziening;
vernietigt het bestreden arrest;
en doende, wat. de appèl-rechter had bo-
hooren te doen:
vernietigt het bij dat arrest bevestigde
vonnis, voor zoover daarbij een deel van
hetgeen den beklaagden Klunder e.n Teu
nissen "bij dagvaarding ten laste was ge
legd, alsmede hunne schuld daaraan, be
wezen is verklaard, dit bewezene is gekwa
lificeerd en de beide schuldig verklaarden
zijn veroordeeld:
te dier zake opnieuw rechtdoende:
verklaart niet bewezen hetgeen te hun
nen laste bewezen is verklaard;
spreekt hen daarvan vrij.
De belangstelling voor de uitspraak van
het Amsterdamsche Gerechtshof in du
moordzaak Giessen-Nieuwkerk was heden
morgen niet zoo groot als wel verwacht
was. Voor het Gerechtshof stonden slechts
weinigen te wachten op de aankomst van
de hoofdpersonen ut dit revisie-proces.
In de zaal van het Gerechtshof was de
belangstelling eveneens veel minder groot
dan tijdens de zittingen van het Hof. De
publieke tribune was matig bezet cn ook
in de zaal zelf waren nog leege banken. De
grootste belangstelling kwam van de zijde
van de balie. Ook de spannig van de pro-
cesdagen ontbrak geheel: ieder voelde hoe
de uitspraak in het arrest van het Gerechts
hof zou luiden.
Even na tien hur kwamen de leden van
het Hof in de zaal cn onmiddellijk nadat
de president Mr. Jolles de zitting geopend
had, begon hij het zeer uitvoerige arrest
voor te lezen. De voorlezing duurde ruim
twintig minuten.
Nadat het arrest was geveld, stond Ten
nissen, die voor de laatste maal in de bank
der verdachten had plaats genomen, op en
boog hij even voor het Hof.
Toen da uitspraak was ge
schied verscheenKlunder.
Nader ceil t men ons:
Het feit, dat Klunder hedenmorgen bij de
voorlezing van het arrest inzake Giessen-
Nieuwkerk niet aanwezig was, heeft wel
eenige verwondering gewekt. Verschillende
leden der balie, die onder elkaar het geval
bespraken, kwalificeerden deze afwezigheid
zelfs als onsympathiek en onwellevend.
In tusschen staat echter vast, dat Klunder
deze verwijten allerminst verdient! Hij
bleek n.l. in de meening te hebben verkeerd,
dat de uitspraak te elf uur zou plaats vin
den en op dit uur was hij dan ook prompt
in het Paleis van Justitie! Hij had er zelfs
voor uit Winschoten moeten komen
BRAND TE OOSTER-NIJKERK.
Aengwirden, 1 Oct. Hedenmorgen om
streeks 4 uur brak te Ooster-Nijkerk (Fr.)
een ernstige brand uit in de boerderij
„Eigen Haard", bewoond door den heer G.
Herema.
De boerderij brandde geheel af, waarbij
alles door de vlammen werd vernield. Ver
loren gingen 120 kippen, een hond, een
groots hoeveelheid graan, hooi en aard
appelen.
De oorzaak van dezen brand is geheel on
bekend. Verzekering dekt de schade.
Langestraat 81 Teletoon 211
EN GROS EN DETAIL
Grootste sorteering in
Wol- Sajet- en Breigarens
DAfVJES- EN KINDERKOUSEN
Speciaal adres v. sterke sclioolkouson
FOTOGRAFISCH ATELIER
UTR. WEG 40
TEL. 371
ONTWIKKELEN
AFDRUKKEN
VERGROCTEN
ZEISS IKONKODAK
ISSBBaSESEEHBElBSSESlSaESlBEaSEISiSKig
KLEINE ADVERTENTIES
PLAATSING: DINSDAG's - jjjj
g DONDERDAGS- ZATERDAG's j|
a w
KaaBSESSBBi'SlL:* ^BSBBEEEBEBEESEB
Wie prij's stelt op smaakvol
laat 't vervaardigen door
BOEKDRUKKERIJ
VAN PERSIJNSTRAAT
Prijzen niet hootjer, dcch werk beter
verzornd dan bijna overal elders.
Arnh. weg 32 Tel. 1G69
KUNST AARDEWERK
TIN - PLATEN
HET ADRES VOOR CADEAUX
steeds iets aparts
tegen billijke prijzen
Arnherr.schestraat 6 Tel. 774
Het oudste adres
hier ter stede
RUIME KEUZE
RESTAURANT
BESPREEKT BIJTIJDS UW
ZAAL VOOR VERGADERING
aESaSSBBBEBBESESEBEEEEESSESEEB
ra
0 Afd. Advertentie Bureau,
ra e
ra PLAATSING VAN
IN ALLE BLADEN ZONDER
PRIJSVERHOOGING
B B
SBSBBBBEEBBBESBBEBSSSSSBBEBSES
is heden telefonisch I
aangesloten onder]
m. 1295
Wt TH. POT ZONEN
KL. SPUI 18—22;
Een verdienstelijk of/ieicr
heengegaan
.Nijmegen, 1 Oct. In den afgeloopcn
nacht is in het Wilhelminaziekenhuis al
hier in den ouderdom van 77 jaar overle
den dc gep. gcncraal-majoor van het In
dische leger P. H.-van der Wedden.
Generaal Van der Wedden is een officier
geweest, die een schitterende militaire car
rière heeft gehad en in den Atjeh-oorlog
een rol van beteekenis vervuld heeft, zoo
meldt het Ilbld. In 1852 weid hij te Nijme
gen geboreA cn trad in 1871 tc Grave in
militairen dienst. Aan den hoofdcursus te
Maastricht genoot hij zijn opleiding en
werd in Juli 1S76 lot lwee.de luitenant bij
het Indisch leger benoemd
In 1885 deed hij in Djambi s nachts met
groot succes een uitval tegen een bende
van driehonderd man, die zijn sterkte be
legerde. Van 1890 tot 1891 toefde hij op Flo-
res cn tijdens de krijgsverrichtingen in
1896, die op het verraad van Toekoe Oemar
in Atjeh volgden, verwierf hij de militaire
Willemsorde vierde klasse. Zijn insluiting
A..,.
GENERAAL v. 0. WEDDEN.
op den post Biloel door de Oemar-troepen
gedurende achttien dagen en de pijnlijke
onzekerheid, waarin men toen verkeerde,
zullen velen zich nog herinneren. Kapitein
Van der Wedden commandeerde in die
spannende tijden, toen geheel Nederland
zijn blikken op Atjeh gericht hield, dc eeni
ge compagnie die met repeteergeweren was
gewapend en deed daarmede wonderen tij
dens de omsingeling onzer buitenposten
door Oemar.
Bij de tochten naar Scliman onder over
ste Van Ileutsz was hij steeds met zijn
troep aan den spits. In 1897 werd hij tot
majoor bevorderd cn verwierf hij zich tij
dens zijn krijgstochten op dc Oost- cn
Noordkust van Atjeh cn in het bizonder
wegens de uitnemende leiding van zijn ba
taljon in Pedir, de Militaire Willemsorde
derde klasse. In 1899 trad hij op als zelf
standig commandant van een uit verschil
lende wapens bestaande vliegende colonne
in onderscheidene deelen van Atjeh. De
krijgsbedrijven en dc veroveringen van die
colonne zijn rijk aan schitterende wapen
feiten.
De koningin zond hem hiervoor de eere
sabel met het gebruikelijke opschrift. In
het geheel ageerde hij dertien jaar op Atjeb
en wist in een korte periode het terrein van
vijanden te zuiveren. Voor dit optreden zag
hij zich beloond met het officierskruis van
de Oranje Nassau Orde.
In 1901 vertrok hij met verlof naar Euro
pa. Na terugkeer werd hem als kolonel het
bevel over de Boni-expcdatio opgedragen
Door een plotselinge ziekle kon hij aan dit
bevel geen uitvoerinig geven. Achtereen
volgens werd hij nu commandant der eer
ste militaire afdeeling tc Batavia, comman
dant der infanterie te Magelang en chef der
vierde militaire afdeeling te Bandoeng,
waarna hij in 19Q7 op zijn verzoek op de
meest eervolle wijze ontslag uit den mili
tairen dienst verkreeg met den rang van
generaal-majoor.
Na terugkeer uit de tropen vestigde ge
neraal Van der Wedden zich in zijn geboor
teplaats Nijmegen, alwaar hij zich een
kring van vele vrienden cn vereerders ver
wierf.
De begrafenis zal plaats vinden Vrijdag
morgen op de begraafplaats Rustoord te
Nijmegen.
MISHANDELINGEN.
Rotterdam, 1 Oct. De boekdrukker T.
de R uit Rotterdam had in zijn vrijen tijd
verscheidene radio-toestellen vervaardigd,
die hij dan op afbetaling verkocht aan ieder
die er maar een hebben wilde. Zoo heeft
hij er ook een verkocht aan een zekere P.
L., die echter na verloop van tijd weiger
achtig bleek in de betaling. Hij heeft hem
toen een deurwaarder op zijn dak gestuurd,
hetgeen L. hem blijkbaar zeer kwalijk heeft
genomen.
Zaterdagmiddag heeft L. toen dc R. afge
ranseld, toen hij hem op straat tegenkwam.
De R. heeft zich toen Zondags met zijn 23-
jarigen broer L. de R. begeven naar het
politiebureau aan den Bergsingel, waar
formeel aangifte werd gedaan van mishan
deling. Toen zij buiten kwamen zagen zij L.
loopen, en de broer wiens woede blijkbaar
nog niet gestild was door de aangifte, heeft
L. toen eens duchtig afgerost. En daarop is
L. aangifte yan mishandeling gaan doen bij
de politie van dat zelfde bureau, zoodat dié
het zaakje nu maar weer eens uitzockeil
moet. J
ZUIDERZEESTEUNWET.
Spoedig een wetsontwerp.
'sGravenhage, 1 October. Op de vra
gen van het Tweede Kamerlid den hoer
Duymar van Twist betreffende het tijdstip
van indiening van een wetsontwerp tot wij
ziging van de Zuiderzeesteunwet heeft da
minister van Waterstaat geantwoord.
Daar de voorbereiding van een ontwerp;
van wet tot wijziging van de Zuiderzee*
steunwet blijkbaar meer tijd gevorderd
heeft dan aanvankelijk was gemeend, was
er geen gelegenheid om bedoeld wetsont
werp nog vóór het einde van het afgeloopciï
zittingsjaar in te dienen.
De indiening van een wetsontwerp kan
thans spoedig worden verwacht.
TELLEGEN-MONUMENT
TE AMSTERDAM.
Amsterdam, 1 Oct. B. en W. vragen
machtiging aan den Raad voor do gemeente
van de Federatie van Amsterdamsche Wo-4
ningbouwvereenigingen m eigendom te
aanvaarden het door haar voor wijlen bur-*
gemeester Tcllegcn gestichte monument*
hetwelk zich bevindt in een gevelmuur -
tegenover de P. L. Takstraat van hot
door dc vereeniging Bouwmaatschappij tot
verkrijging van eigen woningen, aan de
Burgemeester Tellegenstraat gcstichtte wo*
ningcomplex.
Het monument blijft ter plaatse waar het
zich bevindt, tot aan het tijdstip waarop de
gemeenteraad het eventueel wenschclijk
mocht oordcelen, een andere plaats aan to
wijzen. j
310 ziektegevallenuaarvati
11 met doodclijken
afloop
In dc weck van 22 tot cn mei 28 Septem
ber 1929 zijn in de gemeente Rotterdam
waargenomen 5 ziektegevallen cn 4 sterf
gevallen. Vanaf 1 September 1929 kwamen
voor 77 ziekte- met 11 sterfgevallen. Sedert
het eerste waarnemen der ziekte te Rotter
dam zijn aldaar gemeld 283 ziekte- met 16
sterfgevallen.
Als voorgekomen in de gemeente Delft
werden gemeld 51 gevallen, zoodat het aan
tal sedert 1 September 1929 aldaar waar
genomen gevallen 183 bedraagt, zondes
sterfgevallen.
Voorts zijn in dezelfde week de volgende
gevallen in andere gemeenten waargeno
men:
Hilversum 1, Amersfoort 1, 's-Gravenhago
1, I-Iellevoetsluis 1, Hillegersberg 1, Noord-
wijk 1, Pijnacker 5, Rijswijk 2, Schiedam 1,
Barneveld 1, totaal 15 ziektegevallen.
Totaal generaal voor de maand Septem
ber 1929 310 ziekte- met 11 sterfgevallen.
In do week van 22 September tot cn mei
23 September 1929 werd afgeleverd: door
de entstofinrichting te Amsterdam koepok
stof voor 210,775 personen, te Rotterdam
voor 42,046 personen (waarvan 291 vacci
naties en 11,135 re vaccinaties in de koepok
inrichting), te Groningen voor 12,676 perso
nen (waarvan 96 vaccinaties cn 366 revacci-
naties in de koepokinrichting), totaal voor
265,498 personen.
In de week van 22 tot en met 28 Septem
ber 1929 werden vijftien gevallen van en
cephalitis na inenting ter kennis van het
Staatstoezicht op de Volksgezondheid ge
bracht. Omtrent een van deze gevallen
wordt een nader onderzoek ingesteld.
To Rotterdam*
Rotterdam, 1 Oct. Hoewel het aantal
auto's waarin men zich des avonds in Rot
terdam op straat kosteloos kan laten in
enten met ingang van heden op zes is ge
bracht, gaat de Rotterdamsche G G. D.
nog krachtiger pogingen doen om dat deel
van de bevolking, dat zich in weerwil van
allo daartoe gedane pogingen nog niet heeft
laten inenten, te bereiken. Met ingang van
de volgende week zal het aantal entauto's
in ieder geval tot 18 worden uitgebreid, ter
wijl het waarschijnlijk tot 25 zal kunnen
worden opgevoerd. Zekerheid daaromtrent
is cr nog niet, maar het zal afhangen van
de vraag of de G. G. D. de beschikking
zal kunnen krijgen over een zoo groot aan
tal autobussen.
De G. G. D. heeft gistermiddag weer een
communique verspreid, waarin o.m. het
volgende wordt gezegd:
„In het tijdvak van 24 tot cn met 30 Sep
tember j.l. zijn 4 patiënten aan alastrim!
overleden, zijnde de vier ernstige patiënten,
waarvan in het vorig communiqué is mel
ding gemaakt. Het aantal sterfgevallen be
draagt thans 16, n.l. 4 mannen, 3 vrouwen,
cn 9 kinderen, waarvan 3 kinderen boven
dien een andere ernstige ziekte hadden en:
één man van 61 jaar, die in Juli j.l. een
ernstige operatie had ondergaan en daarna
op 18 Augustus j.l. alastrim kreeg, welke
ziekte hij doorstond, echter had hij geen
krachten zich te herstellen.
Sedert de vorige opgave is het totaal aan
tal gevallen gestegen tot 286. Het aantal
alastrim-patiönten, dat in de daarvoor be
stemde gcmecnte-ziekcninrichtingcn wordt
verpleegd, bedroeg op 28 dezer 53, terwijl
het aantal, dat thuis verpleegd wordt IQ
bedroeg, in totaal dus 63 patiënten.
In totaal zijn 5747 personen gedurende 'dei
bovenaangegeven periode in de auto's ge-
ent,
