WILLEM GROENHUIZEN
DE EEMLANDEU
Woensdag 23 October 1929
28e iaargang fto
i8
BUtTENLANDSCH OVERZICHT
buitenlamp
ITALI - ANSCHE CIJFER
CODE GESTOLEN?
VESTINGMUUR
INGESTORT
Elf dooden
OOK BRIAND WILLEN
DOODEN z
CLEMENCEAU HEEFT 'N
RUSTIGE NACHT
ACTIVA EN PASSIVA
VAN SKLAREK
Nadeelig verschil
voor Berlijn
KABINET BRIAND TEN
VAL GEBRACHT
JUWELIER
Modem tiandgedreven Zilverenwei ken
HINWIflILAfcS®
:S5:
Fa. L. J. Luycx en Zn.
De nieuwste CORSAGES.
AMERSFO ORTSGH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS 3 "«"din voor AmeraJoort 12.10. per maand I 0.75. per
1»«k (mei gratta vertekering tegen ongelukken) f 0.17Vr
Binnenland franco per pojt per 3 maanden I 1-, Aftondertl|ke nnmmera I 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 515
UITGAVE: VALKHOFF C2
PRIJS DER ADVERTENTIEN l-l «9«1»'1.05 me. inbegrip van een Dcwljsnummcr
rnuo ÜCM HUVCnICWlICW e|ke regel mccI f0.25 Llefdadlghelds-adverientlSn voorde
helft van den prl|a - Kleine Adverteotl«n ..KEIT]ES' bil vooruitbetaling 1-5 regel.
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal p'aatsen I.- Bcul|snummet extra I 0.05
De Anglo-Amerikaansche toe
nadering.
De bladen in Duitechland houden zich
druk bezig met het succes, dat Mac Do
nald's missie in Amerika gehad heeft Som
mige van die bladen, die links georiën
teerd zijn, zien er een wereldhistorische ge
beurtenis in van den eersten rang, zelfs een
keerpunt in de geschiedenis. Niet alleen
over de technische problemen is men tot
overeenstemming gekomen. Ook over het
oude probleem, dat de beide naties sedert
eeuwen vervreemd heeft, is een brug ge
slagen. Vóór korten tijd scheen het vraag
stuk van de vrijheid der zee nog hope
loos ver te liggen. Thans ligt het doel
echter klaar voor oogen.
Nog eenige obstakels zijn uit den weg
te ruimen, zooals de oppositie in sommige
Senaatskringen legen Arnerika's onderwer
ping aan uitspraken van het Internatio
nale Hof van Justitie. Maar ook hier mag
rnen zich vleien met dc hoop, dat deze op
positie tot zwijgen zal worden gebracht.
Wat beteekent deze Anglo-Amerikaan-
scho toenadering nog verder? In de eer
ste plaats, dat de wereld niet meer onder
het Damocles-zwaard van een Anglo-Ame-
rikaanschen oorlog behoeft to huiveren.
Het schijnt niet teveel gezegd, dat aan alle
Amerikanen hiermee een zware steen van
het hart genomen ts.
Over het optreden van Mac Donald hoort
men In Amerikaansehe kringen niets dan
lof. Zelfs Senator Borah, wien de zaken
tot dusver niet snel genoeg te gaan sche
nen. heeft zich tevreden gesteld. De Ame-
rikaansche President is over de gladde ter
zijdestelling van tot dusver met het Brit-
sche Rijk bestaande misverstanden overge
lukkig. Op de laatste persconferentie der
journalisten straalde hij letterlijk van te
vredenheid.
Ook Mac Donald keert met gevulde kof
fers terug. Hij heeft om zoo te zeggen de
wereldvrede in den zak. Hij heeft de rea
liteit der dingen den geweldigen groei
der Vereenigde Staten helder onder
oogen gezien, en voegt zich met een vroo-
lijk gezicht in het onvermijdelijke. Daarin
ligt zijn grootheid. Zijn concessie is nog
tijdig genoeg gekomen, om haar als een
geschenk te aanvaarden. Een minder ruim-
blikkend politicus zou zich vermoedelijk
rnet handen cn voeten verzet hebben, om En
geland's hegemonie ter zee, dc vrucht van
eeuwènlangen strijd, zonder meer op te
geven. Met het „Britannia rule the waves"
is iedere Engelsche schooljongen opgevoed
en het zal vele van zijn landslieden pijn
doen, dat het voortaan niet meer zoo zijn
zal.
Het kon natuurlijk niet tot de taak van
Mac Donald behooren, om iets definitiefs
vast te leggen over technische marine-pro
blemen. Daartoe zijn er de experts, en deze
aangelegenheden moeten opgelost worden
door de Vlootconferentie en de beraadsla
gingen van de juristen.
Wij hopen, dat dit optimisme van de
Jinksche Duitsche pers door de feiten van
de naaste toekomst in 't gelijk gesteld zal
worden.
De gezant in Berlijn
treedt terug
Berlijn, 22 Oct. (V. D.) Naar aanlei
ding van een bericht, dat de Italiaansche
ambassadeur te Berlijn Graaf Aldrovandi-
Marescotti niet meer op zijn post terug zal
keeren, wordt medegedeeld, dat eenigen tijd
geleden dc sleutel van de cijfercode, in ge
bruik bij de Italiaansche legatie, gestolen
zou zijn.
Parijs, 22 Oct. (V. D.) Uit Meknes in
Marokko wordt gemeld, dat aldaar een
acht Meter hooge vestingmuur uit de ze
ventiende eeuw over een lengte van 100
Meter is ingestort. Acht huizen werden
door den instortenden muur bedolven. Tot
nog toe zijn van onder de puinhoopen elf
lijken geborgen, terwijl twee zwaar gewon
de Europeanen ln een ziekenhuis moesten
worden opgenomen
POINCARé VRIJ VAN KOORTS.
Toestand bovredlgond.
P a r ij s, 22 Oct. (V.D.) Volgens verkla
ringen der bhandelende geneeshceren was
de toestand van Poincaré gisteravond laat
bevredigend. De zieke had geen pijn en
was vrij van koorts
Parijs, 22 Oct. (II. N.) Grapin, die op
den afgevaardigde Du ma ine heeft gescho
ten, waardoor deze werd gewond, heeft bij
zijn verhoor voor de rechtbank verklaard,
dat hij indertijd ook liet voornemen heeft
gehad Briand te dooden, wceens diens po
litiek tegenover Duitschland.
Toestand veel verbeterd
Parijs, 22 Oct. (V. D.) De pleegzus
ter, die hedennacht bij Clemenceau ge
waakt heeft, deelde hedenmorgen mede,
dat de patient een uitstekenden nacht heeft
gehad. Hij heeft rustig geslapen cn zijn
toestand is zeer veel verbeterd.
Berlijn, 2 2 Oct. (FT. N.) Dc activa van
de gebroeders Sklarek zijn gisteren door de
rechtbank op 1.8, de passiva op 10.8 mil-
liocn mark vastgesteld. Het nadeelige ver
schil zal in hoofd/ank op rekening van de
stad Berlijn komen.
De ministers bieden den president
hun ontsla" aan
Briand's poktick sc'uerp
aangevallen
Parijs, 22 Oct. (II. N.) De eerste zitiing
van de Kamer is voor het kabinct-Briav
noodlottig geworden. Zooals i^cds gemeld,
wilcle het kabinet voorstellen dat .Ie kamer
de behandeling der ingediende interpellatie-
zou uitstellen tot na de behandeling van de
begrooting. Briand verdedigde dit voorstel en
wees er op, dat de regeering, alvorens een
debat over de buitenlandsche politiek te
kunnen toelaten moest wachten, totdat de
thans loopende onderhandelingen geëindigd
zouden zijn. Dit voorstel werd bestreden
door de afgevaardigden Marin en Montigny,
die het kabinet en vooral dc buitenlandsche
politiek van Briand scherp aanvielen.
Briand narn daarop opnieuw het woord en
verklaarde dat de kamer het kabinet alvo
rens het naar Den Haag ging, zijn vertrou
wen heeft uitgesproken.
Wij kochten onze hoafc/ hij
P. /VlEROP
!k niet F
Tel. 852. Gevestigd 1885.
BRIAND.
De aanvallen van Marin cn Montigny ko
men hierop neer, dal dit vertrouwen ook
tegenover het buitenland, verloren gaat In
dien men de regeering den termijn van een
maand, dien zij noodig heeft wil weigeren,
moest men dat openlijk zeggen. De rcgcering
kan echter een verklaring over de buiten
landsche politiek niet eerder geven dan na
dat de onderhandelingen rnet de buitenland
sche regeeringen geëindigd zijn. Marin ant
woordde daarop dat Snowden het Engelsche
parlement voor de beraadslagingen tc Den
ITaag op de hoogte heeft gesteld van zijn be
doelingen. Waarom heeft Briand niet even-
zoo kunnen handelen in plaats van zich
achter een diplomatieke gcheimdoenerij te
verschansen
Marin verklaarde dat hij slechts dan voor
het kabinet kon stemmen als dit haar plan
nen vooraf kenbaar wil maken. Montigny
verklaarde dat hij in Briand persoonlijk
vertrouwen stelt, doch weigert dit vertrou
wen aan het gehecle kabinet te schenken.
Dit geldt vooral voor minister Maginot. Ma-
ginot tracht op geheimvolle wijze voorwaar
den voor de ontruiming van het Rijnland te
construeeren.
Briand stelde daarop de kwestie van ver
trouwen.
De blinde afgevaardigde Scapini stelde
nog de vraag of men de reeds begonnen ont
ruiming van het Rijnland ongedaan zou
kunnen maken, indien de Kamer dc over
eenkomsten van Den Haag verwerpt. Briand
antwoordde daarop dat het verre van hem
was de Kamer voor voldongen feiten te stel
len. De ontruiming van de tweede zone zal,
eerst in den winter geëindigd zijn, die van
de derde zone niet voor de ratificatie van
het Young-plan en van de voorwaarden voor
de uilvoering van dit plan.
Daarop diende de afgevaardigde Montig
ny een voorstel in dat don val van het ka
binet veroorzaakte. Ilij verlangde dat de da
tum voor een de^ggfe-ovcr.tL) buitenlandsche
politiek op 15 NoV. zou vAjtdgii vast gesteld
Daartegenover stelde Briyr.l de kwestie van
vertrouwen cn word'met behulp van den
rechter en linkervleugel van do Kamer ten
val gebracht. Na de stemming werd de ka
merzitting terstond opgeheven. De minis
ters begaven zich gezamenlijk naar den pre
sident der republiek om hern het ontslag
van het geheeJe kabinet aan te bieden.
Het nieii~o ksblBP?
Men "verwacht dat het nieuwe kabinet
binnen enkele dogen gevormd zal zijn en
Brianrl daarin weer als minister van buiten
landscho zaken zal optreden. Ook de naam
van Herriot wordt genoemd, liet meest
waarschijnlijk acht men echter een kabinet
van het Rcpublikeinsche centrum onder
Tardieu, dat alle groepen van de Maginot-
groep tot aan de radicaal-socialisten zou
omvatten. In bevoegde kringen verwacht
men geen invloed van den crisis op de
Duitsch-Fransche onderhandelingen en ook
dc ontruiming van het Rijnland acht men
niet ernstig bedreigd, aangezien bij dë sa
menstelling der Kamer een rechtsch kabinet
niet goed mogelijk is.
BRAND AAN BOORD.
liet Engelsche stoomschip Telemachus,
van Rotterdam naar Brisbane, rapporteert
draadloos dat het zich bevindt op 10 gr.
6 min. Z. en 91 gr. 33 min. O, makende
tien knoopen per uur. Het stoomschip had
19 dezer brand in benedenruirn no. 4, doch
men kreeg het vuur onder bedwang. Gister
kwam vee| roqk uit de ventilators van
ruim no. 2 cn een kleine ontploffing had
plaats in ruirn no. 2 van het tusschendek.
Beide branden heeft men ook iri bedwang.
AUTO VAN EEN GROOTE HOOGTE
NEERGESTORT.
Een doode cn twee zwaar
gewonden.
B r c s 1 a u, 21 Oct. De „Breslauer Neues-
tcn Nachrichten." meldt, dat gisteren een
auto uit Schweidnitz in dc nabijheid van
de „Siebcn Kurfürsten" van ongeveer 30 M.
hoogte is neergestort, waarbij de wagen
verscheiden malen over don kop sloeg. Van
de drie inzittenden kwam de eigenaar om
het leven, terwijl zijn zoon, die den wagen
bestuurde, en zijn vrouw ernstig gewond
werden.
EEN MIJN ONTPLOFT.
Drie dooden.
B e r 1 ij n, 22 O c t. (H. N.) Aan de oostkust
van Sleeswijk zijn vandaag 3 visschcrs door
de ontploffing van een mijn gedood, terwijl
een vierde visscher ernstig gewond werd.
Zij hadden de mijn op volle zee gevonden
en aan boord genomen. Bij het uitvoeren
van een manoeuvre ontplofte dc mijn.
TWEEDE KAMER.
De Voorzitter deelt in dc zitting van
Dinsdag mede, dat benoemd is tot voor
zitter der commissie van voorbereiding
tel* herziening van dc gemeentewet dc
heer de Wilde cn tot ondervoorzitter de
lieer Van Vuuren.
Mevr. de Vries—Bruine krijgt ver
lof te interpelleeren over de bestrijding en
de behandeling van pokken.
De interpellatie wordt gehouden na die
van den heer Wijnkoop.
Hierna wordt voortgezet de discussie
over het ontwerp ambtenarenwet.
De heer Beunier bestrijdt het amende
ment-ter Laan om ambtenaren met een sa
laris van ƒ2000 of minder vrij te stellen
van griffierecht.
Spreker wenscht dit recht terug te be
talen, als de ambtenaren in het gelijk ge
steld worden.
Het amendement wordt verdedigd door
de hoeren Sanncs en bestreden door den
heer Boon.
De minister wil een rem tegen licht
vaardig procedeeren behouden en wijst op
de vele administratie, die de beroepen met
zich brengen.
Ilij wijzigt echter het artikel zoodanig,
dat het griffierecht geheel wordt terugge
geven ingeval de ambtenaren in het gelijk
worden gesteld.
Het amendement-Ter Laan wordt ver
worpen met 66 tegen 20 stemmen.
Artikel 57 wordt aangenomen mei Cl te
gen 20 stemmen.
De heer v. d. B e r g h verdedigt een
amendement ter verbreeding van den
grondslag van het beroepsreclit. Hierdoor
worden ambtenaren tegen kennelijk-onre-
dclljko handelingen van de overheid be
schermd. Spreker verdedigt verder een
amendement om ook bij voorgenomen dis
ciplinaire strafoplegging in beroep («kun
nen komen.
De heer Beumer licht een amende
ment toe, om het beroepsreclit open to
stellen hij misbruik van bevoegdheid.
De hoer Mar chant meent, dat het
eerste amendement v. d. Bergh den klager
niet veel geeft en vraagt waarop schadever
goeding voor in gelijk gestelde ambtenaar
moet worden verhaald.
Do lieer J. Ter Laan acht het amende-
rnent-Beumer geenszins voldoende, daar
b.v. onredelijke overplaatsingen er niet on
der vallen.
De lieer B c u m e r bevestigt dit.
Minister Do'nncr betoogt dat de rege
ling in het beroepsreclit zooals het ontwerp
aangeeft, reeds zeer uitgebreid is cn wijst
o.m. op het grootc terreindisciplinaire straf
fen tegen stelling tusschen ontwerp cn
amendementen is er niet. Ilct amendement
Beumer neemt spr. over.
V a ii den B c g h trekt zijn eerste amen
dement in.
De heer Boon trekt zijn amendement in.
ITet amendement v. d. Bergh wordt ver
worpen met 54 tegen 17 stemmen. Verschil
lende amendementen van belangrijken aard
worden ingetrokken of verworpen.
De vergadering wordt v erdaagd tol
Maandag.
WHERBERf-3-
Hoogste barometerstand:
763.4 tc La Coruna.
Laagste barometerstand:
728.9-te Jan Maven.
Verwachting tot den avond
van 2i October:
Meest matige Z. tot W.
wind, zwaar bewolkt tot be
trokken met tijdelijke opkla
ringen mogelijk ccnigc regen
later iets koeler.
UIT DE STAATSCOURANT.
Benoemd lot districts commandant tevens
inspecteur der Rijksveldwacht A. E. van der
Lely, laatstelijk hoofd van den dienst der
algcmecne recherche hij het parket van den
procureur-generaal bij het hooggerechtshof
te Nederlandsch-indiö thans met Euro-
peescli verlof hier te lande verblijvende.
Benoemd tot kantonrechter-plaatsvervan-
ger in liet kanton Onderdcndarn G. M. Stcyn
ontvanger der registratie en domeinen te
Winsum.
Idem in het kanton Bolsward F. Bruins
ontvanger der directe belastingen tc Bols
ward.
Benoemd tot rechter-plaatsvervanger in
de rechtbank te Haarlem Mr. M. A. van Rijn
van Alkemade, oud,-commies aan liet depar
tement van Waterstaat.
Benoemd tot rechter in de Rechtbank te
Breda mr. G. J. Kronenberg thans substituut
griffier der rechtbank te Utrecht.
Op verzoek met ingang van 15 October
eervol ontslagen met dank mr. W. J. Vogel
als plaatsvervangend voorzitter van den
raad van beroep der ongevallenverzekering
Ie Rotterdam en mevr. de weduwe J. J. G.
M. Jorisscn geboren de Wit als lid-voogdij
raad te Utrecht.
Op verzoek eervol ontslagen met ingang
van 1 November de eerste luitenant W. C. J.
Pera van het dienstvak der militaire admi
nistratie.
Tc rekenen van 25 Augustus benoemd bij
het reserve personeel der landmacht bij het
wapen der artillerie tot reserve eerste luite
nant bij zijn tegenwoordig korps de reserve
tweede luitenant C. L. Jurling, van het le re
giment onbereden artillerie.
Met ingang van G Januari 1930 op verzoek
eervol ontslagen uit militairen dienst, de re-
LAK GESTRA AT 49-51 TEL. 130
Voor avondkleeding
SLINGERS EN TAKKEN.
Voor IVIantels: LEDER EN VILT.
serve officier van gezondheid eerste klasse
J. G. Veenenbos van het personeel van den
geneeskundigen dienst der landmacht en
de reserve eerste luitenants II. J. Dijkman
en W. II. van Braam onderscheidenlijk van
het 3c regiment veld-artillcric en het korps
rijdende artillerie.
Benoemd bij het reserve-per3oneel der
landmacht bij hot personeel van den genees
kundigen dienst tot reserveofficier van ge
zondheid tweede klasse A. A. J. Govaert,
arts.
Benoemd tot tijdelijk lecraar aan de R. II.
B, S. tc Oud-Beierland, C. C. do Bruyn, te
Utrecht
op verzoek eervol ontslagen G. ,M. de
Bóer, als tijdelijk leeraar aan de R. H. B. S.
te Zalt-B'ommel
benoemd tot adjunct-commies bij het de
partement van Financiën, gerekend van 1
Nov. 1928, J. A. de Vries en A. W. J. TIoo-
gendonk, beiden thans klerk.
met ingang van 1 Jan. 1929, G. N, M. Nio-
mans cn H. C Monshpuwer, beiden thans
klerk
toegekend de zilveren eeremedaille der
Öranje-Nassau Orde aan J. M. van Amey*
de, expediteur bij de N.V. Mij. tot vervaar
diging en levering van bouwmaterialen v.h.
dc Erven, II. Trip to Ulrecht cn aan J. Goe-
bel, agent bij de N.V. Amsterdamsch Le
vens verzeker ingsgcnoolsdhap;
bij beschikking van don minister van ar
beid is aangewezen nis plaatsvervangend
lid aan de rand van toezicht bedoeld in
art. 11 der Wet Rijksverzekeringsbank. Ir. .1.
J. Beynes, te Nijmegen
„MUNTEN VAN HET VATICAAN".
Waarschuwing aan verza
melaars.
Van de zljdo der Justitie vernemen wij
het volgende
Van uit Rome wordt sedert eenigen tijd
door een zich noemend „Instituto di Rcii-
quie Cattoiiche" Roina, Caselle postale 457,
een in het Nederlandse!) gestelde circulaire
aan hot Nedcrlandsche publiek toegezonden
met liet aanbod, om legen inzending van
tien gulden een serie van de door het Va-
ticaan uitgegeven munten te* verschaffen.
Hierover is in de „Öbservatore Romano'
van IS September No. 218 een communique
verschenen van den volgenden inhoud
De Bureaux van den Gouverneur der
Stad van het Vaticaan hebben kennis ge
nomen van een circulaire, uitgegeven door
een zeker Instituut voor Katholieke Reli-
quien, door middel waarvan bedoeld Insti
tuut zijne bemiddeling aanbiedt voor den
verkoop van complete seriën van door de
Stad van het Vaticaan uit tc geven mun
ten Wij meencn het publiek te moeten
waarschuwen tegen deze en andere derge
lijke praktijken, die ten rloel hebben mis
bruik te maken van do goodo trouw en
maken bekend, dat te Rome geen Instituut
voor Katholieke Reliquien beslaat.
Bedoelde circulniro is opgesteld in de
Xcderlandsche taal
BIJNA DEN HALS AFGESNEDEN.
Maastricht, 22 Oct. De Reclu
bank te Maastricht deed uitspraak in de
zaak legen de gebrs M. uit EIsloo. C V
had zekeren Demandt, die met zijn meisi*
uit dc fecstweidc te Grevcnbicht kwdin,
daar buiten opgewacht en met een scheer
mes in den nek gesneden, zoodat een snede
ontstond van 23 c M. breed cn 7 c.M. diep.
Omdat geen slagaders waren geraakt is de
mishandelde geheel hersteld.
De andere verdachte had D. getrapt.
C.,M. werd tot tien maanden gevangenis
straf veroordeeld cn zijn broeder tot twee
maanden, de laatste voorwaardelijk.
De eischen waren resp. 2 jaren en 6 maan
den
