ABONNüMEN fSPRIJS per i ffioaDdco voor Amerstoon 2.10 per otdapo 0.75. per
week (met grim irereekerlng tegeo ongelukken' I 0.17'/,
BtonenlaoO franco per posr per maanden I 1- Afionderlllke nummerj I 0.05.
DE EEMLANDEU
PRIJS DER ADVERTENTIEh -» T :DbI9'.,pDCTnu™':
Waansilag 6 ftovenuer 1929
28e Jaargang Ko 110
EUITENLAND5C3 Oi/ERZICHT
lüSTIMLMÜP
VULKAANGEVAAR IN
GUATEMALA
Tal van dooden?
MARKIES INOEJE f
Bekend Japansch
politicus
WILLEM GROENHUIZEN
Juwelier.
Vertrouwenshuis
HET SPOOK VAN DE
WERKLOOSHEID
Ernstige kritiek
geoefend
Dj. TREINRAMP TE
SIEGELSDO. F
Verzakin van hun
plicht
DE EXECUTIE VAN
HABIB OELLAH
Corrplot te£en de
regeering
FENG VERSLAGEN
De opstand thans
bedwongen
REGEERING GONTRA
LANDDAG
De sejm zitting
verdaagd
9
Fa. L. 1. Luycx en Zn.
HANDSCHOENEN
VACDONALD'S REIS EEN
BELANGRIJKE DAAD
AMER3F00RTSCH DAGBLAD
POSTRFKKNING 57910 TE1.FFOON INI ERG 515
UITGAVE: VALKHOFF C?
elke rcycl mrer f0 25 Liefdadigheids advertenilén voorde
helft vbo deu prl)s - Kleinr AdvertentlCo ,.KEIT|ES Dl) vooruitbetaling I 5 "egels
50 cent elke regel meet 10 cent. dnetnnal plaatsen I 1.- Rcarl|snummer extra 0 05
Het Engelsch-Indischo vraag
stuk Ean onhandige schaak-
zet der Indiërs.
Zondag kwam uit Britsch Indie pen be
richt, dat de Labourregeering en de Eng:l-
schen in 't algemeen bij hun pogingen,
om met de Indiërs tot overeenstemming te
komen over de a.s. hervormingen der In
dische grondwet, in fop moeilijk park"
brengt. De regeering te I.on len heeft niet
alleen toegestemd in het bijeenroepen eener
round table conferentie, maar (evens bij
monde van don vice koning laten vorkla
ren, dat de strekking van de gedane toe
zeggingen is aan Indiö den status van do
minion to verleenen. II °t opzettelijk wat
dubbelzinnig geredigeerd» manifest betee
kende nog niet, zooal.s de staatssecretaris
van Indie nadrukkelijk in 't Lagerhuis (e
kennen gaf. dat de Engelschen terstond
bereid waren dezp vérstrekkende concessie
te doen; de Labourregeenng hoopte niette
min door een nieuwe principieel? toezeg
ging de gemoederen in Indie te kalmeerén.
Het effect der verklaringen in Indi.fi was
voor Engeland werkelijk bemoedigend,
vooral in den beginne Ondprtusschen is
een fe»Jt geworden, wat de conservatieven
reeds duchtten, toen zij de houding der re
geering zon fel' laakten' de Indische politici
doen, alsof zij de zinsnede over den domi
nion sla lus alleen zoo kunnen begrijpen,
dat F.ngeland onmiddellijk bereid is dezen
te verleenen en op deze voorwaarde zijn
allp partijen in Fndië bereid zich te scharen
rondom de tafel, waaraan de besprekingen
zullen plaats vinden
Deze schankzet is het werk der radicale
Indische staatslieden, in de eerste plaats
van Ghandi In een vergadering van alle
leidende politieke Kopstukken van Indiö
soeplden doze radicals staatslieden het
klaar een gemeenschappelijke verklaring,
die door dertig vooraanstaande persoonlijk
heden werd onderteekend, aanvaard te krij
gen. In deze verklaring wordt het manifest
van den vice koning als de toezegging eener
onmiddellijke verleening van don dominion
status aangekondigd en toegejuicht Dit,
zon meldt de T.ondenschp correspondent der
Frankfurter Zeitunv, was het laatste wat
dp met de nationale beweging in Indiö
symnathiseerendc Lahourmnnnen van hun
vrienden hadden verwacht In elk geval is
de I.abourrcgeering en met haar heel F.nge
land in pen onprptligp positie geraakt.- ten
eerste s'aat de regeering nu aan de scherp
ste ikritiek bloot, omdat zij aldus wordt
gezegd, door haar onhandig manonuvrc°ren
den Indiër-, de mogelijkheid eener zoo on
vriendelijke houding heeft geboden. Ten
t\vecdo en dat is veel be'angrüker
zijn de Tndische politici, die de verklaring
mee hebben opgpsleld, althans voorloopig
aan een interpretatie van hpt manifest vsn
den onderkoning gebonden op een wiize,
die, de vrpes wettigt, dat de round table-
conferen'ie heelemaal niet tot stand komt
of wel mislukt.
De verklaring der Indische politici bevat
een zeer gewichtige vaststelling daar zij.
ondanks alle dreigementen tot dusver .door
dp extremisten geuit, blijk geeft van de be
reidheid der onderteekenaars om het Brit-
sche emniip trouw !p blijven, wonneer Tndië
een dominion wordt. Partijen van allerlei
richting verklaren onder bepaalde voor
waarden bovenal politieke amnestie en
een behoorlijke vertegenwoordiging ter con
ferentie geneden te zijn depl te. nenvn
aan dp round table bijeenkomst; aan deze
mededeeling wo»*dt echter toegevoegd, dat
men uitgaat van de veronderstelling, dat
het de taak van vorenvermelde conferentie
zal zijn.voor Indiö een dotninion-gromlwet
uit te werken
Wanneer de Indiërs vasthouden aan deze
voorwaarden en wanneer zij hijgevolg de
medewerking aan de conferentie weigeren,
wanneer F.ngeland nipt onverwijld bereid is
den dominionstatus toe te staan, dan is
de toestand thans bedenkelijker dan ooit
te voren. De Labou"regeer'ng fo?h zou, zelfs
wanneer zij wilde, een aanbod van zoo wijde
strekking aan Tndië thans niet kunnen
doen, tenzij ten koste van haar politieke
leven. Aan den anderen kant is het nog
niet gezegd, dat niet zepr Mri'1 en in
vloedrijke Indische polit'ci bereid zouden
zijn aan de conferentie ook dan deel nemen,
wannepr definitief hinkt r'at zij niet momm
rekenen op de onmiddellijke toekenning
vaft den dominion-status liet Tndische
eenheidsfront, dat in bovenvermelde ver
klaring tot stand kwam, is niet zoo stevig
als on h*t eerste eez'cht Hikt en niles h in<"'
ervan af. of de commissie Simon met, voor
stellen komt van zoodanige strekking, dot
zij een voldoend aantal Indische polit'ci
derwijze bevredigen, dat dezen bereid zijn
tot een vergelijk.
ANTI- FASCISTISCHE AANSLAG.
Pa rij 9, r. Nnv. (VD) Uit Nico wordt
geméld, dat gisteravond (e Monaco een
anti fascistische aanslag is gepleegd Voor
een hnis in .1e Avenue de Monaco, waar
de in het vorstpndornmetie vertoevende fas
ris-en gewoon'iik hiieen nler-pn te komen.
Onlnlofle een hom. De mMeripeln schade is
sleehts gerintr en er zijn geen menschen
levens ie betreuren.
Londen, 4 Nov. ill NOmtrent de uit
barsting van den vulkaan in Guatemala
zijn thans nadere bijzondreheden ohtvan
gen. Vooral vandaag waren de uitbarstin
gen zeer hevig. Fr gaan geruchten volgens
wélke de ramp reeds 200 menscheiilevcnx
heeft gevorderd. Onder dc bewoners van
Guatemala hcerscht een groote paniek om
dat men vreest, dat de uitbarsting evenals
in 1902 door een aardbeving zal worden ge
volgd.
Andere berichten reppen van een gerin
gd aantal dooden
Guatemala,' 5 Nov. Naar verluidt,
zijn bij de uitbarsting van den vulkaan
Santa Maria 45 personen om het leven gé
komen. Ren groot aantal personen wordt
nog vermist.
Te Tokio is, 68 jaar oud. de Japanschc
diplomaat en staatsmanmarkies Karsou
uoscekc Jnoejc overleden. Hij was een neef
van den Beroemden markies Inoeje, een
der vermaarde „oude staatslieden". Na eeri
opleiding in Furopa voornamelijk in
F.ugohind waar hij dc moderne talen in
de perfectie leerde, kwam hij m Japan te
rug en werd geplaatst bij het departement
van financiën en la'er benoemd in een hoo
ge positie aan de Japansche bank.
Na eenigen tijd kwam hij terug van het
departement van financiën om tenslotte
over te gaan naar buitenlandscho zaken
Hij werd o.m. belast met een reis naar Ha
waii, om daar een enquête te houden voor
de positie.van de Japanners in de Hawaii
archipel. In 1886 ging hij over naar de tli
plomntip en werd hij benoemd lot legatie
secretaris' te Berlijn. In 1913, het jaar zijne*
verheffing tot lid van het Hoógerhuis, volg
de ook do benoeming tot Japansch gezant
te L< nden, waar hij met.vrucht en discretie
gewerkt heeft voor de goede betrekkingen
tusschen Oost en West. Hij is een jaar of
vier op dezen post gebleven. In den oor
log werd hij vervangen en keerde hij naar
Tokio terug als voorzitter van den rand
van adel en als groot ceremoniemeester.
Tel. 852. Gevestigd 1835.
Thomas zet uiteen wat ter bestrijding
van 't euvel wordt
gedaan
Een proces tegen drie baan
wachters begonnen
Furth, 5 Nov. (V. D.) Dinsdag begon
voor de rechtbank alhier het groote proces
inzake het spoorwegongeluk te Siegelsdorf,
in den morgen van den lOcn Juni 1928. Be
klaagden zijn drie baanwachters. Hun wordt
ten laste gelegd, dat zij door verzaking van
hun plicht den dood van 24 personen heb
ben veroorzaakt, alsmede bij 118 andere
personen zware en lichte verwondingen
Volgens het proces-verbaal ontspoorde de
sneltrein D 47 bij het vertrek van het sta
tion Siegelsdorf. De locomotief stortte van
dc helling, tengevolge waarvan de stoom
kon ontsnappen en waardoor de reizigers in
de voorste wagons zware brandwonden op
liepen. De oorzaak van de ontsporing is vol
gons het proces-verbaal gelegen in het niet
opvolgen van de voorgeschreven veilig
heidsrnaatregelen. De door het O. M. tocge
voegde expert, prof. Halter, uit Münchcn,
meent echter, dat de slechte toestand van
het spoor ter plaatse de aanleiding tot het
ongeluk is geweest. Vast staat, dat de snel
heid van den verongelukten trein niet bui-
'ensporig groot is geweest
Londen, 4 Nov. In het Lagerhuis gaf
Thomas een algemeen? uiteenzetting over
den stand der werkloosheid. Hij verklaar
de nooit beweerd te hebben, dot hij in het
bezit was van een toovcriniddel. De werk
loosheid, zeide hij, is geen tijdelijk pro
bleem, dat door tijdelijke middelen kan
worden opgelost. Het is mijn doel na te
gaan, hoe, door de uitgave van openbare
middelen, werkgelegenheid gevonden kon
worden, hoe de handel en de uitvoer ge
holpet) kunnen worden en hoe de groote
hulpbronnen van hot rijk ontwikkeld en
aangemoedigd kunnen Worden, om de be
doelde oogmerken Ie b< teilen
Thomas zeide voorts dal er in drie maan
den uitgaven tot oen bedrag van 11 mil-
lioen waren goedgekeurd, waardoor werk
verschaft is aan 500 000 man Fr worden nu
nog uitgaven qvcrwogen van 10 millioen.
Groote plannen voor de ontwikkeling van
het spoorwegnet zijn goedgekeurd. Fen be.
lasting zal worden ge|ie\Tn van de waar
devermeerdering der terreinen. Thomas
beschreef de pogingen, die aangewend zijn
om de steenkool cn katoennijverheid te
helpen.
Gedetailleerd ging hij in op verschillende
plannen, o.a de elecfrificatie van «Ie
spoorwegen, verbetering der waterverznr
ging,' der wegen, den K>u\. van twee groote
stations te Londen ter vervanging van de
bestaande met gelijktijdige verkeorsverbe-
terinfcen. Gok verschillende plannen voor
ontwikkeling der koloniën werden ter spra
ke gebracht, o o. de bouw van een brug over
rle Zambesi, plannen ter vergrooting van
den uitvoer naar Canada. Thomas besloot
met le zeggen, dat de nlgemeeno economi
sche tostand een verbetering aantoonde en
dat de vooruitzichten in vergelijking met
vroeger gunstiger waren geworden
Worth in ton Evans, vroeger conservatief
minister van oorlog, bepleit'e behoud dpr
Mackennarcchten op auto's en aan verwan
te industriëlen en achtte alleen die uitga
ven gerechtvaardigd, welke inderdaad pro
ducLief kunnen worden genoemd.
In het debat over de werkloosheid zeide
l.lovd George, dat sinds de nrbcidersregee
ring aan het bewind is gekomen, het aan
tal werkloozon met 100 000 is toegenomen
Du naderend? winter zal verduisterd wor
den door era sterke werkloosheid en des
ondanks zijn de regeeringsvoorstellen
schuchter, weinig opwekkend cn weinig
verstandig. Lloyd George hekelde Thomas
streng, omdat hij zijn taak in Engeland m
den steek gelaten heeft, om een bezoek te
brengen aan Canada ,waar hij een econn
mischc missie had kunnen zenden onder
leiding van een bekwaam man als lord
Dabcrnon, die onlangs belangrijk werk
heeft gedaan in Zuid-Amerkia.
Maxton, van den ex'.rcmistischen vleugel
der arbeiderspartij, oeefende bittere kritiek
op het gebrekkige karakter der voorstel
len van Thomas, want hij ziet er niets in.
dat niet vroeger werd beproefd door de ka-
binetten-Lloyd George en Baldwin. Maxton
smeekte Thomas de conservatieve leer
vaarwel te zeggen en zijn toevlucht te ne
men tot de socialis'ische leer om het werk
loosheidsprobleem op te lossen.
KOFFIEBRANDERIJ EEN PROOI DER
VLAMMEN
Groote materieele schade
Lü beek. 4 Nov. (HN.) Vanavond tegen
half negen is in het centrum van de stau
in de weckgrube b-and uitgebroken in h"*-
magazijn van koloniale waren der firma
Tamms en Carls. Het vuur, dat door tot
nu toe onbekende oorzaak op één der boven
verdiepingen uitbrak, nam een zeer groo-
ten omvang aan, zoodat de geheele beroeps
brandweer en vrijwillige brandweer voor
het blusschingswerk werd on'boden. Ook
een drüvende stoomspuit hielp van de
Trave uit mede om den brand te blusschcn
Het vuur werd met meer dan 20 stralen
aangevallen. Tegen half elf kwam de groo
te schoorsteen naar beneden.
De gpheele voorraad goederen, vele ma
chines en de geheele onlangs in
gerichte koffiebranderij ziin totaal verloren
gegaan. Personen hebben geen letsel op
geloopen.
GEV/ELDIGE BRAND IN ZüRICH
Bazel 5 Nov. (V D.) In Zürich is Zon
dagmorgen twee uur voor den aanvang van
een voetbalwedstrijd de groo'e tribune van
de voetbalclub Zürich afgebrand. Dotribu
ne, die grootendocls uit hout wasopgetrok
ken, wasbinnen zöo kerten tijd een vlam
monzee, dat'"e brandweer bij haar aan
komst machteloos stond. De tribune brand
de geheel af. De schade bedraagt 200.000
franken.
DE TOESTAND VAN PRINS MAX VON
BADEN
Nog steeds ernstig.
Friedrichshafen, 4 Nov. De toe
stand van Max von Baden was tot heden
middag niet veranderd. Ilij blijft nog
steeds' erns ig, maar tot dusver is er geen
onmiddellijk levensgevaar. Enkele dagen
geleden zijn de naaste verwanten van dón
prins, zijn vrouw, prinses Max en zijn kin
deren prins Berthold von Baden en prins»
Wolfgang von Hessen, aan het ziekbed ge
roepen.
Be r 1 ij n, 4 Nov. Dc toestand van prins
Max von Baden was hedenmiddag vrijwel
hopeloos; het einde kan elk oogenblik ver
wacht worden.
C o n s t a n z 5 Nov. (V.D.) In den toe
stand van prins Max van Baden is in den
afgeloopen nacht een kleine verbetering in
getreden. Toch blijft zijn toestand hoogst
ernstig. De patient sliep zeer veel en had
geen pijnen. Men heeft gegronde hoop, dat
ook deze dag zonder bijzondere verandering
zal verloopen.
DE OVEREENKOMSTEN VAN
PARIJS EN 'S-GRAVENHAGE.
Voorstel van Graaf Westorp
B e r 1 ij n, 5 Nov. (H. N.) Graaf Westorp
heeft als voorzi ter der Duitsch nationale
rijksdagfractie tot de regeering het
verzoek gericht om dc stemming over de
overeenkomsten van Parijs cn Den Haag
in den rijksdag niet voor de stemming
over het Volksbegehren te doen houden cn
■derhalve den rijdsdag vroeger dan oor
spronkelijk het plan was bijeen te roepen
„De terechtstelling noodzakelijk om
de rust in het tand te
handhaven"
Londen, 5 Nov (II.N.) Het Afghaan-
sche gezantschap te Londen heeft thans van
tie Afghaansche regeering een officieele be
vestiging van de terechtstelling van Ilabib
Oellah en elf zijner aanhangers ontvangen.
Zij zijn door de nationale vergadering ter
dood veroordeeld en Zondag terechtgesteld
De reeering verklaart, dat dc terecht
stelling noodzakelijk was om de rust in het
land te handhavön. -De regeering te Kaboel
was te weten gekomen, dat rle aanhangers
van Habib OeRali plannen hadden gesmeed
om hem met geweld te bevrijden In ver
schillende steden van Afghanistan zijn in
totaal ongeveer 70 personen in hechtenis
genomen, die verdacht worden hij dit com
plot tegen de regeering betrokken te zijn
geweest Ook' de zoon van Habib Oellah
zou terechtgesteld ziin
Uit Pesjawar worden nog nadere bizon-
derheden omtrent de terechtstelling ge
meld. Habib Oellah en zijn aanhangers
moesten te voet van de gevangenis naar
het vliegveld bij Kaboel gaan. Aan weers
zijden van den 6 K M langen weg sloeg
een joelende en tierende menivte den sloet
gade. Habib Oellah bewaarde tot het laat
ste oogenblik zijn koelbloedigheid en wacht
te het einde met een lach'c op do lippen
af. Noch hij noch zijn aanhangers worden
geblinddoekt. Precies op het vastgestelde
oogenhl'k gaf de afr'eeling Wa^'rf's. d'oz'ch
op het. terrein bevond, vuur Habib Oellah
heeft tot het laatste oogenb'ik toe gewei
srerd mede te deelen, waar hij de te Kaboel
Kandahar en Herat geroofde schatten heeft
verborgen.
De regeeringsfroepen behalen een
groote overwinning
Peking, 5 Nov. (V.D.). Naar officieel uit
China wordt gemeld, zijn de Chinccsche ro-
geeringstroepen erin geslaagd de troepen
van Feng een beslissende nederlaag toe te
brengen. Deze laatste sloegen op de vlucht,
terwijl 17000 krijgsgevangenen werden ge
maakt.
In den afgeloopen nacht is Tsjangstjau
door de regceringstroepcn bezet.
Volgens den Chineesche.n minister van
oorlog kan de opstand van generaal Fcng
thans als geëindigd worden beschouwd.
Warschau. 5 Nov. (V.D) De openings
zitting van den Poolschen landdag is inge
volge een decreet van den staatspresident
30 dagen uitgesteld. Dit besluit werd 1 Yt
uur. voordat de zitting geopend zou wor
den aan den sejm maarschalk Daszvnski
medegedeeld De toestand is momenteel
nog geheel onopgehelderd.
WEERBERÏCU1?
Hoogste barometerstand:
765.5 te Danzig.
Laagste barometerstand:
726.0 te Akuregie.
Verwachting tot den avond
van 7 Nov.:
Matige Z. tot W. wind.
aanvankelijk betrokken en
waarschijnlijk nog regen, la
ter tijdelijk opklarend cn
iets zachter.
LA..GESTRAA7 49-51
TEL 190
P.appa en ^uède
met pelsrand, i 4.25 en hooier
Cok in lichte tinten.
SNGELANDS ACCOORD MET RUSLAND.
Een beroep van Joynson-Hicks
op Macdonald.
L o n d e n, 5 Nov. (V. D.) In verband met
de komende debatten over do ondernnnde-
lingen met sovjet Rusland in het Lagerhuis
wendt lord Brentford, de voormalige minis
ter van bjnnenlnndscho zaken Joynson-
Hicks, die indertijd verantwoordelijk was
voor het afbreken der 'diplomatieke en han
delsbetrekkingen met sovjet Rusland, zich
ur de Daily Telegraph tot Macdonald inet
ecu soort bprpep op den eersten minister,
fn aanmerking genomen de voorliefde van
den minister--president om met den Ameri-
knanschcn president over belangrijke aan
gelegenheden vriendschappelijk te onder
handelen, richt lord Brentford thans tot het
kabinet het vprzoek. ook de Russische kwes
tie tot onderwerp van zulk een gedachte
wisseling te maken, teneinde zich op dezo
wijze ervan te overtuigen, dat dc Ameri-
kaanscbe opvatting inzake dc Bussischo
kwestie zich nog in geen enkel opzicht heeft
gewijzigd.
Ceneraal Dazces spreekt met leden
der Amerika an sche regeering
De a.s. vlootcor.ferectie
Londen, 5 Nov. (H. N.) Volgens een
bericht uit Washington worden dezer da
gen tusschen de leden der Amerikaansche
regeering belangrijke besprekingen over de
a.s. vlooteonferentie gevoerd. Hierbij zal de
Amerikaansche vlootpolitiek ook in onder-
doelen definitief worden vastgelegd Aan
de besprekingen neemt ook generaal Da
wes, do Amerikaansche gezant te Londen,
deel. die op het oogenblik voor een vacan-
Üereis in de Vereenigde Staten vertoeft.
Daw es had reeds vandaag een bespreking
met de leden der regeering, welke morgen
zal worden voortgezet Generaal Dawes ont
ving ook de journalisten zeide hun dat de
reis van Macdonald naar do Vereenigde
Stalen een belangrijke daad is geweest,
welke met een gelukkig succes is be
kroond De Fngelsche ministerpresident
had met deze reis eon groot risico op zich
genomen Men kon niet weten of zijn uit
latingen op tegenstand zouden sluiten,
hetzij in de Vereenigde Staten of in Fn'ge.-
iand Macdonald heeft ech'er met groote
tact en stantsm'answijsheid zijn weik vol
bracht. zooal.s de bijval in beide landen
'luidt lijk bewijst.
JAPAN EN DE VLOOTVERMINDERING.
T o k i o, 5 X o v. (V. D In goed ingelichte
kringen van Tokio wordt in samenhang met
de onderhandelingen tusschen den Amcri-
kaanschon staatssecretaris Stimson cn den
fapanschen ambassadeur te Washington,
lie in verband niet de a.s vlootconfprcntic
worden gevoerd, met sterken nadruk er op
gewezen, dat Japan onder alle omstandig
heden moet vasthouden aan den eisch van
°en 10—10—7 verhouding voor kruisers Ja
pan beschouwt de nieuwe lOO'O tonskrui-
sers met hun 20 c M geschut als een bui
tengewoon sterk aanvalswapen.