HAWEKO
BINNENLAND
:'A Jf I
M.' r:.- t
UI GEZELSCHAPSSPELEN
Maandag 4 November 1929
^-nesFoorascH OAOTLAB
.DE EEMLANDER"
28e Jaargang No. 108
TWEEDE BLAD.
BUBTEihBUyNI©
Habib Oellah doodgeschoten
"e Amsrsf, Stofzuiger Centrale
tót
F4- L. HOUBAER
Prima Veloiir Ulsters
SPEELGOEDEREN
Hjc.DSJAGERj
IHEEMOIEAMLEN
LANGESTRAATI9
Adverteeren
doet verkoopen
PHILIPS EN DE LICENTIES
TENTOONSTELLING LUIK
BEROOVINGEN TE
ROTTERDAM
DE UinLUSIEN IN
PALESTINA
Een opzienbarende brief van den
grootmoefti
Oorlog tegen de
Joden
Jeruzalem, 1 Nov (V.DIn de zitting
van de commissie, welke belast is met hel
onderzoek naar de bloedige botsingen lus-
schen Arabieren en Joden in Palestina,
werd door den voorzitter mededeeling ge
daan van een brief, die. naar verluidt, loor
den groot Moefti voor den opstand van hel
gepeupel in Hebron aan de aldaar wonende
Arabieren zou zijn gezonden. In dezen brief
wordt er op gewezen, dat het de plicht van
ieder geloovig Arabier is om a.s. 23 Augus
tus naar Jeruzalem te komen, ten einde
den oorlog tegen de Joden te beginnen.
Begrijpelijkerwijs heeft de brief groot op
zien gebaard.
TUKA NIET VERLOOCHEND.
Hlinka spreekt van knoeierijen
bij de verkiezingen.
Praag, 1 Nov. (V.D.) De Tsjechische
politieke kringen van Praag hadden ge
meend, dat, nadat Tuka in eerste instantie
niet gekozen was, de Slowakische Volks
partij hem zou laten vallen. In do Slowak
schrijft Hlinka daaromtrent ..In Oost-Slo-
wakijo is weer geknoeid bij de stemming.
Het is onmogelijk, dat Tuka van de daar
wonende Slowaken geen mandaat heeft ge
kregen. Dit is alleen mogelijk, als daar de
verkiezingsuitslag weer vervalscht is, als bij
het begin van de republiek. Het wansucccs
van Tuka beteekent nog niet. dat wij hem
verloochenen. Geenszins. Wij zullen achter
hem staan, totdat men duidelijk bewijst, dal
hij degene is. voor wien men hem uitgeeft'
WAPENSTILSTAND OP DOUANEGEBIED.
De ontwerp-conventie voltooiid.
Genèv, 1 Nov. liet economisch co
mité van den Volkenbond heeft zijn werk
zaamheden beëindigd door de aanneming
van een ontwerp-verslag, waaraan is toege
voegd ccn ontwerp-conventie voor een wa
penstilstand op douanegebied. Do stukken
zullen, om tijd te winnen, rechtstreeks aan
de verschillende regeeringen werden ge
zonden.
GEZANT DOOR EEN AUTO OVERREDEN.
Washington, 1 Nov. De gezant van
den Ierschen Vrijstaat alhier werd gisteren,
toen hij de straat overstak, door een auto
gegrepen, die met groote snelheid reccl en
dien de politie niet kon identificeeren. De
gezant is in het ziekenhuis opgenomen, tlij
is aan het hoofd gewond.
D e h 1 i, 3 Nov. II.N. Naar gemeld wordt is
Ilabib-Oellah doodgeschoten. Tevens werden
een broeder van Ilabib-Oellah en zijn adju
dant Zued-Huzzein terechtgesteld.
AUTO-BANDIETEN IN ACTIE
Brunswij k, 1 November. Hedenavond
is in de spaarbank te Brunswijk een bril
tale berooving gepleegd Na de sluiiing
voor het publiek hielden drie mannen met
een auto voor de bank .°til. Zij drongen
binnen en riepen: Handen omhoog. Toen
de boekhouder weigerde geld af te geven,
bonden zij hem. Zij wisten 3000 mark te
vinden en verdwenen daarop weer met een
groote haast.
DE ANTI-RELIGÏEUSE VELDTOCHT IN
RUSLAND.
Kof no, 1 Nov. (V.D.) Naar uil Moskou
gemeld wordt, zijn Donderdag in Cherson
aan de monden van den Dnjepr alle ker
ken en synagogen door communistische
vereenigingen gesloten, terwijl de eig^n
dommen in beslag werden genomen. Hier
mede zou Cherson de eerste stad zijn >n cie
sovjet-unie. die zonder kerken en zonder
synagogen is De kerkgebouwen werden ge
deel Lel ijk tot biosropen, theaters en clubs
verbouwd In Wladimir heeft dé Gepcoe
bisschop Nikon gearresteerd, daar hij be
schuldigd werd anti-bolsjewistische rede
voeringen te hebben gehouden.
HET HERSTEL DER ENGELSCH-RUSSI-
SCHE BETREKKINGEN
Verzet der conservatieven
Londen, 1 Nov. Vooraanstaande con
servatieve Lagerhuisleden als Baldwin, A us
ten Chamberlain en Locker Lampson heb
ben aangekondigd, -dat zij Dinsdag a.s. het
volgende amendement, bij het Lagerhuis
sullen indienen op de regeertngsrcsólutie
inzake het herstel der diplomatieke betrek
kingen met Rusland: „Het Lagerhuis be
treurt hel, dat de Britsche iccgcring in ge
breke is gebleven de voorwaarden, die
door den premier en de minister van bui-
tenlandsche zaken voor do hervatting dei
diplomatieke betrekkingen met Rusland
zijn gesteld, te handhaven en keurt het
hervatten dezer betrekkingen af, totdat aan
deze voorafgaande voorwaarden zal zijn
Kpldaan."
HET VIJFDE POSTVLIEGTUIG.
Te Boedapest aangekomen.
Aneta-Vaz Dias meldt, dat bij de K.L.M
bericht is binnengekomen, dat het .ie post
vliegtuig de P.H.A.K.Z. Vrijdag om 12 uur
uil Weenen is veert rokken en om lii uur 20
in Boedapest is aangekomen Allés ii- wel
aan boord. Zaterdag wordt do reis voortge
zet. In verband met het slechte weer i>
men niet verder gegaan dan Boedapest.
OP DE TREEPLANK VAN EEN AUTO
Jongetje doodgereden.
De chauffeur L van den Aalsmeerder-
dijk te Amsterdam, die bieten had geladen
in een schip in de Ringvaart aldaar en weg
wilde rijden, bemerkte niet dat het 5-jarig
knaapje M. O op de treeplank van de auto
zat te spelen. Vermoedelijk is hot kind van
Je treeplank gevallen en onder do auto te
recht gekomen. De chauffeur zelf heeft van
het ongeluk niets bemerkt. Andere men
schen zagen het jongetje liggen. liet was
toen reeds gestorven. Niemand heeft het
ongeluk zien gebeuren.
N. J. ERZEY t-
Oud. luit.-kol. d. caval.
Te Dordrecht is overleden in den ouder
dom van 7S jaren, dc heer N. J. Erzey, luii-
kol. b. d. cavalerie, oud-militie-commissaris
Do overledene was officier in dc Oranje
Nassau-Ordc en officier van het Groix Mili
taire Beige.
KINDERVERLAMMING.
Te Baflo is een geval van kinderverlam
ming geconstateerd ten huize van den heer
D. B.. onderwijzer aldaar. Dii is in Baflo
het 12e geval in betrekkelijk kort tijdsver
loop.
PROF. JELGERSMA.
De buide bij zijn 70en verjaardag.
Leiden. 1 Nov. Ter gelegenheid van
zijn zevcntig.slcn verjaardag heeft prof. dr.
G. Jelgersrna, hoogleeraar in de psychiatrie,
heden zoowel van binnen als buiten do
stad een groot aantal schriftelijke en tele
grafische gelukwcnschen ontvangen.
Hedenmiddag hield prof. Jelgersrna te
zijnen huize een drukbezochte receptie. Na
mens den academischcn senaat kwamen
de rector-magnificus, prof. Van Wijk, cn de
secretaris van den senaat, prof. Vogel, ge-
lukwenschen. De medische faculteit ont
brak natuurlijk niet en eveneens tal van
collega's van andere faculteiten waren aan
wezig. Ook het bestuur van de Medische
Faculteit der Leidsclic Studenten kwam
den jubileerenden hoogleeraar zijn dpwach
ting maken.
AMBTSAANVAARDING PROF. DR.
J. DE ZWAAN
Prof. dr. T. de Zwaan, Hoogleeraar ie
Groningen, benoemd tot hoogleeraar in Öi
uitlegging van het Nieuwe Testament en de
geschiedenis der oud-Christelijke letter
kunde aan de Leidsche universiteit zal zijn
intreerede houden op Woensdag a.s. des
namiddags te 2 uur in het groot audito
rium der Leidsche Universiteit.
VOOR DE GEVALLEN VELDWACHTERS
TE GROOTEGAST
Gedsnkteekcnen.
Naar gemeld wordt, zullen binnenkort
vanwege verschillende politic-organisaties
gedenkteekenen worden onthuld op dc gra
ven. van dc te Grootegast gevallen veld
wachters. Te Groningen zal dit geschieden
op 27 November a.s. cn dienzclfdcn dag tc
Grootegast cn Opende.
DE GRIFT TE APELDOORN.
B. cn W. van Apeldoorn stellen den raad
voor van de Koperpletterij en Metaalhan-
del voorheen H. de Ileus cn Zoon, geves
tigd te Rotterdam, aan te koopen het ge
deelte van het riviertje De Grift met zijn
oevers voorzoover de eigendom zich uit
strekt stroomopwaarts van de koperplette
rij af tot aan het volksbadhuis aan de Hof
straat, tegen den koopprijs, bij arbitrale
uitspraak te bepalen.
MEVR. GOEKOOP.
Niet naar „De Hulshorst" doch
naar het kasteel Essenburg.
Wij hebben gemeld, dat mevrouw Goe-
koop, die Zorgvliet heeft verlaten, zich had
gevestigd op het buiten De Hulshorst, bij
Harderwijk. Dit is niet juist, zegt het Vad
Mevrouw Goekoop heeft aangekocht het
kasteel ICssenhurg, gelegen onder Huls
horst. gemeente Ermelo, dar. dateert uit de
veertiende eeuw en in 1652 is gerestau
reerd; thans is het opnieuw in restauratie.
Ook de onmiddellijke omgeving, welke veel
geleden had door de bijl van den houthak
ker, belooft binnen enkele jaren weer Ln
een fraai park tc zijn herschapen.
GRAFSTEEN DR. VOGELAAR
Vrijdagmiddag is op het kerkhof te
Heemsc in dc gemeente Ambt Mardenberg
de grafsteen onthuld, welke gepiaatst is op
het graf van ds. Vogelaar in leven predi
kant der Gereformeerde gemeenten laatste
lijk werkzaam te lleemse, waar hij verle
den jaar Kerstmis plotseling is gestorven
Ds. E. Verrij uii Mardenberg heeft den
steen overgedragen. Et was veel belang
stelling.
BRANDSTICHTING TE VEENHUIZEN.
Het O. M bij de rechtbank te Assen eisch-
te tegen F. II van N., verpleegde te Veen
huizen, thans gedetineerd, wegens brand
stichting in een der gebouwen aldaar, drie
jaar gevangenisstraf.
Het aangewezen adres voor
STOFZUI 3ER3 en
VLOERWRJJVERS
Lfl.GEiTf.flAT 135
E E R BILLIJKE CO .DITtES
Betalini in overlei met den kooper
<4;.'
HEERENKLEEDI iGiV.fl tAZIJN
LANGESTRAAT
62-64-66
modorno ingewerkte ruiten
als bovenstaand model reeds
de prijs van 'i' 24
t' M'.M. tsmtvAid■tac-.'gycnswmi
Utrechtseiiostraat 3 Tel 638
De A. ;ESSFOOF5T3CH2
RADIO CENTRALE ver
schaft U voor slechts 50 ets.
per week 'Jluziek, Kerk
diensten, Lezingen enz.
Nieuwe conlractbepalingen
A in s t c r d a m, 1 Nov. Naar liet zich
laat aanzien, aldus dc Voorwaarts, zal spoe
dig de strijd om dc radio-licenties in ccn
nieuw stadium komen. De onderhandelingen
tusschen den Bond van Radio-handelaren cn
dc firma Philips te Eindhoven zijn wel is
waar niet ten einde, doch in dc kringen dei
radio-handelaren neemt men aan, dat
eerlang een rechterlijke uitspraak in deze
aangelegenheid nieuwe gezichtspunten ope
non zul. Zooals bekend, gaat het verzet der
radio-handelaren niet zoo zeer tegen het hef
fen van betaling voor dc licenties zelf, als
wel tegen de door de Eindhovenschc firma
aan do licenties tc verbinden voorwaarden.
Omtrent een aantal nieuw uitgewerkte voor
waarden vernemen wij, dat men thans ook
plannen beraamt, den handelaren in onder
declen in bepaalde opzichten te binden. Zoo
bepaalt één der condities, dat ccn firma, die
van Philips licentie ontvangt, geen onder
deden mag verkoopen, tenzij deze dienen ter
vervanging van eenzelfde onderdeel in een
precies aan Philips op tc geven gelïcenticerd
toestel. F.cn andere te stellen voorwaarde is,
dat gcliconticcrde toestellen zonder lampen
niet mogen worden verhandeld, terwijl de
firma Philips zich uitdrukkelijk liet recht
voorbehoudt dc tc gebruiken lampen aan
een keuring tc onderwerpen. Een firma, die
van Philips licentie ontvangt, moet zich ver
plichten gedurende den tijd van tien jaar
tegen geen enkel Philips-oetrooi bezwaar te
maken, terwijl ten slotte wel is waar dc mo
gelijkheid van arbitrale bemiddeling bij ge
schillen wordt voorzien, doch tevens do bc
paling wordt opgenomen, dat hangende een
uitspraak aan dc eisclién van dc firma
Philips moet worden voldaan.
In dc kringen der radio-handelaren neemt
men dan ook aan. dat alle onderhandelin
gen ten slotte vruchteloos zullen blijken cn
een conflict onvermijdelijk zal zijn.
Een ocriooi-prcces.
Met zekere spanning wordt dan ook ge
zien naar een octrooi-proces in kort geding
dat a.s. Maandag -i Nov in kort geding, te
Den Ilaag voor mr. P. W. J. Bijnen zal die
nen. De „Nederlandsche Radiowerken' te
Utrecht .onder directie van dc hoeren dr.
Rutgers cn jhr. ir. Dc Moll van Ottcrloo, acht
zich n.l. benadeeld door dc bekende Philips-
circulairc, die wij reeds vroeger publiceer
den, wijl naar haar gevoelen de firma Phi
lips door middel van intimidatie de radio-'
clientèle schitig tto koopen maakt. De Ne-
derlandschc Radio-werken beroept zich op
dc soortgelijke octrooi-kwestie tusschen Phi
lips-Radio en den fabrikant der meervoudi
go Loewclampen, ccn kwestie, waarbij Phi
lips in het ongelijk werd gesteld, doch waar
hij do winnende partij toch aan liet korst'e
eind trok, doordat door middel van intimi
datie dc verkoop, vóór daf de uitspraak viel,
belemmerd was.
Installatie van de Neder
landsche Commissie
De minister van Arbeid, H. en N. heeft
in zijn departement de commissie voor de
deelneming van Nederland aan de interna
tionale tentoonstelling van industrie, we
tenschappen en hare toepassingen, welke
in 1930 te Luik zal worden gehouden, ge
ïnstalleerd.
De regeering heeft, aldus de minister
zonder aarzelen besloten om aan de uitnoo-
diging, aan de tentoonstellingen deel te
nemen, gevolg te geven. Zooals nu ons land
op ander gebied een degelijken naam heeft,
zoo stelt de regeering zich voor, dat ook
deze deelneming thans, nu daartoe besloten
is, een eervol getuigenis zal afleggen van
datgene, wat Nederland kan, wat Neder
land beteekent.
liet is u bekend, dat België niet alles op
de kaart zet van één tentoonstelling, maar
dat zoowel te Antwerpen als te Luik een
dergelijke inrichting zal verschijnen. Te
Antwerpen zullen het meer zijn de handel,
de zeevaart en de koloniën, te Luik zal men
zich meer toeleggen op de zware industrie
en op de toegepaste wetenschap. Zoowel dc
tentoonstelling te Antwerpen als die te
Luik moet voor Nederland een gelegenheid
wezen om te laten zién, wat wij als na
buurstaat kunnen presteeren en wat wij
als goede buur voor het land, dat ten Zui
den van ons ligt, voelen. Het moet een ge
legenheid wezen yan een edelen wedstrijd
en het moet een gelegenheid zijn, die wij
rnet twee handen aangrijpen, om onze ge
voelens van goede nabuurschap aan Be!
giö te toonen.
In beide opzichten legt het optreden in
dit comité dus verplichting op u om den
naam van Nederland als land van indu^tn
eele ontwikkeling cn als goede buur daar
hoog te houden.
De rede heeft de voorzitter der centrale
commissie, de heer mr. dr. W. F. J. Fro-
wein, directeur-voorzitter der Staatsmijnen
in Limburg, beantwoord
Een deelneming van Nederland, zei spr.
aan een internationale tentoonstelling van
de beteekenis, zooals thans te Luik in een
centrum der zware industrie zal worden ge
houden, zou ecnige decenniën geleden groo-
ter waagstuk geweest zijn dan thans. Met
Nederlandsche volk is. voor zoover het
geen bestaan vindt in landbouw, veeteelt en
visscherij, \an huis uit meer georiënteerd
in de richting van handel en verkeer. Het
is dit gebied, hetwelk de te Antwernen in
103U te houden tentoonstelling bestrijkt. De
groote vooruitgang der latere jaren od ho
gebied van wetenschappen en van de tech-
HET SPROOKJE VAN „LANGE JAN".
Zeg eens, verlichte „Lange Jan",
Hou staat je nou die licht-zeo an?
Licht dat je 't vreemd vindt al dat licht,
Dat lichtend op je wordt gericht.
Maar in decz' hel verlichten tijd,
Is 't zaak dat men de lichten wijdt i
Aan wat in hcld'ren lichten-schijn, j
Zoo mooi, zoo wonderschoon kan zijn.
En als ik in den avondstond.
Naar jou heel stil to kijken stond, j
Greep mo dat inuclitig mooie an,
Het wonder van do „Lange Jan",
Zooals dat haast nog niemand zag,
In 't helle zonlicht over dag,
Drong het nu op in vollen pracht
Door 't sprookje, dat dit licht ons bracht
Dit bouwwerk in haar wijdschen tooi:
O „Lange Jan" wat zijl. go> mooi.
De „meester" die in vroeg'ren tijd
't Talent aan t bouwwerk heeft gewijd,
En daardoor hier ccn kunststuk wrocht
In onzen tijd nog druk bezocht,
Rijst voor ons op in vol ornaat.
Zijn arbeid in zoo grootsch gewaad,
In 't licht van den modernen tijd,
Zoo imposant, vol waardigheid,
Wordt schooner nog. Meer dan dc zon.
Toont dit 'f product van Edison.
Een oude „meester" schonk deez' schat
Aan onze mooie oude stad.
Een „Nieuwe" meester was 't dio bracht
Dit wonder in volmaakten pracht.
Historie cn modernen, tijd
Ze vonden zich. En hot profijt
Dient zich volmaakt haast bij ons an
In 't sprookje van dc „Lange Jan".
GROEGROE.
(Allo rechten voorbehouden).
nisclie toepassing daarvan is echter, gelijK
algemeen bekend, niet aan Nederland voor
bijgegaan. Ik houd mij dan ook overtuigd,
dat op het gebied van wetenschappen en
hare toepassingen ons land zijn van ouds
ge vestigden nanm zal hoog houden. Het
moge verder bekend worden geacht, wel ka
verschillende belangrijke cn voor een deeï
jongere industrieën in ons land in de laat-«
ste tientallen van jaren tot stand zijn ga-
komen cn welk een vlucht deze hebben ge
nomen. Ook het uiterste Zuiden des lands,
hetwelk in geologisch cn economisch op
zicht zoo nauw met het Luiksche industrie
gebied samenhangt, heeft zich niet onbe
tuigd gelaten.
Met het oogon op deze nog steeds voort
schrijdende industrieele ontwikkeling mag
het van veel belang worden geacht, dat
onze in veel opzichten nog jonge nijverheid
in een zoo oud en toch ook zoo modprn In
dustrieel centrum als Luik op behoorlijke
wijze voor den dag komt.
Het terrein, waarop het Nederlandsche
gebouw zal worden opgericht, is een van
dc gunstigste plaatsen. De toegezegde deel
neming wekt goede verwachtingen.
Een der daders gepakt
Rotter üa m, 3 Nov. Zaterdagavond is
dc 60-jarige ambtenaar G. S. op het duiste
re Afrikaaner plein aan don linker Maas
oever te Rotterdam aangevallen door een
rnan rnet wien hij in een café had kennis
gemaakt en waarmee hij ecnige glaasjes
had gedronken. Toen omstanders hem to
hulD kwamen was de aanvaller al verdwe
nen met medeneming van zijn portefeuille
rnet 200. Het toeval wilde echter, dat en
kele voorbijgangers den man hadden zien
vluchten en hem herkend hadden als de
35-jarige havenarbeider B. K. De politie
heeft voor diens huis post gevat en toen
hij korten tijd daarna thuis kwam werd hij
aangehouden. Op het oogenblik werd be
merkt, dat hij een portefeuille weggooide,
die de gezochte bleek te zijn, terwijl K. als
de aanrander herkend werd. Hij is in ver
zekerde bewaring gesteld.
De 50-jarige stoker K. B van den Schie-
damschedijk te Rotterdam, die dezer da
gen afmonsterde en met een vrij groote
som geld aan het passagieren sloeg is bij
Je politie aangifte komen doen, dat hij in
café's aan den Westerdijk beroofd is van
een 7-tal gouden tientjes en 15. De man
was echter zoo dronken geweest, dat hij
zich niets meer met zekerheid kon herin
neren.
UITSLUITING VAN VOORMALIGE
STAKERS?
Bij de werkverschaffing te
Odoorn.
Het lid der Tweede Kamer, de lieer Van.
der Heide, heeft aan den minister van bin-
ncnlandscho zaken en landbouw de volgen
de vragen gericht:
le. Is het waar. dat in de gemeente
Odoorn de werkverschaffing is opengesteld
behalve voor die arbeiders, die in dit voor
jaar aan een staking hebben deelgenomen?
2e. Mocht het antwoord op bovenstaande
vraag bevestigend luiden, wil de minister
dan medederlen, welk verband er is tus
schen de plaats gehad hebbende staking
cn het feit van de uitsluiting der voorma
lige stakprs?
3e. Wil do minister deze uitsluiting ten
spoedigste opheffen?
